Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
I NODlON O'R BE.
I NODlON O'R BE. I I DWYRAIN" MORGANNWG. Mae Rhyddfrydwyr Dwyrain Morgan- nwg yn prysur bwyllgora a pharotoi eu byddinoedd ar gyfer ennill y sedd ych- wanegol yn ol ad-drefniant yr etholaeth- au. Diddorol yw clywed areithiau hen gewri pybyr y brwydrau politicaidd gynt yn "fwrlwm o frwdfrvdedd byw. A thra yn dwyn enwau cewri y iiydd Ryddfrydol i sylw y gwrandawyr, megis Bright. Ban- nerman, Asquith, &e., ftynnid ni na Kon- iwyd am enw y Prif Weinidog, er mai Cymry twymgalon yw y rhelyw o'r symud- wyr. Fel Cymro, a.c Ai-fonwr, teimlem i'r byw, gan Tioli pa un ai ei edmygwyr sydd wedi ei gamdcleall ynte Lloyd George sydd wedi gadael yr egwyddorion. Pery y naill a'r Hall i ni ofidio, gan y credwn fod peth gwir yn y ddau. ^'Y DOWN TOOLS." Er bytheirio a. bygwth, ewdi eu barnu a'u condemnio gan Wasg a Jlwyfan, ni "vvelodd y glowyr yn dda bleidleisio o blaid ytyn!tunuc!iodM protest yn erbvn y bwriad o alw mihvyr o'r pyllau glo. Gotidir ni wrth ganfod oulni y dosbarth hwn, Diebon, fodd bynnag, mai yr ar. weimvyr sydd i'w bein, He nid y eyfangorff. Xid iawn cynnal cyfarfod o ychydig ddegau mewn ty tafara neu glwb, a phasio penderfyniadau gan nifer o wyr ieuainc, H phriodoli hynny fel barn miL oedd o weithAvyr hollol nnhysbys o'r tri)- Todaethau. OwiT yr aeth miloedd yn "irioddol i'r fyddin o'r De (nid Deheuwyr ychwaith, ysywaeth), ond nid yw eyfartal- edd y rhai vmuBodd yn uwch os can uched a rhai ardaloedd, ac nid teg fod un sir a bran bob gwr a. llanc hyd ddeugain oed wedi eu galw, tra mi]ocdd o fechgyn ieu- ainc yn cael nrian mawr a'u gwario vn ami yn bur ddibwrpas, drwy gael eu llechu vngliysgod gorucbwyliaeth. Ac os yw y Llywodracth 'yn mynu galw dynion. teg galw poh dosbarth yn gvfartal. t I AMCANION RHYFEL. Y dyddiau hyn ceir cytres o gyrddau yn cael eu cyna:iI gan aelodau Seneddol a masnaehwyr nia*.vr yn benaf, i> amcan honedig o oleuo y werin ar Vvir amcan y :lyfe!, ,id ymddenys fod gweledig- aeth eglur ar y pwnc, ac amlwg yw nad yr un yw yn awl, ac ar y dwln-eu. Nid yw ad'fer Belgium yn ddigon heddyw (gall fod hynny ar fin bod yn bosibl), a rhaid codi cwyn Alsace-Lorraine; ond rhyfedd na foddlonir i (b-igollon y dalaith bender- fynu, nac ychwaith i werin y wlad hon ddweyd ei bam ar a yw am gario y rhyfel ymlaen ai peidio; a rhyfedd sylwi fod nifer o gefnogwyj* mwyal aiddgar y cyrdd- au hyn yn d.dynion cryf, cyhyrog, a wnel- ent, pe yn dyniuno bynnny, filwyr da PASIFFIST1 AID. I Sefydlir a fhynhelir nifer 0 gymdeich- asau heddycho! yn v Dc o dan wabano! o eiinvii chariad rliwng dyn a dyn a chencdl a ehenedl. >'id o'r eglwys y xarddant, fel II y mae yn resya meddwl. Dynion gwe, rinol yn ymgynull ar y Sabotli i stafell- oedd i geiiiio helpu cael egwyddorion bro- gethwyd gon y Saer ienanc o ^Nazareth yn ^narferol. Dylasai hyn ddeffro yr eglwys i'w f-byfrifoldeb as os bydd to o rai ieuainc yn cilio o'r eghvysi i'r eyl^h- oedd hyn, gweinidog Dnw fu'n cyhoeddi l yr efengyl "yn ol Ieiai o liwlnud a maes Sasiwn, a swyddogion eglwysig arinnnog ae ariangar fun areithio i hudo y bech- gvn j ladd eu eyd-ddynion fydd yn gyr- rifoi—dynion sy'n rhy lwfr ac anghyson i Tvnd gyda r bechgyn druan, ac, os iawn y deallwn bethau, bydd Hef gwaed v bechgvn yn erbyn y dynion hyn. B. A. I
Advertising
  ?? 1Q aMN & I E?B PENTYMOR Y LLE GOREU ELENI AM Ddilladau Parod all a d au arod J Sdgiln BeGbii a Phlan? YDYW MASNACIIDY • H. R. PHILLIPS, 5, POOL STREET, CARNARVON (Gynt gyda Mri "Bradley* a I1, and O. Clothiers). j CEtR YMA OOEWIS HELAETH 0 BOB MATH 0 DDILLADAU PAROD AM BRISIAU LLAWER YN IS NAG A GEIR MEWN UNMAN ARALL, OHER- WYDD EIN BOD WE DI PRYNU MEWN PRYD. COFEWCH Y CYFEIIIIAD,- 5, Stryd y Llyn, Caernarfon,
HootON 0 LANAU'R LLYFNWY.…
HootON 0 LANAU'R LLYFNWY. i Gan Miss MALLT WILLIAMS. I TACHWEDD. 1 Wele Dachwedd a 'i riinderau Gvd,i'l Ix-gi(i fel v fi'],Illl Heli ymholi am adwyau Cliria'r brvniau ar un 11am, Yng nghvfodiad ei dymhestioe-dd Ac ym merw'i daran grot, Dyrcha'r denv a'r niynyddoedd Freichiau noethion at y m l. 0, fy enaid, wyfc ti'n coho Nad yw Tachwedd heb ei gân, .A,Iae'i ilawon glywn heno Pe bai'r galon ddigon glån; Puro'i dannau wnai'i dymhestloedd, Telyn iddo ydyw'r byd, Ac mae'r leslI yn y nefoedd Eisiau'i fiwsig byw i gyd. Bore Mercher, wedi cyrraedd ohoni yr oedran o 77 mlwydd oed, yr hnnodd jn I dawel iawn y ehwaer Mrs Mary Evans, annwyl briod Rhys Evans, Wellington vl brio d It? 1, House, liltullyfni. Yr oedd yn wanaidd ei hiechyd ers blynyddau, a chadd gystmld am tun. 9 wythnos. Nodwedd benaf byw- yd ein hanwyl ehwaer oedd tawelwch a charedigrwydd. Bu yn briod am 51 o fiynyddoedd, tymor hir, oiude. Gwelotid ami broi'edigaeth yn ysxod ei bywyd, ond daliai yr oU yn daAvel. Gedy briod, pump 0 terched, a thri mab i aiaru eu coiled av 01 priod a mam ofalus. Fel v bu fywy bu ianv, mewn 11a wn hyder am y tmvyd gwell, a diameil iddi gael mynediad liel- aeth i'r heirdd drigfannau. Claddwyd dydd Llun ym my invent newydd Gorff- wysfn, Llanllyfni, pryd y gwasanaethwyd gan y Parclin Hyv.el Roberts Clynnog, ac Edward Thomas, Penygroes. Nawdd v Nef fo dros y teulu ell yn nydd cu pro. fedigaeth. Adref am saib y mae'1' eyfaill ieuanc My J. Phillip Jones, Nebo. jlae wedi esgyn yn uchel gyda' Marconi erbyn hyn. Da lied i ddringo. Nos lau daeth toil dda ynghvd i Soar, Penygroes, i weled perfformiad o "DemI Clod" (Gilbert Williams). Gwnaeth y plant eu gwaith yn dda fel arfer, dan ofal y ddwy chwaer Mrs Morris, Rhwngllwyni, a Miss Jones, Bryngoleu, y rhai sydd yn cymeryd diddordeb neilltuof gyda y gwaith yma o addysgu y plant. Cymer- wyd y gadair gan y brawd Mr Morris J. Hughes, goruchwyliwr Cwmni'r Pearl, yn absenoldeb y Parch J. M. Williams, y gweinidog. Gwnaeth Mr Hughes gyi'eir- iadau tyner at Mr Williams, sef ei fod (Lin y cwinwl yn herwydd gwaeledd mawr ei annnyl briod. Gwasanaethwyd hcfyd gan y boneddigesau Mrs H. Williams, County Hoad; Maggie Owen, Bronfedw; Mary Evans, Talgwvnedd. Diolch i'r cfeillJon yn Soar am ddal ati fel hyn i gynnal cyiavfodydd o'r natur yma. Mac eiaiau nnvy 0 laiver, er cymaint yr alauas fawr sydd yn y byd heddyw. Xis galhvti weled j priodoldeb o roddi i fyny gyfar. fflrdydd 11er a chan. Dnliwn i obeithio lpetlia.i. gvtftU, ft clyr y vvawr cyn mr. Doalhn fod pwyllgyr y Hand of B(iJ1 we4i diwis htJU sw|ilde^i(jn y tyawy oli, lu, elttnj 9tQ M, ij\tb9,f¡ -0 WiHitll"&, R. Roberts, Llwyndu Road; Pliil. J. nomas, Llwyndu Bach; a William Rovvaii<!s.. I Fyil y codrwy. Dyna fu hanes y chvv-a.j ieti nc 1\1 iss Lizzie Williams, merch liynal Mr a Mrs Owen wmlnm, 23, Knov.acn rtrcet. JVnygroes. ng r.gw iad v v i tiiiodd eoelbren Lizzie gyda Mr J. WaddingroH, Granville Terrace, Uarv/en. Dealhwu l'i- seremoni brydfovth gvmei'yd lie yn 13, indsor Road, Bai row. Aetb y ddeuddyn liapus i'w huno i Eghvys St. Paul, Abbey Rood, Barrow, am 2 n't gioch prynhawu Sadwrn, Hydrex 20fed, y Parch M. Berry oedd yn gweiji- vddu y seremoni. Y fonvyn oedd M:ss Flor-ic Vvilliams, chwaef y briudferch, a r gwas oedd Mr Tom Walwick. oedd 11 u o'i gyfeillion yn y briodas, a chawsent nifer dda o anrhegion. Dyinunwn iddynt bob llivyddiant, liapusnvydd, a fur oes, ac yng ngeiriau y bardd Cymreig:— Aros Iesu gyda'r ddtuddyn, Dyro iddynt nawdd y Groes, Tra parhao dyddiau'u hoes. A'th dangnefedd fo'n eu dilyn Bore Gwener bu farw Mrs annwyl briod y Parch J. M. illiaiii.s (Soar), Bodawen, Penygroes. Tri mis yn ol b,h dan dnniacth law-feddygol, ac yr oeadym yn llawenhau yn fawr o'i chael yn ol, ac yn disgwyl pethau gvv'ell; ond angau a orfu. Teimlir chwithdod mawr ar ei hoi yn Eghvys Soar, ac yn y dyffryn. Byddai bob amser yn gwasgar caredig- rwydd. Yr oedd yn foneddiges y gallai y tlawd fyud at ei dor. ac ni byddai ratd troi yn wa/^law. Yr ocdd wedi mynd yn ddwfn i serehiadau yr ardal, ymwelai a chleifioji y cylch, a gwasanaethai fel herd- Men iddynt. Mae cydymdeirnlad pur a dwfn a'i liannwyl briod sydd vredi ei adael yn unig iawn. Dtiw yp heddweh fo'n gvsgod drosto yn ei ddydd blin. Cleddir dydd Mawrth, INOS Fawrtli agorwyd tvmor Gobeithlu Salem (B.), Talysarn, trwy gyfarfod (h- ddorol iawn mewn canu aq aclrodd gan y plant. Y swyddegion a'r j^vyllgor am y tymor ydynt:—Llywydd, y brawd W. Jones Roberts vsgrifennydd. Miss Ovren trvsoryddes. Miss Kdwards; arweinvdd y gan, H. Jones, LJew. Edwards, ac O. J. Jones, Diolchaf yn gvnnes iawn i'r. brodyr a'r ehwiorydd am anfon bob newydd i'r golofn lllewi1 pryd. Mae hyri yn rhagorol, da], iwcli ati hi. Thai Nodion Glaririau Llyfn- ivy heb ddiiron o newydd ion pe ond er mwyn ein bepbsrvn hoff pydd yn disgwyl am y "Dinesydd" bob wythnos yn ffosvdd Ffrainc a mannau eraill. DioMh yn fawr. f,Lwr. I
IY MWNWYR YN NE CYMRU, I
Y MWNWYR YN NE CYMRU, I vyniiaiiivyu c^nnuuitad o G\iuaeithas AiViiWii u j L- ivlwutc.) uti Lfxf. oywi'ii uoyua toatlrtra ci tieriuynai ir ajigiiyUioU pliercheiiogioii gloleydd. J. arnaotlu y gyuuaaleuu divvy y dydd. Pasiwyd pen- tlerfyaiaddu yu gwrthod teierau y pel" cbenugiow, ona penderiyewyd er niwya acljos y wlad fyed i weithio and i bmimu fjuiyg gyda thrafodaethau tru ya gwoitbil). Y r Qtld luwyafjif drus bya If
—————... I RHIYMATiC - ANHWYLDEB…
————— I RHIYMATiC ANHWYLDEB Y I KIDNEY. Triniaeth Rad. I Y mae Rliiwmatic yn ganlyniad uric acid crystals yn y cymalau a'r gewynau, effaith gortnod o uric acid, yr hyn hefyd yw'r achos o boen yn y ccfn, lumbago, sciatica, gour, anhwyldeb v dvrfr, can-eg, grafel, a dropsy. Er profi fod Tabledi Est-ora, triniaeth wedi ei sylfaeni ar wyddeniaeth fcddygol ddiweddar, yn fodd- ion Hwyddiannus, arfonir un blwcli o 40 o dabledi i bob un o ddarllenwyr y "DInesydd Cymreig" aufonant Sc mewn stamps i dalu y cludiad, pacio, &c. Tableui Fhtora-meddyginiaetli ouest am bus 3c y 1-Jwch o 40 a dabledi, neu \:I'we blwch am os Be, Fferyllwyv vmhobrnan, C.vfeirii*r glil y blwch salupi BIwn Chadt; Ç1fQ ihait, f.oniwi, 8
[No title]
I Y PRYDEINWYR YN ITALI Mae yr adgyfncrthoedd Prydeinig wedi cviraedd yr ltali. Ar eu ffordd i'r ffi-ynt derbyniodd ein milwyr roesaw brwdfrydig. CYNHADLEDD LLUNDAIN. Dywedir fod y Gynhadledd gynhaliwyd yn Llundain yr wythnos ddiweddaf eyd- rhnng Pri f \einidogion Prvdain a Ffrüinc ac arvveimvyr y Cyngreirwyr ) ymysg y pethau mwyaf puysig o'r rhyfel, a chafwyd cyd-ddealltwriaeth clir ynglyn r bwriadau am ddyfodol gweithrediada'a y rhyfel I YR YMGYRCH AWSTRO-GERMAN. AIDD. Y mae yr Awstriaid-Germaniaid wedi lhvyddo i ddod a rhai o'u nerthoedd mil- wrol dros y Tagliamento, i'r gogledd o Pinzano, ac v mac y pwysau ar adain chwith yr I talia id wedi ei fivrmgo vn law r. I ADRODDIAD GERMANI. Dywed Germani eu bod wedi. cymeryd dros 6,000 o garcharorion a nifer o v D a-ii wrth groesi yr nfon, ac fod, eu milwyr yn myned ymlaen tun'1' goiilewin. LLWYDDIANT Y PRYDEINWYR. Yn Fflanders y mae y llinell Brvdeinig gor Poelcape^le wedi symud ymlaen ych. ydig yn ystod gweithrdiadau y nos. Yr oedd cryn fywiogrwydd eyflegrftl yn cael ei arddangos ynghymydogaeth Paaschen- daele. Gwnaed rhuthrgyrchoedd llwydd- iannus gan y Sherwood Foresters a'r mil- wyr Llundeinig. Y FFRANCWYR. Bn y Ffrancwyi- yn llwyddiannns i atal llwyddiant ynjosodiadau aimisgwyliadwy y gelyn ar safleoedd dibwys i'r dwyrain o'.r Me use ac yn y V osges. Y r oedd eu gyu- au hwy fel yr eiddom ninnau yn cap! eu harfer gydabywio grwydd yn Belgium. ADRODDIAD 0 PALESTINA. Edrydd y Cadfridog Allenby fod y gweitlnediadau yn er liyn Gaza yn parhaii, ac fod 2,626 o gauharorion wedi. eu cy- meryd er pan agorwyd vr ymosodol. 0 DDWYRAIN AFFRIG. G wnaed llwyddiant parhaus gan y Pry- deinwyr a'r Belgiaid yn en symudiad y,ggii.bot :vn inixryt,ain Affrig.y ein mihvyr mewn cyffyrddiad a'r gelyu yn NylTryn Lilkeledi He ar y glanau ger Lindi. ATEDIAD MR BALFOUR I GERMANE Aiebodd Mr Balfour y cyhuddiad wnaed gan Germani fod lIongan yshytol Piydain yn cael cu barter i fantais cludo milwyr a ehad-ddarpariaeth, ac. y mae yn dangos yn giir fod yr boll gyhuddiadau heb yr un sail o gwbl iddynt. j BENTHYCIAD RHYFEL AWSTRALIA. Dnw hysbysnvydd o Melbourne fod ben- thyciad rhyfel o ligain Miliwn o bunnau wedi cael ei wneud yn lleol gyda llwydd- iant yn Australia. Mae Mr Hughes Hughes wedi amlinellu cynllun eang i drehiu masnach Awstralia a diwydiant trrtsforoi. Crewyd Adran Ddiwydianol o dan ofal Gweinidog arbennig, ac un o liaenion masnach wedi cael ei apwyntio'n ben. MARW HEN DRIGIANYDD YNG NGHRICCIETH. Dydd LInn, yn i)o mlwydd oed, bu farw Mr Robert O'.von, High Street, C'riceieth. Yr oedd yn dad i 13 0 blant, yn daid i 35, ac yn iien.daid i 35. Y CERDYN SIWGWR. I Oherwydd fod cynifer o gamgymeriadau j wedi eu gwneud with lenwi eu cardiau Eiwgwi', a'r angenrheidrwydd o ganlyniad i wneud ceisiadau c'r llüwydd, y mac am- ryw o bersonau heb gerdyn eiwgwr. Y mae y rhai hyn yn end eu hanfon allan gaji yr awdurdodau gyda'r brys mwyaf yn bosibl, ac er mwyn hwylusdod y mae y dyddiad olaf i roi y cardiau i'r raan-weithwyr wedi ei symud ymlaen i ddydd Gwener nesaf (Taehwedd 9fed), Cofied y manwertlnvyp fod yn rhaid iddynt gyrarytl y cardiau hya boed y rhai ddout a hwy yn gwsmeviaid cyat neu bldio, ftJi kd ya gwbl yn erbyn y gyfraith i bryau J\w1,d wrth ei dyft hWN, j -1 GWEINIDOG NEWYDD I FANGOR. Mae y Parch Thomas Morgan, Wydd- grug, vi- hwn sydd wedi bugeiiio eglwys y BeiJyddwyr yn y Wyddgrug am 23 mlyn edd, ii-edi derbyn galwad eglwys Seisnig Y Bedyddwyr ym' Mangor. Yr oedd Yl1 Mot?an yn (Idyn cympiad?y. ac yn ?' ,/i n.W]';d ditdonhb m;r ;n symudud:)? sir. I CREDIT RHYFEL GERMANI. I Sibrydii y bydd v Reichstag yn cael ei ofyn i bleidleisio ar ei agoriad ar T8cl- wedd. 22, y swm o 750,000,000p fel credit rhyfel, a bydd y Prif Bwyllgor yn eisted^ ar y mater ychydig cldyddiau yn ilaenoi'()l' I GOBAITH YR AIFFTIAID. Dywedir fod y llwyddiant yn PalesiÍllí10 wedi rhoddi argraff dda ar yr Aifftiaid, ? rhai ystyriant ei fod yn arddangosi,13 hapus o deyrnasiad y Swltan. Disgwyhr datbiygiadau eraill yn hydrcus, Y ulso y tywydd yn parhau yn braf. I ————————. I MR BEN TILLET, A.S. Dydd Mawrth y cymerodd Mr Tillett ei le yn y Senedd, a chyfhvyii^^ '<. "J 11SC ef gan Mr .Bowernian A.S., a ]\Ir nJ O'Grady, A.S. I MR J. R. CLYNES, A.S. I M R J. R. Cl YNES. A.S. Wedi bod ohono vn ddifrifol w"ae'» dcdl* rcuodd Mr Clynes ar ei ddyledswytldau fei Ysgrifennydd Seneddol Gweinyddiae y Bwyd ddydd LInn. I MARW MEDDYG HYGLOD. ¡ os Sui, yn Glasgow, yn 72 mlwyJd | oed, bu farw y meddyg byglod, Syr David I M'Vail. 10: I GOSTWNG PRISIAU YMENYN. Yrtgwyneb prisiau uchel y 4iDam-9 Butter," ac er mwyn cael prisiau tebvg 1 giiydd drwy y wlad cyfartal i bris -v' "Irish butter," y mac y Rheolwr wedi penderfynu yn awr osod pris y gyntaf i'1' dclan-ymenyn Danish a DutdJ yn 229s: y cant (allforol), ac y mae hef1, wedi gcsotl pris y "blended butter" 0 fratrioedd Seisnig.  Ii<' Daw y prisiau hyn i ?'ym i'? 5menyn ellmynig a I' "blended"' ar y bed o wedd, i'r Danish ar y 13eg oDachwedJ'^j Ni ddylai pris yr ymnyu, am bob ohono drwy Brvdain Fawr fod dros o 3c i 2s 5c y pwys i'r prynwyr at wasai':ie tenlu.
Advertising
Dechreuir Hanes Bywyd Mrs Fanny Jones, Priod yr Anfarwol John Jones Tal y Sarn yr Wythnos Nesaf, AT EIN GOHEBWYR. Mae gennym omryw ohebiaetiiau llaw yn disgwyl eu Arfon"r a Celvn yn ein ne&ii. ———— ell.' ————
Family Notices
GEKI, PRIODi. MARW. PRIODI. G '-ftj Evans—Priiciiard—Hydt-ef 31, C, "L' B 01 '1' L II'" Pl'll- Evans, Bi-yrt O l ew, a Miss Laura 1 llL chard, A.R.C.M., Ffestiniog. Waddington—Williams—Hvdref 20, Mi Waddington, Darwen, a Miss Lizzie Williams, ;2;3, Snov. don Street, Peny- groes. MARW. Vi/illiamc—Inch. 2, Mis Williams, pnod > Parch J. M. Williams, Penygroes, Evans-Hydref 31, Mrs Mary Eva«S; Wellington House, Llanllyfni. Jones-Hydref 27, Mr Henry Jones. Tv Capel, Bryn Mawr, Lloyn, yn 71 mlwydd oed. Roberts-Hydi,ef 30, Miss Riberts, Sand- Street, Pwllheli, yn 48 mlwydd oed.
Advertising
-=7 1- J. FLETCHER. LTD., jI MEMORIAL WORKS, | CAERNARVON < BANGOR, | v !u¥ -1.. -JP;) t.- owl ? Argraffwyd ohyhoeddwyd gan Gwmni y ¡¡ni¡1(,1jyd Ciyuiyeig," Cyf" yn lei rleij Strd