Y Dinesydd Cymreig

I o: YMOSOD AR BRYD A,L%I. Ddoe, ymosododd pedair seaplane Gcrmanaidd ar y glannau dwyreiniol a de-dd wyreiniol. Gollyngwyd am ryw o ffrwydbelenau ganddynt, a lladdwyd dau ddyn ac un Daciigen Clwyfwyd un mOrWT hefyd ganddyi it. Lowestoft ydoedd y lie cyntaf iddynt ymweled ag ef. Ymddangosndd (hvy ohonynt yno cyn tri o'r gloch y bore. Gollyngwyd 17 o enau ganddynt yn y lie, end r.i wnaed unrhyw ddlfrod. Darfu iddynt ym. weled hefyd a Walmer, ar lannau Caint, gin olhvng 6 o ffrwydbe'enau. Syrthiodd un ohonynt yn ymyl cg- lwys tra'r oedd y gwasanaetii yn myned ymlaen. Darfu i bob im ohonynt ddianc yn ddiogel.

YN FFRAINC. Hysbysa y Pencadlys Prydeinig fod y Germaniaid wedi ymosod ar ein ffosvdd yn ne-ddwyrain Boesinghe, a'u bod wedi cymeryd yhcydig o gar- charorion. Gwnaed ymosodiad llwyddiannus gan ein hawyrwyr ar aerodrom Cambrai. Hawlia y Get., maniaid eu bod wedi atal ymoso,-I,Ci Prydeinig yn ne-ddwyrain Ypres, a'u bod wedi rhuthro ar 350 llath o'n saf. leoedd ar Gamlas Ypres. -:0:-

ATAL Y GELYN. Dywed yr adroddiad swyddogol Ffrengig eu bod wedi atal ymgais o eiddo y gelyn i groesi Camlas Ypres ger Sleenstraete ar ol i ychydig filwyr lwyddo i gyrraedd y llinell gyntaf o'r ffosydd. Mae awyrwyr y gclyn wedi ymosod ar Dunkirk a Luncville, ond ni wnaed unrhyw ddifrod gan- ddynt. —: o ■—

BUDDUGOLIAETH RWSIA. Mae cynnydd y Rwsiaid yn y Cau- cusus yn parhau heb aflonyddwen. Hysbysir yn swyddogol fod trefy.td Musa ac Aglat wedi eu cymeryd trwy ruthriad, ac fod y gelyn yn ffoi o'r lie. Mae Mush ar yr Euphrates, tua 13 milltir i dde-ddwyrain Erzerum. Mae Aglat ar ocht orllewinol- Llyn Van. Mae'r ffaith fod y ddwy drei hyn wedi eu meddl;ii-iiu yn torn yu hollol ohebiaethau y Tv ^n.ui yn y gogledd a'r de, ac yn in himddifadu a bob posibilrwydd i ail uno eu gabu. oedd.

x: YR YSBAIL. Hysbysir yn swyddogol hefyd fod gweddill y 34 Adran Twrcaidd, gyda 13 o ynnau maw a gynnau peiriau- nol wedi eu cymeryd yng ngogledd- orllewin Erzer-um. Yn ystod yr ym- osodiad ar Erzerum cymerodd un o r corffluoedd Rwsiaidd 240 o ynnau, ynghydag amryw o ddefnyddiau gwerthfawr eraill.

Y BALKANS. Yn ol adroddiad o Salonika, mae'r Bwlgariaid yn tynu eu milwyr oedd yn cydweithredu gyda'r Awstro- Germaniaid. ac yn eu hanfon i'r Danube. Dyweair fod 100,000 o ddynion wedi eu tynnu. Mae ay 11 i'w briodoli i'r agwedd newydd mac Rumania wcdi ei gymeryd, a'r newid- iad barn ddangosir gan Groeg yn ffafriol i'r Cyngreirwyr. Mewn llythyr at newyddiadur yn Ffrain dywed y Tywyog Nicholas, brawd i'r Brenin Cmstantine, mai nid ar Groeg mae'r bai ei bod yn amhleidiol. Mae'r Cyngreirwyr wedi cymeryd i'r ddalfa y Llysgenhadon Awstriaidd a Germanaidd yn yr ynys Chios, ac wedi meddiannu ynys fechan- ger Corfu. so

CLIRIO Y CAMEROONS. Hysbysir yn swyddogol fod y gwedd- ill o'r fyddin Germanaidd ocdd yn gwrthwynebu yn y Cameroons, wedi rhoddi eu hunain i fyny yn Mora, yng I ngogledd y dalaith. Mae hyn yn cwblhau concwest y Cameroons.

—: x — I BYGYTHIAD GERMANAIDD. Mae Berlin yn gwadu yr adroddiad eu bod wedi penderfynu peidio tor- pedio longau trafnidiol hyd mis EbTill, er mwyn rhoddi cyfleustra i Lywodraeth America rybuddio ei deiliaid fydd Y-ll bwnadu teithio gyda hwy, Dywedant nad oes raid idd- ynt ohirio eu hymgyrch tanforol, ond fod yn rhaid iddynt wneud gymaint o ddefnydd a allant ohonynt, ober- wydd. morwarchaead Prydain.

— u — I GyDA R IAID.- Yn ol adroddiad o Rhufain, mae'r Italiaid yn parhau i wneud cynnydd yn y Sugana Valley. Bywiogrwydd magnelyddol fu y prif beth ar y ffrynt Italaidd ddoc. Tanbelenodd y mag. nelwyr Italaidd yn effeithiol ar Uggo- witz, lle'r hysbyswyd am symudiad- I au milwyr. Gollyngodd awyrwyr i'r gelyn nifcr 0 ffrwydbelenau ar Aba, ond ni wnaed unrhyw ddifrod.

• v « I ADRODDIAD RWSIAIDD. I Hysbysir gan Pctrograd ddoe fod awyrwyr i'r gelyn wedi ehedeg uwch- ben Riga, a gollyngwyd un ffrwyd- belen ganddynt. Bu y magnelwyr Rwsiaidd yn llwyddiannus ger Iks- kull, ac yn Wbstprobstmhos. Di- nistriwyd dau "blockhouse" German- aidd gan y Rwsiaid yng nghymydog- aeth Llyn Sveiiien. Ar ffrynt y Caucusus, tra yn erlid y Twrciaid, cymerodd y R wsiaid n garcharorion 46 o swyddogion a 2>500 o ddynion, ynghyda chyflenwad authrol o arfau.

—: o: — CYFADDEFIAD GERMANAIDD. Dywed adroddiad o Zurich nad ocs gwestiwn nad ydyw clvymp Erzerum yn lluyddiant mawT i'r Rwsiaid, ac fod popcth yn dibynu yn awr ar y gweithrediadau yn y dyfodol. Cyf. addefant y bycld hyn yn gynorthwy i'r Prydeiniaid sy'n cael eu bygwth ym Mesopotamia a'r Aifft. Fodd bynnag, hawliant na fydd 1 hyn eff- eithio nr y brwydro ym Macedonai.

I LLWYDDIANT RWSIA. Daw y newydd trwy Petrograd fod y Rwsiaid wedi meddiannu yr oil o Lyn Van, tra bod y Twrciaid yn encilio i gyfeiriad y de. Y maen: hyd yn oed yn gadael Bitlis. Ar yr adain arall y mae blaenwyhvyr RwsL aidd wedi cyrraedd o fewn ychydig i Trebizond.

m I- 11! x: ANHREFN Y TWRCIAID. I Hysbysir fod y TrydYdd Byddin- TwTciaidd yn encilio mewn anhrefn ac fod y 12 fed Fyddin oeddynt yn cncilio tuagat Mosul mewn safIe, chwithig. Mewn gair Y "nae Armen- ia o hyn allan yn nwylo y Rwsiaid. v

ODDIWRTH Y CADFRIDOG SMUTS. Dywed y Cadfridog^Smuts i bedwar o Iwropeaid a 200 o filwyr brodorol ymosod ar y safle yn Kachumbe, ar derfjuau Uganda, 15 milltir i'r gog. ledd-ogledd ddwyrain o Kyaka. Ein nerth ni yno oedd dau I wropead a 35 o fihvyr brodorol. Gyrwyd y gelyn. ion yn ol gyda cholledion o bedwar o Iwropeaid a 53 o frodorion, gwn peidianol cyfan, 45 rifles, a llawer o ammunition. Ni chollwyd neb gen. nym ni.

o — LLADD 200 0 FWLGARIAID. 1 Hysbysir o Salonika fod 200 o- Fwlgariaid wedi eu lladd a'u cIwyfo rgan yr ymgyrch awyrol wnaed yn ddiweddar gaii awyrwyr Ffrengig ar Strumnites.

_:x:- Y CADFRIDOG SARRIL. I Rhoddir cryn bwysigrwydd vnglyn ag ymweliad y Cadfridog Sarril a'r Brenin Constantine, ac ystyrir y bydd yna symudiadau pwysig yn cymeryd lie ymherthynas y Groegiaid a'r CyngreirMyr.

-:0:- GOLLWNG BOMBS. Daw'r hysbysrwydd oddiwrth y swyddog sy'n arwain ein milwyr ym Mespotainia yn dnveyd fod awyr- longau y gelyn ar Chwefror 17 a 19 wedi gollwng boinbs ar ein gwersyll yn Kut, ond na wnaed niwed. Nid oes newid ar y safle. Mae adgyf, nerthoedd i'r Cadfridog Avlm r yr symud ymlaen yn foddhaol.

I YN Y DARDANELLES. Dywedir yn swyddogol o Caer- cystenyn fod dwy long ryfel y gelyn danbelenai ar isfecl ar Sedd el Bahr a Tekke, wedi cael eu taro lawer gwaith gan belenau o'n cyflegrau ni, a chael eu gorfodi i encilio. Ar y igeg gwnaed yr un peth gyda "moML tor." Ar y ijeg bombardiodd un o'n hawyrwyr gludlong angorai ger Mud- ros, a gwelwyd ei rhan flaCllaf at" dan. o:

I EIN SUBMARINE Hysbysir drwy bellebr o Athen fod submarine y Cyngreirwyr yn y Bosphorns wedi torpcdio un "tug" a chwech o gludlongau Twrcaidd yn llawn o arfau a dcfnyddiau rhyfel.

I IAITH SWYDDOGION. I Protest Cyiarfod Misol. I Mewn Cyfarfod Misol gynhaliwyd yn Llandudno ddydd Iau, dywedodd y Parch O. Gaianydd Williams, Roe. wen. ei fod yn ddiwcddar wedi der- byn llythyr o un o'r gwersylloeda Scisiiigl yn yr liwn y disgr.Iiai yr ys- grifennydd y lie fel uffern ar y dduiar i glywed y swyddogion vligon^siwn 3m tyngu wrth y dynion tra yn eu dysgu. Ar gynnygiad y Pai'a E. O Davies, Llandudno, pasnvyd i-en- derfyniad yn protestio yn ei erb/n. Dywcdodd y Parch H. Barrow Williams i un o'r isgapteniaid dynga wrth i'w wraig ei gyfarch ar yr hcwl yn ddiweddar. Yr oedd iaith rhai o'r swyddogion yn warthus. Dywedai y Parch W. Phillips fod yna swyddogion milwrol uchel yn perthyn i'w henwad hwy yn arfer iaith na ddisgwylid gan unrhyw ddyn parchus. Datganodd y Parch J. H. Howard fed rhai o'r swyddogion, nid yn unig yn tyngu a rhegu, ond yn cablu yr Enw Santaidd. ——— ————

MARW MEDDYG ADNA. BYDDUS. Dydd Sadwrn, yn anedd-dy ei chwaer, Y Graig, Porthaethwy, bu farw Dr Nathaniel E. Roberts. I fyny i 12 mis yn ol yr oedd yn catto busnes ymlaen yn 17, Mulgrave Street, Lerpwl, Aeth i Lerpwl pan yn ddyn ieuanc o Bangor. Yr utdd yn dra adnabyddus yn Lerpwl. Bu yn nychu am tua fair blynedd, a gorfu iddo ymddiswyddo. Gwr gweddw ydoedd. Cleddir ei wec1- illion ym mynwent vSmithdown Road heddyw. dydd Mercher.

"LINCOLN" YN Y DDALFA ETO. Nos Sadwrn, cymenvyd Trebitch Lincoln, y cyu-Aelod Seneddol Scisnig, yr hwn ddiangodd o garchar yn ddiweddar, i'r ddalfa drachefn yn Broadway Street, Efrog Newydd. Pan welodd eibod yn myned yn gyf- yug arno, tynodd lawddryll allan, ond fodd bynnag gorfodwyd iddo roddi ei arfau i lawr. Yr unig ymgais i newid ei ymddangosiad ydocdd eillio ei fwstash. ———— ————

HAELFRYDEDD A GWLAD. I GARWCH. I Rhodd I Gymdtithas y Groes Goch. Mae Miss Hovey, B.A., wedi di- bennu ci 2iain mlynedd fel prif athrawes Coleg Penrhos i Ferched, Colwyn Bay, a chododd y staff pre- sennol a gorffennol gronfa o 650P, yn anrheg ddi, ond cyflwynodd Miss Hovey hwynt i Gymdeithas Bry- deinig y Groes Goch er pwrcasu a chadw motor ambulance i'w arfer yn y ffrynt. j

ATAL CYHOEDDI\D. Yr wythnos ddiweddaf, ataiiv^ yd cyhoeddi y "Fhntshire Advertiser and News." Sefydlwyd ef yn Nhre- ffynnon yn 1855, end yn adi .ve iar symudwyd y brif swyddfa i'r \yJd- 1 grug. j

Y LLYWODRAETH A THOI. Fe ddywedir yn y "Slate Trade Gazette," am Chwefror, fod goheb- ydd wedi anfon erthygl iddynt sy'n ymwneud mewn dull cryf gyda golwg ar bolisi y Swyddfa Rhyfel gyda defnyddiau toi. Mae'r erthygl yn delio gyda rhoddi "contracts" i ffwTdd. Dywed fod cytiau sy'n gollwng dwr IDcwn gwersyll arbennig i gael eu hail-doi gyda defnyddiau celfyddydol, ac fod rhai mewn ardal arall sydd wedi eu ffeltio yn barod i gael eu tario. Nid ydym yn gwybod pa bryd yr adeiladwyd y cytiau hyn, ond cymerwn yn ganiataol mai ar ol i'r rhyfel dorri allan, felly nid ydynt wedi parhau lawn 18 mis. Maent wedi methu dal y prawf osodwyd amynt, a rhaid ydyw i'r trethdalwr Prydeinig dalu am gamgymeriadau y rhai gynghorodd iddynt gael eu def vddiA i Y Baich yn Ddigon Trwm. JJyweciwn tod ei faich yn ddigon trwm heb wastraff fel hyn. Clywn am lawer o bregethu cvnildeb gan y Llywodraeth, ond gadawer i ni ad- goffa ein cynghorwyr fod owns o sampl yn well na phwys o orchymyn fan leiaf. 0 ble daw cjmildeb gyda toi annedd-dai gyda defnyddiau sydd eisiau rhagor o dreuliau arnynt ymhen 18 mis? A phan y byddant yn cael eu hadgyweirio, pa brawf sydd gennym na fydd raid gwario arnynt eto ymhen ychydig fisoedd eraill. Mentrwn ddwcyd y buasai y lechen rataf wedi parhau lawer ia/vvn hwy na'r cyfnod enwyd. Yn fyr, swm a sylwedd y cyfan ydyw hyn. Gwyddom heb amheuacth y gwnaiff llechen dda barhau am oes gyfan, a'r draul gyrntaf ydyv/r olaf. Ni ddaw unrhyw ddcfnydd, celfyddydol i fyny a'r lechen naturiol. Yn sicr ddigon, nid dvma'r adeg i wneud ar- brawfion. Rhaid i ni edrych ar ol buddiannav. cin r.jilwyr. JMne arno n eisiau byddin o ddynion iach, ond cheir byth mohonynt wTth eu lletya mewn tai yn gollwng dwfr. Dy'wed y gohebydd fod yna ganoedd o gyt- iau yn gollwng dwfr, yn ol milwyr fu ef yn ymgomio a hwy ar y mater. Os ydym i dderbyn adroddiadau y dynion hyn, ac ni allwn ddychmygu am foment eu bod wedi dyfeisio eu cvvyu, mac'll fater difrifol, a dylai gad ei feddyginiacthu ar unwaith. Golyga to yn gollwng dwfr grydcy- malau, cymalwst, darfodedigaeth, a llu o afiecliydon craill, ac os ydym am enmll y rhyfel lion rhaid i ni roddi sylfaen icchyd ragorol i'n mil- wyr. Mae'r lechen wedi bod o was- anaeth dirfawr i'r wlad hon, gan iddi danysgrifio yn helacth at gysur ac iechyd y trigolion. Er hynny mae defnyddiau celfyddydol yn cymeryd ei lie heddyw- y rhai sydd eto heb brofi eu gwerili. Gofynwn a ydyw hyn yn ddoeth, yn deg,, ac yn fodd- ion i gynilo? A ellir cad rhyw brawfion i gadarnhau hyn. Dywc(L I wn yn bendant 11a ellir.

I ALLFORIAD LLECHI AM IONAWR. Yn ystod mis Ionawr, allforiwyd 789 tunell o lechi, gwerth 3,404p, o'r j Deyrnas Gyfunol i wahanol wledydd, a gwneir hwy i fyny. fel a ganlyn :— 0 Lerpwl i'r Argentine Republic. 48 tunell, gwerth 22ip. 0 Lerpwl i Benrhyn Gobaith Da, 10 tunell, gwerth 45p. 0 Lerpwl i Awstralia, 18 tunnell, gwerth 820. 0 Lerpwl i New South Wales, 611 tunell, gwerth 2,6i8p. 0 Lerpwl i Victoria 34 tunell, gwerth 163 p. 0 Lerpwl i X ew Zealand, 10 tun- ncll, gwerth sop. 0 Lerpwl i'r West Indies, 1 tun- nell, gwerth 2ip. 0 Lerpwl i British Guiana, 6 tun- nell, gwerth 24P. 0 Hull i'r Netherlands, 42 tunnell, gwerth i8op.

MEWNFORIAD LLECHI AM IONAWR. Mewnforiwyd 370 tunnell o lechi, gwerth i,245p, yn.ystod Ionawr, a gwneir hyn i fyny fel a ganlyn :— I Lundain o Portugal, 8 tunell, gwerth 30P. I Newport, o Portugal, 250 tunnell, gwerth 750P. I Portsmouth o New South Wales, T20 tunell, gwerth 465P.

DAU WAHARDDIAD I'R LLECHI. t Mae'r lcclicn fel nwydd masnachol at wasanaeth yr ysgolion dyddiol wedi ei gwahardd ers blynyddau, ar dir iechyd. Yn awr, fodd hvnnag, I mae llu o awdurdodau addysg ar l.yd a lied y wlad yn mynd yn ol t y lechen fel mater o gynildeb. Mfcih arall o waliarddiad yw fod y lechen dramorawl yn ymddangos ar "rostr ddu" y nwyddau ddigir i'r wlad hon, y rhai ydynt yn ddiangenrhnid.

DIWYGIAD I'R FASNACH LECHI. Mae Cyngor Trefol Porth :11.1 Jog wedi penderfynu cynnal cynhadledd yn y drcf ar MawTth 170 gynrycluol- wyr y sir, y dref, a chynrychiolwyr y Cynghorau Gwledig a pheronc nog- ion y chwarelau a'r chw a-e.wv'r, ac aelodau Seneddol dros ardalocdd chwareli Gogledd Cymru, i ystyried pa gamrau i gymeryd i ddv.yn di- wygiad oddiamgylch ylii masnach lechi Gogledd Cymru, a thruy hyrny wneud i ffwrdd a'r angen sy,'ii bcdoli ymysg y rhai sy'n dibynnu ar y di- wydiant, cyflwr yr hwn fu'n drucnus yn ystod y deng mlynedd diwcddaf. Yn ddiddadl, dyma gam yn yr iawn gyfeiriad.

I TRENHOLIAD YN CESAREA. Dydd Gwener, gcrbron Mr O. Robyns Owen, cynhaliwyd irenghoL lad ar gorff Mr R. W. Jones, Huei- hyn, CcsaIca. Cynrychiolid Undeb y Chwarelwyr gall Mr R. T. Jones a Mr Gunn; cwmni y chwarel gan Mr Crebbin. Yr oedd Mr G. T. Wil- liams, Arolygydd Mwnfeydd, hefyd yn bresennol. Cyfarfyddodd y trancectig a dam- wain ar Chwcfror iaf, a bu farw ar Mawrth i4eg. Eglurodd Mr Evan R. Evans, part- ner y trancedig, pa fodd y cymerodd y ddamwain le. Cafodd godwm tua dwy lath. Disgrifiodd Dr Shelton Roberts eff- eithiau y ddamwain. Yr oedd wedi amharu mydryddyn asgwrn ei gefn, yr hyn achosodd y farwolaeth. Tal- odd y meddyg deyrnged uchel i Mri W. T. Jones, Cartrefle, Cesarea, a Thomas P. Owen, Gwagynoe, Chwil- og, am y dull medrus a gofalus gyda pha un yr ymgeleddwd yr ymadaw- cdig tra bu yn wad. Pasiwyd rheithfarn o HParwolaeth ddamweiniol.

NID OES DIM SYDD MOR DDA CONWAY COUGH CURE. I Y Deyrnged Ddiweddaraf. Post Office, Llanbedr, Chwefror 9fed, 1916. Annwyl Syr,—Darfu i'ch "Cough Cure" well a. peswoh poenus fu arnaf am beth amser. Byddwch mor garedig ag anfon i mi ar unwaith ddwsin o boteli Is lie, gan fy mod wedi canfod na allaf wneud heb beth ohonno yn fy siop.—Yr eiddoch, J. OWEN. I'w gael gan y Goruchwylwyr canlynol: Mr Roger Jones, Junction; Mr W. A. Roberts, Llandudno; Mr Lloyd, Colwyn Bay; Mr Parry, Llanrwst; Mr Bryan, Penmaenmawr; Mr Roberta, Llanfair- fechan; Mr Owen, Bangor; neu gan yr unig Wiieuthurwr: J D. MELLING, CONWY.

I CELL Y LLYTHYRAU. GWAL PONT PLAS MAWR. (At Olygydd y "Dinesydd") Syr,—Wrth ddyfod o Ben y Bryn i lawr at Bont y Plas Mawr cedr rhyw ychydig o allt yn y ffordd, ar un ochr iddi nid oes ond ychydig o wal yn y lie, a dwy garreg mewn ambell i fan, a cheir dwy lath o ddyfnder mewn rhai manau, ac ychwaneg. Y dy Ct.- i o'r blaen gAvelais dflait gerbyd bron a chyfarfod a damwain. Yn wir, onibai i wr sefyll ar y pryd, buasai un wedi mynd dros y wal sydd yno. Y cwestiwn ofynir ydyw, Pwy fuasaiyn cael ei ddal yn gyfrifol pe digwyddai damwain, prun ai y Cyngor Sir yntc y cwmni sydd yn cadw med nt c'r lie? Pwy fedr roddi atebiil? Vi- I eiddoch, -400 -——— <  w YIHOLYDD.

GOLYGYDD NEWYDD "Y DRYSORFA." V Parch T. E. JOnes, M.A., Cefny- waen, sydd wedi ei apwyntio yn olyg- ydd newydd y "Drysorfa." fel olyn- ydd i'r diweddar Alafon.

PYTAT W S. LLWYTH LLONG 0 DATWS tftrdclercfiog II 2lp::to:lJated" o'r cfwerddon, ai Yeadyd neu Vmfio.-th. Newydd Gyrhaedd Porthladd Caernarfon. o Mewn Bagiau 11Z Pwys yr un, 4s 6c y Bag (A'R BAG YN GYNWYSEDIG). ——————— o PWYSIG.—ANFONIR LOTIAU 0 DDWY DUNELL, AC UCHOD, AM Y PRIS H\VN, I UNRHYW ORSAF RHEILFFORDD YN MON NEU ARFON, A THELIR Y CLUDIAD. TELERAU ARBENIG. — Rhaid Talu am y Tatws cyn eu symud. Anfoner pob Arcliebion i LAKE & Co. Ltd., 18, BRIDGE STREET, CARNARVON-

BWRDD Y LLENOR. (Gan LEO.) The Weish Outlook. I'r rhai sy'n medru edrych ary rhy- fel o safle'r "Outlook," ceir bwyd maethlon; ond, rhaid i ni, a bod yn onest, ddweyd nad yUym yn hoffi rhediad y nodiadau gan ein bod yn gweled cysgod ysbryd yr Hun yn gor- wedd nodiadau wedi eu hysgrifenu'n dda. Un o erthyg- lau goreu y rhifyn ydyw yr un dan y pcnawd "Second Bests," gan George M. Ll. Davies. Ysgrifau eraill yn- ddo ydYllt :-Tommy Atkins War Correspondent; Beethoven; What will be will be; The Survey of Den- bigh. Ymyg y beirdd ceir Mr J. E. Thomas, Penygrocs, a clian yn dda ar y "Gwalianu ac Ail-uno." — X — I Llais Rhyddid. Ysgrifenir y nodiadau misol gyda medrusrwydd; ond nid ydynt hwy- thau yn iach oddiwrth y clwyf. Ad- nod fawr y rhai hyn eto ydyw,- "Gwnawn ddrwg fel y del daioni." Ceir nodiadau esbouiadol o'r radd uchelaf gan y Parch J. Vernon Lewis, B.A., B.D., Park Road, Lerpwl. Maent yn darllen yn \1, ac yn rhoddi goleuni a nerth ynghymalau y damhegion. Yn ddiau, y maent yn werth i'w cadw wrth law. Diddorol anghyffredin ydyw llythyrau yr Is- gapten Gwilym Edward Williams, oedd yn gaptcn ar un o'r trawlers yn y Dardanelles, gan eu bod yn llawn nwyf a sylweddol yw eu disgrifiadau. Da gennym gael croesawu yr Hen .Weinidog eto i'r "Llais Rhyddid." Y mae'n ysgrifennydd medrus, a'i gynnyrch bob amser yn flasus ac ad- eiladol. "Dau o Fcchgyn yr Ardal" sydd ganddo, a hyfryd oedd gweled "I'w barhau" ar y terfyn. Deil y Parch W. O. Jones i ysgrif. ennu gyda min a chrafftcr ei "Oleuni o'r Dw-vrain," a thrwyddo yn peri llondid i lawer calon. Mae yn y rhifyn lawer o beth; da eraill, ac ys- tyriwn ef fel un o angeiiioii y llenor Cymreig a'r cfrydydd Beiblivdd. — x — I v Y Geninsn Mae'r "Geninen" am lonawr yn dal ei thir ac yn cynnwys llawer o ysgrifau campus. Y mae'r tair cr. liiygl gyrtai, er engraifft, yn eithr- iadol felly, sef "Cymro yn Dad y Tren," gan y Parch Richard Evans, M.A.; "Y Cymro a'i Gymraeg," gan yr Athraw E. T. Griffiths M.A.; "James Keir Hardie," gan y Parch R. Silyn Roberts, M.A. Yna ceir ysgrif gan Ysbryd Math- etes ar "Y Bedyddwyr beth am dan- ynt?" Dywed bethau celyd ond nid yw mor chwyrn a bygythiol a'i ragflaeniaid gyda'r enwadau eraill. Mae'n debyg fod yn anodd cad Bed. yddiwr fedr roddi cic i'w enwad heb sathru ei gorn ci hun. Fel rheoL y mae'r Bcdyddiwr ffyddloned i'w en- j wad ag yw' r Pabydd i'r Pab; a chwareu teg iddynt am eu sel a'u hymlyniad wrth eu hargyhoeddiadaU. Yn y rhifyn Ipvn ceir ysgrifau rhagorol gan J. J. Ty'nybraich Afan. wy; Mr D. Samuel, M.A.; Mr W. Llewelyn Williams, K.C., A.S.; Parch R. Gwylfa Roberts, D.Litt.; Parch J. Lewis Williams, M.A., _B.Sc. a'r Parch Hugh Evans (Cyn. for) Ac y mae ynddo lawer o ddarnau barddonol gwych. Bytheiad y Nef. I Cyfieithiad y Parch D. Tecwyn Evans, B.A., Birkenhead, o "The Hound of Heaven" Francis Thomp- son, ydyw; ac y mae ei diwyg Gym. rcig Y11 ei gwueud nior glasurol, os nad yn fwy, na'r gwreiddiol. Gwaith dyrus oedd ei dwyn i'r Gymraeg heb ei difetha; ond y mae Tecwyn weda gwneud gorchestwaith, a diolchwn iddo am ei drafferth a'i feddylgarwch. Vn bendifaddeu y mac'r cyfieithiad yn dangos meistrolaetli lwyr ar allu i feddwl, barddoni, a chyfieithu, a gosod yr oil yn y ddiwyg fwyaf cain a chyfareddol. —: x — I Y Drysorfa. Cynnwysa -"Y Drysorfa" ysrifalt. ar "Apostol Sir Benfro," gan y Parch Edward Thomas, Bontnewydd; "Y Cyfundeb a'r Ysgol Sul," gan y Parch R. H. Watkins, Dinorwig; Adgofion am rai o Weinidogion Arfon," gan C. D.; "V Pirfathro Rainy," gan y Parch T. R. Jones, Towyn; "Adogfion am y Parch Ed- ward Mathews, gan Mr Daniel Davies, Ton, Ystrad, ac amryw ys- grifau diddorol eraill. —: x — Trysorfa'r Plant. Y Cynghorydd Walter Williams, Y.H., Pcntrc, Rhondda, bia'r oriel am Chwcfror. Y mac'r rhifyn drwy. ddo yn eithriadol o ddiddorol a da, ac I yn haeddu sylw gan y plant. j

I DOS. GWEITHIA. Yr wythnos ddiweddaf ymd h-rg',s- odd pcnhillioll o dan y penawd uctiod heb enw yr awdur, a dyi^unwn wneud 3-n hysbys mai -eiddo Mr J. T. Williams, Pisiyll, yd- ynt. Ymddengys ysgrif on waitli I yr wythnos nesaf. ■♦♦♦■

1 GENI, PRIODI. MARW. Geni. JONES—Chwefror 18, i Mr a Mrs J. M. Jones, Hedsor Villa, Llanrug, -geneth. Marw. HUGHES Chwcfror 13, yn 7z mlwvdd oed, yn Rock Cottage- Staveley, Elizabeth; merch hynaf y diweddar Mr W. G. Williams, Eagle Shop, Glan Conwy. PRITCHARD Chwefror 14, Mr Thomas Pntchard, Rhosbach, yn 64 mlwydd oed. GRIFFITHS —- Chwefror 16, Miss Lizzie Griffiths, Castle Square, Criccicth, yn 11 mlwydd oed. PARRY Chwefror 14, Mr Tom Parry, mab y diwcddar Mr Samuel Parry, adeiladydd, Llanrwst. HOLLOWAY — Chwefror 15, yu Finsbury Park, Llundain. Mr James HOlloway, 16, Snowdon Street, Porthmadog, yn 51 mhyydd oed. WILLIAMS—Chwefror 14, Mrs Wil- liams, 19, Pool Lane, Caernarfoll, yn jo mlwydil oed.

I J. FLETCHER. LTD.. I MEMORIAL WORKS, CARNARVON a BANGOR. rgrafIwyd a chyhoeddwyd ra Gwmni y Dinesydd Cymreig, Ctf.. yn 16, Palace Street, Caernarfon.