Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
14 erthygl ar y dudalen hon
GROESLON.I -- _ _ I
GROESLON. Y Nyrs.-Chwael' y Parch Alton Jones yw y nyrs ddewisedig i'r ardal lion. Mac hi yn meddn ar brofiad mamaeth. Priod yw hi, a'r gwr gyda'r fyddin yn Saloniea. Yr ydym yn clymuno iddi gartrefu gyda ni, -a bod fe! tin ohonom ninnau. Memorial Hall. "be l'hyw si yn y gwynt am gael Memorial Hall i'r Groeslon at gynnal y gwalianol gyfari'odydd, er 1 coffadwriaeth am ein bechgyn. Mae gwii angen am dani, a gobeithio y sylweddolir y si. "Angen a wnaiff i'r wrach redeg." BlaenOriaid.-Nos Saboth, Rljftgfyr 2il, bu eglwys Brynrodyn yn dewis rhagor o flaenoriaid. Mr Owen Eames, Glas Fryn, a Mr Howel Jones, Ty Capel (Llys Myfyr) a ddewiswyd. Mae y ddau yn meddu ar brofiad, ac wcdi bod yn y gwaith o'r blaen, a digon o allu i lenwi y swydd yn an- rhydeddus. Cyfarfod Ysgol. Cynhaliodd Eglwys Gosen (A.) ei Chyfarfod Ysgol nos Sul, Tachwedd 25ain. Fel cenhadon o'r gwa- hanol eglwysi Annibynol yr oedd Mr Evan Thomas Evans, Talysarn; Mr William Owen a Mr Owen Thomas Pritclurrd, Naz- areth, yn brcsennol. Er mwyn cael tipyn o amrywiaeth yr oedd y Parch W. Walters wedi bod yn ddiwyd gyda'r plant yn eu dysgu lini-ynt i ganu. I ddechreu adrodd- odd Maggie L Roberts, Bryn Du, ac Annie Parry, Ffactri, y Deg Gorchymyn, ac aeth Mr Evans, Talvsarn, i weddi. Wedi cael ton gan y plant, darllenwyd papur ar y testun dowisedig, sef "An- ffyddlondeb aelodau oglwysig i'r Ysgol Sabothol a'u cyfrifoldeb o hynny," gyda phwyll ac eglurder gan Mr Owen Thomas Pritchard, Nazareth. Hawdd gweled fod dyfodol disglair i'r bachgen ieuanc hwn, a'n dymuniad ni ydyw iddo gynyddu'n fwy fwy eto. Canodd y plant yn dlws iawn y Deg Gorchymyn, niewn atebiad i Mr John Ifor Jones, a chafwvd geiriau amserol a doeth gan Mr Evans, Talysarn, a Mr Owen, Nazareth, wedi hynny. Diolchodd Alt- Walters yn gynnes i'r cen- hadon am eu fl'vddlondeb i'r Cyfarfod Ysgol. Llywyddwyd y eyfarfod gan Mi Owen T. Hughes, Llainffynnon, a chyfeil- inryd gan Miss Gwlady s Jones, Bryn Gwyrfai, Groeslon. Perfformiad.—Mae amryw o gyfeillion Rrynihos wrtlii yn ddyfal gydu Drama fechan o waith y Parch E. Arfon Jones, ar gyrer rlioi peifformiad ohoni ddydd 013'1' flwyddyn. Ei theitl ydyw "Gwyll a I Gwawr," a deallwn fod ynddi gymeriadau rhagorol. a chenadwriau campus. Boed hwyl a llwyddiant ar yr ymdrech.
LLANBERIS.
LLANBERIS. 0 Ffrainc. Da iawn gennym gael dan o'n cyfeiUion eto yr wythnos lion (, Ffrainc. Fore lau evrhaeddodd Preifat Charlie Owen, Goodman Street, ar ol bod trosodd am tua blwyddyn g> da'i Gatrawd Weithiol (Labour Battalion) yn Ffrainc. Da gennym ei weld, yn edrych cystal. Edryeh ynilaen yr ydym i'r dy fodol pan v ciiiff yr oil o'r gwyr ddycii- welyd i'w cartreli i lenwi'r aelwyd a' chynhesu (a'u presenoldeb. Y mae pie se a ol deb y tad yn enwedig, ar yr aelwyd yn creu rhyw ddylanwad cittriadol ar y plant, ac ar y lIaw at-all, y mae ei absen- .ildb yn creu rhyw hyidra. yn ymddygiad > plant.-Boi-c GA-eiler, aneth Preifat HichHrd 1ViIlinm Jones, Bryn Tirion, "artre flm bedwar (liwrnod ar ddeg o seib- iant o Ffraine. Y mae vntau wedi dioddef caledi lawer, ac wedi cael "shell shock" bur dost, ond wedi cael adferiad erbyn hyB Edrychal, bur dda vn awr Pan y gweJwfI hwynt yn dyfod gartre eto, go- b-Mthiwn mai dyfod i aroa y bYddant. Nawdd v Nef a fyddo drostynt eto vn y Nnwdd v Nef a fyddo  c  o vn ?' dyfodol! "Yn Gwella. Da gennym ddeaIl fod Pre-if.,t William Williams, mab i Mrs Elizabeth Williams, 'RaIIt Goch, yn gwella'n foddhaol ar ot cael ei glwyfo'n dust yn Ffrainc, er mai gorwedd o hyd y mae yn ysbyty milwrol Manceinion. Dyna ydyw haites Second-Lieutenant J. lioberts, B.A. (Pentre Ca.stell gynt), yi lnvn a gaiodd ddiangfa gyiyng iawn yn Ffrainc. Kryj, ar hyn o brvd iiiewn ys- byty yi Lorpwl.
NOPTHWKH. I
NOPTHWKH. I Cvfarfod Gweddi. Tarawiadol iawn oedd gwaith yr hen frawd William Wil- liams. Llithfaen, wrth ledio emyn yn newid y gnir "bobol" a rhoddi "bechgyn" yn ei lp, a'i ddarllen.fel v canlyn:— Pa bryd y oedwi'r bechgvn. Drnqrarog Dad, pa bryd ? Y bechgvn—nid coronau Na theg orseddau'r byd PTivv dvnt flo(igii'tli trnlon T)i, "Vid chwvri i fyned IIi. 01",1 etifeddio^ dvdd a hri- Diiii- gadwo'r bechgvn. Pa bryd y eedwi'r bechgvn. Drugarog Dad, pa bryd? Y hechgyn-nid coronau Na theg orseddau'r byd: O! cadw'r bechgyn. Ti a'u medd, -liaent iti'ii blant, fel engvl liedd Rhag drwg a'thrais. ac otn y bedd, Duw, cadw'r bechgyn! Cwyrnpo i'r Gamlai. Gwarcdigaeth gyiyng gafodd yr hen frawd ihonias lilnims, Bettws Gurmon, bore lau. Wrth lyned- at ei waith yn v bore yn y tywyllwch syitJiiodd i'r gamlas, ond gwar- edwyd ei allan o'r dwti. Beth amser yn ol syrthiodd dyn o Crewe dros yr un man, a bu ioddi. Llcngyiaichiad.—Mac Mr R. T. Jones wedi llwyddo yn ardderchog trwy gael gan berchenogion y chwarelau 1 gydnabod yr Undeb Llongyfarchwn ei liefyd am ei lwyddiant mewn gwalianol gysylltiadau, nes dwyn anrhydedd arnu't hunan ac ar- 110111 ni'r chwarelwyr. Colled fawr i ni 1 chwarelwvr ydyw marwolaeth v gwr da Mr W. H. Williams, Bethesda, a deallwn ei fud wedi cael gwybod evil ei farw fod perchenogion y eiiwarelau wedi cydnabod yr Undeb; gwelodd wawr yn torri ar achos mawr ei galon. Gwelodd Nelson lanw buddugoliaeth yn troi o'j du cyn ei farw. Cafodd y Parch Evan Jones, Caernarfon, I fyw i Meled Mesur Dadgvsylltiad a-r ddeddilyfrau Prydain Fawr, a chafodd y dyngarwr Mr W. H. Williams, Bethesda, fyw i weled un o bril' gvrhaeddiadau Un- deb y Chwarelwyr. Cyfarfod Adloniadol. Nos Fawrth, Rhagfyr 4ydd, daeth tyrfa fawr ynghyd. jjywydd, -Mr E. 1\ Williams, Winning- ton. Adroddwyd "Saboth yng Nghymru" gan Humplney Owen, Llanrug. Deuawd, "Arwvr Cymru l<'ydd." gan R. H. Wit- liams a John Elias Williams, Rhosgadfan. Areithio'n ddifyfJT, goreu, John Owen Ellis. Ebenezer, a Mr Kvans, Winnington, yn ail. "Ora Pro Nobis," gan Miss Kvans, Winnington. "Holy City," gan Mr Cleasby. "Profiad plentyn y medd- Avyn," gan Roland M. Hmdands, Eben. ezer. "Vr ysgol yn y wlad," gan John Klias ?ViUiams. a chafodd ?i guro'i fvny eilwaith, a chanodd "Hen bentra bach Drwscocd Yna galwvd ar Eos March- llyn, a chanodd "Dos a'r llythyr hwn i mam" yn effeithiol iawn, ac fel arfer bu raid i'r Eos garni eilwaith, a rbanodd "Cviurn, Cymro, a Chymraeg." Terfvn- wvd cyfarfod da iawn trwy ganu "lien Wind fy Nh a da u."
PENPHYNDEUDRAETH. I
PENPHYNDEUDRAETH. Gwasanaeth Goffa. Cafwyd gwasan. aeth goffa i'r bechgyn gwympodd ar fac« y gwaed dydd Sul, Rhagfyr 2il, yn Eglwys v Drirulod Arweiniwvd y wasanaeth gan y Parch John Hughes, ficer. Chwar- euwyd y "Dead March" gan Mrs Lloyd Davies.
PONTRHYTHALLT. I
PONTRHYTHALLT. I Gwael.—Deallwn fod Mr Thomas Jones. I (Penrhvd), Craig y Dinas; Mr Robert I Hu ohes, Terrace; a Mrs Jones, Bod Gwyn. edd, yn wael. Dymunwn eu hadferiad oil. Coffa.Nos LUll, Rhagfyr 3ydd, caf- wyd cwrdd coffa am y diweddar Mr Rich- ard Roberts, Bryn Madog, yr hwn gyfar- iyddodd a'1 ddiwedd yn Flrainc, o dan lywyddiaeth y Parcn I. Jones, Bozrah. im Mln'nisa rwaen y bu'r cwrdd. Siar- adwyd gan y Llywyad, y Parch it,. \Ioil Huglies, Caernarfon, a Mr Evan Wil- liams. Dechreuwyd y wasanaeth gan y Parch R. M. Jomti, Glasgoed, a diwedd- wyd gan y Parch Isaac Jones. Cymerwyd goiul y canu gan Mii iior Owen a Hugh M. iHiams, a t hwai euwyd y "Deaa March" gau Miss Dilys Jones, Post Office. t Llawfeddygol.—Deallwn fod Mr Richard in-e(il I)od diii weitli- red lawfeddygol i'w fraich yn 1111 « ysbytai gororau Llundain. O-ud iv deill ei fod yn weli wedi'r drill Enyniad.—Drwg gennym ddeall am an fl-aiN-d y chwaer garedig Mrs Owen Lewis, Pendinas Fawr, trwy yr hyn y cafedd ddioddef caledGwellhad buan fo eu rhan. Ein Milwyr. Gwelsom yr Isgapten Hughie Jones, Pant Afon, a Driver 1). Owen, Gors, ac yr oedd y ddau yn edrych yn gampus. Gobeithlu Pontrhythalit.I),tn lywydd iaeth y I'a rcli W. J. Roberts, cynlialiwyd Gobeithlu, pryd y cymerwyd rhan gan y i-liat J. May Pritchard, I)Icli -1,:?,,nest NN il l iaiii, Dick Ernest Williams, a'r plant. Adrodd, BenmH Rubei-ts, Richie Green, Lidzit Jones, Menai Hughes Emrys Owen. Cystadleuaeth adrodd: 1, Gwyneth Ro- berts; 2, Megan Lloyd. Canu: 1. Dick Ernest Williams; 2, Arthur Pritchard. Diweddwyd trwy ganu "Gweddi yr Ar- ,%ve d d i yr Ar- ghvydd" Er Ccf.—Cis "Er Cof" o eiddo ThonkM Owen y tro nesaf. Cyfa rfod [ ) i f yr. Cyfarfod Difyr—Nos Wener, Rhagfvi 7fed, cafwyd cyfarfod difvr o dan l" vwydd. iaeth Mr J. T. Roberts, Bron Allt, Dech. reuwyd ti-ia-v ganu ton dan arweiniad Mi 0. D. Davies. Cafwyd adroddiadau gan Maggie Williams, Idwal Williams, Robert Closs Pari-Y, Eluned Roberts, a, chanwvd gan y plant. Holwyd y plant gan Glan Ataw Cystadleuaeth canu, P wvso ar Ei fraich 1, Lydia Thomas! 2, Jennie Wit hams 3, Johnnie Williams. Mr Thomas Ffoulkes feirniadai. Cafwyd gair gan y livin-ydd, a Jlongyfarchai y Dreifar David Owen ,Gors, yr Jnvn fu'n selog o-A-da'r Gobeithlu. ac yn swyddo; ffnldJ(;
PORThMADOCi. I
PORThMADOCi. I Marw.-DyddSadwrn. Rhagfyr laf, I l hu f larw Mr Elhs Pritchard, Moelwvn i- d Wouse, Roche lerrace, yn 66 mlwvdd oed. I Ele ydoedd arolygwr y mwnfevdd zinc vn Mochvyn, Fiestiniog. ac yr oedd vn fon- eddw r a berchid yn selog ydoedd, ac yn ddefnyddiol yn ei wasanaeth Claddwyd ef ddydd Mercher, ym mynwent Beddgelert, pryd y gwasan- aethwyd gan y Parehn J. Jenkins, ficer Beddgelert, a T. Rees, curad Porthmadog. Cydymcieirnlir a'i unig fab, Mr Reginald A. Pritehnrd. Cynilo Gyda Bwyd.—Ffurfiwyd pwyll- gor ym !Mhorthmadog gvda'j- bwriad o ymgyrch yn v cvicli. Mr J. Jones Morri s yvv'r cadeirydd, a Mr G. H. Webster, B.A., yn ysgrifennydd. Wedi ei Glwyfo.—Daeth y newydd fod y Preifat Thomas Hughes, Garreg Ooeh, Moi ia Bychan, wedi ei glwyfo. Yn Wael.—Mewn ysbyty yn wael ym Mesopotamia y mae y Preifat Harry Griffith, oedd yn gwasanaethu gyda Dr Pierce Jones. Tranc Milwr.-Dadh v ncwvdd fod y Pl'eiht H. Ellis Evans, mab Mr David i?-ans. (?yu Terrace, Borthvgest, wedi ('ad ei ladd gan sMI. ?id oedd ond 21 mlwydd oed. Yn Haverfordwest yr oedd pan ymunodd, ond cyn hynny yr oedd yn gwasanaethu gyda Mr i. Lloyd Jones, ironmonger. Wedi Boddi.—Trwy bellebr cafwyd y newnld fod Mr Richard H. Roberts, Hill Street, wedi boddi viii mhoithladd Cork. Gedy weddw a. dau o blant, ac y mae ein cydymdeimlad yn fawr a -N-ld oedd ond St mlwydd oed, ac yn wr a berchid An fdv.], ac yn adnnbyddus i ejvloh eaiiy;.
PWLLHELI.--I
PWLLHELI. I Y Bathodyn MilwrcX.—Mae y Preifat I W. Piatt, Little Edward Street, wedi enni)! y Bathodvn Milwrol. Ateb Galwad.—Datganodd y Parch J. Pu I est 011 Jones, 31. A., lW eglwys vn Penmount ei iod wedi derbyn yr Hhvad i fynd i Lanfaireaereinion. Bydd yn dech- leu ar ei waith vn mis Medi. Priodas Filwrcl.—Dydd Mawrth cli- weddaf, vnghapei Sion OLe.), Gwrec- sam, unwyd trwy briodas yr Isgapten T. J. illiams. lyncoed, Bodfean, a, Miss Annie Mary Jones, merch hvnaf Mr D. Lloyd Jones, High Street, Pwllheli. Cyn- orthwyid y priodfab gan v Cadets "'it liams a H. K. Abei,poi-tli, t'j- briod- asfercli gan ei cliwaer, illiss Blodwen Uoyd Jones. Rhoddwyd lii ymaitli gan ei thad. Gweinvddwvd gan y Parchn T. Joiies, Rhostyllen, ac R. Roberts, Colwvn Bay. Pwyllgor y Bwyd.—Yr uchafbris am bwys o yinenyn manwerthol fydd 2s 3c, a r Hefrith yn 5c y chwart yn ol cais Cvm- I deithas y Llaethwyr. Heddweh.-Iln Abtererch, cynhaliwvd Cyfarfod Chwarterol yr Annibynwyr, dan lywyddiaetli y Parch J Rhydderch. Pen- derfynodd y cyfarfod gefnogi penderfyn- iad o Kglwys Trpfor ymhlaid lYofyn i'r Prif Weinidog roi ei ddylanwad o blaid neddweh. Cjlvvrtluxlodd y cyfarfod dder- byn eynygiad Eglwy Morfa Nefyn ynglyn a r gw rtliwynebwyr cydwybodol.
RHIWLAS. I
RHIWLAS. I Yr Ysgol Nos. Drw oedd gennym I ddeall mai ychydig yw nifer y bechgvn fynychant yr Ysgol Nos. Mor wahanol i'r hyn ydoedd pan y byddai ynddi tua ban- nor cant. Pa le y maent heddyw? Etyb geiriau Ieuan Glan Geirionydd: — Mae rhai mewn bedd vn huno, A'r lleill nr led y byd, Nid oes un gloch a ddichon Eu galw heddyw'n nghvd. Buasai'n dda iawn ganddynt gael cyfle y l>echq_vn sydd heddyiv yn treulio en horiau i chwareu cardiau a chanu caneuon mas- weddol. Carem weled llewyreh eto ar yr sgol Nos. Cadwer y tan i losgi, fechgyn annwyl, nes v daw y wfoe(iioil eto'n 01, a brysied y dydd i'w gweled yn ol
Advertising
rF  YR AFR AUR, ?*? ? I CAERNARFON. CAERNARFON, Bargains Cofiwch fod yr holl IJ Jacedi, furs, lillinen. wedi eu gostwng i'w clirio I yn ddiarbed y dyddiau hyn, I. CYFLEUSTRA IAWN AM FARGEN. /I PIERCE & WILLIAMS. > I IL = =' dI
RHOSGADFAN..
RHOSGADFAN.. Wedi ei Glwyfo Cafodd Mrs Jones, ) Rhiw Goch, air oddiwrth y Preifat Bob ¡' Jones, ei ma b, yn dweyd ei fod wedi ei glwyfo yn ei goes yn Ffrainc. Hyderwn nad yw'r clwyf yn un difrifol, ae y cawi. ei weled gartrex yn fuan. Mne-'n cydynv deimlad a'i fam, yr hon sy'n wael ei hiechyd.
CRICCIETH.
CRICCIETH. Carcharor Rhyfel.-Cifod(I INIr a Mrs i Hugh lychyr j calonnog oddiwrth eu mab, v Preifat P»o- bert Thomas, yr hwn sy'n garcharor rhyfel I yn Germani. Ar Saib.—Mae y Preifat (• J. Parry, l Porth yr Aur, yr ltwn a glwyfwyd yn snib. b. idi-efai- silb.
GWEISION FFERMWYR GWYRFAI…
GWEISION FFERMWYR GWYRFAI I I CYFARFOD YNG NGHAERNARFON. I Prynhawn Sodwrn, am bump o 'r gloch, 3Tti yr ystafell uwchben y Lyfrfa Hydd, Caernarfon, cafwyd cyfarfod u weision ffermwyr Dosbarth Gwyrfai, ac yr oedd cvnrychiolaeth dda o'r cylcli yn bresennol. Cymerwyd y gadair gan Mr J. Huw Wil- liams. Wrth agor y cyfarfod, dywedodd mai dydd meibion Llainr ydotxld heddyw. Ùoedd barn a syniad y byd wedi newid yn fawr am werth a gwasanaeth Llafur. wr. Rydym wedi disgwyl yn liir am d-ii,), ond wedi iddo ddod beth wneir ohono sy'n bwysig. Ceir byd cyLm yn dWfyd fod y gwas ilarm yn rhywun. Mae Llywod- raeth, gwlad, a meistr yn dweyd ei fod I anhebgorol, ond nid yw cydnabod ar all I yn ddigonol. Cydnabyddir yn gyffredinol mai gweision ffermwyr ydyw gwaredwyr y wlad ond tybed nad yw yn hen bryd i'I ¡ weislOu ddod yn waredwyr iddynt ?u hunamr Cheir yr un meistr i :l'oi dim I lieb i'r gwas ei hawlio. Ni all y gwas ar ei ben ei hun i fyny. Mae'r meistri a'l cyfalafwyr yn rliv gryfion i'w gwynebu. 31aent hwy yn uno i'w buddiannau eu liunain, pam nad all y gweision wneud yr un modd? Yr unig ffordd i ddod yn nerth i sicrhau eu liawliau mewn cyflogau ac amodau byw ydy": ymuno yn gryno gyda'l Undeb, ac yna bod yn help i'r naill a'r IIrtll sefyll dros eu hiawnderau Dyna ddiben y cyfarfod hwn, a disgwyliwn gael fTrwyth mewn lledaenu y tan !-It benbwygilydd. Yna anercJiwyd gan Mr J. E. Thomas, Penygroes. Dywcdodd pe y gofynid iddc ef j)wy oedd y gweitiiiwr mwyaf hanfodo! a'i* pwysicaf yn y wlad heddyw, y bvddai rhaid iddo gydnabod mai y gwas ffarm oedd liwnnw. Ond, j)iewn- difrif, tybed a oedd yn cael ei gydnabod vn ol ei wcrih r Y mae eisifie yn dangos yn wahanol. Y;1 ol yr hefYrydd nid ocs yr un dosbarth yn cael ei dalu'n salach, ac yn gweithm mwy. Cyfyd gyda'r fitful yn y bore i weithio, a dilyna ef ar hyd y dydd i'w orffwysiad, fel nad oes gancldo fawr o oriau liain dden. Dywedir eu bod yn ddosbarth an- wybodus; ond nid oedd yn credu hynny, er nad oeddynt mor wybodus mewn rhai cyfciriadau a dosbarthiadau eraill, y syn- dod vw eu bod cystal ag ystyried mor ]1.<1 eu evfleusterau I'll hamddenau at ddiwjllio eu liunain. A chymeryd yr ad eg cyn y rhyfel i ystyriaeth, nid oedd I cvflog y gwas ffarm ar ei oreu. a rhoi ei fwyd n' i lety yn v cyflog, ond eithaf §p yn y mis. Ai dyna werth yr anhebgerynr lr v> i yn ei bod yn br\d i'r gweis- ion uaeuro i g%erLii i, Li posioli > Uu. ,;Ü<I(; gennyc-ii gyue urwy yr Liiaeb. Nid oes raid oud ev\ineryd un engramt 1 broli iiynny Medudyliwch am eithwyr 'y ltiieiiayrdd, y maent wedi dyblu'r cyflog i'r hyn ydoedd yn amser ty nhad, a r oil drwy rym a dygnwcii yr L udeb, Gellwch c-nwithau ddod i r un nr ond gweitiuo yn unol i'r un cyfeiriad dnly yr un cylrwng. Galw yd ar Mr It. 'I. Jones, ysgriteu- nydd Lndeb Chwarelwyr Gogledd Lymru. jLlongyiareliai ef y cviarfod ar y gymud- lad. ond gwasgai ymiaen pob dim ar idd- ynt symud yn araf a phwyllog, ond yn gryi a piienderfynoi. t geuauwri tawr y \arai wasgu arnym, ydoedd y gallant hwv wneud yr Indeo yr hyn fynent. )'Iae'u bv.ysig cotio ai y cychwyn fel 11;n nad oes iodd cael dim allan o undeb lieb eu bud yn rhoddi iddo. V* aetli i chwi heb a dis. gwyj (aej mv. y ohono nag a rowch iddo; a dylech goiio fod. YI1 rhaid 1 chwithau fel gweision Lieyn a M011 ymdrechu —,ic tberthl. llawi'-r, ie, a dioddef cryn dipvn os ydych am wneud tyniudiad c-ryf i wella eicli aingylchiadau. Peidiwch disgwyi gormcd yn rliy tuan. Oud fe ddaw, oud dal ati a bod yn ffvddlon i'r Undeb a'i hawliau. O'm rhan T, hifnan carwn iddo fod yn Undeb hollol Gymreig, fel Undeb y Chwarelwyr Dywedaf hyn o argy- lioeddiad, am ty mud yn credu fod yna nodweddion arbennig sy'n galw am liawl- iau ac ymdriniaeth neiiltuol yn perthyn i vveisicn r Cymru, ac lod llwydd- iant yr Undeb yn dibynnu yn hollol ar iddo fod yn un trv.yadl Gymreig. Mae gennych ddigon o adnoddau yn eicii rnvsg J w wneud felly ond eu defnyddio. Coi- iwch Had v, yn prbyn i chwi gysylltu gydag Lndebau eraill Seisnig; ond gofal- vvch na ciiollwch eicli hunaniaeth fel Un- deb Cymreig. Yr ydych fel dosbarth, am eich bod yn y cyflwr yr ydych vnddo. -n rnwystr i ni fel chwarelwyr, a phob dos- bart;. arall, j symud ymiaen. Nid oet" arnoc'i eisiau bod felly, ond dyna':r: ffaith in awr, dynia eh cyfle. fie y maen ada e; .I fie, -ada gennyf gweled yma heno: pan ffurf- yi lndeb byddweh fivddlon iddo a ge.iwch fentro y bydd ef yn ffyddlon i chwi. Cymerodd Mr W. Williams, Felinheli, amser 1 egluio amcan gal", y cyfarfod ynghyd, sef ceisio dod a'r gwas ffarm i wyneb yn wyneb a'i gyflwr a'i 'ddeffro i vieled yr hyn sydd ar ei gyfer ond iddo ranteisio ar ei gyfle. Toes yna ddim ond dini sef v un ltordd am dani, sef ymuno mewn Un- ei i ii-edi gwneud, ac os na wna r gweision fe fydd yn waeth ainNh!. na chynt. Mae'n rhaid i'r gwai gli-C-Il teleiau. yn sicr i chwi. D d.v ii i y wiad sy'n cydnabod mor anlieb- gorol yuyw ddim gadael iddo fyw dan ani- odaii I,t'r un gweithiwr arall yn v Wiad. h te ydyw'r dyn pwysicaf, ac yr I •v' yn dweyd y dylai gaei ei gvdnabod vn -N- d nabo d yn de.ihrng o'i alwedigaeth. Eich gwaith clini-i v d v"- v,? l e d i? o( i 1, el", cr? ii 1 t I I chwi ydyw gwled fod hynny yn cymeiyd lie Dyna ydyw diben mawr y cyfarfod Miia lieno; ac er mwyn dod a'r c-wrdd i ffurf ymarferol yr oedd yn cyflwync y pendprfyniad "Foci Undeli Gweision Amaetliyddol yn cael ei ffurfio, a'u bod yn dewis oynrycliiolwyr o'r gwahanol ranau o'r dosbarth i wneud i fyny bwvllgor i osnd sylraeni i'r Fndeb; a'u bod yn evf- arfod eto j'w sefydiu yn ffurfiol." Rhoddwyd y penderfvniad i'r cyfarfod. a phasiwyd ef yn unfrydol. Dewiswyd pwvllsior cvnrycliioliadol eiyf, a rhoddodd pob un oedd yn hre.senol eu heawau i yin- aeledi.
NODION 0 FFESTINIOG. I
NODION 0 FFESTINIOG. I Priodas Filwrol.-Dycld Mercher, Tach. 28, yn Llandudno, tnyy weinyddiad y Parch D. O'Brien Owen, Caernarfon, ewytlir y briodferch, unwyd ti briodas y Gunner Hugh G. Hughes, Doiiil StJ'eet, I i cet. Cwrdd Ymadawol. — YIl Festvi Seion (B.), nos Fawrtli, o dan iywyddiaett Mr J. 1). Davies, cnIwyd vwrdd ymadawol i'r Parch AV. Dylan Thomas a Mrs Thomas, ar eu hymadawind i fu^eilio Soar Pen- vgraig, De Cvmru. Caiwvd am. rywiaet'hol rhagoiol, a dymunwyd yn dda iddynt yn eu cylcli newydd. I Pris y Defrith—Yn o! trefniant Pwyll- gor v Bwyd, (i(-. y cl wart fydd pris y llefriti' o Rhagfyr laf hyd Chwefror 28ain. Marw.—Tachwedd 29ain, bu farw Mrs Miriam Owen, LJ-s lorwerth, yn 67 mhvydd ced. Cicdy briod. pedair o ferch- ed, a mab, Mr ftanuel Owen, B.Se. yr hwn sy'n broifeswrr mewn coleg yn Cali- frona. Cymerodd yr angladd le ddydd Llun, yn Ffestiniog* Jumble Sale.—Cynlialiwyd Jumble Sale nos ener, Tachwedd 30ain, yngliapel Ebenezer. er budd y Y.W.C.A. Sylwedd- olwyd oddeutu 20p Yn Ddiogel.—Yr oedd yn dda gan bawb weled Mi- Robert Jones, Penywern Villa, adref, llong yr hwn a dorpediwyd, a bu yntau yn v dwfr am dros awr. Tranc ein M ilwyr .A drocldir fod y Preifat T. W. Thomas, Tanybwlch, Manod, wedi ei ladd.—Hysbysir liefyd fod v Prei- fat n. Foulkes Roberts, mab Mr a Mrs Thomas Roberts, New Street, wedi marw mewn ysbyty er Tachwedd 25ain, mewn cnnlyniad i losgiadau.—Cafwyd y newydd liefyd fod y Preifat R. Christmas Jones, mai) Mr a Mrs Gough Jones. Maenofferen, wedi marw o'i glwyfau yn Ffrainc. Ein Milwyr.—Mewn ysbyty yn Ffrainc v mae y Preifat Benjamin Vaughan Huehes, Cwmbowydd Road Deallwn fod y Rhingyll Heniy Young.. Benar View Cottage, wedi ei elw^-fo.—Adroddir fod y Preifat Caradog Jones, Isfryn, yn gor- wedd yn ddifrifol wael mewn ysbyty ym Mhalestina.—Yr un modd y Lance-Corpl. Richard yn nlonika; a'). Preifat R. J. Roberts, Manod -.Road, wedi el glwvfo yn Beersheba, ac mewn vsbyty yno; a chafodd Mrs Evans. Wynne H O1 c1 el hysbvsu fod y Preifat Llewelyn Evans, ei mab, wedf ei glwyfo yn Beer- shcha. ac yn yr ysbytv.
. FOURCROSSES.
yn eglur y materion llyn yn amserol iawn. L'ynygiwyd penderiyniad o ddiolcligaiw eh i Mr "llllalUS gan aLiss Gnifatn, Uwai,hos, ac eiliwyd gan -%Ii-s Junes, bhop l\a u a pliasiwyct yn unirydol. l'asiw>d hetyd y pendertyiuad canlynol: "Ein bod 511 pwvso ar y Llywodraeth i basio yn ddeddf gwaharddiad. Cafwyd gair pwrpasol gan Mr 'ihomas Williams 1 yllaa, ar > diwedd. Caiwyd cynulhad da Darlith.—-Nos Fawrthdiweddat cahvjd daralith gan Mr John Rowlands, o lsgol Madryn, yn Ysgol y Cyngor. ar leir. ? I Cafwvd anercliiad da, a diolchwyd yn wresosj: i Mr Rowlands am ei anercliiad ti-m Mr Joh" Williams, Tynlon, ac eiliwyd gan )1r Thomas M. 'ihomas, Castell. Cafwycl cyn u Hi ad da. Newid Pwlpudau. —Dydd Sul diwedd- af pregethwvd yn Eglwys Setjdledig Aberenh pin y- Parch Hush allium, Illieltilot. J'istyll a Lhthiaen, ac yn PIS- tvil a LHthtaen gan y Raich D. Jones, Abererch. Hetyd pregethwyd > n Penael, Tyddynshon, gan y Parch John Philips, Hanaclhaiarn, ac ynghap?l y Bedvddwyr, Llanaclhaiarn, gan y Parch Clement Davaies, Tvddvnshon. Y Ffair.—l)vdd lau diweddaf cynhai- IINV(L ffa-ir yn y' pentref N-nii. Daeth am- ryw ffermwyr ynghyd a chafwvd prisiau da. Yr oedd y gwartheg o 40p i fyny. Calodd un am eboles dwy a hannor oed. Hetyd agorwyd anandy Tma am y diwrnod Milwyr Adref. Da gonnym fel ardal weled Preifat Wm. G. Robrts. Mynydd Mawr, yn ein plith yr wythnos ddiweddaf Edrych yn dda. a dymunwn bob amddi- ffyn a llwvddiant iddo. "Marwolaeth.—Gofidus gennym gofnodi nianvolacth Mr Hugh Edwards, Llain Las, yn 73 mhvydd oed ar y eyntaf n'r mis lîwn. Yr oedd yn gymeriad hedd- ychol a hoffus gan bawb. b. Claddwyd ef ym mynwxmt Abererch dydd lau diwedd- af. Ged.^weddw i alaru ar ei ol. Diav a fyddo yn nodded iddi yn ei phi ofedig aeth.