Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
BYWYD. CYMERIAD, A DYLANWAD:…
BYWYD. CYMERIAD, A DYLANWAD MRS FANNY JONES, TAL Y SARN. > (Gan ADGOF UWCH ANGHOF) TREI-NIDIAETH DEULUAIDD. Pan yn priodi, yn eefydlu y faenach, ac yn ei holl drafodaethau, cadwodd yn fan. wl nn penderfyniad, sef na fyddai iddi fyned i ddyled, y mynai alln talu am bopeth yn ddiymdroi—-y byddai hebddo os na allai wneud. Geilir credu Miy iddynt fod olewn anigykluadau gwasgedig lawei tro: yr oedd yr adeiladuu wedi emtio llawer, y stoc at ddechreu, er yn fychan, Avedi bwyta oi north ariannol oedd heb fod yn rby helaeth, a'r arian yn. anhaws- ach i'w cael yr amser honno nac yn awr. Yr oedd y cyfloga-u yn isol, o ganlyniad y bobl yn dlodiori, a'r taliadau heb fod yn rheolaidd: yinhen degau o flynyddoedd ai ol byn y scfydlwyd y taliadau yn nsol dibynu ar y gwerthn y byddent. Hysb's i'r rha-i ddarllenasant Gofia-nt John Jones iddo fod yn lili- heb geffyl i fYlHd i'w deithiau. Pan oedd ef a Di Owen Thomas yn myncd o Dalysmn dros y mynydd i Rliostrvfan at un o Gyfarfod- ydd Pregethu y Pasg, danghosodd y gov- lan lie bu yn gweddio am geffyl. "11 cedd gennyf neges go ryfedd," meddai. "ond ni bu neb eiioed yn gofyn dim mwy gonest, nae yr wyf yn credn eto gyda gwell amcnn." Ni fyddai byth yn pasio y llecyn lr.vnnw heb di-oi i,- hen govlan y bu ynddi yn gweddio am geffyl, i ddialch am ei fod wedi myned i amgyk-biadnu i gael un. Y mae y ffaith yn profi fod. bairli trwm amgylchiadan yn cyfyngu ai Fanny Jones yn y blynyddoedd cyniaf, gan na oddefodd i John Jones- i yw beb I geffyl am foment yn hwy nac y gallodd Iforddio rlioddi arian at ei biynu. Ysgtifenwyd digon yn y Cofiam helaeth a nodwyd yn barod am John Jones yn e; gysylltiad a' r fanach. Digon ymft. ydyw orybwyll na in ond ychydig gynorlhwy, ac ar adegau darfu i'r ychydig a wnaeth droi yn llawer iawn o drafferth. Y mat, ei hanes yn gw-erthu rhawiau pum swllt am hanner coron, haneetei gwerth ped- war swllt lieu bump am bymtheg eeiniog, ac yn mesur darn mawr o fTolhyn heb feddwl cyfrif Bawl llatlien oedd ynddc. wedi ei ysgrifenmi yn fanwl, ac felly yn ddigon hysbys heb j ni ei ail-adrodd.
Y TEULU.
Y TEULU. "Benditluwy d Invy a tbeutu Huo^og, yr hynal o ba rai ydoedd Ann. Mrs Owen, Yr lion a fu farw Hydref, 1892; yr oedd wedi cvfranogi yn helaeth o dalent y tenlu. Cyfansotldodd annyw ddamau bai'ddonol a rhyddiaethol, ac yr oedd ganddi fel ei thad duedd grei at gerddor iaeth. Yr oedd trwy aniiyw brofedig. ] aethau wedi ei dwyn i fyny av betbau ysbrydol, ac yn ymhyfrydu i-owvn adgofion am y saint a adwaenai. yn enwedig felly ci rhieni a'j hynafiaid crefyddol. Yr ail oe(ld John Lloyd Jones, Ysw., Pias y Bryn, BontneiNvdd, bontddwr oedd yn a d- nabyddus i gylch eang yn ei brrthynas a chwarelau y Dywysogaeth, yr hwn a fu unwaith yn un o berclienogion ehwarel' Dorothea, a'r hWIl heiyd, medd thai o gjd. nabod y teulu, o ran ei ddawn a'i alhioedd raeddyliol, oedd yn dwyn cymaint os nad mwy o ddch", ei dad ac mirliyw un 0'1 teulu." (Yr oedd heiyd yn gyffelyb i'w fain yn y gallu i fasruichu efe oedd ei deb.inlaw eyn iddo ymadael n'j gartrer, a bu bron torri ei chalon ar ei ol. Onid efe oedd ei mab byriaf, a'i chjnortlnvvdd cyn taf, cyn i fyd y teulu inawr, gyda gweis- ion a morwynion, ddecbreu ymagor?) Bu yn J\[awrtli,1893, yn 67 lnlwydd oed I "dydd oedd Francis, a bu I'nnv yn dig wythnosau o oed. Y pedwerydd a roddwyd ar yr enw Frances, sef Mis Tout s, priod (erbyn byn gweddw) Mr AN-. Jor.er- Machynlleth. Y puined redii Kllen, yr hon a in farw Hydref lofed. 3 84- vn M mtwydd oed. a'r hon oedd onetli garnaidd a chi cfyddol: ac yr oeda ei mnrwolneth yn ysLorm o brofedigaeih J" teulu, ac yn enwedig i natur dyncr- duwy? ei hannwyl dad ae yn y brofedig- aeih hon cyfansoddodd bregeth, yr hon, medda: Dr Thoma.s, svdd yn gystal dat- gTirldiad o'i fywyd niewnol a dim a wel- r,vd o dan ei law, ae pi awr y brofedirr, netb 11(111 v eyflwynodd Eben Fardd ei sn-rrrhiad tarawiadol iddo. Y eliweched 3rargarei, priod y diweddar J. Wil- Ysw., Glan Beano, prif berehenog ( LIV^AROL Dorothea, yr IIWD a fu fanv ya 1871. yiv 38 mlwydd oed. Y soiihfed oedd "Richard, yr livrn vredi cael mantais dda 11 cr pnrotoi <%l bun yn feddyg, a fu farw. Il'rdref, V()3. yn 28 mlwydd oed. v.-ythS-'ed oedd Tliouias LIcyd, a fu farw "Cdiant Mr T. Lloyd Jones, Rhagfyr, 188S, yn 51 mlwydd oed. Y nawfed oedd Gwen, set' Mrs Davies, priod John Davies, Ysw., Liverpool. Y degfed cedd y Parchedig David Lloyd Jones, M.A., Llandiuani, yr hwn esydd wedi ei gynypgaeddu Trior helaeth a dawn gweini- dogaethol y teulu. Bu farw Tachwedd. 1905. Yr unfed-ar-ddeg oedd Esther, fief Mrs "Williams, Llundain. Y oomldegret: oedd Ellen, yr hon hefyd oedd yr ail 0'1 un enw yu y teulu, a ann yd Hydref 15fd, 1846. ac a fu farw yn faban."
I CRED MEWN RHAGLUNIAETH.'
CRED MEWN RHAGLUNIAETH.' Penderfynwyd HI" fwy nac un cyfinnod' yn ystafell wely Fanny Edwards, yn v Taldrwst, pan y lledodd lytbyr John Jones gerbron yr Arglwydd, cyfamod o'r newydd a Duw, y byddai hi yn briod dtilwng i John Jones, ao y taflai pi hun ar Hag- luniaeth Duw. CadwodJ y cyfamod i'r perffcithrwydd mwyaf y gellid disgwy] i fod dynol wneud, aci nine y llwyddiant ddi- lynodd bob ymdrech o'i lieiddo yn brawi nad cedd y nefoedd yn ddiystyr o'i ehyn- Iluniau. "Dywed rhai," medd Mr Rich ard IJJoyd (Arohddiacon Arfon), "ei bod yn ddynes fydol, ond yngwyneb ei theulu lluosng, a neb j ofalu am danynt ond ri hunan, nid oedd fydol. Ymddiriedai bot amsor yn Rhagluniaeth. Darllenodd gy- maint ar 'Ragluniaeth Duw,' gan Char- nock, ner, oedd yn ei ddeall gystal a Char 1 nock ei hun. Yr oeddwn yn ei thy unwaith a chwynai fod y fath draul yn myned i gadw teulu mor fawr: dywedai fod bil wedi dyfod oddiwrth y crydd y diwrnod bwnnw am lOp. Yng n?'yueb nmgylch. ?adan fel hyn yr oedd yn rhaid iddi roddi ei h01l vni ar wnith i gadw ei anrhydcdd. Pan ddeehreuodd gadw ty yr oedd yn j adeg wir ddifi-ifol; nid oedd effeithiau rhyfel "Boni" wedi darfod. Y bwyd yn brin a di-ud, a'r gwisgoedd yn eirwon, am fod y cyflogau yn druenus o fych an, — rhyw ddau swllt yn y dydd gyf rifid Yh gyflog uchel. Yr oedd yn aJn. hMihI cael glo at danwydd, ond yr oedd digon o fawn ym mawnog Talymigneddau a digon o rug a thywyrch ar y Cynffyreh a'r Delyn, ac yn ffodus yr oedd digonedu o go;d (nwvdd prin erbyn hyn) yn y ii.- • oehr a'r Hall o'r dvffryn. Caet pethau fel livii i gludwch oedd y gamp; yr oedd Cati in "Cwi Coch" a'i merch Barbara, wir. yn dyfod dan eu beichiati JIl'ibiO .j' "hop," a'r phmt yn cael cryn i ddifyrwch wrth eu gweled o dan eu beich- irm trymion, ond cario ty\yrcb i.1' die byddont. i gael en givcrt.hu ar l1Uhit Minv'i." n fuan, daeth y becligyn yn f ii- v n ddireidi na. dim arall, i fyned i efel.ychu yr hen Gatrin a'i niereb, ond pa un ai i ddireidi ynle rvwbcth arall oedd yn ncuosi i'r tywyrch ddyfod, -r pi ddymunol ]'w cael. (I'w barhau).
— j CYFARCHIAD PRIODASOL,…
— j CYFARCHIAD PRIODASOL, I Mr a Mrs \akefield Wilson (Mailt), Penygroes. i Ha. heddyw unwyd, medd hanefc—William A doeth Avylaidd lodes Yng Ngwalia i'w angyles Ar ei Iw aetli er ei les Ca'dd eneth lan glenia'n gwlad eitha A dn, fu'i dev.-isiad, Ldoeth, Ac u hir ca fwynhad. Ni ddaw cur i wydd (;uiad. I Jocwi'ii byd ang.vlion bach— gleewo.u te-g I Lanwo'u ty bcllach Heb ing na clihvy'n ddcdwvdd mwyaeh j Duw yn >vit- a'u cadwo'n iach CYIAILL. I
Advertising
RHIWMATIC-ANHI,qYLDEB y KIDNEY TRJNIAETH RAD. I Y mac Rhiwmatic yn ganlyniad uric I acid crystals yn y eymalau a'r gewynau, ¡I effaith gormod o uruc acid, yr hyn heiyd yw'r achos o boen yn y cofn, lumbago, I sciatica, gout, anhwyldeb y d-P.-fi-, carreg, grafel, a dropsy. Er proli. fod Tabloo) Estora, triniaeth wedi ei sylfaeni nr ¡ wyddoniae-bh feddvgel ddiweddar, yn fodd. ion llwyddiannus, anfonir un blwch o 40 o dablcdi i bob un o ddarllenwyr y stamps i dalu y cludiad, pacio, &c. *"Dmp?dd CymreiK" :mfonnnt 3c mewii  Tabledi Estom—meddyginiaeth on est am bris gonesrt—Is 3c y blwh a 40 o daMedi. Dim chwe b?wch am 6s 9c. FfM-yDwyr' vmhob man. Cyfeirier am y blwch eampl ilavm, Estora Co., Charing CToss Road, London, W.C. 2.
T DISGRIFIAD MIL WR 0 i I…
T DISGRIFIAD MIL WR 0 i I BEHYGROES. I I ISef R. Gwilym Thomas, mab Mr John J Thomas, oriadurwr, Marketplace [ yr hwn sydd yng ngwlad yr Aifft? I I Mewn ychydig linoilati fe geisiaf roi i Mwr banes "draft" yn gadael Klnmc. ]¡aw/' Ja.nes ,J b Park am hen wlad yr Iddew. Ar ol ych- ydig ddyddiau o ymbarotoi dyna'r call, \Ul", d f "Fall in the draft." yn dod lyny huts, ac ymhen ychydig funudau yr ocdc. v "draft" mewn dwy rank ar y parade ground. Gwedi hynny dyna'r Sergeant. Major yn dweyd wrthym am fod moi ddistaw ag y gallwn fod wrtli adiicl rhag detfro y gwersyll. Yr oedd yn hwyr ail e 1'0 b" "nos yra mis Gorffennaf, ao yr oedd bech- gyn Kinmel yn gorffwys yn dawcl ar o. diwrnod o laiur caled. Wel, ar ol nrwyn- "d ft' hau swper yn y canteen dyrna'r "draff yn cychwyn ar ei thaith fawr. Yr oedd- ym i gyd yn fechgyq. ieuainc, rhwng pedair-nr-bymtheg ac ugain oed. Pan yn myned trwv Abergele yr oedd Ilawer o bobl y pentref ar eu traed yn rhoi ffarwe> i ni, a dyna'r Narwet diweddaf y daith gafwyd yn yr hen iait-b. Mi fum yn aros yn hir iawn am y tren. Yr oedd llawer eraill ynddi, ac yi oedd Pit penwisg (head-wear) yn ein L sicrbau eu bod hwythau am daith i'r iiiii cyteiriad. Ar ol noswaith o drafaeli c dyma Y r 20fed o Orffennaf yn ein eae. ■ mewn shed fawr yn Southampton yn cl.is. gwyl am y Hong fawr i'n cludo. Ar o' hir a-rog dyma'r swyddog oedd yn ei gofa-j yn oin liaiw-iiiii It ddwy long fechan ac yn myned a ni trwy un llong ar fwrdd y Hall, ac wrth sylwi ar enw y Hong oeddym yn croes: > uddi gwelais luai yr un oedc. ag oedd wedi fy nghludo o Ffraino tua blwyddyn cyn hynny. pan oedd yr haul vill machludc dyma r llong fechan yn cychwyn ar e. thaiH? ac yr wdd iia?er ohonom yn svnu | cTn bod yn gorfod mynd ar long raw c-Tü hod yn gorfod mynd al' Ioug mOJ fechan am daith mo,. bell Ond ni iu y swyddog yu hir cyn ein hysbysu nad oedd yn myned a ni ond cyn belled a Ffrainc" O'r diwedd dyma'r Hong yn dechreu gad ael y tir, ac yr oedd pawb i'w gweled yn ymresT mu, ond ai yr un pi yd vn llawen u dan yr amgylchiadan. Yr oedd yn adgoffa i iiai oedu ar y bwrdd ag oedd wedi gadae yr hen wlad ar yr un neges o'r blaen, 0'. hen gyfcillion oedd wedi gwynebu'r gelyn gyda hwynt or blaen, "nen wedi moric gyda hwynt or blaen." Nid oedd > Hong wedi myned o olwg y tir cyn i bawl piel yr order i fynd i waelod y JIang, a dyna oscd y g?yhvyr. Yr oeddwn yn ut. o?nynt. ond nid oedd?jj f?d a; dut? hyd 10 p.m. A pban ,n oedd?n .n ?aejod yr oedd rhywnn wedi ?n?ut: ori lod yna submarines vn ein diho °Z PrtVT ?ddwu ar -v ^p w dutv, T; ?d y Hong yn torn ei ?,.dd trwyV m? gjdag escort o'r Llyngcx ar bob ochr iddi. I chVn I LanL godi bore dr.uio?h YJ oeddwn ya Hros am ?vnediad i harbor VL F!:ramc. Ar c) myned i mewn i? _b_t_l I ;r. ()<'dd' rh:ftj ,n (.('i.iù (?a(?l xmuom IXyd:¡'¡ .r r?dd rhs, yn ..?,? ,?,j ,.??,  J;'fra,nc.od ,ùedd ? ?"??? ?' ?" vn k ,rTf gardadef] v ° 1!? ?, ?? tajt)| I *?r es i   n,<1 fed n- ??n syi?u ? y 1" irancod ?,?. 'tl'en, v ol hyn cawsom daith hir ond di ddorol dros ben drwy Ffi ainc, ac wedyn f croesi yr Alpau. Q^elsom y Ffrancod yn anfon rhat o garcharorion Awstriaidd vi. eu hoi i'w gwlad eu hun. Yr oedd y tren yn myned a ni trwy clygfeydd hardd lann. Yr oeddwn y,, c^isio cael ambell i posftpsird o rai llefydd i'w hanfon ac ft lwyddais mewn rTiai mannau. Caw^u gj-oesaw mawr gan Ffrancod y De ac hefyd gan yr Italiaid, ac yr oedd yn daitfc fvth. gofiadwy, Hydref 24, 1917. (l'w barhau).
PROFIAD MILWR. I i
PROFIAD MILWR. I i Sef y miln-r ieuanc Owen Diler, Talysarn, o Halonica :— Wnh dn>mio i'r gorff'enncl Fyy?ryd??yudan, With goito lla,ver b'aboth gwiw J* u im' yng Nghymru Ian; Dydd Duw ar faes y fi-wych-, 110,. eh with i'1' hyn a Iu, Mie heddyw, er mai Haf yw hi, Yn ddiwrnocl tywyll du. Y dydd gyscgrodd Iesu, A'r dydd gorffwysodd yw, y ddd daeth llawer enaid cedd Yn fanv i ail fyw; 'Mae 1m' yn Hawn tywyllwch, Xi welaf ar ei we-dd Ond angeii'n tremio ar bob 11aw Ofn, braw, a liwydni'r bedd. ( Os tvwyll cytiivlau A'r stcjrom heibio mat; c law, Daw eta, loewach nen.
Advertising
o —— 0 Anrheg Nadolig oreu yw un o I ELECTRIC FLASH LMPS, E. JONES, & Son, I IRONMONGERS AND CYCLE AGENTS, Y MAES A 26. BANGOR STREET, CARNARVON ¡ ALL BRITISH MADE. STOG ENFAWR AG AMRYWIOL UN FEL Y DARLUN GYOA S. BULB AM 2s 3c. RHAI ERAILL. dgfllfe TORCHES i 2s Oc jr*Y' 5s Oc 2s 6c 6s 6c I I 2s 9c 8s lIe 3s Oc 10s Oc 4c YN RHAGOR GYDA'R POST. BRITISH EVER-READY BATTERY NEWYDD I'W AIL LENWI AM SWLLT. Postage, 3c. I DEWIS MAWR 0 LAMPAU A LANTERNAU, A PHOB MATH 0 IRONMONGERY. A PHOPETH AT WASANAETH AMAETHWYR. GYNAU 0 BOB MATH ¡ BREECH-LOADERS, DOUBLE BARRELS, a CARTRIDGES. I 0 — -= £ ) LONNIE and Co., 1 & 3, Bridge Street, Carnarvon. We wish to Invite the Public TO VISIT OUR GRAND BAZAAR We are at the Front for Keeping Prices Low and Giving Best Value to our Customers. ALL KIND OF TOYS N?TILL BE BAZAAR NOW OPEN INSPECTION INVITED. Tel. 165. Jones, E. Nefydd J ones, LONDON HOUSE, CARNARVON.