Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
WORLD IN A WEEK.
WORLD IN A WEEK. The Duchess of York has given birth to an infant son. It is understood at Constantinople that the 1 -demands of Russia to be allowed to construct railways in Asia Minor have been practically conceded. A meeting of the iron and steel workers sliding- scale joint committee was held at Cardiff on Sadurday to receive the auditors' award. The result was announced as an advance of 10 per cent from the 1st of April. President Loubet, addressing representatives of the Peace Society in Paris, said he would always do anything in his power to promote peace, especially between Great Britain and France. He regarded war between the two countries as an impossibility, and deplored the fact that certain people tried to stir up strife between them. After dining at Windsor Castle on Monday night, the Queen accompanied by Princess Henry of Batttenburg, left the Royal residence about half- past nine to start upon her journey to Ireland. Princess Christian joined her Majesty at the rail- way-station. The Queen's saloon was decorated with flowers and with bunches of shamrock. The train journey was continued throughout the night, and atl four o'clock on Tuesday morning a pause of about four hours was made at Llandudno Junction, the Royal part sleeping on:the train. At Holyhead addresses from local bodies were presented. Her Majesty afterwards embarked on the Victoria and Albert for Kingstown.
-----Wales in London.
Wales in London. EISTEDDFOD. The North London Eisteddfod was held o* Thursday evening, the 22nd ult., in the Welsh Chapel, Sussex-road, Holloway. The place was filled to its utmost capacity, and the audience were kept in excellent humour throughout the evening by a couple of the most promising young London Welshmen, Mr R. O. Roberts, Middle Temple (in the chair) and Mr J). R. Hughes conducting. Mr R. D. Herbert, Lledrod, Cardiganshire", was the musical adjudicator, and although he had been very busy the previous two nights selecting the best out of over 130 candidates who bad entered the competition, he was in excellent humour on the eisteddfod night and proved himself to be a master of the art of adjudicating. The other adjudicators were the following :-Literatme, Rev W. Ryle Davies, Rev J. Machreth Rees. and Mrs J. Jones. elocution and translation, Mr R. T. Owen, drawing, Mr William Jenkins painting, Mr Robert Evans,; carpentry, Mr William Jones; family needlework, Mrs Llewelyn Edwards. The singing was of a very high standard, and the competitions, being open to all London were keenly contested. The candi- dates hailed from all parts of the metropolis, and without any hesitation it was pronounced on all sides the most successful eisteddfod in London this winter. The following are some of the prize winners :—Pianoforte solo, (junior), Misses Jenny Jones, and May Morgan, Jewin pianoforte solo, (for those under 18 years). Misses A. E. Williams, Holloway, Maggie Davies, Wilton-square and Flora Mill, Stoke Newington pianoforte solo (senior), Miss Grace May, Holloway solo, I stood outside the gate" (for those under under 12), Misses Lizzie Morgan, Jewin, and Mary Jenkins and Dilys Roberts. Holloway; soprano solo. Miss Thomas, Jewin alto solo for boys, Masters Thomas, Jewin and Hugh Roberts, Holloway children's choir, Holloway Choir, under the conductorship of Miss Jenkins tenor solo, Mr Maldwyn Evans, Chelsea recitation, Miss Hayson, Barnsburv duett, soprano and contralto, Misses James and Maggc Davies, Shirland-road baritone solos, Messrs Gibbs, Holloway, and D. Jones, Jewin soprano solo (for those under 18 years of age), Misses Maude Williams, Holloway. and Cassie Davies, Jewin; -contralto solo' Miss Aubunje, Islington; duet (tenor and bass), Messrs Edwin Tomas and Tom Jones, Jewin fancy work, Misses A, E. Williams, and Dilys Morgan, Holloway; oil painting, Miss Nellie Williams, Holloway scriptural examination Misses A. E. Williams, Stamford Hill, Jenny Ryle Davies, Holloway; and Jenny Jones, Ascham-street duet (soprano and bass), Miss J. Thomas, Jewin. and Mr John Hughes, Stepney; essay, Misses Hughes and Williams, Holloway (equal); choir competition, best Holloway Choir, trained by Mr Gwilym Rolands drawing, Miss- Jenny Ryle Davies and Master Robert Williams, Holloway trio (soprano. tenor, and bass), Mr Ted Thomas Jewin and friends translating English and French to Welsh, Messrs Eben Davies and Lloyd Davies, Holloway: chief choral competition, "Gwynfa,"and "St Catherine," prize awarded to choir from New Jewin. under the conductorship of Mr David Evans. Mr Gwilym Rolands was the accompanist and the secretarial duties were ably fulfilled by Messrs Robert Jones and W, J. Edwards, LITERARY SOCIETIES ANNIVERSARY. The anniversary meeting of the Union of London Welsh Literary Societies was held on Saturday night at the Gothic Hall, Oxford-street, with Mr. William Jones, M.P., the president for the year in the chair. Ilr. Jones's presidency has been a fruitfubrtne. Not content with the general duties of the position, he personally inspected every .ociety in the Union and inspired it anew with love of Welsh literature and enthusiasm for all things Celtic. An encouraging report, of the Union's work and prospects was read by the Secretary (Mr. D. H. Hugbes). was made to the losses sustained through the death of Mr. Thomas Eliis, the first president, and the Rev. Abraham Roberts, the chairman of the Charing Cross Road Literary Society. The Union, ifc was pointed out, was founded in 1889 on a non-political and a nonsectarian basis. In now includes 22 of the societies connected with the various Welsh places of worship in London. Grateful reference was made to the valuable services, rendered to the Union by its president, Mr. William Jones, and a hope was expressed that by the action of some philanthropic London Welshman a central home might be provided for the members. The Chair- man delivered an eloquent address in the Welsh tongue, containing important suggestions for the societies' work in connection with literary and moral culture. Mutual improvement societies, he said, ought to be the fosterers of education and the kandmaids of religion amongst London Welshmen. They should stimulate character and inspire patriotism, To these ends he advised close study. of the great periods of Welsh history, the origin and the growth of the Celtic renaisance, the cultiva- tion of true criticism, and the development of imaginative sympathy. The meeting was also ad- dressed by the Rev Canon Wilberforce, chaplain to the House of Commons, in a speech of great eloquence and of close and vivid sympathy. Canon Wibberforce is a great temperance advocate and the progress of Wales in connection with that movement excited his deepest admiration both as re- gards its efforts to secure legal fixity and in spread- ing moral suasion. He was glad to say that the example of Wales was pushing England forward, and he honed that the spirit of the gospel which inspired the Welsh fight. against the great causes of human degradation would prevail else- where. Both Mr. Jones and Canon Wilberforce were most cordially received. Mr. Spencer Leigh Hughes, in his humorous way, proposed a vote of thanks to the Chaplain of the House. Mr. Cad- waladr Davies seconded the proposal, which was passed with acclamation. The Rev. J. Crowle Ellis, St. Benet's Church, in proposing a similar proposal, referred in the highest terms to Mr. W. Jones's recent Parliamentary success, and warmly commended his devotion to his duties as president of the Union. Tfie Rev. J. E. Davies, New Jewin, seconded the proposal, which was cordially carried. Mrs. Mary Davies sang charmingly some Welsh ballads, and Mr. Frederic Griffith and his wife (Miss Llewela Davies) played faultlessly some instrumental solos for the flute and pianoforte. Mr. David Evans sang the Welsh national song. and lr. J. T. Jones acted as accompanist. ANNUAL FESTIVAL OF THE DRAPERS' INSTITUTION. The Linen and Woollen Drapers' Institution founded by a number of Welsh tradesmen and others in 1932, celebrated last Friday night its sixty-eighth annual festival at the Hotel Cecil, under a presidency of a London Welshman, Mr. T. J. Harries, of Oxford-street. The gathering was the largest yet held in connection with the insti- tution. The subscription list of Z6,326 was the biggest on record, and a striking tribute to the energy and popularity of the young Welshman who occupied the chair. In proposing prosperity and success to the institution, whose objects are the alleviation of poverty and distress amongst thrifty but unfortunate members of the drapery trade, Mr. Harries referred to the excellent work performed by it, and appealed for the cordial co-operation and support of his fellow-countrymen. Mr. David Evans, responding to the toast of the guest, incidentally expressed the hope that the War Office would remedy its mistake and provide a Welsh guard of honour for Her Majesty on her journey through Holyhead to Ireland. The health of the chairman was proposed in most cordial terms by Mr. W. P. Jones, chairman of the Board of Management.
From the Seat of War. --
From the Seat of War. [To the Editor of the WELSH GAZETTE]. Your readers may, perhaps, be interested to read a few lines from the seat of war by an old Aber- ystwythian. In beginning my letter I may say that I have, or had, a school 30 miles north of Kimberley. We had no idea when war was declared, that the Boers would molest us in any way, but on October 20th we had a rude awakening, when the Boers marched in pulled down the Union Jack and hoisted the Federal flag, which is the red white and blue with a stripe of green across. At first the Boers treated us very well. but as time passed they got much more strict imposing fines for paltry offences. In time, it grew unbearable, for they employed spies to creep under our windows at night and listen to the conversation at our table. If we were heard expressing a wish that the British would win, we were hauled up before the Landdrost and fined. A fine of Z5 was imposed for reading an English newspaper. A gentleman named Davy heard that 700 Boers were killed at the Belmont fight, and because he insisted before the Landdrost that he believed it was true, he was fined £ 50. At last a climax was reached. On January 19th three armed Boers came round, and ordered us to appear at Barkly West with horse saddle and bridles, gun and ammunition, and eight days provisions. The 27th being in their power, we reported ourselves. There were altogether about 700 men, and we were given three alternatives. (1) To fight for the Boers (2) to pay a fine of £ 27 10s. or, (3) To clear over the border. To the credit of the Britishers, every man decided to go over the border, and on February 6th we started for the British lines. We numbered about 2,000 souls in 110 ox- waggons, carts, traps, etc, the waggons being drawn by nearly 2,000 head of cattle. Before starting the Boer Commandant signed an agreement. (1) To communicate with the British about our coming; (2( To land us, under a flag of truce, within 7 miles of the British lines; (3) To return the waggons to their respective owners. We passed two battle- fields on the wav, which showed terrible traces of the effects of war. Vultures fed on dead horses, fresh graves were to be seen, and dilapidated farm houses. The kopjes which we inspected showed terrible proofs of the shelling, for the boulders were split and shattered, others were splashed with blood, and a number of full cartridge boxes have evidence of the hurried retreat of the Boers. At last we neared Modder River Camp and the Boers with their usual disregard for agreements, broke the agreement they bad made with us in every particular point, for (1) They never informed the British of our coming; (2) Instead of 7 miles as agreed they pitched us down on the veldt 18 miles from the British lines and; (3) Instead of returning the waggons to their owners, as agreed, they took them to the Free States. Two of us went into camp to inform Lord Methuen of our' proximity, aud the next day, some ambulance waggons arrived to fetch us. Only sufficient waggons could be spared to carry the women and children, and the men had to walk, you have no idea what that walk meant, 18 miles through loose sand six or seven inches deep under an African summer sun with the temperature 103 deg. in the shade. Several were exhausted on their arrivals at our destination, but the sight of Lord Roberts, Kitchener, and Methuen serving out milk, buscuits, and other luxuries compensated us, for what we had gone through. The luggage had to be left behind, the Boers agreeing to a truce until 3 p.m. the next day for the removal. Thirty volunteers were called for, the next morning to get it, but when we arrived what was our disgust at finding that the Boers had disregarded the truce, and had looted and destroyed everywhere. Somehow or other they had so kindly ignored my big box, for they had left it intact, while every box around was smashed. That night we slept in the tents, the soldiers being most attentive boiiing water for us and doing aIi in their power to make us comfortable. On February 13th, we were entrained for Cape Town. Lord Roberts wanting us out of the way on account of a projected night attack by the Boers The morning of our departure the Boers were vigorously shelling the camp, but they did no damage, their shells falling a mile short. Well, sir, I will draw my letter to a close, having in- truded too far on your space already. I only wish that those who believe so much in the pions. simple Boer" were out here to see some of his work. What does Nonconformist Wales think of that par- ticular article in the Boers' creed which asserts that the niggers have no souls? What pious people would open graves to get at valuables, cut off the fingers of the dead to get the rings, and horrible to relate, what pious people would bury their fatally wounded alive to save the trouble of taking care of them. All this I can prove that the Boers have done. No, sir, his religion is only a cloak to hide his cunning and deceit, and the way the Boers practise it 'makes it nothing short of blasphemous hypocrisy. One instance of his lying capabilities before I finish. The following is a copy of an official despatch posted up at our. court- house, which I saw myself REPUBLICAN ARMY. GREAT VICTORY. Last, night our brave burghers met and utterly defeated the British at Van Reenan's Pass (Reenan). British killed, 23,000. Boer killed, 3. Comment is needless. Yours faithfully, Jordaan Street, Cape Town. ARTHUR JONES. Match 14th, 1900. Printing quickly nucl neatly done at the Welsh Gazette" Printeries, Bridge Street.
-_-------------Y IIHYFEL.
Y IIHYFEL. Y GWHANOL ALLUOEDD. EU NERTH A'U SYMUDIADAU. Ar hyn o bryd tawelwch ydyw un o brif nodweddion iuaes v rhvfel, ond diau mai tawelwch rhagflaenorol i ystorm ydyw. Yn y cyfwng hwn nid annyddorol fyddai taflu cipdrem ar y gwhanol alluoedd, parthed eu nerth a'u symudiadau. Yn y He cyntaf rhaid cadw mewn cof fod gan Arglwydd Roberts fyddin enfawr wrth ei alwad yn rhifo oddeutu 200.000 o wyr. O'r rhai hvn, mae oddeutu 40.000 yn Natal, cfan lywyddiaeth y Cadfridog Buller. 0 dan lywyddiaeth uniongyrchol Roberts yn Bloemfontein mae oddeutu 50,000. Gydag Arglwydd Methuen, neu pwy bynag sydd yn llywvddu yn rhanbarth Kimberley, mae gallu nas gwyddis yn sicr eu nifer, ond tebygol eu bod oddeutu 8,000. Mae byddin, o bosibl gymaint, yn y rhanbarth (Iwyreiniol-lie yr oedd Arglwydd Kitchener yn llwyddu yn ddiweddar, lie yr oedd y gwrthryfel Dutchaidd, yr hwn unwaith a ym- ddangosai yn ddifrifol, ond yr hwn yn awr sydd wedi ei lwyr ddarostwng. Yn rhan ddeheuol y Rhydd Dalaeth mae Clements, Gatacre, a Brabant yn gwthio yn eu blaenau tua'r gogledd. a thebygol nad ydyw eu galluoedd cyfunol yn ddim llai na 40,000 o wyr. Fel hyn y mae genym gyfanswm o yn agos i 150,000 o filwyr yn gweithredu yn uniongyrchol ar faes y rhyfel. Mae y rban fwvaf o'r rhai byn yn bresenol ar waith yn dwyn heddwcb oddiamgylch yn y Rhydd Dalaeth, a'r parthau hyny sydd yn cael eu cynhyrfu yn nhiriogaeth Cape Coloiay. Ond mae y gorcbwyl hwn yn myned yn mlaen yn esmwyth a chyflym, ac mewn ychydig amser bydd mwyafrif adranau Gatacre a Clement yn alluog l uno gydar Maeslywydd Roberts yn Bloemfontein. Mae meirchfilwyr Brabant yn gweitbio eu ffordd yn mlaen ar byd fargodion Basutoland, ar byd pa un ni bydd id(lynt gyfarfod ag un gwrthwynebiad, a bydd iddynt yn fuan gael en bunain y tu cefn i fylchau y Drakensberg, yn yr hwn le, wedi iddynt unwaith sefydlu eu hunain, bydd iddynt derfynu tynged yr ymgyrch yn Natal. Nis gall cyfanswm y gallu effeithiol wrth law y llywydd newydd Boeraidd o'r braidd fod uwchlaw 40,000 o wyr. Dywedir fod 10,000 o'r rhai hyn yn Natal yn gwynebu Buller, oncl tebygol fod yr amcangyfrif hwn uwcblaw y nod. Pa fodd bynag, cymerer yn ganiataol fod yna drwy y cyfan 10,000 o ddynion yn gwylio llinell y Biggarsberg,—ac yn cadw bylchau y Drakensberg-yn barod i gynyg gwrthwynebiad digrifol i unrhyw symudiad oeiddo Buller tua'r Rhydd Dalaeth. Rhwng Mafeking a Kimberley, ac yn y parthau cylcbynol, gallai fod y bump i chwe' mil o'r Boeriaid. Nid yw yn debygol fod Kruger wedi dwyn yr boll ddynion galluog i ymladd o'r Transvaal—tybier fod 5,000 yn ngweddill yno, -arneang frif isel iawn, ond gan nad yw y ly Boeriaid yn darparu adgyfnerthion i wneud eu colledion i fyny, gallai eu bod wedi lleihau eu hadgyfnerthion i wneud eu colledion i fyny, gallai eu bod wedi lleihau eu hailgyfnerthion diweddaf i'r nifer isel hwn. Mewn canlyniad nis gall fod gan y cadfridog Boeraidd yn Kroonstad uwchlaw 20,000 o ddynion dan arfau. Cyn pen nemawr o ddyddiau bydd gan Arglwydd Roberts fyddin can luospced dair os nad pedair gwaith, yn barod i'w hyrddio yn eu herbyn. 0 dan yr amgylchiadau hyn, bydd y gwrthsafiad Boeraidd yn Kroonstad yn cydgordio yn rhagorcl gyda chynlluniau Arglwydd Boberts. Os bydd iddynt gadw yn yr amgloddiau yno, y rhai y maent wedi bod am wythnosau yn eu cadarnhau gydag cgni mawr, ac wedi eu barfogi fel y credir gyda magnelau trymion, bydd yn alluog gyda cbryn hawsder i'w bamgylchu a'u dwyn i'r un dynged a Cronje. Ar y llawarall, os enciliant o flaen symudiad Roberts yn mlaen bydd i effaitli eu ffoedigaeth ddweyd yn gryf yn ein ffafr ni, a byddant yn llai galluog i'n pwrthwynebu i groesi yr afon Vaal, neu i wneuthur gwrthsafiad effeithiol rhwng yr afon a Johannesburg. Mewn ffaitb, yr unig betb sydd yn achosi y pryder lleiaf ydyw sefyllfa Mafeking, a phe byddai i hon ond yn unig gael ei rhyddhau, gallai y genedl Brj-deinig unwaith eto gydio yn dawel yn eu gorchwylion a'u buddianau, ac aros mewn amynedd digyffro am ganlyniadau anocheladwy y rhyfel. GWNEUD PAROTOADAU TUAG AT Y SYMUDIAD NESAF. Dylid deall yn eglur fod yr arhosiad presenol yn nghymydogaeth Bloemfontein yn anhebgorol angen- rheidiol fel rhagocheliad milwraidd. Dylid cadw mewn cof ein bod ar gymeryd mewn Haw agwedd newydd ar y gweithrediadau fod ein prif gyssylltiadau yn rhedeg drwy diriogaeth oedd yn elyniaethus yn ddiweddar, ac yn mhellach, fod ein Ihvyddiant diweddar wedi bod yn dreulfawr aruthrol mewn ceffylau, yma ac yn Natal. Byddwn yn symud yn mlaen ar ddech- reuad y gauaf Affricanaidd, a rhaid gwneud darpariadau i wynebu yr effaith a wna y rhew cyntaf ar y cyfryw a'r ceffylau ag yr effeithir arnynt gan glefyd ceffylau. Hunanladdiad fyddai gwthio y byddinoedd Jyn mlaen cyn cael eu cyflenwi yn briodol gyda dillad ac ymborth er mwyn gwynebu llymder y gauaf. Ymddengys oddiwrth y newyddion diweddaraf fod rhan o allu y gelyn wedi symud ychydig tua'r deheu. Mae y gallu wedi ei ail drefnu. ac y mae y dynion yn argyhoeddedig fod 150,000 o filwyr tramorol wedi glanio er cynorthwyo y ddwy Weriniaeth. Mae y dull hwn o dwyll, yr hwn a arferir gan yr Arlywydd Dutchaidd, yn galw am gondemniad cyffredinol. Ni raid i ni ond troi at eu gwefrebau swyddogol er sylweddoli yr anwir- eddau ffiaidd drwy ba rai y twyllir y dinaswyr gweriniaethol. MARWOLAETH Y CADFRIDOG JOUBERT. EI ORIAU DIWEDDAF. Bu farw y Cadfridog dewrwych hwn dydd Mawrth yn Pretoria. Dydd Sadwrn yr oedd yn ei swyddfa fel arfer. Boreu dydd Sul, fodd bynag, cymerwyd ef yn glaf, a dioddefodd boen dirfawr drwy y dydd dydd Llun. Tua'r hwyr dydd Mawrtb darfyddodd y poenau, ond yr ydoedd yn eglur ei fod yn gwanhau, ac am Ileg y nos bu farw, wedi bod yn ddideimlad am amser vn flaenorol. .Atiechyd y Cadfridog ydoedd enyniad yn yr ymysgaroedd. a chyflymwyd ei farwolaeth drwy fethiant gweithrediad y galon. Dygir ei weddillion i'w dyddyn ef ei hun yn Rustfontein, yn yr hwn le y cymer y claddedigaeth le. COLOFN CLEMENT. YR YMDAITH TUA'R GOGLEDD. DARGANFOD GYNAU CUDDIEDIG* Dydd Mawrth cymerodd Clements feddiant o Fauresmith yn ddiwrthwynebiad. Daethpwyd o hytl i gyflegr ac un gwn Martini-maxim wedi eu cuddio mewn Û/åft gwaith mwn, a swm mawr o ddefnvddiau rhyfel wedi eu claddu yn y ddaear. Rhoddir arfau i fyny yn raddol, a dychwela y tri- golion yn ol i'w cartrefi. Dywed gohebydd arall, —" Yn gweithredu ar hysbysiad a gafwyd, yinwel- odd parti ymchwiliadel a iferm yn Koffyfontein, perthynol i ddyn o'r enw John Roricke, lie y cawsant gyflegr a Maxim wedi eu cuddio mewn pydew. Tynwyd h Nynt allan, a dygwyd hwnt i dref Fauresmith ar bedroleu. Hefvd, agorodd y parti dri o feddau yn nghornel gweirglodd. a chaf- wyd eu bod yn cynwys swm o ddefnyddiau rhyfel, pa rai a glndwyd i dref Fauresmith mewn tair pedrolfeu. Y BOERIAID YN AIL FEDDIANU LADY- BRAUD. Y TRIGOLION SEISNIG YN CAEL EU TRIN YN GREULAWN. Mae y Boeriald wedi dychwelyd, ac wedi ail feddianu Ladybraud, ac wedi sefydlu eu hunain yn gaaarn ar tynyaaau y fiatoerg, rnwng Lactybrana a Masern. Mae eu blaen wylwyr yn symud ymlaen i bob cyfeiriad, ac mae rhai yn gwylio Basutoland yn fanwl, dan y grediniaeth, mae'n debyg. fod mil- wyr yn dyfod trwodd o'r cyfeiriad hwnw. Mae y Saeson yn Ladybraud a'r cylchoedd yn cael amser creulon mae llawer wedi eu dal a'u carcharu, a rhai wedi eu danfon i Kroonstad eu trosedd yd- oedd fod eu cydymdcimlad gycla"r Prydeiniaid. 0 ochr Frickoburg, hysbysir fod y ffermwyr a'r mas- nachwyr Seisnig wedi cael eu hysbeilio a'u bygwth. Mae sefyllfa y bobl hyn, y rhai nadewyllysiant ond yn unig fod yn anmbleidiol, yn boenus i'r eithaf. Gallant, mae'n wir, gael nodded a rhyddhad yn Basutoland, ond golygai hyny y byddai rhaid iddynt adael eu cartrefi a'u meddianau yn y Rhydd Dalaeth yn ddiamddiffyn. YMOSTYNGIAD Y GWRTHRYFELWYR. CANOEDD 0 RYCH DDRYLLIAU, OND DIM MA USERS. Yn ol hysbysiad o Kimberley. dygwyd deuddeg o wrthryfelwyr i wersyll Windsorton Road, yrhai a ddaliwyd ar dystiolaeth trigolion y gymydogaeth. Cafwyd arfau yn meddiantyr oil o honynt. ond yr oedd Mausers yn amlwg drwy eu liabsenoldeb; felly yr oedd hefyd gyda golwg ar ganoedd o arfau y rhai a drosglwyddwyd yn wirfoddol i'r Heddynad yn mhentref Windsorton. ARGLWYDD ROBERTS YN YMYSGWYD. [CYNHWRF YN Y GWERSYLL. L BRWYDR GER BRANDFORT. TRECHU I GELYN AT YRU ALLAN. ENNILL Y BRYNIAU GAN ET- i GALLUODD. Mae Arglwydd Roberts wedi ei orfodu i ymladd brwydr ger Brandfort, lie dipvn o bellder i'r gogledd o Bloemfontein. Mae y Boeriaid, yn cael A eu gWHlJi n loryddweh ein galluoedd ni, wedi dyfod yn lied anturiaethus yn y rhan fwyaf o gyfeiriadau, yn enwedig y rhan o'r wlad sydd yn gorwedd rhwng Kroonstad a phrif ddinas y Rhydd Dalaeth. Oherwydd eu bywiogrwydd, ac yn enwedig eu gelynaeth tuag at y dinaswyr sydd wedi rhoddi eu harfau i lawr mewn eydsyniad a chvhoeddiad Arglwydd Roberts, teimlodd v Maes- lywydd fod yn rhaid iddo eu gwthio o safie oeddynt wedi ei gymeryd i fyny yn Kaaree Siding, g-orsaf ar y gledrffordd rai milldiroedd i'r deheu o Brandfort. t Yn awr, y mae Brandfort yn agos i ddeugain t inilldir i'r gogledd o Bloemfontein, felly y mae yn r eglur fod y galluoedd Prvdeinig wedi meddianu y ¡" wlad ar y tu gogleddoi i afon Modder am bellder gof.iwr. Nid yw y wefrebswyddogolyndadguddio yr angenrheidrwydd milwroll a dueddodd Arglwydd Roberts i ymgymeryd ar hyn. fel mae yn eglur, a drotld allan yn frwydr lied ddifrifol. Mae yn < foddhaol i wybod fod y frwydr wedi terfynu mewn t buddugoliaeth lwyr i'r Prydeiniaid. Ffod y jj Boeriaid o'u safle tua Brandfort, a chymerodd ein t galluoedd ni feddiant o'r bryniau a ddelid i ganddynt. Prynwyd y Ihvyddiant hwn drwy golli oddeutu 100 o'n dynion ni rhwng ladd a chlwyfo. I Nid ydyw y digwyddiad hwn yn golygu fod byddin Arglwydd Roberts wedi dechreu eu symudiffd cyffredinol yn mlaen. Ond dengys fod yr oil o'r Rhydd Dalaeth i'r delteu i afon y Modder yn cael ei dal yn sicr gan y galluoedd Prydeinig, ac fod ein Cadfridog o leiaf yn dechreu teimlo ei ffordd tua'r byddinoedd Boeraidd sydd yn gorwedd o'i flaen rbwng Kroonstad a Winburg. r Gwefreb oddiwrth Arglwydd Roberts, Bloem- i fontein. dydd Gwener. Oherwydd by wiogrwydd y jl gelyn yn uniongyrchol yn ein gwvneb, a'u (, hymddygiad gelyniaethus tuag at y dinaswyr v jj rhai a ymostyngaseut, dan delerau fy nghyhoeddiad J i, cefais ei bod yn angenrheidiol i'w gyru o ryw- j frvninn V rlini a fr>r)riit>nlr? o-jnrMvnf vr aono i I orsaf Kaaree, ychydig filldiroedd i'r deheu o I Brandfort. Cariwyd y gweithrediadau allan yn llwyddianus, z, ac enciliodd y gelyn i Brandfort/ Y GALLUOEDD PRYDEINIG YN WARREN- TON. BRWYDRO TRWM. SYMUD Y GWERSYLL YN OL. Dydd Iau, buodd brwydro trwm yn Warrenton. Buodd y gelyn yn tanbelenu yn drwm ar y Pryd- einiaid drwy y dydd, ac o'r diwedd daeth mor boethed nes yr ystyriwyd yn ddoeth symud y rhan fwyaf agored o'r gwersyll, sef y Northumberland Fusiliers, allan a gyrhaedd y tan. Mae y gwersyll newydd filldir oddiwrth yr hen safle, ac allan o gyrhaedd magnelau mwyaf y gelyn. Mae y blaen- filwyr mewn cyffyrddiad parhaus, ac mae ein dyn- ion yn araf saethn yn ddidor o leoedd cysgodol, yr hyn a delir yn ol gan y Boeriaid gyda ehysondeb mawr. CYHOEDDIAD DIWEDDARAF KRUGER. BLOEMFONTEIN I GAEL EI THANBELENU. A'R DINASWYR I GAEL EU SAETHU. Mae cyhoeddiad diweddaraf yr Arlywydd Kruger yn rbybuddio y gwragedd a'r plant i ym- adael a Bloemfontein o fewn pum' diwrnod, gan ei fod yn bwriadu tanbelenu a dinystrio y lie. ac wedi Ii hyny bydd yn saethu yr holl ddinaswyr a ddelir yno. Diangenrhaid yw dweyd fod y cyhoeddiad | hwn yn achosi mwy o ddifyrwch nag o arswyd. | NEWYDDION 0 PRETORIA. CARCHARORION 0 GOLOFN PLUMER YN CYRHAEDD. Cyrhaeddodd pedwar o garcharorion o Lobatsi, un o honynt yw Lieut. Harold Chapman. Gwedir yn bendant nad ydyw y cwestiwn o ddinystrio gweithiau a meddianau yn Johannes- burg o dan ystyriaethy Llywodraetb, ac fod y llys- genhadon tramorol wedi en hysbysu o hyn. 0 BLOEMFONTEIN I'R AFON VAAL. DESGRIFIAD O'R WLAD. I Mae y gledrffordd o Bloemfontein i'r afon Vaal | yn rhedeg bron heb drofa na thoriad, heb atteg- J glawdd na tbynel, drwy wastadeddau unrhywiol bron am 175 o filldiroedd, yn cael ei hamrywio weithiau gan gadwyni o fryniau cymharol isel. Mae yr arwynebedd gwastad yn ddigoed, oddieithr gan lwyni-heb afonydd, oddieithr am amser yn ystod y tymhor gwlawog; yn ddi-ddiwylliant, odddieithr porfeydd natur yn filldiroedd ysgwar o laswellt tonog; yn ddidai, oddieithr ffeimdai anaml, a man bentrefydd yma a thraw ac yn ddi- fwyd, oddieithr ychydig iawn o wartheg, a hel- wriaeth y rhai nas gellir eu dala. Rhaid i Arglwydd Roberts gan hyny ymddibynu ar ei gludyddiaeth ei hun am gyflenwad. Mae y boblogaeth yn deneu, ar drafnidiaeth mewn can- lyniad yn fychan. Dywed un gohebydd na welodcl ef gymaint a llathen o ffordd wedi ei charegu yn ystod ei holl deitliiau drwy y Rhydd Dalaeth a'r Transvaal. Eto gellir symud gyda agerdd beir- ianau yn hwylus, a gellir yn hawdd adgyweirio y gledrffordd unionsyth. Hefyd gellir symud yn lied hwylus gyda phedrolfeni a chertwyni ar draws y porfeydd y rhai sydd yn weddol galed. CYNLLWYN YN AGOS I BLOEMFONTEIN. Y PRYDEINIAID YN SYRTHIO I'R RHWYD. COLLI CHWECH 0 GYFLEGRAU. LLUAWS YN GARCHARORION. I Mewn canlyniad i ddynesiad gallu enfawr o'r k Boeriaid, gorfu i'r galluoedd Prydeinig dan lywydd- I iaeth y Milwriad Broad wood a'r Milwriad Pilcher, | y rhai oeddynt yn cadw meddiant o Thaban'chu I' dydd Gwener, ymadael y noson hono, a rheithio i 1 weithiau Dwfr Bloemfontein, y tu dehenol i'r afon Modder, yn yr hwn le y gwersyllasant am bedwar o'r gloch boreu dydd Sadwrn. Ar doriad y wawr tanbelenwvd y gwersyll o'r tu ol. Anfonodd y Milwriad Broadwood y pedrolfenu a'r magnelfeydd ymaith ar unwaith, tra yr aroshodd y gweddill o'r gallu i weithredu fel ol fyddin. Cyrhaeddodd y pedrolfenu a'r magnelau gwm dwfn lie yr ydoedd Boeriaid yn ymguddiedig. Cerddodd yr holl gatrawd yn union i'r rhwyd, a daliwyd bwynt, ynghyda chwech o gyflegrau. i bu y golled mewn bywydau ond ychydig, oberwydd cerddodd y rban fwyaf o'r dynion i'r fagl cyn i un ergy(I gael ei danio. Gadawodd adran y Cadfridog Cohille Bloem- fontein yn gynar yn y boreu a chyrhaeddasant y lie am hanner dvdd. a dechreuasant danbelenu ar y gelyn ar unwaith. Y FRWYDR GER BRANDFORT. SYMUDIADAU GODIDOG Y MEIRCHFILWYR ENILL Y BRYNIAU DRWY RUTHR. COLLEDION PRYDEINIG TRYMION. Mae y frwydr a gymerodd le ger Brandfort dydd Iau yn bwysicach, a'r colledion yn drymach nag y tybid eu bod ar y cyntaf. Dydd Mercher gor- chymynwyd i'r seithfed adran o'r traedfilwyr Jtii Tucker, a dwy gatrawd o'r meirchfilwyr, a thair o fagnelfeydd o dan French i symud yn mlaen I ualr gogledd ar hyd y gledrffordd. Yn yr hwyr. cyrhaeddodd y fyddin, yr honi a rifai 10,000 i 13,000, le o'r enw Glen, lie y gwersylJasant. Ar doriad y wawr dydd lau croesasant yr afon Modder, fel yr ymddengys, heb un gwrthwynebiad. Yr oedd y Boeriaid, y rhai a rifent o 2,000 i 5,000 o ddynion, gyda clau o tagnelau a gynau eraill llai o 1 faintioli, yn meddianu safle cadarn saith milldir o hyd, yn ymestyn ar draws ffordd Brandfort. ar hyd pa un y symudai y Prydeiniaid yn mlaen. Daliai y gelyn dair llinell olynol o fryniau isel, eu haden J dde yn gorphwys ar glogwyn nchcl a scrth. bron J anmhosibl ei ddringo, a'u haden aswy ar nifer o J amddiffynfeydd wedi eu gwneuthur yn gadarn a chywrain, a nawdd ffosydd yn rhedeg allan am bellder i'r gwastadedd yn union yh eu gwyneb. Yr oeddv safle, meddir, yn nghyraedd Pretorius Drift, ac mewn canlyniad, ma-e yn anhawdd deall pa fodd y gadawyd i'r Prydeiniaid groesi yr afon yn y lie hwnw heb un gwrthwynebiad. \Vedi i'r gallu Prydeinig groesi i'r lan ogleddol trefnwyd catrodau y traedfilwyr ar gyier safie canolog y gelvn, meirch- filwyr y Milwriad Le Galais ar yr aswy, a'r Cad- fridog French gyda meirchfilwyr ar y dde. Yr oedd cvalltii-i y frwydr wedi ei ragdrefnu yn rhagorol, a blinrfer meirch French, y rhai oeddynt wedi cael taith hirfaith y dydd blaenorol, yn unig a waredodd y gelyn rhag trychineb agos gymaint 5 a'r un a ddigwyddodd i Cronje. p Fel yr oeddis wedi trefnu yn wreiddiol, yr oedd j! yr ymladd gwirioneddol i gael ei A'neud gan 1 French. Yr oedd Le Gollar's i wneud ffug ymos- | odiad ar dde anorchfygadwv y Boeriaid, ac yr oedd | y traedfilwyr, yn cael eu noddi gan y magnelau, i » ,n symud i fyny yn erbyn y safle canolog, tra yr j ydoedd French i weithio ei ffordd o amgylch ar yr I aswy, ac i fvned o'r tu ol i'r gelyn. Cariwyd y j symudiadau hyn allan, ond o herwydd poetlider a I chywirdeb tanbeleniad y Boeriaid, gorfu i French s adael ei ffordd ddewisedig i svmnd yn mlaen. a j: chymeryd cylch llawer eangach. 0'1' diwedd ji llwyddodd i droi aden aswy y gelyn, ond erbyn J hyn yr oedd ei feirch mor flnedig, fel pan roddocld !j holl linell y Boeriaid ffordd, yr ydoedd yn hollol jj analluog i wneuthur unrhyw erlidiad effeithiol. f Pe buasai v meirch mewn cyflwr gwell yn yr ystyr j yma, hernir gan rai oeddynt yn edrych y buasai I diangfa v Boeriaid wedi ei thori vmaith, acy buasai | yr holl lit wedi eu dal yn garcharorion. Hyn, yn debygol, a obcithiai French allu ei wneud, pan gychsrynodd ar ei symudiad trofael. „ "imddygodd meirchfilwyr Le Gallais. llawer o'r rhai oeddynt dan dan am y waith gyntaf, gyda gwroldcb mawr yn y gwaith profedig a diddiolch o wneud ffug-ymosodiad dan dan trwm yn erbvn safle aiiorchfygadwy. Ar y cyntaf ei fwrier;id 'i'r traedfilwyr ond yn unig i dynu sylw y gelvn oddi- wrth y gwaith mwy pwysi^ a gprid vn mlaen uewn al-all. I Pan orfodwyd French i gymeryd cwr. V:- eangr.ch I wrth fyned oddiamgylch. yniddeugys i Tucker j rldwyn ei draedfilwyr i wneuthur ymosodiad dif- < rifol yn y wyneb ar safle canolog y gelyn. Cad- wodd y Boeriaid eu tan hyd nes yr oedd Tucker o fewn 800 o latbeni iddynt, ac yna dechreuK-nnt danio gydag egni oxnadwy. Ond mae yn egls;r eu bod yn digaloni dan yr ymwybyddia^ta y byddai i French o'r diwedd en hamgylchu. Ciliasant vn eu hoiauor llinell fiuenaf,ae yn ganlvnol o'r ail liii.ll, yn cael eu elilyn gan ein bidogau ni. Yr oedd eu gorchfvgiad yn awr yn derfyno], eto parhasant i ddangos y gwydnedd hwnw nad ymddengys ei fod bytn yn eu grulatl. Daliodd cu haden dde yn wrthun, hyd nes yr oedd eu magnelau wedi eu cael ymaith yn ddiogel. Bu y Cadfridog French yn anallnog i dori eu dihangfa ymaith, ond erlidiodd liwynt am bellder mawr, a gweinyddodd gospedig- aetb lem arnynt. Mae y fuddugoliaeth hon. pa un a brynwyd drwy golled o oddeutu 200 rhwng Hadd a chlwyfo, a nifer cyffelyb o'r Boeriaid, weeli ein gadael mewn safie milwraidd mawr iawn. Yr ydys wedi gyru y gelyn oddiwrth yr afon Modder, ae wedi darparu y ffordd i symudiad cyffredinol y Maeslywydd Roberts yn mlaen. Bydd hefyd yn foddion i dawclu y wlad ar ochr ddeheuol i'r Modder, ac mwyach nid ofna y Rhydd Daleithwyr ymosod- iadau eu brodyr Transvaalaidd. -0-
TRANSVAAL WAR FROM , DAY to…
TRANSVAAL WAR FROM DAY to DAY. General Joubert, who had been ill for some days, died on Tuesday at THURSDAY. Pretoria. It is interesting to notice that on the day the late Boer Com- mander-in-Chief died, Sir G. White, speaking at a meeting in Capetown, at which he was presented with an address congratulating him on his successful defence of Ladysmith, described the General who commanded the investing force as a soldier and a gentleman, and a brave and honourable opponent." According to a private telegram received at Brussels, President Kruger in person will assume the chief command of the Boer forces. Lord Roberts has officially informed the War Otlice that General Clements FRIDAY. occupied Fauresmith on Tuesday with- out opposition. A nine-pounder gun and a Martini-Maxim were discovered in a mine, and it was found that a large quantity of ammunition had been buried. Arms are being surrendered gradually, and the inhabitants are settling down. The Boer force under General Grobler and Commandant Olivier is now, after its arduous march along the Basutoland border, at Smaldeel, a station on the main line to the north of Brandfort. The Boers at Fourteen Streams shelled the British position at Warrenton heavily on Wednesday. Lord Roberts's force has been en- gaged in somewhat severe fighting SATURDAY north of Bloemfontein. In a despatch to the War Office the Commander-in- Chief says that, owing to the activity of the Boers on his immediate front and their hostile action towards burghers who bad sur- rendered under the terms of his proclamation, he found it necessary to drive them from some kopjes which they occupied near Karee Siding Station, a few miles south of Brandfort. The operation was successfully carried out by the Seventh Division, assisted by the First and Third Cavalry Bri- gades under General French, and Legally,'s regi- ment of mounted infantry. The Boers retreated to Brandfort. and our troops now hold the kopjes. Captain Going, of the King's Own Scottish Borderers, was killed, and seven other officers were wounded. The casualties in the rank and file numbered about a hundred. Telegraphing to the War Office on Friday night, Lord Roberts says re- Id ONI) AY. ports indicate that the Boers are leaving Brandfort and proceeding in a northerly direction. In the fighting near Karree siding st-ation-wliieh, it now appears, took place on Thursday—the British casualties were more numerous than the first report showed, two more officers being wounded, while the losses of the rank and file, instead of being about 100, were from 170 to 180. Lord Roberts also sends news from Mafcking up to the 10th March, when Colonel Baden-Powell reported that the general health and spirits of the garrison were good, and that the food was holding out well. Despatches from Lord Roberts give some further details of the disaster to TUESDAY. Colonel Broadwood's force to the east of Bloemfontein on Saturday morning. Seven guns are said to have been lost, and the casualties numbered about 350, including 200 missjng. A Boer account of the ambush states that only six guns were captured, and that 200 waggous were also seized. A message sent from Bloemfontein on Sunday states that fighting was still proceeding at the Bloemfontein Water- -works, where the disaster took place, but Lord Roberts reports on Sunday that a message had just come in announcing that the Boers had retired to Ladybrand, leaving 12 of our wounded officers and some 70 men at the Waterworks. A Pretoria tele- gram states that fighting took place on Saturday with Colonel Plumer's force around Mafeking," and that the British had to retire. When last heard from Colonel Plumer was at Crocodile Pools, 83 miles to the north of Mafeking. According to a report published yesterday the Mafeking garrison has been told by Lord Roberts that they must be prepared to hold out until May 24. J. 'L)Ua
LLITH HEN 'GARDI. -
LLITH HEN 'GARDI. O to be in England Now that April's there." 0 am fod yn Mhrydain, mae Ebrill yno'n awr." n Dyna fel y canodcl y bardd mewn gwlad bell wrth hiraethu am ei gartref pan y cofioeld Foel y Gwanwyn yn y berllan. Fod y Gwanwyn ar y ddol; A swn ei delyn arian Yn galw'r blodau'n ol. Synwn i fawr nag yw adgofion mebvd ac adgofion llawer gwanwn rntvyn yn gwneid i lawer llangc o Hlwr sy'n wmladd yn y Transvaal i hiraethu o'r newydd am ei enedigol fro. Y mae'r Gwanwn yn rhoi bywyd newydd ymhobpeth, ac yn peri i bob- peth darddu—blagur o'r ddaear ac hiraeth yn v fynwes. Ond beth am y trueined sy wedi syrthio yn y rhyfel 'ma. Ni wna gwanwyn daear fyth eu galw hwv yn ol. Xi wna na whit gwenol na chan cog eu dihuno mwy-y maent yn nghlo yn y ddaear hyd ganiad yr udgorn yn Ngwanwyn mawr yr Ad- gvfodiad. Pob peth o'r ddaiar a ddaw ond y marw mawr ei garchar." Drnan a'r hen Joubert, y mae e' wedi gorffen ei vrfa. "A fyno glod bid medde'r hen air, ac v mae wedi ei wiro yn hanes marwolaeth Joubert. Yr oedd gair da gan lawer i Joubert tra yr oedd yn fyw, onel y mae pawb yn ei ganmol wedi iddo farw. Yr o'dd yn wladgarwr twymgalon, yn filwr dewr, -a yn ddinesvdd gonest. ac yn gyfaill care dig—o leia dyna dystiolaeth pawb a'i hadwaenai yn dda. Tra yr o'dd Syr George White yn Cape Town yn talu teyrnged o barch i'w ddewrder a'i ddynoliaeth yr o'dd Jeiubeit druan yn marw yn Pretoria yngbaxlol galai ei genedl. # # Wei, wel, rlyna chi ddyn gwael yw'r hen Beri Wind 'iia,' neii y gwr sur," fel y galwodd Mr O. M. Edwards ef unwaith Y mae e'n dechre panu ar Principal Roberts yn -wr. fel y buodd e'n dyrnu ar Principal Edwards o'r bla'n. Ond yr o'dd y diweeldar Brifathraw Edwards yn ormod o ddyn i Periwincl. Nid o'dd y Principal byth yn sylwi ar i bapur e' yr o'dd e'n i ddirmvgu e'n llwyr—ac yr o'dd hyny yn lladd yr hen walch yn fwy na dim. Meddyliwch mewn difri am Periwincl yn trin a tbrafod Principal Roberts yn i bapyr fel 'se fe ond rhyw was bach, tra ma pawb yn gwbod nag yw Periwincl delim yn flit i sychu sgidie Principal Roberts. Mae hen ddiareb yn dyweyd fod pawb a'i fys ar ei ddolur, beth ar ddaiar yw dolur Periwincl y dyddie hyn 1
FRONGOCH MINE.
FRONGOCH MINE. A TREAT TO THE WORKMEN. On Saturday afternoon, March 31st, Mr. Xogara, the manager of the Frongoch Mine, invited all his workmen to tea at the barracks, where the Italian miners are lodged, which he had generously provided at his own expense. 'Over ZOO men sat at the tables, and thoroughly enjoyed the excellent repast. Mrs. Nogara was also present doing her utmost to make everybody comfortable and happy, and was assisted by Miss Edith Owen. Pontrhydygroes; Capt. J. Owen, Mr. Invernizzi, IIr. Hepurn, and several attendants. It was a very interesting sight to see the Welsh and Italian workmen inter- mixing and enjoying each other's company, though as yet unable to converse with one another. After the tea was over, a concert was held in the open air, close to the barracks, when the Italians sang some of the favourite tunes of their native land, and by their able and artistic performance upheld the reputation of their country as a land of song. The Welshmen in return gave some of Gwalia's music, including Hen Wlad fy Nhadau," Dr. Morgan. Pontrhydygroes, taking the solo. The same day it was announced that the Frongoch Company—the "Societe Annonyme Miniere"— had bought the West Frongoch Mine, and paid the wages of its workmen. The prospects of this district are at present very bright and encouraging and it is to be hoped that the good feeling existing between employer and employed, which Mr Nogara has brought about. will continue, and that the different nationalities will endeavour to co-operate and do their best towards the success of the mine, where so much capital has been expended.
EGLWYSFACH.
EGLWYSFACH. COMPETITIVE CONCERT.—On Thursday evening I last an interesting competitive meeting was held at the Board School, Eglwysfach, under the presidency of Dr. Davies, Macbynlleth. The Rev. Wnion Evans. Derwenlas. whose valuable services are always in great request at gatherings of this kind, acted as conductor. The first portion of the programme was as follows:—Pianoforte solo, Miss Williams, A.L.C.M., Talybont,; address by the Chairman; song (encored),JVIiss Lumley, Machynlleth; eong, Honour and arms," Mr. Humphrey Humphreys. Machynlleth; song. Mr. E. M. Evans, Barmouth. The second part. of the programme was devoted to the solo competition, for which a cup, value two guineas, was offered. Mr. D W. Lewis, F.T.S.C., acted as adjudicator. The competitors, who had the option of chosing their own solos, sang in the following order :—Mr. John Jones, profiad plentyn ymedelwyn;" Ir. J. R. Jones, Golomen wen;" Mr. Owen Morris; Mr. Joe Howell, Commins Coch, "Y tair mordaith;" Talybontian. "Arm, arm, ye brave; Mr. Thomas Jones. Llanfihangel, Yr hen gerddor Miss Mary Lumley, Hear, ye Israel;" Mr. E. M. Evans, .Barmouth, "My hope is in the everlasting"; Mr Humphrey Humphreys, Caradog." In giving his adjndica- tion, Mr Lewis commended four of the competitors for their renderings, viz., Mr Joe Howell," Mr H. Humphreys, Miss Mary Lumley, and Mr E. M. Evans. The two lattei, however, were the best: there having been a keen competition between them, but in his opinion Mr Evans was the most worthy of the prize. The cup was then awarded the win- ner amidst loud applause. Miss Williams, and Miss Catherine J. Williams ably accompanied on the piano. The concert was an unqualified success, and the proceeds will be devoted to the new Con- gregational cause recently established at the place. The Chairman (Dr. Davies) made a donation of El towards the new chapel, and the conductor (Rev. Wnion Evans) and Mr Davies. London (formerly of Talybont), had contributed a like amount to the same object.
LLWYNGWRIL.
LLWYNGWRIL. PERSONAL.—We are glad to report that the rector, the Rev J. E. Davies, after his long and try- ing illness for upwards of three months is rapidly regaining his usual health, and hopes soon to be out and about again. OBITUARY.—We regret to report the death on the 25th of March, after a lingering illness, of Jane the wife of Mr Robert Williams, 2, Glandwr, and only daughter of Mr and Mrs John Lloyd (late of the Garthangharad Arms Inn), aged 39 years. The remains were buried at the Llwyngwril Churchyard on the following Wednesday when one of the largest concourse of sympathisers ever seen in the village attended the funeral. PARISH MEETING.—The annual parish meeting was held on Friday evening, the 30th of March. The attendance was very small. Mr H. Lewis Rolan presided. The Clerk (Mr Wm. Lloyd) read a letter from Councillor E. W. Kirkbv, the representative of the parish on the County Council, placing himself entirely in the hands of the electors as he was proceeding to South Africa on active service. It was unanimously decided to keep the seat vacant till be returns.—Attention was called to the frequent absences of late of Wr Wm. Lloyd, Trefor. one of the district councillors, from the -)r meetings erf the Council, and the Clerk was directed jj to write him a friendly letter expressing the hope j! that he w-euild be as faithful in the future as he has !j been in the past, especially as matters specially jj important to the residents of the Llwyngwril dis- | trict are likely to engage the attention of the | Council.—The accounts of the Parish Council were I read and discussed, as also were those of the over- ,j seers.—The accounts of thePig-yr-allt Charity were presented bv Mr R. Foulkes Jones, chairman of the trustees, and approved.—The usual vote of thanks ri brought the proceedings to an end.
Advertising
Educational. MISS PHILLIPS, CERT. 1-.A.M., K.C.M., AXD TRINITY COLLEGE, LONDON, QRGANIST OF "TESLEY CHURCH. experience in successfully preparing for the above Examinations. Receives Pupils for Organ, Pianoforte, and Singing. Terms Oil Application. ADDRESS 84, PIER STREET. HIGH SCHOOL FOl1 GIKLS y 1CTOHIA (MARINE) rjl £ R RACE A BERYSTWYTH. SEPARATE KINIJERCA RTEN. PRINCIPAL Miss KATE :-B. LLOYD. I Certificated Mistress, Assisted by a Staff of highlv qualified Resident Governesses. REFERENCES— Thomas Jones, Esq., B.A., H.M. Inspector of Schools, Llanelly; The Rev. 0. Evans, D.D., King's Cross, London. E. H. Short. Esq., H.M. Inspector, Aberystwyth. Principal Edwards, D.D., Bala Theological College. Principal Roberts, M.A.. U.C.W. Principal Prys, M.A., Trevecca College. Dr Scholle Aberdeen Universitv. to Rev T. A Penry, Aberystwyth." Pupils prepared for the London and Welsh Matricu lations Oxford and Cambridge Examinations, &c. For Terms, &c., apply PRINCIPAL) Business Notices. WM. RICHARDS, GROCER AND PROVISION MERCHANT Begs to Inform the public that he HAS REMOVED To more Commodious Premises, lately carried on as the Gwalia Temperance Hotel, ARTIFICIAL TEETH. MR. JAMES REES .1 (Seventeen years with Messrs. Murphy and Rowley) 49 TRINITY PLACE, IBF-RYSTWYTH. MR. REES visits TREGARON first and last Tuesday in each Month at Mrs. Williams. Stanley House. Visits Machynlleth the Second and Fourth Wednes- days in each Month at Mrs. R. Jones, Pentre- rhydin Street (opposite Lion Hotel). Corns on the 1st and 3rd Saturday in each month at Mr W. Evans, Grocer, Liverpool House, (opposite Slaters Arms. Visits Lampeter the First and Third Fridays in each Month, at R. Evans, milliner, 18, Harford Square. CHARGES MODERATE. FOR TOOTHACHE. NEURALGIA, TIC. FOR TOOTHACHE, NEURALGIA, HEADACHE, TIC DOLOREUX, and similar PAINS IN THE HEAD and GUMS. VICTOLINE Is the Best and ONLY CERTAIN REMEDY IN BOTTLES, Is. IID., 2S.. :18. 6D. ¡. FROM ALL CHEMISTS OR FROM MANUFACTURER M. HOWELL JONES, To wyn, Merioneth. FOR REAL WELSH FLANNEL AXD WOOLLEN GOODS GO TO J. & E. EVANS, GENERAL DRAPERS AND MILLINERS, 40 GREAT DARKGATE STREET ^BEEYSTWYTH. Os byddwch yn methu cael bias ar eich bwyd cymerwch Anti Dyspepsia. GELYN MAWR I DIFFYG TRAUL JONES' ANTI-DYSPEPSIA MIXTURE Un o anhwylderau mwyaf cynhenn y ddynoliaeth ydyw DifFyg Traul Bwyd. Yn wir, v mae yn beth mor gyffredin fel y mae pobl yn ei gyfrif yn beth distadl etto, onid ydyw- yn rhagredegydd bron bob clefyd ? Un o arwyddion cyntaf o hono ydvw diffyg archwaeth at fwyd. llawilder yn v -cvlla ar ol bwyta, dolur yn y pen, ac yn gyffredin corph rhwym; brvdiau ereill bydd teiralad owagderyn y cvlla, awyddfryd gau am fwyd, yn nghvda dwfr poeth yn y frest. Y mae y moddion hyn trwy ei effaith union- gyrchol ar sudd yr ystumog yn adferu bon i'w eiiyflwr iachus a phriodol, a trwy hyny dylanwada ar yr holl gvfansoddiad rhydd y teimlad o lesgedd a gwendid le i gyflwr o hoenusrwydd a iecbyd. Y mae gennym luaws o dystiolaethau pobl gyfrifol sydd wedi derbyn gwell had arol defnyddiu .y moddion hyn, y rhai oeddynt wedi treio yn asros bob meddvgi.naeth arall. Na wr.aed neb ddi- galoni dan y clefyd hwn nes rhoddi prnwf teg ar y cyfaiil yma. Ar werth mewn Poteli 2s. yr en. gyda '•hvfarwvdd- iadau. I'w gael drwy y Post. (ond danfon 2s. mewn stamps) gan y gwneuthr.rwr. Parotoir yn unig gan y I)e-cherog- T. JONES, A.P.S., CHEMIST AND DRUGGIST, POST OFFICE, TRE'JARON CAMBRIAN RAILWAYS. EASTER HOLIDAYS. CHEAP EXCURSIONS TO SCOTLAND. On TliUJl.SlJA i April Ijflt. Excursion Tickets will be issued for 5 and 9davs to Edinburgh, -jiasgow. Greenock. Jcc Oil j. /;<■"flat/ and Satitrth. y, Avn,'2,it/i ,«>' l £ tk, Excursion Tickets will be issued to Newport CMon.). iJowiais. Neath. Alenhyr, Cardiff and sy.anhe.-i. available for return up to and inclusive or baturaay, April 21st, except Good Friday. April 13th, and Sunday, April 15th. OJI Thursday Saturday, April 12th A' 14th, Clivap eight day tickets will be issued from Aber- ystwyth. Pwllheli, Barmouth. Machynlleth, New- town, Montgomery. Welshpool. Oswestrv. Venns- bar;K. and intermediate station. to Manchester Stockport. Liverpool, Birkenhead, Chester Warring;- ton. bheffiekl, Leeds. Dewsbury. Barley, Bradford, Buxtoia. The, ickets will be issued on Ihursday, April 12th, ami Saturday. April 14th, to T 1 i^ivMpooi, ^ancne-ster, Birmingham, Wolver- hampton, Peterboro. Leicester, Derby, Leeds. Dewsbury, Huddersfield, Bradford, Sheffield, etc. EXCURSION BOOKINGS TO LONDON. On Thursday. April 12th. Excursion Tickets will be issued to LONDON for 5 and 8 days. SPORTS AND CYCLE RACES AT PWLLHELI—HORSE, DOG, AND POULTRY SHOW, NEVIN—EIS- TEDDFODS AT BARMOUTH, CRIC- CIETH AND PWLLHELI. EASTER MONDAY. APRIL 16TH. Cheap day tickets will be issued from Aberyst- wyth, Machynlleth, Aberdovey. Towvn, and inter- mediate stations to BarmcHlth. Harlech, Dolgellev, Pwllheli, etc. <=- ATHLETIC SPORTS AT CARNARVON. Cheap day tickets will be issued from Portmadoc, Criccieth, and Pwllheli on Easter Monday, April 16th. For full particulars as to Train times, fares, etc., see Handbills issued by the Company. All in- formation regarding Tourist and Excursion arrange- ments on the Cambrian Railways can be obtained on application to Mr. W. H. GOUGH, Superintendent of the Line, Oswestry. C. S. DENNISS, Oswestry, General Manager. April, 1900. WEEK-END TICKETS are issued every FRIDAY and SATURDAY from all L. AC N. W. and G. W. Stations in LONDON TO ABERDOVEY, ABERYST- WYTH, DOLGELLEY, AND BARMOUTH. Available for return rn- the following Sunday (where train service permits) Monday, or Tuesday For full particular see small hand bills. CHEAP WEEK END EXCURSION TICKETS ARE NOW IbSCED ON EVERY FRIDAY AND SATURDAY TOj ♦Birmingham, ^Wolverhampton, ""Walsall, Peter borough, Leicester, "'Derby, "'Bu!"ton-on-TréIrt.. ""Stafford, ^Coventry, Manchester, Preston, Black- burn, Bolton, Leeds, Dewsburv. Huddersfield Liverpool, Biikenhead, Wigan and Warrington FROM Oswestry, Llanymynech, Llanfyll n, Montgomery Welshpool, Newtown, Llanidloes. Machv-nlletb, Borth, Aberystwyth, Aberdovey, Towvn. Barmouth, Dolgellev. Harlech, Portmadoc. Penrhvndeudraeth, Criccieth, and Pwlheli, Simiiar tickets are issued from Aberystwyth, Borth, Aberdovey. Tcwyn, Barmouth, Dolgeiley,' Harlech. Penrhyndeudraeth, Portmadoc. Ciiccieta', and Pwllheli to SHREWSBURY. TicKetsto these Stations are not issued from W elshpool. Passengers return OR the Mondav or Tuesday following issue of ticket. T H O U S A N D-M I L E TICKETS. The Cambrian Railways Company issue FIRST CLASS 1.000 and 500 MILE TICKETS, the coupons ot which enable the purchasers to travel between Stations on the Railways during the period for which the tickets are available until the coupons are exhausted. The price of each is ZE 5s Od 1.000 miles, and Z2 17s 6d, 500 miles being about Hc1 per mile- Application for the 1,000 or 500 mile tickets must be made in writing, giving the full name and address of the purchaser and accompanied by a remittance, to Mr W. H. Gough, Superintendent of the Line, Cambrian Railways, Oswestry (cheques to be made payable to the Cambrian Co. or o^-der) from whom also books containing 100 certificates for authorising the use of the tickets bv pun-beers' f amity, guests, or employees can be obtained, price 6d each book; remittance to accompany order. C. S. DENNISS, General Manager Oswestry, March 1899. Business Notices. 7 MARVELLOUS VALUE I II WARM WINTER SHIRTS .aYV nd medium weight, 2 for 5s.: Sample 2s. 9d. Choice selection of patterns and full price list sent post free, also "ft HITE LONGCLOTH Linen Froijt. and Square Wrists, 6 for 15s. Sample 2s. Qd Se^d collar for size. LINEN- WLI,A!S. f-ur-fold, any sbape, 3s. 9<i. per doafcn. Orders delivered, Carriage Paid receipt of remittance. FRANK YELL, SKIKT MANUFACTURER. 81, EFFRA ROAD, BRIXTON. LONDON. FOR OT WELSH WOOLLEN GOODS GO TO ROWLAND MORGAN LONDON HOUSE. ABERYSTWYTH