Y Brython

USE KEENORA 'SELF-RAISING FLOUR The ideal Flour for every kind of fancy Bread and Pastry Scones, &c., &c.

Beaty Bros Ltd. THE qpA TT C. CELEBRATED TAILORS THE PREMIER LIVERPOOL FIRM ———— FOR ———— Good Class Tailoring. AT REASONABLE PRICES. ONLY ADDRESSES: I London Rd. and Church St., I CI.sed .n LIVERPOOL. all day S.lorda. I Closed on Wednesdays at I P.M. Open all day Saturdam A ywch -Wh b ino 'i Llygaid yn eich bli no 7 « Yw pethau'n troi'n niwlog ac anelwig ? Dyna arwydd a rhybudd llethdod y llygad, a dylech gael eu hedrych rhag blaen; eu gwaethygu wna'u hesgeuluso. Gallwn ni gyda'n hoffer gwyddonol ddweyd wrthych os oes arnoch »nroi g- yd-u,; ac os felly, eich cyfienwi a'r rhai a barai fwyaf o les i chwi. Galwch heddyw: ARCHER & SONS- Eyesight Specialists. 73 LORD STREET, Sefydlwvd 1848. LIVERPOOL 'Phone—3925 Bank. W. mm & son, TAIL'ORS 29 SOUTH JOHN ST., LIVERPOOL Aim AS 349 STANLEY ROAD, BOOTLE. Real Welsh Homespuns for Golfing and Fishing, 'Phone—580 Booile. AMERICAN DENTISTRY. Painless System. MR. HELY, 13 NORTON STREET, London Road oornei-, LIVERPOOL. MR. HELY is prepared to give advice and estimate of cost free of charge; flours 9 to 7, Saturdays to 2. Phone 1436 Royal- COOK & TOWNSHEND. Special Value in ..BOYS CLOTHING.. READY TO WEAR. Boys' Sports Suits, If: In Smart Tweeds ■ Boys' Strong Rugby  Suits in dark shades ■ |~ ?/Q^ For College wear. Boys' and Youths' I?/Q Waterproofs ? ? zr All sizes. Byrom St. & Dale St., LIVERPOOL. KING OF THE MEADOW (Brenin y Maes), A Song for Bass Voice. Yn y ddau nodiant. Geiriau Cymraega Saesneg. GAN t | JOHN HENRY, R.A.M. AIL ARGRAFFIAD. Is. Swyddfa'r "Brvthon," Lerpwl. I —- ASK FOR IDRIS Table Waters In Syphons and Bottles. SODA WATER. POTASH WATER, SBLTSBR WATER. LEMONADK InL T GINGBB. ALB. Sto., eta, IDRIS & Co., Ltd., Northumberland St. LIVERPOOL ROBERTS & EDWARDS ESTATE' AGENTS, i4 Kirlidale Rd., Liverpool Royal,

"rrem I.— Y Gymanfa. MAE adroddiad da ohoni yn Y BRYTHON, ac ni feddwn ni unrhyw gymhwyster neilltuol i fwrw barn anii er hynny, ni allwn lai na dal y Drych am funud ar y Gymanfa Gyff- redinol fu'n cynnal c-i chyfariodydd,yrwythnos ddiweddaf, yn Bootle. Mao'n rliywbeth, y dyddiau hyn, i weled cyfarfodydd crefyddol poblogaidd. Felly, yn ddiau, y bu'r cynulliad- au yn Stanley Road, a mannau ereill, ynglyn a'r Gymanfa. Gari aelcdau a gweinidogion o enwadau ereill, ond oeddynt bresennol mewn rhai cyfarfodydd, y cawsom fwyaf o'u hanes, a hyfryd oedd gwrando tystiolaethau Trior glodus i'w rhagoroldeb. Gwelwyd unwaith eto gryfed yw yr (nwad Methodistaidd yii y cylch hwn yn arbennig, yn gystal ag yn y wlad yn gyffredinol. Wrth gwrs, bydd i'r enwadau ereill lawenhau a hwy, gan gofio fod y cwbl yn un yn eu hamcanion mawrion cyff- redinol. Arwydd o gynnydd yrenwad ym mhen gogl- ddol y dref fawr lion oedd i'r cyrddau Cymanfaol, fel y cyfryw, gael eu cynnal i gyd yn Stanley Road, ac nad oedd prinder pobl ar gyfer pob ewrdd eyhoeddus. Ond, fel yr awgrymwyd, yr oedd y Gymanfa yn fwy na Methodistaidd. Ymddengys oddiwrth bob hanes fod iddi awyrgylch eangfryd, ac agwedd undebol at enwadau ereill. Pasiwyd penderfyniad oedd ar unwaith yn corffori'r ysbryd cyfeillgar ocdd ynddi at yr enwadau Ymueilltuol Cynireig yii gyffredinol. Yn wir, fe lefarwyd gc-iriau-Nii enwedig gan y Parch. John Williams, Brynsioncyn—oedd yn fawr- frydig, nid yn unig at Ymneilltuwyr ereill, eithr hefyd at Eglwys Loegr. Gall fod yr ysbryd lnvn. yn bod ymhlith y gwahanol enwadau at ei gilydd, ond mae o'n iwy grymus o'i fynegi, a'i fyncgi ar yr achlysuron mwyaf cyhoeddus, ac o'r safleoedd mwyaf dylan- wadol. Ac mae'n bur sicr gennym na fydd yr enwadau ereill, pan ddaw'r eyfle, yn fyr o ateb eyfeillgarweh y Gymanfa, yn yr un cywair ag y llefarodd hitliau. Gyda llaw, nid ydym yn meddwl fod yr enwadau ar well telerau a'i gilydd yn unman nag yn Lerpwl ac mae'r Cyfarfod Gweinidogion sydd yma, era llawer o flynyddoedd bellach, yn un cwlwm brawdol amdanynt.

Trem II.-YR Araith o"r Gadair. Braint amserol fu cael darllen yr araith i gyd yn Y BRYTHON. Gwyddai pawb y ceid geiriau gwerth eu gwrando, oherwydd yr adwaenent y gwr oedd i annerch. Os gwedd- us i ni fynegi barn ar y fath fater, cyfrifwn yr anerchiad yn batrwm o'r hyn ddylai traethiad fod ar y fath achlysur. Campus yw cael ymdriniaeth alluog ar bwnc o athrawiaeth a sicr yw y gallsai'r Parch. John Williams roi peth folly; ond gwnaeth yr hyn oedd well ar y pryd,—traddodi araith oedd yn llefaru'n eglur ac effeithiol wrth yr holl enwad, yn gystal a'r enwadau ereill, oedd yn gwrando megis dros ysgwydd y Gymania. Meddai genadwri a ddeallid gan yr "holl bobl," a'i thuedd i beri ysbrydiaeth hyderus a chalonnog Ni thraddodwyd o gadair erioed anerchiad symlach a mwy dirodres ei arddull, nac eglur- ach ei syniadau, o'r dechreu i'r diwedd, trwodd a thro na'r un, ychwaith, yn ym- ddangos yn fwy rhwydd a diymdrech o ran y cyfansoddiad. Sut yr anghofiodd dipyn o ragymadrodd ff tirfiol, gan gymeryd hamdden i ddeffro cywreinrwydd y gwrandawyr gyda golwg ar y ffordd y bwriadai fynd ? Yn lie hynny, "disgynnodd yn bur ddiseremoni i'r R set fawr," gan draethu ar swydd blaenor." Diau gennym fod pawb a'i gwrandawai yn ei ddilyn," ac felly ar hyd y ffordd, hyd at yr oedfa a'r angladd, ar lethrau Mynydd y Garn, ym Mon, lie y tybid y cenid y Gymraeg am y tro olaf yn yr lioll fyd. r oedd yn oerdded mor hamddcnol a chadam, fel y corddai pawb gydag ef, ac ar hyd llwybrau cynefin iddynt hwythau. Ac eto, syniad arwynebol am yr anerchiad rhagorol yw hwn. Teiralwn fod ddo'r elfen a nodwedda bob traethiad gwir dda,—mae o'n tyfu ar ein meddwl fel vr arhoswn uwch ei ben. Mae ei iaith yn symi, ond yn goeth, a'r priod-ddull yn wir Gymreig. Ceir yma Gymraeg Goronwy Owen, a manyl- rwydd deffiniadol Dr. Lewis Edwards. Gwyr pawb fod yr awdur yn feistr ar y gelf o ddcfn- yddio ymadrodd o Peibl, a phennill o emyn. Nodweddir yr hyn a ddywed gan eglurder meddwl ac aeddfedrwydd barn. Ac mae ei eglurobau yn waRtad i'r pwynt. Tc-imlasom, yn arbennig, fed ei sylwadau ar berthvnas Cristionogaeth a chynhyrfiadau cymdeithaso! a gwleidyddol yn mynd i'r dwfn/a'r un pryd yn eglur hollol. Cyfleir y mater, o bob tu, yn onest a diduedd ac nid ydym yn colio ei gyfleu gan neb yn fwy grymus, yn enwedig mewn cyn lleied o g-wmpas. Yr un modd y cyffroadau diwinyddol. Cynhygiodd y llcfar- wr tonic rhagorol i weiniaid Scion "•—3 rhai a ofnant y bydd i ddadl a chweryl dynion a'i gilydd ysgwyd cymdeithas a chrefydd i ddi- fancoll. Ond tucefn i'r ewmwl a'r dymestl, mae ffurfafen dragwyddol dawel a heulog. Wrth fyw'n hir yng nghanol golygfeydd aflon- ydd a chyfnewidiol trcf fe] Lerpwl, teimla dyn weithiau mai anodd sylweddoli fed dim yn scfydlog. Ond pan gaiff un gyfle i ddianc i'r wlad, ac y saif am ennyd wrth fon un o fyn- yddoedd Eryri, teimla fod ei holl natur yn ymlonyddu-wrth syllu ar gadernid sydd yn aros yn ddiysgog. Y mae amgylchiadau bydol, trefniadau cymdeithasol, ac opiniynau diwinyddol, yn mynd a dod ond cyfiawnder a gwirionedd yn aros yn ddigyfriewid yn neb oesoedd. lechyd i eglwysi ac enwadau fyddai treulio mwy o amser yn y mynyddocdd hyn

-v— -v- Trem Y Blaepor." I Rhaid inni addef ein hanwybod o'r ystyr Methodistaidd i "fiaenor," a'r gwahaniaeth rhyngddo a'r diacon Annibynnol, hyd nes darllen eglurhad y Parch. John Williams arnynt. Gwyddem am y gwahaniaeth a wneid yn enwau swyddogion y Set Fawr yn y gwahanol enwadau. Yn wir, cawsom yr hyfrydwch digymysg, dro yn ol, o a1w'r Athro J. M. Jones i gyfrif am son am "flaenor" Annibynnol Digwyddai hon fed yn gongl nad oedd wedi chwilota fawr ami. Ond yn awr, wedi gorffen ei dasg fawr ynglyn a'i Ramadeg, gellir disgwyl iddo droi ei hisern ddisglair i'r cyfeiriad hwn hefyd. Wei, di- ddorol iawn oedd eglurhad manwl a chywrain Mr. Williams ar y blaenor," a'r gwahaniaeth rhyngtho ar" diacon," ac am a wyddom ni y mae ei ddeffiniadau yn gywir. Eto, bu'n ofalus i awgrymu y gallai rhai blaenoriaid fod yn llai na'u swydd, a rhai diaconiaid fed vn fwy—o ran ystyr y termau sv/yddogol. Ac mae hyn yn eglur i bawb, Wedi'r cy-fan, nid yw swydd ond cyfleustra i wasanaeth mown eglwys, a dibynna ei gwerth ar gymhwyster y neb fo ynddi. Ceir enghreifftiau o'r un peth ynglyn a swyddau mewn gwladwriaeth. Bu rhai o aelodau'r Llywodraeth bresennol yn ddigon erj-Pigodi'r swyddau yr aethant iddynt yn amhraethol uwch mewn effeithiolrwydd nag y gwnaeth ereill fu yn yr un swyddi o'u blaen. Yr un peth sydd wir am swyddau eglwysig. Rhydd swydd blaenor neu ddiacon -y naill fel y llall-gyfie i'r bersoiaoliac-tli fwyaf galluog, a'r cymeriad mwyaf rhin- weddol, i dyfu ynddi. Nid y swydd rydd werth ar y dyn, ond y dyn ar y swydd. Ac amhosibl darllen yr Anerchiad tan sylw heb deimlo fod swyddogaeth y Set Fawr yn Eglwys Crist yn rhywbeth urddasol a phwysig a defnyddiol iawn, ac yn werth paratoad mawr ar ei chyfer. Gall pob enwad ym- ffrostio mewn dynion ardderchog o'r dosbarth hwn, ac mae eymaiiit o'u hangen heddyw ag erioed.

Trem IV-" Y Llidiart," Eglureb ragorol, yn union i'r pwynt, oedd y llidiart eyfeillgar rhwllg dau Sermwr— yn dangos y priodoldeb o gad llidiardau hefyd rhwng y meysydd enwadol a'i gi]ydd. Cloddiau uchel, a llidiardau clocdig, sydd wedi bod yn rhy hir, a sectau fel pe'n credu fod gagendor mawr rhyngtliynt, a heb dra- mwyfa." Mor wibiog yw meddwl dyn Dyma stori a glywsom dro'n ol yn dod in cof, ac mae hi bellach ar ei ffordd i'r ysgrifbin. Wel, 'roedd pregeth-r, a adwaenom yn dda, mewn capel bychan yn Sir Feirionydd, ar fore Saboth. Yr oedd yn fore oer, rhewllyd, a theimlai'r gwrandawyr fed y rhew wedi taro'r bregeth hefyd. Daliai'r pregethwr ati'n hir, er fod y diaconiaid yn y set fawr yn rhwbio'u dwylo, ac yn gwneud amryfal arwyddion o'u poenedigaeth. Yn y man, daeth y j^regeihwr at ben arall yn ei bregeth, ac ebai efe, We!, mae'r pen yma'n agor i faes eang arall." Ar hyn, ebai un blaenor, fel ergyd-o wn, Bobo] annwyl caeed rhywun y giat rhagddo fo Dyna ninnau wedi gwneud dieithr lam oddiwrth y pwnc. Beth bynnag, nid yw'n debyg y chwelir y cloddiau enwadol, nac y tynnir y llidiardau ymaith am ysbaid ac, yn wir, mae i lidiart ei wasanaeth. Nid yw bosibl i'r Eglwys Gristionogol fed a pharhau heb rhyw gredo arbcnnig. Yr ydym yn awr mewn cyfwng trawsnewidiol. Dylai evfnod felly feithrin undeb ysbryd, brawdgarwch, a chydoddef. Ond cymer dipyn o amser cyn y bydd i'r eglwysi'n gyffredinol gytuno ar yr hyn a gyfrifant yn hart iodol mewn athrawiaeth Gristionogol. Cytundeb credo fydd y peth olaf y daw'r sectau Ymneilltuol yn gyffredinol iddo. Byddai ffurfio undeb cyn setlo hynny yn rhwym o gael ei dorri i fyny'n lied fuan. Ond nid sgwario pennau fydd y peth cyntaf at wir undeb. eithr calonna-u. Rhaid i undeb crefyddol yr Ynrneilltuwyr, fe] popeth byw arall, ymddatblygu. Nid ffram ffurf am yr enwadau, ond tyfiad argyhoeddiad a phrofiad oddimewn i fyny,—dyna drofn ac amod undeb gvririoneddol. Cyn agor y giat rhaid sylwi poth ar yr hyn a ollvngir trwyddi. Os golJyngir elfennau anghydnaws i gymdeith- as a'i gilydd, bydd y diwedd yn waeth na'r dechreuad. Ond mae llawer o be than y gellir eu gwneud yn undebol heb dynnu'r clawdd i'r llawr, na symud y liidiart ymaith. Dywed pob rheswm y dyl&i'r undeb ysbryd ac amcan sydd yn y gwahanol enwadau gael ci fynegi a'i gorffori hyd y bo modd. Da yw gweled symudiad pendant i'r cyfeiriad hwnnw ar hyn o bryd. Dyna, ni gredwn, ocdd ergyd yn sylwadau a wnaeth y Parch. John. Williams ar y pwnc.

PARC, ger y BALA. Cynhaliwyd Sasiwn Plant taith Moel y garnedd a'r Pare ddydd Gwener, Mai 29ain. Daeth tyrfa dda o blant, y ddwy ardal at ei gilydd, ac yr oedd yn bleser eu gweled a'u clywed. Rolwyd hwy gan y Parch. Owen Ellis, Llanuwchllyn, y prynhawn yn y Rhodd Main, a'r hwyr yn Hanee Josua. Rhannwyd gwobrwyon a thystysgrifau'r Arholiad Sirol, ac am ddysgu allan y Maes Llafur y llynedd. Daeth cynifer a 18 o dystysgrifau a 11 o wobrwyon i ddwy ysgol y daith hon eleni, yn cynnwys ail wobr y Cyfarfcd Misol yn y dos- barth hynaf, a'r pedair gwobr gyntaf ym y dosbarth dan 21. Hefyd, enillodd un o Ysgol Moel y garnedd dystysgrif yr Arholiad Cyfun- debol, sef Mr. George Owen, Bryn Moel. Rhwng y ddau gyfarfod, mwynhaocld y plant ac ereill de blasus oedd wedi ei baratoi gan chwiorydd care-dig y ddwy ysgol. Cafwyd gair yn ystod cyfarfcd yr hwyr gan y Mri. R. Roberts, Caergeiliog, a T. Alun Williams, Talysarn--dau o fyfyrwyr y Coleg Diwin- yd(fol.-Un o'r lie.

Or WAENFAWR. Y Prifathro Prys, Aberystwyth y Parch* W. M. Jones, Birkenhead a'r Parch. D. Cwyfan Hughes, B.A., Bryndu, Mon, agadwai gyfarfod pregethu Methodistiaid y lie hwn y Sulgwyn. Tri annhebyg iawn i'w gilydd, a'u gogoniant yn yr annhebygrw-ydd.

0 FETHESDA. Dyfroedd -I,lara.-Yr oedd rhai o fechgyn Betliesda yn swyddogion ar fwrdd yr Empress of Ireland, a'r newydd diweddaf ydyw fod chief steward R. J. Williams, Coed y pare, wedi ei achub, ond dim son hyd yma am Harold, mab Mr.Owen Jones,Waterloo, a'r hwn y mae cydymdeimlad yr ardal. A phan yn son am y llong anffedus, dyma newydd i'r chwarel fod pedwar o'r gweithwyr wedi eu claddu dan rai tunelli o'r graig ddaeth i lawr heb ddim rhy- budd, a chafodd rhai ddihangfa wyrthiol bron. Mae dau ohonynt yn gorwedd yn yr ysbyty dan niweidiau trymion. Ond bu un ohonynt farw ymhen ychydig oriau, sef Joseph Hughes, Gerlan, 25 oed, ac mae cydymdeimlad a'i briod a'i deulu. Ni chafodd y truan obaith i ddianc, gan ei fod yn rhwym mewn rhaff yn y clogwyn. Bara'r Bywyd.-Dyma'r gweinidogion a wasanaethai yng Nghymanfa Sulgwyn y Methodistiaid :-y Parchn. John Williams, Brynsiencyn T. Lloyd, Llechryd Rd. Morris, M.A.,B.D., Bala R. R. Hughes, B.A., Lerpwl; Alun T. Jones, Chwilog; J. H. Howard, Birkenhead J. Roberts, M.A., Caerdydd G. R. Jones, B.A.,B.D., Lerpwl. —Min Ogwen.

sr EVERY WOMAN (JHOOLD send 1 stamps for our 32 page Illustrated Book conta ini] ag valuable information how all Irregularitieg and Suppressions may Ite entirely avijlded or removed by simple means. Recommended by eminent Physicans, as the only Safe,. Sure and Genuine Remedy. Never fail Thousands of Testimonials. Established 186J. Mr. PAUL BLANCHARD Clartmoaf Rouse. Dalston Lane, LONDON,