Y Dinesydd Cymreig

SENEDD Y PENTREF. NEU, GWEITHDY WMFFRA TOMOS, Y CRYDD. 10CYN CYFIAWNDER. Davydd: Wei myn gafr dyma hi wedi clod yn fil blynyddodd or diwadd. Fedal neb ama rwan do-es bosib gen i. Wmffra: Be su'n dy gorddi dwad, hefo dy fil blynyddodd, yn tydi hi'n filiyna o flynvddodd bellath. Daf ydd: Waeth gen i sawl mil adiwch ehi atynt, mae hi'n bur agos i'r diwadd j rwan. Wmffra: Pam, beth wnaeth i ti feddwJ peth feUu, Dafydd. Dafydd: Fcdra i ddim peidio ineddwJ nad ydi gwlad su wedi mund i orfod trethu stumog wedi nuind i'r pen eitha i'j llinin. Wmffra: Does neb wedi nuind i neud peth fellu y creadur gwirion. Dafydd: Wel be ydi gneud bwyd yn ddrutach a'i gyfyngu o n llai o hyd ond trethu stumog dyn? Sian I fans: Rwyt ti'n iawn. Dafydd, ac y mae'n ben bryd rhoi stop arnu nlnv hefyd. Wil Ffowe: Raid i ti ddim cwyno Sian, mae'r ffai-mwrs yn saff, ac yn ol pob tebyg y maent yn mynd yn saffach o hyd Sian Ifans: Neith hona ddim dal dwr. Mae hi'n edrach yn ddu iawn arno ni, tveldi. Wil Ffowc: Does dim coblyn o berig iddi fund yn ddu ar y ffarmwrs. mae nhw yn ddigon ciwt i gwuno a thuchan digon. ac mae nhw yn duall yn iawn fod y petha yn i dwulo nhw, a pho- fwua. cyfing y daw hi ar y wlad o isio bwud mae nhw yn bownd o gael i helpii, a chad y shiar fwua o bob bargian. Wmffra: Twt lol, rwyt ti'n rliy ddibrof- iad machgian i. mae isio rhoi tipin mwu o bWttsd ar dy gefn di. Wil Ffowc: Profiad neu beidio, Wmffra mi wn i gymaint a hyn na neith y ffarm, wr ddim diodda rhiw lawar mewn na stumog na phocad na chaiff pawb glwad i duchan o, ac mi rydw i'n gwelad fy hunan mai nhw Sy'll cael yr amsar gora erstalwm, a rwan pan y bydd pawb yn mund i orfod syffro ohewydd prinder mi ??dd prin d er mi fydd y ffarmwrs yn cael help ar bob Haw i neud yn well nac hyd yn oed y mae nhw wedi neud eisys. Harri: A mi fyddan yn grwmblian wedyn, mi wrantaf. Dafydd: Wei mi fasan yn peidio a bod yn frarm.vrs ta?a nhw yn stopio grwm blan, lyna f:y'n gncud n'annio yn ffein art. Sian I fan-: Dw i'n gweld hj'n fine arl gin lawar folaw ffarmwrs. mi faswn tybiad i fod o'n general complaint, fel y bydd Wil Ffowc: .Utio <»'n giefyd catchin I f" i,.)ae'n wli,. ond yn y fi ':n:nv rs y mae on bechod gwreiddio!. I Wmffra: Mae hi yr ndag i gwuno, ac y mae gan bawb le i U:1j!JO faswn i'n tybio. Fedra i a Mari yn "in buw gadw petha i fund yn v lie yma, C'haiff hi ddim ond -s a ehwarter o flawd am swllt, aL, yn rhoi swIlt a deg am bWHS o fenyn, a cheiff hi ddim ond pum pwys o datws am chwech, a'r glo yn I swllt a deg y cant. Fedra lli ddim fforddio prynu run sgrap o gig erstalwm, y mae hwnw wedi mund i'w grogi. Ma0 hi yn treio deud wrtha i nad ydi punt I ddim ond cliweigian, ac mai swindle ydi galw swllt yn swllt, a cheiniog yn geiniog, I ac y dylia y Llywodrath newid i henwn nhw. Sian Ifans: Mae hi'n deud y gwir bob gair, Witiff i-a Wil Ffcwc: Ond tyd io iiioi- gwir i gid Sian Ma-e o'n wir mor bell ag y mae o'n mund, ond tydi o ddim yn mund yn ddigon pell. Tra mae punt y prynwi bwyd wedi mund yn fhweigian y mae j punt y rhai sy'n ca-rio y bwyd dros y 11101 i ni wedi mwy na threblu. Mae yna rai pobl wedi gncud i ffortiwn mewn cliydig 0 oria hefo ychydig o bunnoedd mewn shares llonga, a rheini ydi'r bobol ddiwiol yma sn bob amsar o blaid rhyfal. Pc basai rhyfel yn debig' o neud drwg iddynt. ac yn rhwystro eu manteision ar y stock exchange mi bsant fel bwganod yn erbl111 rhyfal, ond mae nhw yn gneud i peil tra bo erill vn lIwgu, a bo waeth ganddynt pe lleddid pawb er eu mwyn hwy. Dafydd: Dyna be rown i'n dreio 'i ddeud. Tydi o'n ddim bud ond trethu stumog dynion er mwun gneud arian, a hyny ar rith bod yn help i gario rhyfal i .sefydlu cyfiawnder a rhyddid. Oes yna synwyr mewn arfar aitgbvb-awnflei, edill fi -I Tl- n d e,- ? Wmffra: "Tel nag oes, Dafydd, toes yna ddim. Fedra ina mo'i gwelad hi chwaith. Twn i ar y ddeuar fawr yma snt l'ych ni yn medrn son am sefull am gvfiawnrlr i wlad at-all a nina yn Ilawn o anllyfinwndera ein hunain. -op.. Wij Ffowc: Tydi o'n ddim ond ticad ar-I ddercirog i Aveithio peth arall, weldi Wut ti'n meddwl mai pobl ddal sy'n trin bi: snas y ddaear a'r mor, choelis i fawr. Tasa cyfiawnder fel cyfiawnder yn ceel ei Ie mewn besnes mi fasa ar ben ar ddynion cyfalaf, a'r stock exchange yn mynd yn ddirym. Ond y mae rhyfal dros gyfiawn- der mewn enw yn talu i'r dim, ac yn dicatl gora'r farchnad. Mae ernv da yn talu'n arddtrchog, wst ti, tasa fo yn tldim OEd matar o fusnas. Harri: Wut ti'n meddwl mai nid dros gyfiawnder yr ydym yn cwffio Wil Ffowc ? Wil Ffowc: C'yfiawndar ydi'r ticad; ond tasa nhw yn gwubod be mae hwnw yn i olygu, ac yn meddwl mai liwnmv fyddai yn cael ei bractisio, nid dyna fasa'r rhyfal. Rhyfal vdi rhyfal, ac am fod anghyfiawn- dar ac i greu a chadw mwy o anghyfiawn- dar y mae pob rhyfal yn cymeryd lie Wmffra: Dwnt ti rioed yn credu fod ein Seneddwyr ni yn Lloegar wedi creu y rhyfal yma ai wyt ti. Wil Ffowc: Wel nag ydw, ac ydw hefud. Toedda nhw ddim ond rhan yn y consyrn. Tydu nhw ddim ond twls an- ymwybodol yn nwylo dynion llygadog y byd liwn sv'n fwy cyfrwvs livd yn nod na hon Seneddwyr Prydain gyda'n gilydd. n tydi rings y gwahanol fusnesau mawr- I ion yn gwubod sut i dynu'r strings i neud yr olwyn droi, ac fe welson le rhagorol i vveithio ar galon falch y Caiser, ac yna ar ysbryd balch y Prydeiniwr. Fe gawsont Willie o Germani i roi lam i'r rhwyd gynta. ac yna fe osodwvd y trap i Loegar, a rhag colli anrhydedd aeth i amddiffyn "cynawnder. i,]-ii-d(lid, ae qiill).vniaet-h." I ba betli. medda chi? I roi cyfle ar- dderchog iddunt hwy oedd wedi gweithio ers blynyddo-edd i gael haul fawr o filiwna ac i lwgn ac ysgleifio'r gwlcdydd. Tocyn ardderchog ydi cyfiawnder i weithio ang- hyfiawnder. Sian ifans: Mae hwnyna run fatli a dyn yn mynd i'r capal er mwyn busnos. I Wil Ffowc: Yr un pgwyddor yn union Sian Wmffra: Dwyt ti ddim yn bell o dy le, Wil; ond wrnli i ni heb a deud y gwir heddyw, tydi 0 ddim yn talu. nag ydi wir. Mi rown y bleinds i lawr. rhag i ni fynd i drwbwl. Xos dawcli.

I CYDGYFARFYDDIADAU OD. (Gan J. T. W.. Pistyll). Dyddiau y pethau hynod ac ofnadwy yw ciii dvdditti iii. Dyddiau ag y mae yr yfory, er ei agosed, ac ei- mor ddiofal a didaro yr arferem fod yn ei gylch, ond y mae yr yfory i bawb ohonom erbyn hyn yn rhywbeth yr arswydwn rhagddo, gan nas gwyr un dyn byw pa beth a ddaw yfory iddo ynghol ei yfory. Y mae pawb ohon- om erbyn hyn wedi troi ei wyneb i'r dy- fcdol. Syllwn i'w dywylhvch arswydlawn legis ag y sylla y morwr ofnus i'r cwniwl niwl trwchus pan y dynesa ato yn ddi drwst. O'r cwmvsi gwyn, trwehus, clyw udgyrn yn canu, clvchau yn seinio, "fog horns" yn brefu nes dirgrynu ei lestr cgwan. Gwel y cwmwl llwydwyn yn dy- nesu yn araf, a'r seiniau "perygl" yn crryf- hau. Ond yn y man y mae yntau, druan, a'i gychwr gwael yn cael ei gymeryd i fewn i gol y cwmwl uiwl. Ac nis gwyr pa beth a ddigwydd iddo yr eiliad nesai. Y mae y dvfodol, Yr Yfcry, yn peri ar- s.vyd i'n henaid yn ei ddvnesiad. Dych- mygwn giywcd uban ar uban, lief ar lef, ochain ar oc-hain, wvlofain ar wvlofain, yn dod o gol tywyll y dvfodol ac yn dirgrynu ein henaid pryderus. Y mae ein elustiau yn "strained" wrth geisio ymwrando a ffurfio barn pa foJd y ccrdd y rhwyflong- au, agerlongau, a hwvl-longau dieithr yr yfory. Nid oes gennym ungwr byw i droi ato a'i gwestiyno, "Beth yw y swn hwn neu ai-all a glywn r Ai eyfaill ai gelyn ? Ai brad ai liedd a fordwyant yng nghys- godion y cwmwl tew? Na, 11a, nid oes neb yn gallu rhoi un math o sicrwvdd am ddim. Piwb vn oftit kl gwaetliaf. Yr hyn y rhoddem ein hydcr a'n gobaith ar- nynt (megis Ilong odidog Roumenia) wedi y daeth atom yn lie troi yn swewr a chyin- oi-tli, vn troi vn faich Iletliol o. bi-yder ac ofn am ei diogelwch. Gobaith yn troi yn siom hyder yn troi yn bwn o bryder; y proffwydi, megis y rhai liynny gynt y 1 eonia Ezeciel am danynt, yn broffwyd; yn cael proffwydoliaeth o gelwydd i'w ddodi. Ai am T till achos a'r rhai hynny, ysgwn i Ti-owri at liwn ac arall i ymofvn, a chawn nad oes gan neb a etyb amgen sail i'w broffwydoliaeth nag "Os" hyn ac "Os" "OS" arall Y mae yr unig un allasai ddweyd gair pendant, diffael, a'i "Hcs" mor amwys a neb, sef yr Eglwys! Syned nefoedd, gwrided daear, llawen- liaed ttffei-ii AA ele lyfr yn llaw lioll drig- olioia Iwrop. Llyfr a broffesant ei gredu, ond a wedir bob iota. Llyfr ag y mae ynddo flFordd dragwyddol ddiogel i'w cherdded, a sicrwydd heddwch nefol yn- ddi. AYele y llyfr hwn yn Haw holl dri. gclion Iwrop. Ac eto wele v gwerinoedd o dan orthrwm uwchafwyr anghrediniol, v gwerinoedd addysgedig yn cymeryd eu tywys i dywyllvvch hollol v/rthgyferbyniol i oleuni y llyfr hwn. le, yn goddef cael eu gwrietid yn llofnuldwyr naiU y llall, ac yn dramwywyr ffordd uffern. A goleuni y nefoedd yn cu dwylaw! A baid bod yr Eglwys yn gyfrifol trwy ei goddefgarweh cythreulig ddall am adael y gwei inoedd yn y gaddug lion, yn offer hwylus i waedgwn Myfiaeth ? Ni phetruswn ateb yn gad- arnhaol, oherwydd pwy sydd gyfrifol am ddysgediiaetti yr Efengyl ond yr ],.gJw.vs? Ac wele hi, yn yr holl wieJydd. Y mae hi i fod yn un, yn un yng Nghrist, i'w ad- nabod, i'w ddilyn, i'w gain. A'r un yw Kfe yn Ei Air ymhob jjwlad. Gan liynny y mae cymod a liedd, iachawdwriaeth y cenhedloedd, yn hollol f-yml o fiaen wyneb pob gwerinwr ymhob gwlad trwy y Beibl a Chrsit. Yn awr pa beth a all gyirif fod y gwerinoedd wedi eu gwneud yn llofruddion eu gilydd ? A hynnv dan arweiniad penaethiaid eglvvysig? Ystvr hyn, werin ffol: Pa fodd y'tli arwemir i (Idieneldio dy frawd gan benaeth'.ad glvvys "Crist y brawd?" Pwy a rwystra Ellmvn crediniol «' d(iii\n Crist yn ol y Gair? Pa wahaniaet-i fydd rhwng yr Ellmyn hwnnw a Cli £ Uii:o duw- iol? Pa angen am vmladd? ruigen, os yw y ddau yn frcdyr yn "Y h'awd Maii,r" ? t, oes gytliVaiil yn nffcrn 'u gy;{,nt ) gweryla mwy? A oes un peth mewn bod eyfwerth i'r Ellniyn-Gristion a'r Cvuii j- Gristion ag vdyw "Dilyn lesu"? Ai gwlad ai cenedl sydd werthfawrusac/i ? Xa, na, gwybydded uwchafion gorseddau byd nad yw eu holl avvdurdod na'11 iioU wobi-ati o i-add y "Military Crosses" yn ddigon i beri i un Cristion adael ei (Idel- frydau er eu mwyn. YvTel, os yw adnabyddiaeth wirioneddol o Grist y Ceidwad yn gweithio y fath frawd- olcdd ym myd dynion, ai onid diffyg 0 hyn sydd yn eyfrif am yr alanas ddieflig bre- sennol ? A'r diffyg hwnnw yn dditfyg vr 1 Eglwys a liona fod yn ci arddangos benaf o iiob sefydliad. Ond erbyn i ddyn graffu gwelwn yn eglur fod yr Eghvvs yn Iwrop a Chymru yn ogystal wedi graddol ym- iTurfio a bod yn Institutions bydol Dyd. olrwydd yn cael ei fwydo a'r elten gystad- leuol yn ei hanfodion, Y mae ei Duw yn y pellter, a'i Christ yn cael ei wneud i fvny 0 theories. Eweh i mewn lieddvw i gapel yng Nghymru, gwrandewch ar y gwasanieth. Gwrandewch hyd yn oed ar y preg:'tliwr dysgedig yn agor ei oedfa tTwy "Weddi." Pa beth yw ? Onid traethiant am Ddu w ? Prvd y dylasai ûyn evffredin deimlo fod y gwr yngwydd- fod yr "Anfeiarol ddwyfol fod," yn llcdu ercnaid ei liliii a'r gymilleidfa o'i flaen nes y teimlai dyn iod presenoldeb DlI w yn 8 1 ,i d ii-i-t l i? '.it deimladwy5 ac nid dyn yn siarad Avrthy.n ac yn llaniu tros gyfandiroedd dychymyg, neu athroniaeth, neu amryfal diriogaeth- au diwinyddiaeth ddiysbryd na "Bod." Y mae diffyg ymdeimlad 0 fodolaeth Duw presenol, ymwybodol, personol, yn brif ddiffyg yr eglwys heddvw. Ac os nad yw i Duw i'r Eglwys "Y11 dan ysol" yn ei hym- wybyddiaeth gall ymerawdwyr ac uwch- lywodraethwyr yn hawdd gad gorsedd yr Eglwys, ac yna o'r orsedd honno orcliym- yn y gwerinoedd dwl yn enw Duw i was- anaethu uffern. A thyna sydd yn bod lieddvw. Wei, yn awr, weriiiwr syml, onid dy ddyled- gwydd a'tli fraint di yw sylweddoli dy hawl yng Nghrist a'i alwadau arnat, a troi cefn yn oes oesoedd ar. y gwyr gor- seddawl a'th yrant a gwialen haiarn ar lwyor difodiant a dinistr tragwyddol ? Illiaid 1'1' gwerinoedd gael lesit syml, ac y .mae yn rhaid iddynt dalls iau yr hyn a elwir yn Eglwys heddyw, ei thaflu i dorncn i-wbel cvft)(-,thog:on by(].Ynnom y mae Teyrnas Dduw, ac ni "ddaw wrth ddis- wyl." Na, na, nid disgwyl wrth eraili raid i worin. ond cymeryd ei chyfle ei bun a neidio i step Iesu Grist. X id "with ddisgwvl," na, na, wrth wneud, ynnom y mac hi, y mae, cofier Gresyn yw gennym gylioeddi yn erbyn yr Eglwys, oherwydd ni buasai g:, frwng inwy addas yn bosibl, gan ei bod >11 fedd- iannol ar safle mor dda fel y saif yn Iwrob, a Chymru. Ond gan ej bod yi, gwrthod neidio a bod "yn gauwr yr hedl,. w, ac ar yr un pryd yn lion: ei li, 1 yn ddwyiof gauwr, v mae y.T. i.baid Co symud o'r hordd, nen yn hytracJi y mae yn rhaid i'r wcrill fynd (fonld am:! 'Je¡!)¡o at Iesu ainwvl, annwyl. Y feiliitli fwyaf i'r byd yw Eglwys ddall, iydol, a goddetol. Y mae iachawdwriaeth dyiii- horol Iwrop heddvw, a'r ffordd i hedd ar hosol yn ein dwylaw-y Beibl A phe c-eid y gwerinoedd i'w gredu am ei worth, a byw yn ei ol, cefnid ar y dywalgwn an- nynol a'n gofwyant megis heddvw liydd- ai Cristion, eglwys iyw, yn troi y Kaiser a'i ddelirydau o'r seiat mor ddiseremoni ag y troir geneth a bachgen gvveini am odineb gennym nj y Alethodistiaid, a phe eeici gwerinoedd yn Gristionogion gwirion- eddol byddai lhyfel a son a meddwl am ryeflu, wedi darfod am byth. Nid vmladd ond earn nid lladd ond cadw bywvd gaw- sid wedyn. Pan bo Crist yn ben ae yn awdurdod, dyna'r adeg y byddo heddweh sefydlog a'r byd yn troi yn ei le er ben- dith a chysur pwab. Jill Mr Simpsun, Northampton, vn cadw siop groser am 70 mlynedd. Yr oedd yn ei fasnachdy i'r diwedd. Cyrhacddodd ei 90 mlwydd oed.

0————?-?  0 I I EX HANGE THE I ( OF HAaillE L U o E Saturday, the 9th to 16th December I CANNOEDD o BLOUSES i Is, Is 6d, Is lid, 2s 6d, 2s lid, 3s lid., 4s lid, 6s lid., 8s II. EXCKMJCE 27 EXCHANGE FOR BRIDGE STREET, FOR VALUE. CARNARVON. VALUE. c

rpySTEB Y PARCH G. CEIDIOG I L ROBERTS, LLANLLYFNI. Derbynadiau. I i: S. '.1, C"vlio(".i (,Isoes 2,) Ii: (j D. Davies, l'>-q., M.P Llan- dinam o 0 Barnwr Bryi, lioberts, Bryn ? ') Adda, Pangor J 11 !) Tr R. O. M. iris, M.A., town 10 0 Mr NN-. E. Jones. Bryn Twrog Maentw.'og 0 10 0 Hev Thomas Lloyd, l,lazibei-is 0 o 0 Hev f). J Owen, M.A., Rock Ferry 0 o 0 Rev J. Thomas, Cardiff 0 5 0 ?!r How?aad WDItams, PenHwyu Talysarn 0 5 0 Mr W. H. "rilliams, evn-Lywydd yr Undeb, Bethesda 0 5 0 Miss Katie WiHiams, Brynsisyllt, Llanllyfni 0 1 0 Trwy law Mr Lewis Pritchard, Gwyddfan, liliosgadfin: Mr a Mrs G. O. Griffiths, Post Office. 0 2 0 Mr John H. Williams. Aber Alaw 0 2 0 Mr Lewis Pritchard, Gwyddfan 0 1 0 Gan eraili yn Hhosgadfan 0 5 0 Derbynir y tanysgrifiadau yn ddiolchgt:r gan yr Ysgrifenyddion,— j Tvfr W. O. JONES, Snowdon Street, Penygrojs. Mr J. B. DAVIES, C. School, Llanllyfni.

I BENTHYCIAD RHYFEL. Mae Lloyds Bank, Limited, wedi gwneud trefniadau i dalu llogau i'r rhai sydd ganddynt "War Loan Bonds" neu "Stock" Had oes ganddynt gyfrif yn yr ariandy.

BYDD RICHARD EVANS, I MEDDYG ESGYRN (Bone Setter), ADFER LE, GAOL STREET, I' PWLLHELI, yn Ymweled a'r llcoedd caulynol yn wythnosol:— Dydd Iau.—Market Vaults, Llan- gefni. Dydd Gwener.—Sixirtsman Hotel, Portmadoc. Dydd Sadwrn.-Emu Temperance, 2, Palace Street, Caernarfon (gerllaw y Farchnad). Oil at y Gewynau i Ddynion ac Anifeiliaul am Is lie a 2s 6c y Botel, 3c yn ycbwanegol drwy'r Post- J. ELIAS AND SONS. HAIRDRESSERS, HAVANA HOUSE, PWLLHELI, Has the Largest and Best Selection of Ladies' Real Hair Tails in Stock. Inspection Invited. Also Agents for Metropol Razors.