Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Y Brython

Nid yw statws neu berchnogaeth hawlfraint yr adnodd hwn yn hysbys.
Cuddio Rhestr Erthyglau

7 erthygl ar y dudalen hon

Advertising

Trem l-Cenedlgarwch, .ond…

frem If—8yddin Gympeig. I

Trem lit-Pan ddeuant yn ol.

Clep y Clawdd, .sef Clawdd…

I Basgedaid o'r Wlad.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

I Basgedaid o'r Wlad. LLANGYBI.—Mr. Golygydd, Gyda'ch caniatad, manteisiaf ar Y Brython i fynegi ffalltli ddiddorol ynglyn a Chapel Helyg. Gwyr Ilu o'r darllenwyr mai y Parch. Thomas Williams sy'n gweinidogaethn yno'n bres- ennol. Ganed a maged ef yn Llanelli ac wedi dilyn y cwrs arferol mewn diwinyddiaeth yng Ngholeg y Bala, cafodd alwad i'r lie uchod yn 1880, fel dilynydd i'r diweddar Hybarch D. Jones, Brynllefrith. Felly mae ein cyfaill yn wynebu ei 36 mlynedd yn y lie, ac yn sicr hawlia'r ffaith ynddi ei hun sylw a chydnabyddiaeth o barch. Heblaw bod yn y cylch am gymaint o amser, :ni fu yn segur na diffnvyth. Gwasanaethodd ei braidd, eiardal ei en wad a'i Dduw gyda phob cydwybod dda. Enillodd safle fel dyn a Jdinesydd a meithriniodd ddylanwad iach. Bydd Anni- byniaeth, Ymneilltuaeth a Chrefydd Eifion- ydd yn gyfoethocach byth o'i blegid. Bu iddo ef a'i briod annwyl dri mab ac un ferch, yr hon, er mawr ofid iddynt, a roed mewn bedd cynnar. Mae un o 'u ineibion yn Canada a 'r ddau arall yn Lloegr felly cant hwy gyfie ar adegau i ymweled a'u hen gartref. Llawen gennym ddeall am eu llwyddiant, ond balch- ach ydym o'u bywyd naturiol a da, a ddwg anrhydedd i'w rhieni. Efallai mai ychydig. os neb, o gydfyfyrwyr Mr. Williams sy'n aros, ond mae iddo lu o geraint a chydnabod, ac unant i'w longyfarch ar ben cyfnod mor fawr o wasanaeth, a gweddiant am i'r Arglwydd ei gadw eto am lawer iawn o flyiiyddoedd. Morgan Price. O'r Hen Sir. sef Sir Fon. I YN Ysgol Sul capel Bethesda (M.C.), Amlwch, gwelwvd Mr. Robert Williams, Brynteg, sy'n athro deallus, ac un ar hugain o fechgyn yn ei ddosbaith, erbyn hyn yn barod i alwad corn y gad. Ymwelodd Dyfrydog a bro'i faboed yn ardal Pensarn, am saib, a thangnef y Gwyliau. ar ol bod am lawer mis yn rhyfel Ffrainc. Efe'n exvert vm mvd v neiriamiau a.wxrr a./» .I. 1,/ J .I: -}. wedi bod ar ami i wibdaith uwchben lleng- oedd yr Ellmyn, ac yn gallu esgyn yn uwch iia r bei.rdd i gyd, A'r flwyddyn yn nesu at awr ei thranc, gwelwyd yr hynafgwr parchus, Mr. Owen Jones, Shop Ucba, Bodffordd, yn tynnu'i draed i'w wely i farw, ar ol teithio ohono i gyffindir pell y pedwar ugain oed. Ni oheid hyiiafgwr parchusach na rhadlonach yn y wlad pilercadarn yn eglwys yr Annibynwyr am gyfnod maith, a thyna fwlch a gwagle sydd yno o'i golli. Nid rhyfedd i'w weinidog da, y Parch. Smyrna Jones, bwysleisio yn ei, arwyl fod colofn wedicwympo." Bu bedair mlwydd a thrigain yn aelod eglwysig yn Sardis, am saith mlwydd a deugain yn ddiac- on, am bymtMeng mlynedd yn ysgnfennydd, ao am ddeuddeng mlynedd ar hugain yn drysor- ydd iddi. Bu'Ú gadeirydd cwrdd chwarter yr Anrvibynwyr- Talwyd teyrnged haeddol i'w goffa gan amryw weinidogion, a hawdd gweld | fod gwr yn ofni Duw yn cael ei hebrwng i'w £ argel. Gedy weddw oedi-aniiiis a phlant. Cof | gennym arrv ei wynen yn y capel, a'i groeso i yn ei dy. Ar wyl y Nadolig, gwibiodd heibio i ni | fendith awssn Treflyn, Caergybi, ar gerdyn glan. Weite un o'r englynion :—■ Nadolig, er pob dialedd—a phoen, Ni fly ei orfoledd Elenii dengys lanwedd lesu mm—Tywysog Hedd. Pan oecld bedd yr hen flwyddyn ar gael ei agor, gwelwyd bedd arall yn cael ei agor ym mynwent Ceidio, Llannereh y Medd, i dderbyn gweddillion priod y Cynghorwr Robert Ellis Evans, Frondlrion, Caernarfon, a thryd- edd ferah Dr. John Hughes, Caernarfon. Rhoed hi i orffwys; yn ymyl ei thad, a hi yn chwech, a deugain oed. Yn Llanfachraeth, cadwodd. yr Arglwyddes. Reader Garreg Lwyd, ei henw da, oblegid yn ol ei bar fer y Gwyliau bu iddi gyfrarmu rhai, punnoedd i'w rhannu cydrhwng rheidusion y fro. Y hi'n foneddiges ddirwestgar, na fyn oddef yr un daSarn hyll ar ei I-tvstad.-Llygad Agomd. MABW GWILYM MEIPION.-Brodor o Borthmadog oedd y bardd-gerdclor Gwilym Marion, er yn enedigol o Feirion, yn ol ei enw barddol. Cafodd oes faith, a bydd eiddylan- i wad am oh el yn hir, am; iddo fyw yn yr ystyr j oreu. Yr oedd o'r un cyff a Bewno a loan Madog. v Fy hen gar, hyd dalar deg Ei wyn oed, ddaeth yn hyd eg Esgud yw,—o gysgod liaul,- Gwilym Meirion, glwm araul. A! ddedwydded yw heddyw, 0 wae'r byd, fardd-gerddor byw, Gyda Beuno ac loan, Hwnt, o'u gloes, ei geraint glan A chyda'r Brawd," uwch dur Bryn, Er y dylaith,—a'r delyn.—Cybi. Godre Ceredigion. Anrhydeddu Cynghorwr Sir. Hwdiwch hon," ebai torf gynnes ei chalou wrth y Cyng- horwr Jenkin Davies, Tirgwyn, Ceinewydd, gan estyn iddo anerchiad oreuredig hardd bwy nos yng nghapel Nanternis. Ymadael o'r gymdogaeth i fyw yr oedd y Cynghorwr, ae am ei wasanaeth trylen rhoed iddo anrheg cyn ei ollwng. Egnïol a phleidgar i bob achos dyngar a fuasai efe cyd y bu yma. Rhoddasai o'i nerth a'i ynni yn ddiball a difesur yng ngwasanaeth cyhoeddus yr ardal. Caed ef yn barod i bob galwad arno, ac yn gydwybodol vi). ei waith. Daeth i'w ran, oherwydd ei graffter a'i gymhwyster, In o swyddau a llawer o gyfrifoldeb ynglyn a hwynt. Defn yddid y cyfleusterau a roed iddo i'ramca ion uchaf—gweini a dyrchafu. Ni fradych- odd ac ni wanychodd hawliau y bobl, ond bu "1 onest i'w lief ac yn bur i'w dyhead. E fe oe dd eynrychiolydd plwyf Llandysilio-gogo ar y Cyngor Sir, a chaed' ef bob amser yr ff yddlon, yn ddiogel o farn a chyfoethog o .twl,ryrn. Bu'n enau diflbesg j'r rhannau ama.ethyddol. Am ddeuddeng mlynedd bu'n aelod gwerth- fawr o Fwrdd y Gwarcheidwaid, He y dyrchaf- wyd ef yn gadeirydd. Ni ataliodd ei' swydd gri'r tlawd rhag dyfod ato, ac ni throes y faine of yn fud i ingoedd yr anghenus. Bu'n dwr ac yn darian iddynt, yn llais ac yn llawenydd. Gwasanaethodd hefyd ar Bwyilgor Blwydd dal yr Hen gyda dawn a doethineb nodwedd iadol. Fel Ymneilltuwr a Rhyddfrydwr, o dras ac o anian, brwd oedd ei gefnogaeth i bob mudiad i ddyrchafu ac i oleuo gwerin gwlad. Dathlygodd oÍ: reddfau gwerinol yn eang ac yn llawn. Pleidiodd yn eiddgar bob ymdrech i sicrhau manteiskm addysg i'r genedh Bu'n ddiffynnydd ac yn ddadleuwr dros ddiwyll- iant. Iiii mown cylchoedd crefyddol hefyd YD wr o ddylanwad. ac o ddifrifwch. Bu'n ddiacon yng nghapel Nanternis am bedair blynedd ar bymtheg, a gwasanaethodd ei enwad mewn amryw gyfeiriadau. Cadwodd bob ymddiriedaeth yn lan ac yn ddilwgr, a llanwodd bob swydd gyda brwdaniaeth a phrydferthweh. Dywedwyd yn ei gyfarfod ymadawol mai nid bendith diwedd oes oedd y geirda a'r anerchiad, eithr cronicl anorffen gwr yng nghanolddydd ei nerth. Felly disgwylid iddo gyfnod arall o weithgarwch ac o lwydd a chynnydd. A chyn terfynu cyfarfod hyfryd dyrna alw ar Mrs. Da vies i dderbyi-i. rhodd dlos o Silver Flower Vase. Hyhi yn un o'r gwrag- edd hynny sydd yn goron i'r gwyr, ac yn hannyw- o un o deuluoedd parchusaf Cwm Rhondda. Felly nyni a clorasom flweh enaint ein parch a'n serch ar y ddeuddyn annwyl, a dywedasant hwythau Hwdiwch ein diolch," am eich gweithred. r DREN EWr DD.-Mewn Eisteddfod ym. nos Calan, arweinid gan Mr. P. Wilson Jones, llywyddid gan Mr. Edward Jones, Maes mawa Griffith Pugh, Trefeglwys, enillodd ar yr unawd tenor f ac wele'r buddugwyr eraill adroddiad r plant: I, Maud Williams, Caersws 2, M. Gur- land, Drenewydd'. Deuawd i, Misses Hamer, Drenewydd; 2, Mri. J. Owen a Howells, Ceri. Unawd y plant: i, Bronwen Jones 2, C. Will- iams, Wern ddrn Araith ddifyfyr: r, M. J Owen a C.. Williams 2, Misses Hamer a Pryce. Ar y berdoneg i, Myra Kitchen, Drenewydd 2, Ida Jones, Llanwnog. Unawd soprano' Gwladys Hamer Drenewydd. Adrodd i, J; Owen, Ceri; 2,. Chas. Williams. Unawd bass: i, T. W. Jones, Felindre 2, J. Owen, Ceri. Araith ar destyn gosodedig i, Mrs. Williams, Wern ddu;. 2, Miss Hamer, Pen y green. LLANARMON rN IAL.—Bu Mr. John Lewis, fferm Gelligynau gynt, farw fore dydd i Saboth, Rhagfyr 26ain, yn 81 mlwydd oed. j. Bu'n un o brif amaethwyr y cylch yn ei amser, hyd nes collodd ei briod hawddgar. Gyda X. hynny rhoddodd y fferm i fyny, a symudodd at ei ferch a'i fab-yng-nghyfraith yn Backford, Sir Gaer, He y daeth y terfyn. Cafodd gartref cysurus a phob gofaL Dygwyd y gweddillion mewn modur i fynwent capel y M.C., Rhiw lal Rhagfyr 30, a.rhffiddwyd iorffwys yn yr un beddy, a'i bnod. Gwasanaethwyd yn y capel ac wrth y bedd gan Mr. D. Jones, Hartsheath (is- oruchwyliwr etifeddiaeth Gelligynau), yn unol a dymuniad. yr. ymadawedig.-Gobeb.

Advertising