Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
EOS DAR.
EOS DAR. YM inarwolaeth yr Eos, gwnaed .bwlch amlwg yn y ejdchoedd eisteddfodol yng Nghymru. Yr oedd iddo boblogrwydd mawr ar gyfrif ei ddawn a'i fedr fel datganwyr eraill ond safai wrtho'i hun fel datganwr gyda'r delyn, ers tro bellach. Cvfunai wybodaeth drwyadl o'r gangea hon o ganiadaeth a llais cyfoethog, treiddiol. Llanwai ei lais unrhyw babell yn rhwydd a hyfryd fyddai gwra.ndo arno, oddi- ar y Maen Llog, yn gyrru ei seiniau clir i'r pellterau. Gall fod eraill wedi deall y grefft gystal ag yntau, ond prin y bu ar lwyfan yr Eisteddfod Genedlaethol yn ddiweddar ei hafal fel cyfuniad o gelfyddyd a llais ar gyfer torfeydd. Anfynych y ceid yr Eisteddfod, yn Ne na Gogledd, na byddai Eos Dar yn ei Gorsedd ac ar ei llwyfan, yn cymryd rhan effeithiol ac amlwg. Un o'r pethau difyrraf yng Ngorsedd y Beirdd yn flynyddol fyddai clywed yr Eos yn canu penillion cyfansoddedig i'r achlysur, o waith Dyfed, Watcyn Wyn, ac eraill. Bu cysylltiad agos iawn rhyngddo a'r diweddar Watcyn Wyn, yn enwedig pan elai Wat. i ddarlithio ar y Delyn, ac Eos Dar yn canu gyda'r tannau i egluro'r ddarlith. Amhos- ibl fuasai i'r cysylltiad hwnnw gael ei gyfleu yn fwy tarawiadol nag y gwnaed gan Penar, pan fu'r annwyl Wat farw :— Mae'r Delyn wedi colli car, A'i thannau'n alar gwelw, Mae hanner arall Eos Dar Yn Watcyn wedi marw. Ond erbyn hyn dyma'r Eos hefyd wedi mynd, a tharawiadol yw pennill olaf Penar:- Ond byw, ie byw, yw Watcyn Wyn, A'r Delyn ni raid wylo Mae'n aros yr Eos ar y Bryn, A thelyn arall ganddo. Caws om fenthyg Ilyfr yr Eos pan ddisgyn- nodd o'i ganu ar y Maen Llog yn Eisteddfod Genedlaethol Llangollen yn 1908, ac a gopi- asom y pethau a ganlyn allan ohono :— Unwaith eto wele dant O gant y meini gwynion Unwaith etc i'r Corn Gwlad Atebodd cad o ddynion Mae Baner Heddwch Cymru Wen Heb len yn chwifio'r awrhon. Cysegredig dir fy ngwlad Sydd dan fy nhraed yr awrhon, Hen delynau CymruFu Sy'n canu pell acenion, Mor hyfryd, mewn barddonol fro Itoi tro i'r hen alawon. J Cawn heddyw Gymru gu heb goll A'i lluoedd oil yn llawen, Yn frwd ei hwyl, a'i hyfryd hedd, Fydd canu ar fedd cynnen Mae calon gwerin o'i blin bla Yn gwella yn Llangollen. Ni clielr yn hwy un chwerw nad Na bradwr i'n gwlad bridwen. A Die Shon Dafydd sydd a'i swn Tan anair Pastwn Onnen." Ni ddv/g yr un ei ddagr hell, Na'i gyllell i Langollen. H wn yw dydd Eisteddfod Cymru, Hwn yw dydd i'w hanrhydeddu, Mae ein cenedl yma'n canu, Yn Llangollen yn llawn gallu. Os ych am Eden Cymru, Llangollen hardd amdani. > Mi wnaf fy IIw nad oes un. Ilø 0 dan y ne'n rhagori. Saeson sydd yn son a synnu, A diarbed foli'r Derby Coffa helynt eu ceffylau Ydyw hanes penna'i doniau. Cenwcli y clychau trwy'r wlad ymhob man, Chwifiwch fanerau ar ben bob mynydd ban Seinir yr utgorn ar y twr ac yn y glyn Cymru sy'n ymdaith, ei dewrion a fyn. Hen Gymru fach ddaw'n Gymru fawr, Bob awr y mae yn tyfu Ei meibion sydd mewn gwir fwynhad A'r wlad wna'i hanrhydeddu Yr Hen Gymraeg yw SWIl pob tant Gan blant anwylaf Cymru. Llawer sen a, roed cyn hyn I delyn Cymru loew A phroffwydwyd lawer gwaith, Fod iaith yr Wyl yn marw Ond mae'r Eisteddfod megis Unnc Yn ieuanc ac yn hoew. Llawer gelyn fu'n Uwyr goelio Gwelai hon yn diogel huno Er darogan brad, a rhegu, Byw yw hen Eisteddfod Cymru. Dewch Gymry gwladgar, dyma'l' dydd, A'n gilydd o un galon Cawn uno'n gryf, gan ennyn gwres Mwy cynnes i'n hamcanion I gadw iaith gan godi'r hwyl Ar ethawl wyl y Brython. Os aiff y Saesneg dros y lie, 0 eitha'r De i'r Gogledd, Fe ganaf fi o dent i dent Hyd gyrraedd Gwent a Gwynedd A ehaiff yr hen Gymraeg barhau Yng ngenau y Gynghanedd. Rhowch i'r Sais geffylau teg I redeg am anrhydedd, Rhoweh i'r Ffranewr balch ei fryd Ffasiynnau'r byd a'u gwagedd, Rhoweh i galon Cymro glan Eisteddfod, can, a Gorsedd. Dysgir can yr Wyl Gymreig Ar uchel greig Columbia, Ac mae'r tan yn llosgi'n glir Ar heulog dir Awstralia A bydd cadeirio cyn bo hir Ar randir poeth yr India. Ninnau ganwn glod yn gynnes, Ein Heisteddfod hynod hanes, Gwalia annwyl sydd yn glynu Wrth Eisteddfod hen y Cymry. Dal i ounill wna'i dylanwad, Ar ei chyfer i ddyrchafiad, Nid yw henaint yn dihoeni Hen Eisteddfod gadarn Cymru. Mae Llundain fawr yn rhoddi bri Ar wyl barddoni Prydain, Ond myn ein hen Eisteddfod ni Ro'i mwy o fri ar Lundain Mae'r uchaf wyr mewn dawn a gras, Yn eirias yn ein harwain. Fe ga'r awenau heddwoh llawn A difyr iawn eu defod, Ac ni ddaw cloch un Suffragette, I yarp.t yr Eisteddfod, Eistedda'r merched yn ein mysg, A'u terfysg wedi darfod. Lion a bywiog yw'n llawn bywy d, Ni wanycha hoen ei hiechyd, Tra yr erys twr Eryri Byw fydd hen Eisteddfod Cymrvi. Yntau'r Sais, heb falais, fydd Yn lion ymwelydd llawen, Ni ddaw y gwr yn bigwr bai- Ei fwgwd a'i genfigen Fe aeth ar goll, ni thraethir gair 0 gellwair yn Llangollen. Eisteddfod fy ngwlad, ti fuost lawer tro Gynt ar lawer bryn ac mewn llawer bro, Ond ni chest dy dderbyn yn unman mwy hardd, Na dyffryn Llangollen, medd awen pob bardd. Swyn y Gwanwyn sy'n ei gwenau. A gwareiddiad ar ei gruddiau Swyn a chynnydd sy'n ei charm, Hen Eisteddfod annwyl Cymru. Atgofion glan fel tonnau'r Hi' Am '58 ddaw etc Gwelaf Eben loew gerdd Fel pencordd yma'n pyncio, A'r Llew yn derbyn coron bur Yn wobrwy Hafur Llwyfo. Ond un mi a welaf yno'n wyl, Un annwyl iawn i'w enwi, Ni raid wrth glod yn bennod faith I'w lanwaith ef eleni John Ceiriog Hughes, ar orchest wen Ei awen nid oes tewi. D..acw G.astell D.inas Bran, Ddeffroes ei gan i'r feinwen Braidd nad yw Myfanwy gu Uwch Uu yn gwenu'n llawen, A Cheiriog mwy a'i henw'n glir Byth unir ar beithynen. Cynnal dawn a wnawn yn wyl A'n gwyl mewn hwyl a heuhven, Ei chodi wnawn a'i chadw'n werdd. Ac ieuo cerdd ac awen, A gwlad ddirodres gynnes gawn, 0 gelloedd llawn Llangollen. Mae tri math ar Gymry hynod Cymry nad ant i Eisteddfod, Cymry nad ynt hoff o ganu, A rhai na want byth geintachu. Mae tri math ar feirdd yng Nghymru Beirdd na cheisiant gynghaneddu, Beirdd a wnant bob pill yn ddiwall, A beirdd nad oes neb a'u deall. Mae tair math ar gan yng Nghymru Can nas gellir peidio'i chanu, Can i'w chanu am wobrwyon, A chan fain heb ben na chynffon. Tra byddo gwladgar Gymro brwd Yn byw ar uwd a llymru, Tra tyfa'r hen geninen werdd A thra bo cerdd yng Nghymru, Adseinia'r dyner Omeraeg 0 graig i graig heb grygu. Tra paro daear Cymru gu I fagu pendefigion, Tra paro gwaed o fryniau'r fro, I guro da y goron, Bydd Llundain fawr o hyd a'i dor Yn agor i'w henwogion. Tra bo ty, a thra bo tan, Ac aelwyd lan i ymgomio, Tra bo bryn, a thra bo pant, A thra bo tant yn tiwnio, Byth fe gedwir mewn coffhad Alawon gwlad y Cymro. Canodd Ceiriog am y feinwen Welai serch yn hollt y dderwen Ac os yw y bardd yn huno, Mae ei gan o hyd yn effro. Aeth y dcherwen yn falurion, Aeth y Castell yn adfeilion Ond mae'r ferch a'r gwallt modrwyog Heddyw'n fyw yn awen Ceiriog. Can y Sais pan fyddo'r huan Yn pelydru ar ei gaban Can y Cymro heb belydryn Yn tywynnu ar ei fwthyn. Merched Lloegr sydd yn bloeddio Am gael Ilodra-Li'r gwyr i'w gwisgo, Merched Cymru, bendith arnynt, Sydd yn trwsio Ilodrau iddynt. Mae Eisteddfodwyr pybyr poeth A rhai'mor ddoeth a minnau. Yn methu'n lan a sicrhau Pa un o'r ddau-sydd oreu Pa un ai bardd ag awen bop, Neu un o'i dop yn dipiau. Blynyddau meithion wedi mynd A llawer ffrynd o Gymru, Aeth hen gyfeillion ar eu hynt Ar amser gynt i golli; Ond mae y wlad, er hyn i gyd, Yn dal o hyd i ganu. Telyn fy ngwlad, brenhinol dy hynt, Telyn tywysogion Cymru gynt; Mawr yw dy fraint, mawr yw dy fri, Cydymaith brenhinol o hyd wyt ti. Gall Canghellydd y Trysorlys Gwympo cawr heb dorchi llewys, Ond gwyr yntau beth yw ofni Moesol anaf Miss Maloney. Daw'r Canghellydd i Langollen I hel bri ar Iwybrau awen, Ar ganghennau'r ber gynghanedd, Ni cha synnwyr barch y Senedd. Ni wel Senedd loew swynion Ar ororau deuoor hirion." Ni fu nodwedd Prif Weinidog I dywynnu'n Broest Gadwynog. Pryd y myn fe fyn Eifionydd- II Barchu gwead braich o gywydd, Ond diobaith at un diben Yw ei grefydd mown ysgrifen. Mae'r hen ormeswyr yn y glyn, A neb -yn gofyn aberth, A thangnefoddwr daear lawr Yn awr yw'r Brenin Iorwertli, I hedd y byd mae'n wr o farn Yn gadarn heb ei gydwerth. Gwaradwydd ar gartiefi llwyd Anadlwyd gan genhedloedd, Ond angof heddyw ar y tant Yw soriant hen amseroodd, Ac mae brenhinoedd yn mawrhau Aneddau y mynyddoedd. Yn galondid enw Glyndwr, Beri'n asbri ac yn gryfdwr, Er dirywio'r hen Gaer Drewyn, Dal o hyd mae swyn y delyn. Glyndyfrdwy-dyma'r glyn, Ar fore gwyn i ganu Llef y gwydd sy'n llif o gan, Ac anian oil sy'n gwenu Deffry awen gwawr y byd, Y cysglyd feirdd sy'n casglu. Ni chafodd gorsedd fan mor glws Er dydd Pardwys Eden, Pwy yw'r craffus wr a all Weld gwall ym mro Llangollen ? Dyma'r unig le drwy'n bro Sy'n gallu curo Corwen. Clywsoch son am Bastai Awen Yn Eisteddfod fawr Llangollen Y mhon hanner canrif yma, Mai; ei hanner heb ei bwyta. Bu yma gynt Eisteddfod fawr, A ddygodd wawr ar werin, Ni fu ei mwy dtfn awyr las I farddas er Caerfyrddin Ond dyma'r wyl, medd pob rhyw gar, liyfedda'r cstron fyddin.
Advertising
ARGRAFFU LLYFRAU Mae cyhoeddwyr y Brython wedi ennill enw iddynt eu I hunain fel Argraffwyr Llyfrau, Ni wneir gwell gwaith mewn unrhyw Swyddfa yng Nghymru na Lloegr. Da fyddai i rai sydd ganddynt Lytrau i'w hargraffu, anfon am y prisiau ar unwaith, ac id aros hyd nes bo'r Rhyfel drosodd pan fydd llawer o bethau wedi k codi, fel y galluoger ni i gadw y gweithwyr mewn I llawn waith yn wythnosad dyfodol, ac felly wneud ein rhan i gadw Masnach ar fynd. HUGH [VAS & SONS, 3 ^wyddfo'r Brython,1 356-8 Stanley Road, Liverpool. TELEPHONE 591 BOOTLE CAETHDRA A BRONCEITUS Darllennwch hwn oddiwrth PHILIP C. CREAGHE,. m Ynad Trigiannol Ballymena. Y mae MEDDYGINIAETH I VAUGHAN "R. FREST yn rhoi gollyngdod parhaol ac ar unwaith rhag Caethdra, Bronceitus a Chiwy'r Owair. I.  Y mae Mrs. Creagl?o yn dioddef ers llawer blwyddyn oddiwrth Glwy'r Gwair a I IChaethdra. Gallaf ddweyd yn ddibetrus iddi dreio pob meddyglyn y gwyddidI M amdano, and i ddim diben. Yr haf hwn y clywais gyntaf am Feddyginiaeth Vaughan ? i'r Frest, a da iawn gennyf gael dweyd iddo roi goIIyngdod parhaol ac ar unwaith. t Y mae ei effaith ar anhwylderau'r anadl yn rhyfeddol tuhwnt. 12 /i a 3/. yn rhad drwy'r post oddiwrth KILOH & CO., LTD., British Agents, 108 Patrick Street, CORK. — GWELLHAD YNY FAN
PORTHi'R PELL A LLWGU'R AGOS.I
PORTHi'R PELL A LLWGU'R AGOS. I Sef Athrow,iaeth,C.farfod Pregethu I CYNHALIWYD cyfarfod pregethu Capel Seion (C.), Laodicea, y Sul a'r Llun, y 4ydd a'r Bed cyfisol. A chan mai enwad ieuanc ydym yn y Sir, hwyrach y dylem, er mwyn yr anghyf- arwydd, esbonio ystyr yr (C) ar ol Seion." Ei ystyr yw Cr' stionogol." Eglwys Grist- ionogol yw Eglwys Seion, a nyni yw'r enwad ieuengaf yn y lie. Y mae enwadau parchus y Judeaid a'r Stoiciaid ac ezaill llai eu pwys yma ers cryn lawer o'n blaen. Y mae cyfarfodydd pregethu'r gwahanol enwadau yn yr ardal hon yn enwog iawn ac er mwyn dangos nad ydym ninnau yn ol i'r enwadau eraill mewn sel a brwdfrydedd, ac yn ein pregethwyr, penderfynasom fynnu pigion yr enwad, beth bynnag fyddai'r gost, a gofynasom iddynt dair blynedd ym mlaen Haw, er mwyn bod yn sicr ohonynt. Gofynna ein hanrhydedd am hyn ac er maint yr ysgrifennu i'r gwrthwyneb, credwn yn gryf mewn enwadaeth yn y dref yma. Y mae'n rhaid cael enwadaeth er mwyn rhoi chwarae teg i wahanol agweddau'r bywyd crefyddol. Pwysleisia'r gwahanol enwadau agweddau y dylid eu pwysleisio ar grefydd. Pwysleisio awdurdod y mae enwad parchus y Judeaid, yr enwad hynaf yn yr ardal. Pwysleisio pwys- igrwydd hunanoldeb y mae enwad parchus y Stoiciaid, a phwysleisiwn ninnau fel enwad bach y syniad o iachawdwriaeth. 0 leiaf, y matl'r syniad o iachawdwriaeth yn ein cyffes ffydd, ond er pan sefydlwyd Undeb yr Eglwysi Rhyddion yn yr ardal, i wrthwynebu tra- hauster Eglwys Sefydledig y Pantheon, y mae'n prif bwyslais ar y ffaith y dylem geisio dangos ein hunain mor barchus ag unrhyw un o'r enwadau eraill; er mwyn cael ein gweled, a chael ein sa,fle yng nghynghorau'r Undeb. Ac am hynny, mynasom, fel yr awgrymwyd, ddau o bigion yr enwad i'n gwasanaethu> ac nid oedd y ddau ddewisedig yn neb llai na'r Parchn. S. Cephas Pedr, Rhufain, a T. Arsus Paul, D.D., Corinth. Mawr oedd y disgwyl amdanynb, a phan ddaethant, gallwn ddy- wedyd yn ddibetrus na siomwyd nyni. Yr oedd yr arddeliad yn. amlwg, a'r cenhadon yn eu hwyliau goreu. Ac nid rhyfedd ddarfod inni gael bendith, oherwvdd gweithiodd pawb a'u holl egni. Addawodd y gwyr ieuainc dalu holl gostau un o'r pregethwyr eu hunain, os caent ddewis eu dyn, ac wrth gwrs,cydsyniodd pawb a'u dyn hwy oedd Dr. Paul. Eglwys effro iawn i symudiadau'r oes yw Eglwys Seion, ac am hynny cymer y gwyr ieuainc lawer o ddiddorddb yn y ddiwinyddiaeth newydd a'r ddadl gymundeb, a gwyr pawb mai arweinydd y blaid ryddfrydig yn ein henwad ni yw Dr. Paul. Ond wrth ganiatau cais yr ieuanc, nid oeddym am ddirmygu'r hen, a fu o dan y baich ar hyd y blynyddoedd, a chawsant hwythau ddewis eu dyn a'u pregethwr hwy oedd y Parch. S. C. Pedr. Diddorol iawn oedd cael gwasanaeth y ddau wr poblogaidd hyn, sydd wedi gwneud enw iddynt eu hunain ers blynyddoedd bellach fel dau o brif bregethwyr ein gwlad; yn enwedig, gan nad ydynt yn hollol o'r un golygiadau ar bopeth. Ymddengys ddarfod i dipyn o ffrwgwd fod rhwpg y ddau flynydd- oedd yn ol ar amodau cymundeb, ond er hynny daliant yn gyfeillion mawr. Cyn belled ag y cofiwn yr hanes, gwrthwynebodd y Parch. S. C. I'edr dipyn ar syniadau now- yddion Dr. Paul. Pleidiai'r Dr. gymundeb rhydd, a'r Parch. S C. Pedr gymundeb caeth, ac nid oedd am i'r dienwaededig ar unrhyw gyfrif ymuno yn y cymundeb. Ysgrifennodd Dr. Paullythyr cryf i'w amddiffyn ei hun, a chyhoeddwyd ef wedyn mewn cyfrol sy'n cynnwys nifer o'i lythyrau ar wahanol am- gylchiadau. Bu darllen mawr ar y llyfr hwnnw'r adeg honno, er nad oes cymaint o son amdano'n awr. Ond os carai rhywun fynd dros yr hen ddadl ddiddorol eto, credwn na fydd yn anodd cael benthyg y llyfr, oher- wydd prynnodd amryw yn yr ardal of ar y pryd, a'r llythyr a sgrifennodd y Dr. ar bwnc y ddadl yw'r un a ddwg yr enw "Epistol at y Galatiaid." Naturiol iawn felly oedd fed diegwyl mawr am y ddau brogethwr, am fed pawb yn awyddus i weled awdur y llythyi- enwog hwnnw, a'i hen wrthwynebwr. Dywedasom ddarfod i'r eglwys weithio'n galed at wnouthur y cyfarfod yn llwyddiant. Pleblaw ymdrech y dynion ieuainc, aeth y chwiorydd ati i gasglu at y cyfarfod o dy i dy, a, chawsant gymaint fel na raid cynnal cyng- erdd eleni at dalu treulion yr eglwys. Yn wir, yr oedd y cyfarfod mor lhvyddiannus nes bod cystal a ehyfarfod pregethu a chyngerdd ynghyd na, hwyrach y byddem yn nes i'n lie pe dywedem ei fod cystal a ehyfarfod pregethu a ehyfarfod cystadleuol ynghyd. Oherwydd, at wneuthur arian da ohono, yr oedd y ddau gennad am y goreu, ac y mae'n ddadl yn yr ardal hyd heddyw ynghylch pa un o'r ddau aeth a hi. Y Parch. S. C. Pedr oedd y mwyaf hwyliog. Pregethwr tanllyd iawn yw ef, heb ymgyrraedd at bethau mawr. a phregethai'r efengyl yn ei symlrwydd, a chanddo lais hyfryd, a medr ei thiwnio hi'n ardderchog, a disgwylir pethau mawr oddi- wrtho eto. Nid oedd llawer o hwyl felly yn Dr. Paul, er fod yntau'n llawn difrifwch. Esbonio'r gwirioneddau'n glir yr oedd ef, nes y dywed hyd yn oed yr lien bobl erbyn hyn fod rhywbeth yn y ddiwinyddiaeth newydd wedi'r cm-bl, ac y maent yn fwy rhydd yn eu hymwneud a'r Cenhedloedd byth er hynny. Dr. Paul bregethai'n gyntaf yn oedfaon yr hwyr, a fo bregethai yn oedfaon y pryn- hawniau, gan mai ef oedd y pregethwr ieu- engaf ac at hynny, dull pregethwr cvntaf o bregethu sy ganddo, a phrin hwyrach fod ei ddull yr un goreu ar gyfer oedfa brynhawn. Gallai r Parch. S. C. Pedr ddirwyn y cyfarfod i ben i'r dim. Yr oedd ei fath offiiar hwyl vn gweddu i hynny, ac ni welwyd dau bregethwr erioed yn ffitio'i gilydd yn well. Dywed llawer mai dyma'r cyfarfod goreu a gofiant,a bydd siarad amdano'n hir. Yr oedd yr Arglwydd yn amlwg gyda'i weision, er na. ehawsom yr hyfrydwch o weled neb yn aros ar ol o'r newydd i ymofyn am 10 yn Ei dy ac enw ymhlith Ei bobI; ond yn sicr nid eiff yr had da'n ofer. Edrychwn ymlaen am ddyddiau gwell bellach i eglwys fach Seion, a charem yn fawr ei gweled yn cynhyddu. Eglwys wan- naidd ydyw, ac nid oes ynddi ond rhyw bymtheg ar hugain o aelodau, ac y mae cadw Mr. Timotheus Titus, y gweinidog, a'i deulu, yn dreth drom arnom. Er nad ydvm ond bach, talwn JE45 y flwyddyn o gyflog iddo, a phump a chwech y Sul i efrydwyr, pan ddi- gwyddwn gael rhai. Ond er fod costau'r ddau wr parchedig a ddaeth i'n gwasanaethu yn ein cyfarfod pregethu tna degpunt, y mae'r eglwys fach hon mor weithgar nes bod ganddi arian yng ngweddill, fel y dywedwyd eisoes (briwfwyd. megis), at gyflog y gweinidog. Ni fuasai costau'r cyfarfod mor nellel onibae fod treulion teithio'r pregethwyr mor fawr. Daeth y naill atom o Rufain, a'r llall o Gor- inth, ond penderfynasom eu cael, costied a gostio, gan nad oedd neb erioed wedi'u gweled na'u clywed o'r blaen. Er yr holl ymdrech nid yw'n edifar gennym am y cyfarfod, oher- wydd medrwn godi'n pennau'n rhwydd hedd- yw, ac ymfalchio yn ein henwad. Dywodai rhai o ddynion goreu'r enwadau eraill na feddylia.sant erioed fod gennym gystal pre- gethwyr, a chanrnolid hwy'n iieilit-tiol gan enwad parchus y Stoiciaid. Apeliodd Dr. Paul atynt hwy'n arbennig. Y mae'n debygol ein bod ni a hwy'n nes at ein gilydd yn ein daliadau nag yr ydym ni ac Eglwys y Judeaid, er fod cangen o'r Eglwys Judeaidd yn nes atom o lawer nag yw'r fam eglwys. O • ie, bu bron inni adael allan,mown angof, un agwedd fach ar y paratoi a fu at y cyfarfod pregethu,-y cyfarfod gweddi a, gynhaliwyd am 7 ar gloch nos Sadwrn i ofyn am fendith yr Arglwydd ar ei weision. Y mae'n ddrwg gennym ddeall mai ychydig oedd yno, ond noson anfanteisiol iawn yd- oedd. Ni chyrhaedda'r tren olaf yn ol o dref Colose hyd 7.30, ac nid oes unrhvw le'n neRy gellir cael nwyddau da ynddo,' ac yr oedd amryw yng Ngholose'r nos hon yn prynnu dill ad newydd at ymddangos drannooth yn y capel yn deilwng o'r amgylchiad, oherwydd meddylia aelodau S",ion y byd o urddas eu heglwys, eglwys y cafodd cymaint ohonynt fendithion lav/er ynddi. Ond er mai ychydig oedd yn y cyfarfod, clywsom fod yr awel yn deneu yno, ac arwyddion amlwg o bethau mawr at drannoeth. Clywsom ddarfod i'r hen frawd annwyl Ap Olos, Llys Alecsandria gael hwyl arbennig ar dynnu llinynnau'r addewidion, nes gyrru pawb bron i orfoleddu ddarfod iddo fod yn gweddio ar ei ucholfannau am dros hanner awr, ac na fuasai wedi peidio yr adeg honno onibae iddo golli'i lais. Nid yw gryf iawn ei iechyd. At achosi colli ohono'i lais yn awr ac eilwaith wrth weddio, afiechyd hefyd yw'r achos o'i gyscadrwydd dan weinidogaeth y pregethwyr y gweddiai mor eiddgar am arddeliad ar eu gweinidog- aeth. Blina'r cyscadrwydd hwn bregethwvr dieithr yn fawr, gan iddo fod yn ymladd yn erbyn yr arddeliad y mae'r hen frawd mor awyddus iddynt ei gael, ond nid all of ddim oddiwrth wendidau'i gorff. Brawd hyawdl a gwresog yn yr ysbryd yw Ap Olos/heblaw bod yn gerddor gwych, ac yn fardd o fri, a bydd yn golled fawr i Gapel Seion ar ei ol. Terfynwn ar ddywedyd mai cymaint yw'r bodlonrwydd a roddodd y gweision yng nghyfarfod pregethu Capel Seion (C.), Loadicea, eleni, fel y maent yn siwr o-wahodd- iad yma eto'n fuan.—GOH. (Douthum ar draws yr uchod yn ddiweddar ymhlith hen ysgrifau, hen, hen iawn, yn amgueddfa Cwm y Menydd.-GOH. ARALL.)
Advertising
YN A WR 'Y N BAROD. LLYFRT Y TRI ADERYN O AN FORGAN LLWVl) 0 WY EDD. Argraphiad Newydd yn cynnwys ysgrif ar dra* a gw.iith Llenyddol Morgan Llwyd. gan Mr. J, H. JONES, Golygydd y "Brython." Llian hardd, Pris Is. Cyhoeddedig gan- I, HUGH EVANS A'I FEIBION, (t ■