Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

4 erthygl ar y dudalen hon

Ffetan y Gol.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Ffetan y Gol. Cofiedpawb fo'n an/on i'r Ffetan mai dyma'r gair sydd ar ei genau:— NITHIO'R GAU A NYTHU'R GWIR. "Os gofyn bysgodyn, a ddyryefeaarff iddo 7" At Olygydd Y Bkython Syr,—Nos Galan, cynhaliodd yr Amiibyn- wyr yr hyn a alwent yn Eisteddfod yn ysgoldy M.C. Moss Side. Nid oedd ond cysgod gwael o'r hyn a gynhelir bob blwyddyn yn Belle Vae, ag eitbrio'r adroddiadau. Ni roddwyd end dau adroddiad er mwyn y Cymry, ac un o'r ddau i blant. Rhyw gyfarfod bach i gystadlu mewn canu ac adrodd oedd y cwbl, ae arogl Seisnig ar yr holl drefniadan. Ni wnaed dim sylw o gyfansoddiadau ein cerdd- orion Cymreig, ac yn Saesneg yr oedd y prif ddarnau. Yr oedd mwyafrif y cystadleuwyr yn Saeson uniaith, a'r gywulleidfa'n esboniad cyfiawn o anghymcradwyaeth. Anfri arnom fel Cenedl oedd ei galw yn "4 Manchester Ewtltddjod" yn y papurau Saesneg. Pan enillo Saeson mewn cyfarfodydd fel hyn, hysbyseb- ant Winners at a Manchester Eisteddfod." Beth a ddywedasai'r hen Sais rhagorol George Borrow wrth weld Cymry 'n esgeuluso ea hunain i ddarparu ar gyfer y Saeson ? Oni fuasai'n eu cashau yn fwy na .) Cotton Lords" ei Wild Wales a geisiai argyhoeddi y bobl yng Nghymru mai ar fara yn unig y bydd dyn fyw ?-Yr eiddoch y n,,Uwir, GWLADGARWR. chi am Ashton a Gwilym Lleyn. At Olygydd Y BRYTHON SYR,-Diolch i chwi am y ddau ddarlun o Daliesin o Eifion yn Y Beytkon diweddaf, sef «!arlim yr arlunydd naturiol neu gelfyddydol, a darlun geiriol y Golygydd. Oes, y mae ychydig o le i fardd ym myd y milwr. Nid Caradog yn Rhufain oedd testyn "y Gadair Pdu," ond Helen Luyddawg; testyn yr Wyddgrug oedd hwnnw, yn 1873, Hwfa Mon yn ennill. Yn Eisteddfod Caer, 1866, ceir enw Taliesin ymhlith yr ymgeiswyr ar awdl Y Mor, pryd yr enillodd Ap Fychan. Wedyn, yn Eisteddfod Bangor, 1874, enillodd ar arwrgerdd Brutus yn 1875, cipiodd y wobr ar arwrgerdd Caswallon, yn Eisteddfod Pwll- heli ac yn 1876, cipiodd y Gadair Ddu yng Ngwrecsam. Ie, greeyn. na chyhoeddasid ei waith ef a llawer tebyg, megis Shon Cawrdaf (sydd heb faen na chofnod, ger hunell Dewi Wyn, yn Llangybi), Golyddan, Fferyllfa,rdd, a llawer o rai tebyg y bydd Haw angof wedi can amdanynt toe iawn. a ninnau "wladgar." yjf beichio caii u Mae hen wlad fy nhadau yn "annwyl i mi." Soniwch am Dwrch Trwyth, "—mae hwn ar gael ymhob Aber a Llaij o'r bron yn neilltuol yn yr ysbryd cibog a chrintach i gefnogi ami i lenor tlawd sy'n ymdreulio i'w fedd, er noddi ac achub lien ac awenydd eu gwlad. Yn lIe bod yn fwy ymarferol mewn llenyddiaeth gotianiiol eir i eithafion mewn eofiantau hirwyntog am bersonau cymharol anenwog, pregethwyr gan amlaf. A'u hurdd, yn fwy na neilltuolrwydd, a gyfrif am hynny'n ami. Da y gwna ein Heisteddfodau, o dro i dro, roddi testynau o'r natur yma i ysgrifennu arnynt. Gwneid i fyny, drwy hynny, am yr anghyfartalwch. Dyna draethawd Myrddin Fardd ar Enwogion Sir Gaernarfon., a gyhoedd- ir yn Llais Rhyddid y traethawd cyhoedd- edig ar Enwogion Mon., gan Mr. R. Môn Will- iams a'r Parch. Rd. Hughes, Valley. Gwaith o'r un natur hefyd gan Mr. T. R. Roberts (Asaph); eto, Enwogion Cymreig, o 1700 i 1900; traethawd buddugol Eisteddfod Caer- narfon, 1906, gan Iorwerth Ceitho, Llundain, yn gystal a gwaith y Parch. T. Morgan, Sciwen Da, hefyd, pe rhoddid yn destyn eto Enwog- ion Cymreig o 1900 ymlaen, fel y ceid gwaith cymharol gyflawn yn yr adran hon o lenydd- iaeth. Wrth droi dail Llyfryddiaeih y Cymry Gwilym Lleyn, a gweithiau Charles Ashton, gresynem nad ymgymerasai rhywun & mwy o foddion a medr na mi i barhau'r un gwaith yn yr un dull. Pa Ie y mae ysbryd Gwilym laeyii, wyr gradd a theitlau'n Colegau a'n Prif Ysgolion ? Dyma 6.'n tewi cyn hanner dweyd fy mhrofiad rhag eich blino chwi ,n'eh merlyn ag UB.- Yr eiddoch, CYBI. Diolch yn fawr i chwi. At Olygydd Y Brython Syii,-& gais nifer o'm cyfeillion Cymreig iydd yn y camp yma o wahanol drefi a phen trefi yng Nghymru, y rhai sydd yma mewn atebiad i alwad brenin a gwlad i amddiffyh eyfiawnder, maent yn teimlo awydd i gyf- Iwyno'u diolch cynhesaf i Gymry Eglwysi Rhyddion Liverpool am eu caredigrwydd a'u hymdrechiondiball yn ystod y fiwyddyn dd i weddaf, trwy ddarparu oedfa Gymraeg ar ein eyfer yn yr addoldy yn Wilson Lane bob bore Bui; a dymujnwn yn garedig ar iddynt barhau yr un caredigrwydd y flwyddyn hon eto. Mae Uu o'n cyfeillion sydd ar hyn o bryd yn y gwarchffosydd mewn gwahanol fannau ar faes y frwydr yn gallu edrych gyda boddhad at ami Oedfa a dreuliasantyn Wilson Lane ac y mae'r rhai sydd ar hyn o bryd yn paratoi ar gyfer mynd yn cael eu hysbrydoli i wynebu'r dyfodol tywyll yn llawen trwy eich caredig- rwydd. Wrth orfod cydnabod nad wyf yn alluog i gael geiriau teilwng i gyfiwyno i chwi yr hyn y mae fy nghydfilwyr yn dymuno'i ddatgan. a gaf fi erfyn arnoeh roddi'r I)ai i orffwys yn hollol arnaf fi, gan mai fy anallu i roddi mewn geiriau yr hyn y maent hwy oil yn ei deimlo yn eu ealon sydd yn eyfrif nad yw ein diolchgarwch cyn gryfed ag y carasem iddo fod. Helyd, wrt.h derfynu, a wna y teoneddigesau a roddodd eu gwasanaeth car- edig gyda,'u lleisiau per Sul y Nadolig dderbyn hefyd ein diolchgarwch llwyraL-Ydwyf, yn nfudd yr eiddoch. i Pte. R. D. JONES, 37115 Signallers' Sect., R. W.F., Litherland Camp. (Perthynoli eglwysM-C, Pensarn, Berw, Mon)

I PARDPIWR ARALLj

I YSIAFEI-L V BEIRDDi

Advertising