Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
-.a. ?S r-: i ?S???W?????? B??I??t i?W ?s??? ????F*?B?? -40 a*n, 0f KYDD'S JAM Made from the finest Whole Fruit in the heart of the Country undier ideal conditions, free from all contaminations. These Jams are pertect iood Nourishing, appetising, and delicious. To try them once is to make friends of them for ever. ASK YOUR GROCER FOR KYDD'S JAMS. KYDD & KYDD, FRUIT PRESERVERS, FRODSHAM, CHESHtRE "Y DINESYDD CYMREIG" ydyw yr ORGAN SWYDDOGOL J UNDEB CHWARELWYR GOGLEDD CYMBU. CYNYRCHWYD GYDA LLAFUR UNTJEBOL. GUILD HALL, CAERNARFON. DÂRLUfIAU D A V I E S PRIF DDARLUNIAU YR WYTHNOS: RESURRECTION. THE LAST CHALLENGE. Mynediad i mewn, Is 2< 7c; a 4o. QOB Doabartb o FORWYN!ON yn Eisi&u. Hecedd da yn &gcred yn awr ar ein Myfrau. Ccoks, Cook- SwneraJa, Houaem&ids Hot-ol, Preifat a 8byboeddul, GeneraJs, Waitresaee, &c —Ymofyner t Colwyn Bay X.L. Servants Registry, Carlton Buildimtm. Colwys 8&7. CYFLE ARBEMM!C MAE T? T? Tr r ?\??T? R..E". LLOYD, WEDt AGOR BUSNES NEWYDD YN 4, Palace St. Caernarfop., MEWN GWERTHU A CHYFNEWID DODREFN HEN A NEWYDD, GWELY- AU, CLOCtAU, PAPURAU TA!, A FANCY DECORATtONS, &c. Gallwn gyftenwi DODREFN TA), a chan- iatau ts 6c yn y Bunt am Arian Pared. Prisiau Neilituol 4 RMymot. I DYMA GYPLE ARBENNIG. —— CYFARFODYDD. pYLCHWYL LENYDDOL a CHERDD- ? OROL TAN'RALLT, yr hon a gyn- helir NADOLIG, RHAGFYR 25ain, 1916 Testynau Rhydd i'r Byd. l.—Par o Hosanau i Fab (Fancy Wool). Gwobr, us. 2.- Afternoon Tea Cloth. Gwobr, 5s. 3.—Six Tea Serviettes. Gwobr, 3s Cc. 4.—Cushion Cover. Gwobr; os. Beirniaid: 'I Mrs Barlow Pritchard, Liantiyfni, a Miss K. Roberts, Ysgo) y Cyngor, DanHytni D.S.—Fod yr holl Gelfyddydwaith i fed yn Haw eu priodo! Feirniaid erbyn Rhagfyr 12fed. Yr Adrodd, Arelthio, a'r Datganu yn Rhydd idyffryn NantHe. Am f any Hon pellach ymofyner a'r Ysgrifenyddes, Miss A. ROBERTS. GIangors, Tan'raIIt, Penygroes. AR WERTH. A MERtCANORGAN(Crane), 12 Stops. Mewn cynwr rhagorol.—Ym- ofyner, trwy lythyr, ag "Organ," Swydd- fa'r "Dinesydd," Caemarfon. YN EISIAU. TDLACKSMtTHSANDSTR!KERS AVanted immediately. Good wages for suitable men.—Apply, D. J. Williams, Porth-yr-Aur Iron Works, Carnarvon. s3 "WAVCURL" promotes Curty Hair. Have you ever thought bow much a head of Car!y Hair would improve your 'appearance? "Wtvcart" Imptrb beautiful [permanent curts. One packet suSicicnt, ?owever httless your hair is. One testi- monialsays: "? haf?ooM 6MaM««Mf!!t 'o/ M'?fyeM?. Foreither LtJtMorGtnttt- mMorCMMrMt.This is whatyou have been looking tor years. <juaran[eea ud.nnn:i. rm;c 2/9 per packet, post free. For a short time, however, we are selling our special offer to all enclosing this &dvert.Send1/6fora2/9packet. (Twofor2lg.) The NEW WAVCURL Ce., N5, mtweed HMtt. HiBt' Hethern. LemteH, W.C. StOPYMMtSMGH MSTSaTE STREET. CARNARVON YW'R LLE GOREU AM MB MATH 0 ES6!NAU Am brisiau isaf yn bosibl. CYPLAWNDES 0 D!)EW!S iSGAEP LF.WIS, & CO w SARON, LLANWNDA. RMAG-HYSBYSIAD. CYNHELIR PRA \VF -GYNGERDD ynyHeuchod NOS 8ADWRN, RHAG. 30, 1916. Uywydd: 0\\EN JONES, Ysw., Y.H., Glan Beuno Arweinydd: Mr 0. W. JONES, Penygroes. Beirniaid: Mr G. J. ROBERTS, Trem Arfon, Cue athraw, a, Mr 0. Llew Owain, Caerl1al'fon I Bydd y cystadleuaethau yn agored i'r byd 1.- Datganu Unrhy\v Una"vù. Gv.'obr, 10s Cc. 2.—Datganu PeiihilHoi] Tclyn. I rai dan 18 oed. Gwobr, 5s. 3.- Unrhyw Adroddiad. Pob oed. Gwobr, 7s 6c. 4 —dirhyw Adroddiad. I rai dan 18 oed. Gwobr, 5s. Rhaid bod heb gyr- raedd 18 oed Rhagfyr 30. Ceir hysbysrwydd eto anv y rhag-b-rawf- ion. Enwau yr ymgeiswyr 1 fod mewn Haw prbvn Rhagfvr Tr 20fed. J. ROBERTS, Ysgnfennydd. Saron Shop, Llanwnda. SWYDDOGOL. AT AELODAU "CYMOEtTHAS GYF- EtLLGAR DYFFRYN NANTLLE/' CYNHELIR Cyfarfcd Cyffredinol o'r ?- ? Gymdeithas uchod (gohiriedig o Mehenn 17cg diweddaf) yn yi'Assembty Rooms, Talysarn, am 4 o'r gloch pryd- nawn Sadwm, yr 16eg cynsol. Ymdrinir a mater ei Dadgorphoriad a dewisir Ym- ddiricdolwr yn He y diweddar Mr Evan Robei-ts. Taer ddymnnn- arnoch roddi eich presemoldeb. DAVID W. JONES, Ysgrifenydd.. Rhagfyr 4, 1916. AT EIN GOHEBWYR. Mitwr.—Rhaid cael yr enw priodol cyn y gaUwn gyhoeddi eich llith. Mac gennym amryw o Ysgnfau a Bardd- onaieth mewn Haw, a chant oleu dydd yn eu tro.
IHELYNT Y CABINET.'; I-
HELYNT Y CABINET. Xid yw i-Iiai pobi fytli yn ddedwydd ond with brocio'r tan i gynneu'r Blam, boed yr antur berycted ag y bo, a'r can' lyniadau erched ag y gallent fod—rhaid procio i gynneu'r Slam Ilosgcd a losgo, trenged a drengo. Mae gennym ym Mhrydain rai enwog yn y gelf echrydus hon, ae nid ychydig o'n dynion b!aenat sy'n cael eu tynnu i'r ta.n gyneuwyd gan- ddynt. Y tyiwytli proelyd yma. gyneu- odd nwyd cenngen yn Slam ryfelgar nes ei gwneud yn ddigon poeth i greu rhyfeJ yn Iwrop, ac nid ydynt foddlon i'r Niam ddiffodd, oherwydd prociant y tan beun- ydd beunos. Hwy gliriodd y S&nedd o Gabinet Plaid, ac a hwyliodd y ffordd i scfydln Cabinet Unedig; a phrocer hwyl- us i gynneu tan ydyw uno pleidiau heb symud denydd pifiid o'u c'alonnau. Rhaid ni gydnabod fod y Cabinet Unpdig wedi gwpithio''n Hawer mwy unol nag y tybias- om adeg ei jsefydHad; ac yn wir, wrth ystyried yr amgylchiadau a'r llu procwyr sydd o'i givrnpas, y mae wedi cadw ei hun-an yn dda iawn allati o'r n'!amau, er fod ambell i aelod ohono wedi Uosgi ei adenydd yn y tcln, ac hyd yn hyn heb ehedeg yr un fodfe<Id ar i fyny er pan aeth oddiyno. Credwn yn ddigamsyniol fod hynny o Iwyddiant ellir ei briodoli i'r Cabinet Unedig yn dod yn bluen i'w lyw- ydd—y Prif Weinidog. Wedi'r holl siarad a beirniadu, teg ac anheg, mae'n gwestiwn gennym, dan yr amgylchiadau yr ydym ynddynt, a chyda-'r polisi sy'n IIywio ysbryd y wlad, a'r amcan geisir ei weithio drwyddo, a oes unrhyw berson yn Senedd Prydain Fawr allai wneud y gwaith wnaed gan Mr Asquith mor ddoeth a chyda. chan I!eied o gamgymer- iadau. Ge!lir bod yn dawel wrth ddweyd nad oes yr un person ar lawr St. Stephen fuasai wedi cadw'r Cabinet ar ei draed fel efe. Hawdd iawn ydyw gwaeddi ei fod yn rhy hen. Ie, ie, ond-- mae'n ddigon hen i fod yn ieuanc mewn doeth- ineb a phwyll. Peth .rhad iawn Vill marchnad y nwyfus a'r dibronad ydyw I gwaeddi ei fod yn rhy araf; ond cofier fod y Prif Weinidog yn ddigon cynym pi feddwl a'i bronad i gadw'r wlad rhag I rhuthro a'i phen i'r pared Daw el hanes i brofi mai nid dyn dwi, araf, ac ofnus ydyw ond gwr yn cerdded yn feddyigar, hyderus, ac eofl. Yr ydym yn dweyd hyn nid am ein bod ar un cyfr¡ yn cyd- fynd a pholisi'r Llywodraeth na'i Phrif \Veinidog, oherwydd gwyr y dm'Hcnydd yn eithaf ein bod o galon ac aigyhocdd- iad yn erbyn pob rhyfel sy'n goiygu lladd ein cyd-ddyn end yr ydym yn beirniadu yr amgyichiadau fel y maent. Dywedwn, gyda phob dyledus barcli i bawb, na fedr y wlad n'orddio colli Mr Asquith o fo'T yn Ilyw ar y LIywodraeih heddyw. Mynn rhai procwyr nad oes dim wna'r tro ond troi y Prif Weindiog, Mr Balfour, ac Ar- ghvydd Grey o'r AVeinyddiaeth, am eu bod yn rhy hen ac araf. ?''E' has very dog has its day," meddent, ac y mac eu dydd hwythau ar ben. Tybed? Os yr un, yn ol ein tyb ni, dyma'r tri wyr anhebgorol yn y Cabinet i wneud dynion fel Mr Lloyd George, Mr Bonar Law, Mr Hun- ciman, a Mr M'Kenna yn Hwyddiannus Rhwydd gyfaddefwn fod y pedwar enwyd yn gweitjiio'n rhagorol gyda'r amcan sydd ganddynt hwy a'r wlad mewn golwg; ond gcHir dweyd er godidoced ydynt, fod eu Ihvyddiant oil yn dibynnu ar bwysau Haw, pen, a chalon y tr; wyr ''hen n'asiwn" sy yn y Cabinet. Pwy mae'r procwyr am roi yn IIe'r Prif Weinidogr' Rhai a ddy- vvedant Mr Donar Law, craill Syr Edward I Carson, a'r mwyafrif Mr Lloyd George. Go brin y gallem gysgu'n dawel a Hyw'r Cabinet yn nwylo y ddau gyntaf, yn en- wedig yr ail; ac er cystal gennym fuasai gweled Cymro wedi dringo i brif swydd ei wlad a'i deyrnas; ie, er cryfed yw yn ei ffordd ei hun a chyda'i bethau ei hun; ac er ei fod yn IIwyddiant mawr yn ei hoU ymgymeriadau, digon pt-in y gaJlai fod mor graif, doeth, a diogeled a Mr Asquith yn yr argyfwng presennol. Cr&dwn y gall y wlad a Mr LJoyd George n'orddio iddo arcs am yspaid i gyrraedd y fan honno. Nid ydym yn ameu nad yw yn cerdded yn brysur tuag yno, ac nid oes neb fyddai yn falchach o'i weled yno fel Cymro na ni. Etc, beiddiwn ddwcyd mai j Mr Asquith yw'r cryfaf o'r IioII wyr ar hyn o bryd i lywio'r wlad i fuddugoliaeth. Mae'n resyn fod yna gymaint o wrando yn y cylcit uchaf ar ryw waedgwn ymer- odrol fel Arglwydd Northcliffe a Horatio Bottomley, dynion nad yw eu syniadau a'u I barnau, er hyotled ydynt, yn wertb hyd yn ocd fotwm corn, am nad ops danynt ond hunan a phwrs. Meddylier am Bot- tomley, yr oedd y LIywodraeth a pitopcth yn iawn pan yn ei yrru ef yn areithydd ymrestrol i'r tren; ond am eu bod wedi dewis Arglwydd Robert CecH, Mr Herbert Samuel, Mr McKinnon Wood, a Mr H. J. Tennant i fod yn dafod drostynt i'r wlad, yn He ei ddewis ef, nid ocs ganddo well gwaith i'w wneud na'u galw yn "Buskers" a "Westminster Warblers," a diveyd na ddyiai y wlad wrando ar rai mor ddisylw. Cnewyllyn y cwbl ydyw peidio rhoi'r gwaith i Horat;o, druan. Mae Bottomley yn rhy ddfirifol i fod o ddifrif, ae yn rhy onest i fod yn ddim ond rhagrithiwr. Pwy all ei wrando, ae cto gwrandawiad y mae yn ei gaeL Dvwedir fod Mr Lloyd George wecU ymddiswyddo; ond ni dderbyniwyd ei ymddiswyddiad. Asg\vrn y gynnen ydoe<ld eisiau Cyngor Rhyfel o dri gwr, i wneud y cylch yn Hai a'r gwaith yn hwylusach. Setlwyd y cweryl, a chafwyd y Cyngor, set y Prif Weinidog, Mr Lloyd George, a Mr Bonar Law, ebai'r si. Dyma'r CvnO"- or Rhyfcl wedi ei gael, a bydd Horatio yn ? dweyd mai ei syniad ef yw, oblegid dyna ei gri erstalm. Ceir cyfnewidiadau pwysig yn y Cabinet, ac y mae'n anodd deall betii fydd yr effaith. Ond credwn fod yn hen bryd i'r Cabinet adael y proc- wyr tun aUan o'u rhaglen a gweithredu'n uuot a di-droi-yn-ol er cael terfyniad buan ar yr heldrin ofnadwy a dinistriol v bwr- iwyd ni iddo. 'I
[No title]
Cymrc yn AwstraHa.—Da gan amryw o gyt'eiHion Mr Thomas Williams, Pool Lane gynt, a weithiai yn y givalth nwy, ddeall am ei Iwyddiant yn Awstraha tj-wv basio arholiad i fod yn yriedydd. Un o fechgyn pybyr y diwygiad ydyw Mr Wil- tanus, yr oedd yn ddiacou yng nghapol Balem, ac yn fawr ei batch yn v dref. Cyngerdd Cysegredig. Cynhaliwyd cyngerdd ddydd Sul yn y Guild Hall. Cadeirydd, Isaac Edwards, ac arwein twyd gan Mr Rhys Williams Cymertvyd rhan gan Mr.s Land, Miss Enuly Davies, Corporal W. M. Land, Mri Cofni Jones, James, a J. Metcalfe. Mr H. R. Philups ccdd yn gyfrifol am y cyngerdd. Darluniau Byw.—Dangosir darhuiiau byw rhagorol yr wythn&s hon gan Mr E. 0. Davies yn y Gulid Hall. Rhan gyntaf 1 "I"> t"" 1 yr wythncs ceir "11,csui-rection," a'r rhan oiaf o'r wythnos eeir "The Last Chal 'enge" a "Peg of the Ring" (Ofpd rhan). Y.M.C.A.—Nos Wener, yn y Y.M.C.A., cynhaliwyd cyngerdd. Cadeirydd, Mr W. D. Jones, postfeisti. Cymerwyd rhan gan y rhai canlyTio!: Mrs 'YiJli\1l1!s a Miss Hughes, y ddwy o Ebenezer; Sappers Bonning a Jack Thomas, a'r Mri Owen Roberts a. Hams, a pharti o dan arwein- tad Mr Mebcalfe. Arweiniwyd y canu gan Mr Robert Williams, Victoria Street, a chyfeHiwyd gan Mr T. 0. Hughes. Dys Bwrdeisiol. Ddydd LIun, ger- bron Mri Chas. A. Jones (yn y gadair) a John FIetcher. Am ddangos gormod o oleu ar pi "sidelamps" dirwywyd Robert Longmate. Glynafon, Hanberis, i 5s. Go- biriwyd aohos Wm John Jones, Bryn- siencyn am wythnos. Mitwrct.—Yr wythnos ddiweddaf daeth RiRcman Wm. Owen, mab Mr a Mrs J. ii-ia b .N I r a -\Irs J. P. Owen ,Getert Street, adref am seibiant o Fi'raine. Hefyd Signaller H. J. Hughcs, Constantine Terrace. Ynadtys Sire). Cynhaliwyd ddydd Sadwrn, Mr J. Issard Davies yn y gadair. Ar gais Mr Nee trosghvyddwyd trwydded y Newborough Arms, Penllyn, i Grimth Jones. Friedas. Dydd Mercher, ynghapel Brynmenai, FeHnheli, unwyd mewa pnodHs Mr W. E. HoweIIs, mab y diwedd. ar Capten E. BoweIIs a Mrs Howells, 32, New Street, a. Miss Lena Willi&ms, merch Mr a Mrs R. R. Witliams, Brynhwylfa, Pcnygroes. Gwasanaethwyd ar y briodasfereh gan Miss Jennie Jones, Lleuar Fawr, ac ar y priodfab gan Mr W. R. Jones, Garthddetwen, Oaernarfon. Rhoddwyd y briodasfereh ymaith gan ei brawd, Preifat J. P. Williams. Gwasan- aethwyd gan y Parch 0. H. Davies, B.A., Brynaerau, ym mhresenoldeb Mr T. G. Jones, cofrestrydd, Caernarfon. Lewis Glyn Cothi.—Nos Lun, ynghym- deithas ienyddol Ebenezr, cafwyd anerch- iad rymus a diddorol gan y Parch R. J. Parry, Penygroes, ar "Lewis Glyn Cotbi a'i amserau. Ar gynygiad Mr John Williams, Rock House, yn cael ei gefnogi gan Mr J. Huw Williams, a'i gyfnerthu gan Mri W. D. Jones a Morgan W. Hum- phreys, -pasiwyd pleidlais o ddiolchgarwch gwresog i Mr Parry am ei arlwyaeth ien- yddol a diftdan, Y Hywydd ydoedd Mr D. Davics, Bron Cybi
FELINHELI. r"'\_- 1 .... -
FELINHELI. r" 1 rr.caas. rn Eghvys St. John'8, Bootle, dydd Sadwrn, Tach. 25, cymer- odd prioda.a ddiddoro! Ie cydrhwng dau sydd yn dra adnabyddus yn yr arda! hon scf Mr Gwi!ym Williams, Seaforth, a. di- weddar o CinaUt, Snowdon Street, a Miss Jennie Jones, merph hynaf y diweddar Cnpten John Jones (Lydgate), The Moorings. Gweinyddwyd y seremoni gan y Parch Charles Lester, Ficer St. John, a, 5.r'haith gan ei mam, a gwasanaethodd Miss Enid Jones, el c-hwaer, fc! morwyn. Y gwas ydoedd Mr Owen Owens, o Lerpw! (gynt oil, ardal lion). Cyfranogodd y cwmni pi-iod' asol o'r borcbryd yn Hunt's Hole!, Mount Peasant. \'r ydym yn dymunQ pab hapusrwydd i'r par ieuanc yn eu p)'iodas. Ein Mifwyr.—Mao yn Hawenvdd gen nyju ddeall fod Preifat Robert G -Jones mab ieuengaf Mr a Mrs John G. Jones, 31, Bangor Street, yn gwella yn radJol o'r "trench fever" gafodd tra. yn y frwvdr yn -Ffrainc. Anfomyydef gydag eraill dros- odd i'r wlad hon; ac y mae yn awr yn arcs yn Edinburgh, yng nghartref Ar- gIwydcl Rosebei-y, palasdy pa un sydd yn Ic I.' eI' roldi at wasanaeth y milwyr clwyf- odig. Bu gryn bryder ynghylch Preifat R. G- Jones, gan y bu ar goll am vch- ydig, a phan gafwyd ef ymddengys ei fod wc-cli dioddcf cyfyngder a chalet mawr Gyda Mr U Pritehard, draper, Vodo! House, y gwasanaethai cyn iddo ymuno a'r fyddin.lae yn sier ein bod fel l"- dalwyr yn dymuno gweHhad Ilwyr a Unan i'r bachgen ieuanc addawol a chymerdwy h\vn. Am Seibiant. Da gennym iv,-Icd Pre.fat John Rowlands, Paris House, a,&. un o !ytliyr-gtudwyr yr ardal hon, adref am ychydig ddyddian o seibiant. Gwas- anaethu y mac fel "sorting clerk" i'r- garrison yn Chetmsford. Hefyd mae Preifat Wm. Robinson, Snowdon Street, gynt chauffeur Dr Edwards, Trefeddyg, adref am ychydig o ddyddiau. Mae y ddau yn edrych yn dda a chalonog.
GROESLON,
GROESLON, Newydd Drwga Da. -Ary 27alll b Hydref derbyniodd Mrs Bardlevs, priod Mr Joseph Bardieys, Oldham, air swydd- agaI o'r Swyddfa Rhyfel fo.d ei phriod wcdi ei ladd yn Ffraiuc, a hynny ar y 30am o Fedi, a chafodd SurRenni i'w llenwi yn iinol a'r rheolau. Ond ar y 27ain o Dachwedd, ymhen y mia i'r diwrnod, derbymodd er ei syndod lythyr yn hysbysu fod ei gwr yu fyw, end eri fod- yn garol,,ai,or yn Gprmani ac wpdi torn et go£s ddc, ac yn tclmlo'n ddù, yn gwelht yn ol a ei!ir weled oddiwFth y HvthTr. Ctyda'i. R.W.F. yr oedd, a brodor o Old- Iiain ydyw Joe, a Mrs BradIf'Ys yn ferch- ieuengaf i Mr a Mrs Owen Williams. Tanybryn, Gropfilon. Cyn y-muno a.'y