The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

Eisteddfod Calan, 1909.—Llandudno. 1 CYSTADLEUAETHAU mewn HER GAN (Challenge Song), gwobr 21S. HER AD- RODDIAD (Challenge Recitation), gwobr 21s. Enwau Ymgeiswyr i fod mewn llaw ar neu cyn RHAGFYR 26ain. Ceir Manylion gan yr Ysgrifenydd, D. PHILLIPS. Grasmere, Victoria-avenue, Llandudno. 23179p AT EIN DARLLENWYR. Anfonar pob gohabiaetb i'r GOLYGYDD CYMREIG. BwyddfaCr "Pioneer."

Llith Die Jones. MILWYR PENMAENMAWR. FFARMWRS CONWY. Mae'r amserau allan o drefn. Mae rhywbeth allan o le hefo olwynion yr hen fyd ym&. Dyma ni yn ngbanol mis Rhagfyr, ac yn darllen bron bob dydd am friallu yn blodeuo a rhosynau yn oochi mewn llawer gardd, y rhododendrons (gor- mod o air i'w gyfieitliu) yn edrych yn llawn mor brydfertb ag y bydda nhw yn mis Mai. Mae yr arwyddion hyn o wanwyn a haf yn nghanol yr hin rewllyd pan y mae son am y Tad Nadolig, Dyfrau a cardia Nadolig, a'r grocers yn aon am plwm pwxlins a mince pies. Tra yn ysgrifenu y llith yma mae yna fronfraith yn oanu ar fy ffenestr fed po na bae rhew nac eira yn unlle. Ac nid yn unig y mae olwvn y tywydd a'r tyinhorau wodi mynd allan o'i lie, ond peth- au eraill hefyd. Yn Sheffield y dydd o'r blaen agorwyd football match trwy weddi. Ar ol canu emyn ao i un brawd fyned i woddi aethant i gicio y bel a cbicio eu gilydd bob yn ail. Ond ni therfynasant trwy weddi. Yn Mfeenmaenmawr mi aeth gweinidog yr YmneiMuwyr i fwyta ciniaw hefo y milwyr. Yu, Nghonwy mae yr hen offis rhyfel wedi ei droi yn senedd i'r amaethwyr. Gweinidog yn Llandudno Junction yn siarad o blaid i bobol ieuainc chwareu bil- liards. Cymry Caerdydd yn gwerthu glo i long;Lu rhyfel y Germans. Bobol bacb, lie ryda ni? Mae yn hwyr glas ymroi ati hi o ddifri i wneud trefn ar y byd. AMAETHWYR YN OFFIS RHYFEL. Fel y crebwyllais o'r blaen,mae y ffarmwrs wedi meddianu offis rhyfel Conwy. Mae yr ofiis yma mewn lie dymimol a chyfleus iawn o'r hon dre. Mae ffrynt yr offis yn union gyferbyn a'r station, ac yn ymyl offis llys y man-ddyledwyr a Chlwb y Ceidwadwyr, dau fildin dymunol iawn. Mistar Tomos Morgan a Mistar Lewis Jones oedd prif ddynion yr offie pan oedd y lie yn meddiant y milwyr, ond er pan mae yr amaethwyr wedi cymeryd gafael arno Hugh Jones, Brynglorian, a Jesse Foulkes, Yr Hendre, sydd yn llywydd yno. Yr achos dan sylw yn y cyfarfod diweddaf oedd fod oisio ychwa.negu at y gladdfa yn Gyffin; hyny yw, mae'n debyg, fod pobol Gyffin yn marw yn gyflymach y dydtfiau hyn na bydda nhw o'r blaen, a boed eisio lie mwy eang i'w oladdu nhw. Mi aeth yn ddadl fawr ar y pwnc rhwng John Thomas, Tanrallt, a Bob Owen, Bryn Dod^i. Go ddistaw ar y pwnc oodd WIN. Jones, YT H-endy, A mi dreiotld Hob Edwards, PON Fyrdde, aroi'r stori, trwy son am fargeinion oodd o wedi gael. Awd ymlaen wedyn i ffeindio bai ar bobol Conwy am beictio rhoi Hugh Jones, Bryngiorian, yn aelod o'r Council. Mi roedd William Jonea, yr Hendre, yn teimlo yn arw am fod Hugh Jones allan, ond toedd Hugh Jones yn hitio 'run gwelltyn, modda fo. Cwmni difyr iawn ydi yr amaethwyr yma, ac yn eu mysg mae rhai dynion galluog iawn, fasa yn gwneud cystal ael- odau o'r Council a dim un eydd yn eietedd yn y Guild Hall yn awr. Chwareu teg iddynt, mae dyfodol Conwy yn dibynu i raddau helaeth ar y ffermwyr. Son mae y Council o hyd am dreio caeJ "auction mart" yn Nghonwy i werthu ani- feiliaid, ac hefyd i ymdrechu gwneud fleiriau yr I hon dref yn werth inynod iddynt, a thrwy hyn wella eefyllfa faanaohol y lie. Mae yn amlwg nad oee modd cael yr un o'r pethau yma os na chant eu cefnogi gan y ffermwyr. A phwy ddyla wybod sut i fyned o gwmpas y petha yna yn well na'r ffarmwr ei hun? Mae bron pob gaJ- wodigaetb yn cael ei chynrychioli ar Council Conwy ond yr amaethwr. Mae yna Doris a Wigs, Eglwyswyr a Chapelwyr, aelodau Llafur, twrneod a meddygon, auctioneers a siopwrs, adeiladwyr a phaentiwre, ond dim gymaint ag un ffarmwr, ac eto mae pobol Conwy yn disgwyl codi y drof i fod yn un o'r rhai mwyaf amaeth- yddol yn Ngoglodd Cymru. Toes rhyfedd yn y byd fod y ffarmwrs yn cadw senedd fach iddynt eu hunain yn yr hen Offis RhyfeL CINIAW MILWROL YN PENMAENMAWR. Mae son AM ryfel yn troi fy meddwl at ryfel- wyr, neu filwyr Peamaenmawr. Cefaia gwa- hoddiad gan Cadben Jenkins i fyned i gael ciniaw hefo hwy y noson o'r blaen. Mae yna gymaint o bethau cae wedi caol eu dweyd o dro i dro am ddynion fydd yn ymuno a'r Fyddin nes y penderfynais fyned drosodd i Penmaen- mawr i weled drosof fy hunan ymddygiad dynion. y cotia oochion. Mae yn rhaid i mi addef fy mod i dipyn yn bryderus wrth fyned i gyd-fwyta hefo soldiwra, Prin eis i mewn i'r ystafell na eynais yn fawr weled y Parch Caleb Willias yn eistedd yn nghanol y soldiwrs, ac yn edrych fel tasa fo yn mwynhau ei hun yn iawn. Sylwais hefyd fod yr ysbryd gwladgarol yn uehol iawn ei fri, achos mi roedd y walia wedi cael eu haddurno hefobaneri Cymraeg, a'r Ddraig Goch yn cael lie amlwg yn eu mysg. Ond mi roedd yr -ysbryd rhyfelgar lawn mor amlwg a'r ysbryd gwladgarol, achos mi roedd yno lot fawr o luniau dynion yn lladd eu gilydd, ond mi roedd pawb yn ymddwyn yn hoddychlawn iawn ar hyn o bryd beth bynag. Wedi i'r Parch Calob Willias ofyn bendith dyna nhw yn dechreu bwyta y biff a'r plum pwdinB. Ar ol i bawb wneud chwareu teg a'r ymborth, cawsant gwpanad o do reit neis, ac ni fu cymaint ag un dyferyn o'r ddiod feddwol yn agos i'r lie o gwbl. Felly, mae'n rhaid fod milwyr Pen- maenmawr yn ddirwestwyr selog iawn. Fe allai mai dyna y rheswm fod yno gymaint o wobrwyon am eaethu yn cael eu enill gan filwyr y dref. BROLIO DYNION PENMAENMAWR. Toe i chi, dyna Cadben Jenkins yn oodi i siarad, ac yn brolio milwyr Penrnaenmawr yn of- natsaj]. Dywedodd hefyd eu bod nhw yn myned i Abergavenni, yn Neheudir Cymru, am eu holi- days y flwyddyn nesaf. Ar ol i'r Cadben orphen mi dechreuodd Cyrnol Darbishire frolio byddin Penmaenmawr, a dywedodd fod yn rhaid iddynt ddangos i'r Saeson beth fedra Cymry wneud fel milwyr. Mae Cymry wedi dangos i Loegr era llawer blwyddyn rwan beth fedra nhw wneud fol rhytelwyr, a gobeithio v cymerant gynghor y cyrnol i gadw y safon ucnel i fyny. Ar ol i Mistar W. D. Jones, cadeirydd y Council, ddweyd stori ddoniol, deehreuodd y mil- wyr ganu emynau Cymreig. Emyn ax ol emyn fuo hi am anxser nes roeddwn i bron a meddwl mai mewn gwasanaeth yn y capel yn lie yn y Drill Hall yr oeddwn i. Wedi i bawb fwynhau ei hun cychwynasant tua'r Neuaidd Drafol, lie roedd Mrs Darbishire yn dosbarthu y gwobrwyon. Mi roedd yna droB haner cant o'r milwyr yn derbyn gwobrwyon, a roeddynt oil yn edrych yn foddhaol iawn oddi- gortb y ddau a gawsant Iwy bren bob un. Mi roedd yr hen enw Cymraeg, Jones yn amlwg iawn yn mysg enwau y buddugwyr. ALLAN o saith o gystadleuon cymerodd Jones y lie cyntaf mown chwech o honynt, a Roberts oedd y Hall. Cafodd Hugh JoneE 9s 6c a par o eagidiau, Robt. Jones 3s 6c a darlun, W. E. Jones 7s 6c a pin, aur, W. J. Jonee 5s a par o hosanau, T. M. Jones ós 6c, ac Alfred Jones fedal. Felly, rydach yn gweled fod Jonesiaid Cymru or Y blaMi. Mi roodd yn dda gen i weled fod siopwrs a thngohon Peomaenxnawr wedi bod yn haelionus iawn wrth gyfranu y gwobrwyon. Pob llvryddiant i filwyr Peamaenmawr yo eu hym- dTGohion i wneud eu hunain yn gyfaddae i ajn- ddiffyn Gwlad y Bryniau yw dymuniad DIC JONES.

EIDDO Y TAD IGNATIUS. Gftdawodd y TQwl Ie&atioB, y wynach o Iian- tfwtiy, eiddo 2710p, o'r byn yr oedd 984p yn eiddo pesBonoi. fftd yw bya yn oyuwya gwarth J fynacblog.

Nodion o Glip y Gop. (Gan Wil y Gweithiwr). Fel hyn yr vsgrifenodd cyfaill atom o NEWMARKET: Yr oedd gan un yma iar, yr hon a gymerwyd yn glaf, ac er bob gofal gwaethygu yr oedd. Un diwrnod cafwyd cynghor i roddi iddi lon'd llwy d-e o tincture of rhubarb, a gwnaeth hyny; ao er ei fawr falchder boreu dranoeth yr oedd yr iar wedi gwella yn hollol, ac yn fwy na'r cwbl caf- odd ei anrhegu ag wy braf yn ei chlwyd. Wei, y mae yr wyau yn ddigon prinion a drud y dydd- iau hyn, ac hwyrach mai eithaf peth fyddai i ei> aill dreio y cynghor hwn er cael gan yr ieir ddodwy. O'r un lie cawsom yr ystori fach hon: Pender- fynodd cyfaill foddi ei gath am ei bod fel llawer yn rhy farus. Am fod y cyfaill yn un calon feddal, ac yn dewis y cynllun mwyaf diboen i geel ymwared a Miss Pwss, rhoddodd hi mewn twb o ddwfr, a bricsen wrth ei gwddf. Ond dranoeth, er ei fawr syndod, yr oedd y twb wedi colli y dwfr, a chafodd y gath yn bur ddedwydd yn eifi- tedd ar y frioaen heb fod yn fymryn gwaeth. Wel, chwareu teg iddo, nid efe ydoedd y cyntaf i fethu dysgu y grefft o foddi cathod, canys cly- wais yr hen rigwm hono er's pan oeddwn yn hogyn am Gobler coch o Rhuddlan, pan aeth i foddi'r gath, Mewn cwd o lian newydd, nad oedd o fymryn gwaeth, Y cwd aeth gyda'r afon, a'r gath a ddaeth i'r lan, Ow r cobler coch o Rhuddlan, ond 'doedd o'n foddwr gwan I Ond, ysywaeth, y mae Hawer o honom yn euog o wneud bwnglerwaith o honi mown achosion mwy p%vysigt na boddi cathod. PROPHWYDOLIAETH YN CAEL EI CHYFLAWNL I bob un eydd yn hyddysg ag hanesyddiaeth Cymru y maent o bosibl wedi darllen hanes Der- fel Gadarn, ac am y ddelw bren a godwyd yn gof am dano yn Eglwys Llandderfol. Yr oedd pobl wedi myned mor ofergoelus y pryd hyny fel i wneuthur pererindodau ati o wahanol barthau o'n gwlad; gan ddwyn offrymau iddi, nid o aur ac arian yn unig, eithr hefyd o anifeiliaid, megis gvvartheg, ceffylau, a defaid. Yr oedd credin- iaeth yn mysg y werin bobl y gallai waredu en- eidiau o uffern, ond yn fwy na'r cwbl yr oedd crediniaeth yn mysg y Cymry y pryd hyny y byddai i ddelw Derfei rywbryd roddi fforcet ar dan. Yn y cyfamser, pan oedd y Brenin Harri VIH. yn gWTt-nwynebu goruchawdurdod y Pab yn y wlad hon, efe a roes orchymyn i ddymchwelyd yr holl fynachlogydd trwy Gymru; ac anfonodd allan ymwelwyr i ddinystrio yr holl ddelwau. Yr ymwelwr a anfonwyd i Esgobaeth Llanelwy i'r dyben hwnw ydoedd un o'r enw ELLIS PRICE. Y swyddog hwnw anfonodd lytbyr maith at Oliver Cromwell, r hwn ar y pryd oodd yn fioer cyffrod- mol, gan achwyn fod o bump i chwe' chant o bererinion yn offrymu i ddelw Derfel Sant ar y mis Ebrill hwnw, yn ganlynol i hyny. Rhoddwyd gorchymyn i drosglwyddo hen ddelw bren Derfel Gadarn i Lundain. Yr oedd yn Llundain y pryd hyny hen fynach o'r enw Forest, wedi ei ddy- farna i'w losgi, am wrthod ufuddhau i'r Brenin. Rhyfedd ydyw adrodd, y tanwydd a ddefnydd- iwyd i'r perwyl hwnw ydoedd DELW DERFEL GADARN, ac felly yn llythyrenol cyflawnwyd yr hen bro- phwydoliaeth oedd yn ffynu yn mysg y Cymry, y byddai iddi roddi fforest ar dan. Efallai y givnaiff les i bobl ieuainc Cymru ddar- llen mwy o hanesiaeth eu gwlad. Yn ddiamheu byddai yn lies meddyliol iddynt, heblaw mawr dyddordeb ar nosweithiau hirion y gaui-d. DAL I ENILL TIR. Y mae Cymdeithasau Diwylliadol Pobl Ieuainc yr ardafoedd hyn yn parbau i enill nerth a phob- logrwydd. Nos Wener diwoddai cynhaKodd ein cyfeillion Wosleyaidd yn y lie hwn ail gyfarfod cystadleuol yn nglyn a'u trefniadau. Dygodd y testyn "Am y ddau benill goreu i'r ysgol new- ydd" chwech o feirdd i'r macs, a rhanwyd y wobr rhwng Mr Robert Williams a Mr Clement McDonald. Y blaenaf he/yd ydoedd y goreu am y traethawd. Arweiniwyd yn hwyliog gan ein cyfaill, Mr John Roberts, a chafwyd cyfarfod neillduol o ddyddoroL Yr ydym, yr wythnos hon a'r nesaf, am ddwyn L gof vr hen ddyddiau Nadolig gynt, gan hyderu na bydd hyny yn annyddorol gan neb. Dechreu- wn trwy adrodd y modd y treuliai y plant eu fru-yliau yn llawen yr amser pan nad oedd taclaq chwareu a wneir yn Germani yn bethau gwybydd- us yn eu mysg. Eu prif doganan ydoedd gwneud JACK Y LANTERN ar gyfer difyrwch nos Nadolig. Dylai plant yr 000 breeonol ddeall y byddai gryn lawer o ragbarotoad yn y gorchwyl hwnw. I wneud Jack y Lantern byddai yn ofynol cael moipan o'r nvuntioh mwyaf; ao i'r dyben o'i chad byddem feI hogiau yn uno a'n gilydd i ofyn caniatad yr amaethwyr wythno6au cyn y Nadolig i fyned i'w meusydd i chwilio am y dcfnydd goreu. Wedi i bawb o honom gael ein boddhau yn ein dewisiad y gwaith nesaf oedd arferyd y gyllell i'w glanhau a thori V gwreiddiau ymaith. Wedi hyny tori ymaith rhyw bedair modfedd o3r pen oedd yn tyfu J n y ddaear. Y gwaith nesaf oedd dechreu RA.fnu. Ac yr oedd hyn yn golygu gwyliadwriaeth cafnu. Ac yr oedd hyn yn golygu gwyliadwriaeth lied fanwl rhag niweidio y rhanau allanoi. IWF-di ] I RJ?ORC!UVYL hwnw ddyfod i'r pen, y peth nesif tyddaj dangos medrusrwydd o'r cerfiwr gorou; a dyma 110 y byddai plant yn anxrywio yn eu tal- epta-U. Y cemwr gorcu ystyrid yn ein mvsg yd- yr hwn fedrai gynllunio gwyneb y gwr :irwg mor berffaith yn ein tyb ni ag oedd bosibl. Wedi cwblhau ein tasgau byddai pawb yn cadw ei Jackiau yn ofalus hyd nos Nadolig, er irtwrn eu dangos, er ceisio brawychu eraill. PE gweLsoch chwi rhyw ddau ddwsin o'r rhai hyn a'r oil wedi eu golcuo, gan ddangos eu danedd a rhuthro arnpeh ar noswaith dywyll, mewn croesffordd, buasai yn ddigon i roddi braw i'r mwyaf oofn. Ond AR wahan i hyny byddai yr hen bobl yn cy- moryd llawer o ddyddordeb yn modrusrwydd y plant o gafnn a cherfio eu lanternau Nadolig. Lrbyn hyn, mae lie I ofui fod y grefft ddiniwaid hon wodi ymgolh jn mysg plant ein gwlad, a phot-nan mwy difudd yn cael eu sylw. CADW YR HEN DDEFOD I FYNY. KR fod gryn lawer o wahaniaeth yn bodoli YN P'JSS pl<int a phobl o dreulio eu gwyliau y dvdd- 1 RATAN.LS^ SJNT, eto i gyd y mae y ddefod Z Y Nadolig yn para mor fyw yn serchiadau EN UT1 TRO YOEDD hea begor AL > ™,WYAF o gwrw poeth ax foreu Nadolig, A chyfaxchwyd ef gan yr hen offeiriad yn y geiriau hyn: yn y geiriau hyn: "Nid yw yn beth gweddua gwel'd ewyddog Ar foreu Nadolig yn medd wi." (eglwysig Ond yr oedd yr hen begor yn gystal bardd ag yntau, canya atebodd ei feistr: "Nid er mwyn diod mae Dafydd yn dyfod Ond oadw yr hen ddefod i fy.iy.,J NANSI DRAMP. -RN LYW YA YR ^DAJOEDD hyn sydd yn ootip yr hen wreigan ucJiod. Catodd yr enw NANS! DRAMP yn ei gwaith YU trampio yr ardal- oedd hyn trwy hel ei thamaid. HEN wraig lied gyirwya fyddai Nansi, druaji. Oddiar rewmau neillduol byddai yn oialus 1 gadw dydd Nadolixr yn waatad yn ei chof. Fisoedd yn mlaea Uaw pan eiai i dy, byddai yn siwr o adgofio y pen- teului i'w chofio yn drugarog dydd Nadolig, ac yn dthgon siwr i chwi pan ddelai yr ajnser byddai cwpbwrdd yr hea Naiisi yn lied lawn o drugar- eddau, a byddai yn mlioll yn yr hat cyn i'r blawd yn ei cheiwrn ddarfod. I-eliy bu y Nadolig YN tantais I iawer un fel Nansi Dramp i hel dipyn 0 fell w cychod. M RHODDI YN Y CYFFION. Clywais wr oodd yn ddigon hen i gofio yr am- ser y rhoddid pobl am drosoddau bychan yn y cymon. Lin tro, meddai, pan oeddwn yn hogyn, yr wyf yn coho gweled y cwnstabl yn gosod hen frawd yn y eyliion. Yr oodd yn noson cyn y Nadolig, a'r cyffion yn ymyl mynwent unig, lie nad oedd tai yn agos ati. Yr oodd yn noswaith ystormus, ac yn bWTW eira ya angbyffredin; a chan nad oodd ond yr anvyr yn do uwch ei ben gelhr dyfalu beth oedd ei gosb. Ond daeth cosb drymach i'w gyfarfod. Y noswaith hono, wedi iddi nosi, unodd twrr o blant y pentref a'u gil- ydd i fyned ato, a chan ei fod yn analluog i symud traed na breichiau, dechreuasant ei fwledu ag eira, ac nid oedd ganddo ond eu melldithio a'u bygwth yn ddychrynilyd. Ond dal ati a wnai yr hogiau nos ooddynt wedi blino, a throisant tuag adref, gan oi adael druan heb ddim ond ooryn ei het yn y golwg. Boreu dranoeth a ddaeth, ac erbyn hyn arswydai y plant y byddai yn sicr o'u llarpio bob copa walltog pan y delai yn rhydd o'i garchar. Ond fel arall y bu. Bendithiodd hwy am ei gladdu mewn eira, canys, meddai, cad- wasoch li mor gynes, fy mhlant i, a phe buaswn o dan gwthbanau mewn gwely. HEN WRAIG A'l HOSAN. Tua haner cant o flynyddau yn ol treuliai hen wreigan dlawd ei nos Nadolig yn ei bwthyn yn gwau hosan. Ond wedi i'r edaiadd ddarfod dis- gynodd ar lawr ddarn o ba.pyr oedd yr adafadd. wedi ei nyddu arno; a chan ei bod yn gallu darllen oododd ef i fyny, a dadblygodd ef. Beth ydoedd ond hysbysiad mewn papyr ne*ydd am dani hi ei hun, fel un oedd yn moddu hawl i ar- ian adawyd iddi gan berthynas. Boreu dranoeth aeth a'r papyr gyda hi at gyfreithiwr, a digaa ydyw adrodd, cyn i'r Nadolig nesaf ddyfod oddi- amgyioh yr oedd yr hen wraig yn berchen mwy 1 na mil o bnnau. Trwy hyn fe wel y merched mai nid gwaith di-enili ydyw gwau hosanau hyd yo nod ar noswaith Naaoug. HEN GRYDD 0 DDYFRYN CLWYD. Llawer o flynyddoedd yn ol aeth hen grydd cyn y Nadolig i edrych am berthynaeaa iddo oedd yn byw mewn ardal lofaol. Ond nid oedd ef ei hun- an yn gwybod nemawr ddim am waith glo na'r glo wyr. Gan ei fod yn bur hoff o'i ddiod yfodd ormod ar ei ffordd, a disgynodd ar ochr y ffordd, ac aeth i gwsg trwm. Ar hyny daeth dau golier heibio, a chan ei fod yn agos i'r pwU glo meddyl- iasant am gael ychydig ddifyrwch ar ei draul. Cariasant ef yn esmwyth i'r carier, ao aethant hwythau i mewn er cymeryd gofaJ o hono. Wedi rhoddi arwydd i laesu, yr ooddynt yn y gwaelod ar winciad llygaid. Wedi ei ysgwyd i ddeffro, beth & welai ond rhyw ddau ddwsin o lowyr yn dal ilusernau, a'u crwyn gan ddued a chrwyn yr Ethiop, a gwyn eu llygaid yn serenu arno. "0 b'le y daethoch chwi yma?" meddai un o honynt. "0 Dyffryn Clwyd, Mr Diafol," meddai yr hen grydd. "Beth ydyw eich gwaith?" "Crydd," ebai drachefn. "A ddarfu i chwi dwyllo pobl wrth wneud a thrweio eegidiau?" "Naddo. wir," ebai yr hen frawd. "Alright," meddai y blaenor, "am hyny cewch eich gollwng ymaith y tro hwn." A rhoddwyd ef drachefn yn y carier yn sobrach dyn na phan y cychwynodd i lawr. Mor fuan y cafodd ei draed ar y la.n gwadnodd hi am ei fywyd yn ol i DJvlFryn Clwyd.

Cyfarfod Misol Dyffryn Conwy. Cynhaliwyd y cyfarfod hwn yn Ileol Scotland, Llanrwst, dtdd Merchcr, Mr Evan Owen, Beth- khem, yn llywyddu. CYFARFOD Y BOREU. Deobreuwyd gan Mr Robert Williams, Pen- sarn. Enwyd Mr John Pajrry &'r Parch E. J. Jones, B.A., i edryeh. dros y cofnodion. Dar- llonw-yd llytlhyrau yn oyd-nabod cydyrodeimlad y C.M. Pasiwyd i anfon llythyr o gydymdeimlad i Mr Eli as Hughes, Befahania, Llandudno, yr hwn sydd -wedi oyfarfod a damwain flin. Caf- wyd adroddiad o Gymdeithasia Dolgellau, gan y Parch E. J. Jonea, a gfalwyd sylw AT y pethau oanlynol:—(1) "Cofiaait y Parch Thomas Charles o'r Bala," (2) "Y Casgliad Arbenig at Ddyled Neuaddau'r Symudiad Ymosodol," (3) "Amhur- deb MEM iakh ao ymddygiad,' (4), Gwylder a pihairdhed^aetli." ENWJD y personau oanlynol yn aelodau o Bwyllgor y Cenadwraefchnui am y ddwy flynedd mesaf :—Parclm Lewis Williams, T. Gwynedd Roberts, Mri Robert Davies, Deganwy; Parchn Evan Hughes, Richard Rowlands, Mr Evan Evans, Pandy; Parch Thomas Williams, Capel Gannon. Adroddiadau. o'r Egl,ysi :-S:iJob.-Hysbyswyd fod y brodyr canlynol wedi eu dewis yn flaenor- iaid.—Henry Hughes, Hugh Hughes, John Jones, Robert Jones, W. H. Jones, John Owen, W. Arlibur Roberts, Edward Thomas, Benjamin Williams. I)eganivy.Cyflw-ynw-yd adreddiad y pwyllgor fu yn Dega.nwy, a chadarnhawyd ef. Penodwyd y Parch S. T, Jonea a Mr William Hughes, Y.H., Gwemfor, i gyflwyno YR adrodd- iad i'r eglwys. Cafwyd hanes yr achos a phrofiad y swyddog- ion yn Heol. Scotland, dan arweiniad Mr John Morris, Pandy Tudur. Yr oedd. yr oil O'T blaenoriaid (tri) a'r gweinidog" 3m hresenol. Yr oedd yn llawon gan y C.M. ddeall oddiwrth yr adroddiad fod golwg mor siriol ar yr achos yn Heol Scotland. Cafwyd anerohiad gwertfufa-wr ax "Burdeb," gan y Paroh Owen Evans, Colwyn Bay. Diolclrwyd yn gynes i Mr Evans. Enwyd i ofalu am y oasgliadau Mri T. R. Lewis, J. M. Jones, Llangernyw; John Edwards, Gyffin; Ro- bert Davies, DegUmvy. Diwcddwyd gan Mr Edward Jones, Moolidre. CYFARFOD Y PRYDNAWN. Deohr^uwyd gan Mr Rolant E. Williams, Scion, Colwyn Bay. Cadarnhawj'd y cofnodion. Hysbyswyd fod y C.M. nesaf i'w gynal yn ,De- gianwy, Ionawr 20fed, 1909. Oafwyd anerohdad ga.n y Parch Lewis Ellis, Rhy), ar ran y Sym- udiad Ymosodol. Derbyniwyd blaenoriaid yn aelodau o'r CKfar- fod Mosol. Daeth y brodyr cartlynol yn mlaen i'w derbyn. 0 Siloh, Llandudno: Mri Henry Hugfoes, John Jones, Robert Jones, W. H. Jonos, John Owen, W. Arthur Roberts, Edward Thomas, Benjamin Williams. 0 Rhiw Road: Mr Francis Hughes. Hohvya y rhai ohonynt oedd yn y C.M. am y t-ro cyntaf aim eu g-wybod- aeth gan y Parch J. O. Jones. Holwyd yr oil o hoTtynt; am eu profiadau glan y Parch Owen Evans. Gofynwyd y cwestiynau arferol iddynt gan Lywydd y C.M. a chafwyd atebion boddhaol. Hefyd giofV.Tiwyd y cwestiwn canlynol i'r brodyr o Siloh ooddynt wodi bod yn aelodau o'r CV/ar- fod Misol yn flaenorol—"A ydych yn barod i gydweithredu yn galonog ar oil o'ch cyd- id-do,-ion, 30 yn ymrwymo i gladdu y gor- phenol yn llwyr yn eich ymwneud a'ch gilydd fel SWYDDOG^AN T" ac atebwyd yn gadarnhaol gan yr oil o honynt. Yna derbyniwyd h-w-y trwy bleidlais barod ao unol yn nelodau o'r C.M., a thraddododd y Paroh William Thomas y cynghor iddynt. Diolahwyd yn gynes i'r brodiyr fu yn gofalu am yr achos yn Siloh., yn ystcd y misoedd diweddaf. Cyfl wynwyd a chadarnhawyd adroddiad y Pwyllgor Ajianol:—"(I) Penderfynwyd galw J sylw- y C.M. at y ffaith y bydd CYfrifon y gwa- har-ol gasgliadau yn oael eu c&u i fyny y dydd oLaf o'r flwyddyn. Bydd pob casgli.ad ddaw i law a.r ol hyny yn nghyfrifon y flwyddyn nesaf. (2) Derbyniwyd adroddiadau (a) Trysorydd y Cyfarfod Misol. (b) Gorucshwyliwr y Drysorfa. (o) Trysorydd Casgliad y Lleoedd Gweiniaid. Gofynwyd i'r Parch T. Gwynedd Roberts ddweyd gatr yn y C.M. am y ddwy drysorfa, a Mr J. R. Williams am y casgliad at' y lleoedd g-weiniaid. (3) Penderfynwyd fod yr ysgrifenydd i anfon llythyr at yr eglwysi sydd ag ol-ddyled arnynt gI.yda oasg'liad y C.M., i alw eu sylw at y mater. (4) Penderfynwyd rhoddi y grant i'r myfyrwyr yn unol ag adroddiad PwyUgor y Myfyrwyr. (5) Gohiriwyd ystyriae-tih o'r oeisiadau am gym- ort.h o Gronfa'r Lleoedd Gweiniaid hyd ddiwodd Cliwefror. (6) Casgiiad y C.M. y fla-yddyn nesaf i fod yn ol 4 yr aeJod. (7) Ystyriwyd y mater o gaol un trysorydd cyffredino I gasgliadau y C. M a gohiriwyd dod i benderfyniad ar hyn hyd gyfarfyddiad nesaf y pwyllgor. Diweddwyd gun y Paroh T. Gwynedd Roberts." Cadarnthawyd adroddiad y Pwyllgor Adeiladu: 1. CJvmoradwywyd planiau ty fwriada cyfeillion y Gyffin adeiladu gydag yohyd gyfnowidiooau, Y Y gy 100 fod y pwyllgor yn anog1 y C.M. i ganiatau iddynt) adedladu. 2. Rhoddai Padoo r^jbudd eu bod' yn bwriadu gofyn i'r C.M. nesaf gadarnbau yr emvau canlyriol i fod yn yrnddiriedolwyr ar yr eiddo cyfundebol yno:—-O'r Lie: Mri Robert Roberts, Pant,I--sI William Williams, Bronddu; Robert Roberts, Rliydlaniair; Owen Edwards, Carregooodog. O'r Dosbartih: Parchn T. O. Jones, Yspytty; Thomas Williams, Capel Gar- mon; Mri Griffith Jones, Ebenezer; Ebeaiezer Jones, Ebenezer. Enwyd y rhai oanlynol hefyd dros y C.M. at yr ymddiriedohvyr uoliod yr holl enwau i'w eadurnbau yn y C.M. nesaf: —Mr Da- vid Jones, Pennant, Yspytty; Parch Thomas Parry, Y.H., Mri T. Rogers Jones, Llanrwst; ao R. E. Thomas, Trefriw. Penodwyd y brodyr oanlynol i gynorthwyo eg- hvys Seknig" y Junction gyda'r nodaohfa:—Mr Jones, Post Office; Robert Davics, a Henry Jones, Deganwy; Roberts, Talysarn; H. W. Hughes, Pensam; W. F. Jones, Bodidda; Wil- liam Edwards, C. Cynwal Jones, W. G. Wil- liams, Owen Evans, Hugh Parry, Henry Lewis, Roger Lewis, Conwy; a'tr Parch John Edwards. Penderfynwyd gaJw sylw at hyn yn Y C.M. nesaf. Cyflw-ynwyd a chadarnhawyd- aAcLroddiad Pwyll- gor y Oenadwriaethau. "Enwyd v Parch T. M. Jones i arwain gyda hanes yr aahos, e-to., yn y C.M. nesaf, a'r Parohn 0. J. Griffith, B.A., a Henry Jones, Pensarn, i gynorthwyo yn ngwein- ydddad Swpor yr Arg-lwydd. EnAvyd Mr Ed- ward Roberts, Oolwyn, yn un 0 archwilwyr llyfrau y C.M., a'r Pardh Thomas Williams, Oar pel Garmon, yn un o arcihwRilvvvr llyfrau yr ag- lwysi am y ddwy flynedd nesaf. Cyflwynwyd nodau erianol lOOp, lOOp, 50p, i'w dinystrio o eglwys Siloh. Caniatawyd i Lywydd ac Ysgrif- enydd y C.M., yn ngihoda'r personal canlvnol gael arwyddo nodyn arianol am 50p dros eglwys Ebenezer -Evan Roberts, Edward Roberts, Owen Robsrts. Y brodyr oanlynol i fyned i'r Gyffin i gynorthwyo yr eglwys i ddewis rbagor o swyddogion :-Paroh Evan Huglhes, a Mr Ro- bert Davies. Eto ar yr un iteges i Mumah:- Parch T. Gwynedd Roberts a Mr John Davies, Firon Gooh. No<^vyd y Parch Owen Evans, a Mr David Jones, Ldwynfryn, I ymgynghori ag eglwys Dolyddelen yn ngfeylch mater neillduol. Darllenwyd lbthyr o Moriahi yn hvsbysu. ei 2, 12 ^DSYMAD i barhau yn daiti Sabbothol a Seion yn ol cais y Cyfarfod Dosbarth. Hysbyswyd gan yr arohwihvyr fod Hyfrau yr eglwys yn Hool Scotland yn oael eu cadw yn foddhaol. Diweddwyd gtn Mr David Jones, Lhwynfryn.

OYHUDDIAD 0 IOD AR WIFDDW. Yn Rhuthyn, ddydd Lltm, oyhuddwyd William Woods, crwydryn, o ymoaod ar Sarah Hughes, gweddw, Tvnllidiart, Llanarmoo-yn-I&l, gJIda'T bwriad o'i nyspeiBo. Anfonwyd ef i sefyll ei brawf yn y PVawdlye ChwarteroL

Mr. Haldane a'r Fyddin. Yn Rochdale, ddydd Sadwrn, anerchodd Mr Haldane, y Gweinidog Rhyfel, gyfarfod mawr o gyflogwyr llafur ar gynllun y Fyddin Diriog- aethol, ac apeJiodd atynt am eu oefnogaeth yn y mater 0 anog eu dynioD i ymuno a hi. Wrth siarad ar amddiffyniad cartrefol, dywedodd Mr Haldane fod cynlluniau wedi bod o dan ystyr- iaeth yr awdurdodau er's rhai misoedd, ac yr oeddis eisoes wedi dechreu rhoddi y rhai hyny mewn gweithrediad. Fe drefnid i amddiflryn pob rhan o'r gianau, ao mewn oanlyniad byddai yn anhawdd iawn i elyn lanio.

Mr. Keir Hardie a Thy'r Arglwyddl. Wrth siarad ar Dy'r Arglwyddi, ddydd Sad- wrn, dywedodd Mr Keir Hardie fod un ffordd Ag y gallent dalu'r pwyth i'r Pendefigion y tym- hor nesaf. Dylent fabwysiadu y rheol a fodolai o Saen dyddiau Cromwell, a rhoddi tollau, nid Str worth tir yn y flwyddyn 1692, ond yn ol ei werth heddyw. Yna, yn lie bod yr incwm oddi- wrth hyny yn ychydig dros filiwn o bunau y flwyddyn, byddai yn ddeugain miliwn. Am- heuai a oedd tymheredd y bobl yn gyfryw, nen a allai fod yn gyfryw, a pheri iddynt ymceod mewn modd agored ar Dy'r Arglwydd.

Marwolaeth Drist Mam. Foreu Sadwrn, fel ag yr oedd gwraig o'r enw Sarah Jane Wood yn teithio yn y gerbydres o Oswaldtwistle i'r Amwythig neidiodd allan o'r tren yn Wilmslow. Darganfyddodd funud yn flaenorol fod ei phlentyn dwy flwydd yn syrthio allan, a cheisiodd, ond yn aflwyddianus, ei dynu yn ol drwy afael yn ei gadach gwddf. Llwydd. odd dnv-v hyn i beri i godwm y baban fod yn un mor ysgain fel ag y disgynodd y plentyn ar y gledr-lfordd yn ddianaf, ond derbyniodd y fam y fath niweidiau i'w phenglog fel ag y bu farw yn ystod y boreu yn Ysbytty Stockport.

Y Diwaith Cynhadledd yn Leeds. Cynhaliwyd cynhadledd yn Leeds, ddydd Sad- wrn. yn mha un yr oedd yn bresenol wyth oant o gynrychiolwyr ar ran undebau llafur a ohym- deitiiasau cvdweithredol a chyfeiilgar. Siarad- wyd gan Esgob Wakefield a Mr Will Crooks. Mabwysiadwyd penderfyniad yn gofidio fod y wlad mor anmharod i gyfarfod ac argyfwng y prinder gwaith, a gwnawd awgrymiadau er symud rhai o'r drygau. Argymhellid deddfu yn 01 yr egwyddor o hawl i waith yn nghyda. gwneuthur dydd 0 wyth awr yn orfodoL Ar- pynihellid yn mhellach fod rhodd y Llywodraeih w chynyddu i filiwn 0 bunau, fod darpariaeth yn cael ei gwneuthur ar gyfer y diwaith celfydd yn ogystal a'r anghelfydd, ac fod gwaith ar- benig i'w dderparu ar gyfer merched segur.

BLAENAU FFESTINIOG. DARLITH.-Nos Iau, yn y Neuadd Gynull, bu Dr. J. Lloyd Williams, Bangor, yn traddodi darlith ar yr "Hen alawon, eu hanes a'u nod- weddion." Un arall o'r darlithiau oedd yn cael eu cynil o dan nawdd y Gymdeithas Gymreig yd- oedd hon. Cymerwyd y gadair gan y cerddgar Mr Cadwaladr Roberts, Bodlondeb, a chafwyd araeth agoriadol ragorol ganddo. Ar y llwyfan yr oeddyoor merched, pa rai ganasant am y tro cyntaf yn gyhoeddus, o dan arweiniad medrus Mr J. Tudur Owen, A.R.C.M., tra y cyfeiliai Miss A. E. Owen-Davies, A.R.C.M. Yr oedd- ynt yn canu hen alawon wedi eu trefnu gan Dr. WTiIliamB, a chafwyd tair unawd gan dair o'r merehed. Yr oedd y bleidlais basiwyd ar y diwedd ar gynygiad y Cadeirydd, a chefftogiad y bardd-feddyg Isallt, yn amlygiad gwirioaeddol o foddlonrwydd y gynulleidfa yn y ddarlith. BETIIANIA. Nos Iau, yn Nghymdeithau Pob] Ieuainc Bethania, o dan lywyddiaeth Mr Evan Williams, darllcnwyd tri O bapyrau cyn- wysfawr gan y Mri Llewelyn Jones, John Henry* Jones, ac Evan Williams. DYDD GWOBRWYO. Diwrnod yr edrycbid yn miaen yn ddvfal am dano oedd dydd Gwener diweddaf gan blant ysgol ddyddiol Tanygrisiau, gan ei bod yn "ddiwrnod gwobrwyo." Y DEML. — Cynhaliwyd cyfarfod gan Demi Tanygrisiau nos Wener, o dan lywyddiaeth yr Uwch Brif Demlydd, Mr R. T. Williams. Gwas- anaethwyd mewn canu, adrodd, -a dadleu gan aelodau Teml Diphwys. Cafwyd gair gan y brod- yr John R. Jones, Glan'rafon-terrace, ac Owen Davies, Ty Capel. O'R LLAN.—O flaen Cymry Sobr y Llan, nos Wener, o dan lywyddiaeth y Parch R. Tailor Phillips, traddodwyd darlith gan Mr R. R. Hughe-A. Prydnawn Sadwrn cynhaliwyd cyfar- fod o'r Blaid Lafur, pryd y da.rllenwyd papyr ga.n Mr Hugh Thomas, Belle Vue. SAIN Y SEINDORF. Nos Sadwrn tcrwyd ax ddistawrwydd yr ardal gan seiniau melus y seindorf, y rhai a ymwelent a Chonglywal. DIRWESTOL. Nos Sadwrn, yn Jerusal-i-n, cynhaliwyd cyfarfod dirwastol, pryd y gwasin- aethwyd gan Obeithlu y Garregddu. Yr oadd y canu, yr adrodd, a'r dadlcuon yn Ilynod o ÙJa. Yn ystod y cyfarfod cafwyd anerchiadau gwresog gan Mrs R. R. Morris, Tabernad, a Mrs D. G. Williams, Bronallt. Llywyddwyd gan Mr T. O. Williams, Bo\vydd-road. BR YNBOWYDD.—Yn y Gymdeithas Ddiwvll- iadol, nos Lun, o dan lywyddiaeth Mr R. W. Robertst Benar-road, darllenwyd papymu ar "Hiraethog" gan Mr C. Williams, Llys Brython; ao ar "Ap Vychan" gan Mr E. Williams, Bryn Curig. SEION.—Yn Nghymdeithns Lenyddol Seion Ilywyddai Mr Hugh Jones, Richmond-terrace, nos Fawrth. Cafwyd anerchiad ar "Elfenau llwydd- iant,"gan y Parch John Thomas, Glyndyfrdwy.* JERUSALEM.—Nos Fawrth, yn y Gymdeithafl Ddiwylliadol, darllenwyd papyrau ar "Morgan Llwyd" gan Miss L. Barlow, ac ar yr "Arch- ddiaocyi Prys" gan Mr Evan E. Hughtffl. Yi llywydd ydoedd y Parch J. Hughes. MANION. Cynhaliwyd y llys ynadol ddydd Iau diweddaf, a gwrandawyd amryw o achosion pwysig. Prydnawn dydd Ia.u cynhaliwyd Cynghor Add- ysg Dosbarth Ffestiniog, o dan lywyddiaeth Mr J. Rhydwen Parry. Y mae dosbarth yr "ambulance" wedi cael ei ail-llurtio yn Tanygrisiau, ac y mae cyfle i rai ymuno O r newydd. Sefydliad daionus iawn ydyw hwn yn mhlith y ch warelwyr. Yn mynwent Llanfrothen, jirvdnawn Llun, claddwyd gweddillion Mrs Mary Iloberts, anwyi briod Mr John Roberta, Tanygrisiau-terrace Yr oedd priod Mr W. Tudur Roberts a'r plant, dydd Mawrth, yn nghyda'i chwaer, mise Gwen Owen, yn mordwyo am yr Unol DaJaethau. Mewn sain can a moliant y mae trigolion yr ardal ar hyn o bryd,-rl-ii yn parotoi ar gyfer Eisteddfod y Nadolig a'r lleill gyda chanu carolau. Diwedd yr wythnos cyrhaeddodd Mr John O. Jones, Foundry, a'i briod, o'r America, ac y maent yn edrych yn dda. Y mae Robert Jones, Glanaber, yn gwella yn rhagorol o'i afiechyd blin a'i goddiweddodd. Hyfrydwch genym oedd clywed fod MI^ Kath- leen Hughes, merch hynaf y Parch T. Hughes, y ficer, yn gwella yn dda ar ol bod yn bur waeJ. Cydymdeimlwn a'r teulu, gan ddymuno adferiad llwyr iddi. Brawychwyd trigolion Bethania gan y newvdd pruddaidd fod priod Mr R. M. Jones, Brony- cludwr, wedi marw yn sydyn boreu Mawrth. Y mae oyclymdeimlad dyfnaf yr ardai a'i phriod a'r teulu. Prydnawn dydd Mawrth cynhaliwyd trydydd eisteddiad Pwyllgor y Blwydd-dal, O dan lywydd- iaeth Mr J. Lloyd Jones, ac yatyriwyd 39 o geia- iadau newyddion, yn nghyda'r rhai oedd wedi eu gohirio, yr hyn wna y cyfanswm yn 144. Yr oedd y swyddog (Mr Silver) yn bresenol i roddi yr hawl-lyfrau i'r rhai oedd wedi eu pasio yn y pwyllgorau blaenoroL Yr oedd oddeutu deugain O bobl oedranus wedi dyfod yn nghyd, ac eglur- odd Mr Silver iddynt pa fodd i ddefnvddio v odd Mr Silver iddynt pa fodd i d fnyd-LLo y llyfrau. Cynhaliwyd cyfarfod o'r Blaid Ryddfrydol noe Wener, o dan lywyddiaeth Mr J. Williams, pryd y cafwyd noson o ymdriniaeth ar "Ty'r Ar- glwyddi," yr hwn a agorwyd gan Mr J. Cad- waladr.

PENMACHNO A'R CWM. GWEITHRED LAW-FEDDYGOL.—Yn ddi. weddar bu Mr David Jones, Hafodyfraith, dani weithred law-feddygol yn nhy ei chwaer yn Dol- wyddelen, ond ymddengys na dderbyniodd fawr leshad trwy y cyfryw. Dydd Llun, bu raid oyi- lawni gweithred gyfFelyb arno, yr hyn a wnaed gan Dr. R. Jooes, Ffestiniog, a Dr. J. D. Jones. Erys yn awr, mewn cyflwr gwanllyd iawn, yn ed gartref. MARWOLAETH.-Blin iawn a galarus genym gofnodi marwolaeth y wraig Mrs Lizzie Kate Williams, High-street yr hyn gymerodd le yn blygeiniol boreu Iau, wedi ond ychydig ddyddiau o waeledd. Yr oedd yn wraig wedi byw bywyd bucheddol er yn blentyn, ao wedi eaill tystysgrifau lawer mown arholuulau Y. grythjroL Gedy briod a phump o blant byoh- ain i alaru eu coned, gyda pha rai y mae ein cydymdeimlad dyfoaii J

ELECTRICAL PRESENTS. | t BRASS TABLE STANDARDS COMPLETE WITH SILK SHADES 10s. 6d. POCKET LAMPS, FROM Is. 0d. ALL KINDS OF NOVELTIES- IWILLOUGHBY LANCE, 16, Lloyd Street LLANDUDNO. P [B PHONE 36. WIRES-" LANCE, LLANDUDNO." I"

GEIBIONYDD RURAL DISTRICT COUNCIL. THE SHEEP DIPPING ORDER. AN INTERESTING DISCUSSION. The Rev. J. Gower presided over the monthly meeting] of the above Council on Tuesday. The following members weTe also present:—Mr J. Lloyd Morria (vice-chairman), Rev. J. LL Rich- aids, Messrs D. G. Jonee, T. T. Roberts, Ed- ward Roberts, Evan Williams, and R. T. Ellis, together with R. R. Owen (clerk), T. Hughes (deputy cierk), and R. H. Williams (surveyor). OOUNCIL v. GREEN. The Clerk reported that the Council fees and consulafrions relative to the above action amount- ed to E41 3s 6d. DOLWYDDELEN WATpR SUPPLY. A letter was read from the Clerk to the Dol- wtyddelen Parish Council urging the District Council to complete the new water supply scheme for the district. The Clerk, in replying to the RoCv. J. LI. Ridhards, said that the engineer's report on the matter would be submitted to the next Council meeting. ROMAN BRIDGE. A letter waa read from the same Council drawing attention to the dilapidated condition of the Roman BRIDGE and the bad suate of the road approaching it. THE Surveyor explained that the road was re- ceiving attention, and as to the bridge it would be necessary to replace about 30 yards of the hand rails which would cost; 15s. On the motion of the Rev. J. LJ. Richards. seconded by Mr T. T. Roberts, the surveyor was instruoted to see that the work was done at his earliest convenience. SHEEP DIPPING. A letter was read from the Din-as Maeddwyn (Merionethshire) farmers and sheep graziers, drawing attention to the necessity of withdraw- ing the Siheep Dipping Order from distraots where scab did not prevail, and urging upon the Council to pass a resolution to that effect and forward it to the Board of Agriculture. The Chairman contended that the order was unreasonable and should be withdrawn. Mr D. G. Jones pointed out that Mr Ellis Davies M.P., and the Earl of Carrington had gone to considerable trouble to arrive at the best solu- tion to stamp cut scab from the county, and they had undoubtedly adopted the best system they could possibly conceive. The Chairman: But there is nothing to stamp out. Mr E. Williams: The Board of Agriculture do not understand the requirements of a moun- tain district. There are over 9000 sheep at Capel Curig, and though only two cases of scab have been reported we have to dip the 9000. Mr J. LI. Morris: There is urgent need for the order or else scab will never be stamped out. Mr E. Williams: You can't stamp out what L does not exist. I know that Penmaohno is seething with scab—(laughter),—but why should Capel CurLg* be penalised for that ? Mr J. Ll. Morris: Scab was introduced to Penmaohno by sheep brought from Capel Curig (laughter). Mr T. T. Roberts: The men who wotch the dipping know nothing whatever about it. One dipping a year is sufficient, and we should strong- ly protest against the continuance of the order. TThe Chairman (to Mr Williams): Have you had scab on your farm; tell the truth now? (laughter). Mr E. Williams: I always tell the truth. I have not had scabt on any of my sheep. The Chairman: Some peopia under certain circumstances INDUCE in white lies. You hear poople complain of illness, yet watch them when they are a.t the table (laughter), Mr R. T. Ellis: The order is a defensive one, and should be continued. The Chairman (smiling): I buy dip, Mr Ellis (laughter). Mr Ellis: I don't sell it (loud laughter). The Chairman: I never asked whether you did (laughter). Mr Morris moved that the letter be laid upon the table. Mr D. G. Jones seconded. Mr E. Williams moved an amendment that they act in accordance with the letter, and peti- tion the Board of Agriculture against the order. Four members having voted each way, the Chairman gave his casting* vote in favour ofthe amendment. COLLECTOR'S SALARY. Mr R. E. Thomas, rate collector, applied for AN increase in his salary on the ground that Cwm Penmaohno had been recently added to his water rate district. On the motion of Mr Morris, seconded by Mr R. T. Ellis, it was decided to increase the salary by 25s a year. VITAL STATISTICS. It was reported that three births and five deaths had occurred during November, the death-rate being 13.8 per 1000. PENMACHNO SCHOOL. The Surveyor was instructed to serve the Carnarvonshire Education Committee with seven days' notice to disconnect ths Pemnachno SchoC from the main water pipe. FAILED TO RIDE THEM. The question of repairing- this road at Pexl4 mschno was discussed, and it was ultimately re- solved that three members of the Council shoula meet the members of the Parish Council and discuss the matter. Mr Morris: I won't act. I refuse to rooei such donkeys (laughter). Rev. J. Ll. Richards: Then ride them (LOOT laughter). Mr Morris: I have tried and failed ir-enew" laughter).

DENBIGH COUNTY COURT. THE JUDGE AND COURT FEES. The above court was held to-day week BEFORE his Honour Judge Moss. ADMINISTRATION ORDER. Thomas Roberts, Mwrog-street, Ruthin, 8J tailor, applied, through Mr Walter O. Jones. for an administration order. He put his indebted- ness at £ 22 6s 4d, and attributed his inability to pay to lack of employment, large family and deaths. The application was granted, the Judge making an order for payment of 6s a month. NEW TRIAL GRANTED. An application was made by Mr A. 0. Evaci for the reinstatement of the case of John Cropped, trading as the Ruthin Soda Water Company, against Mrs E. A. Williams, confectioner. p tatyn. The action was to recover JB9 16tk 7(1, of which £ 3 12s were for goods supplied, and the remainder for "empties." The L3 12B was alI- mitted to be due, and that, morning judgment had been entered for defendant. The Judge said the proper remedy would BFI a new trial. Mr Evans then amended his application atv cordingly. The Judge granted a new trial, provided £ 3 I2f was pftio into court before the next he&ririjr. THE JUDGE'S NOTES OF A CASE. At a court held some months ago, Jonn LLOYJT, blacksmith, obtained compensation from J. T. Lloyd, traction engine owner, Gvffyllibg, for m. juries received whilst in hie employment Mr R. Vincent Johnson now applied for a oapy of the judge's notes of the evidence beard in the case, and added that a dispufe had arisen be- tween the defendant in the action and tb <■ Iff- surance Company, which had been referred FAR arbitration to Mr Giles, of Chester. His Honour srrajn ted TBE anoiieation ACTION ADJOURNED. Mr A. O. Evans applied for the adjournment of the case of Thomas Blythyn, of Melin Merfc* dith, Gyffylliog, against Morris Jones, Gweifcf Ewig, Bala. The action was for the return ct J611 9s 7d alleged to be wrongfully charged by the defendant as mortgagee. Mr Evans (W the defendant) stated that two material WFE nesses for the defence were unable to be present- Mr R. Vincent Johnson, Ruthin, OBJECTED contending that the question was WHETHER tIl-4, defendant, as mortgagee, had power of E -,e. The Judge adjourned the case until the nasi ooort, the costs of the adjournment to follow the event. OBSERVANCE OF COURT RULES. The North Denbighshire Building Soeieb sought to recover the sum of £ 18 from Joseph' Whitaker, Royton. Mr O. R. Moeeiey appeared for rleiertèa:1t. a43, on rising to address the Judge, Mr A. O. Evanai interposed, and observed that there was no re oord of a new solicitor appearing for the defence. Mr Moseley said that no advantage had been taken of this rule so far as he ionerw, at least not until very recently. The Judge said he took no notice of the rul6 himself, but when Lis attention was oaDed to it; he was bound to take notice of it. After My Evans' protest he could not hear Mr Moaelev. The defendant admitted the debt, but said 23 was due to him for work done. JUDGMENT was entered for plaintiffs wJåè agreed to allow defendant the E3. CLAIM FOR RENT. Peter Bryan, Llanarmon, succeeded in INS claim of E4 for rent due from Francis RCL::ISOB» late of Tanyffordd, Uanarmon. CLAIM FOR DAMAGES. A claim for DAMAGES to house PROPERTY, amounting to 5s 2d, was made by Robert DA- vies, Market Vaults, against John Pritchard, Broomhill-iane, Denbigh, but the case was ad-< journed to enable plaintiff to call a witness.

SAD DEATH OF A WELSH MUSICIAN. Mr John Bryan, of Llanfvllin, well-known in musical circles in the border districts, on Sunday night drowned himself and his son Emrys, aged seven years, a sufferer from spinal complaint, fh the river Brogan. close to his residence. From a note he left for his wife it is inferred tihat "he state of his gow-.i health wu preying on his mindL

Tbe Master of the Rolls, in the Court of Ap- peal, on Saturday, stated, with deep regret, that! a teiegram had just been received ANNOUNCING the death of Sir C. M. Warmington, K.C. An armoured motor-car is being built in Get. many for use as an airship destroyer,.

1 CHRISTMAS CONFECTIONS. CHRISTMAS CAKES, MINCE MEAT, yT PLUM PUDDINGS, BONED & TRUFFLED TURKEYS V* PRESSED BEEF, COSAQUES, -Si— CHOCOLATES, AT HOMESJ AND FANCY 'é 0\ BALL SUPPERgJ B<^ES' HUNT BREAKFASTS^ BANQUETS.' WEDDING RECEPTIONS? Carried out in tiic best possible nzj in any part q^ j? LIE COUNTY. =—==» XJP Telegrams: Bounds, CmsTJtR. v T*Uetaae 5* "1OIIItt"