Y Dinesydd Cymreig

FOURCROSSES. I Ymddiswyddiad Gwemidog. ialac cglwys Ebenezer (M.C.) wcdi pen- derfynu yn unfrydol ofyn l'r Parch William Jones, M.A., hærhau i'w gweinidogaethu. Yr cedd wedi eu hysbysu ei fod yn bwriadu yniddi- swyddo ym mis Mai.

MARCHNADOEDD CYMREIG. Caernarfon, Mawrth 4.—Ymenynr is ic wyau, 8 i 9 am IS; ffowls, 4s 6c i 5s 6c y cwpl; pytatws, 4s 6c \t 112 pwys. Pwllheli, Mawrth 1.—Ymeimi, is 6c; wyau, 120 am i2s; moch tew ion, ¡Ie y pwys; perchyll, 24S i 28s yr un biff, ioc i is ic y pwys; my ton, ire. i IS 2C; pore, IS 2C.

I CYNHADLEDD Y MWNWYR. I Safle y Dynion ar ol y Rbylet. j S.afle mwnwyr oedd wedi ymuno J'l fyddin, 'v rhm ddychwcla adrcf ar "3 '5: rbvf?el, ydccdd y mater ystyriwyd gan Bwyflgor Undcb y Mwnwyr yn Southport, ddydd Gwener. Cylvlr- wyd i ofvn i'r Prif Weinidog a'r Ys- grifennydd Cartrefol i dderbyn dir- prwyaetli oddiwrth y Pwyllgvr Gweithiol, er nnvyn lddynt roddi Cè1 golygon gerbron, ac os yn bosibl csel gwrandawiad gan Vjerchenogion y mwnfe3"dd y buasni mwmvyT yn C'l eu gwaith hwy eu hunain pan chwelant. Pcnderf3"nwyd hc.f37d i al- I goffa y Prif \V cinido g o'i addewid, y hyddai iddo roddi golygon y i)iv, -j- j wyr yliglvli a'r cwestiwn o go<i I blwydd-dal r hen o flacll ci swyddogion.

° 0 BLAWD CEIBCH CYlnD. ERFYNIA Y LLYWODIZAETI-I ar i bawb arfer cynildeb mewn bwyd yn ogystal ac arian yn yr argyfwug presenol, gan brynn. hyd y mae yn < bosibl, bopeth a gynyrchir gartref, rhag anfon arian allan i wledydd tramor. BLAW CEIRCH C A RT R E Fyw y goreu ac nid oes gwell na'r goreu. Felly, myner y goreu gan i illiams & 0 en I I Oatmeal M i I I e C,iV 0 ;? ??'i I a!' I ¡.I, V M I \I d. — 0

CLWTYBONT. I Hwyl yr "H ut." Doni 01 ydyw yr I awen pan gaiff ei throi i'r "Hut" allan o'r ty. a dyma fcl y canodd Mr Idwal Roberts, Bettwsycoed, i "Hut Twenty Fight" :— Yn Hut Twenty-eight cwbl yn net; Parry 0. yii Ileiiwi'r gader, A'^stori mor ir a phader; Cawn Alun fel adroddwr. A dawn wefreiddia pob gwr; Hen alawon per cin gwlad, Gawn gan Howell Harris fad, Dymunaf i chwi kvydd i gyd I atal y Kaiser i gael v byd.

DWYRAN. I 0 Malta. — Dydd Mercher, daeth I Sister Roberts, Garreg Wen. ndrof o. Malta, ar 01 bod vim yn gwasanaetlm gyda'r Groes Gocli am tua chwe mis. Da gennym ei gweled yn edrych mor I

CWMYGLO. I i, mrcstru. Drwg geliliylii i in aduel allan enw Mr David Parry, Bronheulog, 0 restr y bechgyn ym- restrodd yn wirfoddol gyda'r fyddin o'r ardal hon. Ymadawodc1 a'i gar- trc-f ar y 23ain o Chwefror am Wersyll Kinmel Park. Nid yw ei abcrth N-11 01 i nnrhyw un o'r bcchgyn gwlad- garol ymrestrodd o'r ardal hon o dro i dro. Teimlwn yn ofidus am y digwyddiad; ond yr ydym yn dy- muno pob llwyddiant a rhwyddineb lddo yn ei gylch llcwydd. Un Arall o'r Bechgyn. Teimlwn golled fawr ar ol Mr Willie Hughes, Tan y Graig, yntau bellach wedi ym- uno a gadael oartref. Bu yn ffyelldlon i'r "Dmesydd" o'i gychwyniad, ac yn ohebydd difwlch. Hyderwn y caiff wenau a hwylustod yn ei fywyd dicithr, ac y cawn ol yn fuan.

DOLGELLAU. J Galw i Fyny.—Djxld Mercher gal- wyd pedvvar dosbarth o'r rhai oedd wedi ymuno o dan gynllun Arglwydd Derby i fyny. Marw Milwr.—Dydd Mercher, yn Llanfachreth, claddwyd gweddillion Preifat James Griffiths, 19 oed, o'r 3-7 R.W.F., yr hwn fu farw o dan y pneumonia mewn ysbyty yng Nghaer ddydd Sadwrn.

NODION 0 FFESTINIOG. I Eisteddiodol. Enillodd Mr J. B. Davies, golygydd y "Rhedegydd," y gadair am awdl yn Eisteddfod Pen- machno. Hwn ydoedd y tro cyntaf iddo gystadlu am gadair mcwn Eis- teddfod. Yr oedd 11a w yn cystadlu, a Berw ydoedd v beirniad. Ei Ladd yn y Firynt. Daeth y newydd trist i law fod Preifat John Evans. Bethania, wedi ei ladd yn Ffrainc. Aelod o'r 10th R.W.F. yd- oedd. Wedi ei Glwyio. Hysbysir yn <6wyddogol fod Preifat Robert Rich- ards, Leeds Street, o'r loth R.W.F., wedi ei glwyfo yn ddtfrifol yn Ffrainc. Gorfu torri ei goes ymaitli. Marwelaethau.-Dy,cld Ian, yn dra sydyn. bu farw Mr Morris Williams, Dolgarregddu, llwythwr llechi yn Chwarel Oakelcy. Yr oedd gyda'i waith y Sadwrn blaenorol. Bu farw ei wraig 10 mis yn ol.-Vn dra sydyn hefyd bu farw Mrs Salisbury, priod Mr Thbs. Salisbury, Blaenycae, Rhiw. —Dydd Mercher bu farw Mr E. T. Evans, Belle Vue, Llan. Efe ydoedd ysgrifennydd y Gymdeithas Gyd- weithredol.—Bu farw Mr Wm. Ro- berts, gof, Tynymaes, hefyd. Bu yn ddiacon yn Peniel (M.C.) am dros 20 mlynedd. Dyrchafiad Milwrol.—Llongyfarch- wn Mr R. Vaughan Roberts, mab Dr Vaughan Roberts, ar ei ddyrchafiad yn gapien yn y fyddin.

LLANRUG. Eisteddfod.-C",ihaliodcl Gobeithlu M.C. eisteddfod nos Sadwrn, Ma^vrth 4ydd. Y beirniaid oeddynt.—Canu, Mr J. Brwynog Jones (Pencerdd Peris) adrodd, Mr David Roberts, Llanberis; Safonau, Mr T. J. Lloyd, Bryn Eryr. Cyfeiliwyd gan Miss Lena Closs) Plas Tirion. Y buddug- wyr O'ddynt :-Adrodd, dan 8 oed, "Yr Oen bach" i, Mary Lizzie Parry; 2, Willie Wynne Robert; 3, Katie Griffith a Annie Griffith. Saf- onau, dan 10 oed: i, Owen Morris Roberts; 2, Bessie Williams. Saf- onau, dan 13 oed: i, Laura Mary Hughes; 2, Rohert-Owcn Roberts; 3, Sally Jones 4, Emrys. Jones. Cann, dan S oed, "Pwyso ar Ei fraich" i, Richie Ellis; 2, Eirianwen Hughes; 3, Willie Wynne Roberts; cyf. 4, Mary Lizzie Parry, Annie Hughes, Mair Lloyd Jones, Jennie May Prit- chard, Kate Griffiths, Harry Roberts, Owen Eifion Roberts, Annie Griffith, John Roberts. Cann, dan 12 oed, "Cyfaill goreu": i. Cissie Thomas; 2, Annie Lloyd Williams; cvf. 3, Sally Jones a Melly Griffith. Safon- au, dan 16 oed: i, Gwilyni, Williams; 2, Nesta Roberts; 3, Kate 01 wen Owen. Adrodd, dan 12 oed, "Pwy sydd i glymu'r golch" i, Annie Baines Griffith; cyf. 2, Megan Lloyd a John Arnaid Jones; 3, Sarah Dilys Jones. Canu, dan 16 oed, "Beth fydd y cynhauaf draw" r, R. Trevor Jones; 2, Richard Jones; 3, Lonuie Pritchard. Chwareuad ar y berdon- e»g gan Ainne Griffiths. Deuawd, Bugail Da" i, Annie Thomas a Richard Trevor Jones. Adrodd, dan 16 oed, "Yr Ysgol Sabothol" r, Agnes Annie Thomas; 2, Maggie L. Roberts. Pedwarawd, "Yn y man" i, Evan Roberts a'i barti; 2, Griffith Jones a'i b-irti. Cor plant: i. Cor Plant Llanrug, dan anveiniad 2\Ir G. E. Jones.

PENRHYNDEUDRAETH. I Wedi ei Glwyfo.—Daeth hysbysiad 1 law fed Preifat Evie Morris, mab Mr a Mrs Evan Morris, Shop Newydd, wedi ei glwyfo yn Ffrainc. Huno yn Angt;u.-Nos Fercher, yn dra sydyn, bu farw Mr Richard Glynne, Greenhill, yn 61 mlwydd oed. Yr oedd gyda'i waith i fynyc 1 cliwech o'r gloch y nos. Yn fuan ar ol swprr. bu farw yn y gadair, viii mhresenoldeb ei ddwy ferch a dau o gyfeillion. Gedv ddau fab yn yr Arncrica. a dwy ferch gartref 1 alaru o'i golli. I'r Eurog Fyd. Dydd Ian, yng nghapel Chvyd Street (M.C.), Rhyl, priodwyd Capten Henry 0. Griffith, Ty Capc-l K azareth, a Miss Katie Richards, IJys Ifor, Penrhyn, mercli y Parch Robert Richards, Rhyl. Gwasanaethvvyd gan y Parch G. H. Havard, M.A., Rhyl, a thad y briod- fercli.

PORTHMADOG. I I Diangfa Gyfyng. Yr oedd Mr Willie Thomas, mab Mr a Mrs J. Percy Thomas, Glyndwr House, yn < un o ddwylaw y "Maloja" suddwyd gan fwnfa. Niweidiwyd ef yn ei law, a chafodd ddiangfa gyfyng rhag boddi. Gwywo yn Gynnar. Dvdd Llun bu farw Mr Samuel Williams, 8, Cornhill, ac efe ond 37 mlwydd oed. Gedy wraig a dau o 4)lant i alaru ar ei ol. Cbddwyd ei weddillion drdid Gwencr.

PWLLHELI. I J I'r Ffrynt.—Yr wvthnos ddiweddaf ] gadawodd y Rhingyll G. Griffith a Preifat W. Green am y ffrynt. Tcimlo Daeargryn. Hysbysir eu J bod wcdi teimlo daeargryn mewn rhai lleoedd yn Lleyn tua naw o'r gloch nos Sadwrn, Chwefror 1ge9. Apwyntiad. Mae Miss Myfanwy Puleston Jones wedi ei hapwyntio yn glerc yn Ariandy y London City and Midland, Ffestiniog. Wyau i'r Milwyr. Hysbysir gan Miss Roberts, Y Maes, fod merched ] leuainc Lleyn ac Eifionydd, wedi casglu yn ystod y pythefnos diweddaf ( 1,863 o wyau i'r iiiilin-,yr elwyfedig. CyfarJod a Damwain.—Yr vAythnos ddivveddaf cyfarfyddodd Mr G. Ro- berts, Bryn Castell, a daimvain. Di- gwyddodd rhywbcth i'w geffyl, a ncidiodd yntau i lawr. Fel yr oedd yn gwneud hyn daeth cerbyd arall o'r tu ol iddo, a tharawyd ef i lawr gan- ddo, a rhcdodd drosto. Clwyfwyd ef Yl1 dldifrifol, ond deallwn ei fod yn gwella. Wedi ci Glwyfo. Hyshysir fod Preifat Howard Thomas, Morlan, South Beach, yr hwn sydd gyda'r R.W.F. 3-11 Ffrainc. wedi ei glwyfo yn ddifrifol. Yr oedd ar gefn ei geffyl, pryd y tarawYd ef yn ci goes gan shrapnel. Syrthiodd oddiar ei geffyl, a thorodd asgwrn yn ei goes arall.

PONTRHYTHALLT. I Yn Wael.Ymhlith y cleifion yr wythnos hon, enwir r Mri David Davies. Shop Eryri; Mr Thomas Wil- liams, Bryn Hyfryd Terrace; Robert W. Roberts, Tyn'rardd; a Richard, plentyn i Mr a Mrs Daniel Williams, Arthur Terrace; a David Caertryn. Dvmunwn i'r oil well had llwyr a buan. Damwain.—Tra yn dilyn ei orchwyl yn Sine M.awr, cyfarfu Mr Daniel Williams, Plas Coch gynt, a damwain boenus i'w law. Da fydd clywed ei fod yn gwella. Swper.-C.-ifc.(Id cor a chyngor eg- lwysig Eglwys St. Helens wledd ragorol nos Fawrth diweddaf, y hyrckL au wedi eu hulio yn rhagorol gan nifer o chwiorydd deheuig. Cyngerdd.-Nos Gwyl Dewi, yr un lie, CY11h31iwyd cyiigerclkl rhagorol o dan lywyddiaeth t- Parch Wyn Grif- fith, eurad. Gwasanaethwyd mewn canu, adrodd, a dadleu gan y personau canlynol Y plant, Misses Olwen Griffith, Gwladys Lloyd Edwards, Hughes, Rhiwen; Mrs Folukes Ro- berts, Mrs Emily Williams, Llan- beris Mioses Rosina S. Davies, Laura Jones, Ellen E. Hughes, Anne Ellen Williams, Katie Evans, Mri Wyn Williams, Llaneris; John Roberts, Willie Roberts, Robert J. Lewis. Diolchwyd yn gynnes i'r oil gan y Mri Richard Evans, Plastirion, a Thomas Roberts, Cae Derwen. Adref.—Clywsom weled y milwyr canlynol adref am dro:—Jones, Coch Hir; W. Roberts, Commercial, Pen- isa'rwacn a Henry Recs Owen, Glas- gocd— Miss Jane R. Jones, Arthur Terrace, hithau fel gweinyddes, ag adref am seibiant. Angladd.—Prvnhawn Sadwrn, heb- rvngwyd gweddillion INlr Morris Wil- liams, Llaingro. Llanrug (Wacnfawr i dv ei hir gartref, ac efe odd- cutu 82 mhvydd oed. Gwosanaeth* wyd wrth y ty gan y Parchn Teynon a George, Llanberis. Caffecl y weddw gymorth i ddtaL Marw.—Wedi rhai w3Tlhnosau o gystudd, bu fanv Mr Evan Evans, Gwydryn, Sarn gynt, prynhawn Sad- wrn diwcddaf, gan adael ar ol weddw a nifcr o blant bychain i alaru colled I o.i cl. Nawdd y Nef fo drostynt. Ymweled.—Deallwn i Mr Charlie Owen, Llanberis, yn rhinwedd ci swydd fel arweinydd Cymanfa Ganu Aunilmiwyr Dosbarth Bethel, dalu ymweb'ad a Biyngwyn y Saboth o'r blach, ac iddo gael ei lwyr foddloni. Da Yw hynny yr adcg bresennol. ——- I

YMSON Y CAISER 0 FLAEN I VERDUN. (Gan J. T. W., Pistyll). I A glywi di'r Caiser 311 dwcyd mewn I host, "Enillaf yn erdiiu. faint hYIlnag y gost? Rhof ddau gant o filticdd o feibion fy ngwlad I'w phrynu trwy farw,meib gwerin sy rad; Myfl bia'r bobloedd, —myfi fel pen lyw, Fcl dwedaf Fi Willi elm cant farw a bvw; R wyf Fi wedi elr.venych y byd Yl1 ystad, A'r nwvdd rof i'w plnyim yw meibion fy ngwlad; Pa waeth am eu teimlad ? Pa waeth am eu cri ? Mae byWYcl y werin yn eiddo i mi! Dau ganmil o feibion i farw yn wir ? 2af gvTrheadd fy amcan—a minnau yn glir; [ Mi nid yw'r cyfan end game llawn fwynhad Meddalwch yw'r dagrau a foddant fy ngwlad; Rwy'n barod, fe'u hodda'f,-fy nldb- ion i sydd Vn snug mewn Headquarters, o'r goelcerth yn rhydd, Rhaid i mi gael nieddu lioll wledydd y bydi, Mae gorwanc fy nghalon yn erefu o hyd, Myfi sy'n dymuno, i hynll" rwy'n byw; Myfi yw yr uwclrddyn,—cyfartal a Duw. Pa beth-onid dyma uwch-ddyniaeth ddiffael ? "Y cryf i orocsi, (lifodi y gwacl." Fy: nghene-dl a ddysgaf-Fe'u chwn- af yn awr ) bob ryw nodweddion anurddaut Y Cawr. Myfi yw yr uwch-ddyn, gan hynny mae'n iawn l'm werthu meib daiar foreddydd a nawn We), (lyiia athroniaeth, a chalon Ell- myniaeth Ond mwy yw ei dalaith na doIydd ei dir; Y Caiser yw brenin calonnau anhyd- rin, Ciortl-try-niwyr 3* werin poh cwmwd a sir; Wei, Gymru, wyt ti'n hoffi Y Caiser mawr ei fost; A'i hawl ar waed ywerill Heb falio yn y gost? Wel cofia di hen Gymro Os cydnabyddi hawl Yr unigolion tcyrnaidd Daw terfyn ar dy fawl. A chofia un peth arall,— Nid "am ryw Gaiser sydd Yn teimlo'i hawl ar eraill A chadw'i hun yn rhydd Hwy erchant bobol eraill A dwylaw ciyfioil, glan (?) I fynd yn fwyd y fagnel, Ond hwy yn glir a'r tan Os oes Wilhehn am brynu A meddu byd cyd-ddyn, Boed iddo cf wyncbu Y tan yn hun; Nid prynu a gwaed benthyg, Trawsfeddu gwaed y tiawd; Un dyn a hawl i hyiiiiy Ar ddaiar Duw ni chawd. 0 werin-had y gweithiwr, )lae'th ofwy wedi dod; Dy waed enilla'r brwydrau, Y mawrion gaiff y clod! Y mawrion gant yr hufen, A thithau diawd y clwy, Y mawrion y pensiynau, A thithau gcrdod plwy

GIPSIAID YMRESTROL. Gof\*na C\*rnol Ciibbs i'r Prif Weinidog heddyw (dydd Mawrth) pa gamrau gymcrir i ddwyn yr holl sipsiwn sydd mewn oedran milwrol o dan y Mesur Gwasanacth Milwrol. Yn ddiddadl bydd hyii 3-11 waith an- hawdd.

I O'R FFRYNT. LLYTHYRAU fiN BECHGYN. 1 PROFIAD CHWERW BACHGEN 0 FANGOR. DcrhYlIiodcl Mrs Weeden, 32, Orme Road, Bangor, y Uythyr canlvnol oddiwrth ei nai, Preifat R. D. Tho- mas, yr hwn sy'n gwasanaetliu gyda'r 16th R.W.F., "rhywle yn Ffrainc" D3-ru;i fi yn cymcryd y cvfleustra cyntaf i ysgrifenini yr yehydig linellau hyn atoch i'ch lix-sl)vsll fy mod mewn iechyd rh, ar ol cad amser uffemol yn y ffosycld. Yr oeddym yn d;al un o'r lleoedd pocthaf o'n llinell, ac ni wnaf anghoiio hyth y ped-war diwrnod gerais ynddynt. Yr oedd yn rhewi yn galcd un noson, a gor- chymYl1\yyd ni i roddi ein "gas helm- ets" am ein pennau, ond nid oedd1 atigen ;un danynt. Tua hanuer awr wedi deg gwnaeth y Germaniaid ym- osodiad, cr mwyn meddiannu y "sap" oddianiom, ond darfu i ni danio ar- nynt, a medwvd hwy i lawr. Rhodd- \ryd ar"y<1d i'r magnehNyr danio helyd. Son am ffrwj-dbelenau. Yr oeddynt yn gv, ibio uwch em pennau fel gwcnyn yn hwmian. Aflwvdd'- lannus fn yr vinosodiad, ac yehydig o golledion gawsom, ag ystyriecl na chafodd y Germaniaid funud o seib- iant gan ein magnclwyr. Yr ydym o'r ffosydd yn awr am bedwar diwr- nod. Y mae'r tywydd yn ddifrifol o ocr 3-1111, gan ei bod yn rhewi 311 galed. bob nos, ond diolcli i Dduw yr 3-dym vn mcdru ci ddal yn iawn. Derbyii- iais eiclt llytln'r yn y ffosydd, ond ni dderbyniais yr un parsel. Nid oes gcnnyf ddim rhagor i'w hysbysu y tro hwn. Cofiwch fi at bawl), oddi- wrth BOB.

LLYTHYR DYDI) GWYL DEWI Derbynicxld y Golygydd lythyr wedi ei ysgTifcnnn ddydd Gwyl Dewi oddi- wrth Mr Robert Hughes, 27, Marcus Street, Caernarfon, yr hwn sydd ryw- le yn Ffrainc gYcla'r 16th Service Battalion R.W.F., Head Quarters Staff, Reg. Q.M. Stores:- Annwyl G 3-fa ill, Da gennyf ddweyd wrthyeh fy mod yn iach, a diolch 1 Ddnw am hynny. Mae'r tywydd wedi IxkI yn oer iawn yma,— rhew ac cira ers deng niwrnod; ond i>iae'r tywydd wedi newid erbvn; heddyw, dydd Mercher, sef Dydd Gwyl Dewi. Mae'n ddiwrnod braf, fel callolddydd yr Haf; ond yn bur wahanol i flwyddyn i hcddyw pan yr ocdclcin cydwdaxlwr ln-glod, v Gwir .1- Anrhydeddu5 D. Lloyd' George, yn ein harchwilio yn Llandudno. Yr ydym ar Faes y Gwaed ers Rhagfyr 6ed, ac wedi cael llawer bnvydr galed, a nifer fawr o'n bech- gyn annwyl wedi rhoddi en hunain i Lawr dros eu gwlad ac egwyddoriou rhyddid a ehyfiawnder. Gresyn meddwl fod cymaint o'n cymrodyr annwyl yn colli eu byW3rdau yn y rhy- fel ofnfldwy hon. Dycbrvxillyd, o deimlad yw clywed y shell shrapnel, y bombs, a'r trench mortars yn chwyrnellu dros eich pen yn ddibaid o'r broil, ac na wyddoch pa funttd, Y byddoch Y11 cael eich tarro i lawr. Ond er gwaethaf swn y rhyfel dyma fi yn cael hamdden i 37sgrifennu atoch. Mae ein Bataliwn yn y ffosydd am 16 niwrnod. Y noson olaf cyn myned iddynt cawsom gyngerdd mawreddog; mae getim-m ddigon o dalentau i gyn- nal Eisteddfod, bcehgyn o bob parth c Gymru. Yr wyf yn awr yn cysgu mewn hen ystabl, ar lawr yr adeilad yr hwn nad -oes do iddo 113 ffenestri, y mae'r adeil- ad yn adfeiliedjg. Mae hi'n ofnadwy yma. Gobeithiaf yn fawr v cawn ni fitddugoliaeth1 yn y man. Hydcraf nad oes yr un o fechgyn fy hen dref enedigol- Yl1 "slacker" ond y bydd iddynt feddwl am eu cyn- dadau, a'r bcchgyn sy'n abcrthu dros- tynt er mwyn yr egwyddor o ryddid a chyfiawnder. "Ti Gyliiro gwna dy ran, Mentra 'nawr." Cofiwch fi at bawb yng Nghaernarfou. —Yd wyf eich hen ffrind, "Y' 'or" f'T"t t- HUt) tiULxnus, Trataemn.

GWOBR AM DDINISTRIO ZEPPELIN. Deallwn fod Mr C. Bancroft, Gwesty Brcnhl1101 Capel Curig, wedi anfon liriiin-110(1-Il am sop i Mr H. C. Vincent, liangor, bwriad fod i'r swm gael ei dalu runrliyw un ddaw a Zeppelin neu awyrlong i'r gelyn i lawr yn Sir Gnernarfoll. Os na, wncir hyn, mae'r swm i'w roddi i rhyw a elites teihvng ar ol y rhyfel.

Dywedir fod Esgob Llundain vn gwneud darpnriadau i dalu ymweli'.d a'r Llynges Brydeinig; end ohervvydd ymrwymiadin eraill, ni all gymervd He hyd ar ol Ebrill.

■ 1 ■— MIII—.— — YR AFR AUR, C'AERN ARFON". Goods Newydd II Yn dod i mewn bob Dydd wedi eu prynu o 6 i 9 mis yn ol am brisiau I I y flwyddyn ddiweddaf, Cydmarwch ansawM a'u PRISIAU ¡,HAD.. I I PIERCE AND WILLIAMS. j R IIII 18M" -J

"Y DBEDDP" I GWYL DEWI, MORIAH, I CAERNARFON. c) llhaliwyd cyicil lx. filyiivddol Capel Moriah, 3-11 y Guild Hall, nOS I Fercher a nos Iau, pryd y perffomr iwyd drama newydd, "Y Ddeddf" (Gwynfor), gan G\Miini y Dtlraig I Goch (buddugwyr vn Eisteddfod Geir I cdlactlfol Bangor, 1915). Er garwed yr hin, yr oedd y neuadd yn orlawn Y ddwy noson. Drama ddigrifol mewn pedair act ydyw, yn ymdrin a bYl\:yd colegol. Yn yr olygfa gyntaf ceir parlwr mewn llet37 eyffredin i efrvduyr. Y mae efrydydd o'r enw Gwilyni Owen wedi priodi yn ddirgelaidd, ac amlyga hynny i nifer o'i gyfeillion. Pender fynir cadw'r peth yn gs-frinach, am fod Deddf arhennig ynglyn a'r coleg yn gwahardd i unrhyw efrYkiYdd briotli yn ystod ei dviiioi- colegol- JModn-b i Gwilvm Owen, o'r Mary Lewis, sv'n cadw y HetT, ac y mae ganddi feddwl uchel ohono. pan hysbysir hi gan John Jenkins o'r briodas. y mae'n fNrthio i leNATg, a phe yn cael llcwyg mewn gwirionedd ni fuasai'n fwv- naturiol. r modd y mae Jenkins yn torri y garvv iddi, a Tom Jones yn dod i'w ham- ddiffyniad, yn wir ganmoladwy. Yn yr ail act, yr olygfa ydyw cegin yr Erw. Mae'r efrydydd yni hou )"11 ymweled a rhai o'i bertliynasall, ac vn amlygu ei gyfrin.ach i'w ewythr, Robert Owen. Yn yr act bon, rhoddir amryw agweddau ar Cymreig, megis canu alawon cym- reig, 1&c. Mae Gruffydd Owen, Ro- bert Owen, ac Eluued Parry yn rhag' orol yn yr act hon. Dengys y drydedd act amhcuon a phryder yr cfiydydd, a chymer amryw o ddig w 3 d di ad a u clvi-us a dgrifol Ie i beri hynny, megis ymweliad y gwcrth- wr II yfra u, a'r ProffeswT ac hefyd Ffug-lys yr Efryd wyr. Credwn mai gwell fyddai i'r ffug- I Iys a'r gwerthwr llyfrau beidio C'}- meryd lie, gan eu bod 3-11 tynnu llawcr oddiwrth werth y ddrama, Gwell fyddai cad mwy o'r alawon, oherwydd y maent 3-11 dda. Parlwr ym Minas Mynydd. Hon, sef cartrcf Gwilym, ydyw yr olygfa Yll I y bedwaredd act. Cvmer ymrvTSori ami le rhwng John ac Ann Owen, sef tad a mam 3 r efrydydd. Br yn ddiar- wybod iddynt hwy, ei wraig cf, sef Gwen Thomas, yrlyw'r Nyrs. sy'n gweinyddu ar ei fam. Daw y Parch J. Menai Jones, y gweinidog, i mewn i geisio gwastadhau pethau, a gwrla hynny yn ganmoladwy. Er yn hen lane, y mae'n syrthio i gariad gyda Gwen Thomas, ond ni fyn hi wncud d?n ag ef. Mae'r drv.dvdd yn ym- \wcled a'i gartref, a gwneir y canfydd- iad jnai y nyrs yd3rw ei wraig. Mac'n iad .1nai y nyrs ydyw ci wraig. :ae'l} i achosi braw i'r tetÚu ond o'r diwcdd fe dry yn lla"enydd.' Hen yn ddi- ddadl ydyw'r act oreu o'r pedair. Y cymeriadau ydynt:- "viwen Thomas," Miss Katie Sty the ■ "Mary Lewis," Miss Edith Wiryms; "Aml Owen, Miss Sallie. Roberts: Owen," Miss Lallie Williams Ehmed Parry." Miss Madge Jcres, "John P,qrrv." 'Iiss ?\1,,i Edwards; "Gwilvm Owen," Mr J. G. Robrrs Owen, Gwynfor; 'Gru.t>>'da j Owen, Mr E. H. Evans; "Tom c.l Jones," Mr H. R. Phillips; "D; Llewelyn," iair W. Drinkwater; "Morgan Davies," Mr Albert Jones; "Padarn Evans," Pencerdd Llyfnwy "John Jenkins," Mr H. Rees Jones; "Parch J. Menai Jones," Mr Tolli ",r P ff S\r 1\h Jones, Penybrvn 1. Proffesu t, Mr T. T. Roberts; "Onllwyn Morgan, Mr R. Williams; "Cadifor Huws, Mr O. Roberts. Terfynwyd y cyfarfodydd trwy tranu "Hen Wind fy Nhadau," Gwyn- 1 fCor yn cymeryd yr olaw, a "Duw ,,dwo'r Brcnm." Rhc-ddwd banner yr clw i'r milwyr  hat1\1cr yr c1w i'r milwyr  Cymreig.

MARCHNADOEDD. Gwenith. Lerpwl, Mawrth 3.—Mae gweuith ar y spot yn gadani, gyda g-jfynion sylweddol, a'r prisiau ic yn uwch na'r farehnad flaenorol. Am y 100 pwvs: Walla, No. 2 Red, Winter, 135; No. 2 caled, 125 ice i 125 xofc; Manitoba, No. 1, 145 gc; No. 3, Northern, 14s 3C i 14s 4c No. 4 Manitoba, 14s. Cig. Llundain, Mawrth r .-Biff: Ysgot- aidd, ochrau byrion, 5s ice i 65 8c; liirion, 55 8c 1 55 ice; Scisnig 3 Gwyddclig, 55 5c i 5s Sc; Argentine, chilled, ehwarteri ol. 55 5c i 55 7c; blaen, 45 4c i 4s 7c; Uiio-I Dalcitliiau, chilled, chwateri ol, 5s 8c i 55 roc; blaen, 4 s 6c i 45 9c. My ton Ysgot- aidd, 6s 8c i 7s 2C; mamogiaid;, 55 10c 1 65 4c; Seisnig, 6s 2c i 7s; mamogiaid. N 5s Sc i 6s-2c. Lamb Seisnig, 7s 8c i 85 Sc. Veal: Seisnig, 5s 4c i 7S 6c. Pore, Seisnig, 65 6c i 7S 6c yr wyth pwys. Ymenyn. Cork, ^IaBrrth "Ordinary, firsts,. 90s; ymenyn ffres, 134s. Gwair a Gwellt. Manceinion. ^la^Tth 3. Gwair hen, 6s 6c i 8s 6c; gwellt, gwenith, 35 ice i 45; eto, baled', 3s 8c i 4s; gwellt, ccirch, 4; eto, baled, 3s ice i 4s 3c; clofer, q-O-c i

DIRWY AM GAREDIGRWYDD. Dydd Gwenc-r dirwywyd William Norbury, masnachwr adnaby-ddus yn St. Helens, i 12s 6c am cldefnyddo "flash-light" yn yr hool. Dywedodd. y diffynydd fod het dyn wedi ei chwythu ymaith, a'i fod ef yn ei gy- 110rthwyo i chwilio am dani.

CAEL GWAITH IDDYNT. "Dywcdodd dyn wrthyf, os na ellweh gael gwaith, lladrateweh ryvr beth, ac viia ewch o flaen yr list u si aid. Byddant hwy yn "k-iL-r o gael gwaith i chwi. Hyn ydoedd yr eglurhad roddwyd gan forwr Indiaidd i ustusiaid Lcrpwl ddydd Gwener, paham yr oedd ef a'i gyfaill wedi lladrata portmanteau o letv yn Lerlnd. Cafvvvd gwaith iddynt. AnfonwyJ1 y ddau i garchar am 6 wythnos gyda llafur caled. -4t.