Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

5 erthygl ar y dudalen hon

Meddyliau'r Galon Eto.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Meddyliau'r Galon Eto. Y Pedwerydd Swp, Yr hen Siambr Sech. Q-fryr pawb ohonoch ar d'rawiad prun yw honno, tybed,—Ty'r Arglwyddi, wrth gwrs sef y Tý sy mor ddieneiniad ei areith- wyr rhagor Ty'r -Cyffredin-at ei gilydd felly, eanys do, fe glywd ambell areithiwr (ond pur ychydig ag ystyried) yn y Ty Uchaf a thipyn o sug dawn yn ireiddio'i araith. Am y gweddill, sych a swrth fuont o genhedlaeth i genhedlaeth a rheswm da pam,—y mae gormod o floneg y byd ac o olud etifedd arnynt, a 'does dim mor angeuol a hwnnw i athrylith pen a gwres calon, megis y prawf yr haid o ysweiniaid lletach eu tor na'u talcen sy wedi llechu yno ers cyd i faglu pob diwyg- iad a dyrchafiad a fwriedid i'r werin. A dyma wir arall, tae arall hefyd sef fod pob aelod o'r Ty Isaf a godir (wel, nage wir, a ostyngir, os gwelwch yn dda) i Lofft yr Arglwyddi, yn dechreu dirywio yn y fan, ac yn dibennu ei yrfa mor dordyn a dinod a'r lleill oedd yno o'i flaen, yn sgil braint hen a gorthwm hir. Ond yr hyn a'm hudodd i b'ledru Ty'r Arglwyddi oedd gweled cyfeiriad Mr. Lloyd George yn Araith Pwllheli'r dydd o'r blaen yn Gymraeg y dwedodd o'r sylw, ond yn Saesneg y gwelais i ef ac yn debyg i hyn y derllyn o'i gyfieithu'n ol o iaith fain y papurau i iaith fyw y Canghellor :— Cliwi gofiwch beth a ddigwyddodd i Dý'r Arglwyddi. Buasai hwnnw'n anobaith Llywodraethau Rhyddfrydig ac yn ddinistr mesurau Rhyddfrydol ers cenedl- aethau. 'Roedd cewri wedi bod wrthi'n ymosod arno, ond byth i ddim diben :— Mr. Gladstone, Arglwydd Rosebery, "Syr Wm. Harcourt, Syr H. 'Campbell- Bamierman, John Bright; ond methu ddarfunt i gyd. O'r diwedd, dyma'r "Weinyddiaeth hon yn dod ymlaen i c, ymaflyd codwm ag ef a bellach y mae Ty'r Arglwyddi fel rhyw erthyl ac asgwrn "ei gefn wedi ei ysigo, a dacw fo'n ym- "lafnio'n orffwyll ol a blaen nad wyr i ble, a'i gynddaredd yn fwy glafoeriog nag U erlOed. Ond ni waeth iddo heb: 'dyw ei balf ddim cýd a'i boethder erbyn hyn a dyna i chwi un o orchestion y Llywodr- aeth sy'n awr yn addaw dymchweliad c, crafangwyr y tir." Mor hyfryd i glust y werin a fu clywed swn gordd a throsol Mr. Lloyd George yn cracio Ty'r Arglwyddi ar hyd y pedair neu bum mlynedd diweddaf yma gobeithio y cawn fyw i gyd i glywed swi hyfrytach fyth swn Castell y Caethiwed arglwyddaidd yn dym- chwel i'r llawr, furddyn tywyll yr hen oes- oedd a'r llall, Ty'r Cyffredin, yn cael lie a deunydd i godi Castell Rhyddid a Chydraddol- deb y Bobl allan o domen gerrig a golud yr hen Siambr Sech. Tu arall i'r Wal ddiad= lam. Un o'r pethau mwyaf iasol a, welais ers tro byd oedd hares rhyw cinematograffydd,ym mhapurau'r wythnos ddiweddaf, yn beiddio i berfedd y byd, y fo a bagad o gynorthwywyr, sef yn mynd i lawr o fil i ddwy fil o droedfeddi i fol Vesuvius, y mynydd tanllyd, a medru aros yno ddigon o hyd i dynnu llun y fflamau a'r lluwch Gehennaidd a ymferwai o'u cwmpas ac o tanynt, a hynny i gyd er mwyn eu cael ar y film i'w dangos maes o law yn y cinemas. Mor ddiorffwys a di-droi'n-ol yw ysfa dyn am y newydd a'r dieithr a'r cyffrous ac a ai, pe medrai, fil neu ddwy o droedfeddi i fol Annwn ei hunan, er mwyn dringo oddiyno, y fo a'i beiriant, i ddangos llun y gethern gythreulig, a dwyn glafoerion y colledigion gerbron tyrfa- oedd blebrog ac anniwall y Lluniau Byw tua Lime Street yma. Ond gwylied o amo'i hun unwaith y bo fo y tufewn i ddrws y Wal Ddi- adlam, nid ar chwarae bach y tyn o ei bollt nac y daw'n ol yr ochr yma iddi,canys Cyf. iawnder anhyblyg yw'r Porthor. Ac yr oedd darllen disgrifiad y cinematograffydd uchod o geubal y Vesuvius yn dwyn sylw Seraff Talsarn yn bur fyw i'r cof, sef wrth ofyn pa mor bell y medrai dyn ddal i obeithio am drugaredd Duw Wel, mi ddaliaf fi i obeithio yn Ei dru- garedd nes y caf fy hun ar fy mol ar frig y fflamau," ebe John Jones, ar ucha'r floedd ddigymar honno na chlywodd Cymru mo'i hamgenach erioed at yrru ias o syndod Byd Arall i gripio dros dyrfa ugain mil ar faes y Sasiwn. A gwreichion oddiar eingion ei dad oedd y fflachiadau cyffelyb feiddgar a neidiai'n eirias oddiar ddeufin ei fab, y diweddar Barch. D. Lloyd Jones, Llandinam y wreichionen hon yn enghraifft Beth yw'r Atgyfodiad ? Wel, fe blym- "iodd y Mab o Ganllaw'r Gogoniant i lawr 4, i waelod eithaf Trueni Dyn ac yr oedd y naid mor ddofn ac yntau'n taro mor galed || yn erbyn y gwaelod, nes yrebowndiodd 0 yn ei ol, drwy'r bedd, ac i fyny at Ganllaw'r Gogoniant drachefn. Dyna chwi beth oedd yr Atgyfodiad." Medrai dychymyg y ddau, y tad a'r mab, neidio ol a blaen dros y Wal Ddiadlamhawdd- ed a dim, ac yn llawer haws nag y medrai enaid neb o'u gwrandawyr. Y Galon yn gwynnu gyd a'r Gwallt. Pethau byr a brau i'w ryfeddu yw'r blyn- yddau yma, onite ? ac yr fyrrach a breuach o lawer nag y byddent pan o'wnTn hogyn, goeliaf fi. Wedi cael chwiw a chlwy'r oes y maent, mae'n debyg, ac wedi dysgu hedeg, yn lie cerdded, megis y gwnaent hwy a finnau mor wastad a'n gilydd yn nyddiau mebyd. Ond erbyn heddyw, Wyddoch chwi beth y mae'ch gwallt yn britho," ebe rhyw bitw o ddyn bach wrthyf y dydd o'r blaen. Pin draen am hynny os yw'r galon yn gwynnu gyda'r gwallt," ebr finrau, gan glecio 'mawd arno fo a'i fritho, 'r barcud meingraff iddo fo A dyma hi'n ddechreu 1914 eisys Ie, wir, Tramwy'n ofnadwy mae'n hoes, Buan iawn y daw'n ben einioes." Ond chwedl Trebor Mai, Waeth inni dlodi mo'r llawer iawr Na chyfoeth a moethau y palas llawn ;— Tarth ydyw pleser, gwagder yw gwên, Munud yw'n hoes-rhaid myned yn hen." Pan dry dyn drofa'r hyn a hyn o oed (peth hwylus ryfeddol yw'r hyn a hyn" yna, onite ?), y mae mor chwannog i ladd ar flin- dsrau'i fywyd ag yw i ladd ar y tywydd ond cofiwn eiriau Dyfed,— Pererin wyf finnau'n ymdeithio Drwy ganol gofidiau y byd, A llawer ystorm yn fy nghuro, Am dorri fy nghalon o hyd Ond cofiaf am wynfyd angylion, Am haf digyfnewid o dangnef Ac er fod y cymyl yn dduon, A deifwynt yn chwalu'm cysuron, Mae'n dywydd di-fai i fynd adref. Ie, i fynd adref, gobeithio, wir, Dyfed A chwi oludogion clyd arnoch, sy'n rhynnu a rhincian eich dannedd y tywydd oer yma, dyma i chwi recipe sut i gynhesu,— "Mis yw hwn i'r trwyn a'r traed. A'r dwylaw sydd heb fenyg Os hoffech ei gynhesu ef, 0 1 rhowch i'r tlawd galennig." Waeth faint a sgrythoch yn eich parlyrau o flaan eich tanllwyth glo, oeri wnewch wedyn ac yn oerach a mwy rhynllyd nag o'r blaen ond daliwch chwi at recipe Ceiriog, ac fe rof finnau 'ngair na chewch chwi annwyd byth, yn yr un o'r ddau fyd, canys y mae'r Beibl wrth Ffy nghefn Y neb a gymero dru- garedd ar y tlav. d sydd yn rhoddi echwyn i'r Arglwydd a'i rodd a dal iddo ef drachefn." Ie, diolch am drachefn Duw! Dyna'r ffordd i gadw'n gynnes a gwynnu'r galon ac felly,na hidiwch befo mo'ch gwallt Llygad y Wawr. -0 J.H.J. I

Advertising

Bar a Brith. I

[No title]

Advertising