Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
CYMDEITHAS LENYDDOL SALEM.
CYMDEITHAS LENYDDOL SALEM. Cynnaliwyd cyfarfod gan y gymdeithas uchod yr wythnos ddiweddaf, o dan lywyddiaeth y Parch. T. J. James. Cafwyd anerchiad rlnig- orol ar Gerddoriaeth' gan Mr. J. E. Roberts, A.B., Henriw. Siaradwyd gan amryw o'r aelod- au, a chafwyd noson adeilado].
CYFARFOD AM RYW IA E T H O…
CYFARFOD AM RYW IA E T H O L, Nos Wener, Mawrth lleg, cynnaliwyd cyfar- fod amrvwiaetho! yn Ebenezer (M.C.i, o dan lywyddiaeth Mr. David Lloyd Morris, Dugoed. Dechreuwyd trwy ganu ton gynnnlleidfaol. Adroddiad, Dynmniad plentyn,' gan Lizzie I Williams, Pant y rnaen. Can,' Y meddwyn,' gan Miss Annie W illiams, Conway Falls. Y sgrifenu Salm i rai dan ddeg oed: laf, Alice A. Williams, Pant y maen. Can, Y tlysau,' gan Alice A. Williams. Adroddiad gan y llywydd, Un goeg oedd y gneuan.' Araeth fyrfyfyr: cydradd, y Mri. EJiezer Jones, a J. P. Thomas, Pandy Mills; 2il, J. R. Jones; 3ydd, D. Thomas. Adrodd emyn 350: yr oreu, Gwladys Lloyd, Conway Falls. Can, 'Y ddafad a gollwyd,' gan Mr. Thomas Roberts, Gorlan. Adroddiad, 'Dafydd d'weyd anwiredd,' gan Mr. John Davies, Glan dw'r. 'Can, 'Yr eneth ddall/gan Miss Annie Wil- liams.. Adroddiad, 'Y ni,' Jennie Jlliams, I ant-y- maen. f Yrsgrifenu Salm i rai dan 16eg oed: laf, J ennie Williams; 2il, Alice A. Williams. Can, Cartref,' gan Miss Annie Evans, Pen- maehno. Enwi geiriau yn dechreu gyda'l' llythyren 11 ldfj MiM Keite if ones. í Can, 'Telynau'r saint," gan Miss Annie Evans. Adrodd Twr Babel,' Mr. D. Lloyd Morris, yn ddoniol anghyffredin. Can, 'Bryniau aur fy ngwlad,' gan Mr. Thomas Roberts. Y cyfeilwyr oeddynt Mr. W. G. Jones a Miss Kate Jones. Gwasanaethwyd fel beirniaid gan y Meistri Ebenezer Jones, J. B. Thomas, D. T., J. R. Jones, Owen Roberts, a Miss Kate Jones. Talwyd y diolchiadau arferol gan y Mri. J. P. Thomas, ac Owen Roberts, Ty"n y coed. Cafwyd cyfarfod hwyliog iawn.
DISGYNIAD YN CHWAREL RHnV…
DISGYNIAD YN CHWAREL RHnV FACHNO. Yr wythnos ddiweddaf disgynodd darn o graig fawr, a channoedd o dynelli o rwbel, yn y chwarel uchod. Cafodd rhan helaeth o'rchwarel ei chau drwyddo. v D.T.
DREPACH, FELINDRE, A'R CYLCH.
DREPACH, FELINDRE, A'R CYLCH. CWRDD PLWYF PENBOYR. Nos Lun diweddaf cynnaliwyd y cwrdd plwyf<d gan drethdalwyr y plv/yf uchod yn Ysgoldy Felindre. Cymincrwyd y gadair gan Mr. D. Jones, Goitre Isaf (cadeirydd y Cynghor Plwyf', am chwarter wedi saitli o'r gloch. Yr oedd cynnulliad da iawn wedi dyfod ynghyd, a chyttunodd y pleidiau ar i'r personau canlynol fod yn ffurfio y Cynghor Plwyf am y tair blynedd nesxf Y Mri. George Camden, Penwalk; a Samuel Davies, Penbont; James Davies, Pantyrefail; Evan Evans, Penhiraeth; a Samuel Evans, Wichell then aelodau); Thomas Evans, Dinas bach; David Jones, Ty hen; Henry Jones, Gelligynnar; Alfred Jones, Manorafon; James Lewis, Dugoed; David H. Lewis, Aberbran; David Thomas, Penclawdd uchaf; a John Thomas, Penlhvyncoch fawr (hen aelod). Cyfrifir fod saith o'r uchod yn Rhyddfrydwyr, a chwech yn Undeb.vyr. Cyttunodd y ddwy blaid yma, hefyd, drwy y tugel, neu goelbren, ar eu haelouau ar y Cynghor Dosbarth. Syrth- iodd y goelbren o du yr Lndebwyr, fei y cawsant hwy ddewis dau o'r tri sydd yn cyn- nrychioli y plwyf ar y cynghor. Yn ol y cyttundeb, o hyn allan bydd pob plaid yn cael ei mwyafrif bob yn ail ar y Cynghorau Plwyf a Dosbarth. Dewisodd y blaid Ryddfrydig ethol ei hen aelod, Mr. Daniel Lewis, Frondeg, drwy fwyafrif mawr yn yretholiad achlysurol i ddewis ymgeisydd. Tair blynedd yn ol daeth plaid Llafur ag ymgeisydd ailan, ondnilwyddasantyw etho). Y flwyddyn hon cawsant yn yr etholiad achlysurol hwn gydeusdra i ddangos eu teimlad gydag ymgeisydd Llafur, am ei fod yn un o'r chwech a osodwyd ger bron y cyfarfod i bleid- leisio arno 'gydag eraill) dnvy y balot. Ond fe ddengys y bleidlais a roddasant nad oeddynt yn ei gymmeradwyo i'r graddau yn ddirgel ag y gwnaent yn gyhoedd. Fy mrodyr, ni ddylai y pethau hyn fod felly. Da genyin fod heddwch a chynnnydogaeth dda yma wedi ei hadfer ynglyn a'r etholiad hwn. IS id ydym ar hyn o bryd yn gwybod pwy ydyw dewis-ddyn y blaid Unclebol. Y mae yn aros rhwng y tri hyn—y Mri. H. Davies, Pant- yr-hebog; H. Davies, Sychnant; a J. Edwards, Blaenhalen. Y ddau llaenaf yn.hen aelodau. Ceir nad oes etholiad yn mhlwyf Llangeler, hefvd,. am fod heddweh yn teyrnasu yno. Gohebydd.
LLYDIADNENOG.
LLYDIADNENOG. HELA LLWYNOG. Blwyddyn a ddeil i'w chofio ydyw hon hyd yn awr ar gyfrif ei gwiawogydd trymion a phar- haus, a'i hetholiadau pwysig; ond y mae genym addewid am hinon haf ar ol y gwlaw, ac yr ydym yn siwr o'i gael. Ond am yr addewidion yr ydyin wedi eu cael, ac yn eu cael mewn cys- sylitiad a'r etholiadau, yr ydym yn debyg o gael ein siomi wrth ddisgwyl cael dim. Yr ydyni yn ofni nad ydyw ein baelodau seneddol a sirol yn meddwl dim ond am yr anrhydedd a berthyn iddynt yn rhinwedd cu swydd, ac yna gorphwys ar eu rhwyfau trwy yrableidio,a thatlu rhwystrau ar ffordd eu gilydd i weifchio. Nid ydym heb achos ofni ygaliwn gael etholiad cyffredinol cyn diwedd y flwyddyn hon etto, a hyny i ddim pwrpas ond 1 Iadd amser gweibhio. Felly, yr oedd ymweliad Mrs. Hughes, o'r Neuadd fawr, gyda'i bytheuaid enwog, a'r lie uchod, ar y 3ydd cyfisoi, yn adloniant gwirion- eddol i bi-eswylwyr unigedd y mynydd* edd a'r bryniau yma. Daeth i'r He, yn ol ei harfer, wrth yr amser pennodedig, pryd, a lie y cafodd dyrfa'fawr wedi gwisgo yn weddus, ac i gyd o gymmeriadau parchusar draed, ac ar geffylau, yn eichroesawu, a, hithau yn edryeh yn siriol ar bawb, heb wneyd sylw o'r amgylchiadau sydd yn gosod rhagor rhwng y tlawd a'r cyfoethog, yr hyn sydd yn nodweddiadol o'r gwir foneddwr, nen foneddiges. Cychwynwyd i ddechreu chwilio am y llwynog iGwmgorlech; ond wedi gweled fod defaid y cwm hwnw, a chyiumoedd eraill, newydd fwrw wvn ar y llechweddau, bai'nwyd yn ddoeth i attal yr ymchwil rhag gwylltio y mammogiaidi'r fath raddau nes peri iddynt adael eu hwyn di- ymadferth yn ddi-ymgeledd. Felly, gwelsom fod Mrs. Hughes, wrth geisio di-golledu yr amaethwyr mewn nn ifordd, yn gofaiu nabyddai hi yn eu colledu mewn ffordd arall. Yna bu yr amgylchiadau yn ffafr y llwynogod y tro hwn, yr hyn a barodd ofid adnewyddol i'r amaethwyr o herwydd fod y creaduriaid ysglyfaethus a nod- wyd yn anil yn gwersyllu yn yr ardal, ac yn agored i gymmeryd o frasder yr wyu bychain yn oriau y'nos ar y meusydd. Flynyddoedd yn 0], pan oedd pob un yn cael rhyddid i gario gwu yn rhad i bob man, nid oedd yr ehediaid a llwynogod ysglyfaethus mor ami ag ydynt yn awr, ac yr oedd digon o helwriaeth yn weddill ar ddiwedd eu tymmor bob blwyddyn. Ond ar ol gosod trwydded ar y cwn a'r gynau, a thraws- feddiannu yr lielwriaeth gan ddosbarth arbenig, y mae y creaduriaid ysglyfaethus wedi amlhau, a helwriaeth wedi myned yn brin. y mae y creaduriaid ysglyfaethus wedi amlhau, a helwriaeth wedi myned yn brin. Dichon fod rhai yn edrych ar ein gwaith yn dilyn cwn y Neuadd fawr fel sport,' ond galhf sicrhau y cyfryw fod 'sport' wedi ein gadael yn yr ardal hon yn union ar ol y bara ceirch a'r llymru,' yr hyn a gymmerodd le yn fuan ar ol rhoddi heibio cywain calch, a bwrw pridd, a chloddio, a phlanu perthi. Os am weled y ddaear yn rhoddi ffnvyth toreithiog y mae yn
HORTON'S ORIGINAL PILLS.
HORTON'S ORIGINAL PILLS. FREE TO LADIES In a few days correct all, irregularities, also cure an-semia, and are invaluable. By post. under cover, l/lt or 2/9, from HORTON & Co., Cb&mdsts (Chief Dispenser from the late Birmingham Lying-in Hospital), Dept. 102), Aston Manor, Birmingham. Sold for over 40 years. Supplied direct only. Sel- dom Ever Fail. All ladies should send penny stamp for a free sample of Pills, aiso Im- I proved Sanitary Towel apd interesting Book- let, Post Free.
Advertising
Nofelydd. IMe'rorycLd. 66 CYDlru Fydd." Y LLYFR Y MAS PAWB YN SON AM DANO. Ca: ",ø.¡" ,D N "GWELEDYDD Y GLYN Gan WILY M LLYWELYN, Mae ganddo genadwri newydd i'w oes. > • Blewn ga;r ia-iae dawii yiiofelvdcl g,,tii(ldo.Y A first book to excite a decided curosity as to writer's potential force."—Mr. Ernest Rhys in the" Jfan- chester Guardian." I "A writer who wields a pen from which much may be expected in-future."—Western Mail. Yr wyf wedi darllen y llyfr gyda bias anarferol. Ni feddyliais fod y fath wledd o'm blaen."—Mr. L. J. Roberts, M.A. i "Ystori ra,gorol, ond y mae yn fwy na hyny. Y mae ynddi welcdigaeth a ncges gwladgarwr galluog."— Mr. T. Gwynne Jones. i( 3, "The book reveals possibilities of much distinction as a writer of fiction."—Sir T. Marchant Williams, K.O., D.L., in the" NationaliM." "Dipyn o gamp fydd i neb ddarllen y gyfrol lion j7n hollol ddifeddwl."—Y Glorian. Y mae v gyfrol yn darllen yn rhwydd a naturiol, ac yn cynnwys cryn dipyn o feddwl cudd a breuddwydiol y Celt."—Y JJrysorfa. Medr yr awdwr ysgrifemvn gain a tharawgar—gwna hyny ar hyd y Ifordd. Toimlir fel wrth glywed progethwr ieuangc newydd, "Wet, y mae Ylla rywbeth yn hwn. Y Gwyliedydd JYewydd. Ynghyd llu o rai cyffelvb. pj 2s:, 9 neu" Jjs. Tclerau arferol i Lyfrwertlnvyr. Trwy y Post:—2s. 6c, neu Is. 2c. THE ARM0MIC, Ltd., MOLD. N. WALES.
[No title]
Altddamwain. ryw noson yn ddiweddar, daeth llyfryn newydd o Farddoniaeth i'm Haw; s-f, Y Drws Agored,' o waith Mr. It. H. Jones, Upper Brighton—-gwr sydd, erbyn hyn, yn dra adnabvddus fel awdwr caneuon lawer, yn gystal a chyfrol gyffelyb o'r blaen; sef, Drwy Oil y D Ni buaswn yn son dim am dano oni bae fy mod yn awyddus am i eraill gael mwynhau yr un peth ag a fwynheais fy ban y noswaitli hono yn nhawelwoh fy aehvyd. Dywedir, gyda llawer iawn o wiriolledd hefyd, mai oes y Telynogion ydyw hon, a dyna a geir yn y Drws Agored; ac o ran hyny, dyna yn benaf a geir yn britho tr.dalenau pob bardd diweddar sydd yn eyhoeddi ei waith,' ys dywedir. Modd bynag, y mae cryn wahaniaetb rhwng Have- or cyfryw a hwn, a'r rheswin penaf am hyny ydyw nad oes arogl cystadleuaeth ar y darnau a geir yma. Wrth fyned dros alllbell lyfr gall ydarllenydd fyn'd ar ei lw mai nid gyda'r teitl sydd uwch ben y gan y bedyddiwyd hi ar y cyntaf. Enw arall oedd wrthi yn Eisteddfod LI— ond o heiwydd i'r awdwr galluog ac aml-gadeiriog golli y wobr nid gweddus iddi yinddangos o ilaen y cylioedd ond o dan enw benthyg. Ac er fod drws y llyfr hwn yn 'agored' nid aeth drwyddo ddim o'r pethau hyn. ond yn hytrach gwneir ef i fyny o delynegion bychain, syml, a thiysion, a lliw y mynydd a boreu oes y bardd yn drwlll arnynt; ac i ni dyma eu gwerth penaf. Ni wiw i ni ddechreu myned i fanylu, er y gallasem wneyd hyny yn hawdd. Agorir gyda chan i'r Drws Agored '— A chlo nid oedd ar ddrws y ly, 'Ewy'n hotii 'r syniad tlws, Mae cariad pi-r yn nghalon dyn 'Run fath a chariad Duw ei hun, Yn metlni cau y drws.' Gresyn na fuasai llawer yn credu gyda'r bardd fod gweddi fer yu dderbyniol yn mhob byd— Rhagorach filua gweddi faith Yw gweddi fer mewn dillad gwaith.' R. H. J. ydyw bardd yr Afon Alwen; y mae wedi gwueyd ei ran i'w henwogi cyn i Birken- hettd ddyfod a'i henw ar dafod gwerin gwlitd; ar ei min y magwyd y bardd. Pan ganai plant yr ysgol Eu heniyn bychan tlws, Arafai 'r afon Alwen I wrando wrth y drws.' Tyner iavni ydyw Y Ddwy Ddinas,' ond rhaid djfynu yr oil, onid e ni welir gogoniant y darlun. Mor wir, onid e. y pedair llinell o Plant yr Ysgol'— Mae rnebyd wedi myn'd A'i ddyddiau dedwydd, A ninnau gyda'r wers Mewn ysgol newydd.' Ceir awgrym tlws yn y gan fach 'I Fyny '— 'Dos i fyny, Mae pobpeth yn gwella po 'r uchaf yr eir Ar i'fyny.' Er yn dda iawn y mae tinge o dristweh Hethfd yn Myn'd adre' i wella,' ond mor wir am fdoedd yn ein gwlad ydyw y 'stori. 1 Ceir darlun hynqd true to nature,' chwedl Wil Bryan, o'r gweithiwr yn dychwelyd adref 'Gyda'r Nos'— 'Fe haedda 'r gweithiwr groeso tcyrn Pan ddychwel gyda'r nos.' Ond wrth gofio, dyna ddigon, ddarllenydd, dylet weled y llyfr drosot dy hun. Y mae, fed y' gyfrol dae'norol, yn dlws ac yn llawn darluniau o'r Hiraethog rhamantus, ac yn adlewyrchu tlol ar y neb a'i dygodd allan; sef, y Mri. H. Evans a'i Feibion, swyddfa^y Brython, Liverpool, lie y gcllir ei gael an- swilt. o
Family Notices
GENEDIGAETHAU. Hughes—Mawrth lOfed, yn Garnedd Isa, Peniel, priod Mr. Cadwaladr Owen Hughes, ar fab. J ONEs-:Mawrth 2il, priod y Parch. R. Jones, Penybryn, Llandinam, ar fab. J ONEs-J\TawrLh 12fed, yn Garden Terrace, Dinbych, priod Mr. R. T. Jones, ar fab— marw-anedig a chynt'if-anedig. Roberts—Mawrth 10fed, priod Mr. Elias Roberts, chwarelwr, 155, Henllan Street, Din- bych, ar ferch. Wynne—Mawrth 14eg, priod Mr. Robert Evan Wynne, paentiwr, 113, Henllan Street, Din- bych, ar fab. miODASAU. Da VIES—M O &—Chwefror 23ain, yn Heb- ron, Clydach, gan y Parch. D. Eiddig Jones, A.T.S., a'r is-gofrestrydd (Mr. D. Davies, Albion House, Pontardawe Mr. Evan Jones, I Ynysmeudwy, a Miss Mary Morgans, Ynysmeudwy Inn, Ynysmeudwy. MARWOLAETHAU. Ev ANs-Mawrth 14eg, yn 70ain inlwydd oed, yn 7, Garfield Terrace, Vale Street, Dinbych) Mrs. Jane Evans, gweddw y diweddar Mr. Owen Evans, saer maen, Henllan Street, Din- bych. Gadawodd yr ymadawedig ddau fab, pedair o ferched, a pherthynasau eraill, mewn hiraeth ar ei hoi. Cleddir hi yn mynwent yr Eglwys Wen, dydd Sadwrn, am hanner awr wedi tri Htjghes—Mawrth 12fed, yn SOaiu ndwydd oed, Dr. J. R. Hughes, Vale Street, Dinbych, a threngholydd Gorllewin sir Ddinbych. Husband—Mawrth lOfed, yn 77ain ndwydd oed, yn Bristol Road, Sheffield, Mrs. Phyllis Lodge, gweddw y diweddar Mr. Anthony Husband, Watergate House, Grantham, sir Liucoln. (Dymuuir ar i bapyrau Awstralia. a sir Lincoln gofnodi hyn J ones—Chwefror 26ain, yn 13, Womersley Road, Crouch End, Llundain, IMr. William Julian Jones, yn 61ain ndwydd oed. OWEN-Chwefror 27ain, Mrs. Owen, priod Mr. Thomas Owen, Siop, Llaingoch, Caergybi. Roberts—Mawrth 3ydd, yn 76ain mlwydd oed, Miss Margery Roberts, Edge HiD" gynt o Penyberth, Pwllheli a chwaer i Mr. Griffith Roberts, Maes, Pwllheli. Roberts—Mawrth 15fed, o ddeutu 56ain ndwydd oed, Dorothy, anwyl biiod Mr. William Roberts, Plas Melfod, Henllan, ger Dinbych, a merch i r diweddar Mr. Thomas Griffith, Rose Cottage, Henllan, ger Dinbych. Gweler manylion pellach mewn colofn arall.
Advertising
Thanks Zarp-Bak for cutw. m TV y/T RS. A. HILL, 15, Union-terrace, g| H IVA Cheeke-atreet, Exeter, writes :—• H g "My daughter Annie had eczema very II H bad on her arms and legs. The nasty H ra sores were very painful and irritable, and 11 g caused Annie to lose a lot of sleep and rest. H I For two years I tried in vain to cure the ij I disease by using ordinary ointments. None B I of these cheap preparations even brought Rj I relief. It was not until she used Zaro-Buk H | that Annie showed any improvement. E i Zam-Buk first relieved the irritation. ■ 3 For this we were very thaiikful, but were H 1 still more grateful when Zam-Buk cleared the H S nasty sores away. Patch after patch of dis- H H eased skin fell away as we continued with 9 Bj Zam-Buk and in its place an entirely new and B gj healthy skin grew. We are very grateful ia« B B deed to Zam-Buk for this grand cure-" B flj Zam-Buk is sold by chemt'sis, at 1/1 J, 2/9, o> B g 4/6 a box. Direst /row Th^ Zam-Buh Co., B Loxdon, E.C.
LLANGYNHAFAL" A LLANYCHAN.
LLANGYNHAFAL" A LLANYCHAN. ETHOLIAD Y CYNGHOR DOSBARTH. Fone-cldigioii, i. i r< Nos Lun, v 14-2:g cyfisol, cynnaliwyd Oy: nghor PSDwyf tinedag o'r dda,u blwyt uebcid!, 1 bonnodi gwa.rchea.dwad am y tair blynedd nes- a f. Yr oedd 42 o yn yr ysrtafell, ac fe bleidleisiodd 25 dreG Mr. Evan:&, Stryt Fawr, a 17 drcl5 JVlx. Morris, Çarneùdau. Pan of-vivsv-vd Y cwestiwn a cedkks am gael etholkd, oododd 15 eu Haw dros h-yny. Yn wyneb fod y drydedd ran o'r cyfarfod yn awyddr.s am hyny, fe fyddi etholiad. Pa beth yw Pwngc yr Etholiad? Y cwestiwn o gae1 cynenwad o ddwfr i Lan- ychan, a hanner xsaf Llacagynhafal, syddwedi bed am amser hir ger bran. Y miae amryw gynllimiau wedi bod clJan ystyriaeth, ac un wedti cael cymeradiwyaeth Bwrdd: y Llywodr- aeth Leol yn Llundain. Y anae hwnw wedi ei wrthod: fel rhy ddrud, ac y mae Llandyrnog wedi evckwyn cynliun soi iddlynt eu hun- ain. Yn tarvvr, nidi yw y 'scheme fawr,' fel y'i gelwir, ger bron bellach. Y mae yr an- hawsder yn ,arcs, er hyny. Nid oes neb a wad nad oes raawr eisieu rhyw gynllun i ers- tyn cyfienwad 'gwell a ohysson o Scidwfr da, yn ngcdreu Lkngynifoafal a Lilamychan. Y mac Mr. Evans wedi bod yn bleidiol i'r scheme' fawr' gyniiwysai. Latulyrnog a Liangynhafal, am y crediai, yn cl syniad gwyr o farn, mai hono fyddlai yr oren a'i rat'af yn y diwedd. Pery i gil-edrn y dyiid cael rhyw gyn-liuii etto fydtf yn ddigonol i'r plwyfi. hyn. Nid yw am fyned i diwul fawr, a eh odd y trei-hi. Nid oes. neb sydd yn gorfod eu talu, fel y mae ef, a hyny yn dmvin bob blwyddyn, nad yw am eu cadw i lawr. Rihiadd cael dwfr, ac y mae ef yn awyddus i weled cvnllun rhad ac eifeithiol vn cael ei fabwys- iadu er sicrhau hyny. Nid yiw cynliun rhad, heb atteb y dyben., ond gwaeth nag ofer. Gofynwyd i Mr. Morris a fyddai ef yn bleid- iol i gynllun gymnieradwyid i'r Cynghor Dcs- bartb," os dawisdd ef i fyned arno, fel yr un rhataf, ac eSeithiol yr u_n pryd Dywedodd yntau y byddaa ididb bleidieieio dros gynlluu felly. Drwy hyny dangcscdd Mr. Morris ar gyhoedidi ei barodrwydd i gydweithredu a'r cynghor yn y mater. Pe dywedaisaa nad oedd! ef dros unsrhyw gynllun ddygai goat ar y oylch, buasaii y owestiiwn Yll ne'wid. Gesyd Mr. Morris ei ibun. ar yr un tir, yn ymarferol, ar gwestiiwn y dwfr a, Mr. Evans. Yn awr, y ,mEte yr etholiad i'w hymladd yn wyneb yr uchod, nidi ar deilyngdod dau gyn- llun gwahanol. oiid or deilyngdodi dau ym- geisydd gwahanol. Nid dymunol yw cym- mh aru; ond cydnebydd pa.wb fod Mr. Evans wedi profi ei bun yn aelod fiyddlawn ac effeitbiol am y tair blynedld y bu a,r y cy- ng'ior. Da gan bawb Mr. Evans, ac ennill- odd haroh ei holl gyd-aelodau. Gwna y deis- barth aixrhydeddu ei hun wrth ei ddychwelyd gydia mwyiafrif marwr. Yn wyncb y ffaith fod syniadlau y ddau gydiym.geisydd, yn ymarferol, yr un aT gwest- iwn "v dwfr, ac fod gwasianaetb yr hen aelod wedi bed dnwy yr amser yn g^nmeradwy ganbawb/pa, augen am o gwM? Bydc1: y draul o lOp. i 20p., ac aiff .pob ceduiog i chwydido y trethi. Dywedir gan bawb fod y rbai hyny yn ddligoin uehel ei^oes; pa Ibaon y gv/neid hwy yn uweb trwy chwaneigu fel hyn atYnt? Nid oes dim i',w ddyweyd am yr ethio'iiad, ond ei bod yn 'gwbl ddialw-am-diaui. Ei hunig ffrwyth fydd cynnyddb i ddim dy- ben y trethi, aneitimjwj'tho meddwl oymmyd- ogaeth arall, treulio aanser ac egui i ddim yn y byd. cynnyrchiu drwg-d'e'imlad lhwng Nrynd- iau, lieb law bygwtihtroi heabio o wasanaeth y oylch wr wmaeth aelod ewylly-sgar ac h 11 effeithiol. era yr aimser y hn-gwr ag y mae gan y cylch bob yimddiried) ynddo, ac i'1' berobld gan ei gyd-aelodau yn y ojngihor, a cban bawb yn y cylcb. Ydwyf, J,e. Un o'r Trethdalwyr.
LLANSANNAN A'R CYLCH.
LLANSANNAN A'R CYLCH. Foxeddigiox, -A[,-te;r hwyaden wedi ei phvynu, ac fe fuasai'r cinio i, dro rai o'r nosweithiau hyn oni bae un dyryswcli. 'Does dim posib cael defnydd apl F/s; hyny yw, falau ffres. Gresyn fydcla i spwyiio'r cinio hir-ddisgwyliedig gyda sos symoJ. Dywed hen ddi&reb mai'r awr gosa i'r dydd yw'r dwyllaf; ac felly yn yr amgylchiad hwn. Pan oedd pob gobaith am sicrhau apl cos c'ntrcfol wedi diflanu fe gododd pris y niyllt. Cafodd ein hen gyfaill hynaws, henlangcyddol, gynnyg pris da, a phrotfid sylweddol; ond cadw'r myllt, ddam o rro hwnw yn y disgwyl am chwaneg, ac mi glyvvais yn ddistaw ei fod ar daro'r fargen am bris go dlla. Bydd hyn, pan gymmer Ie, yn foddion i'walluogi i vru i Lerjiwl am apl Srf-ô. Hei on wed'yn am y cinio. Mae nifer y gwahoddedigion tyijipdig eisoes wedi cynnyddu. Weil done,' yr lien langc, onid e? Mae y codiad yn mhris y niyllt wedi digwvnd bron yr un acleg a dychweliad Syr Herbert Roberts i'r senedd. Clywais fod rhai sy'n hoff o gymmharu arwyddion yn gweled yn hynwawr gobaith, ac y bydd y fasnach inewn defaid gryn lawer yn fwy boddhaol yn y dyfodol nag y bu yn ystod y tair blynedd diweddaf. Hei Iwc. Glywsoeh chwi son am y gytlafan a fu ar ddreif* y Dyffryn ryw hwyrnos yn ddiweddar? Byddai "on ystalwn) an) grogi cwn wrth gangau'r coed, ond chlvwais i'rioed son. nni gario gwasan- aeth v crogi yn rulaen mewn trol. Gast oedd y ddienyddiedig yn yr amgylchiad hwn. Fel rheol, bydd gan grogwr gynnorthwywyr, rhag' na bo perYLl gwneyd 'smonath o'r gorchwyl an- hyfryd. Yn yr amgylchiad hwn 'doedd neb yn agos i'r 'sgaffold ond y grogedig, druan! Mi giywf'is fod y p n a Bobi Jones, Cross Crs, yn gwybod yr h tnes i'r dim. Ai gwir fod Evan Jones, C-- G- wedi traddodi darlith fer, ond bwrpasol, ar y gelfyddyd o grogi cwn? Dywedir mai baich y ddarlith oedd profi fod yn aiiliawddach crogi rhai mathan o gwn ua'r lleill. Ni fanylaf ar hyn. Bylaswn ddyw yd mai damwain hollol oedd y dienyddiad yn yr am- gylchiad hwn. Gwelais wrthddrvch arall yn grogadwy y boren o'r blaen. Fe feddyliolld rhyw weilch dichellddrwg mai Bedyddiwr yw Dafydd Llwyd, lard goed, Dinbych. iiistec ydyw hyn, o blegid Meth'dist cadarn yw efe. Ond dae waeth. 'Roedd Vv-agen goed Dafydd Llwyd ar waith ger y Dyffryn, ac yn y nos fe'i dymchwelwyd i'r afon gan ryw giwaid any-tyrbwyll rhoi troch- iad iddi, fel tase. 'run fath, yn eu meddwl nhw, ag y trociivryd ei piierchenog. Yn yr orvchwyl- iaet h o'i cho'di fe roddodd y ceffylau y faih blwc nes yr aeth y wagen i fforch y cnen. Yn y fan fe rewodd dwylaw y Uangciau pobl y wigen goed a gadawvd hi i grogi wrth y 'triangle' hyd y borea. \Vrth basio yn y plygain cafodd ffamwr blaenllaw gymiuydogaeth g-ynf- iiiaint, b' nec,.bu bvoji uldo ffeiatio, A chan mod i'n son am Fedyddwyr a thro-hi, goddefweh un ystori fach arall, lieb fed ynddi y I III .0 liwriad lleiaf i frifo teimlad neb. Ryw dro 'roedd gwr o'r -enw Hugh Williams yn aelod gyda'r Annibynwyr. Pwdodd am rywbeth neu gilydd, ac ymunodd a'r Bedyddwyr. A dyma fo-1 y canodd bardd lieol ar yr amgylchiad:— Aeth c--l gynt i haint o foch, Fe roddodd iddynt erchyll droch; Boddodd y moch, mae 'r d-l yu fyw, Tybed mai hwnw drochodd Huw?'! Mae golwg y cytfcunir i ddewis cynnrychiol- wyr dros y plwyf ar Fwrdd y Gwarcheidwaid a'r Cynghor Doshartb heb frwydr. Nos Lun r CYDI syrttiiodd y Cwrdd Plwy ar y tri aelod sydd yn ymneillduo — Morris Jones, John Evans, a David Hoberts-fel rhai cymmhwys i gymmer- yd yr oruchwybaeth am dair blynedd etto. Os nad emvir chwaneg ddiwrnod y nominatio,5 etholir y tri byn, ac osgoir y drafferth i fyn'd i'r pol. Clywais sibrwd y gallai eraill gael eu henwi, pe bae dim ond i roi dipyn o spardyn i ddau o'r hen aelodau. Nid wyf am enwi, ond gallaf finnan ddwyn tystiolaeth i un glywed achwyn o herwydd claiarineb dau o'r cynnrych- iolwyr ynglyn a phresennoldeb yn nghyfarfod- 1 ydd Llanelwy. Mae yr aelcd ymneillduedig arall yn hynod ffyddlawn, ac yn haeddu diolch y plwyf. Os ymgymm^rir a goruchwyliaeth, dyiid gwneyd ymdrech i'w chario allan. Hwyr- aeh y gofala'r ddau a nodwyd yn well am hyn yn y dyfodol—os etholir hwy. Mae ffyddlondeb yn rhinwedd sydd yn appelio yn gynnes iawn at y natur ddynol yn holl gyssyiltiadau bywyd. 'Rwyf yn cyfeirio yn Hed dyner at y mater, ond purion peth ydyw gwneyd yn hysbysfod rhai o honom yn cadw lIygad eiddigus ar enwau y rhai fydd yn bre-ennoi ddiwrnod y bwrdd yn Llan- elwy. Ji.ist' air fel yna y ti-o ynia. Yr eiddoch, HWN A HWN.
PENMACHNO A'R CYLCH.
PENMACHNO A'R CYLCH. CYFARFOD RH YDDF R YD IG. Nos Sadwrn, Mawrth 5ed, cynnaliwyd cyfarfod Rhyddfrydig yn Neuadd Gyhoeddus Penmach- no, dan lywyddiaeth Dr. W. Michael Williams, M.E., Mostyn Villa. Prif amcan v cyfarfod oedd dewis ymgeiswyr i fod yn aelodau, ar y Cynghor Dosbarth a Bwrdd y Gwarcheidwaid, a'r Cynghor Plwyf. Y mae yn wybyddus fod yr etholiadilu i'r gwahanol gynghorau i'w hym- iadd ar linellau plaid. Cyn myned at y prif waith peaderfynwyd ail sefydbi y Gymdeithas Ryddfrydig sydd,'bellach, wedi ei sefydlu er's amser yn yr ardal. Rhoddodd yr ysgrifenydd, Mr. W. Griffith Evans, amcan-gyfrif o hanes y gymdeithas yn y mynedol. Yr oedd pawb oedd yn bresennol o blaitl ei hail sefydlu, ac aed yn lnlaen i ddewis swyddogion iddi. Yn llywydd dewiswyd Dr. W. M. "Williams, M.I3.; yn is-; lywydd, y Parch. T. J. James; trysorydd, Mr. John Williams, Commerce House; ac yn ysgrif- enydd, Mr. W. G. Evans. Dewiswyd <leg ar hugain o bwyllgor i'r gym- deithas, ac yn ngwyneb y fath nifer 'does bossib na cheir gwaitli, a hwnw'n waith effeithiol. Amser a ddengys. Yna aed yn mlaen i enwi ymgeiswyr i fod yn aelodau ar y Cynghor Dosbarth a Bwrdd y Gwarcheidwaid. Enwyd clnvech. Pleidleisiwyd ar v chwech yu y cyfarfod, a'r ddau gafodd fwyafrif oeddynt y Mri. Hugh Hughes, Llys Caradog, a John Richards, Graianfryn. Yr oedd y cyfarfod yn unfryd unfarn yn eu dewis- i d or ddau frawd yma, ac yn ymrwymo i'w cefnogi. Ond, y mae swn brwvdr yn yr awyr ac os y ceir un, dianunheu y bydd yn un frwd- frydig iawn. Y ddv, hen aelod oeddynt y Mri. Edward Roberts, Coed y ffynnon, a John Lloyd Morris, Ysgwifrith. Y mae y Cwm wedi dewis Mr. Evan Roberts i ymladd eu brwydr. Wedi hyny aed yn mlaen i ddewis ymgeiswyr i fod yn aelodau ar y Cynghor Plwyf, a dewis- wyd v rhai a ganlyn:—Y Mri. John E. Roberts, A.C.; David Williams, CoJlfryn House; John Rolant Hughes, Swch isaf; Winiam Darnel Davies; John Williams, Commerce House; a Dr. W. M. Williams, M.is. Hyderir yn fawr na cheir etholiad ynglyn a'r cynghor diniwed hwn. Credwn fod ei anadl mor fyr fel yu ngwyneb anadl go gref y trengai yn y fan. Deallwn os y ceir etholiadau y ceir hwy ar fyrder. Ar ol penderfynu ar yr ymgeiswyr at y gwa- hanol gynghorau, cafwyd adroddiad, neu gyfrif, o'i oruchwyliaeth fel ein haeloJ ar y Cynghor Sir gan Dr. Williams. Yr oedd y Doctor mewn hwyl dda. Drwg oedd ganddo am fod angea- rhaid wedi bod arno yn ddiweddar i absennoli ei hunan o gyfarfodydd y cynghor. Gwyddent oil mai afiechyd ydoedd yr achos. Ond. er yr holl anfantais, yr oedd wedi ymdrechn bod yn bres- ennol ynddynt hyd v gallai, yn enwedig pan y byddai rhywbeth yn ymwneyd a Phenmacbno yn arbenig. Ond da oedd ganddo ei fod yn gwella, ac yn gwella yn gyflym iawn; ac hyd- erai y byddai yn fwy selog nag erioed. Teimlai yr anrhydedd.
Y GRAWYS.
Y GRAWYS. Nos Fercher diweddaf, yn eglwys St. Tyddyd, Penmachno, cafwyd pregeth dra amserol gan y Parch. Ellis Davies, rheithor Llanddoget. Cafwyd cynnulliad da, a chanu lhagorol.
HORTON'S ORIGINAL PILLS.
rhaid rhoddi gwrtaith iddi o'r un natur a hi ei hunan, HC nidllwch haiarn. Wrth dailyn y cwn o fryn i fryn, ac edrych ar y wlad o gwmpas, cawsom olwg ar lawer fferm wedi ei chyssylltu a fferm arall, a'r toiau wedi syrthio yn garnedd i r llawr, lie unwaith y gwelsom ddynion yu nvigu plant i boblogi yr ardaloedd, a llanw y capelan a'r eglwysi. Ond heddyw y mae y wlad wedi myned yn deneu ei thrigolion, a'r addoldai wedi myned yn fwy na banner gweigion. Felly, y lWLe 'eydio maes wrth faes' yn bechod mewn llawer ffordd. Bhyfedd fel y mae rhai tirfedd- iannwyr yn gofalu am danynt eu hunain yn ormodol, heb ystyried y bydd yn rhaid i w plant yfed yn helaeth o gwpan tlodi yn y dyfodol ages o herwydd difaterweh ac afradlonedd eu rhieni. Dyna beth ydyw gadael ein hardaloedd ar ol yn waeth nag y c;nvsant hwynt. Diolch yn fawr i Mrs. Hughes am ei pharodrwydd i geisio am- ddiffyn buddiannau amaethwyr y rhan hon o'r wlad) gan obeithio y caiff hi fyw i weled dechreu tymmor hela llwynogod ar ol hwn, rhag na byddont yn gwneyd colled i neb pwy bynag; ac yna, os gofala gweinidogion yr efengyl gadw trefn ar y Hwynogod 'deudroed' sydd o dan en gofal fe ddaw ein byd i'w le. Rhydcymmerau. D. EHEDYDD JONES.