Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
DRINK DWYRYD I v «Mn T ¡ u II I The Tea of Old Time The Tea of Old Time I flavour. i I i
Advertising
USE KEENA. r ['SELF-RAISING FLOUR for Pastry, Scones, &c., &c.
Advertising
Beaty Bros Lid, ct,. S rM1 TAILORS CELEBRATED ? ??.AA???iL??? THE PREMIER LIVERPOOL FIRM I FOR I Good Ciass Tailoring, I AT REASONABLE PRICES. I I — = I ONLY ADDRESSES jt! il" I I London Ret. and Church St., LIVERPOOL. I Closed on Wednesdays at I p/n. Open all day Saturdays. 1 mil Illlll I I arnrnrnam^HmmmmtlMmmaBSa^ fammm .8ESM ::«"" -W A yw'ch Llypid yn eich bli¡nQ7 Yw pethau'n tioi'u niwlog ac anelwig ? Dyua arwydd a rhybudd llethdod y iiygad, a dylech gael eu hedrych rhag blaen eu gwaethygu wna'u hesgeuluso. Gallwn ni gyda'n hofier jjwydclonoi ddweyd wrthych os oes arnoch angen gwydrau ac os felly, eich cyflenwi a't rhai a barai fwyaf o les i chwi. Galwch heddyw: ARCHER & SONS Eyesight Specialists, 9 73 LORD STREET, I Sefydlwvd .1848, LIVERPOOL g| "Phone—3925 Sank. rA 'Lk! ift S o ft w. Bm lifil I SOD, II TAILORS 29 SOUTH JOHN ST., LIVERPOOL ALSO AT 349 STANLEY ROAD, BOOTLE. Real Welsh Homespuns for Golfing and Fishing, 'Phone-580 Bootle. Gnepii y riant. GWERSL YFR I DDOSBARTHIADAU CYMRAEO Wedi øi ysgrifennu a'i drefnu dan nawdd t ytdeb Ysgolion M.C, Lerpwl, gan OWEN EILIAN OWEN. Pris 4c., drwy'r post 5c Cyhoedd^dig yn Swyddfa'r Brython, COOK & TOWNSHEND. Special Value in NG,. READY TO WEAR. Boys" Sports Suits, 12 61 !? Smart Tweeds 112/61 Boys' Strong Rugby J-J/Q Suits in dar? hodes ? For College wear. Boys' and You hs' 12 9 Waterproofs § t??? /Q? All sizes. Byrom st. & Dale St., LIVERPOOL. KING OF THE MEADOW (Brenin y Maes). A Song for Boss Voice. Yn y ddau nodiant. Geiriau Cymraega Saesneg. GAN JOHN HENRY, R A.M. I; AIL ARGRAFFIAD. Is. Swyddfa'r "Brython," Lerpwl. 1SK FOR IDRIS Table Waters In Syphons and Bottles. 80D. WATER. POTASH WATER. SBLTZER WATER. LBMONAB* MR-T IOINORK ALB. 8to., .to. IORIS & Co., Ltd., Northumberland St., I LIVERfOOfc a ECWARUfi AGENTS If trlldale Rd. Liverpool Telephone; 21 Soyal,
Basgtdaii Dip Wlaí1.I
Basgtdaii Dip Wlaí1. I 0 Sir Ann Griffiths. Y Drenewydd, Nos Lun. Ty-h\Vr ddyllhnan.—Torri ei chalon gan oerni ei chroeso, ysywaeth, wnae(li Eos llwyni Mochdre, a chan ysgwyd ein llwch oddiwrth ei thraed, gadawodd ni am rai all ¡ werthfawrogi ei mawl. Nos Feroher, aeth ugemiau lawer o'r dref i fyny, ac atgo peror-I iaeth y nosweithiau cynt yn adsain yn eu clustiau. Safasant Hm oriau, gan ddisg\»yl mwy na gwcrth y drafferth." Yn siomedig iawn y trodd pawb yn ol. Mud oc-dd pob aderyn ond yr hen ddyllhuan honno fu'n codymu y nos o'r blaen a'r eos ddigymar. Braidd na chlywyd nodau goruchafiaeth yn ei hwtian hi. Beia hi y bobl am eu bod fel yr ,y bobl m c-u bod ff-I vr Atheniaid hynny gynt yn chwilio am rywbeth newydd o hyd, gan ddibrisio yr hen ac ym- wrthod agef. —— Y n credu ei bregeth ei hun.—• Yr Athro David Williams, M.A., brcgethai yng nghyfarfod blynyddol Capel y Crescent ddoe. Yr oedd ei grnadvri y bore, prynha,wn a'r hwyr yn nerthol a grymus iawn. Ei nodwedd amlyoaf fel proffwyd ydyw ei fod mor llwyr argyhoeddedig o wirionedd yr hyn a ddywed. At yr ieuanc y mae ei ap';l gryfaf enilla eu calon a,in ei fod o ddifrif. Credais, am hjnny y lleferais. "-I fyny a fo 1- Dvrcha'n uchel ei helynt, A gwan adenydd y gwynt. Mr. Frank Goodden gymerodd le y diweddar Mr. Gustav Hamel i hedeg ddydd Sadwrn, yng ngwyl flynyddol gweithwyr ffatri Pryoe-J ones. Rhoddodd dair arddangliosfa ryfedd. Wedi dyrchafu ohono ar ei adanedd i'r entrych, dis- gynnodd, gan droi a'i ben uchs'n isaf lawer gwaith drosodd. Aeth y cyfan heibio yn ddibrofedigaeth, a difyrrwyd y miloedd gan chwimder, hoywder a glendid ei ysgogiadau. Yr oedd y cyfan mor llwyr o dan ei roelaeth, ac yntau yn feistr perffaith ar ei beiriant. Oherwydd natur yr awyr yn nyffryn yr Hafren ar ddiwrnod o haf tesog, gwrthododd gludo neb gydag ef, er crefu yn daer arno. Celfyddyd a gwaed wedi ei daenu ar gapan y drws ac ar y ddau ystlysbost ydyw hon ond er yr holl golli bywydau, nid oes brinder ieuenctid i ymrestru ym myddin Concwerwyr yr Awyr. Yn bennaf, ma3'n debyg, am nad oes odid ddim yn apelio at feddwl a chalon yr ieuanc yn debyg i Berygl. Gustav Hamel, druan Faint dybed, o'r dorf gofiodd am- dano ef a'i orchestion tra'n gwylio symud- dau ei iaddilynydd ? Efe fu'n eu diddori'r llynedd, ac efe ddisgwylid eleni. Daw geiriau yr hen frawd hwnnw i fy meddwl, ddywedodd pan glywodd fod dynion yn hedfan fel adar yn yr awyr. We], wir, pe tasa'r Brenin Mawr wedi bwriadu i ddynion hedeg, mi fasa wedi rhoi adenydd iddyn' nliw." 0 SirI Ymwelwyd a Chaersws, ar eu ffordd i Aber- ystwyth, i Orsedd yr Eisteddfod Genedlaethol, gan Mr. J. E. Jones, y canwr pennillion enwog, a chan Mr. Tudor Powell, nid llai enwog, y telynor ieuanc olarelltyd Faerdre-y ddau a wasanaethodd yn yr Orsedd, ac yn y cyng- erdd a gynhaliwyd y prynhawn, Mehefin 19eg. Cafwyd noson hapus gyda'r delyn yn nhy I Dr. Rees (Ap Gwycldon) nos Fawrth, a thra- chefn nos Iau ar eu ffordd gartref. Wedi hynny ymwelwyd a'r ddinas Rufeinig yma ddydd Sadwrn, Mehefip 20, gan ddau fardd adnabyddus, sef Eifionydd ac Wnion, dau ffi-rdd-bro, e tliwr. y naill a'r llall ar eu taith o Gymanfa'r Annibynwyr a gynhaliwyd ym Mhen y bont fawr. Eifionydd yn myned i Lanbrynmair i bregcthu ySaboth yn hen gapel S.R., ac Wnion yntau ar ei ffordd i dreulio Saboth yng nghapel yr Annibynwyr ym Mhencoed, ger Trefcglwys. Hyderwn i'r ddau gyfaill gad amser da. Nos Fawrth a dydd Mercher, Mehefin 16 a 17, cynhaliwyd cyfarfod pregethu 3rn N'nrefeglwys gan y Weslcaid, pryd y g\vasanaeti-iw-vd gan y Parchn. Tegla Davies a W. 0. Evans, cyp- lywydd y Gymanfa. Yn ystod cvfarfod dau ar gloch, ymwelwyd a'r lie gan ystorm enfawr o fellt a tharanau-—un o r stormydd mwyaf a gafwyd yn yr ardal ers blynyddau. Parodd gryn. ddychryn i nifer o'r gweiniaid, ond ni dd rbyniodd cymaint ag un niwcd. Mehefin 24, priodwyd Mr. Richard Jones, Glynawel, a Miss Sarah Lily Evans, athrawc-B yn YsLol y Cyngor, Clatter, gcr Caersws. Yng nghapel Saron (M.C.)—hen gape; y Parch.. Joseph Thomas, o fendigedig goifadwriacth—trwy weinyddiad y Parch. D. I)avies, gweinidog yr eglwys, a'r Parch. Evans Roberts (W.), Caersws. Ar ol y rhwymo a'r brecweste, yng^nghartref rhieni y gwr ipuane, yug Nglyn awol, ymadawodd v par ieuanc i gyfeiriad Lhmdain, lie y treuliant eix mis m ;].- Jolo Rhys, Cacrsv- 0 Gaersws. Breintiwyd glannau r Hairen ar ol cyhoedd- iad yr Eisteddfod Genedlaelhol yn Aber- ystwyth, a rhai o wvi- diddorol y genedl. Y Saboth dilynol, teimlwyd grymuster Gair y Cymod yn dra anarferol o fewn i furiau hen gapel y c-(,wri-S.R., Llanbrynmair. Eifion- ydd, golygycld y Genhinen, a chofiadur yr Orsedd Genodlaethol, a dre.,ddodai geuadwri'r Groes gyda bias. Y Llun diKnol, disgynnodd y Cofiadur am encvd a seibiant yng ngorsaf Caersws, lie pabella Ap Gwyddon a Meirion, y ddau Gymro gwiadgar a charwyr pob dim ar lun Steddfod. Nid" claddu popeth mawr" a Chvmreig (ys dywed Alban) yw hanes y ddeuddyn Cymroaidd hyn ond yn hy trach, agor beddau'r hen Rufeiniaid, a dadorclmddio carreg goffa i brifardd CVmrj'—Ceiriog. Nid syndod gweled a ohlywed canorion tel\n a phennill ym mro Ceiriog dig-w-yddiad cyff- redin hyn yn hanes y lie. Cawsom gwmni y Proff. David Jenkins o Aberystwyth y Sul diweddaf, a llonder oi weled yn cyflym ennill ei ynni cyntefig. Carwn ofyn i'ch 1 -.I Y rAru gohebydd Alban, Pa ardal yng Nghymru fedr ymffrostio f yn ei chenedlgarwch trwy weithredoedd tebyg i'r hyn a wnaed yn deyrnged i Ceiriog yng Nghaersws ? Na, nid claddu pethau mawr yw hanes y fro, ond dat- gloi a dadorchuddio ac os yw eich Alban yn anghreda.dun fel Thomas, deued yma a gwel yr 61 a'r effaith. 0 Newmarfcet. Mehefin 17, cynhaliodd Methodietiaid Dos-- barth Mostyn eu cymanfa ganu., yn Neuadd Goffa Newmarket. Yr arweinydd cerddorol ydoedd Mr. G. W. Hughes, G. & L.T.S.C., o ddinas Y BRYTHON. LlvmlddwTd y pryn- hawn gan y Parch. C. Rowlands, Ffynnon groew, a'r hwyr gan Mr. G. P. Edwards, Maesglas. Er poethed yr hin, yr oedd y canu yn rhagorol, yn enwedig felly pan oedd y plant yn canu'r doh Telyn Seion, o waith Mr. J. Lumley Davies, Llundain. Gwledd nad anghofir yn fuan hefyd gafwyd yn y datganiad o Ar Ei Ben bo'r Goron, o waith yr hawddgar John Thomas, Llanwrtyd. Clywais lawer yn dweyd na chlywsant erioed o'r blaen gystal canu. Wrth eu clywed, daeth darn o bennill o lyfr y diweddar Mr.Eleazar Roberts i'm cof. Dyma'r hen ddarn pennill :— < Yn y nefoedd mae canu, Na chlywodd neb ei fath. Gobeithio yn wir yr ennyn ein cymanfaoedd canu, trwy ein gwlad, awydd yn ieuenctyd Cymru am gael bod yn y Gymanfa Dra- gwyddol, yn chwyddo yr anthem Iddo Ef." Gwnaeth Mr. Hughes ei ran yn wir feistrolgar fel arweinydd,—mor dda fel y penderfynodd y pwyllgor roddi gwahoddiad iddo i arwain yn y Gymanfa nesaf.—J.P.
Advertising
11 ssaaaa n —A—SSSBT BARDDONIAETH GORONWY OWEN. ChwecbedArgraffiad. Gyda Bywgraffiad byrr gan Pedrog a Llyfrbryf. Amlen, Is. Wedi ei rwymo ynghyda'r Llythyrau, mewn llian, 2s. 6ch. HUGH EVANS & SONS. 356-8a Stanley Road Liverpool
OPR DE.
OPR DE. [Gan ALBANI. I CAFODo heolyddion Caerdydd wledd nas anghoflr yn fuan, sef gweled gorymdaith amryliw deiliaid Byddin yr Iechydwriaeth, yn cynnwys cynrychiolwyr o bob parth bron o'r byd. Yr oedd y dorf yn llawen o'u gwelod gan fod edmygedd cyffredinol i'r adran bwysig hon o wyr crofydd. Cawsant grooso diail gan y Gorfforaeth, ac yr oedd araith yr Arglwydd Faor yn un o bcthau hapusaf blwyddyn oi faeryddiaeth. Auodd oedd peidio a chadw y deigryn gloow rhag llithro hyd y grudd wrth feddwl am eu oyfoodion aeth i lawr gyda'r llong anffcdus. Rhwydd-hynt i'r Fyddin yn ei gwaith dyngarol a dyrchafol gyda chym- deithas led-led y byd :— Though sundered far, by faith we meet Around one common mercy seat. Y mae rhaglen Eisteddfod Tir Iarll, a gynholir ar ddydd Gwyl y Bane Mis Awst bob blwyddyn ym Maesteg, yn argoeli gwyl dda eleni etc. I'r Beirdd Awdl a fydd yr atyniad (dwy gini a chadair Tir larll). Cyn- hygir £ 100 am y Prif Gorawl (a) 0 Great is the Depth, (b) The Sen hath its Pearls. Ail Gorawl, Yr Haf, £ 20 Cor Meibion, £ 30, Grossing the Plain ail gystadleuaeth Cor Meibioii, EIO, fittle Ch-?irch Corau Plant, f,7 Ystori Gymraeg, £ 1 /I /— Adrcddiad, Cyfieithiadau, Ponhillion, etc gwobrau Olf a Clireff tau, £ 30. Dyrna wledd fras i lenorion a chorddorion, ac nid yw adran Celfyddyd byth ar ol gan lewion Morgannwg. Ymofyn- nor a'r ysgrifennydd hynaws a phrofiadol, sef Mr. David Rees, 31 Commercial Street, Maesteg. Nos Sul, yn hen Eglwys Gadeiriol Llandaf, bu merched y pleidebau yn blebian ar draws y gwasanaeth pan ocdd y Doon ar fedr ymbarat- oi i'w bregeth. Gofynnwyd i dair ohonynt ymneilltuo, ac fe aeth chwech o'r chwiorydd eribyd allan gyda'r dair a nodwyd. -o- Dydd Sadwrn, fe fwytaodd George Henry Smith, aH beiriannydd y White Rose (un o dywys-fadau Caerdydd) dridwsino gregin- bysg dulas (mussels), a bigodd oddiar odre wharf y Queen's Dock. Cynhaliwyd cwest ar ei gorff heddyw. Croesawyd mintai o'r Boy Scouts a ber- thynant i Sir Fynwy gan Dr. Lloyd Davies, Maer Casnewydd, o fewn neuadd y drcf. Yr oedd yno gynhulliad rhagorol o'r Goifforaeth a'r trefwyr yn ymuno yn y Cyfarch Gwell i'r mudiad. Dynoliaeth unplyg a phur ydoedd nod yr ymdrech hon gyda'r werin ieuanc ac wrth gydnabod y croeso a gafwyd, dywedodd y Prifathro Angus o Wolverhampton The Boys' Brigade erected a fence on the top of the cliff rather than an ambulance at the bottom." Diogelu rhag peryglon y dibyn oedd eu gwaith, yn hy trach na gadael iddynt fyned yn aberth rhuthr penysgafn trosodd ym mheryglon dyfodol y trawsnewid o gyflwr bacligendod i oedran ieuenctyd. Y mae'r gwaith a wneir trwy gyfrwng y sefydliad sy'n gofalu am sicrhau swyddi a manteision byw i ieuenctyd Cymru pan ym- adawant a'r ysgolion a'r colegau, yn myned rhag ei flaen yn galonnog iawn. Llwyddodd yr ysgrifennydd, sef y Parch. Silyn Roberts, M.A., i ddenu un o brif fferyllwyr Prydain i gymeryd diddordeb yn y mudiad. Ymwel- odd a Chymru, ac wrth ymgynghori, oafodd hyd i ddau o fechgyn newydd raddio, ac y maent yn ol pob hanes wrth fodd a chalon ym- welydd crafi a chynilfryd. Yn ol tystiolaeth y Meddyg Wallace, yn Eisteddfod Ambiwlans glowyr y Sir,a gynhal- iwyd yn Nhredegar y Sadwrn, y mae bagadau y first aid yn cynhyddu mewn dawn a pharod- rwydd cywirddysg. Yr oedd naill o'r ddau barti a flaenent y gystadleuaeth yn abl i roddi help Haw i unrhyw snafus, oedd cystal a phump o feddygon mewn medr a gwerth. -<>- Agorwyd Brawdlys Haf Sir Fynwy yn Neuadd y Sir yn Nhrefynwy heddyw gan Arglwydd Reading, pen Arlywydd Brawd- I lysoedd Piydain Fawr; ac y mae darpar dyweddi newydd ddigw^ydd cydrhwng ei fab a morch Syr Alfred Mond, aelod Scneddol Abertawe. Y mae i wleidyddiaeth ei rhin- weddau, ac un o'r rhai hynny ydoedd dwyn Iddewiaeth a Chymreigyddiaeth i beth cyd- gord a'i gilydd. Y mae pawb a'i hedwyn yn barod eu lion- gyfarchiadau i'r Parch. Fred Jones, B. A.,B.D., Rhymni, ar ei radd newydd o D.D. Yn herwydd anghydfod riiwng Undeb y Peirianwyr, bu raid i lota Dowlais, Caerdydd, Keen & Nottleford, ymseguro heddyw. Effeithia hyn ar enillion 3,000 o ddynion. Dydd Sadwrn, yr oedd pwll glo Lady Lewis, Ynyshir. ar sefyl], a 1,0000 wyr yn ddiwaith, a'r un modd am rai erein. Amddifadwyd Poctardawe, trwy farw'r Ynad Hedd Herbert Lloyd, Pias Cil 3 bebyll, I o wr nid bychan ei gwyn yn y gymdogaeth. Eglwyswr a Cheidwadwr pybyr ydoedd, a'i ddechreuad yn Sir Ben fro. Dougain mlynedd yn ol yr oedd yn Siryf Morgannwg. -0.- Mewn ysbyty preifat yn Llundain y mae Arglwydd Merthyr ar hjr o bryd, yn aros ail ymdriniaoth neu operation. Dywed ei fab, yr Anrhydeddus Trefor Lewis, bargyfreithiwr, fod ei dad yn adennill ei north yn f'nmyddioi. Efe yw'r Cymro mwyaf. ei ddylanwad ar ddawn a chynnydd y Deheudir yn ystod yr hanner can mlynedd diwcddar. -0