Y Dinesydd Cymreig

DYDD MERCHER. BRWYDR ARRAS. Adrodda Syr Douglas Haig fod ymladd ffyrnig yu parhau ar yr oil o'r ifrynt o Croisilles i'r gogledd o Gavrelle. Pery y gelyn i wneud adymosodiadau aflwyddian-. nus gyda phendertyniad, a hynny lit-b ys tyried v colledion. Yr vdyni wedi dal t in safleoedd ac wedi gwneud cynydd yn IlWY- rain Monehy-les-Preux ao ynghymydog- aeth Hoeux, pentref sydd wedi ei amddi- ffyn yn gryf yngogledd y Scarpe. Gwnaeth y Germaniaid adymosodiad flyr- nig yn erbyn pentref Gavrelle, ond llwydd- wyd i'w trechu. Yn ne ffordd Bapaume- Cambrai enillodd y Prydeinwyr dir ar ffrynt eang yn nwyrain Epehy. a chyr- haeddwyd Camlas St. Quentin, ger Yaud. huille. ADRODDIAD GERMANAIDD. Hawliant fud yr ail vinosodnul PrJ- deinig i dorri tnvodd ar firynto 10 milltir wedi ei dreehu gyda cholledion liuwr. Hefyd, methiant fu ymgais gyffelyb i dorri ti-wodd ger Arras, gan i'r Prydeinwyr ddi- oddef colledion enfawr. Addefant eu bod wedi colli yehydig gannoedd o latlieni ar ffordd Cambrai-Arras, ac hefyd bentref Guemappe, ADRODDIAD Y SWYDDFA RYFEL. Anfonodd y Swyddfa. Ryfel adroddiad allan, a gwodir honiadau y Germaniaid. C'yrhaeddwyd y nod bwriadedig bob tro. Disgrifir yr adroddiad Germanaidd fel un yn awgrvmu prydpr yn) meddwl y Pencad- lys Germanaidd. YR AWYRWYR, Ymosododd tait- o awyrlongau morwrol ar bump o ddistrywyddion Germanaidd ar arfordir Belgium. Tavawyd titi o'r Ilong- au, a thybir ei bod wedi suddo, gan 11a ddychwelodd ond pedair i Zeebrugge. MESOPOTAMIA. Parha y Prydeinwyr i synmd ymlaen ar y Tigris. Meddianwyd Samarra. Yng ngors.af y rheilffordd, rafwyd 16 o beir- iannau rheilffordd, 224 o dryciau, a dau gwch yn cynnwys ead-ddarpar. Ymladd- odd y Tyrciaid yn ffyrnig, ac yr oedd eu colledion yn drwm. PALESTINA. Adroddir fod y Tyreiaid niewn safleoedd eadarn, a, bod eu Hindi yn eyrraedd o Gaza i Beersheba.

nVDD GWENER. Y CYFLEGRAU. Yn ystod dydd lau y cyflegrau oedd yn I gwneild y rhan fwyaf o'r gwaith ar 7 I ffrynt Prvdeinig a Ffrengig. Cymerai 11 hyn le yn y eyich rhwng St. Quentin ac Arras ac vnghvmvdogaeth Ypres. METHIANT Y GELYN. ( Yn ystod y nus gwnaed ymgais gan y gelyn i adteddiannu Gavrelle, ond trodd allan yn aflwyddiannus. Daliwyd eu milwyr gan y tan Prvdeinig, a dioddefodd y gelyn golledioil trymion. I Y FFRYNT FFRENGIG. Yngogledd yr Aisne, gwnaed ymgais gan y Germaniaid i ymlid y Ffrancwyi- oddiar w'astat-ir (liemin-des-Dames. Methiant fu dwy ymgais ffyrnig o ciddo y German- iaid, a dioddefasant golledion mawr trwy ditii y Fframnvyr. Gwnaed ymgais gyff- elyb yn Hurtebise Farm, ond trodd allan yn fethiant. ADRODDIAD BERLIN. Fxlrydd yr adroddiad Germanaidd fod eu safleoedd yn awr ar ochr ddwyreiniol pentref Gavrelle. Ond hawliant fod eu safle yn well yn Chemin-des-Dames, a'u bod wedi trechu ymosodiad Ffrengig yn Bray. I YMGYRCH FORWROL, Ymosodwyd ar Dunkirk gan ddistryw- yddion Germanaidd. Ymosodwyd arnynt I gan longau (,.vleliw.vliol a Phry- deinig, ac enciliodd y gelyn i gvfeiriad I Ostend. i SUDDO LLONG, Ar Ebrill 12 toqwdiwyd yr agerlong Kildale, tra ar ei mordaith i Malta. Aeth y eriw i'r CVC!Um], a saethwyd atynt gan y submarine, gan ladd un o'r criw ac anafu wyth eraill. Daeth dau o gychod cylchwyliol i'r lie. a diflanodd y sub- marine. Y tebyg yw fod y Germaniaid wtxli bwriadu lladd yr oil o'r dwvlo, er mwvn dileu pob ol o'i phresenoldeb ym Mor v Canoldir.

I I DYDD SADWRN. I Y FFRYNT FFRENGIG. B11 y Prydeinwyr yn llwyddiannus ar y ffrynt hWTl. Get- H irgicourt, rhwng Cambrai a St. Quentin, meddianwyd y ehwarelau. Aeth y gelyn oddiyno mewn brys, gan adael llawer o ddeunydd nr eu hoi. Cymerwyd amryw safleoedd oddiar y gelyn ger ffordd Cambrai-Arras a rhwng Roetix a Gavrelle. mosododd y gelyn yngogledd-orllewin St. Quentin, ond lhvyddwvd i'w hatal gan H('hosi ('oll..diun idd.vnt fir 01 bl''I\dl' fyw- iog. Ataliwyd rhuthr Germanaidd g) t, i, Loospan?ingynauppiriannoL I Pery bywiogrwydd yn yr awvr. Din s- i tiiw\d saith o awyrlongau y ??]vnant-i ti-iil-.?-d saitii o ,iw.vi'lon_aii y a 0 n hawyrlongau ni ar goll. Bu y Ffrancod yn llwyddiannus yngog- ledd yr Aisne a Champagne. Er Ebrjll 16 cymerwyd 130 (J ynau oddiar y gciv.i. I TANBELENU RAMSGATE. iNos lau, ymosodwyd ar Ramsgace gan amryw longau (Jerinanaidd. ? ani wd tua 100 o bolenau. Llwyddwyd i ymlid v gelyn yn fnan. Lladdwyd dyn a dvrjes a dinistriwvd amryw dai. I MWNAU MORWROL. i?ywcdy .Morlvs bod wodi IC.vl(.Il v mwnau vm -N,Fot- !,I. MESOPOTAMIA Y11 ystod noswaith Ebrill 24-2-j enciliodd I y Tyrciaid gyda brys, i gvfeiriad v bryn au. STREICS BERLIN. Cviioeddir yn ypapurau Gormi'Wiidd apel gan y Cndfridog Groener, pena.*th v Swyddft) Ryf?.a<.w?t!iwyrcnd-dd:)t??t' yripwysteisioamyt-an?no?x?I digon 0 ddeunydd ar gvfer y milwyr. Seiiia ei I apel ar eu hanrhydedd a'u gwladgarwch. I a d\ wed, "Xid ydym ymhell o gvrraedd Y nod."

¡ I CAEL BABAN MEWN PARSEL. Cynhaliwvd cwest yn Shotton ar gorff baban yn ol y dystiolaeth a gafwvd gan blant oedd vn t yn chwareu 110 s Sadwrn, mewn pajmr wedi ei lapio. Ymddengys cf fod yn newydd-anedig, a darn o galico wedi ei rwymo am ei wddf. Yr oedd Dr Owen, Connah's Quay, yn tystio iddo ar- chwilio'r corff, a dywedai ei fod yn credit iddo farw drwv ga,el ei dagu, a'i fod wedi ei eni'n fyw. Pasiwyd rheithfarn o "Lofruddiaeth wirfoddol yn erbyn person nou bersonau anhysbys."

TRETHU CWN. Datgana Mr Bonar Law eu bod yn y styried y eynnyg o drethu own yn gvn- naraeh na phan yn chwe mis oed. Yn y Senedd hysbysodd Mr Bonar Law y bwriada gvflwyno ei Gvllideb ddydd Meroher.

CYNGOR PLWYF LLANLLYFNI. Cynhaliwvd cyfariod blynyddol y Cyng- ol. il- oedd yn bre- sennol Mri Robert Jones, Henry Wiliiam Owen, E. Pierce Jones, Hugh Jones, John Jones (Talysarn), Richard Roberts, \Yni. W. Owen, Robert Thomas, Griffith Evan Jones (Pcllygroes), G. Llewelyn Griffith, John Parry, a Griffith Jones (Llanllyfni). Penderfynvvyd peidio gwneud unrhyw gyfnewidiad yn y swyddogion tii Ii- pwyl- gorau. otid mewn achosion o absenoldet) neu ddymuniad am newid. ■4 A ganl.vn ydyw y rhestr ar ol ei ehy vviro:—Cadeirydd, Mr Robert Jones, Go- gerddan, Talysarn. Overseers: Mri John M. Williams, Cae Mawr, Llanllyfni; John Parry, 74, Rhedyw Road, Llanllyfni; G. Rowland Williams, Awelta, Penvgroes; Richard Roberts, 58. County Road, Pen- vgroes Robert Griffith Jones, Glanafon Terrace: Hugh Jones, :2.). Station Road, Ta lysarn. Pwyllgorau Sefydlog. Pwyllgor Llwybrau Mri G. Llewelyn Griffith, 01 >1. Jones, Richard Roberts, Robert Thomas. Henry Owen, John Jones. Pwyllgor John Parry, Richard Roberts, Griffith E. y C)addieydd:?[ri ?fortis R. Roberts, Jones, E. Pierce Jones, Henry W. Owen, Pwyllgor y Gwelli annau Mri John Parrv. Griffith Jones. William William Owen, Griffith E. Jones, Henry AY. Owen, John I.font.s. Pwyllgor Ariannol: Mri Griffith Llewelyn Griffith, Morris H. Roberts. W. W. Owen, Robert Tliojiiis, Evaii Pierce Jones, John Jones. Ar y Pwvllgor Plwyfol: Mri G. Llewelyn Griffith, Griffith Jones, W. W. Owen, G. Evan Jones, K. Pierce Jones, Hugh Jones. Arofygwyr yr Ysgolion Elfennol.- Nebo: Mri Morris R. Roberts a John Ellis Jones. Llanllyfni: Parch R. Rhys Hughes a Mr G. Llewelyn Griffith. Pen- ygroes: Mri W. W. Owen a Griffith Evan Jones. Talysarn: Mri Henry W. Owen a Hugh Jones. Tanyrallt: Mri Thomas H. Hughes a Hugh W. Jones. Galwadau. Pasiwyd i beidio gwneud treth ar gyfer costau cyffiedirjol (yn cyn- nwys y llwybrau) eleni eto. Y Claddfeydd.—Pasiwyd i geisio gwneud ar 35p at yr adran hon. Cydymdeimlad. Pasiwyd pleidlais o gydvmdeimlad a'r Cynghor.vdd William W. Owen yn ei brofedigaeth o golli ph'n- tyn. Cofnodion.—Cadarnhawvd cofnodion v cyfarfod cyffredinol diweddaf. ac un arall arbennig. Llwybrau. (1) Penodwyd Mri Robert Thomas, Henry W. Owen, John Parrv, a G. Llewelyn Griffith i weled llwybr nod- wyd gan y pwyllgor, Mr Henry W. Owen i lod yn gynullydd. (2) Pontycriwia Cadarnhawyd yr argymhelliad Mri Richard Roberts a John .Jones drefnu i adgyweirio. N.N llwybr yn Talysarn i gael sylw yn y Cvng- or Iiesaf. Y Claddfeydd.—Cadarnhawyd gwaith y pwyllgor yn argymell (1) Hysbysebu am donvr beddau i St. Rhedyw a Gorphwys- ia (2) yn rhoddi caniatad i wnoud eithr iad i reol ar amodau priodol; (3) yn rhoddi rhyddid i'r torwr beddau ddyfod o flaen v pwyllgor os yn parhau i dybio fod ganddo gwyn (4) trefnu i ailrifnodi bedd- au yn St. Rhedyw; (5) yn gohirio newid pris toni beddau. Rhyddttad yr Afonydd. On lwodd Mr Griffith E. Jones gadw at v priodooldeb 0 syrmid yn y cyfeiriad hwn. Tvbiai rhai ei bod yn ddiweddar at y tymor hwn, ond 1 penderfynwyd mynd ymlaen er hynny tuagat fod yn sicr i'r dyfodol. ———— —

DYNION B3 A C3. Dywed Mr Maepherson na iwriedir an- ion dynion B3 a C3 i wasanaeth cyffred- inol, os na byddis ar ol ail-arclnviliad yn eu cael yn gvfaddas i bwrpas cyfiiewidiad. ———— .060- ————.

MR J. H. THOMAS, A.S. Oherwydd ei iechyd anfoddhaol bydd i Mr J. H. Thomas, A.S. Llafar, gvmeryxl gwyliau maith. ———— 4'.

AELOD4U CORFFOROL CELF- YDDYDOL. Dywed Giveinidog y iVn.siwn Cod dros ?.OOOoRe lodau colfyddydol wedi eu cvi- It?nwi ei- tol.il(l I-I]' ———— -00 ?.

GWENITH 0 ARGENTINE. Caniatad y Llywodraeth. Mae Llywodraeth Argentine wedi can- iatau i allforiad 100,000 o dunnelli o 'wenith i'w rhanu rhwng Yspaen, Brazil. Paraquay, a Norwv, 1 Mae hefyd wedi cytuno i ganiatau all- foriad 180,000 o dunnelli o wfmith n I 28,00^> o dunnelli o flawd i Brydain Fawr a'i Chyngreirwyr ar yr ainod i Brydain warantu dychweliad y symiau liyn os bydd angen o Gorffennaf i Mfd:

ADAR TO. \n y Seiudd dywedodd Syr R. Winfrey na chaniatai Bwrdd Amaetiiyddiaetli i blant yssgol ffurfio cymdeithas i ddinistrio adar to, ond o dau arolygiaeth eu liath- rawon.

rPYSTEB Y PARCH G. CEIDIOG -1- ROBERTS, LLANLLYFNI. £ s. d. Cydna byddwyd cisuc.s 81 (j + T. (>w'.vm del Roberts Cae Aihraw 0 5 0 Rev Edward Powell, 15.A., Ffes- tiniog; 0 2 G Rev W. Mathias Griffiths, M.A.. Dyffryn () 2 6 Miss A. J. Roberts, late Infants' C.S., Penvgroes 0 5 0 Mr Griffith J. Jones, Peny- garth alltlle 0 2 6 Mr AY. Owen, Plasynbont, Bont- newydd 0 2 0 Rev J. Jones, Brynrodvn, Groos- Ion 0 5 0 Afr K van Jones, Plas Dolydd Groeslon 0 2 6 Mi1 R. J. Thomas, Groeslon t) 2 6 Mr Daniel Hughes, Llwyngwalch, Gi-0(1,,Ioit 0 2 G Mr Henry Hughes, do 0 2 6 Mr T. -J. Willi:I!IIS, P.O., Llan- llyfni 0 3 0 Mr R. J. Robe its, Compton. Llanllyfni 0 2 G Mr Ellis Jones, P. n. Terrce. eto 0 2 G Rev R. Edwards, Baptist minis- ter, Peny,roes 0 2 6 Derbynir y tanysgrifiadau yn ddiolchgar gan yr ysgrifenyddion,— Mr O. W. JONES. Snowdon Street, Llanllyfni. ,W. Mr J. B. DAArTES, School House, Llanllyfni, X.AY.

EBENEZER A'R CYLCH. Y Dr a'r f--lant.-DN,dd Mercher, Ebrill 25ain, yn y Llylrgell Hydd) lvbenezer, daeth titir.vw faiiiati zt'ii I)Iiiiit -,Yfaj,i,i(I Dr Parry Edwards. Y mac y cyfarfod hwn yn gwneud mawr les. Beth bynnag sydd yn mynd yn brin Y niae y gymdeithas hon yn sicr ohono i'r plant. Yn y cyfar- fod hwn rhoddwyd dau bwys o bytatws i bob plentyn, ac y inaont yn cael siwgwr y tro liesaf. « Angladd. — Dydd It i), hebryngwvd gAveddillion Mr Richard John Da vies. Green Terrace, i fynwent Macpelah, Chvt- ybont. Gwasanaethwyd with y ty ac ar bill y bedd gan y Parch William Griffith, ALA., Disgwylfa. Wele benillion ar ei ol o waith y bardd ieuanc Mr Alfred Griffith, Chvtybont: Daeth y newydd trist am Ricliard, Do, fe ddaeth fel ergvd fawr, j Parodd ofid mawr i'w deulu, Heh ei disgwyl, daeth yr awr; Ei- yng nghanol y tywyllwch, Sy'n eu hanigylchynu'n awr, Fe ddaw bore llawn mwy disglair, Fe dry Duw hi'n fore gwawr. Rachgen ieuanc, hoff, a distaw, I Ln a gerddodd Iwybrau Daw, Pan yn Identyn yn yr y.sgol Gwy-ddai (d y ffordd i fvw Bachgen gweithgar yn y chwarel, Geisiai A\neud yr hyn oedd dda, Dengys mni mai'i ludl ddelfryd Ydoedd byw yn fachgen ùa, Mynd i'r Ysgol Sul a wnaethai, Deallodd rinwedd Gwned y Groes, Yno y dysgai rodio'r llwybr Ar hyd ennyd fer ei oes I i rwyth y dyddian gwerthfawr hynny Ydvnt ]¡l'ddyw'lI felus iawn, Fe tu hynny'n gymorth iddo ] ermill buddugoliaeth lawn. Mawr yw'r les i't- bi-ofcdigaetli Roddi Richard yn ei fedd, Er yn ieuanc, galwyd arno 1 gael profi'r dwyfol hedd; Yuo IIlat' YII ('anu'n ddedwvdd Heb Xi bydd iddo otid mwyaeli. Dim ( nd uiio gvda hwy. M au y teulu yn < 1 dagrau Ai- ol profedigaet'i t'awr, Cant rvw ddiwrnod gwrddyd eto; ATn y Gaanan bydd ei gwawr. Disgwyl oil gan gari:¡'u croesau Hwyrach na bydd li-I i,iilv'xi liir, Na ddL-.v'i, ilwid iddynt hwythau Uno fry yng Nghaanan dir.

PONTRHYTHALLT. bartret. —- Da oedd gennvm weled y iiiilwt- letiane Mr Evan John f. ies, Bryn- gwyn, yn ein plith, a golwg gv,-td'« arno. Marw.— Diwedd vr wythno., bu farw Airs Davi<>s, annwyl briod Mr John Davies, Ty Capd Ccnnant, Gelliod gynt. Cadd gys- tndd pur faith, a chladdwyd dydd Sadwrn. Prudd.—i)eallwn i'r ileni- N-dd ddod iod Mr Hugh Michael Roberts, Bryngwyn, wedi colli ei fywyd yn Ffrainc. Ge<ly o'i ol deulu ti'allodu.s. Y Plant.-us Saboth diweddaf, Ebrill 22, cahvyd cwrdd gwobrwyo plant y Glas- good. Dyma fel y gwobrwywyd:—Dos- barth rhagbaratoawl, Adran A. 1, Gwyn- oth Owen, Ty Capel, a Maggie Owen, Tau Dinas, 1.8; J. William J. Jones, Arthur Terrace. S. Salon 1.: 1, Robert J. il- lkiins. Ca<> .Racli. 17 2, Humphrey Wil- ¡i,lms, lai :ewydliioll, (i. aloll 11.: 1, Robert H. Jones, Taweli'a. a Cletlwyn Williams, Fron HoaacI, 29; 2, John Daniel Williams, Glan Arthur, a Gwladvs Owen, Tan Dinas, 28; 3. Emrys I. Jones, Arthur Terrace, 4. Salon V.: 1, J. Myfanwy Hughes, Bessie Jones. Pandy, a Maggie 2, Jennie Wil- liams, Tai Xewyddion, 25 3, Elsie Wil. liams, Penisa'rwaen, 18; 4, Jennie Tho- mas, ]\lado-g Terrace, 15. Sai'on VI. 1, Ceiiuven Williams, Tai Xewyddion, 36; 2, Doreen Evans, Gorphwysfa. 4; 3, Percy I). Williams, Glan Arthur. Safon VIII.: 1, Alary AYilliams, Arthur T»>rrac(>, 49; 2, Sophia Williams. Tai Xewyddion, 40; 3, Mary Hughes, Cottages, a John Williams, 2G. Cyflwynwyd y gwobrwyon gan Miss Kate Parry, ysgrifenyddes, a chaed an- erchiadau rhagorol gan Mr 1). Jones, arol- ygwr, a'r arholwyr, Mri AYm. Rome Owen. Gridith Williams, T. Rees Owen, a Thomas Jones.

RHYDrDDU. I Cyflwynedig i Mr Griffith Evans, Y Planwydd, ar ol colli ei Annwyl Briod,- Sul y Blodau—Sul i'w gofio, Dydd a/ch teulu yn eu liwyl; Dydd a'oh priod megis heulwen Gyda gwen ei gwyneb gwyl, 'X disgwyl Pasc a gwyliau Ilawen, Ol er tristwcJi 'r siomiant fu, Sul y Blodau onld T olaf- YII ei bedd 'roedd Aiiiil(, ,,ii! 'R. trvdydd dydd 'rol Su y Blodau,- IN- *N-tll o'r gloch y bore gwyn, Y) oinld Annie'n tawel rodio Drwy ororau oer y glyn Cyn y I'asc yr oedd yn gorffwvs Yn y Rettws ger y Llan, 'R dyrfa drist oedd yn ei harwyl wylo'n bruddaidd• ger y fan. Own fod ymson yn eicli mynwesv— Yn dygyfor ddydd a nos,— ei chwmni Ilawen,— Cofio'i gwen a'i gi-tiddlau l hos Meddwl am y lonerch lionno. Yn y Bettws ger y Hi' Ond, er wy!o ac ocli'neulio.— riuno'n dawe a wnel hi. Sna'r AYyidai ar ei gyrta Alar gan a .sun ei thon, I reuliodd Annie ddifyr chwareu I Do, ar fmion glanau hon; Prudd yw r adar bach ncwynog X wyli) maent a phruddaidd swn, Wedi colli un a'u porthai,— 'N gyson iawn gwrandawa'i cwvn. W el, fy nghyfaill. sych dy ddagrau, Rliaid i r tli'cin yw bod yn gudd— Huno i oi'ffwys y mac Annie, Huno hy<! y hurp hydd An cyiodi heb ofidiau f dragwyddol hafaidd ddydd Sul y Blodau, byth ni wvwant Haf didiwedd, hwn a flvdfl. R H, WTLLTAMS (Glan Dwyrvd).

RHOSTRYFAN A'R CYLCH- Gwaeledd. Dr",}. gennym ddeall fod Mrs Jane Jones, Waen Bach, Hhostryfnn, wedi cad pi tharo yn bur wael ddydd Llun, Ebrill 23. Chwith ei gweled wedi cael pi chaethiw(> i'w hystafell wely. Y* mae ymhlith y rhai hynaf yn Rhostryfan. Dyinunwn iddi adferiad buan i'w ohyn- hefin iechyd. —Hefyd Miss Lizzie Jones, Glashyn House, yr hon sy'n wael era amser. N id yw hi ond ieuanc, ac yn enetli wasanaothgar mewn llawer cylch. Gobeithiwn y caifl adferia<l llwyr a hU:1n. -u-

BYDD RICHARD EVANS, MEDDYG ESGYRN (Bone Setter) ADFER LE, GAOL STREET, PWLLHELI, yn Ymweled a'r lleocdd canlynol yn wythnosol:— Dydd lau.-Alarl,-et Vaults, Llan- gefni. Dydd Gwener.—Sportsman Hotel, Portmadoc. Dydd Sadwrn.-Emu Temperance, 2, Palace Street, Caernarfon (gerllaw v Farchnad). Oil at y Gewynau i Ddynion lac Anifeiliaid am Is I ie: a 2s 6c y Botel, 3c yn ych wanegol drwy'r P08t.