The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

0 YR *a ADRAN GYMREIG. U- —

SAMUEL BOO & SONS, 1Ünbs, Builders and Contractors, SHOP & OFFICE FITTERS, AND General Repairers ot Property, SREENHOUSE MAKERS, MIDDLETON VILLA, Belgrave Road Colwyn Bay. ESTIMATES FREE. 1856 "r0R y HIGH-CLASS & BOOTS SHOES > Of English and Foreign sr\ f Manufacture. S' Perfect in Design yr §JL, Shape and Fit.^r „ XrJp TUB NONE CAN EQUAL^S0LE AOENTS > in Colwyn Bay for the Celebrated "K" "LOTUS and QUEEN S BOOTS & SHOES. AMERICAN STOVES. <M .m, Save Half your Coals Chimney.. ::5end for CÂT.à.LOQUJI: (fl'ee) of b'toV08 to burn Co& Uok-e, W ggd. Oil, Gas. &c. Farmers' Boilerø, :Bath Geysers and Hot Water Apparatus. f MenÜor. the Pioneer WM. POORE i CD., American iitove Mores. 52, QUEEN VICTORIA ST., LONDON, E C, T B.V. SAUCE IS MAGICAL IN ITS EFFLCTS. PURNELL, WEBB & CO., LTD., BRISTOL FINANCIAL. NO PRELIMINARY FEES. MONEY LENT PRIVATELY In Largo or Sxuan bums uiot leas than ;t;lU). ON OWN PROMISSORY NOTE. ESTABLISHED NEARLY FORTY YEARS. and now lending UPWARDS ANNUALLY. Fet ProepactttB and Terms apply to GEORGE PAYNE & SONS, 3, CRESCCil; flOAD, iiHYL. Established 1870. 11628 CASH ACCOMMODATION. £ 10 to £ 1000 on these Torme. a £ s. d. £ £ e. d. 10 Repay 11 5 0 400 Repay 450 0 0 15 „ 16 7 6 500 „ 542 10 0 20 „ 22 10 0 600 „ 675 0 0 30 33 15 0 700 „ 785 10 0 50 „ 56 5 0 800 „ 900 0 0 100 „ 112 10 0 900 „ 1012 10 0 -200 „ 225 0 0 1000 1125 0 0 300 „ 337 10 0 NO BONDSMEN OR SURETIES REQUIRED. Existing loans paid off. Prospectus sent free per return of poet, apply to Manager, 24, BAN- GORrSTREET, Carnarvon. 196C5p £10 to £1000 ON THESE TERMS. Loaon £10 repay JB11 10s Loan £50 repay £56 10s f ^van .£20 repay £23 Loa.n £100 repay £113 Lo8.n £30 repay £34 10s Loa.n £200 repay £227 fi PPLY, W. JACKSON, 25, EASTGATE. A ROW, CHESTER. 19490p THE NATIONAL LOAN SOCIETY IS expressly Established and Registered pur- suant to Act of Parliament 10 make Private Advances without Loan Office formalities. To all Classes (Male or Female), FROM £10 TO £1000. ON SIMPLE WRITTEN PROMISE TO REPAY, for any immediate need or private use; to start in business, to- furnish your house, to buy stock the market is low, to pay rent or rates. Cash sent by post if desired. You can get moaegr privately here, as interviews are u.n- neoeaB&ry, and references aire not required. Genuine application^ never refused. The ad- waifcoe can be paid back by monthly, quarterly, or ^lf-yearly instalments, or if desired tihe ad- vance can remain out up to five yesurs by paying interest only. Distance no object. Interest aond repaymemifcs lowest in England and Wales. Strict privacy and straightforward dealings guaranteed. Borrowers paying extortionate ÍD- terest elsewhere are requested to apply to us, whan existing loans can be paid off and larger ad- vances made at much lower rates of interest. It will cost nothing to inquire but may save you Pounds, by applying in strict confidence, in SngiiA or WeMi, for our free prospectus, to the NATIONAL LOAN SOCIETY, 41, CORr FORATION-ST., MANCHESTER; EeUb. 1887; N't. Telephone, 260x5; or to our North Wales District Offices: 11, Dean-st., Bangor; 16, Bodifor. st., Rhyi; and 19, Quoen-st., Wrexham. CASH ACCOMMODATION, j65 to £1000. Loan £ 5, repay £ 6- Loan £ 30, repay £ 36. Loan £ 10, repay £ 12. Loan £ 50, repay £ 60. Loan £ 15, repay £ 18. | Loan £ 100, repay £ 120. J A PPLY, W. JACKSON, THE PLOUGH ±± HOUSE, BANGOR. 19491p t A DVANCES. — £10 to £5000, immediately, xl on Note of Hand alone. Any Distanco, for any purpose, to all classes, strict privacy) low interest, upon the following easy repay- ments:— Loau from Loan from 15/-weekly 120 Loan from 6/-weekly. £100 Loan from Monthly or Quarterly payments arranged. Cash sent by post.—Apply to the Old Established and honourable firm, Samuels and Co., Queen's Chambers, 5, John Daiton-street, Manchester. Satisfaetory Security, Good Interest. THE LANCASHIRE WAGGON, CO., LTD., .M. Bury, Waggon Financiers (not buiidera), are prepared to receive Loane. at 4 per cent. tax tree, repayable at short notice, or to Debenture at 4 per cent., repayable at six months' notice after an agreed term. Assets £363,161 plus £135,813 uncalled capital. tAnnuai t'rofits £20,100. Reserves Bankers, Lanes, and Yorks. Bank, Ltd., Bury. Write for further information and balance •heet. 13923 A. E. DEARDEN, Secretary. MONJSY LENT PRIVATELY AT FIVE PER CENT. PER ANNUM, from £ 10 to £ 5000.—On Mortgage and Life Policies, also on Simple Promissory Notes, at a very low Rate of Interest, repayable by Monthly, Quar- terly, or Half-yearly Instalmemite. Capital may remain at Interest only. Strict privacy guaranteed. Distance no object. Genuine Applications never refused. — Write for Free Prospectus to the actual lander, JOHN ROSE 29, BUCKINGHAM-ROAD, TUE BROOK' LIVERPOOL. Branches: 148, HIGH-STREET BANGOR, and BRISTOL HOUSE, 67 MOS- TYN-STREET, LLANDUDNO. Established 1887. 17826 LOANS dO to £1000 ON THESE TERMS. Loan £ 10, repay JB12. I Loan JB50, repay £60. > Loan £20, repay £24. Loan £100, repay £120. ■k repay J356. Loa-n £200, repay £240. IA PPLY, W. JACKSON, 29, FELLRSTREET -A KENSINGTON, LIVERPOOL. 19489p BOOK FOR MARRIED WOMEN. fTMIOUSANDS of Women havo written that it J. is the best Book they have ever read, and recommend it to their friends. The contents of the first and of the thirteenth chapters every Woman should know. 175,000 copies of this Book have already been sold. It is sent pest feeet in envelope, for Postal Order, Is 2d. bv DR. T. R. ALLINSON, 67 Room, 4, Sp«u*h- placa. Manchester-square, London* .W.

I AT EIN DARLLENWYR. Anfoner pob gohebiaeth i'r GOLYGYDD CYMREIG, Swyddfa'r "Pioneer." Colwyn Bay.

i "YN OL I'R TIR." Dwfn yw hudoliaeth y trefi poblog i'r ieuainc. 0 flwyddyn i flwyddyon ceir miloedd yn gaoo y parthau gwledig j geisio bywoliaeth mewn ardal- cedd poblog lie y ceir amrywiaeth a. dwnawr, a lie mae'r cyflog ar raddfa uwch nag a delir yn nhawelwch y broydd amaethyddol. Nid oes un- dyn a dariodd gyfnod yn nin&soedd mawrion Lloegr neu wlad arall na. theimlodd fod eithaiion yn cydgwrdd ylno—golud dirfawr yn ymyl y tlodi dyfcnaf, arwyddion o wynfydedd yn gyf- ochrog a thrueaiusrwydd oalonrwygol, moethau a. phleser yn gyfymyl ag angen ac adfyd. Yn gyfh-edm oeir y rhai a fagwyd yn nhawelfanau y wlad da.n gysgod y bryniau, ar finion y gloew afonydd, gerllaw y meusydd blodeuog, yn dyheu am ddychwelyd i'r hen fangre, canys y.no yr erya eu caJoo. ac yno y canolbwyntia eu dymun- ladau beunydd. Nid yw dadwrdd y ddinas brysur wedi gailu dysrtewi y lief ddistaw fain sydd yn nwfn eu henaid am dawelwch broydd mebyd. Ond gwan yw'r rheugolygon y Uwyddanfc i etnill eu t&maid wedi y dychwelont dan amod- au presenol a.rna.cthyddiaat;h a bywyd gwiedlg. Fel engraipht gryfed y dyhewyd nodai Mr Jos- eph Fels, awdmrdod cydnabyddedig ar bynciau tirol, fod cynifer a mil yn ymgais am 21 o ddal. iadau amaethyddol yn Essex. Yn gyffelyb ei ceir yn mhob sir yn mrom. Mae'r bobl yn newynu am dir, a gogwydd amlwg yr oes at breewylio drachefn yn mhell o awn byddarol masnach a.c o olwg yr adfyd sydd ddiysgaj- oddiwrth fywyd y dinasoedd mawrion. Codir "gardd-ddinasoedd" mewn parthau o Loegr, a rnawr yw'r ymdrech 1 gael byw ynddynt. Diau fod hon yn nodwedd Jach, ac y bydd i'r awydd yn nghwrs amser lunio inoddion ac amodau gwell i roddi i'r bobl a geis- iant. Cred rhai o wyr cra.ff y deyrnas mai y pwnc iirol yw sail diwygiad mawr cymdeithasol y dyfodol. ac mai yn y cyfeiriad hwn y dech- reuir dadry* dyrysbynoiau yr oes—y dosbarth di- waith, gorboblogiad, tlodi, a thrueni cynifer Iachawdwriaeth gymdeithasol fyddai dwy.n y bobl o'r cwterydd aflan i'r awyr iach yn ol at narur, canys cyfan hi yw athiawes plant dynion, ac ar ei mynwes wyryfol y oeir y baradwys fwyaf ddymunol. M .II II ■

Nodion o UJlp y Gop. (Gan "Wil y Gweithiwr. Y GWYLIAU. Gan nau 0^3 dun neiiiauol yn cael ei siarad am dano y dvcdiau neblaw y iNajiuiig, elaHai y bydd 1 c-hwi iod gystal a chaiuatau 1 Wil y G*n eit/iiv/r nodi yciiyuig 01 hen actgolion am yr htsn wyliau Nadoiig sydd wedi eu oytrii gyda'r petiiau a I u. CANU CAROLAU. Byddai mwy o gyrchu 1 ol.yga.m Gwaenysgor i ganu oarolau ar ioreu Nadoiig nac unrnyw eg- lwys yn y cyiliniau hyn, a hyny efallai am yr urng roswm y byddai yr hen otteiriad yn bur holt o glywed oanu carolau, ac fel cymhelliad i hyny oatfai pob un ymgeisiai ganu carol swllt ganddo wedi gorphen y plvgain. Heiyd, rhoddai drwydd- ed id dyne gael eu gweddill o gwrw poeth a bara cnawa yn nhararn y pentref agosaf i'r eglwys. Felly deuai pob math o gantorion yn nghyd, o'r Deheu, Dwyrain, Gogledd, a'r Gorilewm, rhai o Prestatyn, Galitmeiyd, Dyserth, Cwm, New- market, Lianas a, a Groinant. Wedi gwasanjuetb fET galaJ. yr hen olieiriaid ar y rhai oedd yn myned i ganu carolau godi ar eu traed. Gwarch- od dyna lie byddai cynhwrf; rhyw ddwsin nou fwy yn ceisio am y flaenoriaeth, ond wedi cael gosteg a threfn dechreuai rhyw ddau ar eu carol, ond yr oeddynt wedi deehreu yn iny uchel, ao yna rhaid oedd te-wi. Ar hyny dacw ddau arall yn deehreu, ond y maent hwythau wedi dechreu yn rhy iaed. Felly, daeth eu gyrfa hwythau i ben, a rhyw haner dwsin mwy i gwrdd un aflwyddiant. Yn y man dacw hen wr tal a golwg ddifrifol arno yn oodi yn ei dro yn nghwmni nith iddo, geneth tua. dounaw oed, ac yn deehreu "Carol y Blwcfh," and cyn hyny fe'i gwelid yn rhwbio ei spectod a chlirio ei wddf, a smwtian y ganwyll wer a'i fY6 a'i fa.wd. Dech- reuodd yn y man, gan adseinio yr hen adeilad gyda bloedd. Gwrandawai pob enaid, ond ar hyny dyna hi yn "full stop." Trodd at yr en- eth, a. dywedai yn sarug: "Cana., hogaju" Ail ddechreuai, ond nid elai gam yn mhellach heb droi at oi nith druan, a phar o lygaid yn mell- tenu yn ei ben, gan waeddi, "Cana, hogan." Gwnaeth hyny tua dau ddwsin o weithiau cyn gorphen penill o "Garol y Blwch," ac am a wyddom, onibae i'r hen offeiriad droi &to a'i gyfaroh yn addfwvn, "Hwn a hwn, yr ydych wedi oael digon ar ganu bellach," naxl yn yr eglwye y buasem yn gwrando arno hyd y boreu. Y mae tegwoh yn hawlio arnom hysbysu fod rhai cantorion medrus i'w oael y pryd hyny, o.nd oaffai y gwael a.'r gwych yr un faint o dal am eu gwasanaeth gan yr hybarch offeiriad. Erbyn heddyw y mAe yr hen drigolion hyny, hyderwn, yn canu yn bereiddiach mewn gwlad well. GWNEUD CYFLATH. Y mae hyn yn parhau fel cynt, and nid o dan yr un amgylchiadau. Yn yr hen amser byddai cwmni o bobl ieaainc yn hel at eu gilydd i dy neillduol i adrodd helyntion y flwyddyn, ac i wneud cyflath ar dan araf tua. haner noa cyn dydd Nadoiig. Ar un o'r digwyddiadau hyn yn mhlwyf DYSERTH. yr oedd cwmiii dyddan o bobl ieuainc mewn ty iael nos cyn y Nadolig yn cario yn mlaen yn llawen, oroohan ar dati araf yn berwi'r cyflath. Ond yr oedd yno gasgliad arall o lanc- iau ieuainc wedi ymgy.null y tuallan er oeisio cael dipyn o ddifyrwch a.r eu traul. Yn mysg y rhai hyny yr oedd un yn cael ei gyfrif dipyn yn feddalach ei benglog lledll. Ebai un wrtho: "Doro dy ben i lawr y simneu, Jack, i wrandaw beth y maent yn ei siaxad." Gwnaeth Jack, ond ar hyny gafaalodd u.n arall yn ei draed, ac i lawr ag ef a'i ben yn nghyntaf i gom y simneiu, nes gyru y crochan cyflath un ffordd a'r cwmni trwy y drws y ffordd ajia-li. a Jack druan yn methu adnabod ei hunan, wedi ra drawaffurfio yn wr croendu. Y GATH A'R WYDD. Clywais ddau hen fwnwr yn adrodd pan oedd- ynt yn ieuanc eu bod yn liettya gyda hen wr a gwraig lied gefnog o bethau y byd, ond yn lied grintachlyd at eraall. Un ciniaw Nadoiig yr oedd gonddynt wydd dew, ond ni ant ei phrofi i'w llettywyr; wedi eu digoni o honi, rhoddodd yr hen wraig y gweddill yn ofaJus yn y cwpwrdd i arcs pryd. arall. Ond wedi idefynt y noson hono fyned i'r gwasanactti i'r eglwys, ymgynghorai y ddau fwnwr a'u gil- ydd pa. sut i gael profi yr wydd heb i'r hen wraig wybod. "O," ebai un wrth y llall, "gad i ni fwyta yr holl gig a rhoddi yr esgym yn y cwpwrdd yn eu holau, a. ohau y gath i mewn gyda hwy." Feily y gwnaed. Cawsant wledd ragorol ar draul y ga.th druan. Wedi i'r hen wr a'r hen wraig ddychwelyd yn ol a hwyho am swper ar gorpys yr wydd, pan agorodd yr hen wraig ddrws y cwpwrdd rhuthrodd y gath all&n, a rhoddodd yr hen wraig ysgroch allan: "Daliwch yr ben lafnas, a lianer lladdwch hI, John, y mae wedi bwyta yr wydd i gyd heblaw yohydig o'r esgyrn." Gall pawb ddyfalu fod yr hen gath wedi gorfod cadw allan o afael yr hen wraig am hir amaer ar ol hyn, and cafodd y ddau fwnwr wydd Nadolg ar ei ohosb. Y GYSTADLEUAETH. Clywsom fod llawer y ffordd y yn bwriadu ymgeisio am dwrci tew Die Jones i giniaw dydd Nadoiig. Onibai nas gwyr Wil y Gweithiwr a.r pa "yspryd" i ysgrifenu buasai yntau yn treio ei law i enill y twrci, achos y mae cymaint o ys- brydion mewn bod-ysbryd sectol, ysbryd pleid- iol, ysbryd erlidgar, ysbryd heddychol, ysbryd baleh, ysbryd gostyngedig, ysbryd cwn, cathod, a thylwythion tag, ysbryd drwg ac ysbryd da. Felly, oair gwelod pa ysbryd a ddyg ymaifch dwrci tew Die Jones. MEDDWON RHYL. Geribron ynadon Rhyl, ddydd Mawrbh, oosbwyd y rftiai caniynol am feddlwi ac ymddwyn yn afreokis:—Isaac Jones, 21ain diwrmod o laiur oaled; Ediwaird Jones, bytihefnoe- o gairchar; ac Edward Burke, 105 a'r costau. Y DIWEDDAR MR W. A. DEW. Yn Ynadlys Bangor, ddydd Ma<wrfeh, oyfeir- iodd Mr Haary CBegg, y cadou-ydd, at farwol- aeron Mr W. A. Dew. Er nad yn aelod o'r Fame Ynadol, yr oedd yn wr mar gyJioeddus fel y teimlai yr vniadon y dylid oyfeirio ato, a dat- gan oydymdeimlad a'r teulu yn eu galar. Ar ran y oyfrnithwyr, amlygodld Mr Thornton Jcnes deimiad cyffelyb. CYNGHOR COLWYN BAY A CHWrNI Y PIER. Er miwyn sienhau parhaxl y cyngiherddau uwdi- radldol ar y Pier, yn Colwyn Bay, y mae'r Oyng- ihor wedi pendetrfynu caniatau atdyniadau eraill ar lan y mor ar adegau arbenig. DEON GWLADOL NEWYDD. Penodwyd y Parch Thomas Jones, rheithor Llanbjir, yn ddeon gwiadol Dyffryn CiwycL Rhwng Dau Lafn y Siswrn. "GELYN PENAF DYN." Mao yn xesynus meddwl gymaint o fai dynion cso'lir ar Dduw, drwy briodoli i'w ragluniaeth briodoli drwg pec od a'i bar had i gydsyniad a rhag-drefniad Duw ? A ellid gwneud peth o'r fath drefniad Duw? A cllir gwneud peth o'r fath heb aigyhofcddi dyn gvda. Daw fod Duw yn gyd- weitbredwr a drwg? Peidied neb a chredu y fath gym-athrawiaeth. Nid oes a.rfaeth yn atal dyn i fod y.n sobr, a rhyddhau ei hun ychwaith 0 rwmau oast hi wed o waith dynion. Nid yw Duw yn awdwr gorthrwm; pe hyny, dilynai y tlodion o Ewrop yma ga.n eu rhwystro i wellhau eu hunain yma. Dyn yw gelyn penaf dyn; ac y mae yn fwy felly na'r diafol ei hun. GWERIN-EIRIA U. Andros. — "Andros o dro!" "Yr a.ndro9 fawri" "Dos i'r andros "Mae o well myn'd yn andros o flin" neu ffyrnig. Mwy na thebyg mai llygriad o'r gair andras ydyw andros. Ac ystyr y gair andros (meddir) ydyw "Malen y Fall. mam drwg" — malen yn dyfod o male (drwg), mae'n debygol.—Carsiwn: "Yr hen gar- siw.n budron." Llygriad ydyw hwn, mae bron yn sicr, o'r gair garrison (gwarchodlu). Ac y mae yn bur debygol ei fod wedi dyfod i fod ac arfer rywbryd yn yr amseroedd pa.n fyddai milwyr yn cael eu gosod yn rihai o'n hen drefi i'n gwarchod rhag gelynion, neu i gadw gwastrodeth ar y bobl o'u mewn. Nid anodd yw dirnad paham y dechreuodd y cyrph hyn gael enw drwg a pha^ ham yr awd i gyffelybu cyrph eraill o bobl idd- ynt.—Ceriach: "Yr hen geriach." "Hen geriach iael ydyn hw." Yr esboniad a geir yn y geiriad. uron ar y gair oeriach ydyw timan offer, man gelfi"—o cer,—offer, taclau. Ac ddiau mai yr un path a olygir wrth alw pobl a gyfrifir yn iselwael yn "geriacth" ag a feddylir wrth eu galw yn "daclau." — Chwiwgi: "Chwiwgi di- ffaeih" ydi o. Meddwl y gair chwiw ydyw buan- dro, chwildro; a chyffelybu dy.n i gi orwydrol, diffaeth, a wnejr yn yr enw "chwiwgi"—neu i'r ci fydd yn troi o gwmpas dyn cyn penderfynu pa le i afail ynddo. YR AWYDD AM CHWIM-DEITHIO. A welwch chwi'r ynfydrwydd sydd ar gynydd yn y byd, set awydd pobl am deithio'n chwim (heb ar eu traed) o hyd; chwi welwcb hwn ar feisig fel rhvw epa. orwm ei gefn, a dyna giwaid iilew n wyJlt hwyl yn heol lefn; a'r dr- swyd dyna uwch ein pen awyrgeir megis brain, a'u bryd ar fyn'd am dro i'r lloer, ond siomiant fydd eu sain Wei, ewch a fynoch, blant y Uys e my.upvfy fawi yr oes, gwell geoym gerbyd Taid a Nain, hen gerbyd ein dwy goes! CINIO NADOLIG. Papyr rhyfedd yw "Punch." A welaoch chi Almanac "Punch" am 1908? Mae yno un darlan da iawn a elwir "The Christmas Se:mon." Gwelir yr Eglwys yn llawn addolwyr foreu Nad. olig, a'r offeirjad-teneu braidd—a'i fraich allan yn apelio yn ddwys, ac yn ymddangos yn Dawn o'i destyn. Yn ymyl y pwlpud gwelir hegen fach dew foch-goch yn eistedd yn ymyl ei thad graenus a boJdlon. Dacw'r hogen fach yn filial wrth ei thad: "Daddy, does he know yse dine at one Meddwl am ei chinie—am y twrci tew yn rhostio yn y pobty—oedd yr hogen fach, dru- an fach Chwareu teg iddi. Mae yna ddigon yr un fath a !hi ar ddydd Sul, heb son am dwrci a phlwm pwdin y Dolig. "O! AMERICA." O! America fawr ei bremtiau a llwyt&og o dru- gareddau, a llwythog iawn o bechodau, pa teth sydd gerllaw? A ydyw dyd dy ymwwiad yn nesau? Pa beth ydyw yr eilunod yna sydd genyt yn lie y gwir Dduw? Pa. beth ydyw y JJuniau a r delwau yna sydd genyt tua'th allorau, ac n llen- wi dy demlau? Ac i bwy yr ydwyt yn nigrymu, a, phwy ydyw gwrthrych dy addoliid? Ia b(<h ydyw yr ho!l swn cablu a glywir genyt? Paham yr ydwyt yn cyfrodeddu ac yn ulethu dy ym- ddyddanion, ac yn cymerya enw yr Arg'wydd yn ofer? Pa fodd y mae cyn lleied o'th fewn yn otni enw yr Arglwydd, ac yn metlrlwl am ei enw Ef, gan ei sancteiddio? Y mae taflu golwg dios America fawr y.n creu teimlad?>a ynof i vueddi fel Jeremiah gynt, "0 na hae Iv inheu yn ddyfr- oedd a'm llygaid yn ffynonivu dagrau, fel y wyI. wn ddydd a nos am archoll briw" fy ngwlad en- edigol. DIw a drugarhxo wrtbyjr;. a thywyned ei wyneb arnom y dyddiau hyn, fel yr adwaener ei iachawdwriaeth ef ar y ■i'dapar. HET DDRUDFAWR—DIM YN Y CASGLIAD. Y gwr doeth a ddywedai benyw jfin heb synwyr fel modrwy nitvn trwvn hwch; 8e nid llawer gwell tw nMlYw hardd gvda bet gwerth 20 doler yn rhoi cent vn y casgiiad mewn oedfa ar y Sabboth? Mae boneddigesau (hyny y maent yn eu galw) i'w cael yn en cotiau crwyn morloi oostfawr na roddant gymaint ag lIn sent mewn cyfarfodydd. Nid vw hetiai 20 doler a cho iau 50 doler y cyfryw and cynor'h>vy i ar- ddangos eu bychander fel bodau dynol. "GWASTRAFF PECHADURUS." Yr ydym yn ymdrabaeddu gormod, ebe un, i enill arian i gael afreidiau bywyd, a dyna y rhes- wm y gwneir ein hoes yn gymaint baich. Gof- yna dedwyddweh haner y nwyddau a'r teganau a brynir! Edryched dyn o'i amgvlch a clia fod gwastraff pechadurus o fewn cymdeithas. "Y BYD DDIM MWY NA PHYSEN." A'r byd hwc. yn llai lai o hyd er ys tro (mae hyny y.n rhyfedd. on'd yw"); a diau nad yw ein byd mawr ni yn fwy na physen yn ngolwg trem Duw; bu amser pan oedd Efrog Newydd yn mhell o Lerpwl ar lanau'r Hen Bau; ond 'rwan nid ydyw y bwlch ond o hwyr nos Sadwrn 1 ganol nos Iau. DOGN 0 GERDDORIAETH. Byddai yn "idea" rhagorol pe gwnai y doctor- iaid logi cantorion da i ganu caneuon priodol i'r 'cdeifion o dan eu triniaeth, ao yn He ambell "dose" o stwff drwg ei fla-s rhodder "dose" o gerddoriaeth gymwys (gyda chyfeiliant, wrtb gwrs). Synwn i ddim y gwellheid mwy, ac y byddai meddyginiaeth y seiniau yn llawer mwy dy- munol na'r gymysgedd ft gant yn fynych. Yn wir dyma faes newydd i feddyg ieuanc gynyg yn- ddo. Hwyrach mai anffawd ydyw ei wneud mor gyhoeddua. ABSENU. Absenu a.'i Dafod." — Aboonu yw (1] Cerdd- d o fan i fan; (2) i geisio cael gafael ar rywbeth, dyma'r gair arferir am yspio; (3) ftfl adrodd yr hyn a gaed gafael ynddo a'r tafod. Ni wel yr absspnwr ond brvchau, ac ni chlyw one! beiau. Pwy sydd mor ffol a beio y dyn ei fod wedi eyrthio ganwaith pan yn dysgu cerdded? Nett edliw i'r rhifyddwr enwog fod adeg wedi dod yn ei hanes pan na yddai tod dau a dau yn gwneud pedwar? ''Neu daflu i wyneb leitVy^ldwr coeth ei fod un adeg heb wybod ond iaith ei farn a digon ychydig o hono? Dyna wna y dyn hwn. Dyna rai o'i driciau; dweyd mai oorph gwan eiddil sydd gan y dyn, ac anghofio, wrth gwrs, ddweyd fod yna enaid mawr yn y corph gwan; dweyd mai talcen oul sydd gan y mab; a pheidio dweyd fod ei lygaid fel arian byw; (hvpyd mai ymadrod-dwr tila yw'r aelod sennddol, ac anghofio dweyd fod pob gair yn em brydf^rth; datgan gerbron gwlad mai athron- ydd j'wael dyn ieuanc, a chuddio peth a wyr yn dda—mai efl) yw bardd goreu'r ard&I; dweyd ma.i digon disvlw yw'r ferch. a pheidio dweyd fod ei chalon fel y dur. Dywed yr ludd- ew nas gelhr meddwl am un felly y.n ddvn da. A tihybed ein bod ni am ganmol y dyn y mae Iuddew yn ei gondemnio? CERDDORIAETH YN Y CARCHAR. Yn ngharch&r Wandsworth y mae dros fil garcharorion. Gwnaeth oor yn Brixton gais a' yr awdurdodau am ganiatad i ganu darnau o'r prif weithiau, sef "St. Pa.ul" a'r "Elijah," i'r carcharorion. Yr oedd yr awdurdodau ,yn fodd- Iaw,n, aeth y oor, yn rhifo 70 o leisiau, yno, yn nghyda. Miss EveJyn Wynne, a phedwarawd offerynol. Yr oedd yn olygfa ryfeddol gweled y carcharorion yn gwrandaw ac yn ymgeisio am gael clywed pob aodyn a deall pob gair. Dywed- ai y prif swyddog na, welodd y fa.th drefn, ac yr oedd yno lwyr ddistawrwydd. Yn mysg y car- charorion yr oedd rhai oeddynt yn gwrthryfela yn erbyn pob disgyblaeth, ond o dan ddylanwad Celf y Celfau, yr oeddynt yn ymdoddi! Tystiai un hen wr y teimlai fel pe bae y Nefedd wedi dod i'r ca.rchar! Y mae awdurdodau y carchar yn uchel gvneradwyo y dull newydd hwn o gy- suro rhai truain ac i oowyn i mewn obaith i fyd y carcharorion. Goboithio, gan hy.ny, y gwneir ymdrech i ddwyn oerddoriaeth i mewn i fywyd carcharorion drwy y deyrnas. Diau fod llawer mwy o "gospi" o fewn oarcharau ag sydd yn effeitJiio er gwneuthur y cymeriad yn waeth yn hvtra?h na'i weBa. Pe oaffai dylanwadau fel yr idd) eerd-ioriaeth fwy o Ie yn hanes y truain y cyfeinr atynt, byddai mwy o obaith am eu dy- fodol wedi iddynt ddod yn ol i blith dynion Meddylier yn ddifrifol am. hyn. DEDDFWRIAETH AMAETHYDDOL. Nos Fawrth, yn nghiniaw blynyddol Siomber Amoethyddiaefli a Chlwb y Ff er in wy r, trad do dod d Arglwydd Carrington araeth. Dywedai fod yn mwria.d y Llvwodraeth adolygu y rheolau yn .nglyn a symudiad moch pan fo haint y traed a'r genau mewn ardal. Yr oeddynt yn fyw i bwys- igrwydd y pwnc o drethiant tir, a bwriaderit ddwyn yn mlaen Fesur Tir-Brisiad y flwyddyn nesaf. Sylwodd fod miloedd o geisiadau am fan- ddaliadau amaethyddol.

Cynygiwyd bywoliaeth Bwlchycibau, aeth yn wag dirwy symudiad y Parcsh J. Latimer Jones 1 Lanfaircaereinion i'r Parch W. T. Davies, curad hynaf Tyallwin. y fywoliaebh yn rhodd lisgiob Llanelwy. Derbyniodd Mr Davies y oynjygiad. Yn mfhlith yr yegolheigkm llwyddiarsns ddtewie- wyd yr wythnots ddiweddaf allan o nifer fawr o ymgeiswyr a.m. ysgoloriaeiJi Coleg Marlborough House, oeid Master Ronald Ricfoairds, mab y Fhadh W. L. Richards, rkeithor Iiangernjjrw. Llith Die Jones. CYSTADLEUAETH DIC JONES. TWRCI TEW AT GINIAWR NADOLIG. Eleni etoymae Dio Jones yn trefnu oysitad- leuaeth ddyddorol i'r daxllenwyr. Cynygir TWRCI TEW GODIDOG i'r aawl a lunia oreu STORI AM YSBRYD. Mae yr amodau yn eyml ao yn rhoddi oyfle i bawb wtill ciniaw Nadolig- amheuthyn. Wele hwy: — I.-Yairdeuer y stori ar un tu i'r papyr yn unig. 2—Rhaid i'r stori beidio bod yn hwy na mil o eixiau-gaji fod yn fyrach oa mynir. 3.—Dyfaroiad y Goiygydd i fod yn der- fynol, a bydd gancSdo h*wl i ddetfnyddio unrhyw stori a anfonir i'r gystadleu- aeth. 4.—Gali y Stori fod yn ddwys neu ddi- grif, arswyduB neu chwordiinllyd, yn 01 dhwaeth. yr yimgeieyddL 5.—Pob stori i gynhaedd y cyfeiriad a gax*- lyn cyn neu a.r Rhagfyr 20fed: — MR DIC JONES, Caxton House, Bangor- Cyhoeddir y Dyfarniad yn y "Pioneer" am Ddydd Iau, Rbagfyr 2&ain; ond aaafonir ir TWRCI TEW i'r buddugwr ffodus mewn pryd fel y gaJlo wlooda. arao Ddydd' Nad- odàg. TWRCI TEW AM STORI.

YSBRYDION DRWG A DA. Wyddoch chi be, bobol bach, mi rydw i wedi difaru am bob biewyn sydd ar fy mhen fy mod i wedi eyhoeddi Cystadleuaeth y Twrci Tew yn y "Pioneer" yr wythnos ddiweddaf, yn enwediy testyn, sef "Stori am ysbryd." Dyma. lie 'rydw j yn ysgrifenu fy llith yn y parlwr bach wrth ole canwyll, a'r bwrdd, y dresar, a bron bob cad- air yn llawn o straeon am ysbrydion, a fina yn dychmygu pob math o betha. Wrth ddarllen rhai o'r straeon mi safodd fy ngwallt i yn syth i fyny. 0! ma'n hw yn rhai dychrynllyd, a fina, druan, yn gorfod eistedd yrna. yn eu canol. Wn i ddim be; ddaw o'r goiygydd, druan, pan ddaw o i'w belrniadu nhw efo fi. Fedra i feddwl am ddim arall yr wythnos yma ond ysbrydion. Os a i allan am dro mi dybiaf wel'd rhywbeth mewn gown gwyn yn dwad am y gornel. Pan af i fy ngwely breuddwydiaf am ysbrydion drwg a da. Wir, mi rydw i wedi cael wythnos ofnadwy o honi hi. Wn i ddim sut ydw i yn myn'd i fyw drwy y pythefnos nesa, yn enwedig os deil y postmyn yma i ddwad a straeon i mewn mor gyf- lym ag ma nhw wedi neud yn ystod yr wythnos ddiweddaf. Os na byddweh chi yn gweled "Llith Die Jones" yn y "Pioneer," yr wythnos nesaf, mi ddalltwch y bydd yr ysbrydion drwg wedi myn'd a'r hen greadur oddi ornoch chi, ond go- beithio mai nid felly y bydd hi, ynte, 'mhobol i? AM POTS AC YNADON HEDDWCH. Mai Mistar Raynes o Lysfaen, wedi ffeindio enw newydd am ynadon heddwch, sef "Jam Pots." Yn nghyfarfod diweddaf Cynghor Dos- barth Conwv fe gododd Mistar Bayries wrthwyn ebiad i'r Clerc roi y llythrenau "J.P." ar <1 enwau rhai o'r aeloda-u yn y oofnodion. Dywed- odd fod v Ilytt-irenai yn arwyddo "Jam Pots." Fe gydsyniodd y CHdeirydd (Mistar Hugh Owen), yr nwn sydd yn J.P. am flwyddyn, i adael y "Jam ±'ots-1' oddi allan i'r Cynghor. Mae aelod- au y Cynghor yn gad.icl eu ootiD. a'u hetia yn y passage, a rwan mae y.n de-vyg y bydd rhaid i'r trethnalwyr fyn'd i'r gost o gael cVpbwrad tri- da.rn i gad v y "Jam Pots," gan fod y Council wedi penderfynu eu bod i gaol eu gadael y tu. allan i'r ystafell. Wrth gw", or by i> meddwl, mae yna rhywbeth yn yr euw newydd hefyd. Prif amcan ustus heddwch ydi creu heddweh rhwng y bobol, a dwn i ddim sut i gaol gwell heddwch mewn ty yn llaw'i o blant bach na rhoi pot o jam iddyn hw. Dyna un reswm yn y marn i dros gysylltu yr ynad heddweh a'r pot jam; a synwn i ddim, pe lasa rhywun wedi meddwl dwad a pot jam i tyfarfod diweddaf Cynghor Trefol Conwy, y basa y g.veithrediadau wedi cael eu cario yn mlaen yn fwy heddychlawn; ond ddyliwn nad oes eisio pot jam na dim arall i gadw heddwch yn y Cynghor Dosbarth. Ma nhw yn deulu dedwydd iawn, ac yn medru trin eu busnes dan smocio pibell heddwch. SHOU CWN I GONWY. Deallaf fod symudiad ar droed i gynal shou gwn yn Nghonwy yn y gwanwy.n. Mistar East- wood a Mistar Johnson ydi prif ddynion y sy- mudiad, ond ma' nhw yn cael cefnogaeth tua dau gant o ddynion profiadol. ac yn ol pob tebyg mi fydd y shou yn llwyddiant mawr. Mi fydd gwobrwyon yn cael eu cynyg, nid yn unig am gwn, ond gwningod, adar, ieir, cathod, ac felly yn y blaen. Mae Mari wedi deehreu pesgu yr hen gath ddu yma, ac mae hi bron yn sicr o gael gwobr yn Nghonwy os bydd yno feirniad teg. Mi gynygiodd Mistar Muir, o Fangor, wasan- aethu fel beirniad y cwn yn rhad ac am ddim, and mi roedd yr Arolygydd Woollam, o Lan- rwst, eisio cael beirniad holkil ddiarth o Loegr ne'r Iwerddon, ao wedi tipyn o ddadlu mAe y pwyllgor wedi cytuno i dderbyn cynyg haeliomis MistAr Muir, a mi rydw i yn credu y bydd pawb yn cael perffaith ohwareu teg o dano fo. YSGOL NEWYDD GLANWYDDEN. Mao Cynghor Sirnl Caernarfon yn benderfynol o wario pres y trethdalwyr a bildio ysgolion fel pala-sdai trwy y sir. Mae ysgolion .newydd yn cael eu codi i fyny fel mushrooms, ond y gwaetha o honi ydi ma ebawn ni, y trethd&lwyr, ddim llois o gwbl mewn gwario ein pres ein hunain. Mae vna. hen ddywediad gan y Sa<eson fel Ilvn :The mAll that pays the piper has a right to choose the tune." Mae hy.n yn swnio yn berffaith deg, ond nid felly y mae hi yn Nghynghor Sirol Caernarfon, ddyliwn i, a dyma. un engraifft i chi: Moo aelodau y Cynghor Sirot wedi penderfynu bildio ysgol newydd i wasan- aethu Llangystenin a'r Penrhyn, ond nid ydi plwyfolio-n Llangystenin yn foddlawn ar y fan lie mae yr ysgol newydd i gael ei hadeiladu. Fe gynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus o'r plwyfolion i withdystio yn erhyn adeiladu yr ysgot newydd yn y fan ddewiswyd gan y Cynghor Sirol, ond gan fod dynion mawr Caernarfon yn gwrthod gwrandaw ar y plwyfolion, nid oedd Mistar Ro- bert Roberts a Mistar Thomas Rhys Evans am roi mown i'r Cynghor gael eu ffordd eu hun- ain, a'r oanlyniad fu anfon at y Bwrdd Addysg ar y pw.nc. Ond ffafrio y Cynghor Sirol ddaru Mr McKenna. a Mistar Alfred Davies, a mae y Cynghor Sirol i gael eu ffordd eu hunain i jfiklio lie fyno nhw a. gorfodi pobol eraill i ffein- dio y pros. Dyna i chi anghyfiawnder, ynte? Wel, rhaid tori fy llith yn y fan yma. Mae y ganwyll bron iawn wedi llosgi i ffwrdd, ac nid ydw i am eistedd hefo'r ysbrydion yma ddim hwyrach i blesio neb. DIC JONES.

Y PYRAMIDIAU. Paham y gelwix y pethau mawr yma yn "Pyramids," nhad? meddai Johnnie bach pan y dangoswyd iddo luniau o Wlad yr Aipht. "O," medde'r tad, "gelwir hwy yn 'Pyramids,' y mach. gen i, 'because they ap-pear-amid the general desolation of the desert.' Ac yna fe guddiodd y cloc mawr yn yr "hall" ei wyneb &'i fysedd, hyny yw. fe dreiodd ei oreu. Yr wythnos ddiweddaf, cynhaliodd Mr Wil- liam Pearson, o'r United Kingdom Alliance, gyfres o gyrddau dirwestol llwyddianus yn Llacdudno- Fel oaiffynsad cymanfa ganu a fu yn Nihre- [Yyrion, dan arweinia.d Mr D. Pryse Jones, dis- c-wylir y ceir swm sylweddol tuag at sefydlu yr "sgoloriaeth u-ohod- Mae y Parch J. Lloyd Hughes. Ffynongroew, wedi addaw myned i Gaerwys, cylchdaitfe Tre- ffynon, yn Awst nesaf. Nt ciholeddir unrhyw obaith fod un o'r mwn- wyr—dros 400 o honynt—gauwyd i mewn yn y mwnfeydd yn Monongah, West Virginia, wedi osgoi marwolacth. Mae Mr Wateon (llywydd y Consolidated Coal Co.) wedi addaw gwneud ym- ahwiiiad manwl a gwfalu am douluoedd y truein- iaid anffodus Mae yr olev-ddarlun o Visoount Feilding, mab hynaf ao aar larll Dirabydh, sydd wedi ei boontio gan Mr John Collier, newydd ei orphen, a da.n@csir ef yn Nhntiffynon, cyn. y rhoddir ef yn y oasigliad o ddarlumau teulnaidd yn Newnh&m Paddox paJas Arglwydd Diabycih, yn Swydd Warwick. Gwasanaetha Viscount Feilding yn awr yn yr Aipht gyda'r giatra-wd, y 3rd Oold- stpea-nt Gs, yn yr hoo. y deil ei gefnder, I&- gadben Jeoffrey Feildfirig, awydd. Rfcodd teoiant- iajd Arglwydd Diabyoi yn Dowaing; jrw y dar- iujj.

Cyfarfod Misol Dyffryn Conwy Cynhaliwyd y Cyfarfod Misol yn Nghonwy, Mr W. Hughes, Y.H., Lbnrwst, yn y gadair. Gwnaed coffad am Mri W. Owen, Colwyn Bay, ac E. Roberts, Brynpydow, dau fiaenor gwerth- fawr. Yn mysg y rhai y penderiyinwyd anfoa llythyrau cydymdoiirdad atyiit, yr oedd y Gwir Anrhydeddus D. Lloyd George a'i briod, yn eu trailod mawr. Anfonwyd cenhadon i Dalybont i ddatgan llaweinydd am fod yr eglwys hono yn awyddus i drefnu moddion gras i'r lluaws Sooson sydd yn gwoeithio yn Nolgarog, ac i addaw bod y.n gefn- ogaeth iddynt yn y symudiad. Gwnaed trefniadau gyda. golwg ar yswirio y Iiliai sydd yn gwasanaethu yr eglwysi yn y cyleh. Cadarnhawyd adroddiad PwyUgcr y Cyfyng, yn dsurpor gofalaeth fugeiliol i'r eglwys hono, ac an- fonwyd dau frawd i eglwys Penmachno i ddy- muno arni ganiatau i'r Parch T. J. James roi rhan o'i wasanaeth i'r Cyfyng. Cymeradwywyd, o'r diwedd, i'r eglwys Gym- reig yn Llandudno Junction symud yn mlaen i adeiladu ystafell i ymgynull ynddi, a phenodwyd deuddeg o frodyr yn vrnddiriedolwyr. Cadarnhawyd adroddiad Pwyllgor y Myfyrwyr, yn trefnu rhoddion fel arfer, a Hawenhedd yn llwyddiant y cyfeillion ieuainc. Gyda golwg ar un gwr ieuanc, penderfynwyd gwneud ymohwil- ia.d o berthynas i'w fwriad am y dyfodol, gan ei fod wedi ei hysbysu i'r pwyllgor nad yw yn bwriadu ymgyflwyno i'r wemidogaeth. Rhoddwyd derbyniad tra chroesawgar Fr Parcth R. Williams, M.A., diweddar o Lanllechid, yr hwn sydd wedi ymsefydlu yn Nglan Conwy, a dymiwiwyd y goreu iddo. Rhoed &r ddeaJl fod sefyllfa yr eglwys yn Nghonwy yn ddymunol iawn. Er Bad oes weinidog galwedig ar yr eglwys, eto fod y Parch W. Jones, diweddar o Lerpwl, wadi gofalu llawer am yr eglwys y ddwy flynedd ddiweddaf, yn cael ei gynorthwyo g&n y Parch Gwynedd Ro- berts. Yn ddiweddar y mae yr eghvys wedi gofyn i'r ddau weinidog hyn ymgymeryd gofaJ. Gofidiai y fra-wdoliaeth fod Mr Benjamin Wil- liams, Llandudno, heb ddyfod i'r Cyfarfod Misol i draethu ar ei hoff fater, "Ganiadaeth y Cysegr," ond cydolygwyd i gadw y matear i'w ddwyn dan ystyriaeth yn gynar y flwyddyn nesaf, a gobaith pawb ydyw y bydd Mr Williams yn bresenol yr adeg hono. Y mae y Cyfarfod Misol nesaf i'w gynal yn Rehoboth, Llandudno, Ionawr 15fed, 1908. Caed anerchiad gan y Pardh J. Edwards, Col- wyn Bay, ar y "Symudiad Ymosodol" Llawer iawn ydyw y gwaith da a wneir gan y symudiad hwn. Y mae wedi bod yn foddion i symud cryn nifer erbyn hyn oddiwaiered tuag i fyny, a gobeithio y gwnel lawer o hyny eto. Rhoed anogaethau i fwy o ffyddlondeb yn y dyfodol gyda. chasgliad yr achosion gweiniaid. Y mae llawer fel pe y.n teimlo mai casgliadau gweiniaid tro i godi achosion gweiniaid Cymhell- wyd hefyd i ymdrech tuag at wella cylohrediad y drysorfa a tiirysorfa y plant. Nos dydd y Cyfarfod Miaol pregethwyd gan y Parch T. Charles Williams, M.A., Porthaethwy. Yr oedd v Parch J. Williams, Brynsioocyn, wedi pregesfchu ddwy noewarth gvntof yr wythnos, a'r Parch W. Thomas, Llajirwst, y drydedd nos- waith. Deallwn fod y cynulleidfaoedd yn llu- osog, ac fod y pregethu yn rymus iawn, er na. chaed yr u.n amlvgiad yohwaith o ddychwehad neb o gyfeiliorni ei ffordd.

PENMACHNO A'R CWM. PLEIDLAIS I FERCHED.—Mewn cyfarfod diirwestol o'r cfa-wiorydd yn y UalJ. oafwyddadl ar y pwnc o "Bleadiais i ferohed*. DadJeuwyd o btaad hyny gan rai perthynol i'r Metiiodist- iaid, ac yn ea-byn gaai y ahwiorydd Wesieyaidd, a pihan y ma tea- i bleadlaie mercfeed y Methodis^raid a onfu. Mae ahwiorydd v M C. wedi paeio i gynal eu cymdeithas eu hunain. DYCHWELIAD—Mae y brodyr Mri Hughie Hugbee a. D. T. Hqgiics, Macih.no-terrace, W3<ti dlychwelyd gaj-tref o Monjfcana. PENODLAD. — Erbyn hyn inae Í&-athraw(18 wedi ei phanodi, ac wedi decihireu ar ei gwaith ym yagol ddyddiod. y Cwm. YN MYN'D—Ychydig aj riser yn ol, yr oedidym yn myn'd i goeJ egiwys newydd i'r Owm, ca-pel yn Pen Isa, ysgol i'r Lilsm, a thren, ond hyd yn byn ofer y disgwyliaoom. CEFNOGABTH DDA.—Da yw dieall i'r Eg Iwysfwyr gaal oefnogaeth dda. ei eto yn y gwoitii o fyned o gwmpas i ga&giu at Gym- deithaia Esgobaeth Bctngor. GWELLIANT.— Gwtioix gwellia-nt ar v .1.:0 ohwareu yn Ysgol y Cwm yn lie fod y ryI1 a'r genethod1 gilydd- DAMWAIN. — Cyfarfydtlodd Mr 10b.-t Jooes, saer maen, a daanwain y dydd o'r blaen. CYMDUilTHAS LENYDDOL biLOH. Cywhakwyd yr uohod lywyddiaeti Mr E N. Edwards. Dyima'r rihaglen :—Ton gy tired- inol; cydtadleuaeth y Ilaw-ysgrifen: 1. T. '.V. Hugiiee; 2, Owen Jones; uitavvd gan Miss An- nie Jones; adawddiadl, Miss H- Hughes; casgl- lad goneu o Ddiairhebioii Cymreig ar dafod le- ferydd, Edward' Lewis; UDJawd John dau benall i'r Gyrmdeithas, Edward Lewis; ni- erdhiad, T. RowJaads; papyr ar "EIxn Fardd," I Edwamdf Lewis- Terfynwyd trwy ganu. Cyf. edåwycl gan H- Priahani Beirniadwvd I MadatDo Fyoibtan.

"SAITH TYMHOR DYN" Babandod, dymhcr heulwen, Mor felu3, ood mor fyr; Drwy i nen ni hed un felltan, A t haran byth ni thyrr; Gofalon sydd yn dilyn Anwylioa dry ei byrth, Ac aberth ar bob llecyn Yn gwenu megis gwyrthl Plentyndod sydd yn agor Aur-ddorau dysg a swyn, A chiywir miwsig cynghor Ar fin ei awel fwyn; Egnion a gymhellant Chwareus ho< n a chan, Syniadau ymddilladant Mewn diniweidrwydd glan. Daw Mebyd mwyn i siarad Gobeithion gwynion gant, Mae breuddwyd yn ei lygaid, Ac alaw ar ei font: Nis edwyn flin dreiaJ<m; Ni wel y gawod wlaw, Mae pryder a gofaJon Yn gorfod cadw draw. leuengctid, er mor llednaia Y sang a.r froydd serdh. I Gynhyrfa ryw uchelgais Yn mynwes mab a merch; Sawl ysbryd tua'i gostyll Anturiodd siwrnai drom, I yr oil yn ganddryll Ar fryniau duon siom? Daw "pwys y dydd" yr awrhon Drwy lys priodas Ion; Ha.ul anterth ei helyntion Yw haul y fodrwy hon; Daw bywyd drwy ei frwydrau I siarad ambell dro, A chiywir ei fagnelau Yn crynu cyrau'r fro!, Yn rhwydd addfedrwydd oedraa Gyrhaeddir, er yn flin, A salmau'r dyddiau diddan Yn marw ar ein min; Mynegi cvstudd calon Tyn llawer deigryn hallt; A dweyd am ofnau duon WjtB gwynder yn ein gwallt. Daw Henaint i'w dihoeni Ar derfyn eitha'r daith; Ei gwmni yw Caledi, A'i wisg yw cwmwl llaith; Odfeuont vn't i ddewis Y fan i fythol fyw, Mw mil o flwvddi megis Un dydd yn nef ein Duw. BRYFDIR.

TWYLLO CWMNI'R RHEILFFORDD. Yn Ynadlys Rhyl, ddydd Mawrth, dirwywyd Miss Smith, Hastings, i 5a a'r oosta.u am deithio ar y rheilffordd heb dalu ei chludiad gyda tocyn a gúúdd gan Mr W. G. Story, yn awr o Salt- burn-by-Sea, sir York, a dirwywyd yntau I Ip a. r oostau am drosglwyddo'r tocyn iddi. YR HEDDLU A'R MYFYRWYR. Oberwydd ymosodiad a wnaed ar nifer o fyf. wyr Cotog y Brifysgol, Bangor, gan yr heddgeid- waid rai misoedd yn ol, y mae'r Prif-Gwnsta,bl wedi ymddiheuro iddt., ac wedi gorchymyn i'r heddgeidwaid yn y ddinas bcidio cario ffyn o hyn allan. TAN MAWR YN NEW ZEALAND. Cyrhaeddodd pellebyr ddydd Mawrth i'r wlad hon yn hysbysu fod Seood«:1- New Zealand yn Wellington wedi eu llwyr ddinyotrio gan dan. Llwyddwyd i ddyogelu y llyfrau. BARNWR NEWYDD. Fel olynydd i'r diweddar Farnwr Kekewich, peuodwyd Mr H. T. Eve, K.C., yr A.S. Rhydd. frydol dros Ashburton. a disgwylir iddo ddech. reu ei waith yn ddiatreg.

Prydaoawn Gmner, wedi postyByiwi y llif, eanfyd dodd Mr Edwards. Llaairafon Fawt, gerph Mr J. Baviee, Trefedaart—ei fyfailj **1 gymyd-og—yn afaa Tajwi, ychydig b«lhiar o't «.

Newyddion Dyddorol. ANRHEGU HEDDWAS. ) Dydd Llun, cyflwynwyd i'r Arolygydd John Pearson awrlais o fynor a phwrs yn cynwys 40p. gan drigolion Overton ar ei waith yn ymddis- wyddo o Heddlu Sir Fflint ar ol 27 mlynedd o wasanaeth. Bu am gyfnod yn gwarchod bywyd Mr Gladstone yn Nghastell Penarddlag. a chaf- odd luaws o anrhegon gan y gwladweinydd enwog. ADDYSGWYR MALDWYN. Mewn cyfarfod o Bwyllgor Addysg Maldwyu, ddydd Llun, hysbyswyd fod 15 o blant y sir wedi eu troi o ysgol o dan reolaeth awdurdod addysg Sir Amwythig oherwydd nad oedd digon o le iddynt. Gwneid trefniadau ar eu cyfer. Penodwyd Mr J. R. Jones* Llanidloes, yn brif- athraw ysgol Llandmam, t phenderfynwyd codi ysgol newydd yn Aberhafesp. RHYDDFRYDWYR LLANDUDNO. Bwriada Riiyddfrydwyr Llandudno gynal ym- gomwest ddechreu'r flwyddyn mewn undeb a Chvmdeithas RyddfrydoI y Merched. Disgwylir Mr Ellis J. Griffith, A.S.. i'w hanerch. RHAIB DAFYDD JONES. Er mwyn amddiffyn eu llinell rhwng Foryd ac Abergele, mae Cwmni Rheilffordd y London a North-Western wedi gosod canoedd o goed u y traeth er cadw f tywod yno. Amoangyfrifer i'r Cwmni wario 30,(K)0p ar y gweithfeydd am- ddiffynol hyn. Gwelir heddyw donau lie y ceid feusydd o yd ugain mlynedd yn ol. CREULONDEB MAM. Yn Rhiwabon, ddydd Llun. cyhuddwyd dynes ieuanc o'r enw Maggie M'Alee o greulondeb at ei phlentyn. Tysuwyd iddi geisio mygu y bychan, ao y llwyddaaai onibae am ymyriad gwraig arall a'i mab. Bygythiodd droion der- fynu bywyd yr un bach. Anfonwyd hi i sefyll ei phrawf yn y frawdlys. MOR MAWR YN ABERYSTWYTH. Yr oedd tonau aruthr ar forfa Aberystwyth ddydd Llun, a gorchuddiwyd y rhodfa a. chryg, tywod a gwman am bellder mawr. DYFFRYN CONWY DAN DDWFR. Rhwng Talyoafn a Llanrwst y mae'r dvffryn oil dan ddwfr, ac ofnir y bydd mawr goiled yn dilyn y Ilifeiriant annghyffredin, PENILLION LLYMRIG. Mae awdurdodau y Llythyrdai yn cael cvnhaufcf bras o'r pemllion llymrig. Y.n ystod mis Tach- is wedd gwerthwyd 2,138.000 o "bostal orders" am 6ch, &'r cyfartaledd bob mis yw 100,000. RHYDDFRYDWYR ARFON. Traf/iir i gynal cyfarfod blynyddol Cymdeithas Ryddfrydol Arfon yn Mhenmaenmawr, Rhagfyr 17 a 18. Y noson cynt bydd Mabon, A.S., Mri J. Herbert Roberts, A.S., a Wm. Jones, A.S., yn anerch cyfarfod yn Llaitddeiniolen, a chymer- ant ran hefyd yn y cyfarfod blynyddol. DARGANFOD ESGYRN DYNOL GER TREFRIW. Ar ol saethu darn o graig yn Coetty Bach, Dolwyddelen, yn nglyn a gwaith Dalgarrog. iaed nifer o esgyrn. Pan gyffyrddwvd thai o 00.01- ynt aethant yn llwch. ond Ilwydd w-vd 7ludo da-i i Dr. Richard Jones, Ffestiniog, yr hwn a dyst- iodd nai esgym dynol ydynt. Mae r iargan- fyddiad wedi galw i goE ddiflaniad gwraisr o'r enw Jane Owen 30 mlynedd vn ol. Chwil- iwyd y w]ad olIa-m dani, ond methwyd dod o nvi iddi. a dyfala rhai mai ei hesgyrn hi yw y rhai a. ddvgmfyddwyd. CYNGHOR RHYL. Mewn cyfarfod o Gynghor Rhyl, ddydd Llun, mabwysiadwyd pleidlais unfrydol o gydvmdeim- lad a Mr Llovd George yn ei alar. Cynygiwyd hefyd bleddlois o longyfarchiad iddo, a phas- iwyd hyn er i Mr Tilby wrthdystio, gan honi na wnaeth ond ei ddyledswydd. Penderfvnwvd cynal cyfarfod o'r trethdalwyr i ystyried planiau y paiihwn newydd. Bwriedir gwario 800p &r welliantau yn y gwaith nwy.

Caerdydd a Mr Lloyd George. Dydd Llun, yn Nghynghor Dinesig Oaerdydd, penderfynwyd yn unfrydol cyflwyn0 rhvddid y ddinas i Mr Lloyd George, Llywydd Bwrdd Mas. nach. .ø;.¡.a

Ymddiswyddiad Athraw Cymrefg. Dydd Llun, rboes Mr E. J. Thomas, darlitih- ydd mewn Groeg- a LladiNyn Ngbolcg y Brif- vegol, Bajigor, ei ymddiswyddiad yn Haw yr awdurdodau, gan ei fod wedi ei benodi yn un o olygyddkwi y Oaanbridge University Press. Gmddiodd Mr Thomas yn St. Andrews, Gaer- grawnt, a Uundain. Gofidir ei golli o Fan- gor.

0 Dau ymgeisydd yn (lylartal. Dydd Sadwrn, pleidleirsiwyd yn Llanelwy ar ethol aelod o Fwrdd y Gware&eidwaid, yn lie y diweddar Mr Howes Roberts. Y ddau ym- geisydd oeddynt Mr Robert JoneB (Profcate Offioe), a Mr J. Lothian, aelod or Cyngihor Plwy'. Rhoed 144 pleidfais i bob un, a rhoes Mr C. Grimsiey, y gwyddog efholiadol, ei bleddlais derfynol yn ffafr Mr I-otbian.

Llongddrylliad yr Owen Morris." Mae'r scrwner ta-ir Ivwylbren "Owen Morris," o Barthmadog, yn ddiryllia-u ar y Cneagiau DDan, Thwng Criocietii a Phorthmadog. Yr oedd y ■owner yn d'od o Naples i Bortihtnodbg, gyda bakist, ac yr oedd yn ngenau Bar Porthmadog fore Sul. Oberwydd y rowl metfhid ei gweled gan y thai oedd yn y tynfad yn myned ati; a phan gliriodd y rsrwl yr oedd y toman yn rhy gryf i'r bad fyned ati. Gcrflyngodd ei ibangor, a gyrwyd hi gan iyrddtwynft ar y Cmigiau Du- on. Riboed aflan arwyddton o bepjsglon, ac yn mhen afwr a hanecr ar ol myned i'r mor daerfih bj wjdfad Onocaerfch a'or diwyla-w yn ddiangol i'r lan fcaner awr wedi tri 'nawn SuL Gan na oe- y gwyrit, llwyr ddrylliwyd y oawner. Oadben David Roberts, Porthmadog, oedd yn gofclu am y Hong, a'i phorchen ydoedd Oadben Owen Morris, Porthmadog.

Marwolaeth y Parch Griffith Hughes, Pwllheli. Boreu dydd Gwener bu farw y Parch Griffith Hughes, South Beach. Brodor o Fangor ydoedd, a bu yn gy-clydd am rai Wynycidoedid yn swyOdfa y "Ch:ronicle." Aeth yn g i India, He y bu yn g-wasaaaetliu am fly-nyddoedd. Dychwelodd oddtyno. Ar ol bod yn bvw am beth amser yn wetnidog yn Mynydd Me^hell Moei aeth 1 fyw 1 Feimheli a Phenygroes, ac oddi- 1xr Pregethai baron bob Sul- Yohydig o wytihncBau yn 01 cwympodd' yn yr oimf, ao ni bu vr un byth ar ol hyny. Efe oedd yn pregeihu yn South Beach pymthegnos i'r Safcboth diweddaf. Da,athai yn dra nietlilantm yn ddiweddar. Er yn dayn goleuedig a gwybodug iawn, eto nid oedd yn babk^aadd fel pregetbwr, abjerwy»dd nad oeM ei ^ddawn ymadrodd yn rhydd na iryawdL r. yn hawddach g-worthfa.wrogi ei allu mewrr ymgiom beansonol ag ef nag oedd wrth wrandaw arno yn pregethu. YsgrHenodd rai llytrau, yn eu mysg wec^lyfrau yr Ysgol Sab- bothol. Yr oedd yn 68 mdwydd oed- Cymerodd yr aagladd le ddydd LInn yn MbwiLheli.

DAN Y CWMWL. —————. "Bu eraill yn y cwmwl; do, -12-L Ac aethant drwyddo hefyd; A gwelsant anfys wedi hyn, A'i odreu'n nglyn yr. adfyd. "0 gwmwl du i gwmwl du r Yr aeth y llu, dan ganu, Sydd heddyw yn yr hafaidd fre Yn oofio-ac yn canul "Dal dithau yn y oaddug tew I frwydro'n lew. fy nghyfaifl; A chofia mai o'r ddini awr Y oododd gwawx i eraill."

EDUCATIONAL. THE SWEDISH GYMNASIUM. (Top Floor of Mr Askew's Premisci), PENRHYN ROAD, COLWYN F\Y Classes in Swedish Eduoational Gymnast id fa Children anc. Adults. Massage Medical Movements. Principal: MISS "EDITH IL HALL, Certificated Teact er of Educational and Modipl Gymnastics, Southport Physical Training College. Certificates for Massage and Medical Gymnastit4 Dr. Arvedsjii's Institute, Stockholm. Private AddresB: Llwyn Onn, Old Colwyn. JlOGflES & BURHOOIS, U4 AGRICULTURAL IMPLEMENT MERCHANTI, MANCHESTER HOUSE AND WAREHOUSE, DENBIGH ST., LLANRWST Q-eneral Fnrnislmig Ironmongers, Gas, Hot i Water Sagineta* 4417 — aggB5=3f MRLSHeTOH < NAMBBSBKSB a. A— Sir Henry Poaaa*bj is rfumwmteri by W3Sn?' toe Qrisrn to thaak Mr. Duftatton for t *copy big handbook." "Nothing better coald be wisfeed for."—Sriiitk wedav. "A brUXSant bock. Timet, Most eiapUatiosily tape tb«a» alL "—Graphic. Particularly gaod.Aeoiemg. VISITORS TO LONBON SKOW BM DARLINGTO'N'S; LONDON AND ENVIRONS, 60' Visitors to Brighton, FAstbourso, Jtooraat^ mouth. Enter, Torquay, Ttymiinffi afirtniiftj Dartmoor, Fala.etrtb, Penzance, 84. Ivee, HMHMOK Tintegel, Clovelly, Ilfncombe, w..jBTriB| Exinoor, fPye Valley, Severn Valley, inprr-Mare, Malvern, Hereford, TVnrrrTtfiT. Llandriadod Wells, Uugsiltt, b»i« » 1 iljii Colwyn Bay, Ceaway, Penaaeamsirr, Bangor, Carucrvoa, Bsttwsye«e^, flnnwuliiii.^ Dolgelly, Aberystwyth, Towyn, Bwuiinrth QtAcixmiE Pwllheli, Norwich, Tarmonth,nd The Isle of Wight, and Chanaai IsSaads,sfeouW ase DARLINGTON'S HANDBOOKS, la Eacb. liL^XOOLiXii; DlsuKsriHi LamoirftiroroWl? NEW YOIUt & PAitu BrentaB^a. Railway Bookstalls, smd all BookseQers. or Scenery, Hums, etc., ia Italy, Greece, Russia, Norway, Swedsn, Dmsaik, Paiestta* a9B SCFpt. also North Wales, la, Is. 0d. and 2s. nip Post Frea. DABLINOTON & Co.. Llangollen. NOVICE TO THE MARRIED. A BOOK for the people. Practical advice (f the Married and those contemplating Marriage. WritteB in a clear, comprehensive manner. H is written by a Medical Expert, in non-scientific language, over 200 pages, largelj illustrated, oontaans most important information. Is nett from all Booksellers and Newsagents, ov post free, P.O. Is 2d, from MOORE, WILLIAMS and CO.. Ravenhili-md. Belfast. GOLF LINKS. Rhos-on-Sea Golf ciall 18-Hole Sporting Links on the Sea Front, and Electric Tram- way between Colwyn Bay and Llandudno. OPEN TO VISITORS. 2/6 per Day. io/- per Week LADIES (No Restrictions on Play) Country and Non- Per anxuw Playing Members 41 1 0 GENTLEMEN (Resident) C2 2 0 JUVENILES (under 16) and Artizans 40 10 6 NO ENTRANCE FEE. Caddies net tllowcd on Sundays. CLUB HOUSE with trwy Convenies" Golfers Requisites of all Description key* in Stock. BILLIARDS. MEALS AND REFRESHMENTS PROVIDLIIN Board 6/- a Day. Board and Lodgings 8/- „ Board, Lodging & Play 101- „ BEDROOMS, 2/6 a Night, eacla persaa. PriGN Includs Attendaso*. Resident Secretary and ProfessionaL Tekphenc No. 41 Cohryn Say. Tek-gmms-Ilandriboyurhos. 7957 COLWYN BAY GOLF CLUB. SPORTING 9-HOLE COURSE, SITUATE ABOVE PWLLYCROCHAN WOOD. COMFORTABLE CLIJB HOUSE. LUNCHEONS AND REFRESHMENTS PROVIDED. GOLFING STOCKED. Steward and Groundsman J. Evanb. SUBSCRIPTIONS. Per Aunwa. Honorary Members el Is and jBO la. Resident MemberAs- Ladies £ 0 15s 64 Gentlemen JB1 10s M Country MembeIa- Ladies 0 10s M Gentlemen 0 156 M Visitors, 2s per Day; 5s per Week. E. T. WALTERS, Hon. Sec.. National Provincial Bank. Telephone 0197 COLWYN BAY. D. A lien & SOltS Cabinet Manufacturers, Upholsterers, AND COMPLET1 House Furnishers, 6&7, STATION ROAB FUNERAL FURNISHERS. :o- LAR STOCK OF Furniture, Carpets, Linoleum, Bed* steads, &c., in N. Wales. 8709 T PERFECT MEDICINE. J For Indigestion, Anscmia, Liver Csmplaint, V F Biliousness, JOHNSON'S CHINESE PILLS, 1 j I/Ii per box, are the best. Pot Blood Poison, 1 I Inflammation, Varicose Veins, Erysipelas. Bad m A Legs, JOHNSON S XX OILS. lli. &/3.U a M I The "PiotMwr" is rseo^nssd as QD8 of the OMBK popular papers in the Prtaexpalsfe, itplawfij pUdrtm (mr w