Y Dinesydd Cymreig

HoOtON 0 LANAU'R LLYFNWY. I Gan Miss MALLT WILLIAMS, HYDREF. Mae'r awel yn oori ar i'ynydd a rlmv, A ehoedvdd a dolydd yn newid eu lliw, Cryn telyn adervn, ewyd a her oi si, -Fe cld;lI'fn'r cynhacaf--y¡' Hydl"d y'v hi: Rhaid gadael yr Hafod. l'i- Heridref yr awn, A da fod y nenbtcn 11 grvf ac. yn ilawn. Syrth erinddaii y denv fel eiincldail y rhos, Mae mwyfwy o wywdra bob bore a iios, Yr adar ehedant i hinion y De, AnawerhengyfaiHihinionyNe— t Mor nnig yw hwnnw Yn Hydref li oes, Heb feddwl am Hendref Yng iiglivsg,(td y Groes. CalrSOlll gip at- ddarlun Hugh Williams, Snowdon Street, Penygroes, Yn y "War Hospital" yn Sheffield yr erys Hughie, wedi dioddef ohono efleithiau y elefyd. t-1 fod yn gwneud eynnydd | boddhaol. Brysied fendio. Xawn Sul oawsoin y pleser a'r fraint o vmvveled ag Ysgol Ge-nhadol Cefn Coed, Talysarn. Deohi^euwyd y gwasanaeth dnvy adrodd y 9fed bennod o loan gan Miss Jane Williams, v ehwaer ddall o Eifion Terrace. Cafwyd eynnlliad da ynghyd. Llywyddwyd gan Mr Evan Evans, 4, Brynderwen, Tal y Sarn, y brawd sydd a'i holl allu ar wneud daiom i'r ysgol feehan lion, ac arweiniwyd yn ddeheuig iawn gan Mrs Jones, London House, y hi bob amser yn barod iawn i in-zieud ei i-haii vii yr adran lion o'r gwaith. Diddorol yw canfod y plant a hithau yn eydweithio mor rhagorol. Mrs Rowla-nds. Tynyfaw nog, hithau yn dry soryddes yr ysgol, ac yn wir hen fane go dda yw hi fel y sylwyd yn v eyfarfod. Cymerwyd rhan mown canu ae adrodd yn rhagorol gan nifer f;iii-]- o'l- C',l f- wyd gair gan yr hen bererin Griffith Wil- liams, Llys Ifor, yntau yn dwyn tystioi fieth iiehel i'r ffyddlondeb .sydd yn cad ei ei ddangos gan y brodyr a'r chvviorydd hyn sydd yn gofalu am y plant Mrs Jones, Eifion Terrace, hithan wedi bod yn ddiwyd bob amser gyda'r plant iell- engaf. Cafwyd gair ymhellach gan Mr R. Williams, Bodysgaw. Yna aed at waith y eyfarfod, sef cyflwyno "Cwpan arian" hardd i frawd ieuanc fu yn cych- wyn yn ysgol Cefn Coed, ond ar hyn o bryd ym maes y gyfla fan yn Ff raine, sef W. R. "Williams, Bodysgaw. Da iawn, Ysgol Cefn Coed, am gofio ei phlant sydd ar wasgar. Canfyddir ynddi ddarlun da o Eglwys St. Paul, yn Athen, yr Eglwys Gatholig, wedi ei hanfon gan tin o fech- gyn yr' ysgol, sef Evan R. Jones, Bryn Llyfnwy, Talysarn, yn rhodd, ac yn gar- edig vhoddodd Mrs Rowlands, Tyn y Fawnog, a Mrs Jones, London House, ffiam dda am dano i'w osod ar fur yi VPtafell He y cynhelir yr ysgol. Yn ys- grifenedig arno ceir:—"Cyflwynedig i Ysgol Genhadol Cefn Coed. Tal y Sarn. gan v Preifat Evan R. Jones, Saloniea, Awst 2", Hnl." Treuliwyd prynliawn hapus yn eu mysg, a theimlwn yn ddiolchgar am y evfle. Tebyg oto vii fuan. ia-vi- bendith sydd yn j dod o waith fel hyn wneir gyda'r plant. Am yr ysgol rad Sabothol, Clod, clod i Dduw. Yn sicr yr ydym yn llawenhau fel trig. olion Ciannau Llylnwy yn llwyddiant y brawd ieuanc. Mr T. Alvm Williams. Bod sgaw. Talysa-rn, ar ei waith yn myned trwy arlioliad vii A ber- ystwyth. Mae ef a 'i wyneb ar y weini- dogaeth, a bydd yn cych wyn ar ei yrfa golegawl yn Aberystwyth yr wythnos hon. eiii dyniuniadau goreu ar ei ran, a disgwyliwn cyn hir y bydd yn un o gewTi pwlpudau yr Hen Gorff. Llongyfarchwn y fonesig Blod wen Willi am*s. Ty M awr, Talysarn, mercli i Mr a Mis J. F. Will iams, ar ei dyrchafiad yclnvanegiad sylweddol yn vi ehyflog. Yn Birmingham y bu hyn, ac yno y deehreu- odd vn v General Post Office Rhagorol, Blodwen, yr ydym yn Uawenliau yn fawr yn eich llwyddiant. Yn uwch eto. Clvwsom iddi ddod allan yn llwyddiannus o nifer fawr oedd yn ymgeisio. Gwyeh lawn. Da gennym ddeall fod INTr J. Roberts, Snowdon Stiyeet, R?ny £ >rf>es. vn pwella. Yn yshyty Tpswicli yr erys ef ar hyn o bryd, yn dioddef oddiwrfh effeithiau y nwyon. Brysied wella a dod adrei atcm. a chaiff groesaw mawr, Da gennym weled Mr Edward Williams High Street, Penygroes. adref am yell, ydig ddyddiau o'r fvddin, ac vn edrych eyxtal. Bu Edward yn frawd d< Fnyddiot pan oedd Teml Uwchllifon yn ei bri. Mae ef a')* Ilu fit yi) A- ovfarfodydd heddyw yn ddigoii poil. Brysied y dydd y denant 011 adref. Llawer iawn o ddiolch i Trebor Eifion am gael cip ar el Scrap Book. Mae n ddiddorol iawn, a gwledd yw cael mynd trwyddo. Yng Nghaernarfon, ddydd Sadwrn, un- wyd trwv briodas Mr Hugh Roberts, County Hoad, Penygroes, a Miss M. Jones, Snowdon Street, Penygroes. Gwasanacthwyd ar y briodasferch gan Ml's Griffith. Hirwaen Honse. Penygroes, a chymerwyd rhan y gwas gan Mr Peter Roberts, brawd v priodfab. Erys ef ar hyn o bryd yn Farmborougb. gyda'r R.F.C. Dyinunwn hir oes, ieeliyd. hawddfyd iddynt ar ell gyrfa briodasol. Da gennym ani Iwyddiant Mr T. Michael Jones, Baptist Street, Peny- grocs. Bydd yn deehreu ar ei waith fel curad yn Ffestiniog Mae'n sicr fod dymuniadau goreu trigolion Glannau Llyfnw.v ar ei ran. I Fyd y Fodrwy.—Yng nghapel Seisnig Blundelsands, Lerpwl, priodwvd gan y Parch T H. Martin, y gweinidog, Miss M. J. Jones*, 20, Baptist Street, Peny- groes, a'r Rhingyll W. Charles Turrett. Yr oedd y Rhingyll ar y -maes yn Tsing- tan, China, pan. dorodd y l'hyfcl fllInn, ac yn un o r rhai cyntaf i lanio yn y Dar- danelles. Hefyd eniflodd y Groes Fil- wrol am ei ddewrder yno. Bu yn eael ei arwisgo gan y Brenin am hynny. J P(ir- thyna ef i'r South Wales Borderers Dymunwn i'r ddeuddyn hyn bob hapus. rwydd, llawenydd, a hir oes. Bl1 raid taflu drosodd hvd y nesaf am- ryw ("I. nodion oherwydd diflrvg gofod.

DYDO SADWRN. FFRYNT FFLANDERS. Pery y bywiogrwydd cvflegrol ar y ffrynt Prydeinig yn Fflanders. Bu y gwyr traed mewn cyffyrddiad a'r gelyn, yn ystod yr hwn y lladdwyd lluaws o Germaniaid a chymerwyd 100 yn gar- cha rorion: Cliriwyd amryw bwyntiau cryfion gei Tower Hamlets a Polygon Wood, torwyd i fyny gan ein tan adymosodiad o eiddo y. gelyn ger Zonneboke Gwnaed rhuthr llwyddiannus ger Cherisy. yn Arras. Yr oedd yr awyrwvr Prydeinig yn hynod fywiog o'r ttl o! i linellau y gelyn. Tan belenwyd aerodromes a rheilffyrdd, a phoenwyd v mil wyr gan y gyliau peir- iannol. Gwnaed naw o beirianau y gelyn yn ddifudd. a ehollwyd un Bry. deinig. > Y FFRANCOD. Glnwed tri ymosodiad gan v gelyn ar safleoedd y Firaneod yn Argonne. Trech- wyd hwy gvda cholledion trvmion. YMOSODIAD AWYROL ARALL. K o Wener ymosododd yr awyrwvr Germanaidd ar v glannau Ri-ydeinig.^ Dyma y pedwervdd ymosodiad a wnaed yn ystod yr wythnos. Taflwyd bombs yn Suffolk, Essex, a Kent, ond ni fentrodd yr awyrwyr ymhell i'r tir. Aeth ych- vdig ohonynt i gyfeiriad Llundain. ond methw.vd a chyrraedd v Brifddinas. ITALI. Ymosododd yr awyrwyr Italaidd ar Pch), gorsaf lyngeso! Awstria, Cymer- wyd rhan gan amryw oli- awyrwyr, a thafhvyd fair tunnell o fFrwdbelenau gan achosi llawer o ddinistr. Adroddir foci yna fvwiogrwydd eyflegi-ol ar ranbarth Toti.tl(, o'i, ffrynt Italaidd. AMCANION GERMANI. Anerehwyd y Reichstag gan y Cang. hellor Germana idd. q svlwodd fod yn l'haid iddo ar hyn o bryd wrthod nodi eu hameanion yn y rhyfel. Dywedai fod ymgyrch y submarines yn eael dvlanwad lie mai amcan gw ladw ein wyr Prydain oedd reisio ban anghvdfod yn Germani, gan fod eu dat- ganiadau yn hollol 11nghyd\cldol 8g anglieruo!i hnnfodol Germani. • i

DYOO LLUN. BUDDUGOLI AETH YM MESO. POTAMIA. Ail-ddeehreuodd y Prydeinwyr ar en hymgyrch yn erbyn y Twrc ym Meso- potamia, a rhoddwyd ergyd drom i'r gelyn. Ar ol ymdaith yn ystod y nos, yr hon gymerodd y gelyn yn annisgwvl- iadwy, ymosodwyd ar eu hadran flaenaf yn Ramadie, ynghymydogaeth yr Eu- phrates. Ar ol diin-i-tiod caled o ymladd, llwyddwyd amgvlehynu y gelyn. Gwnaethant gais i dorri trwy y cylch. ond trodd allan yn aflwyddianus. Ad- newyddwyd y brwydro ddydd Sadwrn. a bu raid i filoedd o'r Tyrciaid l'oddi eil harfau i law r hefyd cymerwyd gynau. stores, a llawer o ysbail ara 11. FFRAINC A FFLANDERS. mosododd v gelyn dair gwaith ar y safleoedd Prydeinig rhwng Tower Ham- lets a Polygon AYood. Llwyddwyd i atal yr ymo?odiadan. a dioddefodd y gelyn golledion trynrion. Bu y evflegrau yn hynod fywiog o'r ddwy ochr. Yn ystod dyddiau Gwener a Sadwrn taflwyd It tunnell gan ein liawynvyr ar safleoedd pwysig o eiddo v Germaniaid, Dinistr- iwyd 14 o awyrlongau Germanaidd, a chollodd y Prydeinwyr bump YMOSODIAD AWYROL AR I LUNDAIN. Nos Wener cymerwyd rhan gan 20 o awyrlongau yn yr ymosodiad. ond er pob ymgais methwyd a threiddio trwy am- ddifl' -jife N-d(I allanol y Brifddinas. Saeth- wyd un cvhonynt yngenau Afon IJundain a'r Hall ar y glanau. Taflwyd" bombs ar Kent, Essex, a Suffolk, ond ni ddigwydd- I odd unrliyw golledion. Nos Sadwrn ymosodwyd gan dair ad- ran o awyrlongau y gelyn. Daethant o wahanol gyfeiriad, a gwnaed yr ynfosod. iad yn gydamserol. Ni threiddiwyd trwy yr amddiffynfeydd ond gan ddwy neu dair o beiriannan. Taflwyd bombs yng ngogledd-ddwyrain a de-ddwvrain LILin- dain.. Yn ddiweddarach yr un noson gwnaed ymosodiad avail, ond llwyddwyu i' IV gyru hwy ymaith. Gollvngwyd bombs hefyd yn Kent a Sussex. Yn ystod yr ymosodiad hwn lladdwyd 11 ac anafwyd 83 o bersonau Nos Sul, rhwng 6.40 p,])1, ac 8.0 p.m.. 1 eroeswyd glanau Kent ac Essex gan niter o beiriannan Germanaidd. Llwydd_ odd oddcutl1 deg ohonynt i dreiddio tnyy amddiffvnfeyd y Biifddinas, ond ni ddaeth dim mwv na phurnp uwchben Llundain. Taflwyd amryw boiiibs, oiid ni ehyhoeddwycl unrhyw fanvlion am golledion neu ddinistr. LLWYDDIANT ITALAIDD. Meddianwyd safle newydd gan yr Ital- iaid ar Wastatir Bainsizza, a chymerwyd 1,400 o garcharorion. Llwyddwyd i atal adymosodiadsu o eiddo y gelyn. Mewn rhan a rail o'r ffrynt cymerwyd 400 o garcharorion. 1(It.

CYMDEITHAS GYMREIG BOOTLE A'R CYLCHOEDD. (At Olygydd y t;Dinesvdd"). Syr,—Goddefwch ofod o'ch "Dinesydd" yn gyfrwng apel daer at fy nghydgenedl sydd yn preswylio yn y cylelioedd uchrl yn cynnwys y dclau ryw u we hi aw 16 oed. Gan fod iasau a min awelon oerion v gaea f i'w teimlo, a lleni'r nos yn deehreu amgau, a swn drysau gwahanol fudiadau a chymdeithasau yn eael eu hagor, y mae'l' Cymru sydd a'u calon yn curro mewn cydymdeimlad a Hen. can, ac awen, yn ogystal a mnterion n phyucian llosg- edig; y dydd, wedi pasio yn ffurfiol i sef- ydlu Cymdeithas Gymreig yn y cyleli- oedd. Gall hon fod yn gyfrwng nid yn unig j ddiddnri, ndeiladu, a diogelu ieu- ündyd o afaelion temtasiynau cryfion a lluosog ond hefyd i gadw 11 well a rhwd y dref lliag gorchnddio a rhydu y talent- an disglair- ac addav/ol sydd yma. Prii angen gwirioneddol y dvddiau terfvsglyd presenile;! yw addysg a diwylliant i oleuo'r nieddwl fel ag i allu ffurfio barn ar fater- ion a phvnciau'r dydd; ynghvdag astmlio en diwydiannan a'u credianau, vhag capl en cy 1 elioedd fel deillion- gyda phob math o svniadau a siaredir ac a bregethir y dvddiau presennol. Pan ddofir y tevrn- asoedd o'u gwylltineb, ae y ffrwynir y bwystfil, goUir disgwyl mewn gobaith an. doriad gwawr ar gyfnod newydd, ac mi obeithiaf i "loewach byd a glanach nen" allan o arogl afiaeh Jl1\q jiylor a swn magnelau aniano) a materol. Credaf fod angen cymdeithasau o'r natur yma i'n golcuo a'u cynmhwyso gogyfer a'r cyfnod newydd..Mac yna faterion, pynciau, a svniadau ooddvut yn eael eu hystyried cyn y rhyfel yn freuddwyd.ion a dvch- mygion gwylltion, ond erbyn hyn wedi dod yn sylweddau byw, i'n gwaredu rhag eael ein traflyncu gan newyn gan ber- chenogion cyfalaf. Cyn cloi dynuinat wasgu Yl' apel gartref ar ran pwvllgor y gvmdeithas, ac i bawb uwchlaw yr oedran lii'hod roddi ell presenoldeb yn Yestri • Trinity y Sad?rn nesaf, Hydrd y Ccd. am 7 o'r ?"h i ddcibyn adroddiad y pw\?!?o!' 22. Miranda Road, Rootle. H. J. J. I

I AGERLONG SIR FON. Yn Gadael Caernarfon. — 7 45 a.m. j 9 L7 a.m. 110 a.m. I () p.m, 3 0 p.m. I 5 p.m. Yn Gadael Sir Fon.8 30 a.m.; 10 0 a.m. 12 0 noon 2 0 p.m 4 0 p.m. o IT, p.m.

COLQUHQUN & GO., Manufacturers, M'JSHias, ssotiant All-Wool Tweeds and Yarns ft Mill Pricss. Mi Cam'^i3S Fa!1 cui: [???SS?S?E??? ESTABHSHm?SSa PATTERNS of our LOVELY GENUINE GOODS made pTo :u,.Lns, Q:Nn QDV:.a: any Lady or Gentleman. Write r them to-day, & I Partus' Own Wool made Into any k'n. WOOL of Woollen Goods. See our booklet Trythj sjjoul Twafda. (AsonU Wantlo) Trosolwiridiad Masiactidy. Y MAE I MASNACHDY GROCERY EANG LAKE & Co., Ltd., YN 18, Bridge Street, Carnarvon WEDI E1 GYMERYD DROSODD GAN DAVID ROBERTS, (Manager If Cwmpeini uchod cyn y trosghvyddiad) — ————————————————— f Dygir y Busnes yn mlaen ar yr un llineHau poblogaidd aC o'r blaen, sef, y Nwyddau goreu mewn Provisions, Blavvd Bara am y prisiau isaf.

YCHWANEG 0 DAL I'N MILWYR. I Gostio 50 Miliwn yn y Fhvyddyn. Y rnae yehwanegiad i rod yng n<ihyF- Juga u y milwyr yn y Fyddin a'r Llynges -cein iog yn y dydd yn yehwanegol am bob blwyddyn o wasanaeth yn ac'hos y milwyr, f a thair ceiniog yn y dydd yn yeluvanegol wedi tair b] o wasan- aeth yn aelios y morwyr. Yn yehwan- egol, bydd i ddynion gyda dibynwyr gael eu l'hvddhan o'r allotment gorfodol pre. sennol o 6e yn y dydd gan preifats eliorporals, a 10c i ringyllwyr a swyddog- ion eTaill yn aehos y Fvddin. a ehyfrnn o'r allotment heb fod dros 3s 6e yr wyth- nos yn aehos y Llynges, Gw7neir ffwrdd ag ataliadau yr ysbytai oddigerth pan fyddo dyn yn gvfrifol am yr hyn y hyddo yn eael. ci drin arno. Mae'r yeh- vvanegiad mewn grym yn awr. Rhoddwyd hysbysrwydd o'r yehwaneg. iadan mown Hvthyr o eiddo Mr Lloyd George at yr Ysgrifl'nnydll Rhyfel a Phrit Arglwydd y 31orlys. Dywed Mr Lloyd George fod eostau evflogau ae allowances presennol y Fvddin a'r Llvnges yn drog" 225,000,000p, ae fod yr yehwanegiadan a awdurdodir yn awr yn golygu yehwaneg- iad i'r Gyllideb o 50,000,0(K)p yn y flwvdd- yn gyntaf o'i gweithrediad. Cyhoeddir pcndfTfyniad y Llywodraeth o berthynas i dal ae allowaneos y rhengoedd ieuenga f o'r swyddogion a ehomisiwn yn fuan.

CAERNARFON A NANTLLE. Yn Gadael Caernarfon.—9 0 a.m.; 1 0 p.m. 5 0 p.m. Dydd Sadwrn yn unig: 8 0 P. in. Yn Gadaei Nantlle. 10 0 a.m; 2 0 p.m. 6 Ii") p.m. Dydd Sadwrn yn unig: ft 0 P. III-

MOTOR COCH WAENFAWR. Yn Gadael Caernarfon.—Dyddiau Llun, Mawrth, M-archer, a Gwener: 1 0 p.m.; 6 0 p.m. Dydd lau: 1 0 p.m Dydd Sadwrn: 1 0 p.m.; 4 0 p.m.; 5 30 p.m.; 6 30 p.m.; 7 30 p.m.; 8 80 p.m.; 9 30 p.m. Yn Gadael Waenfwr.-Dyddiau Llun, Mawrth, Mercher, a Gwener: 11 0 a.m. 2 30 p.m. Dydd lau: 11 0 a.m. Dydd Sadwrn: 11 0 a.m. 2 30 p.m. 4 403 p.m.; 6 0 p.m.; 7 0 p.m.; 80 p.m.; 90 p.m.

CAERNARFON AC EBENEZER. Yn Gadael Caernarfon.-Dyddiau Li-i i, Mawrth, a Mercher: 4 30 p.m. Dydd Sadwrn: 12 0 noon 4 0 p.m.; C 30 p.m 9 0 p. i-n. Yn Gadael Ebenezer.—Dyddiau L I u.1, Mawrth a Mercher: 10 p.m. Dydd Sadwrn: 9 0 p.m.; 1 30 p.m.; 5 0 p.m.; 7 30 p.m.

MOTOR COCH TREVOR. Yn Gadael Caernarfon. Dyddiau Llun a Mawrth: 4. 0 p.m. Dydd Mercher: 9 0 a.m.; G 45 p.m. Dydd Gwener: 5 0 p.m. Dydd Sadwrn: 12 0 noon; tO p.m.; 8 SO p.m. v Yn Gadael Trevor. DyddiaiJ Llun a Mawrth: 8 30 a.m. Dydd Mercher: 7 30 a.m.; 4 50 p.m. (o Pe," Ion). Dydd Gwener: 8 25 p.m. Dydd Sadwrn: 8 20 a.m.; 1 15 p.m.; 5 20 p-*0' (o Penlon) Dyddiau Ffair Caernarfon bydd y Motor yn gadael Penlon am 7 » a.m. Dyddiau Ffair Pwllheli bydd Y Motor yn gadael Bontnewydd am 7 0

CAERNARFON A LLANAELHAIARN. I, Yn Gadael Caernarfon.-Dyddlau Llun, Mawrtk,, a Gwener: 3 30 Dydd Mercher: 9 0 a.m. 6.30 p.m. Dydd Sad- wrn: 12 0 noon 3 30 p.m.; 8 30 p-> I Yn Gadael Llanaelhaiarn. — pyddi30 Llun. Mawrth, a Gwener: 8 30 ft-10, Dydd Mercher: 7 30 a.m.; 4 30 p-10* j Dydd Sadwrn: 8 30 a.m.; 5 15 p.m.

I CAERNARFON A BEDDGELERT. Yn Gadael Caernarfon.—Dydd Llun a dydd Mercher: 4 30 p.m. Dydd Sadwrn: 5 30 p.m. Yn Gadael Beddgelert.—Dydd Lrun a I dydd Mercher: 9 0. a.m Dydd Sadwrrl: I D 0 sum.

CAERNARFON A PHWLLHELl. Yn Gadael Caernarfon. Dydd Merg- er: 9 0 a.m Yn Gadael Pwllhtli. Dydd Merch8r 1 40 p. rn. I

I LANGADWALADR. Y Parch Riee Price Hughes sydd A'-e,li ei drwyddedu gan Esgoh Bangor i f',r()' iaeth Llangadwaladr, yn lie y Parch f H. Griffith, yr hwn sy'n symud i

GENI. PRIODI, MARW. MARW. Jcnes—^ledi 27, yn y Studio, Llanwnda, priod M) S. Maurice Jones, A.H ('.A.' 1)1-io(I Ali, S. ?Nlauj-](,e -Joties, Hughies—Medi 27, yn 70 mhn-dd oed, fon. 7() iiil%v d d oc,( ] Miss Hughes. Cranford. East Twthill. Caernarfnn.

J. FLETCHER, LTD., MEMORIAL WORKS, CAERNARFON a BANGOR. Ajgraffwyd o chyhoeddwyd gan Cwmni y "Dia^ydd Cymrt,.ig," Cyf.4 71 18.. P8d.aoe Street, caernarfoll