Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
,. WYTHNOS.
WYTHNOS. Cktdawodd Mr Richard Cbry Caerdydd, tcrtun o 385,000p. Bu cystadleuaeth nynyddol rhwyfo cychod ar y Tafwys rhwng bechgyn Prif ysgolion Rhydychen a Chaergraint dydd Sadwrn. Yr .Jaf enillodd. Bo. Syr Edwin Arnold farw dydd lau yn 72 mlwydd oed. Bu am lawer o nynyddau yn olygydd y "Daily Telegraph." Yr oedd yn ysgolhaig gwych ac yn fardd o gryn hi. Cynnaliwyd cymanfa ganu nynyddol Anni- bynwyr Lerpwl nos Fawrth, yn Nghapel Great George's-street. Llywyddid gan y Parch .0 R. Owen, ac arwcimd gan Mr Henry EvaxM. F.R.C.O. Rhifai y cor tua. 700. Cyfnfir fed y dorf enfawr ymgynullodd yn Hyde Park, LIundain dydd Sadwm i gon- deimuo gwaith y LIywodraeth yn sefydlu caeëhwaslath mewn Chi-neaid yn Ne ANrig yn I'hifo naw ngein mil (180,000). Y mae Esgob LIajielwy yn bwriadu cyf- Iwyito .Mesur yn ymwneyd a'r Ddeddf Addysg gyd<t gotwg ar estyn ymhellach yr egwyddor o ddadblygiad a rhoddi mwy o ryddid mewn i roddi pi'ydles neu drethu adeil- adau t:. ysgolion, a pbenodiad athrawon. Y mae" Ilifogydd mawrion yn cymeryd He yn Canada, drwy doddiad rhew. yr hyn a achosir gan gyfnewidiadau sydyn yn y ty- wydd. lorodd yr Afon Yamaska dros ei glan a gwnaed cryn ddinystr yn y ddwy dref a elwir St. Hyacinthe a Marieville. Gwnaed yn hysbys, ryw ns ynol, fod un Dasiet Williams, crydd. a Chymro, wedi marw ger St. Elmo. Colorado, a gadael nortun ar ei-ol. Mae agos i ddeg ar hngain o bersonau wedi anfon eu hawliau i mown eu bod yn perthyn yn ages iddo, y rhan fwyaf o Dde- heudir Cymru. Dywedir tod chwaer i Dan- iel Williams wedi marw dro yn ol yn Lerpwi. Yehydig amser yn ol prymvyd gweithiau mwn haiarn ger Furn<ess yn Ngogledd Lloegr gan gwmni Llundeinig, ac addroddir yn awr eu bod yn bwriadu dyfod ag Italiaid ae Ys- paenwyr yno i'w weithio. Mae hyn wedi ach- OM cryn gynro yn y gymdogaeth. Mae y Tnwnwyr Iteol wedi bod yn gweithio ar amser byr ers tro; ac yn awr bygythir eu tanu allan yn llwyr. Mewn attebiad i Nodyn diweddaf y Sultan dywed IIysgenhadon Russia ac Awetrja .fod eu Uywodraethau hwy yn glynu yn dyn wrtb y oynllun ar ddiwygiadau yn Macedonia sydd wedi eu cynwyno o'r blaen iddo. Galwant arno i roddi y cynllun hwnw mewn gweith- rediad ar unwaith. RJioddant arbenig- rwydd. hefyd, ar fod ei awdurdod ar yr heddlu yn cael ei adael yn llawn i'r cadfri- dog Eidalaidd Giorgis. Mae Cynghor Tref Caerfyrddin wedi dangos y biuen wen. neu'r gynSon i gyd, drwy basic penderfyniad yn erbyn gwrthod rhoddi arian 0'1' tretbi at ysgolion sectol. Mewn cyfar- fod o'r Cynghor. ddydd Mercher, cynnygiodd Mr Joseph Harry nad oedd arian o'r trethi i'w rhoi at ysgolion enwadol y dref.—Ar ol trafodaeth faith, tanwyd y cynnyg aMan drwy 13 o bleidleisiau yn erbyn naw.—Gwrthwyn- -ebodd y Parch. W. J. Evans. prifathraw Coleg Presbyteraidd Caerfyrddin, y cynnyg ar y sail mat peryglus ydoedd gwrthwyue- bu'r gyfraith"—hyny yw, cyfraith," ac nid "cyfiawnder," uchaf yn mryd yr ath- ro" hwn. Mae'r pla wedi torri aMan yn y Transvaal. Ma<e tua dwsin o ddynion gwynion a haner <;ant o ddynion du<Ni wedi marw o hono eis- ocs. Disgynodd rhyw anhwyldeb. nad yw'r ddygon eto wedi dirnad ei natur yn llawn, yn sydyn yn Johannesburg. Tebyga. i'r pneumonia—anechyd yr ysgyiaint—sydd nid yn adnabyddus yn y wlad hon, a Nyna, yn benal yn mhlith y brodorion duon. Penod- wyd Bwrdd Pla ar unwaith gan y Llywodraeth a. defnyddir pob moddion i arbed lledaeniad y drwg. Ffodus yn yw fod y brodorion yn neiilduedig oddiwrth y trigolion gwynion Yr ofn mwyaf yw i'r Kamriaid sydd yn gweithio yn y mwneydd gymeryd braw a thori'n rhydd. Y perygl o atal gweithio ac arafu Mif yr aur yw ofn mwyaf y perchenog- M'n, ond y mae eraill a welant berygl mwy yn .ngwaagariad y dioddwyr a lledaeniad y pla,. Diameu mat un o Nrwythau y rhyfel yw'r ymweliad ofnadwy hwn. ac nid yw y cwpan eto yn llawn. Dydd Gwener. cafodd pedwar ar bymtheg c wrthwynebwyr goddefol eu gwysio yn Llan- drin<dod, gerbron yr ynadon. yn. t'U mysg yr oedd Mr Arthur Morgan, is-gadeirydd Cynghor Sirol sir Faesyted, '\lr.J effl ey Jones, aelod 'o'r Cynghor Sirol a'r CyngiNr Dosparth Dinesig; Edward Jenkins. ilywydd Cynghrair Eglwysi Rhyddion Cauol- barth Cymru; y Paich. Garro Jones, ys- grifenydd Cyngbrair Dmesig sir Faesyfed; y Parch. Hercules Phillips, y Parch Fred Jones (B). ac amryw o'r prif drigolion. Galwyd y diSynyddion i fyny at eu gilydd, a chawsant eu derbyn gyda brwdfrydedd gan lye gor- lawn. Dyweodd pob un yn fyr beth oedd ei ,wrthwynebiad cydwybodol. a chymeradwy- 'yd amryw o'r sylwadau. Dywedodd y Cad- eirydd amryw weithiau y cawsai y Ilys ei glirio OS parhcid I wneyd arddang06.iaJau o'r fa.th; a phan ddywcdodd Mr Phillips fod rhai o'r adranau wedi cael eu pasio trwy bleidleisiau y Pabyddion Gwyddelig, yr oedd y gymeradwyaeth mor tyddarol fel y cariodd y cadeirydd ei fygythiad allan. G\vnaed yr archebion arferol; a derbyniwyd y gwrth- wynebwyr godde&od gyda chymeradwyaeth uchel gan y dyrfa oedd wedi cael eu troi allan. ar eu gwaith yn myned allan o'r Ilys. Cyffrowyd dinas Caerodor (Bryste) drwyddi o yr wythnos ddiweddaf gan y newydd fod un o'i dirgeledigaethau' wedi ei ddadguddio. Foieu Sul. Mat 21ain, 1899. yn agos i bum mlynedd yn ol, cynawu- wyd Hofruddiaeth nodedig o erchyll yno, ar yr adeg pall oedd yr odiaon yn eael eu cynnal yn addoidai y dtiinas. Gwraig bi'Jod a lof- ruddiwyd. a hyny gan ei phriod. Ehw y cwpl ydoedd HaybaH. Yr oedd iddynt bump o blant, ond un yn unig. geneth faeh dair biwydd oed, oedd yn byw gyda hwy. Chw&- reuai hon ar gareg y drws pan oedd yr erch- yllwaith yn cymmeryd lie yn y ty. Pan aeth rhai o'r eymmydogion i mewn iddo yn Jtnhen ennyd, yr oedd yr olygfa a gawsant yn wir ofnadwy. Penglog y druane<& ydoedd wOOi ei ddryllio a morthwyl, fel y tebygid. Amryw archollion difrifol eraill. hefyd, a roddasid iddi. yn arddangoe mileindra mwy na. chynredin. 'Cafwyd hyd i'r gwr yn yfed mewn tafarn; ac with y cymmydog a dorodd y newydd iddo dywedodd yn ddigy&ro yr a'i adref yn union. A dyna yr olwg ddiweddaf a. welwyd arno. Diangc a wnaeth; i'r Am- erica. fel y tybid ar y pryd. Yn Manches- ter, yr wythnos ddiweddaf, cymmerwyd dyn oedd yn myned dan yr euw Morgan f garchar am. ryw drosedd neu gilydd. Yn ngharchar dywedodd hwn mai Hayball oedd ei wir enw ef; mai efe a lofiuddiodd ei wraig yn Mryste bum mlynedd yn ol; ac iddo not i'r America. Yr hanes am y cyfaddenad hwn sydd wedi cyNroi y ddinas. Prin y credir ei ystori gan yr heddgeidwaid, modd bynag. Anfonwyd un adnabyddus o Hayball i Fancheater, a dywed ef nad vw Morgan yn debyg iddo o gwbl. Felly, gwelir fod yn rhaid aros am chwaneg o oleuni etto ar y dirgelwch.'
Y Pla yn Johannesburg. -11-
Y Pla yn Johannesburg. -11- ARAETH GAN MR LLOYD GEORGE. Yn Nhy'r CySredin. nos lau, ar waith Syr Walter Foster yn galw sylw at ledaeniad y pla yn Johannesburg, cymerwyd rhan yn y drafodaeth gan Mr Lloyd George, yr hwn a ddywedodd, er i Ysgn_enycid y Trefedigaetbau ddesgriSo sefyllfa ibchydo! Johannesburg, etn yr oedd Arghvydd Milner wedi caniamu "i 70,000 neu 80.000 or KafEriaid i gael eu gosodyn mysg y mwnfeydd.—Atebodd Mr Lyttleton mai cyfeirio yr oedd at ran dinesig: o Johannesburg, ac nid at y fan He y y KaSriaif). — Tybiai Mr Ltoyd Cteorga ei bod yn anbebygol fod y rhan ddinesig o Jbannesbnrg yn waeth o safbwynt iechyd nag oedd y fan lie y triga y Kamriaid. Both by nag, yr oedd y Uywodraetb yn gwasgarn y Kamriaid ymysg Y:mwnteydd, ac ar y rheiiSyrdd. yn hvtmc.h na'u troi i weitbio er dyogelwcb bywy <tU trigolion Prydeinig y dref. Daxgosai hynyna mal y mwn feydd, yn ol barn y Uywodraetb. oedd yn hawlio y Tie blaenaf. Un o'r prif Kytabeltion a osodwyd o Haen y cwmni cyntaf o Yeomanry i fyned i Dde ASrig y rboddid tiriogaetb fawr Srwythlon at eu gwasanaeU). NM oedd yno ond tri chant o'r rhai hyn, ac yr oedd y drau! eisoes yn Ddwy 61 o hunau ar bob un o honynt. Tr oedd gan y Ty i gacl gwybodaeth am sef- yMfa. bresenol y cynllun tiro!, yn "neitlduol gan fed ccyn gwrso arian wedi eiwarioarno Aeth Mr 8hamherllain i Dde AfIrit, a'i bitf amean yn myn- ed yno oetld uafl m bprchenngion mwnfeydd yn Johannesburg i arlTlo cyfranu deng nntiwn ar bng- ann—un ran o wyt,h o'r arian a wariasom ni ar y rbyfel. Yr oedd hyn'jn drefniad medrus r ran per- cbenogion y mwnfeydd. oMegid er mwyti yfadd- fenthyg 35 miuwn o'r w!ad ynaa ac yn awr. gofynai Mr L!oyd George pa. !f yr oedd y rhagolwg am y 30 miliwn. beb son am dalu y 35 miHwn Hhyw ddeuddeg mis yn ol y gwnaeth Mr Chamberlain araeth, yn addo y 30 miliwn o gy- franiadau ac ad-daliad y 35 miliwn, acy dywedodd y byddai yc Ne ASrig yn blodeuo fel rbosya." Yn awr, cyn billed ag y medrai efe (Mr L!oyd George) weled, nid oedd yn ddim Ond rbos) n [ (cymeradwyaetb y RhyddfrydwJr). Y mae y nordd i ddinystr yn Ne Anrig wedi ei phalmantu a cbamgyfrinadau. Darfu i Argtwydd Milner—yr hwn a ddangosodd yspryd bycllan wrtb gyfeirio at y Cadfridog Botha—gamgyfrif tymher y Boeriaid ar y cychwyn, ac felly arweiniwyd y Mywodraetb i ryfel. Camgyfrifodd barhad tebygol y rbyfel; camgyfrifodd ragolygon ariacol y drefedigaeth; a cbamgyfrifodd gyda golwg ar setio pwnc y tir. Y mae yn amiwg fed y weinyddiaeth bresenol yn llawer mwy costus na LIywodraeth bwdr Krager. Y ;bobl wynion a ddygir i Dde ASrig, mewn can- lyniad i ddwyn HaHir Cbineaidd yno, fyddant glercod a pheirianwyr, ac nid setlwyr ar y tir. Y Sordd i gael setlwyr Prydeinig ydyw cael mwn- wyr Prydeinig; and fe ddywedodd Ysgrifen- ydd y Trefedigaethau, Na.. dim mwnwyr Prydeinig. nid ydynt yn ddigon rhad" (cy- meradwyaeth gan y R-hyddfrydwyr). Abar- thwyd miliynau yn Ne ASrig, ynghyda'r cymuniad Prydeinig a. rhagolygon y Dref- fedigaeth ei- mwyn rhoddi llogan tebyg i 180 y ca.ut i'r arianwyr. fei ag y cyhoeddwyr yr wythnos; Is-E'llmyn- iaid fydd y boblogaeth amaethyddol. yr oedd yn bwysig eu gwneyd yn Syddlon. ond pan welant Kxl tair nuliwn a bIeidleLsiwyd i adsefydlu yn y wiad 50 y cant yn myned at dreuhau gweinyddiadol—1'r hyn y rhoddent emv arall—ai tybyd y byddent yn foddlon? (cymeradwyaeth y Rhyddirydwyr).
Y RHYFEL RHWHS RWSIA A JAPAN.…
Y RHYFEL RHWHS RWSIA A JAPAN. Prui yw y newyddion o faee y rhyfel. Mynega cenadwriaethau .swyddogol y Rwsi- aid, ddarfod i'r Japaniaid, yn gynar foreu dydd Sul. wneyd cats arall i gauad y fynedfa I'r angoria mewnol y& Port Aj-thur. Ond ni buont yn IIwyddianus, canys suddwyd gan longau rhyfel Rwsia yr hen iongau oedd gan y Japamaid at y gwaith hyny. Mewn ysgarmes a fu rhwng bad Srwydr- beirianol pertbynol i'r Japaniaid, Haddwyd saith o fornlwyr y Rwsiaid, a chlwyfwyd y llywydd a deuddeg o'r dynion. Dywed y Rwsiaid eu hunain fod yn rhaid i'w milwyr, y rhai ocddynt yn y gogledd o Korea, gilio yn ol i'w gwarchgloddiau ar laii deheuol yr afon YaJu. Gwesgid arnynt gan ymdaith y fyddin Japanaidd gyntaf. yn rhi- fo deugain mil o wyr. Y mae yr holl bontydd y bydd yn rhaid I'r Japamaid eu croesi cyn cyrhaedd Wiju wedi eu dinystrio gan y Rwsiaid. Boreu dydd Sadwrn, cyrhaeddodd y Cad- fridog Kuropatkin. y Pen Cadlywydd Rwsiaidd, i Harbin. Cafodd dderbyniad bi'wdfi-ydig gan y bobl. Dydd Sul aeth i'r pencadlys Rwsiaidd yn Mukden, ac ar ol hyny i balas y LJyngesydd AlexeieS. Yn awr gellir disgwyl am ddatblygiadau cyNro- us ar faes y rhyfel; ond diau y rhaid arcs am beth amser cyn v ceir .newyddion, gan y cymer i'r Cadfridog gryn. ysbaid i drefnu ei gadgyrch. Cyhoeddwyd y gyfraith nlwrol yn Niuoh- wang; ac ymadawodd Marquis Ito ant ei gartref yn Japan. YMDAITH Y JAPANIAID. Yn ol y newyddion o St Petersburg, y mae blaennlwyr Rwsiaidd wedi dal amryw o naennlwyr Japanaidd, o dan arweiniad un </r Koreaid, y rhai oeddynt yn dyfod o'r dwyrain Dywedai y Koreaid fed 8000 o wyr traed Japan, gyda magnelau, wedi cyrhaedd! Ya- ngtok. ar ol croesi pump o fylchau. Ar y nprdd o Gensan i Yangtok teithient yn, bed- air colofn, ond araf yr elent, a hyny ooor- wydd y rhew. Ar brydiau toddai yr eira, a pharhai hyn auhawsdra. Gwaith an<xld oedd croesi Bwlch Massulion. yn yr uchder o 2700 o droededdi ac hefyd Fwlch Asbinion. yr hwn !e oedd yn greigiog a Hithrig. Pan gyr- haeddodd y milwyr Japanaidd, yr oeddynt yn Uuddedig, a. llawer yn dyoddef oddiwi-th aneehyd.
LLOFFM]\.
LLOFFM]\. Fob sorod i'r god ag ef." Cychwyna'r bywyd uwch ynom, pan ym- wrthodwn a'n hewyllys eiji hunain. i ymgrym- mu o naen deddfau Duw. Caled ydyw hyn, ond dyma gyntedd doethineb, rhyddid a gwynfydedigrwydd. George Eliot. [Sa- vonarola wrth Romola]. >I> Meddai Theodore Parker: Mac dynion yn ystyried marw yn beth ofnadwy iawn, gan eu bod yn myn'd i wyddfod Duw. Onid ydym bob amser yn ei wyddfod." Yn yr un modd y dywedai y dyn da hwnw. Dr. Ewing. Esgob Argyll: "Md wyf n'n caru clywed pobolyn siarad am i ddwylaw Duw.' Yn nwylaw pwy y meddylia. nhw y maen't yn awr ?" Y mae ansefydlowgrwydd pethau dyno!, 0 Dduw o fewn dy arfaeth berNaitb, gan dy fod yn peri i ni trwy hyny geisio gwrthrych safadwy, a daioni anghyfnewidiol. — St. Gregory. w « if Gweil fyddai aredig ar ddyddiau sanctaidd na gwneyd dim. neu wneyd drygioni; ond treulier hwynt yn ngwaith y dydd, sef cre- fydd a chariad.—Jeremy Taylor. A dwy aden y dyrehenr dyn uwchlaw pethau'r ddaear.—sef yw rheiny. Symlrwydd a Phurdeb.—Thomas a Kempis. A fynni di ith gorph fod yn ufuddgar ith ysbryd? Yna boed dy ysbryd yn ufudd i Dduw. Rhaid yw i ti yn gyntaf fod dan reel cyn y gelli reoli.—Awstin Sant. Ffydd a esyd ein calonau i ymorphwye ar ewyllys Duw, yn nghanol holl bethau dinan- edig bywyd a marwolaeth.—Richard Baxter. Bendithia 6 yn y bywyd hwn yn unig a heddwch cvdwybod, rheolaeth serchiadau. Dy gariad Di am caredigion anwylaf a ded- wydd fyddaf.—Syr Thomas Browne. Heb Dduw nid oes gynhaliaeth i'n bodol- aeth, dim amcan m bywyd. dim parhad cynydd. a dim Srwythau ac anninanedig i'n holl lafur.—W. E. Channing. <t Dyledswyddau gweledig a gadwant ein henw da; ond dyfedswyddau dirge! a gyn- haliant ein bywyd.—Flavel. PENOD .LAWN Y FLWYDDYN. Mae pawb yn horn tywydd teg. Ac adeg fwyn nodedig, Fel eiddo'r gwanwyn ar ei dro, Yn denro'r wig gysgedig; Ond nid yw pawb yn hod byw Yn ngh!yw y storm a'i dychryn, Ond dyna fel mae dawn ar ddawn Yn mhcnod lawn y nwyddyn. Mac pawb yn hoSi'r blodau fyrdd, Tan urdd yr haf toreithiog, A'r cnydau heirdd ar feusydd byd, Mewn pryd i'r cryman miniog; Ond nid yw pawb yn hom'r gwaith Sydd eilwaith yn eu canlyn. Ond dyna f&l mac pethau'n bod Yn mhenod ddoeth y nwyddyn. Mac pawb yn hom'r dydd yn hir. Ac awyr bur o'i gwmpas, a dod yn ngoleu'r haul, _oydd ddinael yn pi urddas; Ond Old yw pawb yn hoa'r nos, iy'n aros hyd pi therfyn, Ond dyna yw'r amrywiaetb sydd Yn mhenod rydd' y nwyddyn. Mne paw. yr) dyner phwa, Gusanai rudd yn dynar, Mor esmwyth yw ei hanmll hi Heb gn t godt tymer;
Advertising
For t??????y??t ? ?? ?? P!!W? a SAFEST REMEDY Instant Rdigf. S ;.J -tit Li W '7. ?? ? "?? ? ??? ?s??. ?'? ? ??'' ? ?? ?? '? "-??r"" ? 's? TO PB. V JUJMT am 3EBt 3BtJSfn<'3BaB& TCTBEJtLNT TO OCrlCr3L-M XTP. UFE8UOY SOAP. jjrrnHny anio UFEBUOY SOAP. The Friend of Heakh. HrLOUUl UUMr For the Sick Room. Destroys Disease Gorms. Sweetens & Purifies the Home. For the Bath Room. AnAntiseptie&Dismfectant. I MAKES HEALTH INFECTIOUS. For the Lavatory. An AntiseptIc Prevents Infection. LEVER BROTHERS, LIMITED. PoRT ScNUGHr, CHESHtM:. ? The name Level" on soap Is a guarantee of purity and exceHence.
Taith yn Sir Abcrteifi yn…
Taith yn Sir Abcrteifi yn y FlwyddYn 1856. GAN Y DIWEDDAR BARCH D. REES, LLANELLI. [PARHAD]. Cychwynasom ar y ISfed i'r Eurglawdd, lie yr oedd ein ceNylau, a lie yr ant eto os cant gyneusdra. Yr oedd yn amiwg iawn i weled ar y teulu parchus hwn olion crefydd sydd yn cynyrchu cysmon teuluaidd a charueiddiwch cymdeithasol. Cyrhaeddasom Ddolybont a phregethwyd i fwy na Ilonaid yr ysgoldy Lletyasom gyda Mr James, leu. Ni wyr y teulu hwn ddim am gulni sectyddol na rhag- farn bleidicl. Cyfarfuasom yma hefyd a bra.wd parchus y gwr y IIetyem gydag ef, yr hwn yn ddiau sydd yn un o'r dynion rhy- feddaf yn y wlad. Amaetha. y tyddyn mwyaf a goreu fealiai eydd yn y cylchoedd hyny— gweinidogaetha yn ci ddydd-gylch o gwr i gwr i'r sir—gwellha agos i bob clefyd ac anechyd trwy yr holt ardai—rhydd gynghorion cyfrei- thiol hwyrach yn amiach a gw-ell nag un o bob deg o'n cyfreithwyr pr&Sesedig, a'r cwbl am ddim!' Feallai nad oes nemawr o ddynion yn fwy deheuig, gweithgar, ac hael- frydig i'w cael yn y byd. Canmolir ef fel pregethwr yn tawr. Ymddiriedir llawer ynddo fel meddyg, ac y mae agwedd y tyddyn a amaetha yn brawf nad oee gwell tyddynwr, ac er gwaetiiaf yr hen ddiareb. Jack of alt trades will never be rich," y mae yn wr cy- foethog iawn; ond nid ocs gan Dduw na dyn- ion ddim diolch iddo am bregethu yn rhad. Nid oes hawl gan neb i osod 0'1' neiIJdu un o ordinhadau mwyaf albenig y nef, a chyda. y mwyaf angejiiheidiol i gynydd yr eglwys mewn gras ar y ddaear. Hydref 1ge9 aetiioTn i'r Borth erbyn 10. Cyfarfuasom a ehynuHeidfa luosog, hynod gyf¡'ifol g,l.fdl:S. (\wsom gyfarfod gwliti,- og. Acthom i gmia\va i'r anedd lie y ganwyd a<' y 1llItg\ytl y Parch. E. Jones, Aberystwyth ac yn yr hon y mac ei frawd yn awr yn byw. OychwynaHtMn yn union tna Phenygarn, erbyn dan o'r g!och. Y mae yno adoldy hardd a chyneus dros ben, ond fed fialau oriel i?w g'vn°nd yn a!l"ac!wy i bregethu yn rhwydd ac ??ithirti yjid?. Yr oeddy dorf yn fawr :.).v.n, o yn )hy luosog yR yr ad<:olùy, I allu gwi tndo yn gysn) us: ond ar y eyfan c&f?"v<{ cyf?t-ffxt hwylus, canu bywiog, a. ti?'- ioldeh mrtwr :<c yna, aethom tuag Ab?ryst- v,yth. ,byn r;, t'vv ran o ddyfFryB (naraeb, na.'r hwn. fe:11bi, nid oee brydferthacn yn T byd, '\I,d ei fed yn cael ei felldithie ga,< oneiriaid Puseyaidd, a boneddwyr eriidig- aethus iawn. Rheddad yr Arglwydd ras i'r crefyddwyr sydd yno i ddal y prawf, ac i fod yn ffyddlon i'w cydwybodau ac i'w Duw. Yn awr, yr ydym yn gadael y rhan fwnog a gweithfaol o'r sir bwysig hon, a byddai yn tuddiol, hwyrach, i rodui cipolwg ar hanee y mwn-gloddia.u. Yn ol dim sydd etc wedi ymddaugos, mynydaoedd dwyreiniol a gog- leddot sir Abertein ydynt y gwerthfawrocaf o lawer o fynyddoedd Prydain, <xs aid o fyn- yddoedd y byd. Mae yno fwn plwm, arian, copr, &e., yn anysbyddadwy. Pryd y dech- reuwyd g-A-eithio y rhai hyn, na pha fodd y deuwyd o hyd iddyjit, nid oes hanes. Y mae Rhagiumaeth yn amlwg nid yn unig yn ei gwaith yn llamv hen goffrau mawrion a thry- sorau gwertMawr. end hefyd yn ei gwaith yn rhoddi yr agoriad yn Haw rhyw un eraS a medrus i'w dadgloi. DywedLucretius taw y Hwybr cyntaf y daeth dynion yn adnabyddus a mwnoedd, ac eu bob yn doddadwy, oedd i goedwig g?'meryd tan, dan yr hon yr oedd metelau gweitiifawr nior ages i'r wyneb, fel y rhedasant allan yn Srydiau toddedi& gan angerdd y gwres. Aristotle a ddywed i let- eloedd arianaidd yr Y&baen ddadguddio eu huna.m tr\vy i {ugeiliaid drygionus osod tan mewn coedwig fawr, a bod y tan mor nerthol nes toddi o hono y nnvn. as i hwnw redeg aHan ac achosi daprgryn dyclirynHyd yn ngwaith y mwnoedd tanddaearol yn Hoegi, a'r nwyau yn tanio. Strabo a briodola ddar- ganfyddiad mwn Andalusia i'r un gyffelyb achos. Cadmus, meddynt oedd y cyntaf i ddarganfod aur. Yr oedd haiarn a phres yn amser Tubal Cain. Priodola Aeschylus ddar- ganfyddiad cyntaf pob mwnoedd i Promo- theue; ond md oes fawr o ymddiried i'w osod yi ngystiolaethau dynion am bethau sydd mor gudd dan lent amser. Ni wyddom pa bryd na pha fodd y darganfyddwyd mwn-gloddiau sir Abertein, na pha bryd y dechreuwyd en gweithio; ond y mae yn debygol iawn i r hen Hrydeiniaid gael gafael ynddynt yn fuan ar ol eu dyfodiad i'r ynys, ac en bod yn orawy- ddus i rwystro y Rhufeiniaid yma, oddiar yr un rheswm ag oedd ganddynt hwy dros ddod. Ymladdodd y Cymry yn ddewr dan Caracta- cus i'w cadw draw. Siaradai y tywysog Cymroaidd hwnw yn hyawdl yn Rhufaiii am fwthod llwydion Prydain; ond meddyliai ef a/r Rhufeiniaid am y mwn-gloddiau. A pha both ydyw y ffordd Rufeimg a elwir Sarn Helen, a wnawd ar ddyfodiad y Rhufeiniaid i'r ynys, ac a a]wyd, medd rhai, ar enw gw) aig Constantius; ond medd ereiil, Sarn .LIeon ydyw ei hia'vn enw (" the road of the Legion"), scf n'&rdd y IIeng, o Gaerfyrddin heibio i'r New Inn, Llanybydder, Pencareg, ac yna yn groes ar Dei6 i Lanbedr, heibio i Lanio, lie yr oedd EwersyUfa Rufeinig fawr. ac yn m!aen trwy Lanbadarnodwyn, a LIan- fihangel Creuddyn, ac i Benallt, ger Machyn- Ueth, megys y gwelir olIo)M y Sordd yn awr mown llawer man ? Diau taw eu hamcan oedd rhwyddhau y I!wybr at y trysorau cuddiedig oedd yn y mynyddau. ac mai am- can y wersyllfa yn LIanio oedd arnddiNyn y rhai fuasent yn gweithio y mwnoedd a ildient i'r hen Gymry cyn hyny fodd i ryfela a'u gelynion. Yr oedd yr elw a gyfodent oddi- with y mwn yn wrRiddiol yn cael ei hawlio gan y goron. Trefnodd Edward v cyntaf, bod degwm yr elw i'r eglwysi cymydogaethol; ond nid oedd dim i berchen y tir hyd oni ddarfu i'r Due o Bedford, yn amser Henry VI., lesu hoi! fn-noqdd y deyrnas am ddeng mlynedd, wrth roddi yr 50fed i'r goron, yr 20fcd i'r perchem. a'r lOfed i'r Egl\vys—can- fyddir hi a'i bys yn mhob pastai. Anfonodd Elizabeth, o dan ei Chynghor Dirg?I, i ym- ofyn Ellmyniaid cyfarwydd a mwnoedd, a chaniataodd trwy fratat-lythyrau iddynt hwy a'u hetifeddion am byth ryddid i chwjUo am, a chloddio .dtan, fwnoedd aur, arian, cop)', ac arian byw, heb ludd nac atalfa, trwy Gymru oil. ac amryw o siroedd Hoegr; a'r nwyddyn .u' ol hyny cajiiataodd fraint- lythyr i William Humphreys a Cornelius Shuts i chwilio a gweithio pob mwnoedd yn y deyrnas, oddieithr copperas ac alum," a'r rhai oedd eisoes wedi eu leso, heb ofyn dim i feistr na neb arall. Teimlid y rhyddid afresymol hwn a gymerai y goron ar eiddo personol yn orthrymus iawn. Gwnaeth rhai Sy?ygion i wrthsefyll hyn. ac yn fuan iawn llaeaodd y goron ei gafael. a rhoddodd ei hawhau i fyny yn y mwnoedd eyff redin, on hawliai y mwyaf drudfawr. Bob yn ronyn rhanoedd y braint-Iythyrog?'yr uchod tnvy rin y rhagorfreintiau cysylltiedig a'u braint- lythyrau eu dali?dau i "shares, y rhai a ii-erth,isajit, ac yna n'urnodd y deiliaid gwr- ciddipl a ph?reas?yr y ''share.s" hyn eu Iiunain yn gwmni, a chorSorwyd ef dan ddeddf eeneddawt dan yr euw. LIywydd, CIA, tioi-thix-yix-vr, a Chyftre.dinwyr y mi.ec Royal' Etholwyd larll Penfro yn Ilywydd f detholwyd y llys-gynorthwywyr cyntaf o blith y pendengion. y dineswyr cyfrifolaf, a'r m??yi?f coe?h?dig o'r a.!Iawon (" foreign- ers,") ac fel hyn y gosodwyd adnoddion gor y dpY;-ims ar sylfaeu safadwy a pha.f- Iiaol. Gosododd y cwmni hyn ddarnau helaeth o'u eymeriad allan i ddymon bryd- n'odus i godi y mwnoedd ac i gefnGgi hryd- Codiadau. Fel. hyn y daeth Syr Hugh Middlcton, chweched mab Richard IVI-iddle- ton. Hywydd CasteII Dinbych, i sir Abertein. Ymddangosodd tuedd frydffodus Hugh yn fore, yn ei vaith vn chwilio am Jo oddeutu Diitbych; and nSwyddianus y btt yn hyn. Symudodd i Lundain, a gosododd ei hun i fynv fp? s:of aur. Trwy sobrwydd, diwyd- rwydd, a chynildeb, daeth yn wr cyfoethog a chyfrifol dros ben ac er ei giaddu yn n,,ha- nd .nw dinas LIundain am ftynyddau ni ehoUodd ei dueddfryd foreuol, a phender- fynodd gymeryd un neu ddau or prif fwn- ieydd yn air Abertein oddiwrth lywydd a chwmni y Mines Royal," am JE400 o ar- dreth nynyddoJ. Mor llwyddianuB y bu yr anturiaeth, ac mor elwawg oedd y gwaith dan ei arolyth, fel yr oedd un mwrnfa. yn ihoddi can wns o arian o bob tmiell o blwm; troai allan ddwy &1 o bunau y mis o elw clir. Buasai yr elw hwn mewn ychydig Rynyddau yn ddigon i sylfaenu un o'r teuiuoedd cy- toethoca.f yn sir Abertein, pe buasai yr an- turiwr yn arcs yn y faji h<m; end fel yr oedd yn eu henill yma., yr oedd yn eu gwario bob dunai mewn ajjturiaeth araH. Cymerodd mewn Daw y gorchwyl antujiaethus oedd wedi dychrynu pawb coddynt wedi siarad am dajio, sef arwain aton o swydd Hertford i mewn i gynanw Liundain a dwfr iachus, glan. Yn nechreu y Swyddyn 1608, cynyg- lodd Mr Middleton i'r maer i ddechreu ar y gorchwyl yn mhen dau fis, ar ei gyfrif ei hun. ai gwblhau of dai biynedd. Yr oedd yn wrthddryeb eenngen gan rad, ac o wawd i ereill. Cydunai pa.wb. agos, i ddyr.edyd na. ddeuai y Cymi o byth i ben a'i waith; ond evM pen pum miynedd, yr oedd yr hyn a dy- bid y pryd byny yn anmhosibi wedl ei gy- nawni. Daeth y dwfr grisiataidd i mewn i Islington, yn ngwydd lago I ai !ys. a clior- noreth Uundain a Thomas Middleton, brawd yr arwr, yr hwn oedd y maer y nwyddyn hono, a gwnawd Mr Hugh Middleton yn farchog yn y man hwnw dan yr enw Syr Hugh Middleton; ond yr oedd ei gyfoeth wedt ei wario agos yn Ilwyr, ac ni chaiodd ef amser i weled Ilwyddiant ei anturiaeth. nac i fedi dim o'r Srwyth. Cwmni yr afon newydd ydyw y cyfoethocaf yn LInndain yn awr, er fod llawer o ddisgynyddion Syr Hugh Middle- ton wedi dyoddef tyiodi ac eisieu. Yehydig i mae pobi Llundain yn feddwl taw eynyrch sir Aberteifi ddaeth a dwfr glan o hyd idd- ynt. Ar ol Syr Hugh Middleton daeth Mr Bushel], gwae Syr Francis Bacon i mewn i'r mwnoedd hyn, a gweithiodd hwynt mor dda. nes y daeth yn un or cyfoetbocaf yn y wlad. Yn amser y rhyfel cartrefol pan nad oedd gan Siarls I. ddim i ddilladu na-c i dalu bTdd- m i ym!ndd drosto. gwisgodd Mr Bushell ei fyddin, or cadlywydd hyd at y tabyrddwr, a rhoddodd ddeugain mil o bunau i'w frenin i ddechreu y rhyfel. Nid oes neb ddichon ddychymygu y cyfoeth sydd yn mynyddoedd Abertein. Ond cael rheilgyrdd i fyny trwy Lanbedr a Thregaron i Langurig, dadblygai adnoddion y rhan hyn o'r wlad ac ni synem i weled trefydd Iluosog cyn pen ugain mlyn- edd yn y parthau mwyaf anghysbell o honi. (I'w Barhau).
MARKETS.—Saturday
MARKETS.—Saturday HAY AND STRAIV. London.—Fair supplies and trade rather 'uiet at the following prices :—Good to prime bay, 75s to 85s; inferior to fair do., 60s to 70s; good to prime clover, 80s to 87s; inferior to fair ditto, 65s to 75s; mixture and sainfoin, 72s 6d to 82s 6d; straw. 28s to 40s per lead. UOK1S. Gloucester. English wheat Id per bushel cheaper—reds, 3s 8d best white, 4s per bushel. Foreign wheats 6d per quarter cheaper—Plates, 22s 3d to 34s; Russians. 32s Od to 34s Od; round maize 20s 9d to 25s Od Grinding barley, 16s to 17s per quarter. Weather dul'. CATTLE. Doncaster.—Large supply of cattle and good demand for stores milk beasts unchanged n:ilch beasts, .616 to iE23; buHocks. E12 to E17; drapes and heifers, &10 to £15; stirks. £6 to ;ElO; young stock, £4 to .66 each. stores being quite 10s per head dearer- Better supply of sheep, but no improvement in trade. Hoggs, 38s to 44s ewes and Iambs, 65s the pair. Doncaster.—There was a very good atcendance on Change, the weather being bright and spring- like. English wheat was in moderate supply, and made 3d per load less money than last week. Farmers sold ver.v reluctantly, which resulted in business being rather slow Us 6d per load was the top price. Foreign wheat met with a steady trade at last week's currencies. Oats were only a quiet trade, except for samples of the nnest qoaiity. which met with buyers for seed purposes. The barley trade is practically over, and the only inquiry seemed to be far seed. Maize and beans were 6d per quarter le*.s money. Very little trade oing in spring corn up to the present. FISH. Grimsby.—Poor supply brought in by 25 vessels for which there was a good demand. Quotation: Soles, Is 8d to Is 9d; turbot. Is to Is 4d brUi. Od to 2d lobsters. 2s Od; salmon, Os Od; grilse, 0/0 per Ib; plaice, 5s 6d; lemons, 10s Od; whitings. 3s Or); whitches, 6s Cd live halibut, lls Ou ne?l ui?u, 7s 6d per ston< nnnon haddocks, Oe Od prawns, Os per stoce; live ling, 4s Od dead ditto, 4s 6d; live cod, 4s 6d; dead do.,3s live skate, 5s; dead do., 3s Oet each; bake. 38s; live coalnsb, 38s; dpad ditto, 20s per score; kit haddocks, 22s; gibbed 32s jive do, 30s; live dabs, 18s Od; dead ditto. 16s per box live codlings, 16s Od dead ditto. 15s per box roker. 38s per score. POTATOES. Doncaster.—There was a large supply of potatoes I which met with a brisk inquiry at rates. For b€t sorted and well-cleaned growths currencies were from 10s to lls 6d. 'secondary qualities selling at from 7s 6d ta 9s per 18 stones. London.—No improvement in tone. arrivals con tinning on hn extensive f-cale, wljilc- the demand *'t a diNtppoititing na'ure. Quota- tiot)s:—EngIit.h Puntans 60s to 90": Beautvof Hot.tons, 80s to 90s Duke of Yurk: 90s to 100s B)ack]ands, 75.s to 80s: ChaDen.Me. 80s to 90s; Snowdrops, 80s to 90s; Up-to-dates, 98" to lOOe per ton trench, 5s 6d to 4s Belgian, 5. 6d per cwt.; Lisboos, 3s per box. DBAD MKAT. L&ndon.—Moderate supplies; but trade nnisbed queUy, and market not cteared. Enlish beet. 5e. 1 to 3s 6s Scotch siideK, 5s 6d to 5s 8d shorthorns. 3g 10d to 45 2d; Liverpool killed, 5s Od to 5s 4d; Deptford kiHed. 5s Od to 5s 4d refrigerated hindquarters, (best). 3s Od to 3s 4d do. seconds, 2s Od to 2s 8d; inferior. 2s 4d to 2/8 Mutton—Scotch wethers, 4s 6s to 4s lOd do. ewes 5s 4d to 5s 8d; English wethers. 4s OJ to 4e 8d do. ewes. 5s 4d to 5s 10d foreign, 5s 8d to4s 8d English lamb. 4s to 4s 8d veal, 5a 8d to 4s 8d English pork, 5s 2d to 3s 10d Dutch do., 5s Od to 3s 8d per 81bs. CHEESE. Carmarthen.—The quantity on offer has been greatly increased, and the demand quite equal to the supply even 59s per cwt was paid for best. III UTT 1t. Carmarthen—The increased supply has been noticed with advantage several new buyers on the ground. The quality has commenced excellent; all cleared yearly at from lHd to 1st per.lb. Marketclosednrm. ABERYSTWYTH—MONDAY. MAR 28TI1. Wheat, 5s 6d to 6s 6d per 65 Ibs; barley, 4s Od to 4s 9d do; oats (white). 5s 5d to 5s 6d oats black), 5. Od to 5s 5d do; eggs, 7/6 to 8/6 per 120 butter (salt), lid t,o Is per lb; do (tresb) Is to Is Id, do; fovls 5s 6d to 4s Od per couple; chickens 5s 6d to 4s Od do; ducks, 4s 9d to &, Od do; geese, 12s to 14s; turkeys. 16s to 18s potatoes, 4s 6d to 5s Od per cwt; new do.. Od per lb.
Farming Notes.
Farming Notes. The Spring number of Bibby's Quarterly" is an excellent production from cover to cover. Full of interesting and up-to-date information no intelligent farmer should be without it, and were he but to see it he would not be happy until he got it. Its pages are mainly devoted to agricultural subjects, but there is a pleasing variety of articles on other topics also. The photo- graphs of live stock and the coloured pictures are quite a marvel of fine printing. Copies, price one shilling each, may be had of Messrs. Bibby, Exchange Chambers, Liver- pool. THE WEATHER A.¿D THE CROPS. With three weeks' freedom from rain the land is getting into good condition for work- ing, being greatly aided by occasional light showers which moisten the surface and ren- der it more friable. As a consequence sow- ing has been carried on much more steadily than at any period this year. and very good progress is at last being made. In many localities, however, the soil remains extreme- ly tough and dimcult to work, and some sharp night frosts would be very servicable in such cases. Reports from the country mdicate that an exceptionally large acreage is being drilled with spring wheat, but it is doubtful whether sumeient will be sown to make good the deficiency in the area of win- ter wheat. Whene a suitable seedbed can be obtained barley is still being sown, though most of the planting done appears to be that of oats. Satisfactory progress has also been made with spring sowing in the West of Europe, though as a rule the winter crops there leave much to be desired. THE GRAIN TRADE. The market for wheat remains inactive, with only a small dragging retai! business doing in most places. Prices keep fairly steady on the whole, with. however, a slight inclination in favour of buyers where any movement does occur. Supplies, which iwre expected in some quarters to be restricted are now very liberal, and there appears no prospect of any shortage in the immediate future. Stocks ofwheat in< farmer's hands are put up at a total of 2,079,000 quarters, which is much below the average, but mer- chants and millers between them hold some- thing near 5.000,000 quarters, while imports from abroad are also maintained on a liberal scale. Foreign supplies, in fact. have lately been in excess of requiremects, and a surplus is therefore left over to add to the stocks previously accumulated. Trade on the Con- tinent is dull and lifeless, without much change in prices, though with an easier ten- dency perceptible in some of the principle exchanges. In America, the wheat trade, though quiet, has ruled steady with a slight tendency to a recovery in prices, rrhich are a trifle higher on the week. There has been a brisk inquiry for fine barley for seed purposes, and good prices have been paid, while malting corn also meets with a ready sale at full values. On the other hand. feeding corn is neglected? and in some Instances easier. There was alao a strong demand for seed oats. and as much as 40s. per quarter was realised for special sorts, while 26s. was n very common ngure obtaineod. The general trade In this cereal, however, was quiet and rather easier in tone. .Maize, with a poor inquiry, has developed an easier tendency, and sales were made during the week at a reduction of 3d. at several markets. Beans and peas are quiet at un- changed rates. Flour, while quiet, is not generally lower in price, though at one or two markets during the week sellers heve found great dimculty in doing business up!eE8 at a decline. AX AGRICULTURAL CTSTOM: CATTLE DEALER FINED. Samuel Sims, dealer, Neath. was on Mon- day charged at the Neath Boroug hPolice Court with crnelly ill-treating and torturing a cow by placing rubber rings on its teats. He pleaded not guilty.—Police constable Morgan said he hear da cow bellowing i& the market at three a.m. on the 23rd inst. He found the animal groaning, as if in great pain. There were four rubber rings on the teats. He took them oS. and subsequently reported the matter. Next afternoon he met the de- fendant, and asked him for an explanation. Sims said he placed the rings there because the cow was losing milk, but he denied that they caused her any pain.—The defenctant said it was a general custom in Carmarthen- shire, Glamorganshire, and Ireland. The cow in question was with calf, but the latter, having been taken away from her, was the cause of th ebellowing. He emphatically denied any cruelty.—The Head-constable said it was a case of gross cruelty, and asked for an exemplary penalty.-The Chairman said that he was afraid this ringing was practised pretty generally at Neath, for the purpose of obtainiag better price. Defend- ant would be fined 40s. and costs. ECONOMY ON THE FARM.— It is undoubtedly true that nnaneial reasons fre- quently prevent the creation of additional pasture on the farm, but the laying down of land to grass for a brief period saves the necessity of growing much corn at a loss, and enables the tenant farmer to conduct his farm emciently with reduced capital. The cost of seeding is comparatively small, much labour is saved, a prontable return is obtain- ed in the nrst year after sowing, heavy crops are realised during the entire period of the ley, and when broken up the land is in the nnest possible condition for growing corn or roots. Messrs. Sutton of Reading have given great care to the preparation of Mixtures fgor this purpose and this year are entering seeds for One Year's Ley from 10/6 per acre: for this purpose and this year are oSerins Three Year's Ley from 18/- per acre. FuH I particulars may be obtained from SnTOK & Soxs. Reading.
Advertising
"WELSH GAZETTED IS 0\ SALE IN LONDON AT Messrs. Everetfs. Sai!shrury I Square, B.C. AKDAT Mr. W. H Roberts. 10, Ccc:! Court, Charing Cross Road =-=- Business Addresses. ALADDIN'S M A G I C TEA f ? A )! ¡: ¡ jl: :'1% -4.q THE BEST IN THE MARKET TtjriLLIAM WILLLUIS & COMPLY 5. BU ON STREET LIVERPOOL. FOR RFAL WELSH FLANNEL AND WOOLLEN GOODS 60 TO J. & E.EVANS. GENERAL DRAPERS AND MILLINERS — 4 o — GREAT DAREGATE STREET A BERY6TWYT ".<i' '{'C:i' CARDWSHlIili CARRIAGE 'VORKS J. G. WILLIAMS, PRACTICAL CARRIAGE BUILDER CHALYBEATE-STREET. ABERYSTWYTH 1?TEW CARRIAGES ot ovn manuttcture JL?) hand, of Best Matprial and F'!nest Work- ID&nsh\ Rubber Tyres RtLed to all Vehicles if required. J. G. WILLIAMS invites inspection of works, which is t.be largest and besi.-equippcd in the coocty. PRIVATE ADDRE8&—28, CHALYBEATE-STREET THOMAS & JONES (Formerly Wm. Thomas), GENERA MERCHANTS ABERYSTWYTH. THOMAS <& JONES, OOAL .ND LIME MEltCHANTS, ABERYSTvrfTH. T COAL AND LIME ALWAY IN STOCK. BRICKS, PIPES, SLATES AND CEMENT. NEW GOODS IN ALL DEPARTMENTS. NEW OILCLOTHS, LINOLEUM ? CARPETS, SHEETS, SHEETIN TICKS, TABLELINEN, PLU8HETS BLANKETS HANGINGS &c. ROWLAND MORGAN London House, ABERYSTWYTH. OCEAN VIEW HOUSE, SUPERIOR BOARDING ESTABLISHMENT, VICTORIA (Marine) TERRACE ABERYSTWYTH CEAN VIEW HOUSE Is mr.dp,rn built, stands in best part of Marine Terrace, commands uninterrupted sea view. Moderate terms by the day or week. MTtS. A. KENSIT, ProprietreM. SMOKERS SHOUED tGO TO J. & L. WARD The Aberystwyth Bazaar, FOB PIPES, T()B.L<\CCOS, ETC LARGEST STOCK IN THE .° PRINCIPALITY. NOIE THE ADDRESS— 6, Great Darkgate Stre ABERYSTWYTR. I Halen. Salt. Halen. LAt{(j'i: AND SMALL QUANTITIES. D. & T. JONES. a R)mt: 3ia)<Er,
LLOFFM]\.
Ond nid yw pawb yn hoffi bloedd Corwyntoedd crynon cyndyn, Y gauaf oer—end dyna ran 0 burlan benod biwyddyn. Mae'r flwyddyn oil yn llawn oer da, Ni phalla Biewn ffyddlondeb, Amrywiaeth berSaith ynddi sydd Bob dydd er ein buddioldeb; Da-rHenwn hi yn ymyl Duw, A goleu byw ei gariad, A gwelwn bawb ei bod yn llawn O'r dawn sy'n gwneyd cymeriad. Scranton, Pa. D. P. JONES. BYWYD. Ail oreu yn Eisteddfod Gadeiriol Aber- ystwyth, Rhagfyr 26ain, 1903. Mae Bywyd yn eang ei nawd. ond pa lun Sydd amo ni welwyd, ni welir gan ddyn. Beth ydoedd? Beth ydyw? Beth fydd a pha fodd Y gweithia sy'n ddirgel, y Dwyfol a'i todd, Ysgoga, ymloewa., tnyy'I' Cread i gyd Efe yw gwerth mewiiol goludoedd €'in byd. Ei hanfod yw'r Crewr cuddiedig ei Anian, Ac ynddo a thrwyddo y Hiwia ei hunan. I'w bwyso na'i fesur, y mae yn rhy fyw, Ac ni cha ei ddeall gan neb ond ei Dduw, I mi mae yn ddyfnach mewn mater na Deddf, A ffurfia berthynas rhwng Sylwedd a Greddf, Ei effaith a deimlir, a gwelir efe I Rywiau 'n ymroddi mcwn Amser a Lie; Ei lais yw peroriaeth v Deyrnas Lysieuol. Y Byd Anifeilaidd," a'r Cread Rhesymol." .Dadblyga ei hunaji yn fwyn, ac mor flith A th!ysni tynerwch disgyniad y gwlith. Mae?n wyl ac yn ofnus, ond, etoo yn hardd Mewn blagur a blodau ei angel a chwardd, Mae'n hyf fel y daran, yn booth fel y mellt. Yn wyn fel y boreu. a chadarn fel cellt; Mae'n treio a Hanw yn miaen trwy yr oesoedd, Gan chwarau a dawnsio ei nwyf hyd y nefoedd Mac bywyd yn anwyl. anwyled a'r nef Yn mron pob creadur-ei einioes yw ef; Myn yw fy mywyd a'm bywyd wyf Fi/' Beth ydwyf? Pwy ydwyf? Wyr neb end fy Rhi, Yn ymy! Byd AraII ? rhwng marw a byw, Fy Nefnydd a roddaf yn nghofal fy Nuw." Ar Grist y gorphwysaf ac ynddo'n anfarwol— Dadganaf emynau ei Gariad TragwyddoL" —CYNFELIN.