Y Dinesydd Cymreig

MR LLOYD GEORE YN RHU- FAIN. Hysbysi l' fod Mr Lloyd George ac Ar- gJwydd Milner gyda-n eynghorwvr swvdd- ogo] wedi cyrraedd i Rufain gvmervd rhan gyda'r Llywodraethau Ffrengig ac Italaidd i gyfnewid syniadau ar y safle gyfri-ediii -^4^.

nEON GWLEDIG NEWYDI). Ariwyntiadd Esgob Llanelwy v Pareh H. G. Difkirson, rheithor Llandysilio, yn dder>n grrledig Pee-I. Yn 1887 y rhodd- wnI fitreriaeth Long Houghton iddo gan y Due o Northumberland, a rheithoriaeth J LlandvsUio gan yr Arglwydd Ganghellov J yn 190;),

TLWYDDIANT TANTOPF^ GYMREIG. I"n ddiweddar galwyd ar Madame Laura ans Williams (Henllan). Dinbych ar I'a r rybudd i gymeryd rhan yn un o gyng- m rddau Madame Clara Butt yn Reading, oherwydd absenoidob un o'r prif ddat- geiniaid, Bu yn gymaint llwyddiant fel y mae Madame Butt wcdi ei JIogi i fynd ar d<uth gyda'i' cwnmi yn dechreu ar y

MR HENDERSON, A.S. AR I HEDDVVCH. Mewn ymgom gyda gohebydd Amori- canaidd dvwedodd 31r Henderson. A.S y byddai Llafur yn foddlon gycb'r fath heddweh ae a roddai dprfyn i fodolaeth y gallu milwrol anfoesol mawr oedd yn bod. Ban sierheid trwy drafodaeth, a'r adcg honno yn unig, byddai nid yn unig Llafur, ond bob dyn ymhob gwlad o'r Cyngreir wyr l'odcli eroeso i heddweh drwy drafod- aeth. -*»*•»<

GWEISION Y RHEILEFYRDD. I Yn Nottingham, ddydd Sul, evfarfydd- odd cynryehiolwyr l'iideb ("enedlaetlio: Gweithwyr y Rheilffyrdd er ystyried Cen- edlaetholiad y Rheilffyrdd, IIafur merchod, gwasanaeth fihvrol wedi y rhyfel, a\r am- odan gVahaiiol achwsid gan y safle bre- senno) PHiv.-yd ;uiii*yw bendeifvniadau, ond Did oeddvnt at wasanaeth v Wasg. 't C.\ fv,ynir hwy i'r gwahanol ganghenau.

MARW SYR E. BORDEN. I Daw > newydd fod Syr F. Borden, cyn- A\ einidog y Milisia, Canada, wedi manv, yn 70 mlwydd oed.

SUDD IACHUSOL DAIL CARN I YR EBOL gan II GRfFFITH OWEN, CAERNARFON- --1 ei fod yn rhyddhau y phlegm, ac yr ciiio poen y frest. w gael mewn poteli Is 2c yn y Siop&u 1

SYNNWYR UCHEL SIRYDD. Troi Gwledd yn Elusen. Hysbysir fod Mr W. O. Roberts, Lerpwl Uchel Sirydd Meirionydd. oherwydd yr amodau cenedlaethol fodola'n awr, Ili c mewn cynghanedd a'r ysbryd darbodol sy'n y wlad, wedi penderfynu gwneud i ffwrdd a'r cinio arferol a roddid i'r uchel i -e itliw? vi ac ei-al 'll vm reithwyr ac eraill ym Mrawdlys Dolgellau. Y mae, fodd bynnag, yn barod i roddi lOOp i'w rhanu ymysg sefydliadau elusennol pwysig yn Sir Feirionydd. Da was, buost Jygadog a dottli

LLYWYDD BWRDD AMAETH- YDDIAETH. Gosod PriF, Ceirch. Mewn araith draddododd ym Medford ddydd Sachvrn, dywedodd Mr Prothero, Llywydd Bwrdd Amaethyddiaeth, y byddai i bris gosodedig eeireh gael ei gyhoeddi yr wythnos hon, ar. y byddai iddynt ddelio gyda phytatws. (Ilyda golwg ar lafur aniaetliyddol. dywedodd y byddai iddynt. H'neud defnydd o garoliavorion German" auld a thrairoiol, ynghyda'r gwrthwyneb- WY 1. cydwybodoJ. I o ecl d arnynt eisiau can mil yn ychwanegol o fcrehed, a byddai llafur plant yr ysgolion yn ddefnyddiol.

Y BENTHYCIAD RHYFEL NEWYDD. Pawb i Gyfranu, Dywedir oddiar awdurded gadarn y hydd termau y Uenthyciad Rhyfel Newydd yn cael eu trefnu yn y fath fodd fel ag v gall pob dosbarth yn y wJad gyf,*anu iddi, o r cyfalatvvr cyfoethoeaf hyd at v gwerin- IV], distafllaf. B-dcl i llyn, mae'n ddi- a olygu ddefnyddio peirianwaith y \La\rdy ar raddfa eang iawn. Ym- ddengys nad yw dwy fi! 0 filiwnau 0 bun_ I nau yn fwgan 0 fath yn y byd heddyw! -e-

I RHEOLWR BWYD. Pennodi yr Ysgrifenyddion.  Pcnnodi yr YsgrifenYddion. Ma. Arghv.vdd Davenport ,v«H apwvnti. J\faf' Arglwydd Davenport wedi aIHv¿'utio Mr Hu.h Fran.? P.? „ y,<?? masnaehol,  Mr Davi„ a Mr H P. Hugh? G?bb yn Tsgrifcnyddiou pr.ifat

I PENSIYNAU RHYFEL. I Agor y Drws i Ychwaneg. I Mae Pwyllgor Deddfwriaetliol Pensiyn- au Rhyfel wedi rhoddi i'r pwyllgorau lleol at bensiynau ychwanegol. a rheddion y SWIll o 647,930p 12s 9c o Gorffennaf 1, fyny i heddyiv.

I RHODD I'R IWERDDON.  o d iii -n I)i,i b lill Dft'bymodd yr awdurdodau yn Dublin fel cyfran o rocld y Llyw- odraeth at ail-adeiladu y tai a'r eiddo ddinistri.vyd yn Dublin yn ystod y gvvrth ryfclyno. —

Y SWYDDFA RHYFEL A GWLAN Cyhoeddwyd nos Sadwrn orchymvn newydd yn gwahai\!d gwertim gwlan dyhvyd a," ddefaid ym Mhryriain Fawr, y Werddtii!, ac Ynys Manaw cyn fonawr laf. 191.

I VH IVERNIA. Cyianswjfi y Coliedion. Cy hoeJda y Morly.s a ganlyn :—Derbyn- iwyd hysby.siad ychwanegol o For v Can- old ir yr hwn a rydd y nifer terfynol o'r rhai a gollwyd yn swyddogion a milwyr oedd a r fwrdd yr Ivernia yn 85.

Y BLAID LAFUR ANNIBYNOL A HEDDWCH. 3.1ewn cylafiod o'l. flia d Lafur Anni- byunol yn Glasgow, ddydd Sadwrn, pas- iwyd em bod yn anghymeradwyo gwaith y Cyngreii wyr yn gwrthod cynnvg Ger- mani i drafod heddweh, ac yn galw ar Lywodraeth Prydain i ailystyried y safle. -————

MARW YN GANT A BEG. Mae gwraig o'r enw Mrs Mary Mc- }Iae g:wraig 0' i' en w NIl'S :\Ja1'Y Mc- Quaide, OmeaTh. ger Newry, .n Iwerdd- on, wedi ma rw yn ei hannedd, yn 110 mllrydd oed. Hyhi oedd y ferch hynaf yn yr Iwerddon, ae yn Omeath y treuliodd ei Iioes_ Mae ci hoed yn cyfateb gyda llyfrau yr eglwys. f t

EIN MASNACH. i 't-t- (-,edd mewnforiad y fIwvddyn ddiweddaf 3-11 97,259,329p, a"r allforiad wedi eynnyddu 0 121,G77,764p,

CONDEMNIAD AR WAITH CYNGOR BETHESDA. (At Olygydd y ,;Dineaydd"). Sr,—Y mae Cyngor Dincsig Bethesda, mewncyfarfodyr wythnos ddiweddal, wedi myned y tuallan i'r eylch i gael dyn i wneud llyfrau y Cyngor iddynt. Ni roddwyd unrhyw gvfleustra i neb o'r ardal ymgeisio i Avneud y gwaith, ac fe'n hys- bysir ni y telir y dyn allan o arian y tretli- dalwvr. Tybed a oedd neb o fewn i gylcli y Cyngor aHasai wneud y (,,w,.Alt-h ? Tybed nad oes amryw yn yr ardal fuasai yn falch o gael y gwaith, a derbyn y tal, yr amser gwan sydd yn yr arda) ? Haedda y Cyngor y eondemniad mwyaf am YUl- ddwyn mor wael tuagat rai yn yr ardal sy'n ddigon galluog j wneud v gwaitli. Hwyi ach eu bod yn meddwl iia ddeuai peth fel hyn i'r golwg, ond diolchwn i'r paymuraii Cymreig am roi evfleustra i drethdalwyr yj* ardal ddod i wybod pctliau o'r fath ?Ma^i gywilydd meddwl fod y ('yrigor yn anwybyddu dynion sydd yn yr ardal allasai wneud y gwaith, a dewis un o'r tu allan i gael ei dalu allan o'n trethi ni. —- Yr eiddoch, FAIR PLAY. O.N.—Rhoddwn chwarou teg i "Fair Play" ddvveyd ei fai-n ond tybed, wedi'r CAvbl. nad yr arfer mewn achosion fel eiddo Cyngor Bethesda ydyw ceisio dynion o l. tit?i l 'an ,)t v gw., o'r tuallan at y gwaith hwn, a'i fod yn gynllnn clpth COT;. gynllim deth. COL.

MENYG GWYNION YM MON. Jilywyddwyd dros weithrediadau y Llys Chwarterol ym Mon gan (Ilvriiol T. E. J. Lloyd, yn Beaumaris. Nid oedd car- ch a ror i'w brofi. Amlygodd y Cadeirydd ei lawenvdd fod y sir vn parhau yn glir oddiwrth drosedd y sii? vn I)ai-bati %n g l i- o d di-,i-rt b At- ran yr L chel Sirydd ('.dh\Yll\vyJ par o fenyg gwynion iIi- Cadeirydd a'r Clerc (Mr Walter 0. Jones). Pasiwyd plicdinis o gydymdeimlad a gwcddw Dr E. Parry Edwards, Dewiswyd Mr 0. H. Foulkes at- y Pwyllgor Heddgeidwadol yn lie y diwedd- ar Dr Edwards Penodwyd Dr Lewis Owen, Caergybi, yn ymwclydd a thai trwyddedoi. Hysbysodd y Clerc 11a hi ond 10 o gar- charorion gerbron y llys yn ystod y pum mlyncdd diweddaf, ac yn ystod y flwvddyn ddiweddaf un a gosbwyd. ———-

ANNERCH I PLENYDD Oddiwrth J. T. W., Pistyll. Plenydd, pa hap eleni,—ai rhedeg Yr ydwyt, ai oedi P Ha! daeth y dydd, ai doeth di At-os ili- liaiai-ii oc-i,i- loan Heidden iawn haedda-t.i fwrw I foroc 1(1 Gehena, Gwir ddial i hwn data Os Ellmyn gyndyn a ga Gernod am ni ddawn odiaeth A ddws wae, ac a ddwg aeth. Ah! Plenydd, pu y a lona Os Heidden bydd Ben— ? 0 ba Gyfeiriad y caf arwydd Dydd hedd Ion hyfrycllon Iwydd P Xi bydd Hedd os gorseddir G\vyr y bol a gar y bir, Leisiwn i r garsiwn yn siwr A bar egwyl y bragAvr Budda fydd meddwyn boddus Gordd y brag i gwrdd brys Fydd ar ddiawl am hawl ei hun Yn Gaiser dyn ag usyn. t

GERMANI A'R SUBMARINES. Dywcdir fod pub un sy'n deaii rhyw- beth am wneuthuriad submarines j gad ei alt" Ol- ati i'ti dofli vj ierdvdd Y mae hyn yn argoeli nad oes heddweh i fod ar y mor.

AT GYMRY LERPWL A'R CYLCH. Dymunwn wneud yn hysbys v gellir cael y DINESYDD oddiwrth ein Dosbathwr yn Lerpwl yn "wholesale" neu "retail," ond ymofyn ag ef

<  ?;?-?'? .?  ?,?. ??\'   ?"    M'D'J;'Tííffn *>SL",cY"U"1"l'?;E- MR. !nu?no ?UL? Stationer and Newsagent. STRAND ROAD POST OFFICE, 301, STANLEY ROAD, BOOTLE, LIVERPOOL. The DINESYDD CYMREIG may be obtained wholesale or retail from our Agent at the above address.

Y BEIRNIAD. IJarddoniaeth Dante Gabriel Rosetti sy'n cael y lie blaenaf yn y Beirniad, gan H. Idris Bell, o'r Swyddfa, Rhyfel, Llun- dain Dywed mai yn Saesneg yr ys- gritenwyd yr erthygl gyntaf; ond fod Mr T. Gwynn Jones wedi cael gan yr awdur i'w chyfieithu i'r Gymraeg. Ond oher- wydd pi inder amser bu raid iddo roi fyny'r gorchwyl ar ei hanner, a gwnaeth Mr R. Parry Williams gyda Mr Gwynn Jones y gwaith drosto fel rliwng y tri wyr hyn yr ydym yn cael ysgrif gampus. Teimlwn fod saerniaeth yr erthygl yn gywrain a phedfaith, ac hwyrach y bydd ami i ddarllenydd yn teimlo fel v dy-wed yr awdur am Rossetti fod y llinellau wedi eu "gorlwytho a syrffecl crefft." Fedd bynnag y mr..e'r ymdriniaeth yn un dda a llawer o ol meddwl disgybledig ami, Awstin sy gan y Parch D. Ambrose Jones. Rhydd hanes byr a cliryno o'r dyn itiawr hwn. Mae'n amlwg ei fod yn edmygydd mawr ohouo: "brenin y di- winyddion, a thywysog ymhlith athron- wyr. Digon o deyrnged i'w athrylith yw dywcdyd ei fod wedi lliwio drychfeddyliau pawb a ddaeth ar ei ol ymhob oes, ac wedi gwneuthur mwy yn y cyfeiriad yna na neb arall. r oedd gan Awstin syniadau dyrchafedig am natur Eglwys. Crcdai mewn EgJwys weledig ac anwel- edig. Yi- oedd fel colofn yn y golwg a'i sail o'r golwg. Gesyd bwyslais ar yr Eglwys weledig, or fod y drwg a'r da yn gydgymysg ynddi. Yn yr Eglwys y mae moddion iachawdwriaeth, ac iddi hi yn unig yr addawyd yr Ysbryd Glan." "Beth sydd yn EglwysP Both Eglwys P Beth yw Eglwys:, Rhaid fod y rliai hyn yn gwestiynau dyrys, oblegid y mae'r dynion goreu yn methu cydweled. Yr atebion a roti, l'i* ewestiynau hyn sydd yn cyfrif fod Eglwysi lieddpt, ac nid Eg- lwys. Hvn sydd wi th wraidd enwadaeth ac anghariadoldeb cvefvddol." "Jlae Cristionogion wedi crwydro vmliell oddiwrth y patrwm boreol, ac y mae haer- llugwydd a gwanc Pabau, a phartiol fa.rn a rhagfarn diwygwyr, wedi dryllio undeb yr Eglwys. Yr unig feddyginiaeth vw mynd yn ol eto at y cynllun bore. Mae hon yn ysgrif dda ac amserol. Ieuan Glan Geirionydd sydd yn dilYll gan y Parch Evan Isaac. Xi wyddom betli ddywed Beirdd Cymru am y syniad nad Ieuan Glan Geirionydd pia'r emyn penigamp "Ar lan 'RIorddnen ddofn," a "Rw.v'n sefyll ar dymhestlog lan," onrf mai eiddo Watts a Stewett ydynt Hwy- rach fod Mr Isaac yn llareiddio'r teimlad pan yu dweyd fod y cyfieithiad yn rhagori ar y gwreiddiol, ac mai ar gasglydd bardd- oniaeth "Geirionydd" y mae'r bai am ei roi yn awdur ac nid gyfieithydd iddvnt Ceir ysgrif arall gan Mr W. George ar "Ddyfodol Prifysgol Cymru," a'r Parch T. Shankland ar "Goronwv Owe," "Hen Dramp" gan Mr Llewelyn Williams, A.S. Hen Iythyrau Dewi Wyn a John Elias, ac adolygiadau diddorol gan Ifor Williams a T_ Hudson Williams. Fn o gyhoeddiadau goreu ein hiaith yw'r Beirniad, a boed iddo Flwyddvn Newydd Dda i redeg gyrfa Iwyddiannus a thoreithiog.

MARW IS LYNGESYDD. Dydd Llun bu fanv yr Is-Lyngesydd Syr George Warrender, wedi byr gystudd.

GENI. PRIODI, MARW. PRIODI. Priodas Mr D. Parry, Glan yr Aton, a, Miss Jones, Bodwyn, Llandwrog. Un ddawTIUS, fedrus o Fodwyn-unwyd Ag hynaws lane dichlyn A'r Nefoodd (rwy'n ei ofyn) Roddo ei hedd i'r ddau hyn.Cyfaill. Thcmas-Hughes Ionawr 2, ynghapel Iwrgwyn, Bangor, gan y Parch W. Grif- fith, M.A., Disgwylfa, Parch T. W. Thomas, Uandclulas, a Miss Lucas Hughes, Cambrian House. Porthmadog MARW. Davies-.?na?. 6, yn Craig y Don, Dinor- wic Street, Caernarfon, Mr J D. Sti-eet, Caernarfon, Mr J. D. Hughes Ionawr 4, yn 2. mlwydd oed. Miss Annie Hughes, Bron Seiont, Pont- rug, merch Mr A Mrs Newton Hughes, Gw Nraynol Road, Caernarfon. Jcnes-Ionawr7, Mr John R Jones, Glanrafon, Groeslon.

J. FLETCHER. LTD., ä MEMORIAL WORKS, i CARNARVON I IIANGOR. ;.rrailvvyfi a ehyhoeddwyd gain -v« mm y Dinesydd Cymreig, Cyf., i) i palace Street, Caernarfcm.