Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
. DYOD MERCHER. I
DYOD MERCHER. I CYMERYD TREBIZOND. I Hysbysir yn swyddogol gan Petrograd fod y Rwsiaid, ar ol brwydr ffyrnig, wedi cymeryd Trebizond. Rhoddodd y Llynges yn v Mor Du gynorthwv aimthrol iddynt. TuaHan i'r dref tarawodd bad tanfonvl Twrcakkl fwnfa, a suddodd gyda'r lioll I'ywydau oedd ar ei fwrdd. Mae Ger- mani wedi rhoddi pedwar bad tanforaivi newydd i Twrci i weithredu yn v Mor Du. 0 VERDUN. I Aflonyddodd y tywydd drwg yn ddifrifol ar y gweithrediadau milwrol yng ngliyin. ydogaeth Verdun ddoe. Bu magnelwyr y ddwy ochr yn hynod fywiog ar ddwy oclir y Mouse, ond ni chymerodd unrhyw yniosod- iad o ciddo y gvvyr traed le. Dydd LIun hvrddiwyd pinn adran Germanaidd yn erbyn y safleoedd Ffrengig ar ffrynt c 23 milltir. Eu hunig lwyddlant \d- oedd myned i mewn i linell gyntaf ffosydd .v Ffrancod yn nwyreinbarth Chauffeur, ond gyrrwvd hwy allan trvvy foddion ad- vmosodiad. i HAWLIAD GERMANAIDD. I Hawlia y Germaniaid fod milarvi- Saxon- aidd wedi ymosod yn llwyddiannus ar safle i'r Cyngreirwyr 700 metre i ddeheubarth Haudromont Farm, ac ar fryniau yng ngogledd-orllewin Phiamont Farm, a'u bod wedi cymeryd 1,728 o garcharorion. Ni vrneir unrhyw gyfeiriad at hyn yn yr adroddiad Ffrengig. YMOSODIADAU LLWYDDIANNUS Hysbysa, v Pencadlys Prydeinig o Ffrainc neithiwr fod ein milwyr wedi eario dan ymosodiad llwyddiannus allan yn erbyn ffosydd y Germaniaid. Dinistriwyd am- ryw o "dug-out" gan ein magne'.wyr, a lladdwyd beth bynnag ddau swyddog ac 20 o ddynion ganddynt. Nid oes gyfnew- idiad yn y safle ar unman arall ar v ,l t nt Prydeinig. BYDDIN KUT. I Mae'r fyddin Brydeinig sy'n gweithredu ar ochr dde y Tigris wedi cyfarfod ag aflwyddiant. Hysbysa y Cadfridog Lake fod y Tyrciaid nos Lun wedi gwneud eyfres o ad-ymosodiaoau yn neheubarth yr afon, gan orfodi ein llinellau mewn rhai lleoedd i syrthio yn ol tua 500 i 800 11ath. Rhan ydyw hwn o'r tir feddianwyd oddiar y Tyrciaid1 yr wytlinos ddiweddaf, pryd y gorfoSwyd hwy i syrthio yn ol tua tail" milltir. BYDDIN SERBIA. t Dywed adroddiad o Salonika fod mil- wyr Serbiaidd yn parhau i gyrraedd y lie yn ddyddiol, a'u bod mewn vsbryd a chyflwr rhagorol. Mae trefniadau ar- dderchog wedi eu gwneud i'w derbyn yn y gwahanol wersylloedd tuallan i'r ddinas. MEDDIANNU FFOSYDD. Hysbysa yr adroddiad swyddogol Ital- aidd ddoe en bod wedi meddiannu aniryw o ffosydd y gelyn ar Monto Sperono, ac fod 206 o garoharorion wedi syrthio i'w dwylaw. Nos Sul gollyngodd awyrwyr i'r gelyn ffrwydbelenau ar Trevno, Mot- tadi, a Livenza, ac hysbysir am 19 o farwolaethau. Tynwyd un o'r awyr- longau i lawr ger Grade, a gwnaed y dwylaw yn garcharorion.
DYDD IAU.
DYDD IAU. YMOSODIADAU AFLWYODIANNUS. I Bywiogrwydd magnelyddol fu y prif beth yng nghymydogaeth Verdun ddoe. Bu magnelwyr y gelyn yn hynod fyvviog yn erbyn Hill 304 a Dead Mar Camieres, ae lief yd yn neheubartli Haudromont. Yn Lea Parges, yn nwyreinbarth y Meuse, gwnaed tri ymosodiad gan v gelyn. Llwyddasant i fvned i mewn i'r ffosydd Ffrengig ar ffrynt o 200 metre, ond gyrrwvd hwy ohonynt tnvy foddion adymosodiad, ,,1 'diodde&sant- golledion trymion. HAWLIAD. GERMANAIDD. Hawlia, y Germaniaid eu bod wcdi meddimnu chwarel yn neheubarth Han- j dromont ar ol bnvydro ffyrnig, a'u bod wodi cymeryd 100 o garcharorion, ac amryw v o ynnau peiriannol. Dywed Berlin hefyd eu bod wedi atal ymosodiad Ffrengig yng ngogledd-orllewin Thiau- mont, ac mai afhvyddiannus fix amryw o ymosodiadau Ffrengig ar amryw o r ff rynts eraill. RHYBUDD AMERICA. Anfonwyd Nodyn America i Germani ynglyn a gweithrediadau eu badau tan- forawl ddoe. Mae'r Arlywydcl wedi hysbvsu Germani y bydd iddo dorri i ffwrdd bob perthynas a hwy os na fydd iddynt atal eu badau tanforawl i suddo ilongau trafnidiol, a hynny ar unwaith. Disgwylir am atebiad buan iddo. Wrth annerch y Senedd. dywedodd Dr Wilson fod Germani wedi torri ei haddewidion i'r Unol Daleithiau, gan eu bod wedi ad- newyddu eu bywiogrwydd tan forawl, a hynny yn groes i ddeddfau cenedloedd a djoioliaeth. H YSBYSIAD PRYDEINIG. Hysbysa y Pencadlys Prydeinig fod y gelyn ddoe wedi ffrwydtro mwnfa yn nwy- reinbarth Neuville St. Vaast, ond na wnaed unrhyw ddifrod ganddi ar ein ffosydd. Darfu i'n magnelwyr danbel- enu yn effeithiol -it- ffosydd y gelyn yn Haisnes. SWYDDOGOL RWSIAIDD. Dariu i'r Rwsiaid ffrwydro mwnfeydd yng ngogledd-orlleavin Kremairt, a chaw- sant ganlyniadau rhagorol. Yn y Mor Du suddwyd agerlong tuallan i'r Bos- phorus gan fad tanforawl Rwsiaidd. Ar ffrynt Carcusus yng nghymydogaeth Ashkala, darfu i'r Rwsiaid gymeiyd trwy ruthriad safle gadarn i'r gelyn. Syrth- iodd 134 o garcharorion i'w dwylaw, yn cvnnwvs 4 swyddog. Y FFRYNT BELGIAIDD. Dywed yr adroddiad Belgiaidd ddoe:— Cymorodd ychvdig o fywiogrwydd mag- nelyddol le ar y ffrjTnt Belgiaidd, yn en- wedig yn neheubartli St. Georges, ac yng nghymydogaethau Dixmude a Maison du Passeur.
OYDD GWENERI
OYDD GWENER I BRWYDR Y TIGRIS. I Yn ystod y brwydi-o gymei-odd le dydd Sul a dydd LIun ac ochr dde y Tigris, hysbysir fod y gelyn wedi gadael l'hwng 200 a 300 o gyrff ar ol, a. tfeua 180 o gar- charorion. Cymerwyd hefyd ddau faes wn a 5 o ynnau peiriannol. Nid oedd ein colled ion ond bvehan. Ar ol y bnvydro hwn y givnactli y Twrciaid eu hadymosodiad, gan achosi ein bydd;n i encilio rhwng 500 a 800 Hath. NODYN AMERICA. I Dywed y Nodyn anfonwyd gan America i Berlin fod y Sussex yn ol y wybodaeith sydd ganddynt hwy, wedi ei thorpedio heb rybudd, ac fod y torpedo wedi ei thanio gan fad tanforawl Germanaidd. Yn ol adroddiad o Washington, mae y Llysgennad Germanaidd wedi anfon nod- yn hir i Berlin yn argymhell y dylid gwneud rhywbeth ar unwaith os ydynt am gadw y telerau da sy'n bodoli rhwng yr Unol Daleithiau a Germani. CYMERADWYAETH CENEDL- I AETHOL. Disgwylir y ceir atebiad' i'r Nodyn ddiwedd yr wythnos hon. Dengys ad- roddiadau o Washington ac Efrog New- ydd fod y geredl i gyd yn eymeradwyo y cam gyraerwyd gan y Seneckl. Dywed adroddiad o F.frog Newydd fod papurau gymerwyd oddiar Wolff Von Igel, By'n ysgrifennydd Count Von Papen, yn ihoddi datguddiadau rhyfedd. Pe y di- gwyddai i ryfel doni allan gyda r- mani, yr oeddynt i chwythu1 i fyny Aqueduct Efrog Newydd ac i arfogi 250,000 oi drigolion Germanaidd y ddinas, y rhai oedd i ddinistrio y porthladd a'i amddiffynfeydd. 0 FFRAINC. Hysbysa Ffraine mai bywiogrtvydd mwnfaol fu y prif beth yn yr Argonne ddoe. Dinistriwyd rhai o ffosydd y gelyn ger Haute Chevache gan fwnfa Ffrengig. Yng ngogledd-orllewin y Vauy, cymerodd y Ffrancod safle Ger- manaidd bwysig. Yn ystod y brwydro hwn syrthiodd 240 o garoharorion i'w dwylaw, yn cynnwys 10 o swyddogion. Bu y magnelwyr Ffrengig yn hynod 'eff- eithiol yn y Woevre. ADRODDIAD BERLIN. A ganlyn ydyw adroddiad Berlin ddoe: —Yng ngliymydogaeth Ypres, aeth ein fcwr. i arcryr o'r iiosydd Pry- deinig. Ar y ffordd o EangeinarK i Ypres, darfu i ni gymeryd POO metre ohony-nt or gwaethaf brwydro R,cla "hand grenades." Yn y lie hwn, a ger Etieltje, darfu i ni gymeryd l(i9 o ga?- charorion. Yn y Woevre, mae magneJ- wyr y ddwy ochr yn parhau yn hynod
[No title]
Fel busnes y dylid ystyried perchenogi tir ac nid fel moeth. Arglwydd Sel- bourne Nid oes y fatli beth a rhyfela Critsion ogol, nid oes ddeddfau Cristionogol ar gyfer rhfyel.—Mr David Hannay. Yn bersonol '^r wyf wedi dael fy mreintio gyda ohydwybod elastic, ao y mae'r gydwybod fwyaf hwylus i'w medd- iannu.- Y Cadfridog Sam Hughes. Hawddach ydyw mynd lawr yr allt; nac i fyny, ond wedi cyrraedd ei phen y ceir yr olygfa.-Mr Arnold Bennett. Mae'r byd yn Hawn o bobl ewyllysgalf- rhai yn foddlon i weithio, a'r gweddill yn foddion gadael iddynt wneud.-infr Lan- don Ronald.
I PWYLLG HEDDLU ARFON.(
PWYLLG HEDDLU ARFON. ( Dyta? Dariiau Byw. I Bu cyfarVr uchod dydd Ian th- weddaf, pryethol-wyd Mr R. Muir yn gadeirydd, ilynydd, i- Mr A. Wjxine Williams. I Trftu Ymysg Plant. Dywedoddrif Gwnstabl mewn ateb- iad i gwestin ymwneud a r cynnydd mewn trose< ymysg plant yn ystod y chwarter diYtf fod hyn yn fwyaf ar- bennig yn »rvd lie yn i-banlarth ogleddol y s Credai fod Hawer o fai ar rieni y pi Yr oedd ganddo olvg- iadau cryfioi y dylanwai oedd dar- luniau byw )tel ar yr :ea.iTic (cym ). Pan alwodd Pwyllgor y Ohwareudai i'r mater flw)i yn ol, yr oedd or' fanl y buasai caiadau difrtfol yn dilyn rhai o'r ard(osiadau, er ua fuasent yn cael dylan ar bob! mei,ii oed. Yr oedd rhai dkiau yn cael ea dangos oedd yn denunt i ladrata er mwyn cael arian i ft i mewn iddy nt. Credai ef y dylai perogion y chwaieudai gael darluniau fydyn briodol i'w tiangoe i blant yn unij Yohydig amse«:• yn ol ceisiodd y pWn* gyfyngu presenoideb plant i'r perftaa cyntaf, ond gan y derbyniwyd dvyaeth o Landmine, iii roddwyd hyn rn grym. Cynnygiodd J. R. Hughes eu bod yn gofyn i Btor y Chwareudai ddod a'r rheol hon m, a, phasiwyd hyn yn unfrydol. I Trarvyr yn y Sir. Mewn atebif Mr J. R. Hughos, dy- wedodd y Priynstabl fod yn agos i 600 o dramoriwedi cofrestru yn y sir, ond nad oy ddegfed ran ohonvnt yn elynion. tyn o bryd nid oes ond tua 25 o elyniCtc mae'r Swyddfa. Oar- trefol wedi eugusodi i gyd o gael eu carcharu.
Advertising
 Denau Ynghadwen Rhyfeloedd Prydain <g;  AL   We<hterloo mwynha-  yn c; dori ar brydiau gan oedd effeitr y rhannau pellaf o'.r rodraeth. Un or rhai 11 difrifol ohonynt pryd yr o rhaid talu yn 01 am 3tthryfel annwar- aidd \d pan y mesur- -=: wyd Un. Ond gwnaeth I'< yr ycl, filwyr anfonwyd allanvaithyn Ilwydd- ..> i iannu ;ri.' I Pears'. Soap i a rovyd yn y cyfnod i'r prawf tymhorol trymaf yn bosibl, ac niddangosodd i ddinwy o duedd wastio yn ngwres mawr Afghanistan nac a wna yn yr hinsawdd j oera.ys yn gadarn a caled ymhob tywydd. Dyma'r pam y pery mor hi r pan n yw yn meddalu wrth ei arfer a pham y mae y mwyaf darbodus Ymhob nt o'r Rhyfel mae Pears yr un mor wasanaetligar. Rhowch betli yn eicli parseli. Anfonir Jiyrchiad lliwiedig hardd o "BUBBLES" o ddarlun hynod gan Syr John E. Millais, P.R.A., y maint yn 28 modfedd b 19 modfedd, yn rhydd oddiwrth hysbysebiaeth, dim ond anfon is mewn stamps neu P.O. — Pears' Ltd., Nevford Street, London, W.C. _——————————
[No title]
Y mae'n ddf gan Dduw na ellir ychwanegii an trysorau yr hyn gy- merwydi ar goddiar eraill. Mae'r geiriefarwn a'r pethau a wnawn heddyn edrych fel pethau yn colli, ond y d'atgudtdiald mawr terfynol bydc lleiaf ohonynt ym- I ddangos. —L41.
DEIGRYN COFFA AR FEDD I Edward…
DEIGRYN COFFA AR FEDD I Edward Roberts. Gwernafalau. (Gan J. T. W., Pistyll). I Newydd gwympo yn y rhyfel. Dyna'r gair y dyddiau hyn; 0 Landwrog clywir newydd Cludo adre'r "Gwenith gwyn"; Newydd noswyl i hen weithiwr Diwyd iawn yng ngwinllan lor; Symud plentyn ddysgai'r anthem Step yn uwch i'r nefol gor. Adgof gennyf y brwdaniaeth Lanwai'i gan ymhlith y Baint; Cana.i gyda'i lais a'i gaJon, Canai ddeigryn mawr ei faint; Goslef wresog ei "Amenau," Dwyster ambell ochain hir Chwerthin wedyn yn eu canol, Pan yn "porthi" gweddi wir. Adgof gennyf ei sirioldeb, Owen i'w gweled oddidraw; Seroh ymhwyslais "holi'r iechyd," Galon yn ei ysgwyd llaw; Ymadroddus, eto gwyliai, Llawesn, eto ca.dw'i le; Llym yn erbyn unrhyw ddrygedd, Eto addfwyn wr oedd ef. Tebyg ydoodd ei gymeriad I nawn enfys heirdd eu Uiw; Haul cyfiawnder yn pelydru Ar gawodau gras yn fyw; Pawb a'igwelai oedd yn dotio At amryvviaeth grasau cun, Yn cyd-doddi mewn cymeriad, Plentyn giverin--geraff-ddyii. Colled fawr i Wernafalau Yw ei golli ef yn wir; Ar ol tori'r pren rhosynau Perarogla'r ardd yn hir; Cl with yw gennyf gofio'r eglvryr, Gynnes, annwyl, yn Ty'nlon; Lleoedd gweigion, pawb yn ddieithr, Newid lleisiau ymhob ton! Diolch wnaf fod Un yn aros Yn Ddiddanydd ac yn Llyw; Arwain blant yr oes sy'n codi I heirdd Iwybrau Meibion Duw; Bydded Ef yng Ngwemafalau Yn Ddiddanydd ac yn Dad •. Bydded Ef yn llanw'r eglwys Nes tyf cedrwvdd yn y wlad. CAERGYBI. Cyngor Dinesig.-Dewiswyd Mr John Clay yn gadeirydd. a Mr Henry Jones yn is-gadeirydd. Derbyniwyd llythyr oddi- wrth Mr Moreton Prichaitl yn ymddi- gwyddo, ar ol bod yn daJ cysylltiad a'i? Cyngor am 20 mlynedd. Angladd-Dydd lau, claddwyd gwedd- illion y diweddar Mr William Pritchardj, Penrhos View, yr hwn fu farw dydd Sad- wrn blaenorol yn 60 mlwydd oed. Gedy weddw a phump o blant i alaru ar ei ol. Marw Cymeriad Adnabyddus. Dydd Mawrth, bu farw Mr William Griffith, 1, Bay View. Bu yng ngwasanaeth cwmni y L. and N. W. am flynyddau lawer. I Gedy weddw, tri mab, a dwy ferrch ar ei ol. I CONWY. Casgliadau Eglwysig.-Y mis diweddaf, derbyniwyd y swm o 66p 9s mewn casgl- iadau eglwysig. Milwrol.-M.ae amser y rhai canlynol wedi dod i fyny gyda'r 6th R.W.F., a dychwe.lasant. gmrtref :-PreifaÚl Lewis Lever Jones, Upper Gate Street; Robert Jones, Gyffin, a, J. S. Jones, Berry Street. Mae Preifat John Hughes, Ty Gwyn Terrace, adref am seibiant o'r Aifft hefyd. Cyngor Gwledig. Cynhaliwyd yr uchod ddydd Mercher, a dewiswyd Mr Ray nes yn gadeirydd a, Mr Owen Wil- liams, Tremorfa, yn is-gadeirydd. Pen- derfynwyd fod y dreth am y flwyddyn nesaf i fod yn Is 2c y bunt. Bydd hyn yn ostyngiad o 4c yn nosbarth Conwy ac 8c yn nosbarth Glan Conwy. Bwrdd y Gwarcheidwaid.-Derbyniwyd llythyr oddiwrth Miss Champneys (is- gadeirydd) yn amlygu ei dymuniad o ym- ddiswyddo o'r is-gadair. Dewiswyd Miss Champneys 12 mis yn ol i'r is-gadair yn y rhagolwg o'i dewis yn gadeirydd eleni. Ar ol trafodaeth penderfynodd' y Bwrdd ei hail-ddewis i'r is-gadair; ac hefyd ail- ddewiswyd Mr E. Williams i'r gadair. Hyderid y gallai Miss Champneys ym- gymeryd a llenwi y swyddi 0 gadeirydd y flwyddyn nesaf.
[No title]
Na. adawer i'r oriau tywyll fod yr unig rai gyfrifir pennym; ceisier bod bob amser fel deial yr haul. yr hwn na chyf- rifa ond y rhai disglair.-Ca-rmen Sylva.