Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
42 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
**' -'" '!.
42 erthygl ar y dudalen hon
PENMACHNO A'R CWI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PENMACHNO A'R CWI. MARWOLAETHAU. — Yr wythnos ddi- weddaf derbyniwyd y newydd tri-t am far- wolaeth Mr Edward J ones, West Bangor, York Co., Pennsylvania, Kortli America, bu farw nos Sul, Gorphenai 17eg, mcwn cyfarfod gweddi. Ei dad-vn-nghyfraith oedd y cyntaf i gymeryd rhan yn y cyfarfod, ac wedi ei alw yiitz-?ii yn w-laen 1'w ddilvn, rbo(idodd yr emyu llwn w al;lan, ",krglv,73'dd tvi-.cd a'r -cwvddio- lianodd vii gryf' gyd?tr n ?i c? I. gyn?til.eidfa, vua a-etli 1 w,?zdii, a plitn vn gorphen y frawddeg gyntaf bu farw. Mab ydocdd i Mrs Ann Jones, Shop Isa (Glan- ab?r gyafc). Ymadawodd a'r Cwm a thy ei dad a'i fam wyth mlynedd ar hugain yn oj, ond bu gartref am dro tua chano) yr amser yna. Gedy weddw a chweeli o blant i alaru eu colled, ac yn y Cwm yn yrylo'n hiraethus y mac ci fam weddw, dau frawd, a dwy chwaer. Yr oc-dd yn 52 mlwydd oed. Cymr- odd yr angladd le dydd Mercher, Gorphenaf 2of cA. licddwch i'w lwch yn y gorllewin pell.—Yr un wytlinos derbyniwyd y newydd am farw gwr i gyfnither yr ymadawedig ucliod yn Bethania, Ffestiniog, sef Mr John Edy.7ards, anwyl briod Mrs Mary Jane Ed- wards. merch i'r diweddar Mr Bees Hughes, Rhos Güch. Bu yn nyehu am ainsor maith, ond diodd-cfodd y cwbl yn da wel. Brodor o Dolwyddolen ydoedd, ac yr oedd yn 45ain mlwydd oed. Cymerodd yr angladd le yn mynwent Bethesda nawn Sadwrn. Cydvm- deimlwn yn fawr a'r teuluoedd g wedd won a'r amddii'aid yn eu galnr. PR.EGETHU.—Dydd Sul pregethwyd yn Eglwys y (Vm gan Mr Llewelyn Edwards, Blaenau Ffestiniog.
-----NODIADAU.I --
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
NODIADAU. I FCRWYMANT AWST. 0 bob gTxryi gyffrcdin diohon m;i.i r Ltiuu cyn- tai o A wet vw'r fwyaf jjc'ologai-dd. ll-wyrach toil liyn i'w briodoi'i i r fiaith m".t'r vyl lion yw'r ] olaf cv-n, dyfod o r jr £ u?.af a. l ddrycJncedd a'i ddyd-diau by.inor:. Nid yw r liaf gyfoet&cood mown Tin mis ag yw y.n Awst; ac eZcrti mw I pob cwmwd yn oriawn o l oJad inawr. 1i,w odladd y JoJydd yn liawn arogl new y eld, a'r meaxsydd. a'r bryniau yn declirea ncwid Uiw yn wyneo cynjies yr liu.u.. R:thr cs lawy-nsd dyd-d- -d -au A-wtrt yn y rhyw rc -cif iiafur- ial yimoni i gyTC.hu tua'r tywtxi ar cjj'cJvu i SYL I fud ar y mor di-dcifyn, •'ii'r gro ilwyd id breu-cldwyd braidid ei doimau sidsjiaidd." 'Ac r..vd oes neb yn bio ar M't- donn, boted [wyn erwin. 11a.r Ull rhyfeckkxl aneaJladwy tu oJ y-borra a thawoiwch y nwr, a'r iih v fed-eiid hyny yn dangos eiddilcd dyn yn ei oriau pwys- icir!i. Nid oes fan fe'. plan y mor i mi anghofio ftin balch-dor an iiuiu'.noldv'b, ao i gieiciio ystyriod beth yw bywyd mown g-wiri-onodd a iircLused yw N ei clrwcrwcdd i gyd. Er frwaouh&if nratcro]- rwydd yr oc?o<dd <ii w<Mlda.r maxj tonna.u r mor u. byd yn "chwyddo byth i'r lan" ac yn sibrwd yn ddicrffwys con ddyii-eAda u pura-f dynoliacth. » a "RHAMAXT" ADDYSG CYMRU. Dywedodd Syr Lewis Morris rywd'ro, y bu- ISSii itanes jwddysg Cymru, paj) ddoloi r amsoT i'w ysgnjfenn.u, yn darUcn megia dhwodt y tyl- Wyth teg; ac mae dywodtod Syr Iflwu; fel pen tsael ei wireddu'lI raddol. YmhJith y rhai eydd newydd cnnil] gradd yn Mhnf-ysgol Cymru setix ni-eivli LcuaJic a gaiodd eii baddysg cyntaf mown ysgoi olfcnoi yn un o ardaloedd' amaciLh- tdd'Ol Cymru. Gwedi gorffen a'r ysgol ba am tai hlynyddau yn gwasajracthu fei rnorwyn., a ohydla dyial baxirad Jhvyddodd i gaol myncd.iad y ;ol. Yn rht,,str y L?wyd<liaiiu3 tm i'r B,-if- s-- radd mown gwyddoniaeth oeir dyn ¿.eii..ranc yntziu wec- t bod yn gwelthio aan amryw flynyddoedd yn y takxiJi gio. Sioriiaodd ysgolor.iaeth yn ngiyn a'r mwnfeydd gvv rs llawn iddo yn y Brif-ysgol, ac wcitliian mac wod; ei benodi i rwydd bwysig Io] darlithawr m-ewn atihrofa Chineaidd yn Ticntein. • • • YR ANIAN GYMRETG. Yn un o'r nofelau diweddai a gAoeddiN-yd an y wasg Seisnig ceir Jian<?e Ued famvl o'r uaanawdi Cynireag, ac anodd iawn, gabascm f-eddwl, fuasai i neb wrthbrofi, yn ei gryn-swth, y darluniad a roir. Anodd gan y Cymry, obai r awdwr, yw maddeu: mde popeth bach yn gam- wedo iddynt, ao maent i gyd yn dra. theLndadol. Mae'r gofid aa.chosir iddynt yn ddaarwybod gan yr estron, yn fwy nag a eill neb, end y Cymry eu hu-nain, ei amgyfFjed, ac un o'u anffodion J penrtaf, yw eu tuedd bared i deinrlo camwedd pan nas amoenar. Kthr mae'r rliin"weddiau r Cyoixro, metid awdwr y llyfr, yn fwy o lawer ba'-u d?ff 10 .ygion. Mae barddorijaetli yn treidd* trwy eu ruatur i gyd maent yn dtlewr; ac mae en ilettygarweh yn ddi.gon i eetyn gwers hyd yn. oed i'r Arab cajedig. OB oes ganddynt gariad tuag atoch, rtd oco dim yn rhy fawr j'w Waeud drosoch, oithT os troseddweh hwy rnae n thyfed rhyngoch byth wedyn. Mao rliai o'r Cymry, meddir, yn teintlo yn flin os y'u geiwjr )-n "Welsh," a dinnygant yr enw mcgas yr enw t roddodd y Sacsoii iddynt ar y cychwyn. Na, ion ?w' d y *e'r a-wdw-r, "Cymry" y-w tr?gd -,a ttiynyddoedd. Mae'r Ei«ifeiniaid .«Ii enim eu tnaddieuant. eitlir mae'r Sacsonaaid a'r NoriuaJi- imid yn elynion o bytl < w LLYFRGEIXL TANDDAF-KROI- Nid yw'n wybodiaetb gyffredhia, feallai, fod yn rhaid, yn ol deddf hawl yegirifi anfon oopi o bob iiyfr itewydd rnd yn ur.ig i lyf rgeli yr Asn- gTioddfa Brydeinig, ond befyd i lyfrgell Prif- gol Oaergrawnt. llyfrgell CoJeg y Drindod, Dudyn, flyfrgell ya- Eirktfwyr, Eid< £ n, ao i brf-rgdl y Bodleian yn Rbydycliain. Ac wrth gciio gynnrifer olylrau a gyhoeddir yn Mhrydain yn flymiklol. nid anodd yw ryiiicd changed y tie øy'n aitgenrhciddol i ddiogeJn'r c-%ibl. Yn Rhyd- ychen mae'r iijfrgell fawr e>isoe« wcdi e. llanw, ac ma.c'r aivdurdodau wodi pen-derfyml ar gyn- Bun i adeiladu ilyfrgcil tanddacarol oang i gyf- tn-fod a'r ilanw parbaue. Bydd i'r adieUad new- ydd dair llofft, ac yn y llofFtydd byn rhoddir pob oelllyfrau cyn agosed at eu gilydd ag sy'n bcHJhl. Yn ol yr amcangjirif bydd tneuliau'r Hyirfa newydd tua dtoug-ain mil o bunnau, a claan cfeanged hybi, credir y bydd yn ddigon i tyrenwys oil lyfrau'r ganrif nesaf. 6 0 CFIWIUO HA NEB. Credai llawer o honom mai arwr rhamant yn unig oedd Arthur Frenin, ac mai creadig- a.eth dycliymyg- oedd y rhan fwyaf o hanc3 y Cymru rhwng vmadawiad y Rhufeiniaid ac yraddanghosiad Maelgwn Gwynntxid. Addefir fod Breuddwyd Rhojiabwy yn y Mabinogion yn un o'r rilainantau tlv&af mewn llenvdd- laeth; ac er, feallai, w«di ei chaboli yn fawr gan wahanol genedlaethau, cynnwys, fel pob rhamant arali, awgrymiadau lawer o hanes boreuol ein cenedl. Eith-y dywed ein hanes- "Wyr diweddar am Arthur mai nid arwr dychymyg mo hono, ond yn hytrach ei fod yn berson gwir hanesyddol. Mae Arthur, fel yr adwaenwn ni ef, yn drindod ynddo'i hun-tri brenin o'r un enw, a'u teyrnasiad yn ymestjn dros gyfnod maith—a bod hunan- jaeth y tri wedi ei gorchuddio gan adchwil- iad anigonol o'r ysgrif-lyfrau yn y gwahanol lyfrgelloedd. y YR HEN FEIRDD, Dyma fel y c..anodd Groffydd ab Ieuan ab Xilywelyn Fychan, yn yr unfed ganrif ar bymtheg, i'r fun a garai — "Dydd da fo i'r fwyna fu, Dig i wyr yw dy garu, Dy gusan bychan oedd ber, Dy gael yw dig i lawer. v Wyth fil, wen, a'th folionnan, O'r iad i lawr i'r wyd lan, Ni rodia dyn ar dy du Ond a geir yn dy garu. Pan welais gresynais i Pured oedd y pryd eiddi; Ni aned yn nwy Wynnedd Oil i gyd un well ei gwedd. ^——
Rheolau Dipio Defaid. ,.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Rheolau Dipio Defaid. t PENODI AROLYGWYR CYMRE1G. Yn Nhy'r Cynredii: gofynodd Mr Haydn Jones ft alwyd sylw Bwrdd Amaethyddiaeth at y cy- huddiadau wnaed gan y Bwrdd yn erbyn yr aw- durdodau llool o berthynas i weinyddu Dtddf Dipio ac fod y cyhuddiadau hyn wedi eu gwneud gan ffermwyr Cymrcig wrth arolygwyr na ddeall- ent Gymraeg, ac ai diffyg gwybodaeth o'r iaith oedd achos yr boll gamddcall, a pha un a ofalid eael arolygwyr Cymrcig i ranau Cymreigaidd jn ii dyfodol. Atebodd Syr E. Strachey fod y mater o dan. ystyriacth. Ni fyddai yn ymarfcrol trefnu i-a fyddai i neb ond arolygwyr yn siarad Cymracg ymgymeryd a'r gwaith yn Nghymru, ond yh- wanegwyd arolygwyr yn siarad Gymraeg yn ddi- weddar at y lleill.
Y Ddirprwyaeth a'r Chwareli.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y Ddirprwyaeth a'r Chwareli. Ddydd Mercher, yn gynar, aeth y Ddir- prwyaeth Frenhinol o Gaernarfon ar ymwel- iad a chwareli Gogledd Cymru. Bwriadant dalu ymweliad a chwardi Alendra Moel- tryfan, Dorothea, a ThaJysari). Cynhwysa'r Ddirprwya^'th Syr H.. S. Ounynghamte, Mri B. A. S. Redmayne, J. S. Haldane, J. S. Arns- ■worfch, R. M. Greavee, R. A. Thomas, R. T. Jones, W. Lewney, a N. Lovett; a chyda hwy oedd Mr A. Kay-Menzies.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Yinwelodd tua 10,359 o berscuan ag am- gueddi,eydd Ijejggw^ yr wythnos ddiwediai^
Llith Die Joaes.I --
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Llith Die Joaes. I LLEIIIAD Y F-OBLOGAETH. Y OORAU A'R EISTEDDFOD. Bron bob tno v bydd a f yn agor fy ncv.^dd- iadur y d.yddiau byn, ma Kddai yn fie.ndio cwjinion Cihorwydd y lieiha/i r'byfeddo! yn nifor y uy-n y wiad yrna, a Lawl am fhrydd-dai i famwu. Mac liyn yn cdrych. yn ? I (i, v.id' ddifrila l'it-kvii n'. t,re-i?daJwvr i a,u TNrK?l- -Tik-i.TI dtcx- tybed ia fyza. vn" n s dod i dcloriiu ? Fedrwn ni ddim fFerddio peidio cefnogi dyfodiad din-asyddaon newydd, acJios mi rytla ni yn brin iaw-n o rai maw yn ogystal a ,,Ila* bacil. -nafofn cKt ir. Ia,i Q?Nr i gy i-wu o lelaf inli,eitt -?n bi-i d w(-di in lawn _y d.N-ddi;i.ii Kitch-e!iier, ai-n Ni?,n i, ydi yr unig ?-dyn gwirit,,m?*14-iol fawr vn y fy-cliiii, -c- g?,d-,v o'r nellcla. Flyii- ,a niae. yntcu --n ca,I yydcekdd yn ol 'mood genym Ro.ebery ar Gyn.. hor Sirol Liundain, Chamber",ar Gyng-hor DLiiesig Birmingham, Beaconsfidd a G'adjfcono yn y Scnedd. Ond nid ydym yn cad y fath yna o ddtrnicn yn awr. Nl, ma,e'n rhaid i In Jood- losn i ar ddyjiion o wahanol stamp. Dyna Mistsr Ke.ir Hardie hefo ei wri.hwynebiad parhijus i'r anan syvld yn oael eu camatau i'r Brenin a'r Teulu Brenhin-ol. Tydi y boboi hyny sydd byth a bewmydd Y11 dal i gwyno ohcrvvydd rliyw han.cr rnili'wn ryda ni yn ga.oi.atau i'r Brenin ddim yn gwybod pan ma nhw yn dda aiaai. Dau cant a haner o flynyddoedd yn ol fe- ddarfu y Senodd ]-,M! i-- ?-p lat dala ?<) godi y ,?viii LLnfc,?,'?i o I,2W -.00 d'yiiedion y Brenin. A bdh oodd y canljT.kwi? Wei, da rf n kldynt dretliu y bo boJ lies eu dar- oatwnsf i dlodi, Y dull o godi y pres oodd trwy rodidli. tiretih o ddau wllt ar pob corn shinidda. Sat basa Mistar Keir a'l gefnogwyr yn Iteioio taloi dau swllt ar pob corn ahimdda sydd ar ou tai, tvbed? MATERION EISTEDDFODOL. Gadcwch i mi droi rwan i'r bvd eisteddfodol, a thaflu golwg ar restr v cystadieuwy.r yn ein Hosteddfod G-e.ned!aethoi, sydd i'w chynal yn Coiwyn Bay eleni.. Mae'n wir fod nifer y.r ym- greiswyr yn dangos cynydd ar y flwyddvn diwe<ld- af, ond mae'n rhaid cofio nad yw y gj'dmarsaeth yn <Joeg-, aclio,3 ni cnynbaliw yd yr Eisteddfod yn Nghymru y llynedd, ond yn Mihrifddinas y 'i,c 'rocld -v,n natiprid, d:i--NN-vl' i ii?fe-r FeliT 3-,r vmgtisw?.yr fod gyrnal"nt ddw.N?wa:?tif *I-/an mae yr Eisteddfod eBeni i'w chynal yn ei hen gyn- heftn. Foil y dywedais yr wythnos ddliweddaf, mae yn syn mcxkhvl, ac nid yw yn pranmoladwy i ni feI cenodl nad ccs on<l un cor mawT, a hwnw o'r Dahcudir, yn CystdJll eni, pan mac yr wyi i'w chynal y Gogiledd, a mcvvn lie mor gyficus a C3ioiwy7i Bay. Mae rhywun yn treio ef>gusodi y oerddorion trwy foio y Pwyli'gor Ersloddfodoi am d<k>wis daniaiu rhy galed. Wei, wel, both ?i, Iacl y ?,:?tn, ',Ior o ?,,an y w e?-1- am "Gvniru ru i gNd," <t d-vwtxllAd.,Iu cy-ff("yb. Mi, faswii y-n mcddyvl y basl. ddig-on o for corddoroJ i iiofio gfweithiaii Mozart, E\?a,r, a JenkiiKi yn ein gw'iajJ. Na, mae arna'i ofn mai e.gus go win ydi deyd fod y da.rnau yn rhy ga-ed- i gcswi g-ww T pan. Nid oes ond un cor o Ogledd CVmru wedi cystadiu yn y brif gystadJouaeth am dciieng mlynedd, ac yn yeted yr antcr hyny fe ddewi-s-wvd rha i darnau yn ddigon hawdd i gys- t--i,ctl methwvd gl?,r a iii-Nvy ,u arn3-iit, ond n a-.g u a :ir),ao ar- -ii cor o'r "weiriydd hwnw yn addyKgu y cor eisteddfodol elieni. Mae arna i cfn fod vi-ia rfiyrowi i'w beio beb&tw y pwylljjor a.m y sefvlJia. Sylwal fod yna. prymaint a 56 yn rnyJi'd i i^tiiodd "Ycitoi-ni ar m y mor" am v goveu. Mae ai-raa i ofn y bydd hi yn ystorm ar y tir hefyd pan fydd y gystad'cuactb yrira yn myn'd yn mlaen. TRAM OR W YR A GWYDDELOD. Mi ddywedodd rhywun v dydd o'r blaen am Tinopr, fod hi yn cael ei pholx'ogi draTnor- ?i ?ilru ,?an Wvdik,<>d, a'i dyr?-cii yx,llrwodze-- g?in y (-'ymru. Wn i dtiiiii IA la.'kiat o a-ixi-,ni?e-d-d 'fer o syld yn li?n. Mae vil, w*r fod vni Mn n.L dramorwyr yn gwneud i fyny y bob:oga*st,h, a mae'n cdTych. yn tLbbyg iawn fel tasa yr aelodaiu o'r Iwerdtion yn ilywodaiaefhu y T-tlywodrajoth bro^enol i raddau liclacth Lawn. Ond Cyrnro sydd vn gw:ieud ac yn hel y trctii fxldiarnom. Wj'th g-wrs, mae yn rhaid i rywuo godi y trcibi neu fedra, neirianifc y wlad ddim myn'd yn ei blaen, ond-i- pwnc ydi, a ydi y Cyniro y-n gofaJsi f,?,,l y tmtn<) m-y-r y4<1 Vii inzintk?l?!c?;ax CiIi ni'arl(,.Il- ii,adoc,dd yn talu eu rhaii ?. r troc-ii i g-ati,?v y w'ad ile? N-we.,dcdd Mi!;Iax STiow -vn l?la:iwtud- .yn c D. no y dydd o'r blaen nad oedd yna ddim i-retli ar "top notes" nwwn oerddor.aeth am na fedra Mistac IJbyd Goo-rge ddim eu <?yraedd nhw; fcfly yllf fl-dr?Nn ni ti-dii-.i b,o fo am E,(,,f y w r?ia Cy-mrraopr vn Eisteddfod Colwyn Bay. We! rhaid tori fy Liith yn fyr yr MO'thnos yma, gan fod y cerbyd yn ajros am d'a.D.o ni i fyn'd am dro i Dwyg^'fylch-i. DIC. JONES.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
"Y GENINEN ELSTEDDFODOL." Cyn- liwv,a: wvdi, ant: Pryddest gan Fryfdir. Nazarcad: I'ryddest Gadeiriol; gan y Parch Glanncdd Bowen. Y Duw Ddyn Awdl y Gadair; gan Fwlchydd Mon. Boreu ym Mai: Can; gan Weledydd. Diwygiad 1904—5: Awdl y Gadair: gan Arianglawdd. "Teulu'r Glep:" Ordd Duchan; gan Gcin- ydd. Enwogrwydd Awdl v G adair; gan y Parch N. Marlais Thomas. Y Winwyddcn Englynion; gan Mr J. Edno Roberts. Y Wenci: Englynion; gan Eilydd Ehvy. Joseph: Pryd<i. £ .«t Goronog: gan Mr Tom Lloyd. Breuddwyd Macsen Wledig: Prydd- 'est Gadeiriol; gan Ddeiniolfryn. Ym- -L mi w Adrodd; r T g: Da?-n i' gan G aer- y wyn. Einioes: Pryddest Gadeiriol; gan Wilym Mvrddin. Yr Amddifad: Awdl y Gadair gan Fryn Ala. Simon o Cyrcne: Pcnillion; gan Mr Lewis Dayics. Y Beili: Cerdd Duchan; gan y Parch R. Abbey Wil- liams. Dwylaw fy Mam: Pryddest Gadcir- iol; gan Weledydd. Y Boreu: Cywydd; gan y Parch D. Emrys Janses. "Bvdd Goleuni yn yr IIwyr:" Pryddest Gadeiriol; gan v Parch T. E. Nicholas. Henaint: Can; gan Ab Hefin. Y Prifathraw E. Herbcr Evans, D.D.: Prydd&stau Coffadwriaethol; gan Gaerwyn ac Ap Hmvco. Gwnoud yn Dwt: Can Ddigrif (yn Nhafodiaith Canolbarth Cere-digion); gan Gledlyn. Y Wraig Rwg- nachlyd Cerdd Duchan gan Mr John Owen. Theodore Roosevelt: Awdl y Gadair gan y Parch John R. Jones (Hendref). Addewid: Pryddest Gadeiriol; gan y Parch J. D. Richards. Y Tri Llanc yn Babilon Englyn- ion gan Rugog. Hynt y Canrifocdd: Pryddest Gadeiriol; gan Mr John M. Prit- chard. Y Gornanl Pryddest Goronog; gan y Parch E. J. Herbert. Y Ceiliog Rhedyn, y Morgrugyn, y Pryf Copyn Englynion gan Berthog a Threforfab. Dyffi vn Amman: ('an ga)i v Pare-li D. G. Jows. Y Fis-n,-wh Rvdd: Ca;i ?q; ga?n W?c-edvd<t. Ilef, "Amser v Milwr: izin LI-ew rid. i'r Adar Ganu Canig; gan Gledlyn. "A'th Dad yr Hwn a wel yn y dirgel Pryddest; 1rug-,ir,-dd: ('a?; ga-n g,?n Ap Huwco. L, Eifion Wyn. Bugcilgerdd; ga.n Mr John Thomas. Cwymp Dagon o flnen yr Arch Pcnillion; gan Ddaniel Cledwen. Lleucu Blwj'd: Rhiangerdd; gan Athron. Myfyr- dod: Cywydd; gan v Parch D. Emrys James. Cyfarfyddiad Cybi Wyn a Chybi Felyn yng Ngh.Iorach Englynion Eurdly&og; gan Feilir Mon. T-ndno: Cerdd Goflfa; gan Isfryn. I-echvdf,i. G alltviny-nydd: gan Gledlyn. Aiif?rw<)Id.eb:' Ilrydd?c-t Gad-t,-iriol; gin y 'w-rllyd Lewis. "Ma?e arraf (-isieu Paxch J. C, Marw:" CVfieithiad; gan y Patch R. Abbey Williams. Y Croesholiad: Pryddest; gan Mr W. Jones. Englynion, ITil'-a-Thoddeid- iau, etc.; gan In o Feirdd.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Aeth yn lielynt wyllt rhwng Pabyddion a Phrotx-staniaid ym St. Helen's ddydd Gwener. Oollwyd 1 lawer o wed. Nifer y trwvddedau cwn a roddwvd allan yn Mbrydain Fawr, yn MefreJiu, .1J. ydoed j U58.166.
Methodistiaid Dosbarth Conwy…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Methodistiaid Dosbarth Conwy a'r Creuddyn. CYFARFODYDD YSGOLION. Qynhaliwyd cyfarfod ysgol Gorphenof 23ain> yn Bryn i'yd<w, da.ii ]ywjdduiot<h y Cynghoxwr ilenrv Jones, Deganwy. Am naw o'r giOoh cyfarfu y cynrychio-lwyr, ac yr oedd yr ysgolion oil yn. oaei eu cy-nrychrioli oddigerth Glan Conwy. Wedi: cadarnhau cof- notl'ion y cyfarfod ysgol biaenorol, derbyniwyd cena,,INN,i-i bwvs* 1,? o Saom-tJi-ol L"?Ln- dud-no. Gosodwyd hi gcrbron gan Mr 0, W. Roberts, Sfloh, a'i heg'.urwyd gan Mr II. D. Roberts, safonwr y doibarth. 'Gciuitiwyd y ma.ter hyd ncs bydd y gonad wrd wedi ei g0300 gerbron yr ysgolion. Dewiiwyd y brodyr ca-nJy-nol i ategu y mater yn y cyfarfod ysgol nesaf yn Penrhyaside: Mr E. Jones, Glan Conwy Mr D. G. Jones, Siloh, Llandudno, a Mr H. Parry Jones, Gyffin. Dechreuwyd cyiar.fod deg o'r g'icoli trwy pad adroddiatl o'r aii benod o'r llyfforddwr gan Misses A. J. Roberts. L. G. Davie^, Jennie VviL ;ia*ms, Sniaa-betli A. ,To]xy., Ann:;oe Robsrti,, dos- barth Mips Roberts, Pabo Ba/jh. A rweiniwyd mown gw-eddi Mr Parry, Rehoboth. Yna baiwyd y plant yn v Sed [P0noù: o'r Rhodd Mam gan Mr H. D. KciborLs, Siloh. Yr oedd: yr hcii a'r ateb yn rha.gorol. Diweddwyd gan Mr J. S. Jones, (JaersaJem. Am ddau o'r gloch cafwvd ad rod-din d o'r pumed bftnod o'r Hyfforddwr gan Mis.ves L. Evana, M. HugheM M. E. Wi'Uiianrh?, M. E. Roberts, dos- baruh Mies Jones, Marictfi. Arweindwyd mown gweddd gan Mr Wilii-ams, Ta.bcrnace.. Cafwyxi hanes yr ysgol yn y J.e gan yr archwiliwr, Mr S. Williams, Pensa-rn. Yna holwyd yr ysgol yn gyfTrcdinol yn yr ai'l benod o'r Epietol Paul at y Philipiaid gan y Parch E. Edwards., Ca.r- mg, ao yr oedd yr holi a'r ateb yn ryinus iawn. 'vi -1 ,id w vd J. Joroi. Cariric! Diwe, ganrW Yn a<i,-o,d',id or fod )-r hw-vr ca,fw,d I 15-fed bei>cd o'r Hyfforddw.r gan ddsy cJiwaer iouono, Misses M. Parry a L. J. Roberts. Ar- wedniwyd menvn gweddi gan Mr G. W.jiiaarri, ,?,n&%m. Yna cafivvql t7-???lediKth ar y ina,tor, ,3,a -n G ra.?i. A,ro-nN- -f "PrycL!oxidcib i fcxli?fio 'N,.Lt' y mater yn rhag-orol gan yr hen frawd Griffith Hug.he-J, Tabemacl. Cafwvd sylwadora da. Atogwyd gan Mr T. S. Jones, Oaersalem; Mr O. W. Roberts, Siioh, a'r Parch E. EdweixL=. Car- msr. Diwwyd drwy weddi gan Mr Henry Jones. Yr co(ldf- ol llajfur mawr wedi bod ar gyfer y cyfarfcui y<goJ, ac yr oedd He amlwg wcdi ed roi i'r Hyfforddwr; yr o!l o'r ohwiiorydd, ieuainc yn cyd-ateb yn groew, a'r atalnodau a'r pwys- leiiio yn dda. Buasai'n fendith fawr pe buaeai yr oil o'r ysgoliion yn dilyn esiamp'j mor dda. Hefjd, yr oedd o&nu gan y plcrit a'r gynuffieid- fa yn nodediig, yn enwodig yn y.r hwyr. Diwcdd- wyd gan y Parch E. Edwards.
Bygwth Ei Frawd.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Bygwth Ei Frawd. CYIIUDDIAD YN ERBYN MAB PERCHENOG LLONGAU. Bu achos o nafcur l-yfedd iawn gorbron Mr Kingliorn, y Stipondiaj-i gwcithredol yn Heddlyg l,e)-pw, dd.vdd paii y Mcllyu' h Thoni?,jF, oed6 is Lladd ei frawd, Robert JJhn 'i'homaa, ar y G3-Ún o Orffcnaf, ac am fygwt,h ei saetlnu a ilawddry.l ar ddyddiad araiJ. Mae'r criynydd a'r daffyn- YilM yn feibion i berchcnog lioogau ac yiicwl heddweh adnabj'dd'us yn Lcnpwl. Mr Edwards (Mei Boteeaas), ac amddiiffynai Mr J. livani Thomas Dywododd Mr Edwards fod y cyhuddedig am gyfnod maith yn byg-wti1 ei frawd, a'r dinvedd fu i'r d-iffynydd hysbysu ei dad a ptarif glexc y '? fod NN-ed' I)i-?,nu liaw4idrvl' i aaetliu KNN-y?ddfa "II. i cli frawd, ac wedyn saeiiiu ei hunam. Yr oedd y brawd, yc,hwauega.i Mr Edwards, mewn ofn am ei fywyd nid yn unig oheirwydd y lllyneg. iadau, ond hetfyd o;herwydd gwei-tbi*>doedd cr- aill o eiddo ei frawd, GwniieChari bet.hau nas (,wi, i tz,yiiwyr. Ofxi- oe-hai yr uTrrl"yA, (1k]?ii ya e* ent ?,?d g.r a eo-iriunai ohiriad yr xichos am niwrnod fel y bydd-ai i'r cyhuddodig gael ei wyiio. Dywedodd MrEva-n Thomas ei fod y-n nabod y cyiiuddedig yn dda. Gwydriai y neb a'i ad. nabu nad yw ct feddwl yn amrtbairedag. Ang- liydiod teukiaidd ocJd, ac hwyrach ci led nuewn biindor wedi gwrieutd rhai dy wed'irada.u rhyfedd. Pc bai'r ta a'r mab araJl yn y Uyis, vehwanegai lrr- Thomas, hawdd fuasai profi nad oedd y cy- hu-ddiad air eyifaen gadam. Yr ooddynt wedi c,odl 'r warrant yn mheethder y fomtan-t, a dhrod- ai Mr Thomas y me.drai suorhuu na ddeuai'r mater gerbron y Mye drachefn. Ar oJ ychyd1^ ymddiddan rirwng y cyfreit'h- wyr a'r toaiu o'r ncml-dt4 penderfymvyd tafiu'r ,vk,h.w, allan, ac addawodd y cyhuddodig bcidlio biino ci frawd cto.
Y Gynhadledd 5eneddol.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y Gynhadledd 5eneddol. MYNEGIAD Y PRIF WEINIDOG. Gwnaeth Mr Asquith ei fynegiad addawedig yugiyn a Chynhadledd y "Veto" ddydd Gwener. -4kki?'au ril _w-er, yw ix?wil lll<)<Id .-i??,-?lur lod y c.?farfwvkid hy-d ytri byii wedi Ix?d 131 ti,ra Ix),,d4liaol, i dvwud- od,a jo,-f ?,r aao-diu ?n bwriad?u eyiinal cu infjr- fooydd oto yn ystod yr egwyl Seneddoi. Yn ol v Prif Weilli.dog 'roedd yr aclodau wedi ymgyfajrfod ddenddeng gwaith, ao yr ceddynt wedi rhoi ystyriaeth lawn i'r mater pwysig Wn sylw. Er nad oeddv9 e-to wedi penderfynu ar unrhyw gynllun terfynol, yr oedd yr ymdrarcd hyd yn liyn yn llwyddianur, iawn, ao yciiwanog- odid fod yr aekxkwu i gyd o'r farn mai da ei cadw ymlaen. Oa gwol yr aelodau maes o law nad oes obaith i benderfynu aa- gyfaddawd, fe ddeuir a'r gyn- adledid i ben. Gofynodd Mr Jno, Rc<lmond 03 oedd ym Hiwr- iad y Llywodraeth i roi ryw hysbysrwydd lell- derly nol. rywfodd neiu gilyd-d, pan ymgyferfydd yr aiekxliau seneddoi yn Nihaclnvcdd, eiUir ateb- odd Mr Asquith na. fvnnai efe rwymo ei bun wrth unrhyw addewid bendant.
Yr Aelodau Cymreig a Datganiad…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Yr Aelodau Cymreig a Datganiad y Brenin. Ar gais y BJaid' Gymrecg, bu Syr Alfred Thomas, Syr J. H<rlv,rc fRoh<>rte, a Syr D. Bryn- mor-Jones, vn gvvclod v Páf Weiniidog new Lun diweddaf. l>>-wedo^ld Syr Alfred Thomas nad oedd ef a'i gynwodyr dros rwymo y Brenin i berthv 11 i un enwad orefyddol fel yr oedd y dat- ganiad o-nygiedig yn g\vneud iddo ymrwymo i fod. Gofynodd Syr Alfred yn mheliach ,o« üOOd vr Act of Settlcnien-t yn golygu fod yn rhatid i ddatg-aniad y Brenin ei rwymo i fod yn aelod o Eldwys Loegr, a fuasai hyny n rhwystr i Ddat- gysy-ntiiid Efflwye IxxjgT yn Nghymru. Ateb y Prif Woiniidog oedd fod yn rhaid i'r Datganiad rwymo r Brenin i Egtwys Ixiegr yn 01 yr Act oi Settlement.
Etholiad De Affriff. ---
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Etholiad De Affriff. Bydd yr ctholiadau yn Undeb De yr Affrig yn cymeryd lie ar y 151-ed o Fedi nesaf. Y pendcrlvniad gvvieiddiol vdoe-dd eu cynal ar yr lGegfond, cododd yr Iuddewon wrthw^Ticb- iad i'r dyddiad hwnw, am mai eu Sabboth hwy yd oedd, ac y caent hwythau felly oil eu difreinio. Er eu mwyn hwy, gan hynv, yn unig y newidiwyd y diwrnod. Ni .wneir hyn er m-wyn had Abraham yn Mhrydain, er eu .)n fi-locid mek-n rh*f?d;. Mae vn d,?-bvg bod I ma-i un iheswm am hyny ydyw f,,?d jl,-i tre.??- Ladau ni—cadw y pol yn ago red hyd wyth o'r -ocli yii yr hw-r-yn !eii galluo, gof", tr-a I gi I 9 eu pleidleisiau ar ol i'w Sabboth fyned dros- odd. _——————
Eu Caethiwo ar Ynys Enlli.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Eu Caethiwo ar Ynys Enlli. Yn hwyr bryd-n awn dydd Merchercyrhoodd- odd dwylaw y llong "Mary Elizabeth," o Lerpwl,"Bwllheli, wedi bod yn Ynys Enlli er's deuddeng niwrnod. Yr oedd y llong yn 61 tunell, ac ynddi lwyth o lo o Lerpwl i Borth- dinllseyn ag Enlli. Tan vchydig bellder o'r lie olaf aeth y llong yn crbyn y croigiau, a dinystriwyd hi. Gostyngwyd bad, a rhwyf- wyd am Enlli drwv yr ystorm. Digwydd- odd hjTi ar y 15fe<l cynfisol, a charcharwyd y criw ar yr ynys hyd ddydd Mercher gan yr lun anffafriol. Dychwelodd y cadben (Owen Williams) i Lerpwl ddydd Iau.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
"Anwybodaeth a rhagfarn," medd Esgob Lerpwl, "sy'n cyfrif am yr belyntion eootol ya y dduiai hODQ."
Nedion o Glip y Gop.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Nedion o Glip y Gop. (Gan "Wil y Gweithiwr"). Gan yn ddiamhe.u v ccir hanea Eisteddfod Troflawiiyd yn y "Pioneer-' gadawaf hyn i ral inwy cyfarwy<M. DcngVs y fa.th gynuiliad* a gafwyd "no fod yr Eisteddfod hon yn paj-iiau i eniil yn oi. pihob!o>grwydd. YR IAITH GYMRAEG. Yn myp? y rhai hyny c-edd yn cymeryd dydd- ordeb ftyda r Cymmrodorion Prestatyn yn Ma. H-aii ceir Mi35 i-ew;g, merth Mr a Mrs JicrbeJ-t Ivewis, yr lion adroddiedd ddenryn o Gymraeg yn N' y7i )-n WqL-?al)ol i a c:"c". Ma,, b- lawer o bobl ieuainc Cymru sydd yn esgeuiuso Jaiili eu rhdoni. Tncdd fu yn mysg y werin bobl yn y goa-phem-ol i ofelyelm y Saeson, ond erbyn hyn y mae y ffasiwii yn deehrou cyfnewsd. Dyl'fld nK>rc.lxd a nieibion o'r dosbarth wcithtol geido bob amser geidiw hyny mewn oof. Un ti-o ki- ? I i lit-n Gymro gNvLvi,-aro': bv-d,,i i'ir fai-?N, tT-,t l??,-ddaf fi a -Nlalll b3-?Y.7' LLENWI E U COFFRAU. Y flwyddyrt hon do r.hoddodd Ma* RJBI, Mia. Hag, bum' I-wn,, i dtrysorfa y Cynimwdorion, ac addawodd Ar^lwyddcs Mosfcyn. Talacre, ddeg- punt araJl. Yn sior, ni d,d'y;.ai y prif arwciniwyr fagu y psTjddglwyf yn ngwyneb y La.th gefnog- aeth syi«'od<k)l. GWLEDD 0 DE nt PLANT. Cafodd1 pkuit ysgolion dydli TreJogan, Tref- lawn70 a Gwaenysgor eu gwahodd n; Mia. Ilali, a c'lawjant- en dlgorai o bob da-utecthkwii a oh war. eu-an, ac nid. rhyfedd oedd ^weiedi tma. dau ;nt a haner o blant yn edrych mor sinoi wrth dxlyifod oddiyno. CHAMBER WEN. Ar ochr y fTordi yn agas 'i GasteJl Dyserih ceir hen f-urddyn, fel y tybea rhai, o lien Eglwys, end y d'yb rowyaf cvffcedm ydyw mai yma y preswy&d ü,Ù¡wad y Casieil; ond oTywais fod yma a*rv.:hw:iliad yn eael 01 wncuthur ar y Uee-yn y dydd'sa^i hyn gan raii o Gk: e°r St, Bouno, 1 re- moirohion. Felly, efalUtii y Ilwyddir x d-afl.u mwy o cicrjni ar yr hen griiir. Ys-gnfena. rhywan i g- isio e.giuro fed a wnelo y Rfoufedniasd ibyw- bath. a'r lie hwn, ac feil eaal dros hyny dywed iddynt pan yn g-wiieuithiiT :l6.¡:-eli y Parwly ddyfod ar dtra.ws nifor o arian Rh-iufeiaig wrth odreiu v g-raig- b.'tr'h yn iddo. Met.liaf a, chanfod fotl a wnelo hyny ddim a'r hen furddyn Cham- aA b,-r Wen? ca-nys ,"Ir t, nr, v flaufpin- liai Nvxitli angooh; os fo ly, pwy wyr irad hen gelp un o'r iMi fwT);yr hyny ydoedd yr arian y deuwyd ar eu traws. TORI CERRIG. Byddai pob! er's taiiii yn tybao na byodaa to-ri oe.mig" ar crfir y ffordd yn w-aitii cyiaddaij i neb ond1 i ambell i lien wyr rno,Ii' Lntuo oedd yn der- byai caTdod phvy.foil. EI-byn hyn mae y ijafon y torwr oerriar wodii ei ohcdi dipyn yn uwoh, ond nid a'r haner y potli y dylai iod. Yr wythnos or blaen, wrth ranu g-vvobrwycai i blant, dy- wodai Ec-i^ob Carfiale loa buasai ei amgyloh.iudaa yn oyifnewid y buasai yn gwnoud ci iuun yn dccd'wydd wrth dori cerng ar ochr y ffoardd flwr, yn y syniad o dori mwy a u tori yn well na nob aj-ail; moddylTyc-h ll'1I.poo. Eithr y mae ilo i otfui oyn y gaiiisai gwnieulh-ur hyny y bru- asai yn rh-aad i'w arglwyddiaeth w.J'th hir yniar- feriad, canys fy marn i ydyw mai y torwyr cejrag K'OIXJU ydyw y rhai hyny a ddysgodd y gedfydd- yd pan yn blant. Hwyraoh pe rhodd id gweil ¡ ,ri;> a ohySogatu uwch am do-ri oorrig y bua.?ai yn vie 1 cymhelliad i bobl ieuainc ddy-vru y gredtt he no. Pa. fodd dy:1i i^awer hobiaw Wil y GweitJiiiwr ddiolch i Esgob am ddwyn gwarogae-th i'r gorciiwyi o dori oerr»g.
;'Jack y Ripper."
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
;'Jack y Ripper." DATGUDDIADAU DIWEDDAR. Y jnae Dr. Forbes Winslow wedi derbyn Dythyr oddiwrth y Prii Lythyrdy yn Melbourne wedi ei \-sgrifcnu gaa dd'ynes sydd yn ^roffe&u bod yn diluc,g i bonderfytiu pwy oedd y clIYII gyflawnodd y trosoddlaru adnabyddir fel "troseddau Jack y Ripper." Dywed "i'r dyn «ddef eu euogovydd wrtihi, a'i fod' ynbau yn awr yn gwasanaetbu mown banc yn Ncheubarth Âfrrica. Dywed hefyd iddi hysbysu Scotland Yard yn nghyloh nd 3-.n ,a' ?Cid'ro ,dd'??-rt-hy-nt. ddygxxld b* y d-n i*r 11,?;,Jl-u -vii'-Nlelbouriie ho'wyd ef, a luliv 11'3 ,d ef yn ?hydd. Rhydd Dr. Forbes WimÙ,w (yr hwn sydd yn a.wdun.tod a.r fateron d-iffv,-ion meddyliol) bwys mawr ar y Hyhhyr. "Y maÆJ pob ífr.ii..11 gofnocbr ynddlo," metldai, "yn cydred'eg' a'r fteitiiiau a «esglais ameer y llofruddiaethau. Dywedais yn barha>us mai oherwydd y ca.111 a gymei-ais ar y pryd y gorf-u. i'r troseddwr ddianc o'r wlad hon. Di'yJiais ei gajnrau o lety i let-y. Yr oedd «d esgidiau genyf, a buaswn y.n nuxl'-u lhoddi fy nwy'law arno un boreu yn agoe i Eglwys Gad- eiriol St. Paail, ond ]>an ofynaia am gyjiorthwy yr heddlu g-wrthodasant." Ar y llaw arall dywed Mr George Kebbell, y cyfreithiwir fu yn arnddiffyn y myfyriwr mecki- ygol Gwyddeiig a anf on w yd i gardhar ac a rowd yn ddiwoddarach mown gwaJlgo'dy nad oes dim pwys i'w roddi ar yr ystori ddaw o A v."Stra.lia.
YN AWR.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YN AWR. (O'r >>eisneg). Os ors g-ennyt air caredig D wed e'n awr; IIwyrrach nad oes 'fory iti, Gwna'n gaocdig bry<l v gelli, Ni chei fyth anwyJiaid iti, D'wcd e'n awr. Os oes genyt wen i'w dangos Gwa)a yn awr; Llonna galon, taena flodau, Dyro wybod dy deimladau Am y serch tu ol i'tli wenau. GWlla yn awr. Llanberis. E. ARTHUR WILLIAMS.
Cymeryd Clerc i'r Ddalfa.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Cymeryd Clerc i'r Ddalfa. Derbyniwyd hysbysrwydd yn Ngwrecsam fod Herbert Walker Insall, clerc i arwerthwr, gynt yn ngwasanaeth y Mri Frank Lloyd a'i Feibioif, arwerthwyr, wedi eael ei gymeryd i'r ddalfa yn New Zealand. Y mae gaJw am y earcharor ar y cyhuddiad o gelcio. Honir iddo ncwid "cheque" am 500p ar Tan ei feis- triaid, ac. iddo ffoi wedi hyny. Olrheiniwyd ef i New Zealand trwy y ffigyrau ar y "bank- notee." Y mae yn awr ar gael ci gymeryd i'r wlad hon i eeiyll ei brawf.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Rhyfedd ac ofnadwy ydyw dull y cysodvdd weithiau. Y dydd o'r blaen daeth un o'r frawdoliaqth ar draws y gair "gogyn-feirdd" mewn llawysgrif dipyn yn aneglur. l'ertder- fynodd ar unwaith mai "esgyrn feirdd" oedd v gair, ac felly y gosodwyd e/. (hwareu tseg i'r cysodvdd, e-sgym digon sychioa yw liawer 9 ITOIIYNT,
Lloffion.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Lloffion. Er cymaint o bcirianau lladd gwair sydd i'w g-vveled ac i'w clywed hyd' y wlad e'eni, dywedirr fod mwy o ddefrryddio ar bla^hiriau nag a fu. Y m-ao c^osrau pladnrwyr yu uciiel, a'r pladur- wyr yn anodd eu oael. • • • • Dywedir mai gweinidog Cymreig sydd gyfrifol am yr englYll canlynol i'r ymladdfa ddyrnau yn yr America dro yn ol Rhyw Ianci digri wineiodd—a'r Negro Yn ei hagrweh welodd; Ond oer hyn gwae arno drodd-- Y dyn du a'i handwyodd! « ♦ « Y nxio rhai pobl yn llawer iawn rhy ofnus am ddyfodol y Gym-raeg. Xid yw rbanau gwoidi-facL v D;, or cngraifft, -agos cyn waethed ag y myn rhai i na dybio. Dyna Harri yn awr wodi penderfvniu g-yda mwyaJrif o 1630 fed dy-rgu Cymraes i fed yn yr yv^oiioin dyddioi. Daag- hc.;odd y pJeicfleisio fod! 60.48 y carrt o blaid dysgu Cymraeg, ac eto eyfrUir Barri yn un o'r e-1 N?giiy-i-nru. rawyat Qyniy- Ital'wcli O'l.1; ta'?"3d. fcn*yw,?' -I)?e'r B?,.rn- wr Mows wrth ddyledwraig siaradus yn Llys Misol Bangor, y diwrnod o'r blaen; "os gwariwch eieh arian cyn gyflvmcd ag y siaradweh, 'dyw'n rhyfedd yn y byd fod y cwbl wedi mYDd." Yn ystod yr wytlmos ddiweddaf. 7.11 ystod y gwfewogydd trymaon a gafwyd, cododd) yr afoft- ydd' yn airdaJ Penrnachno dro.; coulanan. Yn NvfTryn Lledoer, ba i wair gael ei gario gyda'r llifen:riant., Arbodwyd Uawer trwv i'r amao-thwyr godi vn ystod y 110s i wyiio. « ■ Ma-e un hen ddyw-cdiad gan ein pertliynasau yug N-h-ernvw vn son fod mwy o wint;au yiig Ngh-er,-vv., v,l v i.e" iordd. Sylf-eii-,vvd y dyvvediad ar gysylltiad y rhanbarth hono a'r Eglwvs vn el 1.)I-vr-yddau eyitaf, hwyi-acji y iii N,yj- N-hvm.?-u yTntYrc-st?o mwy I Z, z:l yn nfer ein hen seintiau na Chernyw. » » OaJodJ Undob yr ATMI-I hyn v.-v~ groeso mawr gan bob plaid ac en'wad yn Llanba-dr Pont Stophan vr wythnos ddxwoddaf. Rhodd wyd1 ys- taicio^dd y Coleg Egiwy^ig at eu gw-asaiidetii, a -I etywyd vr ymiwelwyr yn holi dai r dref. Tery un pcth yr Ymocxllduwr o'r Gogledd fol pc-th. newydd. Cynhaliwyd cyfarfod y diacon- daid yn Nghapcl yr Undod-wyr. Wrth gwrs, y mae r Ijndodwyr yn bllr gryfion ynngwaelod g:!T Abcnteili, Cttorfvrddm, a Phenfro. Mynn rhai fod Cylch Gorsedd y Beirdd, y Ford Gron fel y'i gelwid gan Iorwerth y Txydydd, yn cynrycliioli fturf y ddaearfyd yn ol tyb yr hen 'ddaearyddwvr, a bod pob tarian gron o eiddo'n cyndeidiau yn arwyddo cys-egrla'r Orsedd. Drwy farwolaeth y Barvvn Schrodier, y ma-e cwpan a dy.gl y cymun a gaed fiynyddcuedd yn ol vn ng-hymydogaeth Dolgellau, wedi disgyn i feddiant y Goyon, a byddai A bollath yn edddo y wlad. Darganf.yddW7yd hwy gan ddau weith- iwr ar fynydd y Garri mewn ogof, a gwerthas- artt. howy i foneddige.5 a boneddwr gej"->aw eu oartnef. Ond daeiii y rhai fedd<;nt hawl i ciliwilio am dryaora-u ar y tdr o hyd a wybod, a oliaw.-ant feddiant ohonynt. Gworthwyd y i'lestri vn Lundain am 800p. ac wedi hyny am dair mil o bun an. O'r diwedd hawltodd y Goron hwy, ac yn ol cybundeb a wr..a-ed a'r Bar-,vn Sc?hred;-r ar y pryd, ma,rt yil ?LNvr Sn eael eu tro^glwyddo droeodd. Credir mai llestri cymun Mynaoh'og y Cymor ooddynt. ac iddynt gael eu cuddio adeg y dad^ro^i:ihori-ud. Maent wedi eu gwneaid o aur, ac ar gyfnif ou defnydd a u g^vneathoii'ivid yn neillduol o wert-hfawr ond y maent yn l'awcj* gweruhfawrooaoh ar gyfrif era bancs.
Hen Wyl Swithin Sant.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Hen Wyl Swithin Sant. Ychydig a wyr mai Gorffcunaf 27a.in arferid ystyried, yn yr hen am £ cr eyn adolygiad y eal,r.dT, feil y dydd i ddathlu yr wyi hou, sef yr wyl a d'yb.d, yn ol traddodiad, a benderfynai yr hki am gyfnod hir. Cad*rnhcid y symad l>wn drwy fod y dyddiad hwniiw yn cyd-ddisgyn a dj'dd Gvryl y Saith Cysgadur, g^vyi bobiog yn yr ALmaen. Rai blwyddi yn ol bu gwr enwog yn gwread ymohwil:ad drwy rannu'r tlwyddyn yn gyfnoda,u o ddou,gain o ddyddiau, a tfrwyuh ei ymoh\yii ocd-d iddo ganiod fod yr bin yn ystod da,u o'r ,-Ti d?ra sav-LL"cg, or,-d y inwye.f wiydlo,- u'r'c-d'au gyfii<d'oe?dd vr ha-gi a 9,frifir -n gysy,'It*cl'g a Sw,*ttiiin Sani. Flyn- YelTau vn ol bu heq' 4 ian,, "d mewn bri' a i hw -;erld. dangosai h-csnno fed yr hin, o ddiwedd Gortfen- na-f hyd ddiwedd Awst yn dra sefvdiog, yn ffafriol new yn anffafriol, am gvinod" maith; a dywed rhai mai hynny rocs fod i'r hen d'radd- ocbad.
Seiri Rhyddion Gogledd Cymru.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Seiri Rhyddion Gogledd Cymru. Cynhaliwyd cyfarfod o'r Seiri Rhyddion yng Nghaergyhi ddydd Mawrth, tan lywydd- la&tli y Milwr iad H. Piatt, C.B. Hysbysodd yr Ysgrifenydd (Mr C. E. Breeee) ei awydd i ymneilltuo o'r swydd. Yr <?e<id wedi da.l y swydd yn anr]ivd<'ddus am esith m?yn?dd. Talwyd t-cyrn?d uehel iddo am €1 ymdrcch dros y ?yindeitha?, a rhodd- w?'d a.arh? iddo fe! cydnabydddaeth. Pe'nod- wyd Mr Hugh Corbett VinccTit J lanw?r swydd, ac liyd n-cs y cymer y g-waith dros- odd yn yr Hydrci. gwnMr y dy?dswyddau yn y cyfamRer g?a'a Mr James Porter. Aii-etbo?wyd Mr Tuxfoj-d yn di'y&orydd, cic'n a?T ar ci uuf?d Swydd ar bymtht'g yn y (swydd.
**' -'" '!.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
'<- tiunanladdiad ym Machynlleth. Dydd Iau bu Dr. Edwards, crwaler, yn J'm- ?r-hwll I'r amgylch.izaau dan v rliai -v Iladdwvd dynes anaAlnabvddus vn, np- ,orsaf -Machynllcth ,ios Fawr-tli. YmdAein -v2s iddi ? I y-mho" o ba gvfciriad y deuai y tren, ac yna "aeth i'r pen hwnw o'r llwyfan. Pan ddaeth y tren rhed- odd i lawr i gyiciriad y xheiliau, ac aeth v pciriant drosti gan ei llusgo am 80ain o lathejii. Ni ch-?id tystiolaeth vn nglvn a chyflwr ei imheddwl. a' da,ethpwyd i'r pender- fymad unfrvdol iddi gyfiawni hunanladdiad drwy daflu ei hunan dan y tren. Ni wyddia eto pwy ydyw.
Mesur Seneddoi yn cyffwrdd…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Mesur Seneddoi yn cyffwrdd a Chapeli Cymreig. Yng nghyfarfod yr aelodau Seneddoi Cym- reig, ddydd Mawrth, derbyniwyd dirprwyaeth oddiwrth Methodistiaid Cymru yn eu hanogi i hvTwyddo'r Mesur a ddygwyd gerbron gan Mr Roch (Penfro) yn cyifwrdd a'r tir lle'r adoiladir capeli.
CAN DY ORAU.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CAN DY ORAU. Can dy orau, gyfaill tyner, Yn nifl'aethwch oer y byd; Dim ond gorau dyn bob amser ,;y'n teilyngii'r gxii bob pi-?'d. I Can dy orau mewn tymhostloedd, Yn swn ing calonaii briw Gorau'r gan a ddaw a'r nkf-o-cdcl I uffernau dynolryw. Can dy orau yn y ncpau, LIe gruddfana en aid blin; Cofia di mae'r dwyfol gorau Oedd ceiddoriaeth Mab y Dyn. Can dy orau llwch presebau Anghen a thylodi'r oes; Fel Mab Duw, 0 can dy orau, Wrth y cryd neu wrth y groes. REES REES ^Teifi).
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y mae un ar bymtheg a deugain o wledydd yn meddu cynrychiolvdd yn Liundain. Y mae euffragets yn Germiay, yn 1: all Ijo rhan yu y dyledswyddau milwrol. Ayn,-angyfrilid i ed wnaed 1'r Wbacco, .ti 'hwvgiad ewmwl, )-m yr yd, a'r gwen., gan r 400,000p. Y mae'r ddedfryd o- farwolaeth a roddwyd ar Hannah Ahern, yr hon a gyhuddwyd yn Limerick am lofruddio'n -wirfoddol ei phlen- tyn, wedi ei chyfnewid i benyd-wasauaeth am <'Mb
Poeni Llygod Firengig.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Poeni Llygod Firengig. Am boeni nifer fawr o lygod ffrengig a.. n clymu mewn sach dirwywyd dyn o r enw Ed- ward Brockwell, y d;'v,rn<xl o'r blaen, dwy bunt a deuswllt o gostau yn Hcdd>,s Old- street, Liundain. j
Coedwigoedd ar Dan.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Coedwigoedd ar Dan. Daeth yr banes o Ganada, ddydd Sadwrn, fod tanau mawrion yn difetha coedwigo:dd eang vn Ontario a British Columbia. ialae miloedd o bobl yn ceisio otal y fflamau ofn- adwy rhag eu cartrefi. Mai"r sychder yn dal yn y rlianbarth gorllewinol o hyd.
Cymru a'r Faner Frenhinol.j
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Cymru a'r Faner Frenhinol. Yn Nhy'r Cvffredin, ddydd Iau. mewn ateb- iad i Mr Ormsby G ore. dy wed odd Mr Winston Churchill fod dymuniad Cymru i gael ci chyn- rychioli ar y Faner Frenhinol yn eael yr ystyriaeth briodol.
Prinder Llafurwyr.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Prinder Llafurwyr. Yn Queensland, Awstralia, y mae galw prysur am laiurwyr amaetliyddol. Profir hyny gan y ffaith fod amaethwr mawr ncwydd gytuno i (idw-vu dyn a'i wraig a'i dri phlen- tyn yr lioll ffordd o Lsye.gr. rhoddi iddo lp 15s yn yr ■wythnos o gyflog, ty yn ddiardreth, a chymaint ag a ewyilysio o gynyrch y fferm at gynal ei deulu.
Saeth yn Trywanu'r Llygad.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Saeth yn Trywanu'r Llygad. ("N-m,c,rocld (li,-iwain <)f.,dus.k-e vrig N?c,j.(i -Y'r oedd n,,eb-n ,L r nc-.cch i -M, r Alf?-.?NI Each. o'r "Tondon in-d"a Ri7-b'tx-r Stores,?? vii cliwti-,eu -n vr trdd, a thra chwa,eua-r bl?cbgen i.'i fwa digwy,-Id- odd y saeth dry wan u llygad ei chwaer fach. A wd a'r f-erch i'r clafdy ar unwaith, a thvu- wyd ymaith v llygad anafus.
Mili- n -.u o Benwaig.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Mili- n -.u o Benwaig. Dengys ffi gyra u Bwrdd Pysgodfeydd yr Al- ban gyirifon y penwaig ddaliwyd yn Orkney a Shetland, a de yr Alban, a'r rhan hwnw o lan niox Northumberland sydd dan neolaetli y Bwrdd, o Fai hyd Orffenaf 23ain yn 1,068,000 crans, neu 1068 o iiliynau o bysgod. bysgod.
Trig-ain --Namyn Un o Flwyddi…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Trig-ain Namyn Un o Flwyddi yn yr Un Lie. Pan gyhuddwyd Thomas Wilson, 70 mlwydd oed, oerbvdwr, yn Tottenham, ddvdd Iau, o weithio ceflyl mewn cyflwr anghymwys, dy- wedodd ei fod yn ddieuog, a rnynegodd iddo fod yn ngwas:ma-eth yr un ffirm am drigain namyn un o flwyddi. Yr oedd ci ffirm eisieu iddo gymeryd blwvdd-dal,. ond teimlai yn rhy nwyfus i dderbyn hyny eto. Taflwyd yr achos allan.
Cynhadiedd Keswick.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Cynhadiedd Keswick. Cpihaiiwyd y Gynhadledd ucliod yr wythnos ddiweddaf, pryd v daeth tua cihwie' mil o bobl ynghyd o bob parth o'r deyrnas, i'r dref fedhan He yr arferir ymgasp-ha er's yn agos ddeugtun mlynedd yn flynyddoi. Amcan uchaf y gynhad- ledd yw dyfnha/u v by-v\-yd y^brydol yng ng^lialon- au jx>bl grefydaol, ac aneroliir y cyfarfodydd gaai rai o brif Eglwys Loegr a'r gwahanoi eiiiwadau yn ogystal a cha<n genhadon y gwledydd 1,011.
Castell Henafol ar Dan.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Castell Henafol ar Dan. Boreu ddydd Mawrth llo.-gwyd Casiell Men- lough, Galway, a ï boll gynwys yn lludw. Sedd Syr VaJentinc Blake ydoedd, ac yn ffodus yr oedd ef a'r Arglwyddes Be cddicartref ar y '?vL 1 7. n ,)ry?d. Co,'W, d i-?6 Blako e' bv-%N-vd v ngh;iTKPI v tar)? a'r dil%N-v for-,v-vn t.T-w-v rieldio o ben to lwrthvn-ol 1'r ??l lwvld'kilvvxi 'L arb,?-?d dim, gan i'r tan ddinyst.rio yn liw-.yr bob-,T-wth oedd yn y lie, gan adael dim ond y muriau moelion i sefvll. Yr oedd yn henaioi iawn. a'r tryaorau teuluaidd oedd vnd-do yn werthfawr nodedi.g, ao yn ganoedd o flwyddi oed.
31 Mlynedd yn ei Wely.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
31 Mlynedd yn ei Wely. O Somervillte, New Jersey, hysbvsir am farwolaeth hen wr o'r enw Silas Hoffman, yn Bedminster, yr hwn a fu yn ei wely am 31 .o flvnyddoedd. Col,odd ei Kerm a': eidd-o 31 ;I-vnedd vn ol., a 2-wLa,-tb lw na 'bvddai idd,o byth s-l-arad a i?ob, ond v treuiial y I I '?F g--v<,dd*ll <)** fvwvd yu ei wciy. r 'w deii- u erfvn arno %-n d,-?ei- givn<)dd vr lien wr wrili el iw, ae ni'4chym-ei-'ai <?nd un 'l,r.d <) fw%*d -,ii y dydd. Talai yr awdurdodau liancr y got o'i gadw i un o'i chwiorydd.
Y Swyddfcydd Llafur yn Nghogledd…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y Swyddfcydd Llafur yn Nghogledd Cymru. Ddydd Iau, yn 'Nny'r Cyftradin, gofjisodd Mr Ormsby Gore i Lywvdd Bwrdd Mafniach a allai efeddweyd faint o Swyddfeydd Llafur sydd i'w hagor yng Ngogkdd Cymru cyn di- wedd y flwyddvn hon, ac ym mlia le y'u hagorir. Atebodd Mr Buxton eu bod yn bwriadu agor yu ystod y flwyddvn Swydd- feydd Llafur yng Nghaernarfon, Ffestiniog, a Gwrecsam.
Ymcnyn Cymru.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Ymcnyn Cymru. Daw cwyncon difrifol a chwerthinug o Gyrnru, medd y "Drych," yn enwodig o'r Dchcaidir, yn ngiyn a diofaiweh amaetliwyr Cymreig yn gwneud a sypynu eu hymenyn. Bu ilinser pan oedd yr anxaothwr Cymreig yn gwneud ymenyn Ibw'YJDe'IIyn digon da i'r dirwiau ond tuedd y Cymro wedi (.n.1J tiiiyn o glod yw myned i or- phwys ar ci rwyfa.u. a myned i goel-io mai efe yw pünaf geiiiog y domen. Hefyd cylruddir yr antacth-,A-r ro: ymtn?n nif-wn un- el rhyw fath o hen sypyn neu lestr anoiyguf, yn Uo ei roi mewII amg-euon tackte a deniadoi; fel y gwna yr Ianci- er en,cifft. Grsyd yr Ianci ei bethau -wae-la-f a rnwy.if diwerth mewn llestri a s fi,.tii f,Ad ?-n fel ag hyd Tn oed yr e-tholodigion.
IY Persiaid a'r Rwsiaid.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y Persiaid a'r Rwsiaid. I Dywedir fed casLneb y Peniajd tiia.gat y Rwssia.id wedi cyraedd ei bwynt ucliai, ac o'r bron 11 a e^.ir dw<*yd fed eu goddeifgarwesh wedi darfod. Ni wyddvs ..a. beih fydd oan-iynsiad y oaisineb eithafoi hwn. Gan y Rwr«aid y mae Huaws o fiJwyr n.rfog yn y pentrdydid ar y teT- fyndrr. Y rha. hyn a ymdtl3-ga.ru yn y mod-d mwyaf e.ithaifoi1 tua.nt y pentrefwyr yn i-nbcl) man. Eu liamcan yn umhvg yw eeiao eu cyth- ruddo, cr mwyn iddynt hwy gad esgUF; dros ym- osod arn>T,t. Yn Tabniz trodd un o'r milwyr Rwseiakld hyn yn Fahometa.9, a <fwrthgiliodd oddiwrth ei gatrawd. Yn y fan aeth y oadfridog ?I.Ifer o filw,r i cl.v v S'am. b!,aenor v M. .,Iioii-leta.niaa?d y.i 't"&briz. 11 bygytl?;odd ddim- }"Sino y 1y. a myned i ysteifeDoodd y gwragedd i chwilio am y m i-wr ccil Wedj aros yno am enyd, ac ynKkiwyn yn gyw^yddua, cafwvd y mil- wr yn rhywlc yn y dref.
Pla Du Birmingham. i
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Pla Du Birmingham. i Y mac pryfeti vn y tai—"y pla du" hwnw sydd mor adnabyiddus—wedi ei gyhud-ao o aneirif ddrygau, ao wedi ei -ael vn euog ar bob un. Ysjgaifydd mai y c Yitl-uddiad mwyaf difrifol o'r cyfan a roddir yn ci erbyn >dyw mai xldo cf y mae priodoii yr anhwykiejau poenus yn yr yxn- y»garot!<ki y diotidefa bsbanod mor fynyoh dan- yrrt; ac o'r rha.i y bydd cynifer 0 fabanod tref fawr Bimiingham yn marw yn miscedd yr haf bob blwyddyn. Yn awr y mae yr "eriyitiad" ar y "cyhuddodig yn eael ei d-dwyn yn mlaen m -r lepbyid y ond. er fod y ,an Bwyli?,,o I tyst.iolaetliau yn gryfion yn erbyn y gwybedyn "peahadurup," eto prin yr yet^TiT en bod hyd yma yn ddigon diwrthdro i'w euogfamu arnynt. Ac am hyny, mynod yn mhneh i gafg-iu y "prof- ion" y maent yn awr. Chw.itir am y profion hyn mewn pedwar o wahanol leoedd; march nad fa gig y ddina-s porthfn glan y gaml;ii; IJe y I'osgir ci hysffarthiott, lie mawr arall yn yr bwn y oedwix xitnb**hiaik » crsrynwt
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
FRED. ROBERTS & C 0 House Furnishers and Removers GET OUR ESTIMATE FOR Your Removal, Renovating Suites, Blinds, &c. Upholstering Cieeds, AND Øeéding made up by us. TERMS :—CASH o. EAS'i PAYMENTI PEN-Y-BR Y N OLD COLWYN. 1 -13 C O K L. UNEQUALLED FOR QUALITY and PRICE. Rowland & Co., WYNNSTAY CHAMBERS, COLWYN BAY. TKLEMIOKE 92Y G(jJ71 SAMUEL BOND & SONS, JoiDei-s, Builders and Contractors, SHOP & OFFICE FITTERS, AND General Repairers ol Property, GREENHOUSE MAKES3, MIDDLETON VILLA, Belgrave Road, Colwyn Bay. ESTIMATES FREE C?"'????? ??-????-?t Mr. G. W. CHARNLEY, D.B.O.A. (by Exam.), Founder and Head of the Firm of CHARNLEY & SONS, having Branches at Birmingham, Leicester, Peterborough, Bedford, Liacoln, & Grimsby, is now in attendance daily, and may be consulted personally at 17, PENRHYN ROAD, COLWYN BAY. ADVICE FREE. HOURS-10 to 12-30; 2-30 to 5-30. Wednesdays, 25290P 10 to 12-30. L RHYL BATHS SUSSEX STREET. SWIMMING BATH (WARMED SE. WATER), Russian, Vapour, and Private Pure Sea Water Baths. .■3 ? THE B !] UNIVERSAL BEVERAGE. "U. K." TEAS. B SPECIAL NOTICE. To remove an impression that the Company deals in High Grade Teas only, the Public are notified that all qualities are sup- plied, the prices ranging g from 1/2 per pound up- wards. M Of leading G rocera and Stora*. Free Samples and Price List on application to the SccfwMJ-y. t UNITED ILINGDONI TEA. CO., Ltd., ? t. Paui Street ijondon, li?C. Tsa Mer- ? c!i&:it.s by &ppo!0tn!e!it < t.ho Hoyni Fa?:iii!y ? Darlington's Handbooks Nothing better could be wished for.—BRITISH WEEKLV. Far svpctlor 10 ordinary guides."—EAIIV CHRONICLE. Visitors to Lowtoo («RJ Redimb) stosM use DAIILI NGTON'S Vtff tm?utk?iy (eps thca aU —DAU.Y GftArmc. « ?? ?a B? ?? t?B A t?SttM! bock H MB ?3 SM gB ?S -T? T" L?? 6? M ?? 8? ??"?'!y E°od ?? ??? ?? ?*? —AcAEttfy. AMn ? ?- C. COOK Md <? E?Miex <t<w?<. ?"° E. T. COOK, M.A. $/ jcMwMft Bsa ? ?? ? ?tWWtMvHe?* <o!Uu?Mtioat. Tht bett Ht<Mibe<A tc Leetoa <?<t t'M«t —LTICPOOI D*ivy Po8t. (io lllu& Maps & Plms, 6,1. Maps & Mr., &,J. NORTH WALES DEVON an,4 CORNWALL 4; Ms., 2,,G DEVON & KOM CORNWALL ?OPM W 6 2,16 So UTH'D EVO N & S 0 UTH C 0 RNNVA L L' 1/ TOE liOTELS Of THE WORLD. A EL-.db-k to the Pt"- tkl-fih-t the W'L 1-IlIon 10 Lam-burta, OUsjow, kki^lon, Eafibournf, Hat-t- i-v. St. Leooards, .Worthing, Bournemouth. Exeter, Torquay Paignton, Exmotlth, SklRiouth. Teignniouth, Dawiisb, Piymotrtb, Darttcoutb, DATUTKKTT, EIIDOOT, FaJmoutb, Tb« Lizard. Fcnsancc, Land's E»d, Sclliy !«.!«, St. Ives, Newquay. Ticta^cl, Ciovellv, lifracombe, Lynton, Wlr>eh, bileford, Wy* X'aliey, Sever.. Valley, Balb, Wcstoo-super-Mare. Malvern, Hereford. Worcester, Gloucester, Cheltenham, Liandr^ndnd, Bala, Brecon, Rc*s Tintern, Ua^gcitec, Abcrystwitb. Tc-wyn, BAiSKRith, DoJ^citey. Harlech, Crlcckth, PwQheli, Llandwdno. Rhyl, Conway. Colwyn' Bay, Pe&m&ttimawr, Llanfatrieckan. Baagor, Caraarvoo. Bea4fe« lett. Saowdor., ,.Tre*rhr, Bettwc-y-cowS, Norwick, Var- roouth, Lowe toU, KorfoUt Broads, Isie of Wight, and Channel Islands, should use Dapllng>ton,s Handbooks ir txk' | Post tree from Darkmgiou & Co Llan^oUeu. I UanfoDan Dertinstofl & C«. LOR4«I SiRtpkto*s> | P»i3 N*w Yark-Sr«Rt»9's. I Tb« BiBnj ln>fc*mta an BodtoeBtrt..