Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
CRICCIETH.
CRICCIETH. Anrhydecid i Filwyr. Anfonodd y Cadfridog Syr Archibald Murray adrodd- iad ar y gweithrediadau yn yr Aifft. Yn yr adroddiad ceir enwau Company Sergt.- major J. C. Burnell a'j- Rhingyll J. Adams Thomas, H.W.F. Yn y cylchoedd milwrol ystyrir hyn yn anrhvdedd uchel. Marw ar Faes y Gad.—Daeth hysbys- rwydd fod y Lance-Corporal W. Jones. athraw yn Ysgol y Cyngor, wedi ei Jadd yn Ffrainc. Mab ydoedd i'r diweddar Mr Hugh Jones. Croesoswalit, a Mrs Jones, 6, Bryntirion Terrace, a brawd i Miss Lily Jones, Ysgol y Cyngor. Yr oedd yn 35 mlwydd oed, ac ymunodd a'r fyddin yn Hydref, 1914. Amlygir cyd- ymdeimlad a"r teulu yn eu profedigaeth.
DYBD MERCHER. i
DYBD MERCHER. i YN Y SOMME. Bu y Prydeinwyr a'r Ffrancwyr yn llwyddiannus yn Ccni bles, a chymerasant y pentref gyda pheth wmbreth o ddcf- nyddia.u ihyfel. Mae'r He yn llawn o gyrff y Germaniaid. Gadawsant y lie gyda chant o glwyfedigion. Cymerodd y Ffrancwyr y pentref o'r enw Fregicourt a copse i'r gogledd ohono banner y ffordd i Morval, ynghyda tir oedd wedi ei drefnu'n gadarn i'r dwyrain o Beth- une Road. Y mae hyn yn eu dodi ymhell tudraw i Combles. Y carcharor- ion gymerwyd er ddydd Llun gan ein Cyngreirwyr ydoedd 1,200. Cymerodd y Prydeinwyr redoubt cadarn eydrhwng Lesboeufs r Guedecourt, gyda'i garrison. Aeth mn-y na 1,500 o garcharorion drwy ein gorsafoedd casglol fel canlyniad i Iwyddiant dydd Liun. Y RHUTHR AWYROL. Dywed Arglwydd French mai yr L23 a'r L33 oedd y Zeppelins dynwyd i lawr nos Sadwm. Y colledion gyda'r rhuthr nos Sadwrn ydoedd, 3S o bersonau wedi eu lladd, a niweidiwyd 125. Nos Lun, ] 36 wedi eu lladd a niweidiwyd 27. Y FFRYNT MACEDONAIDD. Bombardiodd y Ffrancwyr y safleoedd Bwlgaraidd ar ochr dde y Brod. Daliodd y Ffrancwyr yr adymosodiadau chwyrn wnaed gan yr ymadferthoedd Bwlgar- aidd uwch Armenohor, a gwnaethant ddinistr ofnadwy ar y gelynion drwy eu cyflegrau. Aeth y Bwlgariaid yn ol mewn anhrefn. Yn ffrynt Doiran gwnaeth cylchwylwyr Prydeinig waith rhagorol drwy rhuthr ar ffosydd y gelyn: ac ar ffrynt Struma pelenwyd Karaska gan y Ffrancwyr, gyda'r canlyniad y bu raid i'r gelyn symud un o' i wersyllfa- oedd. i Y RWSIAID. i Ychydig o newyddion geir o'r ffrynt Rwsiaidd heddyw: ond oddiwrth adrodd- iad Germanaidd gellir icasglu fod yna frwydro caled yn mynd ymlaen. Dy- wcdant fod yna chwech o ymosodiadau <5lynol wedi eu gwneud gan y Rwsiaid yn agoB i Manajow, ond eu bod oil wedi methu gyda choiledion trymion i'r Rws- iaid. Y Germaniaid sy'n dweyd hyn.
I DYOO IAU. I )
DYOO IAU. PARHAU I LWYDDO. Enillodd y Pydeinwyr dir newydd ar ffrynt o 2,000 o latheni ger Flers. Fel canlyniad i frwydro chwyrn ger Thiepval cymerwyd redoubt cadarn. Y carchar- orion gymerwyd yn ystod y pymthefnos ydoedd 10,000. Ceisiodd y Germaniaid wneud ymosodiadau ar safleoedd y Ffranewyr; ond eyfarfyddwyd hwy gydag adymosodiadau disglair, a gyrwyd hwy yn ol mewn anhrefn, gan ddioddef colledion trymion, a gadael ar ol 250 o garcharorion, gydag wyth o ynau peir- iano l Svn-til d ianol. Symud gyda Uwyddiant mawr y mae'r Gyngreirwyr i'r dwyrain a'r de- j ddwyrain o Rancourt, ac y maent wedi myned i mewn i goedwig St. Pierre Vaast. I'r de o'r afon y maent wedi cy- meryd meddiant o goedwig i'r dwyrain o j Vermandovillers. Addefir yn Berlin fod y Prydeinwyr wedi meddiannu eafle bwysig yn Thiepval, tir ar bob ochr i Courcelette, a'r pentref Gueudecourt. FFRYNT RWMANIA. Edrydd y genadwri swvddogol am frwydr Dobrudja fod yna ymladd ffyrnig wedi cymeryd He am ddau ddiwrnod, ac fod byddin gydgasglol y gelyn wedi cael ei medi i lawr gan danio cvflegrol. Bu i gydyradrech adymosodol y Cyngreirwyr dreehu adain dde y gelyn, y rhai ddi- angasant mewn anhrefn, a chad colled- ion mawr. Ar ffrynt un adran yn unig cymerwyd i fyny 5,000 o ynau. SAFLE G ROEG. Dywedir fod safle Groeg yn peri cryn bwysigrwydd yn awr. Cyfarfu Cyngor y Goron fore Mercher dan Jywvddiaeth y Brenin. Yr oedd yn bresennol y Prif Weinidog, Gweinidog Tramor, Cadfridog Moschopoulos, Prif Lywydd y Staff, a'r holl gadfridogion. N i wnaed dun yn gy-I hoeddus eto, ond dywedir fod penderryn- iadau pwysig wedi eu gwneud. Yn y cylchoedd milwrol credir y bydcllli yn cy- hoeddi fod Groeg yn rhoddi i fyny el safle amhleidiol.
DYDD GWENER.i
DYDD GWENER. 0 FFRYNT SOMME. Parhau i belennu n drwm y maent. ar hyd ffrynt feomme. Mae'r milwyr Pry- deinig a'r Ffrancwyr wrthi yn brysur cyd- gadarnhau eu henillion. Mae'r linell Brydeinig wedi symnd ymlaen mewn am- ryw bwyntiau cydrhwng Martinpuich a Gueudecourt hyd o fewn SUt) o latheni i beutref Eaucourt L' Abbayc. Ar y chivith o'n safle ar y crib i'r gogiedd- aawyrain o Xhiepval cadarnhawyd eill gafaeiiad. Dywed Syr Douglas Haig ll.d j v, .-in colledion yn y dyddiau di- wedda: yn iv.y ua dwywaitli y nifer o garcbarorioii u cymerwyd oddiar y gelyn. Cymerodd "ut. (itvision, yr hon oedd a thasg anodd gauddi i'w clxyflawni, gy- maint o garchax-orion ag a gafwyd o goll- edion. Dywed adroddiad Ffradnc eu bod ar (i(iwvraixi y Meuse wedi trechu ym- osodiad (lyf c eiddo'r Germaniaid yn ystod y nos a:: ffrynt y Thiamont-Fleury gyda choiledion. Acidt ia Berlin fod ym- osodiadau y Pryd. :JJvvyr r Ffancwyr yn J chwyrn ar linLl Mo 'val-Bouchesnes. llv iyd eu bod wedi colli tir ger Rancourt a • Bouohavi-snes. Ychwanegant fod y fr.vvdr C!J .ryj-n ger Thiepval a Eaucourt L'Abbave lieb ei therfvuu. AFLE GROEG. Pywed '"Agencia Xazionale" Itali fod Gwcinidog Gj-oeg yn llhufain ddoe wedi talu 3"mw^iiad a'r Barwn Sonnino, a'i nysbysu fod Groeg yn awr yn barod i ddod i mewn i'r rhyfel ar ochr y Cyng- reinvyr. Yctn/anegir fod hysbysrwydd o hyn wedi ei anfon i Lywodraethau Llundain, Paris, a Phetrograd, ac nad yw Groeg ond disgwyl am atebiad y Galluoedd iJriedig. Daw adroddiad yn hysbysu am sefydliad Llywodraeth Gen- edlaethol newydd yn Crete. Gwnaeth M. Venizelos ei apel olaf i'r Brenin i ail- ystyried oi bolisi, ond derbyniwyd hi yn oeraidd a difater gan y gwrandawyr. Anfonodd Uysgenadon y Galluoe Id Lt>. edig eu llongyfarchiadau i M. Venv^os a'r Llynghesydd Coundouriotio. Pas- iwyd penderfyniad y dylid ffurfio Llyw- odraeth Ddarpariaethol. Rhoddwy 1 aw durdod llawn i'r Llywodraeth newydd i drefnu mihvyr y wlad gyda'r pwrpis o ymuno a milwyr y Cyngreirwvr, ac yn- ladd gyda hwy yn erbyn eu gelvnion. FFRYNT MACEDONIA. Nid yw v Bwlgariaid wedi adnewyddu eu hymosodiadau ar fynyddoedd Kajnac- kalan. Er eu bod wedi meddiannu rhannau bychain o'r ffosydd, gwnaethant hyn ar draul colledion mawr. Cahvyd adroddiad swyddogol yn Llundain fod y Serbiaid wedi colli mountain gun ynghyda, pump o trench mortars. LLVVYDDJANT PRYDAIN. O'r brif swyddfa yn Ffrainc, Medi 23ain dqw a ganlyn:-Heddyw vmosodaso-.n ar y Schwaben Redoubt, y mae y rhan fwyaf ohono yn ein divylo. Yn ystod y 24 awr diweddaf yn y cylch hwn y mae'n agos i 600 o garcharorion wedi eu cy- meryd. Alae y redoubt yn meddianu'r bryn tua 500 o latheni i'r gogledd o Thiepvai, ac yn cj nrychioli y tir uchaf yno, gan roddi gwelediad clir dros holl ran ogleddol o ddyffryn Ancre. Ymhob- man arall c'n ffrynt yr ydvm wedi cad- arnhau ein tir, ac ymledu ein llinell i'r gjogfeddl a'r gojxledd-ddwyrain, o- Cour- celett-e. Mae'r awyrlongau Prydeinig wedi gweithjo gyda'r milwyr yn ystod y ddau ddiwrnod gyda Uwyddiant disglair.
DYDD SADWRN.
DYDD SADWRN. FFRYNT SOMME. Er gwaefcha'r tywvdd, dal i fynd ymlaen y mae'r Prydeinwyr i'r gogledd o Somme. Cymerwyd, collwyd, ailgymer- wyd, adran o'r ffos Hession, a 529 yn ychwaneg o garcharorion. I'r gogledd o Les Boeuf cymerwyd 500 o latheni o ffosydd y gelyn. Ger Le Sars, i'r de- orllewin o Bapaume, cymerwyd ffarm gaerog gref. l'r gogledd o Ytres a'r de- ddwyrain o Bapaume mae ein hawvr- longau wedi canfod ftVwydrjad onfaivi-, a'r mwg yn codi 9,000 o (it-oc-dfs-dcli. Credir mai lie ammunition ddistrvwiwvd. YN MACEDONIA. Ar Medi 27 a 28 bu pedair ymosodiad i ] ] chwyrn gan y Bwlgariaid ar Adran Drina Serbia yn Kajmacklan, ond trech- wyd hwy bob tro gyda choiledion mawr. Mae y bryn uchaf yn Haw y Cyngj'eirwvr o hyd. Ar Medi 26 dywedir fod y Bwl- gariaid wedi lladd yr holl ghvyfedigion Serbiaidd gymerwyd ganddynt. Goll- yngodd aivvnvyr Ffrainc bombs ar Mon- astir, gan achosi ffrwydriad. 0 RWSIA. Edrydd Petrograd am amnnv rufchr- ladau gan awyrwyr yng nghymydogaeth i Smorgon. tanau a ffrwydriadau yn efiel ei achosi \n depots y gelyn. Dygwyd pcdair o avrvrlongau Germanaidd i lawr, a chollodrt Rwsia un. SAFLE GROEG. Nid oes dim newydd am Groeg; ond dywedir fod y Brenin yn gwrthod yin- ddiswyddiad y Cadfridog Moschopoulos.
- - I MEDDYGINIAETK NATUR.…
MEDDYGINIAETK NATUR. Y mae, yna feddyginiaetb ar gyfer bob math o afiechyd yn y devrnas IysieuoJ. ac nid oes un amheuaeth nad dail cam yr ebol yw y llysieuyn ar gyfer peswcb ac anhwvlderau y frest. Mae Sudd Dail Cam yr Ebol mewn potefi Is 3c.
Advertising
-==-: j CYNGOR LLAFUR GOGLEDD CYMRU. —.—-— ADRODDIAD BLYNYDDOL, 1916. Cynhwysa Adroddiad o Ail Cynhadledd Laiur Goglcdd. Cymru. Eglurhad ar Amcanion y Cyngor Llafur. Rhestr o Gymdeithasau Llafur Gogledd Cymru. Rhcstr o Gyiirychiolwyr Llafur Gogledd Cymru. Rheolau a Chyfansoddiad y Cyngor Llafur. (Y cwbl yn Gymraeg a Saesucg.) Pris Ceiniog; drwy'r Post, lie. I'w gael oddiwrth yr Ysgrifemiydd: DAVID THOMAS, 4, Bryn Derwen, Talysarn, Nr. Caernarfon. j —
!BWRBD Y LLENQR. 'i ___BWRBOYLLENOR.I
BWRBD Y LLENQR. i BWRBO Y LLENOR. (Gan LEO). Y BEIRNIAD. Deil "Y Beirniad" yn bur i'w enw, a'; yn deilwng o'r safon osodwyd iddo. Nid yw rhifyn Awst yn ol i'w ragflaeniaid ond os yr un, mae'n rhagori. Teimlwn | fod rhai crthyglau sydd ynddo yn ccrddoi hyd lwybrau uchel, a chan y sgnfeiuvwy r genadwriau amserol a phwysig. Ysgrif gampus o ran cynllun, neges, > --wet-tli, ydyw eiddo y Parch Ddr Mauric* Jones ar "Y Testament Xewydd yyi, Ngoleuni'r Wybodaeth Ddiweddaraf." I Nid peth hawdd ydyw i Gymro gymeryd y safle hon heb dramgwyddo llawer o'j j gynirodyr. Rhaid i'r Mv/ybreiddiwr roi j ei droed ar anil i gorn, ac fel y m1<! gwaetha'r modd, ceir fod y cyrn crei- yddol yn rhai poenus a pheryglus i'w sathru. Modd bymiag, nid yw'r yma, hyd y gwelwn, v/edi rhoi y lie Ilcid i dramgwydd; ond yn hytrach, deli. (!da'r mater yn gryf a t hyner, a delw 1 crefftwr medrus a'r ysgolor dawnus a? bob nillaf o'r erthygi. "Wedi dangos cyniaint y mae Cyrn ru a l' e: cholled oherwydd prinder llvfrau 11 y Gymraeg yn delio a'r Ysgrythyrau yn oJ 1 y Goleuni diweddaraf, y mae'n talu gwas j ogaetli i'r Parch J. Priichard, M.A.. t B.I)., am ci lyfr, a'r Parch W. 0. ''Ivan,, i Porthmadog, am ei Esponiad rhagorol Lr Yr Epi;tol '-Jt y Rhnfeiniaid, ac yn a c'. bcnnig i "Lcstri'r Trysor," o dan oly)o i¡ iaeth y Parch D. Tecwyn Evans, B.A.. ac E. Tegla Davies. Ai* yr hon y dy- wed: "Nid yn unig y mae y gyfrol hou yn glod i'w hawduron ac i'r cyfundeb y perthynant iddo, ond y mae'r ddau olYI-? I t ydd wedi gwneuthui- gwasanaot-h na elllr ] 1 [ (' (I ,I Yl (-'i orbrisio i Gymru Gymrei. Yr ydwyf yn gydnabyddua a lluaws o fawjyirau mewn gwahanol ieithoedd sycd yn cynnwys rlwga nveiniad cyffredinol i'r Beibl, ond ni wn am un o fewn tei-fvnzi" cyffelyb sydd lawer gwell na Tr vsor,' ac y mae amryw ohonynt nad I ydynt i'w cvmharu a'r gyfrol Gymraeg mewn arddull a sylwedd." Sgrifenna'r Dr mewn modd pendant ar y rnatei;. Er engraifft:—"Gellir d.v- wedyd mewn gwirionedd fod beirniadaetb lenyddol ar y Testament Newydd brer) wedi cwblhau ei gwaith, a'i bod ar Y cvfan wedi ffurfio casgliadau na siglir mo honynt am dymor maith. Ond erbyn hyn nid yr agwedd lenyddol ydyw'j' bwysicaf ym maes y Testament Newydd, ac y mae arclivviliad y chwarter camif diweddaf wedi troi i ay-feiriad arall. l), hongli ystyr y llyfr ydy", neges benn;d yr 02S bresennoJ, a'i ddehonglj yng ngel- cuni'r heJaothrwydd o ddefnyddiau nov, vdd a gasglwvd yn ystod yr hanner canrif a aeth heibio." Rhydd yr ysgrif oleuni diddorol i'r d- llenydd ymchwilgar, yn enwedig pan yn ymdrin a chytundrefnau yr hen grefydd- au, megis Mithra, Attis, ac Isis, a. chv- maint ydyw "eu tebvgrwydd, yn eu nod- ivefldloii anvynebo! beth bynnag, i'r gt f f- ydd Gristionogol. Yr oedd i bob .in ohonynt ei "Dduw-Waredwr" a in ac a adgyfodwyd i fywyd drachein; aadawai 130b un ohonynt "iaehawdwr- iaeth i r pechadur, a honno'n cynnvvysi | gwaredigaeth oddiwrtli boenau a phref* edigaethau'r byd hwn a hefyd fywyd tra- Caiff efrydwyv y Beibl fwyd maethlon yn yr ysgrif feistolgar hon. Yn ei dilyn ceir ail ysgrif gan Ali- i{. T. Jenkms, yr Ysgol Sir, Aberhonddu, ar "Y Chwyldroad Cymdeithasol yng Nghymru yng Ngbyfnod y Tuduriaid." Cymer afael yn ei fat er o ddifrif, a gwna.'r ymdaith yn un ddifyi- ac addysg- iadol. Yn nesaf ceir ysgrif gan ein cymrawd Mr David Thomas, Tal y Sran, ar "Rag- olygiadau ar Lyfrau." Er darllen ohon- om lawer o weitluau y dyn prysur hwn. f?d ydym yn cono ej weled mor haDus a chartrpM ag yw yn yr ysgrif hon. Gwyr n eithaf snt i ysgrifennu Cymraeg gMn ac ystwyth, ac nid yw byth yn gollwng ¡ dim o'i law heb fod ei oreu ynddo; a chredwn yn ddiweniaith iud hon yn ei ddangos alian yn ei iiw priod fel gweied- ydd a phi-oifwyd. Dengys ei fod yn cy- meryd diddordeb ymhoxieth Cymru, a a nad oes dim o bwys mewn unrhyw adain o fywyd ei genedl yn osgoi ei sylw. Rhaid ei fod yn drefnvdd heb ei ail i allu hebgor amser i lyfrbi-yfio. fel y mae. Dar- llena bob .llyfr, cyfno dolyn, newvddiadur, pamffledyn, neu rywbcth mewn argraff hen a diweddar—boed y mater y peth y bo. Firwytb hynny ydyw yr ysgrif od- idog o ilasus hall. Dvry drem drostynt, a thynn laglen i'r dyfodol ohonynt. Dywed beth ddylid ei gael mewn llyfrau, a phwy ddylai eu rhoddi; ac fel gwr profiadol, nid yw yn cadw'r anhawsterau o'r golwg, Credwn y bydd yr ysgrif hon yn oleuni llachar ar hv-ybr llenyddiaeth Gymreig y dyfodol, ac yn foddion i sef- ydlu Mr David Thomas yn un o lenorion mwyaf cym-iog ei ddawn a'i wybodaeth a feddwn. Nid y gwleidyddwr, v llafur- wr, na'r Undebwr, mo David Thomas, y mae'n rhy fawr iddynt ei gynnwys— Cymro ydyw o flaen popeth. Mae gan Yr Athro- T. "ïttan Davies ysgrif beniganil) ac ysgoiheigaidd ar '•'Feibl Dr Morgan a'r Beibl Hebraeg." Ni raid i'r Athro hwn wrth gyflwyniad, yn enwedig gyda'r mater sydd ganddo l'w dr-in. Y mac'r ysgif fel yr awdur yn Llawn a clilir, ac yn dangos ol mcddylgar- Irell anghvffi'edin. Dif.vr ac nddy^giado! yw y Goliebiaetii- au a'r Adolygiadau, yr hyn sy'n gwneud i fyny un o'r cylehgronau cyfoethocaf a feddwn fel cenedl. Ma o'n batrwm o lendid ymiiob ffurf arno. ac yn tcilyngu cefnogaeth pob Cymro llengarol.
TYSTEB PEDROG.
TYSTEB PEDROG. Dealivvn fod 200p mewn Haw eisys, ac fod y symudiad yn eangu ei derfynau i'r America a threfedigacthau eraill. Try- soryddion y gronfa ydynt y Mri Robrt Roberts, Y.H., Judges Drive, ac R. H. Morgan, Custom House Buildings, Ler- pwl.
DIRWYO PENDEFIG.
DIRWYO PENDEFIG. Yn Willesden cvhuddwyd Arglwydd Glentworth o yrru ei modiii. rhy gyfivm. Yr oedd yn mynd yn ol 37 milltir yr awr. Dywedodd y rhingyll a. erlynai i'w arglwyddiaeth arfer iaith liynod anfoneddigaidd. Dirwywyd ef i ddeg punt.
BFTHFSDA -
BFTHFSDA Galwad. Deallwn fod y Parch J. L. Mostyn Owen, mab -"fi- Wrn. Owen, prif- athro Ysgol y Cyngor, Carneddi, wedi cael gwahoddiad gan eglwys Caersalem (M.C.), Pantyffynnon, Caerfyddin. Yr oedd yr alwad yn unfrydol; ac y mae'l' eglwys yn un o'r rhai mwyaf yn y sir.
m NOR WIG,
m NOR WIG, Marw. — Dydd SdíHn, ym niynwent Disgwytfa, claddwyd gweddiflion Mrs Williams, gweddw Mr Wm. Williams, yr hon fu yn cadw Ty Capel Dinorwig am flynyddau lawer. Yi- oedd yn gvmeriad a berchid gan bawb. Yn Wael, Drwg gonaya sldqwj foi Mrs Jane Jones, Ty'r Ysgol, Dinorwig, I yn cwyno; ond da ydyw deall ei bod yn gwella.
! NODION 0 FFESTINIOG.
NODION 0 FFESTINIOG. Milwrol.-Mae y Preifat Bob Richards, yr hwn gollodd ei goes yn Ffrainc, wedi ei anfon gartref.—Bu y Preifat Robert J. Owen, arolygydd cynorthwyol y Cyngor Dinesig, adref am iseiblant.- Hysbysir fod yr Isgapten George J. Arthur, mab Mr a Mrs J. R. Arthur, yr hwn fu yn wael yn Ffrainc, ar y ffordd i wella; bwriedir ei symud i'r Ysbyty j Gymreig yn Netley. Dyrchafiad.—Mae Miss Annie T. Jones, merch Mr Hugh S. Jones, Richmond Ter- race, wedi ei dyrchafu i fod yn "sister." Bu Miss Jones yn nyrs yn Ysbyty yr Un- deb, Birkenhead, am dair blynedd. Tysteb .—Cvflwynwyd tysteb i'r Parch | Joseph Jenkins gan eglwys y Garregddu, yr wythnos ddiweddaf. Derbyniodd Mr Jenkins alwad oddiwrth eglwys Llanym- ddyfri. Llywyddwyd gan y Parch Thos. Hughes, Rhiw. Y Chwarelau.-Da gennym ddeall fod yna argoelion y bydd ail-ddechreu gweithio yn Chwarel y Dipliwys. Mae yna bosiblncydd hefyd y bydd i ychwan- cg o ddvnion gael eu cyflogi yn y chwar- elan craill. | Darlith.—Yr wythnos ddiweddaf bu yr j amryddawn Mr W. 0. Jones (Aber), Bangor, yn traddodi ei ddarlith ddiddor- ol ar "Lwfrdra a Gwroldeb." Yr oedd 1 darlitliydd yn ei hwvliau goreu. Llyw- yddwyd gan y Prifathro E. Towyn Jones,
IPORTHMADOG. f - - - PORTHMADOG.-
I PORTHMADOG. f PORTHMADOG. Is-bwyilgor. Ffurtiwyd is-bwyligor Pensiynau Cenedlaethol. Yr Henadur J. Jones Morris yn 1 lywydd, Mrs Breese yn is-Iywyddes, Mr J. Owain Hughes yn drysorydd, a Mr Llew. Davies yn ysgrif- ennydd. Canmoliaoth.—Mae'r inspector ar ran Cymdeithas Jiwbili y Frenhines yn can- mol gwaith y Nyrsus Edwards a Wil- liams. ar cu gofal o'r plant a'u hawgym- iadau docth i famau. Paratoi. — Ynglyn a dosbarth gwnio y circf, apwvntiwyd y swyddogion canlvnol: Llywyddes, Mrs J. T. Jones, y Bane; is- ]:nv, Miss Homfray: trvsorvddes, | Meg Thomas Jones, 2, Marine Terrace; 3ft-4 Tiloiiiis-?Torios, 2, iviorine TerreL< Place. Y Gwirf-ïddolwyr.Dan oral Mr John Humphreys, evfreithiwr, yr oedd y Gwir- foddolwyr aethant i Landudno1 y dydd o'r blaen. Milwrol. Daeth y newydd fod y Preifat Evan R. Pai- I-v, mab Mrs Parry, gweddw Mr T. R. Parry, timber mer- chant, wedi eacl ei ]add ar faes y gwaed. Cyn y rhyfel yr oedd yn glerc yn y banc. — Mae y Preifat J. W. Jones, brawd yr Heddwas Jones, Fourcrosses, ar goll yn Fjffrainc.— Derbyniwyd 'Jlythyr oddiwrth Bitingyll Robert Hughes, R.A.M.C., o Jfesopotamia. Mae y gwres yn 118 o raddau yn y cysgod.
PWLLHELI.
PWLLHELI. Y Maer. Ail-ddewiswyd Mr G. C. Roberts yn Faer, ac y mae"r dewisiad yn un poblogaidd. Ceffylau. Hysbyswyd fod ceffylau traniffvrdd wedi cael en gwerthu am broffid o 20p. Scnswyr Darluniau.-I edrych ar ol arddangosiadau darluniau byw fel sens- wyr apwyntiwyd Dr R. Jones Evans a'r Mri W. E. Jones, O. E. Jones, E. Jones Griffith, a Lewis Jones. Aelodau Newyddion.—Yn aelodau new- yddion ar y Tribunlys dewiswyd Mr Sam Williams, grocer, a'r Arolygydd Owen. Trethi. Casglwyd yn ystod misoedd Gorffennaf ac Awst 476p o'r trethi. Geni a Marw. Yn ystod y jiiis di- weddaf (Awst), ganwyd pedwar. a bu farw yr un nifer. Y Gwirfoddolwyr.—Aaeth y Gwirfoddol wyr i Gonwy ddydd lau i gael eu harol- ygu gan y Cadfridog Arglwydd French. Claddy. Dydd Ian, ym mynwent Denio, claddwyd Mrs Cenin Jones, Min- alit, Lleyn Street. Yi- oedd yn 67 mlwydd oed. Gwasanaethwyd gan y Parch John Hughes, B.A., B.D., Bangor. Milwrol. Cyrhaeddodd yr Isgapten Emrys divans adref am seibiant. Bu yn ymladd yn v Dardanelles a'r Aifft.Dyr- ehafwyd y Rhingyll R. G. Robrrts, mab Mis Jones, Mitre Place, yn quarter- master-sergeant ar faes y jdiyfel yn Ffrainc. Anafwyd y Preifat Frank White yn ddifrifol yn ei law yn Ffrainc; erys ar hyn o bryd yn ysbyty yr Am- Derbyniadau r Tramffordd'. Yr hall dderbyniadau yn ystod y tymor ydoedd 63p., o'i gymharu a- 57p y flwvddyn cynt. Meistr a Meistres.—Derbyniwyd 10 o geisiadau am y Bwydd o feistr a meistres tioty. Dygwyd dau gwpl i ddod o flaen y Bwrdd Hawn, sef Mr a Mrs Samuel E\ ans, Sea View, a Mi* a 1 G. Roberts, High Street, Blaenau Ffes- tmiQg. Diwigwyi Ms a Ms fltfwfa*