Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Adgofion yr Hen flaenor i…
Adgofion yr Hen flaenor am Salford. I III I Y « 1854, adeg rhyfel y Crimea, yr oeddwn yn blif-atin gyda John Owen, timber merchant, Salford a clian fy mod wedi dysgu darllen Saewneg yn lied rwydd cyn gadael cartref, byddai galw arnaf ar awr ginio bob dydd i ddarllen y newyddion diweddaraf am y rhyfel iIr gweithwvr. Yr oedd un papur newydd foliv yn gwneud y tro i bawb. Yr oedd y diddürdeb a gymerai y gweithwyr yn y rhyfel hwwnw yn angerddol. Ni chafodd yr un pregethwr erioed wrandawiad mwy astud nag gawn i y pryd hwnnw gan ddwsin neu ragor o wrandawyr. Yr oedd yn ymarferiad rhag- orol i minnau hefyd, heblaw ychwanegu ystor o wyfeodaetli am symudiadau y rhyfol ofn- adwjr hwnnw. Peth arall yr oedd y dynion yn eithafol o frwdfrydig yn ei gylch y pryd hwmw oedd y cwffio," chwedl pobl Sir Fon, fu J'hwng Tom Sayers a Heenan, yr American- wr, Yr oedd y bendefigaeth a'r dosbarth gwejibiol a phob gradd, am wn h trwy'r deyrn- an, wedi ynfydu y pryd hwnnw gyda'r hyn a elwid y "noble art of self-defence." Wrth gwm, Tom Sayers oedd yr arwr ac o& wyf yn cofio yn iawn, efe a enillodd y fuddugoliaeth, eir llawenydd mawr ;'r holl wlad. Er nad oeddwn yn dygymod yn dda iawn a darllen i'r dynion am ymladdfeydd fel hyn, ystyrrid fy mod yn cael braint anhraethol i fod yn lay reader ar achlysuron o'r fath. Nid anghofiaf byth fel y byddai'r dynion yn berwi mewn brwdfrydedd pan ddarllenwn gwrs yr ymladd- fa, o round i round, a'r Hwre fawr wedi dyfod at round olaf y fuddugoliaeth, nes byddai'r lie yn diaspedain. Er yn ieuanc y pryd hwnnw, byddwn yn synnu at bobl mewn oed a synnwyr yn cael cymaint bias ac yn rhoddi cymaint cefnogaeth i arferia.d mor wrihun a bwystfilaidd. Tuallan i'r cylch Cymreig, y dyn mwyaf poblogaidd, yn fy meddwl i, yn Salford yr adeg honno, oedd Canon Hugh Stowell, clerigwr yn Eglwys Loegr. Hen wr tal, praff, syfch, o ymddangosiad urddasol a boneddig- aidd, Ilawn ynni a bywyd. Mae'i ddarlun i'w weled yn ei lawn faint yn gallery y museum yn Peel Park, Areithiwr hyawdl, ffafryn gan bawb ond y Pabyddion. Yr oedd yn elyn anghymodlawn i'r Babaeth. Yr oedd enw'r Pab yn atgas a ffiaidd yn ei olwg, a defnyddiai bob cyfle yn ei areithiau a'i bregethau i roddi ergyd a hergwd i'w barchedigaeth. Yr oedd ynhynod boblogaidd gy<la'r dosbarth gweith- iol. Cymerai ddiddordeb mawr yn eu cysur a'u llwyddiant. Darlithiai yn fynych iddynt ar faterion perthynol i gysur a llwyddiant eu cartrefi, traethai lawer wrthynt am garn, priodi, a byw, ac ni byddai dim yn ei foddio'n fwy nag i rywun o'r gynulleidfa ofyn cwestiwn iddo ar rywbeth a fyddai ef wedi ei draethu. YTwyf yn cofio iddo gael ei gornelu unwaith, er mawr ddifyrrwch i'r cyfarfod, pan ofynnodd rhywun iddo, When do you think, Canon Stowell, is the proper time for a man to get married ? "He ought not," meddai yntau, to get married until he gets whiskers, any- how" Well, Dr," meddai'r dyn drachefn, what is to become of those who never get whiskers ? Chwerthin braf gan bawb oedd, yw unig atebiad a gafwyd i'r cwestiwn. Dywedai na ddylai'r un gweithiwr briodi heb fod ganddo ddeugain punt wedi eu casglu ar gyfer dechreu byw, ac fe enwodd res o'r pefchau yr oedd raid eu cael i wneud cartref eysurus i'r gweithiwr ac er bod yn gymedrol iawn. yn ei estimate, a rhoddi pris isel ar bob un o'r nwyddau oedd yn angenrheidiol, yr oedd pob ceiniog o'r deugain punt wedi mynd. Yr oedd gan Canon Stowell gurad neu assistant rhagorol iawn o'r enw Mr. Darby,— llatfo o Wyddel golygus, wedi bod unwaith yn offeiriad Pabaidd. Byddai Mr. Darby yn cynnal cyfarfodydd unwaith yn yr wythnos mewn ysgoldy heb fod ymhell o'r lle'r oeddwn yn lletya. Amcan y cyfarfodydd hyn oedd dmoethi cyfeiliornadau y Babaeth ac fel y gellid disgwyl, yr oeddynt yn gyfarfodydd iluosog a brwd. Byddai'n dechreu bob amser gyda gweddi fer, ac wedi hynny anerchiad am hanner anvr ar un o athrawiaethau y grefydd Babaidd, mewn ysbryd hamddenol a phwyll- og, ac yn hynod deg a boneddigaidd. Wedi hynny, am yr hanner awr olaf, yr oedd y cyf- arfod yn rhydd i'r neb ddewisai ddod ymlaen i geisio gwrthbrofi gosodiadau Mr. Darby, y ddadl i'w chario ymlaen yn ol y drefn arferol pum munud i bob siaradwr, a phum munud i Mr. Darby ateb. Nid oedd yno byth brinder dadleuwyr, a dadleuwyr go dda hefyd yn yr ochr Babyddol (Gwyddelod, wrth gwrs). Deuent yno bob wythnos gyda beichiau o authorities Pabaidd, ond yr oedd Mr. Darby yn berffaith gyfarwydd a phob authority a ddygid gerbron, ac yn gallu eu dymchwel i'r llawr bob cynnyg, ar eu tir eu hunain, gyda'r rhwyddineb mwyaf. Tra'r oedd tymer y Gwyddel poethlyd yn tanio mewn cynddaredd nwydwyllt, oherwydd eu bod yn colli'r dydd, -eisteddai Mr. Darby a'i freichiau ymhleth yn hollol dawel a digyffro ynghanol y cynnwrf -a'r berw i gyd. Gwelais falurio ffenestr i'r yegoldy yn ysgyrrion gan y mob nwydwyllt, a chawodau o gerrig yn cael eu taflu at y cerbyd a gludai Mr. Darby gartref. Byddai mewn enbydrwydd beunydd am ei fywyd ond nid oedd d'm yn ei darfu nac yn ei atal i ddyfod yn 01 drachefn i wynebu ei wrthwynebwyr. Deuai i'r cyfarfodydd yn gyson, mor dawel a airiol ag erioed. Nid oedd dim yn ei gyffroi na'i gythruddo. Dyma'r dadleuwr goreu a glywais erioed yr oedd ei resymau a'i osod- iadau yn erbyn y gyfundrefn Babyddol yn ymddangos i mi, ac i bawb ond Pabydd rhag- farnllyd, yn anwrthwynebol. Os oedd yn cynhyrfu rhagfarn y Pabydd, credaf y bu'n foddion i wreiddio a chadarnhau llawer yn y ffydd Brotestanaidd. Coffa da amdano. Yn ystod y blynyddoedd a dreuliais yn Salford, adegau diddorol iawn i mi ydoedd y Pasg a'r Sulgwyn, ond gadawaf hyn tan y tro nesaf.
Advertising
< EVERY WOMAN HOULV send 2 stamps tor our 33 page Illustrated Book w containing valuable information how all Irregularities and suppressions may tte eatirelj avoided or removed by simple means. Recommended by eminent Physlcans, as the only Hate, Sure and tieuume ltemedy. Nevei fail Thousands of Testimonials. Ksrablisbed x862. Mr. PAUL BLANCHAflD, BelonuBt tlouse. DalntoD Lane, LONDON
tin Gineal ym manieinion.
tin Gineal ym manieinion. Cenbadon y Sul Nesal. Y METHODISTIAID OALFINAIDD. Moss SIDE—10.30 a «-30, D D Williams PaNDLETON-10.3U, Griffith Jones, Lerpwl tI.B. VFIIilitzks fizrwoOD ST-10-30, ii Williams 0, E W Eaberte VICTORIA PK—10.30, E Wyn Roberts T). Griffith Jonw LKIQH—10-30 a 6, WAKRIK«TON—10.30 a 6, J Hughes-Morris, Lerpwl FAKNWORTH—2.30 a 6, J W Felix, Didsbury EARLEBTOWN-IO.30 a 5.45, ASHTON-UNDER LYNB-IO-45 a 6-30, R Ernest JonM, Oldiia,in BLACKBURN- SGWYS UNDEBOL ECOLES-11 a 8-30, T H William*, Ashton ea Mtrwy YR ANNIBYNWYR AHORLTON ED—10.30 a 6.15, BOOTH sx-lo.30 a 6-15, R J Daviss L.D DUNCAN ST., BALFORB-IO-SO a 6-15, Prod Davies QUKEN'S ftD —10-30 a 6-15, J Morris HOLLINWOOD-IO,80 a 6.16, WBASTB—10.45 a G, Y WESLEAID DEWI 8ANT—2-30 a 6, Cyfarfod Ysgol HOREB—10.30, John Felix 6, J Roberts SBION—10.30, J T Ellis, a, D R Rogers BEULAH-10.30, W G Jones 6, W Rowlands OALf ARIA—10.30, D R Rogers «, J T Ellis gc,LILER-2-30, D R Rogers, 6.30, W G Jones Y BEDYDDWYR UP. MKDLOOK ST.—10.30 a 6, Wyre Lewis, Rho. LONGBIGHT-IO.30 a 6.30, He*ry Raes, Dolgeliaa ROBIN'S LANE, SI TTON—10.30 a 6.30 COLOFN Y CYFRIN. I CYMRY ROCHDALE I YN ol eu harfer flynyddol cynhaliodd eglwy. M.C. Rochdale eu te a'u cyfarfod amryw- iaethol Wener y Groglith, yn eu capel yn Portland Street. Cynulleidfa lond y lie, a chyfarfod rhagorol Tmhob ystyr. Mynd ar bopeth, a bu raid i'r cantorion ailganu i gyd. Y Parch. Ed. Humphreys oedd y cadeirydd. Cyfeiliodd MissCeinwen H.Wiliarns, A.L.C.M., Manceinion, a Mr. Thos. lor. Lloyd. Y rhag- Len fel hyn Canu Duw gadwo'r Brenin, geir- iau Cymraeg, gan y gynulleidfa. Anerchiad gan y oadeirydd. Can, May Morning, Mra. H. Walker, Manceinion. Adrodd Iesu, Miss Kate Lloyd. Gyda'r crwth,' The Voice of Melody, Mr. Tom Kershaw. Can, The Sailor's Grave, Mr. Herbert Nuttal. Adrodd- iad, The coming of the dayhf peace, Mios Maggie Evans. Can, Friend, Miss Gwen Williams, Manceinion. Can, Y Dymestl, Mr. Arthur Griffiths, Bury. Adroddiad, Charge of the light brigade, Miss A. G. Jones. Unawd ar y berdoneg, Miss C. H. Wiliams. Can gan Miss Maggie S. Williams. Pawb yn canu'r emyn 0 llefara, addfwyn Iesu. Can, Daddy, Miss Rosette Evans. Adroddiad, Gwerthu yn Gymraeg, Miss E. A. Hughes. Can, Cyatru Fydd, Mrs. H. Walker. Unawd ar y crwth, Farewell, Mr. Tom Kershaw. Can, illy Dreams, Mr. H. Nuttal. Adroddiad, The Raven, Miss Ella Jones. Can, Cwm Llewelyn, Miss Gwen Williams. Can, The Chip of th. Old Block, Mr. Arthur Griffiths. Terfynwyd trwy ganu'r emyn Dcm Dy fendith, etc. Deil yr eglwys lion yn gref a llewyrchul iawn, a rhif yr aelodau wedi cynhyddu n helaeth y tair neu bedair blynedd diweddaf. Gogwydd ymlaen y mae ar ddechreu n flwydd- yn hon hefyd. Saif y son am y Parch. E. Humphreys a'i briod fel rhai sy'n y rlienc flaenaf am ymweled a gofalu am yr aelodau ieuainc yn arbennig. GAIR AM YR EGLJVYSI- -1 Mao'r Parch. E. Wyn Roberts wedi cael gollyngdod oddiwrth lafur ei eglwys am ych- ydig wythnosau, i fyned i weini gyda'r milwyr. Y mae yn Yarmouth ar hyn o bryd. Buasai gair byr ganddo o'r hanes yn ddi- ddorol. Yn adroddiad ei eglwys, sef Hey wood Stieet, mae dalen Rhol Anrhydedd, sef enwau'r aelodau ymunodd a'r fyddin; ac ychwaneg, enwau y cwnstabliaid arbennig a chorfflu amddiffyn lleol. Hyn yn ddestlus iawn oherwydd fod yr argraffwyr (J. Robert. & Son, Salford) wedi llinellu llun rhol i roddi'r enwau ami. Fel hyn y dywed y gweinidog yn ei anerchiad amdanynt, Yr ydym yn teimlo yn falch o'n bechgyn, ac y mae ein gweddi yn cydfyned a hwy." Mynd rhagddi y mae'r eglwys hon ac yn ol yr adroddiad ni ellir ond ei chanmol. Y cyfran- iadau ariannol wedi bod yn hynod dda. Peth rhagorol iawn yw dalen c gyfarwyddiadau fel sydd yn yr adroddiad hwn, sut i wneud pan fo aelod yn glaf," pan fo aelod yn newid ei drigfan," pan fo aelod yn ymadael," ac ychydig bethau eraill. Hyn yn werth i eraill ei efelyohu. Wrth daflu golwg dros adroddiad eglwys Pendleton, ceir fod yr eglwys hon wedi dal ei thir, ac amlygir llawer o lafur ac aberth. Dyma'r eglwys a mwyaf o blant ynddi yng nghylch y Cyfarfod Misol, a beth mwy go- beithiol a ffyddiog i weinidog na hynny f Mae'r safle ariannol yn llwyddiannua iawn, oblegid talwyd talp arall go dda o'r arian benthyg ar yr adeiladau. Wrth barhau fel hyn daw y Jiwbil i'r golwg yn y man. Cyf- eiria'r gweinid g, y Parch. Robert Williams, yn brydferth atheimladwy at y rhyfel yn ei anercli;td ac medd o Flwyddyn yn ol anodd fuasai credu fod y fath drychineb yn bosibl. Mae eyni gwlad, dagrau amddifaid, galar gweddwon, a hiraeth rhieni yn tystio mai nid breuddwyd bellach ydyw Rhyfel Ewropeaidd." Ynglyn a'r anerchiad ceir enwau y gwyr ieuainc a atebodd alwad eu gwlad a'u brenin. Rhoed arbenigrwydd ar yr enwau trwy lythrennau breision a duon iawn. Nid oes gan y rhai a ofala am gyhoeddi adrodd- iad blynyddol yr eglwys hon gywilydd dweyd Welsh Calvinistic Methodist Church" wrth gyfieithu "Eglwys y Methodistiaid Calfin- aidd." Mae rhyw arferiad penfalch a ffug- fonheddig mewn llawer lie trwy'r wlad i ddweyd Presbyterian Church of Wales yn lie Welsh Calvinistic," gan dybio ei fod yn enw tlysach a nes i'r nefoedd. Ces olwg ar amryw adroddiadau eglwysig yma, ond ni chyfeiriaf y tro hwn yn ych- wanegol at y rhai uchod ond at un eglwys Moss Side. Mae llygad llawer at hon oher- wydd fod y gweinidog, sef y Parch. D. -D. Williams, yn ymadael. Mae rhif yr aelodau yn awr yn 470, cynnydd o ddeg mewn blwydd- yn. Mae swm yr arian a dderbyniwyd ynglyn â phopeth yn yr eglwys hon y flwydd- yn ddiweddaf yn £ 6!)1 Os. lOd. Mae llawer awn o fan gymdeithasau perthynol i'r • •glwys, a chryn waith yn cael ei wneud gan- ddynt. Wrth eangu ceir lie i fwy o ffrwyth, om cedwir rhag lliosogi gormod i gaethiwo undeb. Eglwys gref yw hon, hi a'i hadeiladau godidog yn ddigon i dynnu dwr o ddant llawer gweini- dog yn y Cyfundeb mewn awydd cael dod i'w bugeilio. Yn yr adroddiad hwn ceir dalen gyfan o enwau y gwyr ieuainc a ymunodd a'r Fyddin. Wrth sylwi ar ofnadwyaeth y rhyfel yn yr anerchiad, daw cywair arall dymunol i fewn yn y geiriau hyn, Yn yr aflwVdd hwn a'n daliodd, mae gennym lawer o destynau diol(,h diolch arn gvse dioleh diolch am gysegr asored. a rhvddid i fyned i mewn iddo, heb fod neb yn rhuthro i mewn na myned allan, na gwaedd yn ein heolydd: diolch am wlad heb ei anrheithio diolch am yr ysbryd o hunanaberth ddeffro wyd, parodrwydd i gydymdeimlo a'n gilydd, i ddwyn- beichiau ein gilydd, a thrwy hyn gyflawni cyfraith Crist." Tuag wyth milltir o'r dref hon, ar fin y Gamlas, mae Irlam. Cynhwysa tua chwe mil o drigolion, ac y mae'r rhanbarth yn dat- blygu'n gyflym mewn tai a gweithfeydd. Yn ddiweddar daeth nifer dda o Gymry i'r weithfa) haearn yno, amryw deuluoedd a phlant. Mae Methodistiaid y cylch hwn yn dechreu cynnal moddion crefydd yno, ac y mae argoel dda a gobeithiol am lwyddiant. Ein hiaith yw yr olleryn pennaf i gael Cymry ynghyd i foddion gras hebddi hi, oferwaith fyddai ymdrech ar ran ein cenedl ni mewn llawer lie. Anodd dod o hyd i Gymry mwy eiddig dros y Gymraeg yn iaith pregethu'r Efengyl nag ydyw Cymry Manceinion. Ymddengys oddi- wrth nodion a dderbyniais mai nid derbyniol iawn oedd pregeth ragorol ei chynnwys a'i chenadwri nosSul Cymanfa'r Methodistiaid,am ei fod, wrth ei thraddodi, wedi cyfieithu bron bob brawddeg o'r Gymraeg i'r Saesneg, o beni ben. Rhai wedi ei chymeryd yn iselhad ar ddeall a gwybodaeth y Cymry ieuainc oedd yn ei wrando. Diameu mai camgymeriad gydag amcan da mewn golwg oedd. Gwell i bre- gethwr dieithr ydyw gochel rhag traethu dim ond Cymraeg clir i gael parch unol ac i'r neges gyrraedd y nod. Clywais y Parch. John Williams, Brynsiencyn, dro yn ol, yn dweyd hyd yn oed am blant eglwys Moss Side eu bod yn Gymry bach mor rhagorol fel y gallant yn hawdd fyned i arfordiropdd Cymru i ddysgu'r iaith Gymraeg i'r p ant yno.
Advertising
<I';V-    f' ? z ..Lost Property. UMBRELLAS Railway Tramway. Police Beautiul UmbreHas & Sunshades, i 1/4,1'9,2 upward". Walju. Sticks, 2d upwards. These are < < knock-about umbrellas Northern Umbrella 'r fiLot 28a Bold Bt. upsiaiihj, few "dors front Church We undertake to cure yout Skin Ci>mplan with our Vansy1 SKin Trf»tmen' The guaranteed < ure for Eczema and all skin affections, YOUR MONEY RETURNED if no care v effected Price, 2/6. Trial Size, ) 1 post free I D H EVANS M.PS, Pharmacist 148 Lodge Lane, Liverpool. Yn awr yn Barod. COFIANI THOMAS GEE, — GAN THOMAS GWYMN JONES. Cynnwysa y cyfroi 650 o dudalenau yngb3. ag amryw ddarluniau. Pris wedi ei rwymo mewn Ilian hardc 6/- CyhoeddediK gan GEE a'i FAB. Cvf.. Dinbycb Yn awr yn barod. ARGRAFF1AD K EWYDD A HELAETH- EDIG. W lail Gpiaeg: El HORQRAFF A'I CHYSTRAWtiN. Gan y Parch. D. Tecwyn Evans, B.A. PRISl/6. HUGH EVANS & SONS, Swyddfa'r "Brython," Lerpwl. KING OF THE MEADOW (Brenin y Maes). A Song for Bass Voice. Yn y ddau nodiant. Geiriau Cymraeg a Saesneg. GAN JOHN HENKY, R.A.M. AIL ARGRAFFIAD. Is. liUGti EVANS AM ff tRIO 356-8 Stanley Rd., Liverpool Teiephone Royal 11§7 Established 1864 ROBERT ROBERTS EBTATB AGENT, 33 Netherfield Road South Hat Property to Let In various parts of tht, own. Mortgages arranged. Voinationeraadt 205 Established 1884. 'Phone 1140 Royal 547 WOOSNAM ROBERTS. F.A.I., Estate Agent, Bootle tstate Office, Personal, Practical, Prompt, and Reliable Management of all Classes of Real Estate, 52 STANLEY" OA 0, BOOTLE. (I doora from Bedford Boa I) Telegrams WOOSNAM. BOOTLE." Telephone No. 7909. J. LEWIS JONES, ESTATl GENr VALUER, 60 Victoria St., Liverpool. Properties carefully managed. Rents per 4onally collected Purohases and Balm no- gotiated Mona-ree arranged and Insurance THOMAS d JONES, ESTATE AGENTS VALUERS .,vaST,.a. .lL.Dn.ø.. tJ7 Lord Street, Liverpool h'i6Phom" No —3868 Bank. i'roperctes' Bought tud Sold. Mortgager "61"'6<1 Ç-hllAtÍ0YIi! madf- Rents collected «!* 1812 Stephen tioberts & Son, &8TATM AUBNTh ce f1 LUBRb 137 fi Kuod. Liverpool. imgea ttectw pe1 ;«!, PurohaMeii and SAle, \1,¡rÏ4!HtI'N1 .Dd b Henry Jones, WTATH VALUKR HKOPKRTY AUCTIONEER. i-ord Street, Liverpool Tm* Haw* 4UH4 jscelleoi -utidi7ttu Land for Sale tir) the V tile of Clwyd. PWIS it m itmiKv towards ESTATE AGENTSj Wl trt\da;t. Rrj Lt}fI!roooJ to l; K, 0. JONES WILLIAMS, F.A.I., 4 a LPRR. 17 Boundary Place, Moss St. t. iverpool. Est. 1885. Telephone: 561 Royal. 'Q8 8586 Ba nk JONES S HUGHES, ISSIATB OFFICE, 13 Wbitechapel, Liverpool FREEHOLD LAND FOR SALE. Advances Made. R. E. HUGHES, Estate Agent. Surveyor Valuer, i.horing Cross, Birkenhead. Telephone No.—56 B'head. Has Soases to Let and for Sale in various parts of the Town aad out districts Also Land to be Sold for Building purposes. Advances made tc Builders. Estates la id out, Ren La Collected, and Property oar«fally uaii&ged, I JCL VI V US* <2. BLANCHARD PILLS AM amnttUed tot all trrugatMtMM. &e„ they speadi I! .lIord relief &at Dev61faU to ?ttevtMe all B^terlan. They MpMeede Penaytoy?l. PH Oocmt?, Bitter APP- &6 BLAHCttARD'S are the oeat of all Pill for W omes." sold tu ooxes, lflt by Bw)M firanobea, TATI^OB' Brauabee, aad all Obemlsta. or puat im. astue prise, troil LESLIE ottARTVN. Lte. Cheniists.34 Palatoo Lane, Lundoe YN AWR YN BAROD. CWR y LLEN Ysgrifau syml ar a Faterion Gwyddonol GAN GWILYM OWEN, M.A. aSC Athraw mewn Athroinaeth yu Ngholeg ) Britysgol Auckland N.Y. (gyrit o Goleg i BriiyKgol Lerpwl^ Llian 2/6. HUGH EVANS & SONS, Swyddfa'r Brython DiM TAijU YMLAJiiN LLAW. AIlIAN YN FENTttYG (yn ddistaw bach), n ewn symiau baoh not taft (heb fod Ilai na CIO) AR ADDAWEB T BENTHYCIWR El HOT 8BFYDLWTD ER8 U MLYNBDD. ac yn awr yn rhol 1680,000 YN FENTHYG BOB BLWYDDYJJ Am dafien a thelerau ymofyner a George Payne a'i Feib., 3 Cre8cent Road, Rhyl. a 16 School Lane, Liverpool. Ar gael bob prydnawn dydd Iau 15 KING STREET, OAER If you want i The most Comprehensive POLICIES AID THE BEST TERMS, write for particulars to The Gresham LIFE, FIRE, AND ACCIDENT Insurance Offices. Head Office: St. Mildreds House Poultry, LONDON. E.C. Branch Office I G14jExchange S'ld. I LIVER.POOL. JAhf]&S'tfi. SCOTTI General Manager I Ceinion Rhuddfryn Yn oynnwys pigion o'i englynion a'i gywyddaa wedi eu dethol gan ANTHROPOS a than olyr- iaeth ei fab, y Parch. LEWIS MORRIS, Wrexham Ynghyda darlun o'r awdur, a nodiadau bywgraffyddol gan Dr. Cernyw Williams. Argraffiad Rhad (mewn amlen),I6cb Trwy'r post, 7o, HUGH EVANS A'I FEIB Moses: Or Cawell i'r Mor Coch. Drama at wasanaeth Gobeithluoedd a Chyfarfodydd y Bobl leuainc. Gan PEDR HIR. PRIS: GROT. MAB y ddrama uchod wedi ei pher- fformio dro ar ol tro yn ysgoldai Capeli Cymraeg Lerpwl, ac mewn llawer man yng Nghymru, ac yn para i ennill ffafr. MOSES BACH Drama at wasanaeth Gobeithluoedd. Mae hon yn gymwya i blant ieuengach □a'r ddrama uchod. Pris Dwy Geiniofi. Cyhoeddedig gan HUGH EVANS A'I FEIBION. Esboniad Cyflawn AR YR HOLL FElBL am bris Esboniad ar y Test. Newydd yn unig. y Beireiadol ar yr Ifoit Destament a'r Newydd, gan y Parch. John Jones (Idrisyn) mewn pedair cyfroi, fol newydd, wedi ei rwymo mewn llian oryf 18s. Eto (hanner rhwym) 25s. Hugh Evans a'i Feib., Swyddfa'r Brython YN AWR YN BAROD.! ABGBAPHIAD NEWYDD 0 FARDDONIAETH G0R0NWY OWEN, gyda Bywgraphiad byr gan PEDROG a LLYFRBRYF. PRIS SWLLT. k k LLYTHYRAU GORONWY OWEN, dan Olygiaeth yr Athro J. MORRIS JONES. PRIS SWLLT. k 3t2 Y Farddoniaeth a'r Llythyrau wedi eu cydrwymo mewn Llian 2/6. HUGH EVANS AND SONS, Swyddfa'r Brython."