Baner ac Amserau Cymru

.r" DIENFDDIADAU YN RWSSIA. GOHEBYDD V Central News yn St. Petersburg, dydd Mavsrtb, a day wed fod ihwng y 14 a'r 19ag o'r mis hwn gyno fer ag wyth ar hugun o bersnnan wedi cle e\1 ci rnyddio yu RwBbia; ac er pan yr osdd y llysoedd cyfreithiol wedi cael eu tefydiu yr oedd cvfamit y ciiuyddiadau yu 338.

MiSS ALICE MILNE. CYMMERWYD Miss A1Le MilDe-n o'r booedd- igesau sydd yn cymmeryd rhan fKeniiaw &'r mudiad i estyo yr etholfraint i i fyny yn Westminster dydd LIuD, a gwnaetb ti hymddangosiad yo 11 ys yr ynadon yu West- minster heddyw (dydd Mawrth), ar y cyhuddiad o ymddwyn yn afreolus a gwrtbsefyll yr bedd geidwaid. Dirwjwyd Miss Milne i los.; yn ldISg ia'u aaith diwrcod o garchar. DewLoid Li fyned i'r carchar. Ni cbymmerodd un olygfa le, a

CYHUDDIAD YN ERBYN BON- EDD1GES. CYHUDDWYD Mrs. Wagrafie, bonedd:ges gyfoeth- og o Elcn Place, Kecsiogtor, yr hou oe.id yn meddu Jstâd ya sir Bedford, ar ei chyfaddefiad ei hun, o briodi yr ail waith, tra yr oedd ei g*r cyntaf yu fyw. Gobiriwyd yr echo?1.

TELERAU AM HYSBYSIADAU. T pais am Hysbysiadau Masnachol, Ysgolion, Eisteddfodau, Cyfarfodydd Cyhoeodus, Llyfrau, &c., fydd yn ol 3s. y fod. fedd—gan fesur i lawr y golofn. Am Hysbysiadau o lYnEisieu,'&c., yn cynnwys 18 o Eiriau neu lai, codir 6c. ac yn ol Ie. a bob tri gair dros hyny 011 telir yu mlaenliaw; neu 4c. yililiell, os na wueir hyny. I

DU. MACSAMAIIA YN Y DREFNEWYDD. CYFARFOD 0 ATHRA.W0X SIR DREFALDWYN. DYDD Sadwrn cynnaliwyd cynnadledd gvboedd- us yn y Drefnewydd o Gymdeitbas sir Drefal- dwyn o Undfcb Canedlaetbol yr Athrawou yn y Dref jewydd, er cyasmeryd sefyllfa bresenuol y cwe&tiwn ad'iysg o dan ystyriatth. Llywyddid gan Mr. David Daviee, A S. Rhi ddwyd derbyuiad gwresog i Dr. Maciriajara ar ei wa'th yn cidi r siarad. Yn Dgbv. fS Li araetb dywedodd, mewn canlvniad i wed L.,titi yr arglwyddi, nad oedd y Mesur Addj o unrhyw v, asanaeth mwsach i Mr. Birreil, ac nad oedd o un gwasitaetb i'r awdar- dod addysg; uac i'r atbraw. Felly, gallai y byddai yn ihaid ildyut rodli gwahoddiad i esgoh Manchester i'w daflu i'r Dafwys. Yn bersonol, byddai yu Jlawsr gwell ganddo ef weithio o dan Gyfiaith 1902 nag o dau y mesur yn ei ffurf breseunol. Condenaniodd y gwell- iantau mewn geiriau cryfian. Yr oedd yr uuig amddiSyniad i'r athraw yu goiwedd mewn ei wahaidd i roddi addysg euwadol o dan adran 3 Wedi hyry yr oedd yua gynnygiad newydd, yn rboddi gallu i awdurdodau Ileal, mewu acngykh- iadau neillduol, i roddi prawf ar gymmhwysder athrawon jsgo'ion y cyiighor i gyfraou addysg Cowper-Temple; ac yr oedd efe yn synu fod Arglwydd Ciewe wedi ei dderbyu mewn ffuif wahatiol. Gwaith hawdd oedd profi cymmhwys- der athraw mewn Euclid, daearyddiaeth, IJeU banesyddiaetb, o blegid yr oedd y rhai hyn yu ymwteyd a freithiau. Tybier eu 1 od yu gofyu i athraw, gyda gwraig a phump o blant-atbraw oedd wedi bod allan o swydd, ac yu un awyddus am gael UD, pa un a oedd efe yo credu yn yr athrawiaethau oedd yn cael eu dysgu yu y cate::sun, ai md aliai efe gael ei demtio i ddy- weyd, 1 Ydwyf,' iiid am ei fod, mewu gwiriou- edd, yn credu ynddynt, ond am ei fod yn meddwl am ti wraig a'i blant 1 A oedd sicrwydd o gredo wedi ei gad fe! yna yn werth ei gael ? Yr oed 1 of,j yn edrych arno yn gamgymmeriad maw ar rau y Rhyddlrydwyr yn NhJ yr Argl- wyddi i dderoyn adran 8 (2), ac yr oedd efa yu gobs thio y byddai i'r athrawou godi yu ei h,r).,yr Cymuiervsnd rhan yn v cyfarfod, hefyd, gan Mr. Hugh Lawis, y Mil, P.yce Jones, Mr. J. D. Rees, A.S., Mr. Tom John, Cadbeu Mytton; a Mr. Richarct Jones, Pendinas.

Ein hallforion ydynt 7p. 12s. 7c. y pen, a'n dad. forion, l-3tJ. !■?. 5c. Defnyddir dros 200,000 o bwysi o bapur yn y wlad hou i wnyd siga,renau. loriawr laf, 1903, yr oedd 926,741 yn derbyn Cynnorthwy plAvyfol yu y wlad hon. Yn Birmingham y mae y ffactri binau fwyaf yn y byd. Gwneir yno 37,000,000 o binau mewn un dydd. Yn 1872 yr oedd un person yn mhob 23 yn y Wlad hon yn tlerbyli; cynnorthwy plwyfol, Y ¡ Cyfartaledd yn awr ydyw 1 yn mhob 37.

Daly Registered tt the Geaaral Post Cffics m » JNewspaper. P.Ld is tiantniissiTfjle through th( Port at the Kswgp&psr rat* M iussz&g6.

CARTREFOL. An bid yr wjtbtiog ddiweddaf bu y Breoio Haf-kon a'r FrenbireEi Ma-od yD cael ctots^w eadonog ar 60 hy m Vi" eli!d &'n gw lad. Yu Nghastsll Windsor, gsn dad a mam y frenbinsa ieuaugc, uiri oedd ond croeaaw sirioi i'w ddisgwyl. Oad, nid llai calonog oedd croeaaw dinas Llocdain, hefyd; yu enw- edig ya y Maerdy. Y Norwegiiid a wiad- ycha-ct ya ein plith hefyd a fjnasant aD- rbydedda eu brenin n'a bret»bioes. Yn eietf-ddiad Ty y Ciffrodin, n03 Ian, dygodd Mr. Lehman ei gynn^iad yngbylch anfoosoldeb ffii'dd y Chireiid yn V 'wef- Sillocdd' n Na yr ASfig, gan ddyweyd fod yr ychydig a wnnethid yn hybbss o ad ohl iad Mr. B,ickrill, y e,freith-,?.,r a atfonwyd i wneyd yrochwiliid, yn Jidael argrapb ar y meddwl fod p-ithau lUwer gwaeth yn cael en gadaal ar ol heb eu gwneyd yn hysbys. Cèiiadd yr i^-Ysgrjfenjdd Trefedigaetbol, Mr. Winston (Jhaichill, oaod gwedd ;chydig >D waii ar yr ftingylcbisdau, gan ddyv eyd na ddylid flatflo bar a ar ) chjdig ddyfyniad- au o'r adtoddiid. Ar yr on pryd, ftmlwg hyd yn oed arco yctan ydoedd fod y 'fii^idd- dra' yn ofnqday. Mor ofnadwy fel y pen- deifyna y Llywodraeth na cbaifl onrbyw Chiteid a geir yn anog o bono aros y n y wiad em fccyd awr. Hyd yn oed y rhai a ddrwgdybir a yrir adref. Yn wir, aeth Mr. Charcbill mor bell a djwe>d fod it byn eydd wedi ei ddwyn i'r golwg yo ddigon i selio tynged llifor Chir ë .iidd I am bytb. Ac i hyn y mae gwaitb y Liyvsodraeth Dosiiidd yn caniatau eo dygiad 1" m wDglod:iao, er mwyn badrelw y miliwnjddion, wedi ein dwyn iddo Dy- -edai Mr. Ljttleton, csn-Yegrifenydd y TrEtedig,ietban, na chiywodd ac na wybo efe ddim am y ffieidd-dra hwc; ond, oi feiddiai geisio ei wade, yn Vf yoeb yr adrodd- iad ewyddol. Pa beth a wca y Llywodraeth ei hnn yn wyneb y gwaradwydd bwL? Y mae yn ihy ercbyll o ffiaidd i fanyla arno. Nid oes ganddi ddim i'w wneyd ood pryscro ei threfuiadau i fwrw, nid yn tiDigy ibai OLOg, esthr yr boll eppil Ghkeiidd bwn allan YD llwyr o'r wlad. Dynil, wrth gwrr, 1-dyw ei pheoderfyniad. Nid oedd acgen am i 0' y Ujfi'redin bado dim ar y mater. Yr hyn a fttasd oadd I siarad y cynnygiad allaD,' Dydd Mawrth riesaf, yn WEstminster, bydd cyfarfod arbanig o Bwyllgor CyfFredin- ol Cyngbraif Uenediaethol y Rbyddfrydwyr yn cael ei gy nnal. Acncan y cynnclliad neili- dool hwn fydd cymmeryd o dan ystyriaetb bendetfyoiad yu cynnyg, yn wyneb y Befyllfa boliticaidd avdd wedi ei dwin oddi ameylch gan waith Ty yr Arglwjddi ar y Mea'.ir Addypg, fod '1" y Cyffredin yn gwrthod gwelliantau yr arglwyddi, a bod y Lilwodr. aeth yn penderfynn na chaiffy senedd bres- etnol deifynu heb i haVlol Ty yr Arglwyddi i wrthod msBorau T, í Cjffredin gael ei gym- meryd oddi arno. Nid OB9 genym ond gobeithio y bydd y cyfiufod yn gryf ac oufrydol yn pisio y pen- derfyniad doeth acangeerheidiol hwu. 0', braidd na themtir ni i deimlu yn ddiolchgar i D yr Arglwiddi am ei orchestgampaa,' gwallgof ar y Mesur Addysg, er mwyn i'r CWEfltiwo mawr o bawliau dynion anghyf- rifol i ddinjetrio barn a theimlad cael el ddwyn i bwynt. Hyn a wneir gan y T hwn yo wastaiol. iNif3 gallwn greio y bydd gan y Llywodraeth breeancol ronyn o wrtbwyn- obiad i j mgjmaieryd a'r ddyiedewydd a olyga penderfynjad o'r fath. Y c g I G a hyn gallwn c h W Ii D Ð g ufo d c f- atfod o'r weinjddiaeth wedi ei gynnal dydd Ian. Nid oes adroddiad o'r gweitbrediadau wedi ei gyhosddi, bid situ. Ond, er hyay, gallwn fod yn bar eicr fod snrhaith Ty yr Arglwyddi ar fesur mavir y Weinyddiaeth, a pba beth y dylid ei wneyd yn ei wYDeb, wedi bod o dan vetyriaeth. he araeth Mr. Birrell yn Mr¡ste yn arwyddo yn bar ddigel )r yebryd yn mba on yr oedd ein gvseinid- ogion yn myned nweb ben y cwestiwn hWD. Cvdymdeimlwn a. chyn-Lefarydd Ty y Ul ffre din yn y brofedigaetb fawr sydd new- ydd ei eddiweddyd. Collodd ei briod, ar ol miaoedd o gystndd. Bu yr Arglw>ddes Selby farw yn Siaford dydd lau diweddat. Yn ei dydd aifsrai y ddiwoddar arglwyddes gymaieryd Ai lie in anrhydeddos fel gwraig Llefarydd Ty y Cyffredic; ac yn y cymmer- iad hwn disgynai i'w rhan rai dyledswydd- aa arbenig i'w cyflawni. Y rhai hyny a gyflawnai hithao gydag urddas ceilldaol, ond yn hynod ddiymhongar. Bwriada yr bynafgwr gwir anrbydeddus, Mr. Samnel Smith, gymmeryd g% to i'r India Ddwyieiniol, a chychwyn ern diwedd y mit3 hwn, gan gymmaryd Mr. William Joues, yr aelod droe Arfon, gydag ef, fel cydymaith. Bydd y ddan, am eu bod o gvtfelyb ysbryd, yn BWCar maVlr y naill i'r Hall, ac yn enwedig yr ieaangc bywiog i'r hynafgwr patriarchaidd. Bydded iddyot ymdaith gyeuilawn, a dychweliad diogel ein diwedd I Chwefror, yu ol eu barfaeth breaennol. Y cyngbrair diweddaf i gael ei flmfio ydyw 'cyngbrair o ethoiwyr Eglwyaig.' Dv- wedir fod canghenau eisoea wedi eu ffarfio mewn amryw epgobacthao. SylfAinir y cyngbrair, meddir, ar yr hyn a elxir hawl- iau y tbieiii.' Yr ymrwvmiad y disgwylir i bob aelod ei gymmeryd vdyw pleidleiaio yn unig, mewn ethQliadaa seneddol a bwrdeis- iol, i'r ymgeiswyr hyuy a fyddant yn barod i bleidio rhoddi i riani yr hawl i ddewia yr addyag gssfyddol i'w plant. Ond, pa angea eydd am gypghrais air mwya hyn i Nid oea j neb yn ceisio dwya yr hawl bon oddi ar y rbieni. I Yr wythnos hon cynnalir cyfarfod ar- benig o Undeb Cynnolleidfaol Lloegr a Cbymrn, i gymmeryd y sefyllfa ynglJo &'t Mesilf Addysg o dan sstyri&etb. Nifo yr andeb erioed o'r blaen yn cynnal cyfarfod o ftith hwn. Mae y ffaith ei fod yo cael ei alw ynghyd yn awr yn ddiingoseg ddiam- mwya o bwysigrwydd yr arg-, fang sydd wpdi ei gynnyrcha gan yatrangcian haerllr.g Ty yr Arglwyddi. DiiU y daw nifer liosog o'r cynnrychiolwvr yngbyd. Yn mrawdlys Essex, wythnos i heddyw, rhyddhawyd Robert Charles Backham, llafnrwr leoangc, dan y cyhnddiad o lof- raddio dyo o'r enw Watson a'i wraig, yn Basildon, yn Awet diweddaf. Et frawd, Richard Bockham, yr hwn a daniodd yr ergyd farwo!, a gaf wyd yn euog gan y rbeith- wyr, y rhai a chwatio4ent nad oeddynt yn cydolygo ps on a oedd ai nid oedd ef yn gjfrifol am ei weithredoedd ar y pryd. Ond, gyrodd y birnwr bwy yn ea holBO. Yn mhen Qnovd djchwelasant, gyda dedfryd aymlo Ilofruddiaeth wirfoddol,'a pb&siwyd y farn arferol arno. HyabysB Syr Albert Rollit ei hen ethel. WH yn Islington nad ymceisia efe am y so3 1 hono nac nnrhyw r 61d arall fel Cald- wadwr. AIewn gair, y mae efe wedi peioder- fycu ymino &'r Blaid Ryddfrydig. Os pen- derfyna ddytod allan fet ymgeisydd senedd- ol o gwbl yn y dyfodol, fel Rhyddfascechwr, yr hyn yw efe wedi bod bob amser, ac fel Rbyddfrydwr y bydd yn cario ei ymgeisiaetb vn mlaen. Croetawn Wr oallaoedd dieglaer Syr Albert i'n rhengosdd. 0 Liverpool cawn banes yr hyn a ym- ddengys yn dabyg iawn i welibal o'r eater trwy ddefnyddio dail y fioled. Tea blwydd- vn a banner yn ol aeth boneddiges oedrao- UP, o'r enw Mrs. Cottam, yr hon oedd yn byw yn Edinburgh road, yn y ddinaehono, o dan weithrediad lIa wfeddygol i dynu tf oedd wedi codi ar ei bron dde. Ond, gwnaeth y twf ei ymddangosiad eilwaitb; ac wadi ei ddangos i amryw feddyiion, dywedent oil mai y cincr ydoedd, ac nad oadd mdddygic- iaetb idai. Taa banner blwyddyn yn ol hi a osododd ei hnn o dan ddwylaw msddyg llyaieool yn y ddinss. Hwn a ddywedai ei fod yn credo y gailgi ete ei gwella. D^chreuodd osod dail y fioled ar y dolor. Rhoddodd drwytb y dail iddi i'w J fed, hefyd. Yn raddol, gwelid arwyddion o'r drvg yn ymwabanrf oddi wrth y cnawd iftch; ac yn y diwedd, disgynodd yr boll e*f yn* ei gry..s«ith yin- aitb, gan adael ceodwll misr ar ei ol. Ni fa dim coll ar waed o gwb!; ac yn awr y mae y ddyoea yn gwella. Er nad ydyw Mescr y Daoantiaetb, nei Ddeiliadaeth Dirol, orid nn b chan a di oiwed iawp, sc yn s'cr hob fyned agos yu ddigon pell, na chwaith mor bell ag n bydd yn rhaid myned, y mae y Blai 1 Don' aidd yn codi fel llewod i ymladd yn ei erbyn. Qwelant ei fod yo ymyryd â I haw ]inn c;s- 8redig eiddo' yn ormodol. Dydd Ian di- weddaf dafetb bagad gref o orccbwylwyr a pbriswyr o siroadd (Janolbaith Lloegr i'r 8wtddfa Amaeth) ddiitetb i gael ymgom a larit Oarrington. G«randt»wodd ei argl- wyddiaeth yn amyreddgar ar en dadxrdd- yn fwy felly nag ygilasem ddisgwyl. Ea holl ddadwrdd ydoedd ynghylcb rhyw ganlyniadao dj chrytillyd fydd yn sier, on ciiff y mymryn meaor ammherfFAitb hwn ei basio yo gyfraitb. Dywedodd blaecor y ddirprwyaetb yn hyf a haerllng ei fod yo gobeithio na bydd y raesor, os peBir ef gan Dy y Cyffredin, yr ciel ei gytnmeradwyo gan Dy yr Arglwyddi. Yr oedd y Gweinidcg Amaetbyddiaeth yn dra pharod gyda'i attebiad i'r ddirprwyaeth. Dywedodd ei fod yn gryf o'r tarn nuu yr ckdranan yn y mesnr a ddeliant & helwriaeth a'i golledion eydd wedi peri y gwrthwynebiad mwyaf yn ei erbyn. Ond, yr oedd am iddynt oil ddeall nad oes yn y mesnr ddim ag sydd yn myned yn erbyn hela, tra y bo hyny yn ciel ei gario yn mlaen yn rhesymol; neo, yu 01 yr ymad- rodd a diefnyddiwyd gan ei arglwyddlaeth, cyn cael ei gario yo mlaen mewn ysbryd heb priodol.' I Oad yr hyn sydd gen3m ni eisien ei attal,' meddai, gan chwanego, 4 &'f byn yr ydym yn benderfynol o'i attal, ydyw dinjBtrio cnydso y fferm»vr trwy fod gor- mod o helwriaeth yn cael ei gadw.' Yn erbyn byn y me y blaid Doiiaidd. A ILaw8 o amaethwyr, er byuy, yn eu plaidio I Oadewch i r.i ddeall ein gilydd yn ben- dant,' ebai ei arglwyddiaetb, wrth derfynn. I Nid oee dim yn ciel ei gynnyg yn y mesnr nad ydyw i'w gael yn barod ar bob eti- feddiaeth Bydd yn cael ei rheoli yn iawn trwy it boll wlad.' Edrychai yr yatiward- iiid yn 810 arco; yn enwadig pan y chwan- egodd Yr oil sydd genym ni eieieieo ydyw goifodi y tirfeddianwyr drwg i wneyd yr hyn y mae y tirfeddianwyr da eisoea yn ei wneyd; ac yr wyf yn teimlo yn lied sicr mai yo y goleani hwn y bydd T, yr Argl- wyddi hefyd yn edrych ar y mater.' a

TR A M OR BYDD y miliwnydd TI:1e.w a lofroddiodd fil- iwnydd arall, o'r lnw White, am sarhaa ei wraig, yn cael ei brofi yr wytbnoa gyctaf o'r mia nesaf. Dadlenir drosto gan fargyfreith- iwr o Califfornia; y mwyaf medrna, meddir, o'r holl ddsdleayddion Americanaidd, a'r hwn y chwanegir am dano na cblywodd y rheithwyr erioed yn dwyn dedfryd o eaog yn erbsn y carcharor y dadlenai drosto. RhoJdir iddo ugain mil o bonoao am ei wasanaeth yn yr achca hwn. Bygjtbir didgaddio pethaa gwaradwydi- us mewn cyssylltiad i'r arian a gyfranw yd taag at gynnoithwyo y rhai a golledwvd o bob peth a feddent yn y ddaeargryn a'r tin mawr yn San Francisco, yn yr hftf diwedd- af. Cofus gan y darilenydd fod rhyw dair miliw n 0 bnnnaa wedi ea tanyegrifio cyn pen yr wythnos o fewn U nol Dalaetbao yr America ei hun, tra y cynnygiwyd tanyo- i grifiadau chwaaegol o broo bob parth o'r byd. Bu cjmdeithaaau neilldaol, megys Urdd y Rhyddfaewniaid, yn cymmeryd eu rhan yn y gwaith da. Y r byn a ddywedir yn awr ydyw, fod rbyw chwarter miliwn o banoan o'r arian hyn wedi eu celcio yn dwyllodrns ac ysbeilgar. Gwceir ymchwiliad pwyddol maawl i'r hbaiad hwn. Dywedir fod llytbyran yn cynnwys tanysgrifiadaa wedi ea hagor; BC, wrth gwrs, yr oil oedd ynddynt wedi ea hattafaela. Pan y clywodd yr Arlywydd Roosevelt am yr ensvniadaa byn efa a tfromodd yn arothr, a gorchymynodd i awdardodan y llythyrdai ac eraill i chwilio am y gwirionedd hyd nea ei gael, costied a gestio. Crybwyllir rbai enwan par ddylainwadol mewn cyssylltiad â'r Uadrad gwaradwyddos hwo. Ar hyn o bryd, yo natariol, cedwir pr,b peth mor ddirgela'dd ag y mae yn ddichonadwy, er mwyn dal cyncifer ag a ellir yn y rhwyd. Sonir em y swm o ddwy fil o bunnon yu cael en celcio tra dan ofal cwuitii y ffordd haiarn a ymgymmerasai &'i glodo. Hefyd, am dwyllwyr madras yn djfod i'r llythyrdf, ac i awyddfeydd ewmiiian y flyrdd haiarn, ac yn cael yr arian am 6n bod yn gosod eu hunain allan fe! awyddogion y drysorfa gvnnoitbwyol. Pa ryfedd fod teimladan y cyhoedd wedi eu hanrheitbio yn erbyn y rhai a fedrect fod yn ddigon creolawn i I'sdrata arian cymmhorth y fath draeiniaid. Yn gynnar boreu ddydd Mercher diweddaf aeth haid o ChiiJë dd i mewn i fiermdy rhyw cbwe milldir i'r dehen o Botsburg, ar y Rand, yn y Transvaa'. (Jlvwodd yr amaethwr drwet o'r to allan i ffenestr ei ystafell wely, ec yn y fan gollyngodd ergyd ailin, gan anafa an o'r ysbeilwyr. Y gweddill a ddiangaamt. Ood y Mae yr hodigoidwa;ld ar eu meitch wedi dal chwech o Jaonyct. Hysbyeir fod brenin Ronmania yn wael ei iechyd, ond yn gwella yn raddol. Ni chaniateir yn jmborth iddo ond llaeth a llysienfwyd bob yn ail. Mae y poenan dir- dynol oedd yn ei gylli wedi daifod; a'i gyflwr, mewn canlyniad, wedi gwella Hawer. Yo ystod y dydd y mae efe erbyn hyn yn galla gadael ei wely am rai oriaa, ac hyd yo oed yn gallu cardded ycbydig yn ei ystafell, Yr wythooa ddiweddaf aeth yr Arlywydd Roosevelt ar fwrdd yr ager:ong Loui.,iana, am fordaitb techan. Un o'r pethan cyntaf wnaeth efa ar ol iddi ddcchreu hwylio I doodd t-tripio ei [ôt,' ac ymroddi am awr qron i dafli gio i mewn i'r tiwmeiBian, Wedi gweithio yn galed fel byn yr oedd janddo flS.3 mawr ar ei fwyd,' yr hwn a .0 mmerodd efe gvda'r morwyr. Bu ar ol hi n yn h e1 po i roddi o!ew ar y peirianoan. tl6 r. I beitio, yr olew yr â chweetiynaa Les oeddynt yn fndion Go M. Wel ch, yr Erlynydd Gyboeddae ,0 Yetv ns, yn FfraiDpc, y mae c/ngbawe n cael ei ddwyn yu mlaen yn y frawdlye m athrod honed^g arno gtn M. Cecculdi, aelod o D y Cynnrycbiol^jr. Hoaa fod y seneddvvr wedi dyweyd rhywbeth yn ddi- radiiol am ei g mmcriad ef. Yr unig byuodrwydd ynglo a'r cynghawa ydyw, fod cant o dyetion i gael en d*yn yn miaeri ynddo, a cbyn-Brifweinido; Ffraintc i fod yn un o honynt. Nid ydyw y cyttundeb newydd avdd wedi cael ei wneyd rhwng Prydain a Ffraingc yngbylcb Ynyeoedd y New Hebrides, ) n y Tawelfor, yn cael ei gymmeradwyo o gwbl yn Awatrslia, dBbllgem. Ymddengya fod y ddwy wlad ar beth brya yn myned i gyttcndeb â'o gilydd, am fod 'trydydd gallo' yn dangos arwyddion ei fod ef am draws- fedaiannn rlai o'r ) nyfioedd ei hnr. Y galla hwnw, meddir yn awr, oadd yr Al- ruaen. Bellach, nia maidd wneyd dim. Hanea metch annatariol el theimladaa sydd genym i'w fynegi yn awr. 0 Parip, ganol yr wythnOB ddiweddaf, y cafwyd yr hanee. Mewn peritref yn agoe i Ramboa- illet cyboddtr y fetch hon o lofraddio ei thai ei hun. Gwncctbarwr olwynion troliau oedi y tad, ac yn ddeng mlwydd a thrigain oed. Bjllanaer, dan ei enw, ac yn cael edrych arno fel gweithiwr da a di w d. Un o'i fetched a briodasai ei ben gweithiwr. Wedi iddo fyned yn rby hen i weithio trosglwyddodd B- llinger ei 'faanea' bychan i'w fa bye-ugb) fraith, ac aeth i fyw at y cwpl. Meddai scbydig IDcwm aefydlog yu dyfod iddo, a thnag at ei fercb efe a goleid- ai y teimiadan mwyaf caroaidd. Onct nid oedd hi yn teimlo gronyn o gariad tuag &to ef, eithr yn hytrach yu rhoddi ar ddeall yn barhaaa iddo ei bod yn edrych arno fel pwysau trvi m, hollol ddiangenrhaid, ar ad- noddau byebain y teula. Ycbydig nosweithian yn ol daeth yr hen wr a'r mab-yn-nghyfraith adref yn lied bwyr, a'r ddau wedi meddwi. Ar ei tbad y rhoddaihi yr holl fai am eu cyflwr. Cym- merodd lawffon, a chyatwyodd y ddau yn ddi-arbed. A bygythiai droi ei thad allan o'r t. Am ei fod yn ofni y gwoai hi rhyw gam a'r hen batriatch aeth y mab-yn- ngbyfraitb, boren dranoetb, at faer y dref i ofyn ei gyfarwyddyd, wedi egluro iddn yr amgylchiadau. Daeth y maer gydag ef i'r tt. Cyfarfyddodd y ddynes y ddan ar y rbin- iog, gan ddyweyd yn hollol ddigyfiro Y mae'r cwbl droeodd bellacb. Do«ch i mewn i welad beth woaeth efe. Mae ef wedi crogi ei hnn, ond fe dorodd y rhMV Wedi myned i mewn i un o'r ystafelloedd hwy a gawaant yr hen wr yn gorwedd ar lawr, ac yn hollol farw. Llifai y gwaed o'i enau, ac o amgylch ei wddf yr oedd rhdft doredig. Archoll o'r tu ol i'w ben, modd bynag, a gynnyrchodd ddrwgdybiaeth; a phan wel- wyd ef gan feddyg dywedodd bwnw iddo gael ei ayfrdanu a dyrtol yn gyntaf, ac yna ei lindagu. Er mwyn peri i'r llofrnddiaeth ymddangoa fel hacacladdiad rhoed darn o raff am ei wddf, a darn arall yn rhwym wrth y nen- bren. TOlwyd y rhatf â chyllell, er mwyn i'r caagliad gael ei dyna mai wrth gvtympo y cawaai efe yr anaf ar ei wegil. Yn y fan cymmerwyd y terch annatariol i'r ddalfa, ar y cyhuddiad o Iofruddiaeth. Ei gwr, hafyd, a gymmerwyd yr on modd i'r ddalfa, ar y I cyhnddiad o fed yn gyfranog a hi yn y w6ithred ofnadwy. Yn ein paragraph err bof yr ydyq vn cyfoirio at brawf agoshii Mr. Harry Thaw, yr hwn a lofruddiodd M ■, Stanford White yn nn o chwareudai Now York, noson y 26iin o Fehefin diweddaf. Eisteddai Mr. White wrth fwrdd yn y chwareudy eydi bagad o'i gtfaillion. Yn aydyn y mae Thaw yn dyfod allan o gyagod palmwydden, ac yn aaetha y trnan dair gwaith; gan ddyweyd, ar ol gorphen, ddarfod iddo wneyd byny am fod y trungcadig wedi gwarthEaddo cym- meriad ei wraig ef. Ar hvd y chwe mia diweddaf y maa Thaw wedi bod yn cael ei gadw yn ngbarchar, a dadl boeth yn cael ei cbario yn mlaen ihyngddo ef a'i gynghorwy* cyfreithiol ynghylch pa beth i'w ddadlen fel p!ê ar at ran pan y byddai yn ciel ei oaod ar ei brawf. Ni fynai efe fi hun ddadleu dim o gwbl, ond yn nnig fod cyfiawnder yn galw arno i symmud ) mtitb, hyd yn oed trwy waed, y gwaradwydd a fwriasid ar enw da ei anwyl briod. Ar y liaw arall, mynai llu o'r dadleuyddion blaensf a fedd y Weriniaeth rad oedd yn bossibl dwyn yn mlaen un p"ê o gwbl, ond mai gwallgof cedd efe pan y cytlawcodd yr erchyll- dra. Trwy hyny yn unig, yn eu barn hwy, y gellid gobsitbio ei acbubjliag ey gadair drydan- oi,' neu benydwasanaeth am ei ces. 0 hervydd nad oeddynt yn cyttuno ag ef newidid y cy- nghoriaid cyfreitbiol yn barhaus, gan diisgwyl y ceid yn eu roypg rywun yn barod i syithio i mewn a'r p'e a godai ef et hun. O'r diwedd y mae ei amddiffynydd yn y llys wedi ei ddewis Nid yw hwn neb amgen na'r Barnwr Delmas, o San Francisco, un o ddadleu- yddiou blaenaf cyfandir yr America. Er yn y swydd o farnwr yn Califfornia gall gymmeryd achosion i'w dadleu mewn unrhyw dalaeth arali. Enw cyffredin arno ydyw Napoleoti Cyf'eithwyr Qlauau y M6r Tawelog.' Y p'e y bydd efe yn ei godi ydyw, fod deddf anysgrit- enedig yo cyfbwnbau dyn am dl'ïal cymmer- iad ei wraig. Rhoddir iddo ngain milo bunnau am ei wasanaeth. Dywedir na chollodd efti achos erioed. Teulu yr aeffodus White, hefyd, ydynt yn gwueuthur y parotoidau helaethaf gogyfer &'r erlyuiad. Mam y troan a'i frawd ydynt gadarn en c)61 nad oeud gan Harry Thaw rithyn o sail dr.s dybio fod y trangcedig erioed wedi ym- ddwyn yn anfoesol tuag at Mrc. Tbaw. Dywed rhai y daw hi i'r bocs' i gyfaddef cyfathrach anniwair rbyi gddi â. White ar ol iddi briodi Thaw. Ond, eraill a ddywedact y bydd iddi hithau gael ei gosod ar ei pbrawf fel yn gyfran- og yn y weithied;' hyny yw, y mae yn debyg, yn y ffordd o aunogaeth i'w phriod.

GWLAD ADFYD A'I GOBAITH. YN y London Daily News am ddydd hu diweddaf ceir llythyr dyddiedig St. Peleis- burg, Tacbwedd lOfed, dan y penawd The Cloud over Russiasydd yn rhoddi synbd clir, ond ofnadwy o frawychus, am fywyd ar hyn o bryd yn yr ymherodraeth fawr hono. Yr ydym wedi ysgrifenu llawer yn ystod y tair blynedd diweddtif am Rwssia yn fin ffordd ein hun. Heddyw, gadawn i'r gohebydd hwn ddarlunio y sefyllfa yn ei ffordd ef, mewn )hyde-yifeithiad, fel y canlyn :— Ammhossibl ydyw i'r hwn na fu erioed yn byw yn Rwssia ddcall dirdrais a chyffro bywyd yma (St. Petersburg) ar hyn o bryd. Un ffunud ydyw a gwylio beunydd a beu- nos wrth erchwyn gwely dyn wedi ei dtiraw i lawr gan dwymyn poetb. Ni fu nnrhyw adeg ar hyd y ddwy flyn- edd ddiweddaf—nac yn ystod y rhyfel, nac yn adeg y streiciau a'r terfysgoedd ar hyd y gauaf diweddaf, nac ar ol gwasgaru y Dduma—pan oedd dynion yn fwy ofnus, neu nerfus, neu anesmwyth o herwydd ar- swyd dycbryn anhysbys, nag y maent yn awr. Dywedaf hyn heb y petrusder Ileiaf ac y mae mwy o aDgen am ei ddyweyd am fod adroddiadau o'r nodwedd fwyaf cam- arweiuiol am sefjllfa bresennol pethau yn Rwssia wedi ymddangoa yn ddiweddar mewn newjddiadur Prydeinig ag y aya cyfran helaeth o'r cyhoedd edrych arno fel oracl y gwirionedd. Nid oes genym un- rhyw seiliau o gwbl i gymmeryd golwg addawol ar y dyfodol; i'r gwithwyneb, o bossibl, ni fu erioed adeg pan ydoedd y rhagolwg \n fwy pruddaidd, a chalonau pawb yn llawnach o anobaith. Gwir fod peth dyabeidiant yn digwydd ar byn o bryd Ymddengys y chwyldroadwyr fel pe wedi blino; y Rhyddfrjdwyr wedi dis- tewi; ond nid ydyw y eyfan namyn y dysbeidiant ag y gellir ei gjnnyrchu yn ngwarJ y olefyd yn yr ysbytty trwy enau- gloi y cleifion a'u rhwymo yn ddiogel wrth eu gwelyau. Pan y daeth M. Stolypin yn Brifweinidog tueddai llawer o bobl i edrych yn ffafiiol arno. Yr oedd ef yn ddyn gonest, medd- ent; daliai o flaen ein llygaid addewidion teg am ddiwygiadau; a dylid rhoddi cyf- leusdra iddo i ddangos pa beth a allai efe ei wneyd. Ond pa beth y mae efe wedi ei wneyd? Dognodd allan yshydig ddiwyg- iadau bychain di bwys, a ffrewyllodd y genedl, nid a fflangellau, ond fig ysgorpion- au. Y mae efe wedi gwneyd ei han yn arch-ddychryn Rwssia; ac y mae ei wlad weiniaeth 'drwyadl' yn efleithio ar bob agwedd a berthyn i fywyd yn Rwssia ar yr adeg bresennol. Fflangeila y bobl i gynddeiriogrwydd. Hyd yn oed rhydd symbyliad i droedigaeth y rhai hyny nas malient ddim mewn gwleidyddiaeth; hyd yn oed rhydd ystyr i ddigrif-eiriau dynion; a ie, hyd yn oed i feddyliaa plantos. j* Af i meyva i swjddfa newyddiadur, y