Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
26 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
26 erthygl ar y dudalen hon
Cymdeithas Genedlaethol Gymreig…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Cymdeithas Genedlaethol Gymreig Ciigwri. (Wiirral Wciah National Society). N06 FawntJi, Hydref 11, yn Nemadd y Bcd- yddwyr Seiinig, Kgiemo^nt, cynhaiicdd y gym. de.fchiiui uchod ei chylarfod cyntaf, ac hyderir y geidir o hyn. allan ei alw'n un blynvddol. Llwy- ddixid y gynvdedth&a i gael yr Anxjaydeddos Ü, Lioyd Goxirgo yn ilywydd iddi. Y swyddogion ydynt :-lt,irydd, Mr W. Swancott Morga-ri, ineb yng n^hylrait.h Mr S. P. Chambers (niae'r fcoTicddwr cyntaf yn j-mgoisydd am gedid ar y Cyngor Trciol yma y iiiis na»ai); ie-lywydd, Mr rIhot>. Humphreys Jones; trya>r\d'd, Mr R. Howell I)av:es; ysgiifennydd, Air A. A. Rees, "Berwyn," Mesadow-croft-road, Wallasey. Cvmerwyd y g-adair gan y Pa.rch T. Price l>av.ie«, yr ilivra .Ii tklywedodd led ganddyr# rsvglen arddcrchog, ond îod bron bcf>etn arm yn Saeiineg, ac nad oedd ¡¡,ngi'n id-do ef ddiaetha ci iSaesneg wrt.h g-e-iuo cylieithu cnwwi y oa-neuon, etc., fel y clywoad am un cadeuydd yn gwneud, yr hwn pan ddwcLh at enw y gan "I fyny bo'r nod" a ddy\ve<icdd wrth y Saeeon ocdd yn brcjs- ennoi: "T/ic next item on the programme is 'Up to tie knocker,' ac wedyn pan ddaeth at "Y Golomen Wen'' a hysbyeedd; "Mise Jonee wiU now give Ua 'Pigeon White.' Ilyderai, foctd bynnag, y caem r<.hglcn Gymraeg i gyd y llwyddyn nes-at. Dywedai 100 ilawe-r wedi gwneud mwy nag efe yn a throe Gymru. Drwg uedd gunddo wt:ed y dydd o'r blaen gyiaiieir o Gymry ym mbiitih tlcd Letrpwi. Hyderai y byddtti tiodion y cylch yn i oficrwydd y gym- dei-thaa. Gobeithiai y magad nerth wruii iynd i niiiat'ii, ac y dadblygai yr ysbryd Cyinreifl-, a l hywbet-h rhagcrach na hynny mekiij-iji yr ys- bryd orofyddoi yn em hoii synmJiradau, fc>y;uad aJJderchog oedd hwnnw i g-xLi cof^oJofn i n di- weddar ,B'renin, Da oedd ga-nddo weld y Dr 0. Evans gyda hwynt. Gwnacth efe lawcr o waiuh da. gyda'r sefy<tiiadau hyn. Vvedi tiipyn 0 daerineb, ae mewn ufudd-dod i'r cadeirydd, oodedd y Dr. a.r ci dxaed, a dywod- o<id led yti dda gaaiddo gael bcid yno a g-weid gowlg riiti- lewyrolrua ar gyfarfod cyntaf y gym- ui.it.naa. id oedd fawr o hwyl B.i«rad arno, ond i roi cerydd i'r cadeirjdd am oi orfodri i 1. gtdi. lIyderai y dyegaa rhieaii Gymraeg i'w )..aiiit ac na fyddai i'r Oymry briodi Siieeon! M«<iiai efe wjbod pa fusues oedti gaiKklyint i brioda Saeton. D}egu Cymraeg yn ddirn an- tantaia i'r Sacsnog. Til a we r o broife.swj-r yr Aimaen yn dyfgu yr ia.th Gymraeg. liwybod- acittfi o'r iaith Gymraeg yn ddim rhwysfcr i ddod yiniae-ii yn y byd. Dy-irl-aral bob liwyddiant i'r s;ym<lei'tiia»s. Dywedodd Mr Blackford Jones—on.L fuasai iihyd-dd-u Jûntes lawn gweii'/—fod 3-n dda gan- ddo weld cynuliiad rour ckia. Dim doefcaatth, enwad, na plilaJd yno y no-,un honno. (Jarai vN hoÜ Gymry y He yn ymiuiio. Digon o Gymry yn yr ardal i wnewd cymdeithas ref. I g-ida- I r''a. -,th yn fy w; er mwyn e.rn gwiadi— dawel ond ddyng>aroti, fechasi ond gwrol. L'ymru'n wxl; cr gwaetnai pawb a phepeifch. Anvhydeddwrn enwau ei gwrona&id, ]>aiit^awn ei i;et:yddiacr:h—d-rwy gy north wyo'r pwyll^or i wiiteud y gymde^tuias yn un efio'thiol a phar- haol. Mr Vew Wynne a'u Uongyfarohai a.r cu cyf- arfed cyn(.a.f, a'u bed wedi euro cynidcatihas'au eraill trwy gael M.r Lloyd George yn i)-vyd<l. Gwnaoth abc'riih niod bychan i d-ticd yno i weld eu cyfarfcd cyntaf. "G-»reu Cymix), Cymro od-dicortiHsf." Dylai Oymry Wiyral wiueud eu nod-'d.oc<e:!d JTIO ddim onvvadaeiiti gas, upm un- rhyw ddiwg arall. Canmo^ai y rha.gion. Pob llwydd i'r gymdeilhas. Mr Swancctt Morgan, wrtli gynyg dioJch, a dd'ywedai eu bod wedi oael gwi«duoe<ld cerdd- orol gan y cor, 01 fod yn glod i'r arweinydd a'r oor. Cawsont hafyd areithaau campus. Dylonit teithrin eu g-ogwyoddiadau LVmreig. Bu Cymru yn yr aniawch yn Jiiir, ond y miie yn awr wedi cicd a-llan ac yn cymeryd ei rlwin ym nihiith ei pherthynafic:edd Celtaidd. Mae i Gymru ei dy- iodol. Ei mcibon yn ccdi i anrhydsdd a. ohlcd. iiydd yn dda ganddo wneud itni-hyw belth a ail i hyrwyddo y gymdeiithas, a balch (,("Jd ganddo fod ei chyfarfod n'goriadol yn llwyddiarat. Gvn- ygiai dd olch cynes i'r cadeirydd, arweinvdd y COT (Mr Henry Roberts), y oor, a'r gyfeiiyddes (Mi Ciasie Lewis Williams, L.R.C.M.), aphawb y bu ganddynt Jiaw yn y gwaitli at wneud y cyfarfcd yn liwyddiant. EiLiwyd gan Mr A. A. Rees, yx hw-n a ddy- wedodd eu lNd yn ddyiedus i'r oadoirydd a'r oor am y brwdfr.yde<ld a'r pybyrwoh ccdvd yon y cyfarfcd, ? <LVg\vyliai y rhoddenfc iddyni siarad Cyrnr:ieg iav.-n. Datganwyd amryw ddarnau gan y oor (CQr Undeboi Cymreig W.ali<ijey), a chafedd ganjrvo!- if.0tJ) uchc; gan bawb. Nid yw (JIml ieuanc, ond mae eeose mewn bri, yn enwodig gyda'l' Sa.e^ ad yma, Oanai yr haf yma. yn y Ilaic am iiytlog, a coal la f eu bod wedi ei logi erbyn y tiwyddyn nesaf. Dywedai y cadeirydd: y dylcnt fod yn fax-h o'r cc-r, a'i fed yn eitklo (ajsecO gwertthfavvr i'r eglwysi Gym-re^g yn Waidaeey. Fel arfe-r, gwnaeth y cyfeillion Newton Ed- wards, Tom Roberts, ac E03 Mawddaxnh eu xhan 3m nha.gorol, a'r u'n modd y gyloJyddes. Hu .¡},cF.I i mi anghofio un o'r jieilliau gúorcu oedd yn yr ystafokl, scf y danteiiJiio-n. Yr ccddyrA wrtli fodd y ac mae hyniny'n dd.i.gon o g-yn:eradwyaot.h. Terfynwyd trwy gar.u "11 en Wkid fy Nbadau." R. M. P.
Lloffion.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Lloffion. "Cymdeithas y Blodyn Eira" yw enw o-vrn- s y rhianedd. ym Mhorthdinorwic. Rhoddir 0an, 1km a ohelf: ac, wrt.h gwrs, rhaid fydd caei aiiibell bryahawnddydd gyda'r liesiri te. # » • Yn un o bcntiefi Gvvynedd, yr wythnos ddi- weddaf, traddododd gwr hysbys tkiirlith ar "ddvnion nad ydym hoff o'u cyiarfod." Gwyddom na am rai o'r tvhvyth. < < < Gadawold y diweddar Barch Llewelyn Ed- ward, Rliuthyn, yr oil o'i lyfrau Cymraeg, yn gystal a'r liyfrau Seierug ar hares Cymru, i'r Llyfrgeil Genodiaethol. Yn eu pilrth mae Testament Newydd Cymraeg Sales- bury (1567) a "Garwr y Cymry." it it Y newyddiadur cyin>taf j'w gyhoeddi yng Nghymru oedd y "Cambrian." Fe'i cyehwyn- wyd yn 1804, a'i gwerthwyd y pryd hynny am chwe' cheiuiog y oopi. Mae'r "Cambrian" eto a y maes, a I cyhoeddir yn Aber Tawo. Yr wytlinos or blaen dywetMiwyd boneddiges ieuanc a fu am amryw flvnyddcedd mewn gw-as, anaeth yn un o swyddfeydd y Tcie-ffon. Dy- wedtir iddi droulio ci thymor hir o wasaneeth heb ddweyd gair angharcdig wrth neb ac heb golli ei thymer tan amgykihiadau eyfyng. Dylai hyn fed yn anogaeiih i'r rhianedd sy eto he groesi'r ffin! « )* < Mae gan Lerpwl boblo'giaeth o bymtheng mil o Gymry, a cheir yn y ddinas dies banner cant o e'glwyt«i yn cynnal gwasanaeiliau Cvmrwig cyhoii, a'u haelcdaeth, gyoo'u gilydd, yn 11,484. Llundiain a ddaw'n nesaf at Lerpwl. m Un o a.T.'unwyr mawr Cymru oedd Thomas Jones, ao iddo ef mae'r wlad yn (Idykd;us am y llun gwlad hyebys, "Y Bardd." Brodor o Aber Bedw oedd Thomas Jones, ac fe'i ganed yn ages i gan' mhmedd yn ol. Ei arfaeth oedd ymuno a'r Weinidogaeth, oithr o herwyd-d log.?li ysgair. bu raid iddo roa ei fwri-ad o'r neilitu. Ymhen amser daetii yn efrydwr i'r enwog Richard Wil- X, a, VI, tau n Gymro, a threufcdd nifer fawr o flynyddau yn Ithufain a threfydd eraiil yr Eidat < Ysgrifenna gohe-bydd i ofyn paham na rodd a.sid aaidycach He i'r Yspaeneg yn yr Y.-Jgoiion Cymreig. Dicbon fed weithian fwy o Gymry yn siarad yr Yspaeneg ll.:l'r un geneod1 estronol arall. Mao Cvmry Pa>fcagcarkL infir gynliefin a'r iaith eg ydynt a'u hiaith eu h-Linaii), a rhodt&r lie i'r ddwyiaith yn y "Drafod," papyr y VvTladfa Gym- r-eig, IIA'.VS i'r Cymro ddyeg-u r Yffvaeiieg na'r Sais. Nid arthebyg ei gramatieg i raniadeg y Gymraeg, a cheir yn yr iaith amryw o eiriau tebyg iawn i'r ekido ni. < < Aaaml y ceir trefi yn yr unrhyw wlad heb roi cartref 1 Gymro, a He bynnag y niaent, ebe Mr E. D. Bryan, danghesant awydd mawr i ddyroh- afu'r dfclfrydau cenedlaethcd. Ma", Mr Bryan a'i fravvd yn fasnachwyr blaen 11 aw yng Nghairo ao Alexandria, yn yr Aifft, a'r noson o r biacn, wrtoh roi yobydig haaies i aelodau Clwb Awen a Chan yng Nghaernarfon, dywedodd Mr Bryan lod dau Gymro yng NgharLoum, dro yn ol, wedi hysbysu eu bwriad o gjaaai Gwyl Dowi yn ol eu haiier, a coeon yr wyl daeth deuddeg ynghyd ú rywjp, a'r oil o honynt yn medru r Gymraeg. Ychwanegodd mai'r Cymry hynny cedd yn cam iaitli a defion eu mam-wlad oedd yn daiigcs y galiu mwyaf yn y gwledydd tramc-r, ac mae bvynÛlwy oedd y mwyaf llwyddiannuo bob am- ser yn eu galwedigaeth. Ma.e'l" gronfa at yr Icchydfa G-encdlnethol, ex mwyn 11 add Gonath y Darfodedigaelii, yn cyniivodu lei caseg eira, serch mai yr hydrei yw h. TVinilir dyddordeb yn y lnud'd gJj Ibob plaid,—-gan wrer.g a. bonedd, hynaigwr a plant, gan wyr dysgedig a chou chwareuwvr y wati, Dyry'r grouia swllt v n-ewyddiad- UHlIn gvfle rhwydd i bawn gvfranu. Cyfariu r pwyl.lgor yn Llundain, a riicnod- wyd fol ysgnfciinydd trefniadol y Proffcewr 'inonias Jones, o Brifysgol Belfast, efe ,kdi •oaol proliad helaeth mew, gwaith o'r Uvlh vn \T Iwerddon. v » Gwvr mwy o bosrbl am enw yr :a.('n a!pw hoy-D;>'I'i-da,n..d.o 'nag a wyddant ieth yw ystyr c.i theitl. Ystyii v gair Hob' cip- moch; a'r nioddwl vw fod y moch los^ict ar i'es v deri wedi cu iladd, a'u cig wc-Ji ei godi dan y to i syehu. Ax achlysuion itliy y •byddid" yn oanu'r hen don. Ma^wvd cenetliaekhau o gewin ar gig moch yn yr amwr gynt, ond tueddir yn awr i gredu 11: ai ffy.nlionnvuil j'awor o atKchyd ydyw. I'a svnnwyr, medd rhai meddygon, yw hwyta. cig creadur sy'n ymborthi ar bob iliyfydwrchr » » Mate enw Mr Andrew Carnegie yn fyd enwog, nid yn unig fel miliwnydd yn rholio aur i'w goffr'au ei liun, ond hefyd fe) gwr sy'n eu gwasgaru wrth y miloedd hwnt ac yma. PJannu kyi'rgfilotdd ar hyd a lkd wJad ydyw liobr fawr yr Ianci Ysgotaidd cyfoethog. I'r lamoan hwnnw, ac at sefydliadau addysgoi, y mae eisoes wcdi cvfrannu 30,u00,000p. Y mae yng Nghymru laweroedd o dai daiilen wedi eu co.d) u rhannol ganddo. Nid yw pobl hvd eto wedi llwyr wybod I)a rc-ol sytia ganddo wrth o'olegid caiff rhai swni fawr ganddo yn rhwydd, tra y metha <-ia )i. Gwrthyd riiai pool, &roh hynny, dderbyn ei help. Gwncir ymdrech fawr gan 31.1.1 tglwysi Crist, a chymdeitliasau cxaiii, o bob <i.\vad, ym IMlirydain Fawr, a I'.h.iydai.u Fwy, am roddi terfyn ar y lasnach mewn opiwn sydd rhwoig India. a China.. Nid oes raid dweyd beth yw opiwm—myglysvn y Chine ad ydyw, a gedy ddyianwad cysglyd a marwol sy'n tueddu i genedl. Llywodraeth I rydain yn India sy'n gyfrifol am ei ddi- wallu; a.c y ma, "opiwmy<tdiaetli" yn rhwystr mawr ar Cordd liwyddiant y Genhad- aeth. Ychydig a wyddom ni, yn nhawclwch y w.lad y;niQ, am ddrvgau y fasnaeh felklig- "tdig hon, (HId gwyddom ddigon i grcdu y dyiid eu dilc-u. Mae gorcugwyr y wlad yn arwyddo'r cyichlythyxau a yrrir allan o'i phlegid. » « Mae cynnwrf rnawr wcdi bod yn Portugal yu ddiweddar, a llawer iawn o dywrJlt gwacd, gyda'r c&nlyniad fod y Freniiiniaeth wedi myn'd yn deilchion a Gwerinlywodraeth wedi ei oefydlu yn ei lie. Anwastad iawn oedd sefylita pethau yn Li.slxm ers blynyddoedd, ac yr oedd yu amhvg fod ewymj> vr awdur- dodau goruchel yn yr ymyl. Tua dwy fiyn- edd yn ol llolruddiwyd y Brenin t>*v'os a'r Tywysog Coronog, a gorseddwvd y llano ieuanc Manuel. Ni bu llewyich mawr ar ei ircnh.iiiia.c-th yntau, ac yn v cyt-hrwfi I>resennol y i-in-e efe wedi gadiQ.1 ei balatsdy, gan ennili din as noddfa yn Gibraltar. N7d yw'r Weriniaeth eto wedi ei ciivdnabod gan y Galluoedd Ewropcaidd, ond i sivnny y daw petha.u yn fuan iawn. Mae liygaid y byd ax Portugal heddvw, a gwylir yn fanwl pa drefn ddaw or trybiith presennol. Yr anffawdd fwyaf fedr ddisgyn i ran neb ydyw cael ei eni .gyda'r llwy anan frenhinol yn ei eill¡¡'U; oblegid nid yw bywyda.u pen nau coronog unrhyw wlad yn ddioge.1. Diogc'ach yw'r bywyd ddcchreuar gyda liwy gawl bren y bwthyn gwlcdig. Mae cyciler o egnion Z? 3-L Anaxchaidd ar waith yn y byd yma heddvw, nes foi vn rhaid cael amddiffyn iod niilwroi o gylcii pob tcyrn cyn y mcdr fentro i'r cyboedd. Gwnaed amryw ymoeodiadau ar y ddiweddar Victoria; a rhai hefyd ar ei mab Iorwerth; ond goheithir pethau gweil am ei hwyr, Sior. Er hyn y mae pethau yn hyfryd ym Mhxj'doin o'u 'cymharu a'r Cyfandir. Ond nid ydyw A.rlywyddiou Gwerinol yn ddiog.c;ac,h na brenhinoedd, fel y cafwyd cngreifftiau yn Ffrainc ac America.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
[rL i T R ADRAN GTMRAEG. I I '.0 ,¡;¡ I EVERYTHING FOR THE- I MOTOR I. MOTOR I t I CAN BE OBTAINED FR@M T% A. DEACON & SON II —1 LIMITED, j LLANDUDNO. ] ( I Every make and Description II I of Car Supplied. I 1! LOWEST POSSIBLE PRICES. Repairs and Overhauls a j Speciality. I -"8. n !-@ t— JOHN L. HUNT, PHARMACEUTICAL CHEMIST t AND OPTICIAN, ol 00 CONWAY ROAD, J COLWYN BAY. ÐEPOT FOR PHOTOGRAPHIC REQUISITES. DARK ROOM FOR USE OF AMATEURS. SIGHT TESTING DAILY BY APPOINTMENT. AGENT FOR HENRY LAWRANCE'S CELEBRATED SPECTACLES 0 EYEGLASSES. Nickel Plated, Gold Filled, ) and Gold Frames. CARTRIDGES. CARTRIDGES. Kynoch's Smokeless Telax, Citio per 100 ^obeli's Sporting Clyde 8/6 per ico Primax Ejector Case gf- per ioo Schultze 10/6 per 100. Kynoid io/6 per 100 Curtis' & Harvey's Dia-) mond Smokeless j A GOOD SECECTION OF RELIABLE GUNS from 301. to £ 20 in Stock. FISHING TACKLE, 5P0RTMENS' SUNDRIES of all kinds. A Large Stock of WIRE NETTING. CORRU. CATED SHEETS, KITCHEN RANGES' GRATES & MANTELPIECES, JOINERS, PLUMBERS' TOOLS, CUTLERY, ELEC- TRO-PLATE & HOUSEHOLD UTENSILS OF ALL KINDS AT LOWEST PRICES, AT A ? MARFELL'S IRONMONGERY STORES, ABERGELE ROAD, COLWYN BAY. TEL. 2x. L DRINK AND ENJOY Pryce Williams AND CO'S PURE AND DELICIOUS Indian & Ceylon Teas Our 1 /Q is the best value obtainable. PRYCE WILLIAMS & CO., COLWYN BAY, COLWYN, RHOS-ON-SEA. t ABOUT FURNISHING! WE are in a position to offer | most exceptional advan- tages to all about to Furnish. If you call we shall be pleased to 1 Show our Extensive Stock, or will send you our large ILLUSTRATED FURNISHING GUIDE which will give you a good idea of our Remarkably Low Prices for Cash or Easy Hire Terms. PIONEER, j $A < 1 BOLD. ST., LIVERPOOL. I I I J "REE DELIVERY OVER 40/- TO I „ AJjlY RAJLWAX-1 STATION. j I It ii i i j I. >J
NODIADAU.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
NODIADAU. LLIWIAU'R HYDREF. Er oered awei yr Hydref ac er crino o oIlUld yr hai tan dreed, ma-e rhyw hud rhyfodd yn gor- ffwys ar fryn a pbant sy meg:s yn Jl-cddfu hiraeth y wlad am yr haf cyn dyfod o ry-ferthwy'r gaeaf. Ma Uhvi<»u'r tymor yn ioddi'n un cochwrid tJws, ac er hardded eurLiw'r haf mae gwrid yr hyd- ref, er mai gwrid marw yw, yn hoff i'r galon. Eithr i fwynhau golygfa 11 ydref yn liawn rhaid dringo'r rlicfydd a'r bryniau i w-cl'd oocluhw'r grug a melyn yr e;thin, canys m<l yr un meiyn yr eithin yn_yr hydref a rnolyn y gwanwyn. Ac 03 mai mwyniant yn liawn prudd-der a gawn mac'r oiygf a, a'r blcdau a'r dail yn marw n eu pryd, yn gain gan orffwystra iirddqeol. GWYL LUC SANT. Dydd Mawrt.h dnveddaf oedd dygwyl Luc Sant. Mown traddodiad mac'I' wyl yn gysylltiedig ag h-af eithr torrodd y eynvylau ar yr hon draddodiad er teeed yr hin yr wythnos ddi- woddaf. Mae gcunym hefyd ch<«dl yn son am y Sant fc-1 arlunydd yn gyetal a. meddyg, a dion- on niii dynar paham i Gynideithas yr Ariwawya- oi gynveryd of fel ci nawddi^mt. Pan ocdd ofcr- goeledcl yn lhvyr feddiannu'r byd ortdai'r phian- cdd nad oedd adcg rcor ffodas a gwyl Luo Sant i ddewis gwr, eitiir yn awr nid cos narnyn ych- :yd'Î,g son a.m yr w.v1 yn eilll g-wlad ni gan rianodd iia ehan neb aralL » # OA.MLIVvTO'R GENEDL. Wrth adolygu'r llyfr newydd "Tlirougb WcJsh Doorways," rnae'r V'¡¡;,g.g Soienig gan rtiwy- af vn canmol ynigais yr awdures i bortre*vdu'r cy- meriad a'r bywyd Oymreig. Ni a gJywsom yr un ganmoliaeth dioion o'r biaen. Edryeiiai pawb na wyddai'n amgenach ar lyfrau Allen Rauio meg is ckrlun cywir o fywyd a chartre-fi ccnedi y biyniau. Ni a gydnabyddwn yn fodd- Ion eu swyn l'tenyddol, eithr nid yw'r un o ho-1 ]vfrau yr awduree byd-en'.vog, rhagor yr eiddo Miss Marks, yn rlioi portreud cywir, ac mae'r Ilu albu raewn iaith wi-tji ddifynnu dywed':adau, h.eb son am gamgymeriadau eraiIJ, yn nacau idd- ynt y clod a fynasai'r Wasg S-eisnig. Nid oes eto'r un ilyfr wedi ei ysgrifoi>nu yn iaith yr es- tron yn dangoe bywyd Cymru f.el yr ymddcngys i'r sawi sy'n dc"Jl dyhcadau'r ger.edl ao sy'n imo a'r bold i gehio sylweddoJi m dclfryd fawr. Hhaid i bob ce'nedl wrt.h un o'i gw.erin bobl ci hun cyn y gcllir disgwyl hanos cywir o'i bywyd :'w drosglwyddo i gienhcdioedd cetronol. N.i chawn ni yn y il'yfi-au sy eieoes wedi eu cyhoeddi namyn dc>griikid g-wcdtiol gywir o'r ar- daloedd Cymi-cig, ac mae bywyd a dyhcadau'n cnnodl o hyd yn ddiathr i'r sawj na feud gak,n ddigon mawr i gydynadeimio a chencdi sy wedi ei ciwuniivvjo gyhyd. DIYSTYRRU'R PERYGL. Ni cheir namyn ychydi-g o feddhad yn ad redd iad diweddar pwyJJgor arbennig y Swydctia Gartreiol vngbylch perygi fE!a,ndct fel defnydd diiiedyn. Ni eiil cyfraith gwiad ymyryd mewc modcl effcithiol iawn ag aehosion o'r fath oddi- gertth tan amgylehiadau pan dwyiio'r gwcrtbwr y prynnwr yn ntátur y defnydd. Felly, rhaac dibynnu'n iioliol ar ofal rhieni no ar eu .synnwyt da wrth brynn-u'r deinvxkt. Yn auli'odtas, soitih hynny, nid yw'r nattir ddynoi bob amser i'w ddi bynnu arno; ao mae diiiad plant wedi eu gwueud o r defnydd hyn mor gyiTrcdin yn awr ag y buont oiiccd. Yn yr ystadcgau sy newydd ell cvimeddi oeir fod tua phedair mil ar ddog o bLant ym Mhrydain wed.i colii cu bywydau trwy loegi neu )sgald.allu, ac rtia-c nifcr fawr o'r mar- wojacthau hynny a aohoswyd trwy lotigi iliv priodoli i ddiJiyg go fa] gydit'r fi! a: iclot, gan mor d'ueddol y dofnvdd i gynneu'n wenfTIani wrth ddod i gy^ylltiad a'r tan. Po orcu'r defnydd ileiaf y pcrygi, ac yn sicr ni ddylai dic^gehvch plant gad ei abortiiu ex rnwyii sicrhau diiiad rhad. 'MARW'N DDIOFN. Yn un o'r cylcbgrona-u Soisnig yn dftWwldaj ymddanghoscdd ortiiygl yn proli nor dldifoddw! nyni o aiijrau rhagor (Oln toidiau yn v canrif- oedd oore,af. I gcnodloedd y canol owoe-di 'roedid bob am,or yu lIawD arewyd, cr fed cu lfyckl hwy yn y dyfodol yn ot han>as, yn ddyfnach na'r eddo ni. Dichon y dylartem ni, wedi coHi ohoiKtm yr hen ffydd, oifni y marw'n fuy, ond yn hytraxili mae bywyd a'i boen yn or&u yruKm ddyfnach arfwycL Nid ydyw pcen, wedi r cyfan, ond bywyd mown ger- modedd, ac o'n proii, yciiydig ojioncm a ddcwjs- a.i hir gYGt-udd yn liytracb na manvo!a<cth. Yr ocdd gan ein tadau gariad at fywyd nas meddwn ni, gariad oc-dd yn tan'idu o amrywiaeth arran- awd ac yn llywio eu hymdrcchioa i ddiogelwch. IIeddyw edifar fuafai n r, Ym ni, gan mwyaf, po ca;we>ai'r hoii ddirgoiion sy tu draw íLll iiiarwd- aoth eu datguddio. Nid oes weitliian yr un ncr, yn orynhoi hb fed rhyw wirionedd newydd a fu'n gorw-edd ynghudd am gwnrifoodd wedi ei ddalguddio i'r byd, a chan am:ed y datgudd- ia<lau, ni a ddymunkvn, rvwfedd, i'r gyfrinaeh bennaf j yth tan lenn. Yr ydyan wedi s-.cr- hau lwb ci cnniil yr hoddweh y.brydol hynny nas cafedd ambsli i sant ao yratau'n ci haed<ru! liithr ni a'i oaweom nid trwy grodo na chrefydd end yn unig tiyw ddylanwad gwajciddiad ar au- ianawd yr oe.j, » f GWEINI I'R CLAF. Y ni:w;'r hen ragfarn a fodolaj yn crbyn Cym- deithas y (jwcinyddesan w-c.Ji ei lwyr ddilcu bel'ach— o loiaf, y mac wedi ei dd-;Iou ymhob ardaJ y coir gweinyddca ynddi. 0 amvybctd y tarddai; ao mcgie gwawr fwyn y bore yn ymlid ymaitJi y gwyll, icily y mae dyfediad y gwein- yddesau wedi ymlid 3nitith y rJiagfam geid yn eu horbyn. Erbyn hyn y mat; r gaiw am dan- vnt mor fawr fcl mai aiicdd yw Hanw gwaglc- oedd; a dyma achlysur-cdd scfydiiad y gyixid,itl- as newydd, sydd a'i hamcan i hyiiorad'i nierched ax lineai«u Lai ooctus. Eg.!un\yd yr amcun hwrinw a danghoswyd ei werlh gyda llawcr o elToithiolrwydd yng n p, h y niiitdt dd gwein. yddmau Gogledd Cymru yn Llangefni ddydd Iau. Rha'd r.ongyfarch Miss Davi<yj a hyrwyddvfy.r craill y nrudiad ar lwydd nodtxlig y cyfarfod, canys ni all na ddeiliia lirwyUi tur- iv cithiog mewn caniyniad iddo. ° CYNIIAUAF Y CLODDIAU. Ami y djwedir y geilid -gwneud llawcr mwy o gynhauaf y clawdd; end yn rny- fodd ddigon gadewir i flrwyth y fieron fyxicd i goilli mcwn ilawor aidal. Dywedir fed yr Y.sgotyn hefyd yn bur ddibris o gynyrch y c'awdd, er mor ddarboduj y cyfrifir ef, a bod milcedd o duneih o fwy¡:'r duon yn caoi eu gad- .ael i ddyfetlia bob blwyddyn. Daw mwy o ofvn am y ffrwyth pcraidd yma bob blwyddyn, a cheir mwy o'r hanner 03 nad teirgwaith mwy am danynt yn awr nag a ge;d ychydig Uynydd- au'n ül. Oiid gwir a ddywedodd rhywun, fod hyd yn nod hel y mwyar duon yn ormod gan iawer y dyddiau llyn, fel y mae cra-u torlJi wedi myn'd yn ormod gorciiwyl mewn llawor ty, < Y GWRID OLAF. Oer oedd awel ola'r ITydref Yng nghangiheimiau llwm y coed, Ond 1 OJwen 'ro?dd yr awel Fwyned ag y bu erioed. Daercd oeddi hi yn y bore, Er fod1 crinidduil wrtli y drwg, Am ga-el mynd am dro i'r liedhwedd G,Dd!&i uwcli yi-d-yffryn tlws, C'iinai dye-liau;r pentre'n llawen Pan gyohwynnais g-yda Ihi, Yn y gwanwyn dylai'r cJyciji^u GaI\lJ oani.ad well i ni. Cydiais yn ei llaw yn ct)mer, D'dais am fy Jiyobaith mwyn, Ond mi welaias cyu I'lil orffen D-ckiigiryn di-sglair ar y brwqy n. r Cwydd'wn oynli'r deigryn ddijsgyn ,i Beth oedd <Hn ei m^nwes brudd, j 'Rowld cyfrinac3i fawr ei bywyd .1 yn fly llvvyxf wrid ar ei grudd, y j a 18L d tI 'II'
PENMACHNO A'R CVJM,
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PENMACHNO A'R CVJM, YftGOL NEWYDD.—Ail-alwyd etholwyr y Cwrn at eu gilvdd nos Fawrth i'r Yffro.1 E.g'- lwysig i'r d 1 ben o wthio rhag'ddo'r pendcr- fyniad o gael yagol ncwydd i'r He. Yr un oedd v penderiyniadau eg a fu yn y cyfarfod blaenorol, ae a ymddunghosodid yn y "Gwalia." Yr oedd yn brcsennol y Parclin. T. J. James, Meirion I) a vies, Mr E. Davie«- Jones, eyl'reithiwr, a'r vsgrifennydd, Mr D. E. Jones, Rhiwfachno. CYMDEITHASAU.—Pasiwyd nos Ful, yn Shiloh, i ddeohreu y -ymd-citb,a.,i am dynior y gfacal- no3 Fiawrtft (vt'ory), a bod cyfarl'od darllen i fod bob yn ail wythnos. > Mac y Parch Meirion IXavies wcdi addo rhoddi ancrchiad agoriadol. Dyma.'r ST\ryddogion — Itlywydd, y Parch Meirion Davies; is- 7ywyddion,Mri .Samuel Roberts aRE. Jones; trysorydd, Mr David Thomas (ieu.); a Mr J. W. Hughes, yn vs^rifenuydd. Nos Fawrth yn Rhydymeircli, cynhaliwyd cyfarfcd cyntaf CyrrwkMt.Ji.as I>dirwefit">i y Chvnorydd. LJ v- wyd-rlwyd gan Mrs EMem Jones, Glanabcr, "a ehvmerwyd rha.n ynddo gan y rhai eaxilynol: —Mri R. Owen, YFgojf-ejstr; Rot..crt Roberts, Glanabsr. G!an Machno; Thomas Rov.iands' Ghsfryn House; P. R. Pierce, Glanaber: D. Jones, eto; 0. M. Jones, Dyfnant; Mrs Annie Jones, Rhiwbach-terra&e; a. Miss Kate Williams, Dol A wen. TRIODAS. Dydd Sadw-rn, yn Llanrvrttt, priodwyd Mr Richard J. ioncs, Carrog, Cwm a Mies Jennie Williams, Collfryn House, LJan: Y gyros I)riod,-s oedd Mr Evan Jones (brawd y priodfab), a'r forwyn ydoedd Miss Margaret Lizzie Wiliiams (chwaer y brioJasfercbk Yr oedd hefyd yn bresennol Annie Jones Carrog, a Mr E. H. Williams, Coiiiryii Ilous.e:
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
"Y GENINEN" AM IIYDREF.—Cynhwvsa: Dawn y Cymro i Fynegi; gan y Parch Rhvs J. Huws. Eisteddfod Glan y Mor; gan Lais Uwch Adlais. Gweddillion Eistcddfodol; gan Amryw Fcirdd. A rat: th oddiar y Milcn Llog yng Nghaer Fyrddin, Fis Mehciin, 1910 gan Mr W. Llewelyn Williams, M.A., B.C.L., A.S. Yr Acen yng Nghymraeg; gan yr Athraw J. Lloyd Jones, M.A. Cy!;ylltiadau Cvmreig "Gooige Eliot-" gan Syr E. Vincent Evans. Y Ddcilen Friw: Canig; gltn Mr J. Rowlands. Coined Hallcv gan Mr Gwilym Owen, M.A., D.Se. Cymdeitlms yng Ngolouni'r Icsu; gan Mr Benjamin Davies. Yr Hydref: Canig; gan Mr D. L. Johnson, F.R.Illst.S. (Portlionydl). "Un Bedydd," ac Ifniad yr Enwadau: gan y Parch E. Ungoed Thomas. 0 Gell Cof Plenydd. Eglwysi Cymru a Phlaid Llafur; gan Werinwr. AnfFyddlondeb Cymru i'r Genliadaeth Dramor; gen y Parch D. M. Roes, Cc-nhadwr ym Madaga-gar.. Hunan- GoGant Enwogion—Y Parch Evan Phillips, Mr Eloazor Roberts, Y.H., y Parch Richard Morgan. Mwynd--rau Ir Nos: Canig; gan Elphin. Yr Eglwys a'r Iaith Gymraeg ga.n y Parch W. Eilir Evans. Talent Gartrefol Cymru; gan y Paren E. P. Jones, M.A., Ph.D. Adgofion am Eistedd- fod y Gyfciliion, (wni Rhondda; gan Dawe. Chwedlau am Robin Ddu Eryri: gan 1,1. Gvverin- hawlio'r Tir; gan y Prifathraw Michael D. Jones. Gweddiliion Llcnyddol-Aùdurniadau yr Hen Gymry: gan Gynddfdw, "Gwaedd Gwlad," B<;th yw Iluda Lledrith? Gorseddau, gan Lvwclyn Sion, Careg Dol y Feili, gan Lasynys. Llytliyrau Enwügion-Llcw Llwyfo at Gciriog, Y Parch T. Res D.D., at y Parch R. Jenkin Jones, M.A., Miss Angharad Llwyd at y Dr. Owen Pughc. Goliebianthau--P-cori Bangor ac Undeb Cristion- ogol; gan yr Hybarch Dad Jones. Stori Ysbryd; gan Lan Clwyd. Cliwed] P-M Ddcwi Wyn o Eifion; gan Ap Eifion. Manioc Barddgaol: ran Ju o Feq-d-
Nedion o GSip y Gop
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Nedion o GSip y Gop (Gan "Wil y Gweithiwr"). Gwn am foncddwr o Sais sydd wedi dyfod i ddeall Cymraeg yn dda trwy adra.n Uymreig y "Pioneer." Pe byddai ond yn unig yn feddion 1 gael pobl i fedru siard iaith Cymru, heb son am tajiteision eraiil, buasai o wasanacth pwvsig. MARWOLAETH. Ychydig flynyddau yn ol daeth Mr Moses Hughes, o Treiogan, i fy w i ffcrmdy Ty'nycaeau, Gwaeny?gor. Nid oedd ei iechyd yn giyl y pryd hynny, a gwaethvgai y nisill ilwyddyn ar oi y Hall; ac cr gefid I gylch eang o bcrthynacau a chyfeillion viaeth ei yrfa i'r pen yr wythnos ddi- weddaf. Cymerodtl yr angladd le dydd Liun ym mynwent y Ile y proswyliai. Yr oedd yn aelod gwerthfawr ymysg y Wesieyaid, a thcimlir yn chwith o'i golli o'n mysg yn yr ocdran cynar o 33ain mlwydd oed. CHAMBER WEN. Da gennyf ddeall fod cymaint dyddordeb ymysg yr hen a'r ieuanc yn DyserLh o bertlivnas i'r ym- chwiliad a wnacd ar yr hen furddyn uchod. Ys- f^rif<-nna gohebydd oddiyno na wclodd efc'r un prawf yno i alegu yr hyn haerai myfyrwyr Coleg St. Bouno mai gweddiliion hen eglwya ydyw. Pe byddai pawb ohonom o'r un farn a*n gilydd ni byddai banner evmaint o ddyddcrdeb yn ein mysg. Goibac fed arnaf ofn tynnu nyth cacwn yn fy mhen buaswn yn awgrymu nad oes un sail droe ci galw yn hen eglwys mwy na phreswyifod eeidwad y Castcil gerllaw. Ceir tir a eiwir Pant y Berllan. neth sydd yn fwy tebygol ynte mai enw gwreiddiol y lie ydoedd "Chamber Wine," neu yn y Gymraeg "Ystafell Win," ac mae llyn- iad felly ydyw Chamber wen—math o le y byddai yr hnn bob! yn ci ddefnyddio i ddarllaw gwin o ifrwytha.u y Berllan gerllaw. Fcl a-rndditiyniad dros y syniad newydd hwn o eiddo Wil y Gweith- iwr, ymddcngys mai peth hwylus tuag at hynny ydoedd y ffynnon ddwfr ddarganfyddwyd oddi mown yn ogystal a'r hen olion aclvvyd dan a gaf- wyd yno, canys nid oes un prawf ar gael fod a wnelo yr hen furddyn fwy a'r Caste 11 na rhyw hen ystafelloedd eraiil. Sut hynny? Byddai yn worth .i bawb geisio chwilio all an am fath o syn- iadau newyddion am leoedd o ddyddordeb yn ein mysg, a pheidio cymervd ein harwain yn rhy bell gin awduron man lyfrau sydd yn rhy dueddol i'n caxnarwain mewn Uawer o bethau. SYMUD GYDA'R OES. Bu Mr Jones, o Goleg Bangor, yma yr wythncs o'i- blaen yn traddodi ail ddarlith ar yr un pwnc ag o'r blaen. Dylai pawb bidlach yn Nyscrth fod yn fngwyr dofednod o'r rsdd oreu. Gwaith arall c rhsgorol a wneir yma ydyw sefydlu cymdeithas cr cyfarfod a damweiniau, dan gyfarwyddyd y meddyg mcdrus Doctor Goodwin, Rhyl. Yn sicr dylai pobl ieuanc ymuno a. hi. Y prif symudydd ydyw Mr IIopps, perehennog y chwarel, ond mae gan eraiil o bobl flaenllaw yr ardal law yn y gwaith. Dymunwn bob liwyddiant iddi. rVVY MWY TEILWNG ? Y mac un o fcirdd Prestatyn wedi nyddu englynion rhagorol i Mr Goronwy Jones. Amhosibl fuasai iddo gael tc,t)n mwy teilwng, canys y mac Mr Jones yn un o'r gwladgarwyr goreu droediodd Cymru. POBL ARIANGAR. Adwaenwn hen lane hanner cant oed a arferai ymtfrcstio fod ganddo ehwe' chant o bunnau yn y banc, wedi eu llem:ill trwy lafur ei hun fel gwas amaethydclol, ond yn anffodus yr oedd yn eiUiafol gybyddlyd, ac ni reddai geiniog at un p.chos da. Nid un felly ydoedd y diweddar Mr J. Williams, Rosslyn, yr hyn adawodd ar ei ol dros dair mil ar ddeg o bunnau, wedi eu henniil trwy ei lafur a ddiwydrwydd ei hunan. Eithr byddai ef a'i law yn ci k;g.>!I yn barhaus er estyn cynorthwy at achosion da; byddai yn ddiarcbol garedig tuag at y tlodion, ac ymddygai yn dog ac anriiydcddus at ei weithwyr. Felly aehos i lawenychu sydd gennym fod dynion cyffclyb i Mr Williams wedi eu bcndilhio a, liwyddiant,a hwythau yn defnvddio cu eyfooth er evnorthwyo pobl llai eu llawd, ac i -INI I er hyrvvyddo mudiadau teilwng.
Eisteddfod Genedlaethol Caerfyrddin.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Eisteddfod Genedlaethol Caerfyrddin. ARIIOLIADAC GOR.SEDD Y BElllDD. Y In.a,e Cymdeithas yr Orscdd wedi trefnu y bydd arholia-dau yr Orstdd am L'rddau. o nyn all an, yn eu cynnal mewn gwallaiol i,aua.u eanoog yn siro&ttd l'yml'U a i-iia-A o brif dreti Lloogr, tua thri mis cyn yr adeg y cyn- lielir yr Eistoddi'od Genedlaethol ac nid, fel" o'r blaen, ar adeg yr Eisteddfod, yn y dref lie y cjoihelid yr Eisteddfod. Dvma bynciau'r ax-hoii am v 11 wyddyn 1911; — Urdd Bardd; Awdl "Y f'ynwect, gan DaVolog (gvvel "Y Gellln-en" am Orffennai, l¡OJ.i; ar\ngerdd Es.ai.ah, gan l'adi:1J1 (gvel "Caneuon Cadfan"); '"ir Ysgol FardiaoJ," gan Ddafydd Morgianwg; a cbydnaibyddiaeth a rhan o Waiui Barddonol vyndddw. Urdd Ofydd: "Drych y Prix Oceoedd," gan Th<oph.itus Evans; "Gxamadeg Cymraeg" (DCWI M(1); a "Hanes Cymru (O. M. Ed- wards), Rhan I.—(iel y gwelir, yr ydy" wedi dowis liyfrau i arhoii ynddynt sv<id ymheli o fod yn ddrudftiwr ec arihawdd eu cacli. — Urdd Derwydd Rhaid i'r ymgeiswyr lyntd drwy aahohad Bardd neu Ofydd. — Urddau Ceixtdorol: )-enœrdd: 1, Cynghancddu ALaw (Harmoniaiug a Melody);" n, Cyng- haneddu Sawd (Harmonising a Bass); 3, Gwrtjiuwynt SyrriJ (Rumple Counterpoint); 4, Gwrthbwynt Dwbl (Double Counterpoint); 5, Atsb 'restyn Bhedgan (Answering F-HP'ue iSubjcct); 6, Ysgrilenu Bhcdgan i tidau iais (Writing a Fugue for two voices); 7, Ha^es- iacth Goxddoroi (Musical History); 8, Offer- yniaeth — C-vvestiynau ar gylch, ansawdd, a. doebarthiad yr offerynau (Orchestration —Questions on the conipaas, quality, end the classification of the instrunKaits).—Cerddor 1, Ych\van.cgu tri llais at alaw syml (Adding t.rœ parts to a simple Melody)- 2, Ychwanegu tri llais at Sawd w-edi ci "rifnodl (Adding'three parts to a figured Ba«s); a, Gwrthbwynt syml i ddau a thri 1 kiis no<) wrth nod (Simple counterpoint in tw and throe parts, note against note); Hanes Cerdd- orion Prvdeinig, 1800-1850. Fe nodir tri cherddor (History—British composers. Thr-ee musicians wi,; be named).—Cerdd Ofydd; 1, Mydr a ohyweirncdau alaw ixxldedig (Rhythm and keys of a given melody); 2, t'yfrviifau (Intervals); 3, Cord Cyffrcdm: <_>i wrthddull- iau, a'u teithi (Common Co;d its inversions lind their jwogressions); 4, Cvngh.aneddu Sawd (Harmonising a Bass); '5, l'rif ddi- gwvddiadau yn Hanes Cerddoiion' Cvmrcip-, 1825—1875. Fe nodir tri cherddor (Principal events in the History cf We>,h Mus:cians 1825—1875. Three musicians will be named)' —G.ellir gweithib y papyr yn y Sol-lfa neu'r Hen Nod 1 ant. Cell 1 r ateb y gofyniadau yn Gymraeg neu yn Saesneg, ac yn vr Hen Isodiant neu y Tonic Sol-li'a. Arholwyr :—Urdd Bardd: Dyfrd Pc^roo- e Gwili.-Urdd Ofydd: R.hys Rlaen'Ri^d-iol', Berw, a Thryfan.—Urddau (erddo-o' TV-/ oerdd Gwvncdd, Mus. Bac. ■ J. rp Mus. Bac. aMrL. J. Roferts, M.A.-Bvdd'yr L"- holi ym mis Mawth. J Dalier Sylw.—Bydd maes llafur vr arhol- iad.au yn cael ei new id yn gvlano-wb' ar ol y flwyddyn 1911, gan y bydd yn oFvnol i bob ymgeisydd bosio tair gradd ym nÍlJOb Urdd (yr hyn a gymer, o kuf, dair bh-nood 0 amser> cyn y caiff ei urddo Am fan vlion T^ach anfoner at GoLadur yr Orsedd, Lilionyad, Caernarfon.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
ONE MOMENT PLEASE. Robert Leake, 11, Silver-street, Barndev writes:—"I a.m pleased to say your pilfe a.re of price:cS6 wcrtli,^and 1 will sound their praise wherever I go. Mrs King, Run well-road, Wickford, savs •— "Duty compels me ta tel" cJI w}JO suffer" that your pills cured me after two years of nain." Suiierers from Gravel, Lumbago, the Kid- ncys, Bngllt's; Dropsy, etc., Static j, Rheu- matisin, ami Gout wid find a POSIt! \"é CUre in Hoklroyd's Gravel Pills, Is 1^1.. all chemists- 1. :2 I posst free, 12 stamps. HOLDROYD'S MEDICAL HALL, Cleckheaton, Yorks.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Ar/erai Pont Llangollen gael ei ohyfrif fel un o saith ryfeddodau Cymru. Dyma. englyn a welsom iddi dro yn ol:— Elun esifys ei hystiyB hi—llun oamoig Llun cwman y milgi; ijun C, a'r gerwyn frcci [ am owjr Uoor yn llyncux m. ?
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Tan cfeUu-iun o'r Ddraig Gooh a iwelsom bwy ddydd, 'roedd y geiriaw "t^ymru a f« a Cbjmru ddydd, 'rwdd y geiriaw "t^ymru a fu a Cbjmru a fY,¥.' D gjwiadgarcl cy arnom ei t, I:: I ) t « a »
Deon Newydd Cyffeiliog a Mawddwy
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Deon Newydd Cyffeiliog a Mawddwy M:ve'r Parch C. P. Price, M.A., rheithor Maxdiynlleth, wedi ei ddewis yn Ddeon Gwladol Gvfeiliog a Mawddwy, fel olynydd i'r diweddar Barch T. Llewelyn Williams.
Clafdy Newydd i Fangor.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Clafdy Newydd i Fangor. Mae Gwarckeidwaid Undeb F).ngor a Biw- maris, or diwcdd, wedi pendcxiynu-a gol- ygn y ceir caniatad Bwrdd Llywodraeth Leol -i brynnu ilain o dir gan Axglwydd Penxhyn, am 2000p, yng Nglanadda, Bangor, at godi yabyty arno, a phedwar ugain gwcly.
Coleg Normalaidd Bangor.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Coleg Normalaidd Bangor. Mae'r adeiladau newydd yn cyflym dd'od yn barod, ac raae adran ohonynt eisoes yn cael cu defnvddio. Bydd y draul i gyd yn 40,000p, a gwneir paratoadau i sicrhau lie i bedwar ugain o athraweeau. Gohirix yx agoriad fturhol tan lonawr, a disgwylir y bydd y CangheLlor yn bresennol i gyilawni r gwasanaeth.
Cynorthwyo'r Llyfrgell.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Cynorthwyo'r Llyfrgell. Tan ewyllvs y diweddar Barch Llewelyn Edwards, M.A., Riiuthyn,—Llundain cyn liyalny,-y mae y Llyfrgeil Genedlaethol yn Aberystw-yth w<di cael ei hol.1 lyfrau Cym- raeg, yn eu mysg gopi 1567 o "Destament Salisbury," a "erwr y Cymry," 1(530.
Ffawd y Methodistiaid.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Ffawd y Methodistiaid. Y mae'r diweddar Wm. Evans, adeiladydd, Penisa'rdre, Bryn Pydew, Llangwstenin, Sir Gaernarfon, a iu farw'n wexth 2059p, wedi gadael 600p i Genhadaeth Dramor y Meth- odistiaid Calfinaidd; 400p i'r Genliadaeth Gartrefol; 200p i eglwys B-rthlehem, Colwyn Bay; a lUtíp i Athrola r Cyfundeb.
Harddwch Dinbych.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Harddwch Dinbych. Cynhygiodd C\-ngor Tre Dinbj-cih da.'r gwebr am y piamau gore o adeiladau trefol a ncuadd gybo-adus adoas i ddal dwy hi o bobl. Y m- geisiodd 32 o firms; ac enilhvyd fel y canlyin:- 1, £ 75, Mri. Porter ac Elcock, Colw^m Bay; 2, 1;50, A. f a.rdale, Yore; 3, £ 25, Mackintosh a Newman, Llundain. Yr adeiladau i gtstio o ddeg 1 bvmiheg mil o bunnau; ao i fod yn brif haiddwoh Dinbyoh.
Rhodd i Gymru.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Rhodd i Gymru. Y ma.e'r Proffeswr Her, o Goleg y Brify&gol. Llundain, wedi rhoi 150p i gario allan yin- chwiiiadau Cymreig, ac y mae Cyngor y B-rif- ysgol Gymreig wedi penderfynu cynnyg yr arian i Miss Mary Williams, gsnedigol o Al>c-rystwyth, Doctor mewn Llenyddiaeth, ym Mhrilysgol Paris, i'w galluogi i aros ym Mharis i bark.au ei hymchwiiiadau ar y "Mabinogion," yn y Llyfrgeil Genedlaeth- ol.
Cofio Dr. Edwards.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Cofio Dr. Edwards. Y mae "model" Mr Goscombe John o gof- goiofn Dr. Lewis Edwards y Bala wedi ei chymeradwvo gan Bwy.llgor tVmanfa, Gyff- ndinoi y Methodistiaid; y mile vutau bellach yn myn d ymlaen efo'r gwaitn, a threfnir iddi lod. yn barod i gael ei dadorchuddio o flaen Athrofa'r Bala lis Mehefin nesaf. Ac y in'1.3 Mr John wedi ei gvfarwyddo hefvd i gwblhau bus>t bronze" o r Dr. at ei ddodi o gwblhau "bust bronze" o r Dr. at ei ddodi o ilaen capel ei faboed ym Mhenllyn.
Y Coroniad.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Y Coroniad. Mewn porthynas i'r adroddiad y cymor y coroniad 1c Mciicfiri 2lain y flwyddyn nesaf, hysbysir nad oes un dyddiad w.:><Ü caei ei ben- dctrtyjiu eto, ymhellacih na'r cyfnod cyffredmoi a. grybwyllwyd yn y Proclairiasiwn amryw "YI,h- liosau yn o); ac nid ydyw yn debyg y gwneir hynny am ryw gymaint o amser. Dywedir y bydd i'r dyddiad gael <1 adael mor Leil ag y gellir cyn penderfynu arno.
Gwraig neu Gwisgoedd Owychion.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Gwraig neu Gwisgoedd Owychion. Dr. Hemphill, yng N-hynadledd Eg- lwy:s yr Iworduon, y dydd o'r blaen; Beth y ar ein dynion ieuainc weithian pan mai gweli ganddvnt wifgocdd gwvehion a phyiiieinos o wyiiau drud ar lan y mor (I yr haf, a threulio'u nosweithiau moewn chwareaon yn eu c-lybiau, rhagor mr/yniant digymar aelwyd deuluaiddr Kid yw eu cyflogau yn eaniatau iddvnt gael y gwisgoedd g wychion, a'r cbwar- euon gwag, yn gystal a gwraig, a gwell ganddynt eu mwyniant hunanol na envm- deithf.s gwraig guruaidd. Priodas r ai7- dderchocaf o llQl weithrcdiadau Duw, cbe'r Doctor.
....-----------Diwydiannau…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Diwydiannau Arfon. Yn Arddangosfa Cymdeithas Diwydiannau CVmreig, a gynhelid yng Nghasnewydd, yr wythnos or blaen, eaiodd amryw wobrwvon e- henniil gan ymgeiswyr sir" Gaernarion. Ymhlitli y rliai a g a fodd wobrwvon oedd Mr John Jones, Melin Biynkir; Mr Williams, Upper Bangor; Miss Mabel Clark, Bangor; a Mr6 Davies, Station House, Lla-nberis. 'Jkx¿d Arfon tan ofal yr Anrhydcddus Mrs Mostyn, Llandudno, hi'n cael ei chynortliwyo gan Miss May Jenkins, Ptnmaenmavvr (yr ysg'rifeniiydd), a Mrs Owen Roberts, Penv- bryn, Porthaetkwy (Ilywydd Dosbartliiadau Arfon).
Ymwelwr Difyr.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Ymwelwr Difyr. GWR O'R BALA. Pan aetli Prifathro Coleg Normalaidd Ban- gor 1 ystafell y myfyrwyr, nos Lun diweddaf, canfu ddyn gwyi.lt ei olwg yn eistedd, a'i ddwylo ymhleth, ynghanol y bcchgyn. Gwedi gofyn ci neges, d\ wedodd 'y dyn fod an gen bwvd arno, ac yna rlioddodd vr Athro ariM) iddo i w brynu. Gwedi siglo liaw vn gvnnes a'i gyrnwynaswr, aeth y dyn at gyf-eiriad v Iliv-vfan. yn lie myn'd allan o'r ystafell. Toe, dyma lo'n dechreu annercli y becbgvn yn Gymraeg. ac nid hv/yrfrydig hwvnthwy i'w gymeradwyo. Gwr 0 '1' Bala osdd, ebe ef a "i ddellryd fawr oedd cael owl's o eddy eg mcwn coiog. yn arbennig yn ei hoff goicg, set y Normal. O'r diwedd i<:] cafwyd allan o'r ystafell, ae wedi ymgynghori a swvddogion vr Hedd iu, eafwyd ci fod wedi ymddwyn vn rhyfedd, ae wedi aflonyddu'r gwasanaeth mewn dau gapcl ym Maylgor, y nos Sui blaen- orol.
PENSIWN YNTE ELUSEN?
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
PENSIWN YNTE ELUSEN? Gyda. dechre r flwyddyn nesaf bydd gan y tkxkon sy'n derbyn cynorthwy plwyfol h-awl 1 goron, fel eraiil s. n evrraedd yr addewid. Diclion fod rhai na thrafferthant hawlio'r blwj'dd-daJ, gan farnu c-o-on y piwvf yn gyd- woirih a'r goron arail, er yn ddiau fod broinUau iKiillduol yn cad eu colli drwy fod yn dderbyn- ydd elueen. Eithr gw:w gennym gredu y bydd mwyafrif yr hen bobl hyn yn dewis y pensiwn yn hytrach nag aros yn "dlawd," canys rhaid -W r, xi gwahaniacthu rhwng y ddwy ^oron—«b<uaen yw y naill, cydnabyddiawtli y Wladwriaeth c'i dyied i w hem ddeiliaid yw y llalJ. Dceth fyddai i'r tlodion hyn fwriadant wneud cais airt bensiwn hvsbysu'r swyddog o hynny ar unwaith, modd y gall efé brofi dilysrwydd y cckiadau cyn y CaJan. Bydd rhoi goirmed gwaith ymchwil ,ar y swyddog ddyddiau cynta'r flwyddyn yn gofygm gobirio Tliai achcsicn fi pheri 'dyryswdh a choll- ed, o tfasihl. Gel.'ir c^el pot^ hy^by^rwydd am y m i wneufl oais Od ynwyn yn, y iiyth^r- dais I 4 r* 41 i
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
I FRED. ROBERTS & CO. House Furnishers and Removers. GET OUR ESTIMATE FOR Your Removal, Renovating Suites, Blinds, ëc. Upholstering Goods, AND Bedding made up by us. TERMS :—CASH OR EASY PAYMENTS PEN-Y^BR Y N OLD COLWYN, CO L. UNEQUALLED FOR QUALITY and PiilCE. Rowland & CO., WYNNSTAY CHAMBERS, COLWYN 13 T £ L £ PBOXK 92T if071 I SAMUEL BOPD & SONS, Jeice/s, Builders and Coniractors, SHOP & OFFICE FITTERS, AND General Repairers oi Property, GREENHOUSE MAKEI 3, MIDDLETON VILLA, Belgrave Road, Colwyn Bi ESTIMATES FREE Mr. 6. W. CHARNLEY, D.B.O.A. (by Exam.), Founder and Head of the Firm of CHARNLEY & Sons, having Branches at Birmingham, Leicester, Peterborough, Bedford, Lincoln, j & Grimsby, is now in attendance daily, and may be consulted personally at 17, PENRHYN ROAD, COLWYN BAY. ADVICE FREE. I Hou-Rs-io to 12-30 2-30 to 5-30. Wednesdays, 25290P 10 to 12-30. Darlington's Handbooks "NoiLing better ceukl be whhW, for.—DRITISH W:EEKLV. Far fuperior 10 ordinary guides."—DAILY CHRONICLE. Visitors te Lonicn (an«? RessSe*ts) shsBSsi uss DARLINGTON'S "Very tmpbiilcally tops thtrr. all."—D*u.v Gs*w:ic. "Particute^8" —ACACEHr. A14 ID By R c ce- OK snd SUs EcKtioe Rsv::ti ARE3 E. T. CCOK, X.A. 8, owww. nftEssfir- rUt btst Handbook to LcP(i"t rvet tsscs^ DA: rOfT. 60 Ulus. & Plaas, 5/- I 100 111 us. Maps & riar.i, I » WORTH WALES | DEVON »nd COBsvWALt ft* fUt.!tr*th)a;. 6 M-apc, NORTH DEVON & NORTH CORNWALL 90 Illufftrrftscfei, a Maps, 2/6 SOUTH DEYON & SOUTH CORNWALL ) I t/ TEE HOTELS OF THE WORLD. A to the fee Wq,-14> ^lStors 10 L.rt:nburgfi, Ll<u£o. r¡bh01\. Ea^tiKmrne, r-{J. ings, St. Leonards, Worthing, Eoumcmowth. ExOer, Torquay Paignton, Exmoutb. Sidmoutb, Tei^nmoutU, Dawii&b, Plymotna, Dartmouth, Diirtmoor, Exnsoor, Fjilroouth, TheLisiird, Penzance, Land's End, ScUly IsJes, St. Ives, Newquay, Tlnugd, IJtraccmbc, Lyntoa, ¡.¡, 8id,,1r.d, Wye Valley, Seve-4 Valley, Bath, MO;?eCl,. Here!orcl, Wcrcoster, Gloucester. Cheltenham, Uanddr,.kd, BaJa, f\r<con, R' Tictern, Llaagoilen, Abr-Fystwith, Towyn, Baimnth, Doigeiiey, Harlech, Criccietb, Pwllheli, Llandudno, Rb}H, Cmiway, Colvyn' Bay; Penmacnmawr, LlanlairJ^'han, Bangor, Camsrvoo, Beadge- lert, Snowdpn, Fcstiniog, Trefriw. PFVT«ri*y»coed; Norwich. VAT- Tomtb, Lowestoft, Norfolk Broads, Isle of and Cbatficl Islands, should use Darlington's Handbooks tí- each: | Post free from Darlington 4 Co., U¡¡ngcUrn.. Ll.,npft Darlin.-ton & Co. Lea&jn Paris and IVsw York-Br¡)ftbl;o's. The Riiiwiv BooksM'h^ and aU Do»k^eQer«. t BOOK FOR LADIES. By DR. ALLINSON. rpilIS is the best Book ever written for ladies. A Over 20U.0QG ocuies havo been soid. Hundreds have written hun, saying it is the bock they wanted, but could cot iina be-fore. It teiis a woman all about herseif, and in plain and proper terms. Sent post frse in envelope for Is 2d, by Dr. Albneon, 172 Room. 4, Si>aiiish- plaoe. Murw;bester-square, London, W. DANYSZ YIUUS 18 not a PoJøn. but DESTROYS I RATS (MICE I H to Bnmus Being.. r.o_c £ ■ othtr &o- M yinglc. Tube, Sj.; Three Tnbat, & Port ri"!Z,. B DANYSZ VIRUS, Ltd., Bo: ia 1 M. Lcsd#n^&U Street, Xjcsdoa, B.C., e^a of bji Ci-c_. B FPJ^^ERFEGT MFEOICIN^S W For Indigestion, Ansemia, Liver Complaint, f Biliousness, JOHNSON'S CHINESE PILLS, 1 J 1/1} per box, are the best. For Blcod Powcn, I I InHammation, Varicose Veir>s. Er>sipeias, Bad B & Legs, JOHNSON'S X X OILS. L'U. 2 3. ii a M KM^sure cure. Advice free. JOHNSON BrOs.^r«S S-<ci'i[.'»>s.Wrine Ht'i.Crewe^PKj^S
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Bywoliaeth Llanfihangel-y- Pennant. Mae Esgob Bangor wedi cynnyg by woliaeth Llanlikaiigel-y-Perinant i'r Parch Tegid A. Davies, curad, Golli a andl, ac.y as*, vntau wedi ei derbyn. Gweithiodd yn Ilwydd- iannits am flynyddau yn y GeJli? a raa^r otidir ei vmadawiaxl." Mab yw Mr Davies i 'r Farclfl John Da Ties, rheithor I/Ianiostyn, N-n! Lleyn a chyn-fir Blanau Ffestiniog. Pb-y dA y hysbysiad hwn lawr foiidliod t blwyfclkro 1 wiadoi Eiiiowv did. l I" f C S i