Baner ac Amserau Cymru

TY Y CYFFREDIN. Dydd Llun, Mawrth 14eg.—Cymmerodd y Llefarydd y gadair am ehwarter i dri. Pasio y Cyntdeb. Y Prifweinidog, mewn attebiad1 i Arglwydd Hugh Cecil, a ddyiwedioddl miai Ibwriad y Llywodraeth ydoedd pasio: y Gyllideb cyn i'r Ty oihirio dros wyliaiui y gwanwyn. Mewn attebiad i Mr. A. Chamberlain, dywedodd Mr. Asquith ei fod! yn ofni nas gallai. newid ei ibenderfyniad blaenorol, y byddai. i bender- fyniada u yr argbvyddi gael eu cymmeryd ar ol y Pa'ic. Cyflenwad. YmfFurfiodd y Ty ynbiwyllgor cyflenwad ar aniiOaaigjH[rifon y llynges, a. g;vn aetli ei fYlleg- iad blynyddol gyda going ar gynxiygion Yn imysig y rlmi a gymmerodd ran Y11 y ddadl1 yr oedd Mr. Barnes, Arghvydd1 Charles Beresford, Mr. T. Gibson Bowles, Mr. Ride, Mr. T. E. Harvey, Mr. J. D. Rees, a. Syr F. Flannery. Cododld y Ty am diwarter i un air ddeg o'r glocih.

TELERAU Y 'FANER.' }..Al9 argraphiad dydd S, (I wrn ydyw Ig. yr nn ond ei phrii am ehwarter, yu rlwd drwy y post, ydyw Is. Sg., oad talu a mlaen, neu 2s. os ua wtieiv liyny. Aufouir 2 gopi drwy y post am 2s. ge. y cliwarter, ond talu yn mlaerl, iieu 88. os na wueir hyoy. lIef yd. anfoulr 4, 6, neu. uariy w gynnifer, yn ddi-draul drwy y post gau y Cyhoeddwyr yo ol Ig. yr un. PRIS argrapliiad dydd Mercher ydyw 2g. Ef phris am ehwarter, yii i-liad drwy'rpost, oscymmerir 2, neu unrhyw nifor mwy dan yr un amlen, yw yn ol 2;1. 2g. yr un, ond talu yn mlaen ueu 2s, 6c. os. na. wneir hyny. Ei pluis wedi ei sampio ydyw 2j„ neu 2s. 3c. y ehwarter, ond talu talu yn mlaen a 3s. os ua wneir hyny. Y mae y chwarteri yn terfynti ddiwedd Mawrth, 1Irehefin. Medina IJhagfyr. Yn mhob amgylchiad, anfonir hi yn inlaedhyd nes y ceir rhybudd i attal. TJNOl, DALAETHAU YR AMERICA —Anfonir y ddwy JANKR am y prisiau canlynol yn ddi-draul i'r Unol Dal- aethau :—BANF.R dydd ifercher yn ol 3s. Sc. y ehwarter a Baker dydd Sadwrn yn 2s.2g. y ehwarter aid yn mhob amgylchiad y mae yn rhaid talu yn mla6," ac atteltr hi pun y bydd yr arian wedi eu treulio. 6 4hr aufon trwy ddrafft ar fange, neu ar lhyw dj masnachol parchus dio^el arall yn Lloegr a gwell hyn na thalu trwy oapyrau dollars yr Unol Dalaethau, gan fod eu gwerth hwy yn gyfnewidiol yn y wind lion. Gwyr pawb, liefyd, pa bryd y terfyna. BARDDONIAETH.—Y mae ami un o'r beirdd, wrth anfon y cyfansoddiadau i ni, yn pwyso arnom eu cylioeddi I yr wythnos nesaf.' Dymunwn hysbysu y cyfryw fod yn ommbossibl i nl gyfiawni eu cais ond fel hyabysiadau. Os bydd rhyw rai yn dymuno hyny wrth aufon llinellau ar fiirwolaethau, priodasau, neu enedigaetbau, &c., dealler y bydd yn angenrheidiol iddynt anfon 3e. am bob llinell a gtunwya y cyfausodJiadau. Cant feUy ynrddaogoa yn ein nesaf;' ond ni byddwn yu gyfrifol am en rhagoroldeb fel cyfansoddiadau. Os na wneir hyn, bydd yn angen- rheidiol i ni anfon y cyfansoddiadar at olygydd y Fardd- oniaeth a chymmer felly rai wytlinosau cyn ymddangos, yn ol swm y Farddouiaeth fydd mewn Haw.

TELERAU AM UYSBYSIADAU. Y PRIS am Hysbysiadau Masnachol, Ysgolioti, Bisteddfodan, Cyfaifodydd Cyhoeodus, Llyfrau, &c., fydd yn ol 3s. y fod- fedd-gan fesur i lawr ygolofn. Am Hysbysiadau o 'Yn Bisiett,'&c., yn eynnwys 18 o Eirial1 neu lai, codir 6c.; ac yn ol lc. am bob tri gair dro3 hyny( os tellryn mlaenllaw; neu 4c, yilinell, osna wneir hyny,

.&0 Y TRYCHINEB YN CLYDACH, TRENGHOLIAD Dydd Llun agorodd Mr. J. R. Rhys, crwrv er Gogleddi Morganwg, ymchwiliadi yn Clyd- ach Vale mewn pert by nas i farwolaeth chwech o bersonau trwy y trychineb. a gym- merodd le yno dydd Gwener. Thomas Roach Brimble, tad naii o'r plant oedd wedi marw, a ddiisgrifiedd pa foddi yr oeid,d y ty wedi ei orlifo Yll sydyn, ac iddo lef a'i wraig gael eu haelrab gaii weithwyr a roddaaant yisgolion i fyny at fftenestr. Pan cstyna.som y plentyn bach,' meddai Brimble, cafodd y dyn oedd ar yr ysgol teti olchi yni- aith gyda'r plentyn.' Ei enw j-doedd Arthur James. Cariw.vd y plentyn gyda'r llifeiriant am belldter o 200 o lathfeind ,a gwaredwyd hi yn fyw, ond bu farw yu1 mheai- pum awr ar ol nyny. Rhoddodd Moses Blake ddiisgrifiad o'r modd yr oedd ef wedi myned i'r afon, a gwaredu y iplentyti byclian Harris. Dywedodd Blake i dri o blant gael eu golchi i'r afoji. Dr. Jones a. ddywedodd, gyda'r eithriad o reneth fach Brimble, fod yr oil o'r person- aa wedi manv trwy foddiad. Yr otedd ef yn dj-fod yn nghyfeiriad Clydach^ pa-ni godwyd' y plentyn Brimble. Rhoddodd feddyginialeth addi, gyda'r amcan o'i hadfywio, ond nid oedd yii dal um gobaith am ei hadferiad, gan ei bod wedi derbyn gryn niwed i'w phen, wrth gael ei goil-hi i lawr* gan v llifeiriant. Cafodd y trengholiad ei ohirio hyd dydd Mawrth. Mawrth 22<ajn. Te,-fni,r nad ydyw y plant i rodidi eu presen- noMeb yn yr vsgol etto hyd nes y gwneir ymchwiliad i,'r aclios o'r trychineb, ac y ceir liicrwy41 o'r ammhossiblrwydd i ddim o'r fat-h adigwydd etto.

Mewn eyssylltiad 4'r Cyfnewidfeydd Llafur newydd cynnvgir fod canghenau yn cael eu ffurfio ar gyfer plant sydd yn gadael yr lsgOf.

"'1 CARTREFOL. Yr wythnos ddiweddaf yr oedd y Toriaid yn anesmwyth iawn eu meddyliau o eisieu cael gwybod faint ydyw colled y wladwr- iaeth o herwydd y dyryswch ynglyn S'r Gyllideb. O'r diwedd brawychodd Mr. Lloyd George hwy trwy ddyweyd fod eu hoff eilunod, yr arglwyddi, wedi peri colled o 28,500,000/?. Nis medr Mr. W. O'Brien hyd yn oed ofyn cwestiwn fel dyn cyffredin o gall. Nos Fawrth, gofynai am noson gyfan i ddadleu y modd y mae y Gyllideb wedi peri attalfa hollol ar bwrcasu tir o newydd gan wladwyr yr YnYB Werdd, a chael gwyntyllio y pwngc yn drwyadl. I'r Prifweinidog y gofynai ei gwestiwn. Hwnw a ddywedodd yn chwyrn nad oedd ef yn myned i'w atteb, am y rheswm da ei fod efynddo yn cymmeryd yn ganiataol yr hyn nad oedd ganddo hawl i'w gymmeryd felly. Nid effaith y Gyllideb o gwbl yw yr hyn y cwynai ef o'i herwydd. Myn: Mr. Holt, o Liverpool (yr aelod dros Hexam) fod y fyddin yn rhy fawr o bym- theng mil o wyr ac yn y Ty y nos o'r biaen gofynodd am gael lleihau cymmaint a hyny ami. Ond, ni fynai yr Ysgrifenydd Rhyfel wrandaw am foment arno. Fel dyn call tynodd yntau ei gynnygiad yn ol, wedi clywed hyn. Yn marwolaeth yr Esgob King, o Lincoln, foreu Mnwrth diweddaf, collodd Eglwys Loegr un o'i henwogion penaf. Ar gyfrif ei ddefodaeth a'i Uchel Eglwysyddiaeth yr oedd ef yn enwog yn unig. Bu o flaen y llysoedd o herwydd hyny. Ar yr un pryd, dywedir ei fod ef yn ddyn duwiolfrydig iawn. PiNy a bennodir gan y Prifweinidog yn olynydd iddo ? A gaiff yr esgoba eth "'1' galluog ac efengylaidd ? Mýn rhai mai un felly a ddylid ei anfon i Lincoln bellach. Mýn eraill na byddai yn ddiogel anfon un o'r fath yno o gwbl. Ystyriryr esgobaeth wedi ei lefeinio yn ormodol a'r gwenwyn Pab- aidd. Eisteddodd y Ddirprwyaeth Gymreig ddydd Mawrth i fyned yn mlaen gyda'i had- roddiad. Ond, y nefoedd fawr ei hun yn unig- a yr pa bryd y cyhoeddir ef. Ac a wYt hefyd, yn wir, faint o hono a gyhoedd- ir. Yr ydys yn teimlo yn lied sicr mai nid un adroddiad yn uuig a geir. Ycliydig ddyddiau yn ol dywedodd Cang- hellydd Ymherodraeth yr Almaen bethau tra charedig am Brydain. Yn Nhy y Cy- ffredin nos Fercher gofynwyd i Mr. Me' Kenna, a oedd y trefniadau llyngesol i gael eu newid mewn canlyniad i hyn. 'Yn ol ein hanghenion ein hunain yr ydym ni yn myned,'oedd atteb Prif- Arglwydd y MorJya. Nos Fercher rhoes Arglwydd. Rosebery rybudd yn Nh, yr Arglwyddi am ei bender- fyniad i ddiwygio cyfansoddiad y T, hwnw. A no Lun yr oedd efe yn ei gynnyg mewn araeth lafurfawr. Ni cbaiff hwn effeithio dim ar bwngc y Veto. Yn ei dystiolaeth o flaen y ddirprwyaeth ar bennodiad ynadon dywedodd Arglwydd Halsbury, yr hen Arglwydd Ganghellydd Torfaidd, nad oedd yn bossibl appwyntio ustusiaid heb gymmeryd eu politics' i ystyriaeth. Ar yr egwyddor hon y gweith- redodd efe ei hun ya gysson. Mae Mr. Walter Long wedi gwneyd ei feddwlfyny nad yw yn bossibl diwygio Ty yr Arglwyddi o'r tu- allan. Oddi mewn iddo ef ei hun y rhaid i'r hol ddiwygiad ddyiod. Ami dro y mae Mr. Long wedi gwneyd cam- gymmeriadau. Gall mai un yn chwaneg atynt ydyw y diweddaraf hwn. COstarr Llys yr Ysgariaeth a gadwant ibawb ond cyplau goludog rhag dwyn eu cyngha wsion yn mlaen ynddo. 0 flaen y ddirprwyaeth sydd yn eistedd ar pa fodd i ddiwygio y Iiys, dydd Mercher, dadleuai un bargyfreithiwr galluog y dylai y Goron dalu costau pobl dlodion pan yn ceisio am ysgariaeth. Yr uuig fater y mae anghydwelediad arno yn mysg Rhyddfrydwyr East Toxteth, Liver- pool, ydyw pa enw i'w roddi ar eu clwb newydd. Da iawn, os had oes dim chwaneg i na hyn yn eu gwahaniaefchu. Boed iddynt ofyn, dyweder, i Mr. Lloyd George roddi enw arno drostynt. Un o aelolau mwyaf aiddgar y Weinydd iaeth-PWYI nis gwyddom-a greda y bydd Mr. Asquith a'i Lvwodraeth mewn swydd am ddwy flynedd. Gobeithiwn ei fod yn dyfalu yn gywir. Ond, gadael i amser esbonio pethau fel hyn ydyw y diogelaf. Yr ydym vn teimlo yn dra anesmwyth wrth weled amcangyfrifon y Llynges yn brasgamu ar i fyny. Rhaid i Brif-Arglwydd y Mdrlys wneyd araeth gryfach na'r un a, wnaeth ete cyn y gait efe byth ein hargy hoeddi fod angenrheidrwydd gwirioneddol. am hyn oil. Ni wyddis yn sicr ar hyn o bryd pa un aj; Cyllideb am un ai ynteu am ddwy flynedd a gawn y tro nesaf. Ond, ymddengys fod hyn yn sier, gan nad pa un ai un ai dwy, mai yn uniongyrchol ar ol i benderfyniadau y Veto basio Ty y Cyffredin y dygir hi i mewn. Trefnir i gael barn Ty y Cyffredin ar y" trefniadau cyllidol ar ol dim ond dadl for mewn cymmhariaeth. Yn ngeiriau y Prif- weinidog gofynir i'r Ty 'gydsynio' a hwy cyn ymwahanu am wyliau y gwanwyn. Ond, gall yr annisgwyliadwy gyfodi, heb r. neb feddwl am daso. Os pleidleisia y Gwyddelod yn erbyn y Gyllideb newydd. dyrysir yr holl gynllun. Gorclifygir y Llywodraeth, ac yn y fan hi a ymddiswydda. Ond, pa fodd y gall hyny gyfatteb i ddymuniadau y blaenor Gwyddel- ig? Canys ar y Gyllideb. ac nid ar y Veto, yr elai y Weinyddiaeth allan. Hollol eglur ydyw mai nid diogel yw i gymmaint ag un Rhyddfrydwr fod yn absen- nol o Dy y Cyffredin mewn unrhyw eistedd- iad, rhag j'r gelynion gael y blaen arnynt. Nid yw dysgyblaeth y Toriaid yn fanwl o gwbl, a gall y rhai anystywallt yn eu plith fyned yn groes i ddymuniadau eu har- weinwyr. Buwyd unwaith yn nieddwl y gallasai yr aelodau gymmeryd pethau yn weddol dawel hyd y Pasc. Ond gwelir, erbyn hyn, nas gallant wnevd dim o'r fath. Ac ar ol y gwyliau bydd y galw arnynt yn fwy manwl fyth. Dyddiau enbyd sydd o'n blaenau, fe welir. t Wythnos i heddyw cynnelid trengholiad yn Pewsey, Swydd Wilts, ar gorph un Michael Reid, dyn pedair blwydd ar hugain oed, genedigol o Liverpool. Gan hwn yr oedd trwydded jockey. Aethai i Burbage, gan fwriadu treulio rhai dyddiau yno gyda'i gyfeillion. Daliwyd ef yn sydyn gan besweh trwm. Torodd waed-wythïen. Yn ngherbyd y tren yr oedd efe ar y pryd, a brawychwyd ei gyd deithiwr wrth weled gwaed vn dvfod o'i enau. Yn Pewsey, cymmerwyd ef allan o'r cerbyd, ond, bu farw yn mron yn union- gyrchol. Os na chSnt hwy eu dymuniadau, bygyth- ia y merched greu chwyldroad trwy yr lioll wlad. Un o honvnt hwy eu hunain sydd yn gwneyd y bysrythiad du hwn. Ar y Llyw- odraeth, medd hon, y bydd y bai os na fan- teisia hi ar y cyfleusdra presennol. Sibrydir yn y dyddiau hyn fod y Brenin Edward ac Ymherawdwr yr Almaen yn debyg o gael ysgwrs S'u gilvdd rhywbrvd yn ystod yr IlAf nest\f. Yn y Schloss Cron- berg y byddant yn cyfarfod eu gilydd. Ond, nid oes dim yn wybyddus lyn y cylch- oedd swyddogol am hyn. Terfynwyd prawf Edward Stone, alias William Moore, yn mrawdlys Tyrone, Iwerddon, dydd Mercher. Y cyhuddiad ydoedd llofruddiaeth wirfoddol Margaret [Holt a William Holt ar nbson Mehefin 12fed, 1909. Crediriddyntgael eu llofruddio yn eu ty, yr hwn wedi byny a losgwyd. Meth- odd y rheithwyr gyttuno ar eu dedfryd. Rhai pobl yn y Potteries ydynt yn awydd- us am chwaneg o heddgeidvvaid yno. Nid ces dim llai na thriarain yn chwaneg a'u boddlona. Golyga hyn tua chwe mil o bunnau yn chwaneg 6 faioh ar y trethi. Nid yn y Swyddfa Gartrefolyn barod i gan- iatau hyn. Y dymunoldeb o sefydlu Cyfnewidfeydd Llafur yn Ngogledd Cymru yw un cvvastiwn sydd i droi i fyny yn nghyfarfod cvntaf Cynghor newydd Sir Fflint. Yr Wyddgrug yw y man y dywedir y (lylai y swyddfa fod ynddi. Diau y cymmerir y mater i fyny gan Gynghorau eraill, hefyd. Hen r a'i enw Geerge Kay, o Harpurhey, a eisteddai yn y Llyfrgellfa yn Manchester wythnos i heddyw. Dechreuodd anadlu yn drwm; rhoes ochenaid; ac yna disgynodd oddiar ei gadair. Galwyd meddyg ato yn oddiar ei gadair. Galwyd meddyg ato yn ddioed, ond yr oedd y truan wedi marw cyn iddo gyrhaedd. Pan oedd cerbydres y prydnawn o Ashby i Burton ar y Trent dydd Mercher yn myned dros bont Burtori, clywid trwst ffrwydrad uchel. Y ffenestr yn v cerbyd yr eisteddai dyn ynddo a dry*lliwvel, s'r gwvdr a ym- gladdodd yn ngwyneb y truan. Hvd yma y mae yr amgylchiad yn un hollol ddirgelaidd. Heddyw y boreu y mae Tywysog Cymru yn dyfod i Lanwddyn i agor darn newydd o Lyn Dfr Liverpool. Daw yno erbyn hanner awr wedi un o'r gloch prydnawn. Ni chym mer v seremoni ond ychydig funydau. Wedi hyny a etifedd y Goron gydag Iarll Derby i Bare Knowsley. Yn 1908 talodd Cynghor Sir Gaer Hir- fryn 466p. 9s. 6c., am yswirio ei weithwyr rhag damweiniau, ac fel ad-daliad cafodd 8p. 17s. 5s. Yn 1909 talodd 641/?. 14?. 9c„ a chafodd 17/?. lis. 6o. Nid yw y flwyddyn a ddiweddai y mis hwu fymryn gwell, canys, mewn yswiriant talwyd 62]p., a chafwyd 15p. 13s. 6a. Etholwr yn St. George, Hanover Square, Llundain, ydyw Mr. Winston Churchill. Yn etholiad y Cynghor Sirol efe a fu yn pleidleisio. Dywedai ei fod wedi cael mil- I oedd lawer o bleidleisiau iddo ei hun o bryd i bryd ond na phleidleisiodd dros neb arall erioed o'r blaen. Dywedir fod iechyd Mr. Joseph Chamber- lain yn gwella yn Cannes. Cerdda yn y boreuau. Yn y prydnawn ysgwrsia a'i gyfeillion, ac ysmyga ei hoff sigarau, y rhai y gadawa awdurdodau y tolldy iddynt gael eu hanfon iddo yn ddidoll. O'r blaen ni byddent yn caniatau hyny. Nid yw y dedfrydon a roddir yn awr ond yrwythfe i neu y ddegfed ran o'r rhai a roddid pan oedd efe yh dechreu ymddang03 yn y llysoedd, ebai y Barnwr Pickford y dydd o'r blaen. Y pryd hyny rhoddid pump a deng mlynedd am droseddau na feddylir I rhoddi mwy nag o chwe 'mis i flwyddyn am danynt yn awr. Sabbath Ebrill 2il, 1911 sydd wedi ei hen. nodi i fod yn ddydcl Rhifo y Bobl.' Bydd dau beth newydd yn y mesur y rhaid ei basio cyn y gellir gwneyd cyfrif. Rhaid 1 9 nodi eyfanrif yr ystafelloedd a ddefnyddir gan bob teulu, yn liecyfyngu y cwestiwn. ,1' megys cynt, i'r teuluoedd yn defnyddio llai na phump o ystafelloedd. Yr ydym oil yn awyddus am bleidlais,' meddai Mrs. Lloyd George, mewn cyfarfod o ierched Rhyddfrydol yn Nottingham, lie yr oedd hi Wyl Dewi, 'onti, rhaid ei cheisio mewn ffordd reolaidd.' Yn yr etholiad cyffredinol diweddaf yr oedd 7,212,337 o bersonau yn meddn hawl i bleidleisio. Manteisiodd 6,667,810 ar eu hawlfraint.

TRAMOR. 0 Ruesca, yn Yspaen, ceir hanes a'n ladr- oniaeth a thrais. Yn nhrymder y nos torodd pedwar o ddynion, pob un & mwgwd ar ei wyneb, i mewn i d masnachwr cefnog, a'i enw Don Penegrin, nie-ivn rhan neiliduedig o'r dref. Trywanasant ef yn farw yn ei gwsg yn ei wely. Deffrowyd dwy forwyn gan y trwst a wneid gan y Hofruddion, a daethant ar frys i geisio gwaredu eu meistr. Ond cwympwyd y ddwy i lawr, a genau glowyd hwynt. We i i'r Iladron arirheithio y tJ, a chym- meryd pob peth o werth y gallent osod eu dwylaw arno, yna aethant ymaith ar eu meircb. Llwyddodd un forwyn i ryddhaue i hun, ac yn y fan brysiodd i chwilio am gyn II northwy. Yn ddioed aeth mintaigref o heddgeidwaid ar feirch i erlid ar ol'y dyhirod. Wedi myned am rai milldiroedd daethant o hyd i'r ped war vn cymmeryd lluniaeth wrth ddrws tafarndy. Pan welsant y swyddogion tynasanteol Ilawddrylliau allan. Yr heddgeidwaid, wrth gwrs, a'u hattebas- ant. 0 fewn y dafarn, yn mysg y teulu a'r cwsmeriaid, yr oadd y cyffro yn annisgrifiad- wy. Y diwedd fu lladd un lleidr, clwyfo un arall, a'r ddau eraill a ildiasant. Hen was i'r masnachwr wedi ei ddiarddel oedd un o honynt. ) 0 Zielony, yn Galicia, ceir hanes cyflafan erchyll. Prenikowski, mab i wladwr, ar ol absennoldeb yn America, a ddychwelodd idt ei dad nos Sadwrn. Nid adwaenodi ei dad a'i fam ef, a phenderfvnodd yntiu bjidio dad- guddio ei hun iddynt. Gwnaeth hyn er mwyn cael gwybod a oedd ei rieni yn parhau i ddal diar tuag ato Mewn cweryl y diangodd efe yrnaich Wrth siarad a'u gilydd yr hwyrnos efe a ddad/uddiodd ei fod wedi cynnilo pam' cant o bunnau yn yr America. A'r arian hyn bwriadai ddechreu fferrnio. Wedi clywed hyn penderfynodd ei dad a'i fam, i'r rhai yr oedd ete yn ddyn dyeithr o hyd, ei lofruddio yn ystod y nos, er mwyn sigrhau ei arian. Aethant ato yn y. tywyllwch, a llindagas- ant ef. Yna aethant i chwilio am yr arian. Cawsant hwynt, a phapyrau yn dangos pwy oedd efe. Yr oeddvnt wedi llofruddio eu mab eu hunain, heb fawr feddwl yn ngwaed pwy yr oeddynt yn trochi eu dwylaw Pan welsant mai eu mab oedd efe ysgrif- enasant lythyr at eu merch, yr hon oedd wedi priodi, gan gyfaddef y cwbl a wnaeth- ent. Yna aethant a chrogasant eu hunain cyn toriad y wawr dranoeth, gan adael yn y ty dri o gyrph meirwon. Y gymdeithas yn Berlin er cynnorthwyo Iuddewon Almaenaidd, ddechreu yr wythnos ddiweddaf, a dderbyniodd wefreb o St. Petersburg yn dyweyd fod mwy o Iuddewon yn cael eu halltudio yn y dyddiau hyn o Hwssia nag a welwyd erioed. Penaeth yr heddgeidwaid a fyddai yn eu bwrw allan yn y dyddim gynt. Ond, ynawr, Gweinidog y Canolbarth sydd yn gwneyd hyny. Wrth y cannoedd alltudir teuluoedd wedi hen druiannu yno o Riga, Kazan, a Woronesh. Taflwyd ceryg at lysdy Unol Dalaethau yr America, yn Bogota. Columbia, y nos o'r biaen, ar ad eg o derfys mawr yn yr heolydd. Yr achos o'r holl Kyffrawd ydoedd cweryl rhwng arolygwr ffordd haiarn, neu dram, a berchenogid gan Americaniaid, a rhyw hedd- was. Ceisiodd y terfysgwyr ddryllio y cerby jau. Pob trafnidiaeth a attaliwyd. Yr arolygwr a gymmerwyd i'r ddalfa. Ymosododd y ter- fysgwyr, wedi hyny, ar dO y llysgenhadwr. Ond, y gweision yno a amddiffynwyd. Erbyn y boreu yr oedd pob peth wedi tawelu yn dda. Torodd tan mawr allan ar un o Dread- noughts yr Almaen. Y Posen ydoedd bon. Nid yw hi wedi ei chwbl orphen yn y buarthau yn Kiel. Gadawodd rhai o'r gweithwyr lamp oleuedig yn yr ystorfa bylor, yr hon oedd yn wag. Rywfodd aeth y gwaith coed ar d&n. Pan ddarganfyddwyd y tAn platiau dur hanner modfedd o dew oeddynt wedi plygu gan y gwres, a'r gwaith coed wedi ei wneyd fel golosg. Yn y fan rhoddwyd dynion ar waith i ddiffodd y Un. Ond, buwyd yn weithio yn galed am dair awr cyn gallu ei ddiffodd yn Ilwyr. Gwnaed llawer o anth tith ar y lie -tr fawr- eddog, a chymmer amryw wythtomu i'w wneyd i fyny. Nid ydyw y Llywodraeth etto wedi ei phrynu. Eiddo y cwmni ydyw ond, disgwylir i'r Llywodraeth sefyll mewnrhan o'r golled. Nid yn fynych y ceir ty-dorwr yn llawn o deiraladau dynol a charuaidd. Ond, hanes un felly a geir yn awr o New York. Y tyner- wch rhyfeddol hwn a fu yn foddion i'w ddwyn ef i'r ddalfa. Nos Lun, yr wythnos ddiweddaf. efe a dorodd i mewn i dy un Mrs. Angeline Casel- lo, gwraig adnabyddus yn nghylchoedd uchel y ddinas. Enw yr ysbeilydd ydyw James Ferrick. Torodd i mewn i'r annedd taa hanner nos, pan dybiai fod y teula wedi myned i'w gwelyau. Ond, pan ymwthiodd efe i ystafell Mrs. Casello efe a welodd fod y foneddi-ei yn ei baddon yn yr ystafell gyfagos. Dychrynodd gymmaint pan welodd hi fyrglar yn ei hystaf- v ell fel y gwaeddodd dros yr holl le, ac yn uniongyrchol wedi hyny syrthiodd i lewyg. ,1;'1. Ei feddwl cyntaf ef, wrth gwrs, oedd diangc, a gwneyd ei hun yn ddiogel rhag cael ei ddal. Ond, cymmerodd ail feddwl. Os a'i i ffwrdd, ai gadael hi felly yn anymwy- bodol yn y baddon, byddai y druanes yn sicr o foddi. Nid aeth ati, modd bynag, ond gwaeddodd am help iddi. Ei mham a ruthrodd i'r ystafell; ac yna, hi a'r lleiir, yr hwn a ddaethai yn ei ol, a'u codasant hi o'r baddon. Ar ol ei gosod hi ar ei gwely, troes yr ysbeilydd i ffoi. Ond, pan ar fyned ymaith, yn y drws, cyfarfyddwyd ef gan heddgeidwad. Nid oedd ganddo ond ymostwngi'w dynged oreu y gallai. Yr oil a ddywedodd ydoedcl;- 'Elhych chwi ddim gwaredu dynes rhag boddi a lladrata gemau yr un pryd.' Am ei fod wedi achub bywyd y wraig nid yw yn debyg y gweinyddir cosp drom arno. Dydd Mawrth yr oedd yr agerlong lIelwpàlis yn hwylio o Durban am China. Ar eibwrdd yr oeddoyr olaf o'r caethweision Chineaidd yn y Transvaal. Rhifent o gwbl 1,941. Nid oes un yn aros erbyn hyn, na neb yn galaru ar eu holau. Boreu ddydd Mawrth bu y Brenin Edward ar ymweliad i'r Arlywydd Fall ieres, yn Paris. Rboddwyd iddo y derbyniad mvyaf calonog. Parhiiodd yr ymddiddan am o ddeutu hanner awr. Nid oedd ystyr boliticaidd iddo; dim ond dau gyfaill yn cael ymgcm. I. Dydd Sadwrn yr oedd yr efengvlydd byd- enwog Gipsy Smith, yn dechreu ar wythnos o genbadaeth yn ninas Paris. Newydd ddy- chwelyd yw efe o Unol Dalaethau yr America, lle V bn yn dra lwyddiannns. Rhoddir lie arbenig i gerddoriaeth yn y genhadaeth yn Paris. i Dyn A'i enw Duez oedd wedi ei bennodi gan Lywodraeth Ffraingc i drefnu arian y cymdeithasau Jesuitaidd yn Paris, o dan y cyfreithiau newydlion. Troi yn anffydd- lawn i'w ymddiriedaeth a wnaeth efe. Ff6dd gyda chad'miliwn o I)unn.,iu o'r arian. Mae efe wedi ei ddal, modd bynag. Penderfyna yr Ymherawdwr William, o'r Almaen, ddwyn èi fab ieuengaf, y Tywysog Joachim, i fyny yn y llynges. Llan c pedair ar byintbeg mlwydd oed yw. Yn y llynges y dygwyd ei frawd hynaf, y Tywysog Adelbert, j liefyd, i fyny. !■ Dau oseneddwyr yr Eidal, ar ol ffraeo d'u gilydd ar lawr y sanedd, a benderfynasant ymladd gornest. Trefnwyd pob peth ar eyfer hyny. Gwnaethant ddau ymgais i ladd eu gilydd ond, daeth cannoedd o bobl i wybod am y lie ymladd, ac ymdyru iddo, nes eu rhwystro i orphen ymgigyddio i farwolaeth. I Yn awelon balmaidd Cannes, yn Ffraingc, y mae arweinydd y Toriaid yn y dyddiau byn. Pell iawn o fod yn gryf ei iecbyd ydyw Mr. Balfour er's; tro ac nis gall oddef ne- i mawr bwysau o waith Ceisio cryfbau ei hun ar gyfer y gwaith ar ol gftyliau y Pasc y mae efe vn awr. —————————— I Achoswyd llawer osiara-d o fewn y dyddiau diweddaf. mewn hai cylchoedd yn Unol Dalaethu yr America, gan waith mab hynaf un o aelodau y Weinyddiaeth yn priodi geneth a arferai wasanaethu o'r tu ol i'r cownter' mewn maelfa dilledydd yn New York. Nid oedd hi damaid gwaeth o her- wydd hyny. Gall wneyd gwell gwraig iddo | na merch miliwnydd. Mae yr anturiaethwr pegynol Peary? wedi gwrthod anfon copi o'r profleni o'i lyfr ar Hanes ei Daith i'r Gynghres. Pe gwnai hyny byddai, medd efe, yn tori ei gyttundeb a'r cyhoeddwyr. Ni fyn i neb ond y rhai hyny weled y manylion cyn eu cyhoeddi. Am fad Cymdeithas y LlawDdu yn bygwth llofruddio y cantor Eidakidd enwog, Caruso, os na bydd iddo dalu pymtneng mil oddoleri iidi, yr oedd efe yn cael ei hebrwng nos- weithiau yr wythnos i'w gyngherdd dy yn New York gan drigain o heddgeidwaid I arfog. Dywedirfod Clwb Pleserlongau y Werydd yn trefnu cjrstadleuaeth mewn myned dros y ¡ cefnfOr yr holl ffordd o Ewrop i America. Y wobr fydd cwpan arian gan yr Arlywydti I Taft. N id yw manylion y gystadleuaeth etto wedi eu perffeithio. Pan oedd cartref Abdul Hamid yn cael ei chwalu, lai na dwy flynedd yn ol, diangodd un o'i wragedd, os nadyr hoffusaf o honynt, i'r Weriniaeth Arianin. Mae hi wedi dy- ¡ chwelyd, a bernir ei bod hi yn ymguddio 'I mewn dinas rhwng St. Petersburg a therfyn- dir yr Almaen. Diau y ceir clywed chwaneg yn ei chyl 'h.

BONCLUST I'R ARGLWYDDI. Gall ambell un o. dylwyth y Ty Uchaf deimlo elm bod yn defnyddio ymadrodd- ion dirmygus am danyntl hwy. Addef- wn ein 'bod. Nid oes, igenym barch iddynt. Ni fu genym erioed feddyliau ucbel a,m danynt. Erbyn hyn, nid OCfi fymryn o barcli iddynt. Yr hyn a wna,ethant, hwy yn nechreu mis Rhagfyr sydd wedi bod yn foddion. i fforffe,tio pob gronyn o feddwl ,a fu genym un aim&er am y genilaint, gwbl cldiworth i',w igiwlad mewnl ystyr boliticaidd, ag eithrio rhyw n Yi ddwsin neu ddau o honynt. A heddyw, yr ydym yn llawenychu yn y fonclust effeithiol a roddwyd iddyint 'yn Nhy. y Cyffredin prydnawn dydd la,ti diweddaf. Credwn y bydd hon yn fwy .0 foddion i'w dwyn i ystyried eu sefyllfa na, dim sydd wedi digwydd etto. Y noson bono, am y waith gyntaf wedi iddynft hwy roddi d'yrnod i Dy y Cyffredin, trwy diafiU y Gvllideh allan, wele iddynt hwythau un yn ol. Darliinio' lion fydd yr hyn yr ym- dreehwn ei wneyd yn yr erthygl Isydd yn can lyn. Ar hyd yr wythnosau diweddaraf yr ydym fel car,edigion rhyddid wedi gor- fod sefyll o'r neilldu, ,i,c,edrych yn dawel ar yr arglwyddi beb fod unrhyw ymoaii; I t) I