The Welsh Coast Pioneer and Review for North Cambria

NODIADAU. ADDYSG YMARFEROL. IJ. yw sylwi fed mudiad ar droed ynglyn ag vsgolion eifennol ein gwlad i dalu anwy o syiw i addysg ym.arfcrol i'r merched. Ddwy flynedd yn 01 yr oedd yn agos i fit a banner o rdes- barthiadau coginio yn Lloegr a Chymru, ao yn cwr mac gennyxn dros ddwy fil yn gystil f5 am ryw eraill mewii per thy 11 as a g-waith y carhef. Eithr er mor dda'r sefyilfa, max- etc le i wnud v dosbarthiadau yma yn fwy evffrcdinol. Mac weill bod erioed yn i banderfynu pa mor bell y dylid cyfranau a*i<ly.;g o'r faith ar draul y cyhoedd. IJichan y dyla&ai'r fam ei hun ym- gymeryd a'r cyfrifoldeb ynglyn a'r gwaith, ond ga-n ruld ocs gennym arwydddon amlwg 0 ddy- lanwad yr aelvvyd, mae'n artgcnrhcidiol i'r aw- durdodau cyhooddus wneud eu rhan mcwn rlioi hyfforddiant mor anhebgoroJ, a dyla-ai rhiani'r wlad yn ddieithrcad roi pob cefnoctyd i ym- d'eoliion yr awdurdodau. » GER-ALLT GYMRO. Un o gymeriadau p-ennaf Cvmru'r oanol oodd oedd Gorallt Gymro, ac inegij a ddywed Frecman, yr oedd yn un o wyr mwyaf liyddy^ oar^rif uchel ei dysg. Fe'i ganed yn 1147 ym Mmhenfpo, ufe"n fab i William do Barri a'r Ncsta a. adiewyrchid gymaint th-egwch yn lilell Cyncru. }\Lw GeraJ't ei hun yn aros yn llen- ycWiaoth ein gwlad yn ei dei.tWyfr hysby.s a ys- grifennedd pan a.r d.a.;tli irwy Gyroru vng nghwinni Arehesgob Baldwin. Ac efe'n Aroh- ddiaeoTi Ty Ddewi a.r y pryd, diohon roai un o brif ddig'wjeldiadau bywyd Gerailt oedd ci Yill- dreoh dtos wneud yr Egiwys ynig Nghymru yn anibynol ar G&ergaint, ae yn ei sol brwd d:x>s "anj-hyde'dd Ovinru," tai.r gwaith y teitliiodd i Rufain bell. Eithr ofer a fu'r yandrech bcnno, ao yn ci siomiant ohwerw, ymgyflwynodd ei "hiui yn llwyr, hyd ei farw yn 1223, i Jcnyddiaeth. Yr oedd Geraf.t yn un o'r ychydig wyr mawr y canoi ocsoedd a deidiicdd lwyhr bywyd gan gy- meryd dyddord^b mewn natur ac mewn (yno1- iaetih, a oha.in yw ei ddcagriiiadaiu o'i deithiau. Wrth d'ynnu ohono ddarlun.iau a. wel<xld ef ei hun, geJir yn ddiei.thriad ddiibynnu ar eou eywir- dicb, a pijMn yrngyiL ambeU dro me-wn rhauiiamt a tHnraddodiad, jojtawf ei hun yn gynrychioJ'ydd teilwng o'r oes y perthyn iddi. Nid oes wa.han- iuoelh yn y byd ar ba deertyn yr jsgrifeima, mae ei beisonoliae&h mwyn yn pe^arogli ei hofl waith. a ohredas boib ainser fod y byd oyfan yn oymetryd yr un d'yddordeb ynddo ef a'i worth él.g a gymer- ai ef ei hun. Un o hoff orciiwylion GenaiVt oedd profi'r berthynae agos rbwng y C-yrnry a'r Groog- iaid, a deJn:ydd'iodd lawer o'i ameer, yn dan gee cyeyiltiad y Groeg a'r Gymraeg. YSGOLION CANOLRADDOL CYMRU. Yng Eghyfarfcd Cymdedtbas Yegoiion Canol- raddtl Cymru, yn yr Amwythig, ddyckl Sculwrn^ oafwtd 'be-irma.ta.etih Lem ar adreddiad diweddar adi.-an Gyiiireig y Bwurdid Addv Dywedodd y L9 Cadeirydd, Mr Edgar Jones, y Barri, yn ei an- orehiad tan lyd fod cam dybryd wedi ei wneud ag y^goJion ac athrawon Cymru. Yr oeoBd yr Adran Gymreig, ebe ef, wedi meartro dwyn cy- hud,diada-u yn oibyn cynJlun addyKg y Dy wy.:og- aetli yn ei gr'.m-nv^Ji yn gystai atg yn erbyn yr holl awdurdodau a ewyddogion oedd yn gofalu am addysg y w'rad. Yn ol yr adrodxiiad yr oodd yr y.sgolion Gynu'eig wedi eu ooilfiurnu i fethiant ac yn holicl anheilwng o ymddiriediaetih y gencdl. Eithr o gymharu yagoiion Oymru a'r eiddo L'oegr, ytshwanegai Mr Edgar Joaiee, hawdd can- fod iod sefyllfa addy pin gwlad gyfuwcii a'r e:d.Jo hwy. Sofydhvyd y.sgo!ian canolra-ddol Cymru byratheng mlynedd yn ol, ao ni allesid disgwyl oanlyniadau mawr oddiwrtbynt am tua wyth nwynecid wcdi eu sefydJu. Yn yøtod y lynior hwnnw eniilodd 0 ieiaf 626 o fyfyrwyr yn perthyn i 64 o vsgo'lon fadiiau yn y g-wahanol brif ysgolion; 103 yn y doebarth iblaentaf, a 223 yn yr ail adran. Danghoswyd nad oedd y Bwrdd Addv.?g yn de-, yn ei syl\v«dau, a bod yr ysgolion yn gyifre-ctiruo 1 yn cynhyddu mewn llwyddiant a dylanwad, ao mii .r ywo!ion canolraddol, gan mwyaf, oedd yn gyifrifol am yr ad-fywiad pre- scnJioi yng ,nghielfyddyd Cymru. TALYBONT GEE CONWY. CLADDEDIGAETH. Dydd MercJier wyith- nos i'r diweddai heb"yng\\n'd g-vveddillion y di; wedd;ij- Mr J<Jin Griffith, Rhiwgocli, i dy ei hir gartref. Orydd oedd wrth ei al^-ed- igat-th, ao yn weithiwr da. Yr ccdd yn fa:b i Mr a. Mrs John Davr&s. RHiiwgoch. Cla<ld,w>d ef ym mynwen/t (-Apel Salem, Llanbedr, a cha.f- odd un o'r angladdau mlWyaf parch us. Yn a,r- wain yr oodd Cor Cndebol y L-ochwedd (dan arweiniad Mr Edward Joncs): o'r hwn yr oedd yr yonadiaw-cdxg yn ae-lod ffyddlawn, a. chrwiitJi gennym ifydd gweied ei le yn wag. Arweiniwyd y gwasanaeth witli y ty gan y Parch D. Hop- g-w a6z, kins, gweinido-g. Yn blad-,riuri'r orymdaith yr oedd y cor, hwy'n canu li, y flfoaxld. Yn yr iitddyldy canwyd yr hen don "Eifionydd" ar y geiriau "lae 'nghyfoillion adrc'n myned. Yna tjiairadedd Mrs Hopkins, a. diweddwyd y gwasan- acr,h trwy i'r oor ganu "Moab" ar y geiriau "Ar jan'r lord4oncn ddofn." Praddwyd y gvveddillion yn.ghanoj to.inlad mawr. Anfon- wy d blodeudorchau gan y rshai oanlynol:—Mr a Mrs Davies (tad1 a man), An-nie a Rodina (ohwaer a chyfnitihe-r), Liz/ie a Be.rt (ohwaer a. brawd- yng-nigh'yfra;'th), Mary Jones (chwaeir), Cairadog, Alio;) ao Aunty (brawd, ohvvaer vng-nghyfraith a modryb); Mr a Mrs Roberts, I;LTi;wl (ewythr a modrybj, Mrs Davios fekl-es o Ler- p, wi -). Mr a. Miss, Roberts, Plawdulyn (c.cf.r-d.r-.r a chyfnkher), Miss Davies, Llidiant (cyfnithcr), Lily Peris, Ty'nbewyn (ctyf- nithe-r), Miss Hughe'?, Ty'nyddol (Jottago, Uas- te,' 'I; Üs." Williams, Biryntkion; Miss Grace Rcberte, Tan yr Iwen; Misses Potters, Prim- rose Rank; Mr Rowland Jones, Tanybwloli; Miss Mary Robert;, Garthmeulog; Mr Evans, Bull Inn; Mr a Mrs Owen a'r teulu, Bull Inn; Daf- ydd Ddu Eryri; Mrs Evan-, Caefadog. Erfynir arnom drou y teulu ddio'ch i bawb am ddang^ie eu c-ydymdeimlad a hwy yn eu profedigacitih chwnrir.

Difrod y Fflamau. TAN YM MANGOE. Y11 gJnnar fore lau bu cyffro mawr ym Mangor" drwy i dan dorri all an mewn mas- nollOhdy -nwyddau h-veal-n, eiddo Mm Evans a Roberts. Ni bu tan cvffelyb e;rs bhvyddi llawer yn y ddin.'us, a llwyr losgwvd yr tMleHad yn furi.au no-esthdon. Ffurlia'r masnachdy ran o'r adeilad rhag- orol g-eruaw awi-lais y ddinaw, go a adeilad.- wyd yn 1898. Ar y naill ochr i'r faeifa eaif masnaelidy oig Mri W. Hughes a'i Fab, ac ar y llall matsnachdy llyfrau MLri Nixon a Jarvis. Onibai am lafur diflin a-eloclau ten frig ad y dclinas a chynhortiiwy sylweddol yr liedd- lu dan arolygiaoth yr Arolvgwr Gucet buasai'r tan wedi lledaenu a'r difrod o'r hcrwydd yn fwy o lawer. Ymddengys ma.i tua. 11.20 nos Fercber y sylwvd ar y tan gyntaf (trivy 1 Miss Wil- liams, merch Mr Fisiher Williams, yv. byw N-ii y Berllan Bldl, y:n union y tu ol i fasnachdy Mri YaJlanoe, ei weled o'i hystafell-wely, a liysbyso-dd ('1 (had, yr lnvil a roes y rhybudd. Yohwanegwjid at y cyffro pan glywyd y ffrwydr o'r powdr g-wn oedd yn y 6iop; oilhV ni chollwyd bywyd, ond yn y eyfiro taflwyd heddwas oddiar y-?gol, 130 ohwympcdd amnw wvsg eu c<efnau. Ni wyddis pa fodd y dechreuodd y tan. Yr oedd Mr Gladstone Roberts, perthennog v masnaelidy, yn ei swyddfa yn y siop wvt,h% 'r gloch nos Fercther. Tua chw'ai-ter wcdi ar.- arddtg pasiai nifer o ddynion ieuainc hoil io, ac nid oedd yr amser liomio unrhyw arwydd- ion o dan. Tu-a chwarter awr yn ddiwodd- u.rac,h oeid y lie yn flamau gwyllt. Amcan- gyfrihd y galled yn 3000p, ac nid yw wedi ei" yswirio ond mewn rhan. Tra.nuoetli yr anffawd gwelwyd mor fawr y difrod, ac mor gyfyng a fu diangfa. y mas- naehdai neeaf. Ni am\arwyd swyddfa argraffu Mri Nixon a Jarvis fel yr ofnid or y deehrou, ac m-ae'r gwaiith yn ca-el ei gario ymilaen fel arfer. e Mae'r holl golled i'r masnachdai gyda.'u gilydd yn agos i 10,000p, a mawr gydym'- deim-Lir a Mr Gladsftoiie Roberto yn. ea goll-ed.

Llith Die Jone«. LLYWODRAETH GARTREFOL. BETH AM Y GERMANIAID? CYMRY JlC ESTRONIAID LLANDUDNO. "Y mal JteimCad cryf yn bcdialii ymihkitJi a-ihaa. Cymry yn y drof fod an^gem am Gyon- d-3ii;fhas Gvimneig' yo ein plitii, i'r amcaa »> feitihriai gwybodac-tih a.m ia.itTi, lien, oel- fyddyd, a, teinies gwlad, ac d cnaiyn, yng Nghymry Lliaadudino falc,hider eW'red:tli"k>;i yn Cii ri heftifcddiiaelih g<fnK:dJ aeit'hol. Fe ymddangosodd y-gifiiriau uohod nwwn ey^cli-Jytliyr a igyhoedd v,yd gam. ohwtnili o Gymry bl^^illaw tref U aindudiio, yr wyitihacs yma., Wüli clii, mi Yyew inaia.u or fa-rn fod yn liwyr glas cJiwythu d.ipyn ar y tam Cym- reig yn 1 jandxtdaio, cyn iddo ddiffodd ym gyf'iaiija-wbl. Mae Li<iejd'u<ki,c> baxn wocLi caei t,i odchi oddiar y owp Cymreig, ac wedii ei feddiamim gam eetfcroncaid. Fidryo!i"wcli 1(' y mynnooli, a ohwi *a •wtelwcili mai Saesoei sydd yn llanw brOlll pob swydd gyliorddus yn. Llca- dudmo. AVi4tih giyxs, rwym adder fod yna. rai Oyrory ar y Cyngorec ax y Fainc, ccid S2.croon ydi y misit:ar, y eadeirwyr, y eleaxiod, ac fe'Cy ymZx!iC(n. Ewtoh i'r •cyngerdd yn y Paiiildwa, neu ii'r ■dhwareudai, a mi T.Tclwcli y Sa«ason ya Uy-wodraietihu ar bob Haw. Yn ysfcod vr haf mi fydJd y iSaesoai yn meddi ;ultioi lhai o'r addo!dai .Cymre.ig yn y dref, ac yta cyainal y g'waoainaetHi yn yr tiaiitJi fain. Yehydt\g o wyifchjiosau yn ol fe gynlialiwyd Eisteddfod Gexddoml ym Mh a,fi.ii wn Llcundudmo, ond mi roedd yr raw "Eisiteddfod" yai gvvnio yn rhy G\Tnreiga.:dd i'r dfoftU Soiaaig, ac fe alwyd y eytf'a.ri'od yn "Muaicad Festival." Dyno, i etlui ycihydiig o eTigreifftiau i ddaaigos 1',<,1 mac Diio^hon^Dafydd yn p.rysu.r gym-eryd modd- ianit. o LZandudoio ai ithziigOLion sc felly yoig- ngeiriau y tcytlch-lybhyr yn proli "fod angia ttm Gymd.crit<ha« Gjanreig-. Er fod Orinru wiadi eael ofiÍ eliysyliltai gynLa LloiegT yn y flwyddYll 1536, trwy diieddf i'lyw- odratCitJio], famddi aim,r\"w o'i lieci sefydl- iad'au mor fvw ag eracK-d. Ym mtis Medi, yn y ffwyddym I75i, fe sctfydlwyd Cymded'thas^ y Cymrodorion gyda'r amoa'.n i addysgm yr zsn- wybodns. Mac y GN-nidei-,tila,,3 yma. m-ewn bod heddyw, ond wn d ddim pa f<a.ijirb o'r amwy- TxkIils sydd yn ci,Ql eu liaddysgu ganddi y dyddiia,u hyn. bynMig, mi fvdd yn ddyddoroJ ditlyn gwecthriedii-adau CymdioiitiLas newydd Llaoidandno. Ca<iwal o,wgai. Tli I GWEITHWYR LLANDUDNO A'U BREGW AST. Male 'n vmddangoe mai nid cwestiwn yr iai.th. yn unig sydd yn blino pobol Llandudmo, ond fod yno ryw lath o angthydweLedsojd Thwæ-g mai^taiaiid a gweiftiwyr yaughylcli ameer brcowast. Mae'n ymddaingos fod y meiistar-iaid o'r .fain y dvliai v gwVitlrwyr fwyta eu biX'Cwafift a dref eyn dod at eu gnvaiiith, a ma»oriit yn ifoddlon i'r dynioa e.ras lijann«r afwr hwyratlh cyn dleclireu yn y bore. M-ae hyn yu yrnddamg-os yn lerJthaf rhesymol ar y wyneb, ond a.r y r ochr anaill, ni ae o yn gwne itd i ffwrdd ag heai arfe.niad sydd wedi bod mewn g'rym.cyTi SOtll am Llandudno; a c-ha-n. hyniiy raae y djutiion yn gwnlliod cydsyndo a'r cyf- newidiad h< ;b gacl rihyw gydna.bydd.i.a-etth yn ou cvfloga-ii. a.c fel .ym.3, y mcue In wedi myn'd yn fbcJyut rhwmg y g-was a 'å feittr. O'm Than fy hUll, w-ela i ddsm ond cliiwec'h o un a hLm, nic.r dwsin o'r llall, a. dirm byd i ffra-eo Yn cii gyCcSi. Ond W -no, Tnae hi: mae'n rhaid oael i"hywlx^-h i gadw y 'hobol y-n effto yn nli.re'fydd g'I'atn-y-mor yn witod y s",aeaf. OllIR Y PENRHYN EISIO TMUXO A LLANDUDNO. Ddyliwn fod pobol ochr y Peoirhyn w-cdi bliaio by w ao- ¡hc'll cai h u n a n, ac yn awyddus ■i awn i L',ind-u,(Iw,o eu eyjmrryd tllW drceo-dd. Tydw i yn synnu dim ait fy nghyf'eiil'licia yn ochr y Pc-nrhyn, aclics mac tuiiiw wxdi byw lwwyd oostus iawn ar bin sqi hun-aiin, re felly yn gorfod tain ti\-tui ucliel jawa. Mae ganddiymt bopetth i ennill a. diim i-'•w golli roddii eu huncnin i Landudro; osid ax v 11:a.w araill mae'n gwostiwn pwv-s-ig i LlandiuLno, a mi ddyk'ji't y?-ityr.i.rd vu famwl :ioa w:u y <,r.al- lyniadau o bniodi tref <gyfciJl!liog gyd'a. pJuca- tav-ff byclu-n tlawd, a baich mawr o 'ddywdi^tn air ci gclll. LLYWODRAETH GARTREFOL. Sylwaf 'fod aiclcdan Cvmdftlias LcmyddoJ Hebron, Hon, Golwyn, wedd pairdo pcradcVfyn- iad, gyda. mwyafri.f o bump, o blaid Llywodr- aoth Gartrcfol tfHtomc Rule) i Gymru. Htfyd. mi. ddywcdiodd Mi-atair Redmond, ychydLg- ddyddiiau vn ol, y byddai'r Iwerddo-n yin sivr 0 gad "ifcymc Ru2e" cyn p.cn mis a iliaancr. Fel y gwyddocih, amwyl ddarlknuwyr, Misttar R-,dm"D.nd Lwdd yn dad ya.-r hyn o bryd. ChunddOt fo anaic'r awduardod; y fo. yw if lyw<xira:tliwi- y deyrnas yma. heddvw. Fe lallI dmi y fianteM fe-1 y mynno, ac ya cd law ef y mac agoriadau y sclyllfa. bresennol. Mao nhywun a,rail yn gwaiddi a'am am "Ho.tim Rule .ail-round hyr/ny yw. Llywodrr. "Kli Ga^trcfc<l i Scot.acid yn ogvatal a. hyinru a'r Iwtrddion. Wcl, ymliobol 3, wn A ddim bc-tli ydi cicli barn ühi am yr "Honic RuZc al*l-round" yma; nhyw ciria.u gvtog miacmt yn ymdda-TJgos i mi, h-eb fawr o «yin;ad ya- didynit; ond fe gjSlt ddigon i h>awii|j ych- ydig o ygityriacth. Bc41i ydi y?<tvr Llywodr- actili iGaritreifol, neu "Home Ruie?'J Mac'n dtftyg mthi un peth fasa. ead Seinedd ar wal:,a,n i pob gwiiad a chcnedl, ,ac os Beaicdd, -n.e 'n debyg, Ty Arglwyddi i bob gwlad. I<\iJy, mi fydtda. eistio creu lot o al-glwy-èlli newydd. Mi ryda. ni wedi Cacl profi rtiWIIlaid bach o daiscn "Home Rule" yma #wy gyfrwin-g ein, Oyngihorau Sirol; a ni .allwn ddweyd ei fod o yn i hyw d.a.mQiid 'Ixlasus ia won. Na, dipyn yn Kshwerw ydi oim profiad o ly wcdmedih elÍn Cyngliccrau isi,rol yng Ngiiymru, a wid ocs lawer o amgcoi iaraom i of-n am aciI. bla.t- iad. Y GERMANIAID. Mi fyddii i yn meddwl <ambell dro ean bod mi, !f,-a yn col2i gormcd o 'aw;w o amser Y11 firacot iicfo <vn lyd-d, yn lle ymroii a-ti hi i fcddwl am omddrlffyn ciin hun- .ain ia'n maeniaeh yn crbvn y tramorwyr. Feil ryda ühi i gyd yn gwybed fod Gcirmani yn brysur yn ,adeiLadu llloniga.u iihyi'cl, t.ra Tydia lifo ni yn ILawn mor brysuir y'n syl'l'hdo 'laa iK-fo'n igiilydd dros ryw faa giw-.titryrau ù- bwys fel "Home Rule." Mii. ddywedodJ. Mis- 'tar BaJiour na fydd ger.nym j;\i ond jjicdadx Koang ryfel yn fwy 11a Gcmvani ym.lir.n t"r'r blyn-cdd a jmae 'Mis^bar Mclvcmna <i: h uci wxdi eyfaddiof n,a fydd gaoiddo nd ond saitli yn Iwy Gcamiainri. l«inia<baw'n fod Mietlir Mc- Kencbt yn iawn, boboi bach, bo till yåi mwqf- rif o sacitli i YiahcfodracitJi foel Pa'yc.C.rci Fawr, a <2iymai<nt o drelcdigiactihau yn p<1 liddii? Wnr, ymliioboi! i, ancc yna faitcrion enwy pwyaig i foddwl am daaiymt "Home Rule," vni clii. Mao lJixitor Wooduiouso bad yn deyd ii,fth 'bobcil Llsindudno íüd yn 'iddyitt at,i hi neu mi fydeba yn fwy itebyg 00 g-ael -eryrit n.,i.a id a?i!-rciKid" na "Homia Ruilie." Bcith am Mistacr Cole- mian ,a, Hogia y Scouts (Boys Scouts)? Tybed ia ilma, nhw ddim vin g-allu turnddilifyn y dref vn oeby-n y Gci"mannaid t.r-a fydd -.olodau v iddau glwb ijxihitiicaiidd yn setlo ivibos yr "Hoanc Rule" yma? Mi i fod yna olwg ryfe^-ax a. gwladgarti i-awm Ar Hogia y Sconce"pan yn canoi he-fo Mkto CoJciman Jon y Pafiliwn, y noson o'r b'tacn. Waitli gwrs, wa i ddian sut baisa niwr Y11 fbeknio pe bae nlm yn gwelcd y Gcrmtaniaid yn glaiinco ar beai y pacx. Mac getunym un eyt'ur yng Ngholw}-n Bay yma., a Ihywny yw niaod yw em pier" ni ddim yn <y.rrr.^dd alvaai ddip'on i'r mor i aJiuogi Iuongau y Gcrmianiaid lawmo ymra. byncag am liynciy, ein dylcd- swtydd ydi bed yn ibo-rod liiefo ornddiffyniad eitn gwlad, i.t..phciid'o colli amser hefo pet-hau diibwvs. Dvna vw be.-ai W DIC JONES. O.Y.—Nia, 'docs yreu ddtrn gTsirij-nedd o gwbwl yn y etori fod Die Jookb i aod v n Fxicr Conwy y t.ro n-esaf yma.— D. J.

Nadion o Glip y Gop Gar. Wil y Gwcitiiiwr. Mae merched Prcstatyn y tlyddiau byn wrthi yn brysur yn pobi cu eyngborwyr lleol yn eu popty, Siawns dda y dcuant oddiyxio wedi eu gwneuthur yn well. GWERTIlli WYAU HEB DDWPJYD "IE. Pan o-xldwn yn hogyn yn yr ysgol byddem fel plant yn clybio a'n gilydd i gael ychydig ddim- euau i roi gwobr i'r goreu allai fyned i'r Rhy] i werthu wyau heb ddweyd "le." Byddai amryw yn ymgeisio a gosodom ddau o'r bechgyn mw-af modrus fel arholwyr. Mor fucn ag y byddai un wtdi arfer "ie" byddai yn cae] ei da flu aJlan rhag blaen; a chyn yehydig amser byddai dwsin neu ddau w edi tu troi o'r neilltu. Yn em mysg yr ocdd hogyn a clwid Shcm, a byddaj Sherr: bid: amser yn edryeli yn fwy hurt 11a\' oil ohonom. Ond hynny Shorn bob amssr oedd yn eario'r macn i'r wal ac yn ennill y wobr Pan cfynai'r arholwr iddo: "H>hem, pa sut y ,7 gwnei gyd1\1"yn:" "Ar fy nhraed," atcbai yntau: ac er ei hjli a'i groesholi glynnai Shem i adrodd "al" fy nhraed," ¡¡c mor icr a dim byddai traed Shem yn ci gario yn ilwyddiannus i'r Rhyl i werthu wyau heb ddwend ie. Er mwyn eadw'r iaith GYMRAEG YN BUR un o rcolau Cymrodorlon Prestatyn vdyw goscd dirwy o ddwy geiniog ar bob un o'r aelodau am arfer gai1- est-ronel tn mewn y cyffiniau. Felly mi wnaf lw pe buasai Shem druan yn fyw y caw- sant andros o waith ei cidwyn i mewn i'r rhwyd. Buasiii ei dracd, pa sut bynnng am ei ben, yn sicr o'i gario i dir dianghol. Ac oni buasai yn fuddiol cac! rheol o'r fath lion ymysg pobt pwI- pudau Cymru. Y mac lie i oIni y buasai r^id i lawer ohonynt dalu rlirwyon a gwaghau eu llog- ellau. DYSERTH A DOFEDNOD. Rhaid fod llawor i'w adrodd ar fagwrLaeth dof- ednod eyn y buasai'n rhaid wrtli dair darliih ar y nlater gan siaradwr mor alluog a Mr Hop- kins Jones, o'r Brif Athrofa. Ond felly y bu. Cadeiriwvd yn fedr-L;,3 yn y cvfarfod olaf gan Mr Conwy Bell. Ar y diwedd gwahoddid cwestiynau ar y pwne. Nis gwn a. ofynwyd i'r darlithydd am ei eglurhad paham y mac eeiliogod yn canu yn y nos a ciianddynt ddigen o amser yn ystod y dydd. Pa fodd bynnag, clywais un a fu yn adrodd y bvddant bellach yn canu yno yn ddi- wahaniaeth. "Mi brynna.s iar a cheiliog, A hynny ar ddydd Iau Mae iar yn dodwy wy pob dydd, A'r ceiliog yn dodwy dau." WeJ, gobcit.hio hynnv, eanys y gwyn yno ydocdd fod y wyau yn brjnion a drudion. Fe wnel dar- litliiau o'r natur hyn gan wr mor hyddysg a Mr Jones les mawr yn ein gwlad er eael pobl i dalu mwy o sylw i fagwriaetl* dofednod. GWELL NA'R DISGWYLIAD. Da gennyf ddeail fod pobl ieuainc Dysertb yn rboddi derbyniad mor groesawus i'r gymdeithas werthfawr a sefydlwyd yno er dysgu'r aelodau i roi triniacth briodol pan ddigwvddo damwain. Clywais fod yno 41 wedi ymuno. A'r wvtliiiof ddiweddaf rhoddodd Doctor Goodwin ei ddarlith gyntaf yn ei gyssj-lltiad a hi, ac envnodd hynny ddyddordeb mawr ymysg y gwrandawvr. CYNLLUN NEWYDD. Mae golygydd y "Church Monthly" wedi dwyn allan o'r vasg lyfr ncwydd yn Seisneg ar Daith y Pererin John Bunyan. Y newyddbeth ynddo vdyw ei fod wedi ei gyfansoddi yn gvfa.n trwy ciriau un sill. Tybia v cynllunydd y bydd geir- iau byrrion yn gosod allan Daitli y Pererin yn well ac yn haws ei ddarllen 111 ddeail i bawb. Yn ddiweddar clywais wladgarwr yn adrodd pe buasai ysgrifonnwyr Cymrarg wedi arfer geiriau byrrach yn y gorffennof y buasai mwy o ddarllen ar lyfrau Cymreig nag y sydd. Mac'n liawdd coeJio hynny, canys cefais brawf o hynny pan roddois bum' swllt am gyfieithiad "Chambers i'r 1 Bobl." Mae Cymraeg y evfieithiad hwnnw yn fwy anhawdd i'r Cymro ei ddeail nag ydyw yn yr iaith Seisneg. Felly i ba ddiben y'i eyficith- wyd ef? Ilwyraeh y bydd cynllun newydd gol- ygydd y "Church Monthly" yn fantaie i awdur- on Cymreig ddilyn yr un esiampl, fel y gall pob "Wil y Gweithiwr" ddeail y meddwl yn glir. Fy nhyb i ydyw ma.i y ffordd hwylusaf i dramwyo yndaen ydyw peidio arfer yr hen "geir llusg.1'" cithr goscd "Maen li"g'' yr Orsedd wrthynt a'n- taflu i eigion y mor. Paham nad ellir siarzid ac vsgrifencu Cymracg clir heb arfer geiriau hirion? CYNTAF DDARFOD HELPU'R LLALL. Er's talwm byddai rhyw hen ddywediad fel hyn. Cyfraith yr hen frenin dan ydoedd "Cyntaf ddarfod helpu'r Hall," ond cs mai dali ydoedd lluniodd gyfraith ragorol, a buasai yn dda pe buasai mewn grym hyd heddyw. Coir rhai pobl yn gwrthwyncbu estyn elusenau er hplpu pohl dlodion i fyw. A hynny ar y cyfiif fod tuedd ynddo i' w darostwng i waseidd-dra a phcri iddvnt golli ell hanibyniaeth. Ond tybiaf 6 fel arall, foiJ pob haelfrvdedd at y rhai y mac eu "blawd yn y ce'wrn" wedi darfod yn brawf inae cario allan egwyddor cyfraitli yr hen frenin ydyw pcth felly Pan aeth un o'r hen bregethwyr ar daith -abotiio) 0 ddeng milldir ar hugain ar gefn ei lien ferlvn "Jack,' ni dderbyniodd ond yn unig ddau swllt am ei lafur, wedi pregetlm dair gwaith, gyda,'r unig gvsur o addewid y eaffai well tal forc"r adgyfod- iad. "Yr wyf ii," meddai yr hen Grifition, "vn ddigon parod i aros hyd hynny ond gofynnweh i '.Jack' a ydyw ef yn barod i aros yr un modd." Hawdd ydyw i rai siarad y dylai pob gweithiwr fynnu cacl ei hawliaa a phcidio darostwng eu hunan a' i clcuiu trwy ddcrbyn blawd i'w celwrn gan y rhai sydd yn mcddu ar fwy o lawndor. Ond y pwne mawr ydyw: "All 'Jack' a'i resal yn wag ddal allan hyd wawriad y mil bJynydd- oedd. CVil belled ag y deailaf ii y Testament Newydd y ddysgeidiaeth ydyw, "C d-cldn gNv(-Ii feichiau eich gilydd." Cysur lied wael i druein- iaid mewn cyfyngder a thlodi ydyw eu eymeli i fwyta ae ynidv. ymo pan nad oes ymborth na than- wydd yn en cyrraedd.

Achos Crippen. Y COLLFARNEDIG YN APELIO. Anfocawyd rhybudd ffuiiiol :gilm Mr Arthur Newrton at Gofneetrydd 12Y8 A pcl v Trosedd- "wyr, o'i fwirLad i ^loud .ape1 yn ae.lios Dr. Crippen. a g-wrandewir y ddadl ymhen yüh- ydig ddyddiau. Gwaiciir y cats gam Mr Tobin, K.C., prif fair-gyfi-cithiwr Clipper.

yn yn n When Baby I is weaned, I B the mother is often anxious to know H ■ what is the best food to give baby. It S B must be one that will not cause indi- II y gestion and will at the same time n g nourish & strengthen. The food which I B best answers these requirements ia ■ RomullrIllsoNls ) < GROATS made into Gruel i{ir,| or Porridge. STTJb^i'^j The children ^i^'i enjoy its de- ^l^iL licious flavour. Recommended by hosts of SftnJ for booltlet: MBHMOM & Co.. Ltd.,

Cymdeithasfa'r Methodist- iaid. EISTEDD YNG NGHAERGYBI. CymliialiTvyd Cymdciilfcasfa ChwartcxoJ y Mcitiiodistiaid Calfmaidd yng Nghacrgvbi, i I wythnos lion, a dactli ynghyd gynrATei^o'.aeth dda.. B11 y eyfarfod cyaiaf noc Ltis, serf cyfarfod cyihioeddlis i drajfod u'ar ein dyniom icuainc." Mr Ellis J. Griffitli. A.S.. oedd yn y gadair, a dywedodd fod yn U&wen ganddo gatJ Uywyddu cwidd eyn.taf y Gym- d'oit-hosla. Nid oedd efc cxiosd wedi ajagtliofio ei ddylcd i'r en wad, canys gailai ddweyd i'w addysg ddeclwcv. a pha' hau am lawor bfwydd- yn inle Yf.zoi Sul yng- nghwr axall y'sir. Posibl fod y eynnydd mawr mewn maaiteis- iou v,gcll yn y wilad hoai y blynyddoe<id diiwcddaf wcdi gwii-e id yr agwedd y.,na iz y gwaditih yn 12.ai pwyeig ncg y bu ond ym gv- m.a¿n"¡j n. bod dyfodol pob gwlad yn dibynna ar ei phobl ieuainc, nd ddyiid esgciluso r ddylcdswydd o'u cadw i fyny a'r hesi wi.rio.i- eddau ac a dysgcidiacti ddiweddar. Yn lie bod yn rhy lawdrwm ar y boibl ."euainc A u ohwiarcu-om, cMJai fod yr amseT wcdi dod prvd y dyledr eyrff ci'stfyddo.l symud ynghyd i direfnu ymhob tref ec ardal sefydk,:ad" a; fyddai yon ganolfan aday-gol ae hofyd yn lie o f'v.ymiajit. Siar^xlodd y Parch J. E. Hughes, M.A.. Caca-narfon, yn Gymracg, gan ddwyd mai gailwiad i ddadoni oc-dd gad wad Critst." CViut oedd yy pwer moee«o!, a'r osiajivpi bc-rffaitdi. Ni fedrad dyu -vsgw3-d ymadAii hawC y da, canys hawl y d,a oodd h^.nfod y ddcddf iocsol. Apelioi de at y bobl ainc i gadw'r nod yn ddigo-n uch-of, vn ddigor-.i el;r, ac yn ddigon dwyfo-l, oherwvdd w«di'r orll hwy eu ihuciain lax cu gore oedd eu dci- Ifyd. Gofynnad iddynt grcdu'n gryf yn ofcngyl gwaith calcd—mid yn ddiog a diofal, ond yn ercdu mewn llaifu)- a gwaerun.a-coh, pn rdeb, u titondeb, goncstxwydd, unplvg- a wydd, gwrod-e-b, a gotty 12geiddrwydd. If oedd pouh)a.u -n newtd yn fawr yng Nghymr'i. Bu edeg imwi yr amfofnsMd y dynJml icruadnc gore oil! i'r wciawdoga-fth, os yn boflibl; end Did feJJy ("J'b)".Il hym. Nid oedd" efe, ym dwevd. w-rth gwrs, fod cu dyndon gore yn ymwrth-jd- a'r wcixxdogac-th, eithr bod gal wedi gacfthau craidl yn .atynr.ir. Oa na. aUcnt gacl blodati eu dyn,ion ic-uadnc i'r pwlpud, ape^ldai efc atynit i fod yn gv- fa iddo, i fod y,n gefo i 'r cglwywi, ac i gcfaog>i achos yr Arglwydd yndiob mc;n. Yr oedd clsieu eu help, 0U "sal. cu bi wdaraacth, a/u ffyddiondeb. Nid oedd cfc yn erbysi cdlwam-tlon; ond gwaith oedd bu«nt £ B maw bywyd. Siaradwyd hefyd gan y Parch Joiin hughoo, L»erpw»l, a'r Parch T. F. Jones.

ER COF am Ethel Salt, Rlieithoxdy Llandinorwig, a fu farw Hydref y 7fed, yn bymtheg ocd. Û6 anghofiaf Di Angliofi-ed fy neheu- law gann." Prndd yw fy ysbrvd, gan drast-weh a hiracth, Mdlysrwin Kawcnydd yn chwerw a droes, Ciliodd fy ngobaith drrxs ffinaan marwolaetb, A r.-hwcrw yw "mhroiLad gan bwvsau y gross. Cyn i ieucnctyd ar ■wyxder ei gruddiau Ro'i sel ei morwyndod mewn tlysnj. & gwiid, Ccfnodd fy Ethel ar fyd y gofidian, A dianodd yn iach IW helbulon i gyd. Chwiliaf am dani Jiyd 1 wybrau ei mcbyd, Blocd(iiif ei hen w daai gyegod y coed, Ond nid oes atcb! er, cymutint fy nhristyd, Er g\VTa,n<lo, ni e'hiywai mo adswn ei tiiroed. Oeri'n y beddrod wna'r gadon garedig, Llonydd yw'r dwyla.w gofieidiant ei tliad, Mud yw y taiod lie ft-r-vdiai per iiwsig-, Di-dannau yw'r dclyn ym mynwent Y wlad. Tlws oedd ci bywyd fel gwavrr ar y bryniau, G wyn oedd it a llwybiau hvd erwau y fro; Peer fydd ei henw ar lu o Wtfutsau, Anwyl r-ci ehoffa ar ddalen y to'. Yng nglesni ei llygaid 'roedd bore o g&riad, -Yin,dydJi i dJysni a bri; Po.rffor ci dwyrudd oedd liw y machJudiad, Pan wrido, fel gwmdljf a.r fynwes y Hi. Natur, am bymtheg o baf.ii, deyrnasodd Yn ci phrydfc;fthweh, 0(10:" orsedd ei bron, 'I:y.sni'l' g-wanwyn au .am dani a wisgodd, PIcntyn anwyl af ci mynwes oedd lion. Noctt-hiwim a. phrudd ydyw* Natur ei liunam. Coe-b.;iii vr liydref sy D drwm ar cd gwedd; Hydref y flwyddyn, rhoes angau ei gtisan Ar wefus Ethel, a Jiw-viiiixdd i'r 1xdd. Pan y Nef ei ehyfrinacli i'w phlen- tyn, Mae 3 bryd i ricni J-difstewi yn llwyr, Y Nefoedd ofaJa am gywair y del\Tj, Nyni -raid ci chanu dan gysgod yr hwyr. Proffwydom j EUicl ddyfodol rhamantus, A blwyddi NVd,cuog i wisgo ei phareh; 0'iid adiHxl y Nefoedd i 'r teulu gilarus Oedd dcxtsill ci h-emw ar gauad ei hardl. Anhcwdd i'r t<imlsd yw atal y dagron Pan lenwir y fynwes a. galax di-hedd Tvf hiracth i fyny trwy lwydni y gruddiau, A icicrfir ei enw yn ddwfn ar y wedd. Ffa-rwel • fy sawylyd, diengaist yn gynnar I wlad y telynau, o olwg dy fern 9 Yn murmur y Gynfi, dy deailu mewai galar Gant wylio dy feddrod rhag "nf-,) a eham. THOMAS A. ROBERTS. Clwt-y-Bont.

— PENMACHNO A'R CWM. NEWYDD DRWG.—Pan oedd pawb yn disgwyl am ddyddiau gwell a bywiogrwvdd gydalr fasnaoh lechi wedi bywiogi, v newydd o Riwfachno fod yn ah aid hebgor i-h a" o'r gweithwyr oherwydd iselder y faxch-n,-td. YSGOL NOS.-Y mac ysgol nos lewyrchus ■wedi ci cliydhwyn yn y C-wm,a-c oddeutu ugain o ddi",g,yu'ilOn wedi ymuno. Gobcithio y byddant hyd ddiwedd y tymor, yr hyn fvddai yn galondid mawr i Mr Owen, y prif- atliraw. DIOLCHGARWCH.—Nos Lun cynhftliwyd cyfarfod diolchgarweJi am y cyrLh-auaf yn Eg- Iwvs Genhadol y Cwm. Lfafar-ganwvd °v gwasanaeth ga.n Mr H. H. Jonee, "jay Te:1id.r," a darllenwyd y Uith gan y Paireh B. Jones, rheithor. Y pregothwr ydoedd y Parch J. LJ. Richards, iiocr, Dolwvddelcn a eJiafwvd prcgeth rymus a chynuliiad mawr. HELYNT YR ENGLYN.—Beth fcddvlia'r beirdd o'r ddau englyn eanlynol i'r Wawr "Y wawr" bell ar war y byd—sy'n hofran Dros y nwyfre danllyd Dor wen-fawr y dwyrcinfyd Hawdd ci gweld msac u Dduw i gvd." Cithin Jone^ i. "Y wa wr o'i ph-eU crora,u,—ha<&! egyr Lygad elaer y boritu A'r haul, wrth -eiiro'i ael.iau. A gwyd fyd i gyd fwynhau.— CTrebor Mai).

ENGLYNlON COFFA. Ar fcrwolacth Mrs Jones, Felin Ucliaf, Llan. rwst:— 0 angeu mac, wedi dicngyd—a henaint I ogoniajit bywyd: Erys ci gwers hi i gyd—fam tfyddlon, O'i hoi i anfon ei hi! i wynfyd. Ar farwolaeth Mr Eyan Thomas, gynt or Tydd- yii, Llanrwst: Ei enaid, flaenor un;awn-addfed oedd I fyd a liaul eyfiziwn; Ar ei ddeuliij mewn ewrdd hylawh Bu n biff i'w Dduw, bu'» beruidd ^awn. jlanrwrt. R. J5.

Damwain Angeuol. Mydd Iau, eaed Mr Richard Davies, Prion, endivdd mev, n amryw Eisteddfodau ar g'anu, wooi ei saethu wrth ymyl gwrych mewn eae heb rod nepell o'r ty. Gadawodd y ty gyda'j wn i saethu g-.vnhingod, a.c ymddengys ei fod i ryw amcan w&di rhoi ei wn yn y gwrych, so i'r giicxn^ afael ac i'r ergyd fyned allan mewn ean- lyniad. Aeth y fwled ïw Irest. Gedy weddw a dau o biaiit ar ei 01.

Boddi yn Antwerp. Daeth newydd t risi i Gaernarfon yr wyt.hnos lion, sef hvsbysiad am foddiad Mr Richard Tre- for Roberts, niab y diweddar Mr Robert Ro- berts, Rose Cottage, Marcus-street, Caernarfon, yn Antwerp, ddydd Gwedier. Nid oedd Lynd 24 I mlwydd oed, a hon oedd ci fordaith gyntaf, fei pedwerydd beirianydd ar yr s.s. "Royal Sun." Tri mis oedd er's pan adawodd gartref. Yr oedd yn adnabyddus iawn ac yn dra phoblog- aidd yn y dref.

Cymeriad y Milwr. Dengys adroddiad swyddogol ar y carcharau m:lwraidd a gyhoeddwyd dtiydd Llun, leihad boddhaol yn nifer y mi'wyr a osodwyd mewn dalfa. Dengys y rnany" on hyn y nifer a fu yng ngharchar gartrcf iCe oddi ea.rtref: Gartref. Oddi eartref. 190r 1140 402 1905 803 359 1906 641 257 1907 598 207 1908 489 166 1939 465 135

Chwaeth yr Oes. Beia amryw o'r prif newyddiaduron Seis- nig y trachwant kzvdd yn y wlad am new- yddion o fath hanee Dr. Crippen. Rhyfedd fe-I y cai gwyr a gwr-agedd, meibion a incr- ch, Has a-r ddarllen yr adroddiadau meith- ion a manwl o hancs y pnawf. Glynnent fel gclod wrth eu papurau, a darllenncnt ymlacn, o golofn i golofn, fel pe'n darllen cwyllvs a adawsai iddyot estifcddiaetii deg. Rllaid fod chwaeth pob! yn bur iscl cyn y gal lent dviinu eyniiiint o fwynbad o'r fath ffynhondlau. ac ne¡; gall y fath baileeiom lai nag cftcithio cr niwed ar feddyliau cyffrous.

Amryfusedd yr Eisteddfod. Yn 01 hen ddihareb Eglwysig: "Airs well that ends well a diau mai dyma farn Mr Isga.-e;r Lewis, Caca*narfon, awdwr y "Libretto i Opera," a ddig-wyddodd drwy amryfusedd fyn d d law bedrmaid cystadJeua«t3 y goxoai yn Efoo Gcncdlacthol Colwyn Bay. Mri D. Emlyn Evans a L. J. Roberts, M.A., oedd y be-im 1 aid. a ehyhoeddir yn awrr ddar- fod iddvnt ddyfaxnu i'r awdwr y wobr o lOp.

Cofeb !orwerth y Seithfed. Ymddengys fod y drychfeddwl o gofeb i'r diweddar Frenin yn araf vmfiurfio'n meddwl Cymru, a. thueodir at iddo gymexvd ffurf fydd -o nodwedd a gwasaaiacith i'r wlad yn gvffredinol. Bu r pwne dan drafodaeth mewn cyfarfod o gynrychiolwyr sir Fon, a. cban- inolix y modd y gosodwyd yr holl gwestiwn gerbron gan Mr Jaanes Ve n mote. (Uchel-Siryf Mon). 1 uedd y eyfai-fod ar y diwedd ocdd ymuno Yn y symudiad cyffredinol i gael cofeb gencdlaeihol, ac nid cynllun eyfyngedig i Ynys Mon, f-el y tu-eddad rhai aT y eyntaf. LI a wen ydd i bawb yw sylwi ar yr arwyddion diweddar o ymgryfiiad v bywvd cenediaethol yn yr hen sir. Nid yw n unhebyg yx enilla "if hawi i'w theitl, "Mon, Mam Cymru.

Gwerth y Gymraeg. I Barn amryw o'r derigwJr yng Ngihyn- liadledd Epgobaethol Llandcf, a gvnhelid yag Nghaerdydd, y dydd o'r blaen, yw fod dwy iaith yn well nag un. Dywcdai'r Parch [LI. M. W uliajnp, Dowlais, mai an gen rhaid ordd para.toi yrmgeiswyT am urddau Kglwysig fvddai'n )iyddvsg a hvlithr yn y ddwy iaith. Rhaid oc-dd i'r csLeirigwyT bregcthn'11 iadtdi y brodorion. A'r Paixh I'c,ter Williams a ddy- wedai fod ccnedlaetholdeb Cymreig yn rym yn y Dywysogaeth, ac os ccgeuluqa:' 'r'Egl-A-ys ai-wain y nerth evnw\"sedig ynddo i r iawn gyfeinad yr ai i le arall.

Cor Cymreig yn yr America. Daw newvddion da am hynt Mr Glyndwr RidlardE gor America tmwaitli eto. AddcSr yn gvffredinol gan y eyfai1! divm- hon gar h wn y wir awen i arwain eorau," ac ai-wcimodd lawer o honvnt yn ei ots i fuddug- oliaethau di&glacr. Ymwelodd yn ddiweddar a Thoronto. a dywedad un Dr. F. H. Torring- !fó).U, "tad ceixldorol y ddinas," mai gan Y ccr hwn y eJywodd y canu gorcu o unnhyw gor meibion a fu erioed yn y ddinas hocino. Ac m.m r ncwyddioduron A merican aidd yn gvff- elyb cu clod. Da gennym ddeail am lwydrl y cor, a gallwn fod yn bur sicr y eeidw'r arweinydd urddas lxmheddig y rhai sydd dan ei ofal M r.a roddajit an air i'r Hen Wlad py'a falcli o honynt.

Rbeiiffordd Y sgafn Canolbarth 5ir Fflint. Dyma a ddywed rhcolwr Rheilffordd yr L. and N.W. ynglyn a'r rheilffordd ysgafn sy a.r fedr ei ado?!adu yng ngknoJbarth Swydd Ffii.nt :Yn gymaint a bod y cynllun yn derbyn ccfnogacth drvlwyr Cvngor Sir Fflint. a'r awdurodau lk-o!, a bod rliodd yn cool ei sicrhau gan y Llvwodracth. yr oedd efe yn barod i argymell y cwmpeini 1 gario'r mudiad rhagddo, a sierhau 3 y cant ar un ran o bedair l:r c.vfahtf, heb fod dros 200,000p oedd i gael ei godi gan y cefnogwyr: a bod y swm a ganiateid i Gwmni Ffordd llaiarn LIun- dain a'r Gogledd Orllcwinol weithio y llinell i gael ei benderfynu trwy gytundeb neu os mothid trwy gytundeb,gylfa.fareddiad: fod y ffordd haiarn ysgafn i gael ei ehysylltu a Ffordd Haiarn LInn- dain a'r Gogledd Orllewin yn agos i Wyddgrug, ae hofyd a Ffordd Haiarn Treffynnon, a Ffordd Haiarn Caer a Chacrgybi yn agos i Lanereh- ymor."

Cymdeithas Amaethyddol Gogledd Cymru. Cyn'lialiwvd cyfarfod o BwyJIgor 'Prefniad- ol y Gymde;ti;a,i hon yng ngwesly'r "Qiiscii's Head," Bangor, ddvdd Iau, yr Uchgadben Fox Pitt yn y gadair. Yrn-hlith v rhai vn bresenno) oedd Syr Harry Reiehct],'Milwriad (lottos. PiTkington, a. Sandbach, Mr Rujx i t EJiis, Mr Nugent Harris. Uundain; Mr Forrester Addie, i. Mr Walter Williams, vsg-riiV-nnydd adran Gogledd Cymru. Pendctri'ynwyd fod i ddirpi-wyacth ymweled a LIywydd y Bwrdd Amacthyddiaeth gynttd ag svdd yn bosibl .1 gerbron fa-rnau v pwvllgor ar .11 y mndiad amacth- yddiacth eydweithrcdol vrg Ngogledd Cviliu. Penodwyd y boneddigion caniynol i weithri^la are y ddirprwvaeth Syr Harry Rcichel, Mr Ellis Griffith, A.S., Mr W. G. C, G:e.d.ston.¡>, Miiwriad Sandbach, Uchgadben Fox Pitt. Mr David Davies, A.S.. Mr Forrk-st-er Addie (iliviief), Mr D. Mac. Nicoll, Mr Haydn Jones; A.S., Mr R. Jones Morns, Mr Rups rt Ellis, a. Mr Herbert Lewis, A.S.

Wr B inipA For your«»n6Md@ » i_AEIl&c% £ cnd ld 5tma,p *°r ♦ Q SsnwIaiV hree Simple ef ■ | blanchards I | API0L STEEL PILLS I B with evplfcB&tOTT Booklet tad Ttetimonifcl* H Snid b't alt Chemists l'T* fvr box. OT ftcst fret from J FRED. ROBERTS k 00. House Furnishers and Removers GET OUR ESTIMATE FOB Yeur Removal, Renovating Suites, Blinds, fcc. Upholstering Goods, AND Bedding made up by us. TERMS :—CASH OR EASY PAYMENTS PEN-Y,BRYN OLD COLWYN. COL. UNEQUALLED FOR QUALITY and PRICE. Eowlaad 4: CJo., WYNNSTAY CHAMBERS, COLWYN B AL. TKLCTBOVX 92T M071 SAMUEL BOJLD & SONS, JlíDet, Builders and Contractors, SHOP & OFFICE FITTERS, AND General Repairers ol Property, CREENHOUSEMAXm MIDDLETON VILLA, Belgrave Road, Colwyn Bay, ESTIMATES FREE Mr. G. W. CHARNLEY, D.B.O.A. (by Exam.), Founder and Head of the Firm oi CHARNLEY & SONS, having Branches at Birmingham, Peterborough, Lincoln, f Leicester, f Bedford, & Grimsby, is now in attendance daily, and may bfl consulted personally at 17, PENRHYN ROAD, COLWYN BAY. ADVICE FREE. HOURS-10 to 12-30; 2-30 to 5-30. Wednesdays 25^90p 10 to 12-30. Darlington's Handbooks "Nothing teller could be vkhed for "—British Wehiclv. "Far superior 10 ordinary fuides,—Daily Ckrok.tle. v VtatOfi to. (antf ResMenti) thouid use DAR Ll NGTON'S "Very raiphatlcally tops them aB."—Daily Graphic. LONDON ACADEItr. AND By E. C. COOK and fib Edition Roisg& L T. COOK, M.A.. a/- EMVIROKS. n^i&SSJSr- "The fcf-st Hia-book to Lc&^oa evef — Lrvrppooi. Daily Post. 60 lUus. Maps A Plaof, gy. ioo Wus, Mcps & Plans, 5/« NORTH WALES DEVON and COBHWALl U) Illcstntiona, 6 Mapa, 2 6 NORTH DEVON & NORTH CORNWALL J SO Iiitistratiobs, 6 Maps, 2/$ SOUTH DEVON & SOUTH CORNWALL < TUE HOTELS 6f THE WORL A H-4boolt to the Liutdln^ HoW- th-ugh out thfe 'W aria isftort io KairitHirgb, Glasgow, Brighton, Eéi5-1..bournl" Hast* ing> 5t. Lcorurds, Worthing, Bournemouth. Euter. Torqusy Paigriton, Exctomfh, Sidmoutb, Teigno»out!>, Dawlis!>, PlyIDOlltb, Dartmouth, Dartmoor, E*rnoor, Falmouth, l"hcLizard, Penzance, Land's End, SciUy Isles, St. Jvcs, Ncw^oay, TiDtagel, Clovelly^ Rfracombf, Lyaton, Mineh^ad, Bidelord, Wy€ Valley, Severs Valley, Bath, Wcston-supcr-Mare, Malvern, Hereford, Worcefter, Gloucester, Cheltenham, Liandrindod, Bala, Brecon, Ross. Tiotern, Llaagoileo, At^ry^twith, Towyn, Barmotfth, Doigelley, Harlech, Criocieth, Pwllheli, Llandudno, Rhyl, Conway, Colwyw Bey, Penxnacnma^f. Llar.fjijrfecbao, Bangor, Caraarvon, Beadge- lert, Saotrdon, Festiniog, Tretriw, Bett«rs>y-ooed» Norwich* Yar» nioatk, Lowestoft, KorioUi Broads. Isle oi Wight, aod Channel Islands, should use Darlington's Handbooks 11 -.d, Pen free from Darlington & Co., Llangollen. UangsRen-Dariiiigtcn & Co. London Siri:pkin's. fans snd New York Brentaco 's. Ttc Railway Bookstalls and all B«fk5ellers. ——————— BOOK FOR LADIES. By DR. ALLi.NfcON. THIS is the best bcook ever written for lad:q& -iL Over 200,000 copies have been sold. Hundreds have wntten hun, saying it is the book they wanted, but couid not lino before. It tells a wom?n all about herself, and in piaui and proper terms. Sent post fi&e in envelope for Is 2d, by Dr. Alnnson, 172 Room, 4, Spanish- piaee, Manchpesber-^ciuaie, London, W. DAKYIiZ viltusis not 110 PQicon, bnt DESTROY8 RATS & MICE Hart&tau to Hainan Being-. Domestic & other kc- B Stnjle Xabe, 2U Three Tubes,; Poal Fraelrr- B DANYSZ VIRUS, Ltd., Bo. 123 B S3. LftdeahtU Street, Loadoa, JS.C., istd of all OLlli- ■ ^PEBF^CT W 'n^'Scst!on, Anscmia, LiveT Complaint, f Biliousness, JOHNSON'S CHINESE WLLS, I I I Ii per box, are Ike best. For Blood Poison, 1 R inilammation, Varicose Veins, Erysipelas, Ead M |l Legs, JOHNSON S XX OILS, I I', 2 3, is a M sure care. Advi-ce free. JOHNSON Bros.«-y^p Diieascs Specialists, Wrine EFFICIENT BILLPOSTING. PARTIES desirous of having Bills posted on ALL tha MOST IMPORTANT Advertisement HOARDINGS in the District of Rhyl. Prest.atyn. Maiden. Dy.^erth, Rhudd- lan, and St. Asaph, should &end their Ord-ere to BEECH BROS., The RHYL and DISTRICT BILLPOSTER! Advertising and Billposting Contractors. Proprietress: MRS F. BEECH. to whom all Communications should be Addressed. Manager: W. KELLY. Hoead Offioe: 3, KINMEL-ST., RHYI.