Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
I YMLADD AM RYDDID.
I YMLADD AM RYDDID. (Can J. T. W., Pistyll). Gofyner i neb a fynoch pa beth yw yr hyn yr ymladda y gwledvdd am dano, yr ateb a geweh yw mai am Ryddid. Ym- ladda y Cyngreiriaid gyda'u gilydd oil yn erbyn yr Ellniyn am Ryddid. Ymladda yr Ellniyn a'i gyngreiriaid amryliw yu erbyn y Cyngreiriaid cymvsgryw am Ryddid. Rhyfedd iawn fod y ddwyblaid yn eydgyfarfod ineniii un amoan! Pa beth gan a'u gwahanant. Y maet oil yn golygu mvned i'r un hafan. sef Rhyddid. Paham y lladdant eu gilydd ar y ftordd iddo? Methwn weled ond un ateb, sef w hynny, na feddant y syniad iawn am yr hyn yw Rhyddid. Hyd y gvvelwn. y syniad llywodraetliol gan bob un o'r pleidiau heddyw yw mai yr unig beth olygir wrh-Ryddid ydyw mai y dyn fodd y Haw uwchaf ar ei g^d-ddyn yw y uyn rhydd, o gvmaint ag y gall ddweyd wedyu wrth ei isradd, "Gwna hyn a byw fyddi." Y syniad hwnnw fed y lueistr, am mai aieistr yv. yn rhydd j wueud lioll fvvriadau ei galon, yn "Eeistr ac yn rhan- wr." Vmtadda y gwledydd heddyw oil am ryddid y meistr. Gwrthyd y naill ochr gydnabod y llall yn hawlydd yr hawl lionno, ac ymegniant hyd waed i rwystro y naill a'r Hall i'w chael. Posibl fod mwy o'r meistr yn null y German o wleidydda; o'r hyn Ueiaf. felly yr ymddengys trwy ein dry chau ni. Teimlem yn sicr gryn gyfnewid pe pin gorfodid i fyw dan ei iau. Credwn fod ei ddisgyblaen yn llawer mwy trylwyr ae dfeithiol i ddwyn allan y goreu o'r dyn yn beirianyddol. Gallem deimlo chwithdod am lawer llacrwydd, ond feallai lai, neu vn hytrach rvwbeth yn debyg am wir ryddid. Canys cryn feistr fu Mr "J. Bull" pan buom ni fel cenedl yn begera lawer tro. Go debyg ydyw v 11tau i'r hen ir Anrhydeddus "The late" Pharaoh, yr lnvn na adawai i Israel fyned ychydig o daith i'r anialwch i aberthu, ac addoli, yn amser Moses. Ond wedyn, perswadiwn ni, Gymry nfndd. uludd. ein hunain fod "yn well y drwg a wyddom na'r drwg Has gwyddom." Credwn fod Mr Bull, o feistr. yn feistr tra anrhyd- eddus. Felly y dadleuwn yn awr, oher- wydd y 'nae y gwaed Cymre g yn curro yn go uchel yn ei fenydd. Ac y mae yn ddigon posibl fod ein "Harweinwyr" yn ddiolchgar trwy eu holl gal on am fod cvnrychiol leb mor eithriadol o'r gwaed Cymreig wedi ymsefydlu yn y "Rooms to he Let" allasai fod yn ystafelloedd coryn "the mighty old John." Synem ni ddim nad ydym fel cenedl yn rhyw ddirgel lawenhau yn y syniad ein bod wedi ein gorseddu mewn etfaith ar orsedd Prv- dain; gan hynny yr ydym ni yn feistriaid Ymerodraeth fwyaf y byd. Dyma rydd- id! Llefarwn aniodau heddweh yn ol boddlonrw>dd ein? hewvllys. Alesunvn derfynan fe! nad el dynolryw trostynt. Yr vdym yn ihydd--c.-iilys ni all na orch- fygwn bob rliwystr a chenedl a wrth- ddadleua ein hawl. Dysgid ni i gredu fod yr oruchaiiaeth yn y golwg ors tro byd yn 01; ond erbyn hyn erfynir arnom ieitliiin y gras o amynedd, a dibynnu am sicrwydd y fudd- j ugoliaeih ar ein gwydnwch. a'n cy- I pyrddau, »tc. Golyga hyn ychydig bach I mwy o svvn yr "os." Ond tae waeth, j ryddid y cet-(IdiNii-, a hwnnw yn gyfryw beth ag ydyw cael bodoli yn Feist i-laid. Ond yr atiwydd yw, ccrdda yr lioll gen- J hedioedd draws eu gilydd i'r un pwynt— Pawb am "Y Ffon Uwchhf." Nid oes le i bawb ar honno gan hynny nis gellir gwell nae i'r naill gelsio lladd y Hall cyn iddo gael ei draed arni. A'r sawl a adewir—megis Noah a'i epil. Dyna fydd "feistriaid" y byd newydd ar ol y treia y diluw. Gan hynny, nid am ei fod gymhwysach mewn un ystyr na'i gyd-gystadteuwyr o ran dim ond o ran ei aiin i gwtfii, lladd, a difodi ei wrthwyn- elm yr. Y map." syniad yn baganliyd o anil'eilaidd, ae yn ddieflig fwystfilaidd. Ond boed a io. y mae y cyfan yr ydys yn ci gyleh yr awr lion yn amountio i hynny a dyma fydd y peth a geir allan o'r ymladd am ryddid. Ond wedi'r holl heldrin, ymiadd a I lladd, lti yr hyn a cnillir yn y diwedd ii-dd Rhyddid? Xi buasai dim yn fwy bendithiol j'l holl werinoedd a hyrddir i ladd, i lofruddio yn anewyllysgar y naill a'r llall, nag i bob gwerinwr droi i holi ei hun er ceisio cael allan pa beth yw y rhyddid y gorfodir ef i ladd ei gyd-ddyn er ceisio ei sicrhau. Wedi y gallo ateb, neu fethu a,teb, i'w foddlonnvydd yr hyn a olyga, yna troi i ddwys ymlioli pa beth all fod rhyddid mewn gwirionedd. Yna gcisio cael allan pa ffordd a thrwy ba rcddion y gaU ei sicrhau. Tybiwn y gellir cymervd yn ganiataol y gwyr y gwerinoodd Iwropeaidd am y fath beth ag enw yr hyn a elwir yn Grefydd lesu o Nazareth. I ddi]7n -rr I Ac y clywsant heryd mai trwy ddilyn yr I athraw hwnnw y meddianna dyn yr hyn a elwir yn Wir Rydd'd. Cymerwn yn ganiataol y gwyddant am fodolaeth y fatli beth a'r llyfr a elwir "Y Bibl," &c., yr 1mn a gynnwys y ffordd a'r egwyddor- ion trwy y iliai y gellir dod i etifeddiaeth y rhyddid gwynfvdedig a breuddwydiol hwnnw. i i adgyfodiant am y ffeithiau yna, diau y teimlant awydd dod i'r goleuni a geir yn y llyfr, ac yn athraw- iaethau y grefydd ddywededig. Y mae y fath beth yn bod ag Eglwys. a gweinidog- ion proffesedig, ac athrawon uwchraddol, megis ag yi- oedd yr Ysgi-ifenvddion, &-c., yn nyddiau mebyd Cristionogaeth. pa rai sydd yn honi bod yn oraclau i egluro a dysgu egwyddorion hanfodol "Y ffordd newydd." Ond ofnaf na clia gwerinoedd o anghredinwyr, fel ag y gwelir Iwrop heddyw, fawr ddim amgen na bugeiliaid deillion i'w tywys i wir ryddid yr Efengyl pe y gwra idawent ar y llu hwn. Oher- wydd y mae yr athrawiaethau a ddysgant yn amrywio yn ol y,dad a'u magodd. Os Ellmyniaid. dwvfoledd en gwladgnredd Ellmynig yw eu dwyfoledd cyntaf a phwysicaf: yna Ellmyneiddod yw eu Cristeidd-dra. Felly yn union am y gweddill o'r eenbedloedd. ac eitbrio y Mahoineta-iiaid. | Pawb e Grist i Siwtio ei Wiad. Gan hynny, y mae yn rhaid i'r gwerinoedd syrthio yn ol, pob dyn drosto ei hun, i astudio Cristionogaeth allan o eiriau lesti o Nazareth fel eu ceir yn amwd yn y Testament Newydd. T'rwy hynny deuant i ffeindio mai nid oraclau trymddysg y co l egau I wropea idd yw yr arweinyddipn I anffaeledig i ddeall gwir ysbryd y geiriau. Ond yn hytrach, Berson dwyfol arall o'r Hanfod Fendigaid, a elwir yn Ysbryd Glan, Ysbryd y Bywyd, Ysbryd y Gwir- ionedd. 0 ymofyn a Christ yn y Gair, gan ddi- bynnu ar arweiniad yr Ysbyd, deuid i "Wybod y gwirionedd." Ae o "Wybod y gwirionedd" yn ol Crist, deuai i hyn: "A'r gwirionedd a'ch rhyddha cliwi." Ac os yw Crist i'w gredu dyma gan hynny yw y ffordd i Hyddid, a'r unig ffordd: Gwy- bod y gwirionedd, ac "Aros yn fy ngair i." Dyma y ffaith, ond y mae yn ifaith hynod hefyd—Rhyddid a'i derfynau wedi en deffinio yn bendant. Os am fod yn rhydd yn ol Crist, rhaid aros yn y gwirionedd Aros yn—a bod yn rhydd Beth gan hynny yw rhyddid P Ni olyga ddim o'r hyn olygir gan y byd ydyw, sef safle i wneud yn ol mympwy dyn ei hun, neu genedl, ond safle o wasanaeth o dan arglwyddiaeth arall. Yr ewyllys wedi ei throsglwyddo i wasanaeth cariad at arall. I wasanaethu Crist trwy wasan- aethu i reidiau ein cyd-ddvn. Rhodio vm myd cyd-ddyn "megis ag y rhodiodd Ef." A pha beth ddengys lianes ei holl fywyd, ond yr hyn sydd yn gondemniad di-dioi- yn-ol ar yr hyn a broffesir gan y gwledydd Iwropeaidd beddyw P Proffesant ryddhau y naill y ilall. Ond ceir gweled, os na chant fwy o ysbryd lesu Grist i'w calon, ceir gweled pan ant i eetlo eu telerau liedd, a therfynau eu cymod, y bydd y map a dynir. yn cynnwys mwy o ystyi- iaethau milwrol nac o gariad brawdol. Ceir yn :ldiameu. Y mae Iwrop a'i chefn ar Grist heddyw. Ydyw yn wir. "Y Gwirionedd" yn ciii dwylo, ond yn ddi- y styi. Kin rhyddid ymhellach, a'n caeth- iwed yn trymbau. Ond er y cyfan. myn- wn wadu pob gair o Grist, a gwatwar pob i esiampl. A ddellwu i ryddid Os deuwn y mae D u w yn gehvyddog a'i Air yn swp o nonsense. A oes Rhyddid yn bosibl? Oes, a'i ffordd yn ffordd heddweh, a'i bywyd yn wasanaeth syml i'n cyd-ddvn. A'r hwn sydd i fod "Benaf," hwnnw fydd y gwasanaethwr, "yn weinidog" trylwyr- af, yn gaethwas. Beth? ai bod yn slave yw bod vn rhvdd Ie. yug Nghrist. Canys pa ryddid mwy bendigedig y sydd na rhyddid cariad? Cariad yn cael ei garu yn ol, yn anfeidrol ddiffuant. Onid mewn cariad sanctaidd y mae rhydd'd? Ie, yn ddiau. Felly, "Aroa yn y geir- ian" ddwg "wybodaeth o'r gwirionedd." "A'r gwirionedd" fel y mae yn lesu Grist a ryddha ddyn, sef ei droi yn ddeil- iad o deyrnas cariad. Wei, yn aWl, ddarllenydd trwblus, tro i edrych trwy dy Feibl ar vr hyn ey'n mynd ynilaen hedd yw. Gwrando "y proffwydi" gwladgrii-. ar ol vmw-iii(,i(i *a Christ. B,, 1 1) yn wvlaidd dy hun a'th law yn Haw yr Ysbryd Glan. Pwy a ddilyni. Ac os lesu wnai yn arweinydd, ti a dyni wg y byd, mi a'tli wrantaf. Y gwirionedd yn unig a. ryddha ddyn a gwlad. ———— ————
DAN Y GROES
DAN Y GROES NELYNTION TEULU ADWY' R CLAWDB. PENNOD XCVI. Sadi o Dan v Groes. Roedd y Docor a'i wraig wedi eu digio i'r gwaelodion, a phenderfynodd y ddau, deued a udelo, na fyddai iddynt wneud dim mwy gyda theulu'r Yswain. Gwyddai y Doctor y byddai'n goiled ariannol dy- bryd iddo, ond yr oedd y r ymddygiad ar noson y swper yn fwy nag a allai ei oddef. 0 ddyn wedi cael addysg a phrofiad hel- aeth ymysg pobl, yr oedd y Doctor yn hynod o blentynaidd ac annoeth. Y peth mawr yn ei oJwg ef ydoedd cael safle an- rhydeddus yngolwg y bob], a thyna'r pam yr ymawyddai am gad bod yn aelod ar bob pwy 11 go r a Chyngor o bwys berthynai i'r Sir. Costiodd yr awydd afiach yma yn ddrud iddo, oblegid daeth pohl i ddcall ei Wendid, a chafodd eistedd ynghadeiriau y Cynglierddau a'r Darlithiau, a'i osod yn rhestr y "patrons" heb fell. Cawsai ei ddymuniad drwy gaol ei gydnabod a'i weled, ac yr oedd y bobl yn cael yr hyn oedd arnynt ei eisiau, sef arian. Gellir gweled felly, pa mor chwerw oedd y brofedigaeth gafodd yn y swper iddo cf. At hyn, wr oedd yn meddwl cymaint oliono ei hun, nid peth dymnnol oedd cofio dydd ei briodas. Priodas gudd, breifat, ddigariad—y doctor yn dod yn wr i'w fonvyn. Gyda pliriodas o'r fatli nid oes hapusrwydd i'w ddisgwyl. Ni chafwyd arddangosiad o gariad pur y gwr a'i wraig, ac ychydig iawn oedd y tad yn roi o'i fynegiadau i'r plant. Ond gan mai uu mab a gafwyd, yr oedd tipyn mwy o'r eerch yn dod i'r mulwg pan yn delto gydag ef. Dolur,doll oedd odrych at- Airs Gravel 1 r (loctoi-; ond yr oedd meddwl fod y byd yn edrycb arni felly yn peri mwy o loes iddo. A daeth slai-ad Cecil a saeth fwy gwenwynig fyth pan yn rhoi cvfle i Sadi ddod i mown i'r gvfrinach. O. fel y ber- wai ei yspryd tra yn myned gartref y noson lionno, ac yr oedd broil wedi eodi i'r fath raddau fel mai ychydig iawn oedd rhyngddo a cholli amo ei hunan i wneud yr hyn na ddylasai gyda Mrs Gravel. Twn i ddim both i feddwl o Cecil yna, ebai Mis Gravel, mae 0'11 siwr o fod yn gwenwyno meddwl yr hogun acw. Peidiwch a son am dano fo. ebai Dr Gravel, fedra i mo'i ddiodda fo. Toes dim isio i chi droi'n gas, liefo mi, ebai Mrs Gravel. Rydw i'n dal i'ch caru chi o hyd, ac fe ellweh ddibynu arna i pwy bynnag arail dry eu cefn arnoch. Dim o'r nonsans yna hefo mi, ebai'r Doctor. Mi fasan dda i'm calon pe tawn i heb eich gwelad erioed. Diar itio, ebai Mrs Gavel, at fel hyn yr ydych yn siarad hefo Gwraig, ebai y Doctor, be yda chi yn feddwl ydi gwraig? Yda chi ddim yn meddwl y dylai Doctor o'm safle i gael rhywun mwy superior na chi Pam na fasa chi'n meddwJ am hyny'n gynt, ebai Mrs Gravel. Yr oeddych yn r guy bod pwy a beth oeddwn. Prun ai cliwi yn fy ngwneud yn wraig ynte fi yn gadael i t hwi ddod yn wr ocdd ftoIa P Tewch a son, ebai y Doctor, mae'r boeii rydw i wedi ei gal eisys yn ddigon heb ddiodda chwaneg. Beth am fy mlioena i, ebai Mrs Gravel. A ydw i'n neb am nad oeddwn ond mor- r wyii ? Rwy'n <!weyd wrthych am dewi, ebai'r Doctor, neu mi fvdd yn edifar gennych os na wnewch. Gwelodd Mis Gravel fod ei dymer wedi eodi i bwynt uchel. a chafodd nerth i ddis- tewi; ac aetIl y ddau i'r ty bob un i'w ystafell ei hun heb yngan yr un gair with eu gilydd. Wedi ynuldiosg aeth Mrs Gravel i eis- tcdd with y tan, a chafodd ollwng ei tiicimladau dnvy gawodydd o ddagrau heilltion. O! fe fUlll yn ffol, do, do piti na. faswn I wedi gwrando ar gyngor fy mam. LIa war gwaitli y dwedodd hi wrtlia i am gymrud gofal cin cyiurud camrau pwusig yn y byd. 0! mam anwuI, mi fum yn ffol; ond be neith rywun o deimlada niercli pan yn meddwl fod siawns cael rhiwun go lew yn wr ? Toedd o'n hawdd i mi gael fy ligwirioni wrth feddwl y gallwn i fod yn wraig i Doctor Gravel! Oedd, oedd, ddaru mi ddim meddwl am unwaith mai nid cariad oedd tu cefn i ymddygiad y Doctor, naddo. naddo. A ddaru mi ddim meddwl erioed y medrai dyn droi mor frwnt ar gaipan o ferch. O! nad allwn i gael ddoo yn ol! la, ia. piti na ebawn i ddechra eto o'r newydd ar hen adwud fy mam! Mam anwul! 0, fy mam! Do, do, mi drois fy nghefn ar fy ffrind gora! Sut medris i neud y fath beth, a hviiy er mynd yn dwlsyn i law dyn creulon Mam anwul yda chi yma yn gwrando tybad ? Os yda chi, uiewch chi fadda i mi ? 0, deudweh rhwbath wrth eich genath su broil, bron, a thori ei chalon! Ow, ow! mi fnm yn wirion yn rhoi fy hunan yn nwylo y cena drwg. Mi ddylswn fod wedi meddwl mwy o'm cymer. iatI na rhyw dipin o anrhydedd coeg o fod yn wraig i ddoctji-. Wedl'r cwbwl mae carictor yn well na dim byd, ydi, ydi; ond nawn i ddim gwrando ar fy mam, na wnawn siwr. Ar hyn daeth Elizabeth i mewn. a gwel- odd fod ei mam mown eyflwr dnvg. Be su'n bod main, yr ydych wedi bod yn crio mi welaf, ebai Elizabeth. AYel, wel, Elijsabeth bach, dy frawd Sadi sydd wedi insyltio dy dad a lina liono. a daethom adra o Bias Migdol heb Bwpar o fatli yn v byd. a tyda ni ddim yn bwr- iadu sbio arno fo na'r un o deulu'j- Ys- wain byth etc. y cnafoti drAvg iddynt. Be neutho nhw mam gofynai KJia- beth. Peidio dod at y bwrdd. a deuu ch) bod yn gwastraffu in lie cynilo fel pawb ara II. Wei, toedd hyny ddim yn rhyw lawer iawn o bec.iod, mam. Huyrach eich bod yn rliv sensitive, ac yn cymeryd v pcth yn by drwm at eich calon. Ga i neud tamed o ^wpar i chi a tada. Gwna panad bach i mi yma, ebai ei mam, a, dos i ofyn i dy dad be gymar o. Aeth Elizabeth at ei thad i'r ystafell a gofynodd be gymerai i'w swpei', pryd y dywedodd nad oedd amo eisieu dim ond glasiad o Port Wine a biscuits. Gwnaeth Eliza beth yn ol eu cais. a chafodd orchymyn gan oi thad iddi- hi ai mam i fynd i'w gwely, gan fod ganddo eisiau aros ar ei draed am ychydig mwy nag arfer. Nid oedd Elizabeth yn gweled dim allan o'i le yn hynny ond deallai ei mam y gorchymyn yn well. Yr oedd Mrs Gravel yn oohenoidio'n ddifrifol, ac Elizabeth yn poeni yn ei chylch; ond i'w gwely yr aethant gan adael i'r doctor aros i lawr byd yr adeg a fn-ni i. Sefyll i fyny i bondro uwchben ei am- gylchiadau a wnaeth y doctor, a chael a ni be 1-1 i "nap" yn awr ac yn y man yn y gadair. ti'e! pnn ddeffrodd y teulu yn y bore oawsant of flined ag y gallai dyn fod, a'i ysbryd wedi ei suro i'w wraidd. Ond yn godus i Airs Gravel yr oedd Sadi wedi cyrraedd yiio ben bore er mwyn gwynebu'r ystorm, gan y eredai bob am- ser mai y ffordd oreu ydoedd eymeryd gafael ar y cyfle cyntaf cyn gadael i bothau redeg ymhell. Sut yr ydych yma heddyw. nliad, gof- ynai i'r doctor. Dos o fy ngolwg, ebai y doctor, nid oes arnaf eisiau dy weled byth eto. Ond y mae arnaf eisiau eich gweled elnvi, ebai Sadi. Pwy gaiff y mab yn well na'i dad a'i faiii i droi atynt. yn enwedig tra byddant byw ac yn eu cyrraedd. Paid a siarad hefo mi. ebai y doctor. Pam na fasat yn meddwl hynny neitli- iwr ? Wncs i ddim allan o'i le. ebai Sadi. Rwy'n siwr na wnes ddiiii i bccliii'r tad a'r fam ohono chi ai do ? Beth am Cecil yn insyltio dy fam, go mi a i ei dad. Beth oedd yr insylt. gofynai Sadi. Deuel ei hod yn ferch i weithiwr cyff- redin, ebai y doctor. Pa insylt ydi hynny, ebai Sadi. Ilydw i'n meddwl mwy ohoni oherwydd hynny. Roedd da i chi ei gwneud yn fam i mi. ac os oedd hi yn ddigon da chi, pam nad yw yn ddigon da i fod yn fam mi, Dos oddyma am dy fywyd, ebai ei dad. y ci wtyn ccglvd. A wyt titba yn gwy- bod yr hanes? Ydwyf, eba: Sadi. Beth am hynny, ac er eich bod yn ddoctor ac yn dad i mi, a fy mam jn tidim ond monvyn a, mercli i weithiwr cyffredin. pa wahaniaeth yw P Mab i chi eich dan wyf fi, ac yr wyf am aros felly dtued a ddelo. Dos o'm golwg, ebai y doctor, rwyt yn ddolur calon i mi. Dos, a pliaid a dod yma byth eto. Dos, Sadi bach, ebai ei iam. dyn;) fydd ora. Fe af, ebai Sadi, ond coliweh nad allaf aros heb ddod yma eto, eich mab ydwyf drwy'r cwbl. Bore da, nliad. Dim atcb. 13ore da. r.iam. Bore da, Sadi (a rhoes cusan iddo). More da, Elizabeth. Bore da, Sadi anwul (a. chusan eto) a phaid cadw'n ddiarth. Trodd Sadi "i gefn y bore hwnnw. ond arhosodd ei wedd, ei galon, a'i eiriau yn ysbryd byw iV dad. ei fam, a'i chwaer. barhau.)
—-———Mos-————— LLYS CHWARTEROL…
—-——— Mos- ————— LLYS CHWARTEROL MEIRION. Yr wythncs ddiweddaf cynhaliwvd yr uchod. Can nad oedd carchaTorion i'w ]nofi cyflwynodd yr Echo! Sirydd, Ifi- Howell J. AY Uams, bar o fenyg gwynion i'r Cadeirydd. Syr Osmond Williams,
BWYDO MOCH A BWYD DYN. I
BWYDO MOCH A BWYD DYN. I Gelwir syw at ddatganiad Bathurst yn y Senedd, sef "mai amhriodol yn awr ydyw rhoddi yn fwyd i'r mocli mewn liwm mawr yd a blawd, nac i anifeiliaid eraill ychwaith. Y mae er budd darbodaeth genedlaethol fod bwyd o'r fath yn mynd yn uniongyrchol i ddtu."
IGWASANAETH FILWROL. I
I GWASANAETH FILWROL. I I RHYDDHAD I WEITHWYR ■ I AMAETHYDDOL. ■ Gwasanaet  Any Senedd daeth Mesur GWaSanaethl Filwi-ol dan ystyriaeth adroddol. Cynnygiodd Mr Snowden' i ychwanegu yr amser o chwe mis i ddeuddeng mis rhwng yr ad.ymholfadau.—Cefnogwyd gan Mr Hogge. Sylwodd Mr Forster fod y dyn oedd wedi gwneud lhyw wasanaeth yn y fyddin yn cael 12 mis 0 amser rhwng yr ad-ym- holiadau. ond nid oedd yn credu y dylid gosod dynion heb wasanaath yn yr un eafle. Gwrthodwyd y cynnygiad. Cymerodd trafodaetth Le ar rhyddhad dynion oedd yn gyflogedig mewn ffermydd. Cefnogwyd gwelliant Mr Peto gan Mr Molteno. yn yr hwn y rhoddid ihyddhad cyffredino! i Meithwyr amaethyddol. Credai Air James Mason fod v golygiad ei bod yn amhosibl cymeryd vchwaneg o ddynion Dosbarth A oddiwiib ama?thydd- iaeth m cael ei orliwio. Dywedoild Mr Macpherson fod y gwell- iant roddodd ef i lawr yn dod i fyny a'r ernes a wnaeth. Yn ymarferol, nid oedd y Mesur i ymyryd ar hyn o bryd ag un- rhyw un oedd yn dal cysylltiad ag am- aethyddiadh ar Mawrth 31, 1917. Nid oedd unrhyw annealltwriaeth rhwng Swyddfa Rhyfel a Bwrdd Amaethydd- iaetli. Rhoddid tystysgrit i'r pwrpas gan gynrychiohvyr Tleol Ihndd Amaethydd- iaetli. ond yr oedd gan y Swyddfa Ryfel hawl i apelio at Lywydd Bwrdd Amaeth. yddiaeth mewn achosion arbennig. Tynodd Mr Peto ei welliant yn ol, a chynnygiodd Mr Macpherson ei welliant ei hun. Gwrthwynebai Syr Charles Hobhouse y cynllun o roddi y tystysgrifau. Cynygiai ddileu y geiriau oedd yn liaAvlio fod tyst- vsgrif yn cael ei riiodd cyn y gellid cael rhyddhad. Dywedodd Mr Prothero, Llywydd J Bwrdd A111 aethyddiaeth, ei fod yn croes- awu gwelliant Mr Macpherson, ond nid oedd yn xueddu i edrych safn ceffyl Rn- rheg. vhaid oedd bod diffyg dealltwr- iaeth rhwJlg y Swyddfa Ryfel a'r Bwrdd Amaethyddiaeth, gan fod y naill a'r llall eisiau dynion at ei phwrpas ei hun, Ond yr oeddynt wdi cytuno i gyd-weithio. A r oedd yna nifer fawr yn awr o weith- wyr ar y i r, ond nid oedd llawer ohonynt o nemawr (ldefnydd. Trefnodd y Swydd- fa Ryfel i anfon 14,000 o aradrwyr yn 01, a theimlai yn ddiolchgar am hynny. Pe c-edwid y dynion ar y tir ar ol gwaith y gwanwyn fo deimlai yn hapus. 0 dan gynllun y Llywodraeth anfonir yr enwau 1 wyllgoruu Amaethyddol, v rhai roddai dystysgrifau fod y dynion yn gweithio i niser 11a wn ar amaethyddiaeth. Yn ol gWilliant Syr C. Hobhouse gallai unrhyw liD oedd yn meddiannu gardd hawlio rhyddhad. Protestiai Syr Hamar Greenwood yn erbyn ostyn y ffafr hon i amacthyddiaeth. Er eu bud y). un o'r dosbarthiadau mwyaf llwyddianus yn y wlad. gosodw vd hwy mewn safle freintiedig. Trwy roddi i mewn i'r dosbarth yma yr oedd y Llvw odraeth wcdi sefydlu cyn.reol beryglus. Ar hyn o bryd yr oedd amaethyddiaeth wedi ei selio rhag y Swyddla Ryfel. Cytunwyd a chynygmd Mr Macpherson. DarHenwyd y Mesur am y drydedd waith. trwy fwyafrif o 137 yn obyn 19. Rhydd y Mesur hawl i'r awdurdodau milwrol alw i fyny am archwiliad medd- ygoi y j-hai canlynol:- 1. Tiriogaethwr anaddas i wasanaeth tra mor. 2. Dyn wedi ei droi o r fyddin oherwydd rhesymau meddygol. 3. Dyn a wrthodwyd yn flaenorol oher- wydd unrhyw resymau. f Mae yr uchod yn cael eu rheoli gap y cyfyngiadHu catil 'N.rlol:- 1. Xi ail-archwilir unrhyw ddyn o fewn chwe mis i'r adeg y trowyd ei o 'r fyddin neu a wrthodwyd. ( 2. Y chwe mis hyn i'w liestyn i 12'mis yn achos un fu yn y fyddin am o leiaf iig. 3. Xa dwir ar unrhyw un Eydd ikewn gwaith amaethyddol gwirioneddol hyd Mawrth 31, 1917. 4. Ni ail-archwilir unrhyw ddyn a glwvfwyd neu a anafwyd ar faes y iywydr. 5. Ni rul-archwilir unrhyw ddyn a drowyd o'r fyddlif neu a, wrthodwyd oher- v. ydd analluogiad parhaol neu hollol. 1 A i a
Advertising
J. ELIAS AND SONS. HAIRDRESSERS, HAVANA HOUSE. PWLLHELI, Has the Largest and Best Selection of Ladies' Real Hair Tails in Stock. tnspection Invited. Also Agents lor Metropol Razors.