Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
YSIAFELL Y BEIRDD !
YSIAFELL Y BEIRDD ayabywhion goxjiet a'r golofn hon i'w oyf- elyto -PEDROO, 217 Prasoot Road, Liverpool Ysgol Jacob.-Y ffyn cynghaneddol yn doredig, ac heb un angel barddonol arni'n Wlman. Priodas, etc.—Drwg iawn gonnyf nad yw'r llinollau i'r cwpl lioff a theilwng yn dsilwng ohonynt. Nid 008 dim rhoswm mown oyl,tooddi peth fel hyn yn enw barddoyiiaeth, A hyderaf y bydd iddynt Ddod i rifo chwech neu saith. Awgrymodd rhai i mi mai ffug o'm hoiddo i yw pethau fel hyn ond maent yn cam jgymeryd. Eglur yw fod dynion meddylgar a galluog mewn cyfeiriadau eraill yn medru bod yn od o ddigrif wrth geisio prydyddu, a nynny oherwydd diflyg ymarfer a'r grefft. Ysbryd Llywelyn.- Y r ur ig linell agos i gywir yn y ddau englyn yw hon, A llym olwg Llewelyn. Dywed yr awdur ei fod yn synnu nad oedd englyn blaenorol o'i waith yn gywir. Gobeithio y deil ei norfau syndod oral] Y Anwylaj Wlad fy Nhadau.—Dynar unig linell gywir mewn englyn ar y testun, ac ym- ddengys mai o ddamwain y bu hynny. Gyda Haw, diddorol iawn i mi oedd gwaith rhywun -or ddiwedd Cynhadledd y Mwythig, yn taro i ganu'n swta, Hen Wladly Nhadau. Sylwais fod Mr. Vaughan Jones a J. Aits yn sofyll ochr yn ochr, ac yr oeddwn braidd yn sicr mai un ohonynt hwy a daranodd a'i Ms—yn gampus o wladgar, o ran hynny. "YSFA BRYDYDDU WEDI DYFOD I DROSOF,"— Nbe'r Parch. J. Puleston Jones, M.A., pan fyfansoddodd ei linellau croes nodweddiadol i 8yr 0. M. Edwards YN "ysfa hynaws hoywaf awenydd, Difyr y cenaist i fawrhau cynnydd E fedrai Calvin," a'i fydrau celfydd, Ar delyn awen roi odlau newydd Can Puleston wnaiff heulo'n ffydd,-croos. Fardd dillynaf Rhyddid a Llawenydd. [awaf PEDBOG MR. NED GYFRWYS I neu'r Projfeswr Meddw. FJPORDB Ned dduwiolwedd, hoddyw,-yw'l' Groesawus, rhag distryw,- [seiat I ddidwyll ffordd dda ydyw, Ond ffor'Nod i ttffern yw.-TRF,:PIY, Y TAFOD I UFYDD was yw y tafod,-anhawdd yw Ei ddal rhag dweyd gormod I amharch gwir, neu glir glod, Asiwr hwylus yw'r aelod. Liverpool JOHN MASON JIAE NERTHOEDD Y MYNYDDOEDD MAWR. MAE nerthoedd y mynyddoodd mawr Yn fyw yng Nghymru'r plant, Ac ysbryd Arthur sydd yn awr Yn sangu bryn a phant; "Ymlaen," medd of, "a thros y gwir Ymladdwn tra bo rhod Os rnarw raid ar faes y gwacxl, Cyfiawndor gaiff y clod." Mae nerthoedd y mynyddoedd mawr Ym myddin Gwalia lan, A'i moibion cu, cyhyrog, dewr, Sydd yn wynebu'r tan Ac fel llifeiriant dros y graig Y rhuthrant drwy y dydd. Mae cloddyf Arthur heddyw'n noetb. Yn arwain Cymru Sydd. Mae nerthoodd y mynyddoedd mawr Yn ysu'r byd yn fflam Ond buddugoliaeth fyn y Celt, Er dagrau llawer mam Os trwy ofidiau myned raid. Awn, awn, yn north ein Duw; Mae hen eryrod Cymru wen Yn dal o hyd yn fyw. Mae nerthoedd y mynyddoedd mawr, A'r cedyrn ehwifia'r cledd, Mae banor Prydain eto'n dal Dros lawer gwaedlyd fedd A haearn ddwrn y Caiser du F vlurir cyn bo hir, A'r croesau haearn droir yn swch I aru gwaedlyd dir. Dan bawen Hew a phalf yr artb Y llofrudd ddaw i'w dranc, A gwesgir ei ufiernol wep Dan grafanc Eryr Ffranc Ymlaen a'r dreigiau wrth y mil I rwygo'u lluoedd hwy Yn nerthoedd y mynyddoedd mawr Bydd Haleliwia mwy. Manccinion DEBFSLOQ NEWID TYWYDD I YN wir, y mae hi'n oeri,—yn fy nghorff Mae fy ngwaod i'n rhewi Cymer ar ol meirioli, Dymor haf i'm dadmer i.-MADRYN. CWYN COLL I Am y diweddar Mr. Edward Mostyn, Bryn- hyfryd, Coedpoeth, tad y Parch. J. Moatyn, Abersoch. By fu'n addurn defnyddiol—bywiog, hoff, Ymhob cylch oodd lesol; Er is âr, erys o'i ol Enw da y dyn duwiol. Gwr o sel, mawr mewn gras oodd-yn ein mysg A'i loyw addysg inni yn wleddoedd I hen ac ifanc hefyd,—bu'n gyfaill Addysgai eraill yn ddiseguryd. Ni ryda gweryd goron Yr hawddgar wr ddygai'i Ion Ymaith o boon maith y byd-at seintiau I orwych wyliau yn ddifrycheulyd. Maenlwrog GERAUUT LLYGAD Y DYDD YN IONAWR I H WDE di, Lygad y Dydd,—rhy gynnar Y gweni am hafddydd Gall mai storom drom a drydd I dy ran cyn nos drennydd. Dolgellau EBHAKT i t SYR OWEN EDWARDS, M.A. GLOEWED Hanesydd gwlad dinoswyl-lyw Dysg a'i len ddiarwyl; Y Marchog, am ei orchwyl Hir a maw, yw O.M." wyL I Od yw'r urdd yn der, arddun, Mwy yw ef, O.M. oi hun A mwy, medd gwerin, ym mhoen Aberth ei gariad diboen.—CYBI. I Y DIWEDDAR SYR JOHN RHYS, M.A. A MAwRRhyd Ychen, ym modd-wyla I)ysg Wvlied ei fudanedd Lie rhoed o,—mewn llwyred liedd,- Haul Iwrop, welw orwedd. Y DIWEDDAR BROFFESWR DAVID I JENKINS, MUS.BAC. (CANTAB.). FwVN Ystwj-tli,—saif yn astud ;ysig cwyn Duwies Cerdd awenddrud; Hudol Handel ei Wyndud Angel ei maws yng nghlai mud.—CYBI. -0--
IFfetan y Gol.I
Ffetan y Gol. I Cofted pawb jo'n atifon i'r Ffeta i mai dyma'r gair sydd ar ei genau:- NITHIO'B GAU A NYTHU'R GWIR. Kyffin a'r Hutya- I At Olygydd Y BRYTHON I SYR,—Mae Mr. Morris Kyffin (Eilir Aled) I wedi pentyrru anfarwoldeb arnaf-am ennyd o leiaf—trwy gymryd sylw o rywbeth a ysgrif- onnais i'r BRYTHON. Mae'n eglur ddigon y I cymer ryw fath o ddiddordeb ynof ymchwil am fy hanes a fy nhras a hynny trwy I ymgynghori a'r geiriedydd dyfnddysg Gweir. ydd ap Rhys a chydrhyngddynt ill dau, d6nt i'r casgliad mai stupid fellow ydwyf. Ma.o'n debyg felly mai math ar Sais wyf, gan I naa gall Gweirydd ap Eilir fy ngosod allan mown diwyg Gymreig. 44 Stupid fellow," meddant hwy, ydyw ystyr Hutyn. O'r goreu. I Nid wyf fi am olrhain hanes a a chwilio tras Eilir Aled. 'Does gen i ddim i'w ddweyd nmdano end hyn, sof gwn nad stupid fellow of. Nage, nage. A hwyrach nad yw yntau vn credu fy mod innau mor stupid ag, yr awgryma fy enw, onite ni fuasai byth yn gofyn i mi gwestiwn mor ddwfndreidddiol a dyrys a hwn, sef "Beth oedd y lie hwnnw lie y cynhaliwyd y briodas honno yn Cana Galilea .-ai tafarn, neu uffern, ai rhyw dy cyffredin arall ? Gall fy mod yn 44 gwybod cymaint," moddai, "ofalIai y bydd cystal ag ateb." N id wyf yn credu rywfodd fod Eilir yn coelio fy mod mor ddwl ag y dywedwyd wrtho gan Gweirydd ap Rhys. Er hynny, nid oos gon i ddim yn erbyn Gw eirydd, oblegid ffrynd i mi yw, fel i gannoedd lawer eraill o Gymry dyled- us iddo. Nid yn unig fe gafodd Eilir Aled hyd i fy nghymeriad, ond y mae ganddo hefyd ddarlun ohonof, wedi ei gaol gan Ned Hanaby, mae'n debyg, sef darlun o 44 ryw greadur sydd yn hocio coed tan o gwmpas y tai." Yn awr, yr oeddwn wedi meddwl rhoddi fy enw priodol wrth byn o ysgrif, gan fod Eilir wadi gwneud hynny wryh ei eiddo ef ond gan ei fod yn fy adnabod mor dda, a chanddo ddarhm mor rhagorol a pherffaith ohonof, nid oes bellach mo'r angan. Yr oedd Eilir yn 44 cario y syniad amdanaf mai rhywbeth felly oeddwn. Gwelwch, Mr. Gol., fy mod wedi cael cryn dipyn o sylw ganddo, gan ei fod yn 44 cario syniad felly amdanaf. 44 Rhyw- beth felly" oeddwn. "Rhywbeth felly," madda fo, fuasai yn galw tafarn yn uffern." Mae'n debyg mai 44 rhywbeth felly ydwyf ond nid "rhywboth felly fel rheol fydd yn galw tafarn yn uffern, oblegid mae rhai o'r duwiolaf a phuraf eu moes ymhlith dynion wedi dweyd hynny. Ond atolwg, Eilir annwyl, pie mewn difrif y dywedais i hynny am dafarndy ? Nid wyf mor stupid fel nas gallaf ddarllen fy llith fy hun, ac nid ydych chwithau mor gall fel nas galloch wneud eam- syniad. Cyn ateb eich cwostiwn "dyfnder- awl," gofynnaf innau yr uchod i chwi, sef, Pa leyn Y BRYTHON y gelwais un amser y dafarn yn uffern ? I fod yn onest a chwi, nid wyf yn gweled amhriodoldeb mawr yn y syniad ond nid priodoldeb y syniad yw y pwnc. Pa le y dywedais i yr hyn y cyhuddwch fi ohono? Atebwch hyn i mi, ac yna mi a atebaf innau i chwithau. Gwelwch, oblegid gwr call ydych, mae gennyf gryn feddwl ohonoch, er eich bod chwi a minnau yn gwahaniaethu yr enfawr mewn rhai pothau pwysig. Yr wyf yn meddwl yn uwch ohonoch ar gyfrif oich cais yn y llys y dydd o'r blaen, ac hefyd am eich bod yn apelio at Air y Gwirionedd yn eich llith ataf. Yr wyf yn meddwl cymaint o honoch fel yr wyf yn synnu oich bod lle'r ydych. Gwelwch mai fy nghwestiwn i sydd i'w vteb flaenaf, oblegid os nad ellwch ateb fy eiddo i, mae eich gofyniad chwi yn syrthio i'r Ilawr. Byddaf yn disgwyl am eich atebiad, a chofiwch mai "Nithio'r Gau a Nythu'r Gwir sydd ar enau'r Ffetan, ac nid vice versa.—Ydwyf, yn siriol, YR HUTYN A'R STUPID FELLOW I Eisteddfa'r Gwatwarwyr. I At Olygydd Y BRYTHON I SYR,—Enw cyfaddas ar y Tribunals y cro-iiclir hanes ou heisteddiadau ar hyd a lied Cymru a Lloegr y dyddiati hyn fyddai'r pennawd uchod, oblegid, er fod yMesurMilwrol yn darpar rhyddhad o'i afaelion i'r sawl sydd a gwrthwynebiad cydwybodol i filwriaeth, eto'n ddieithriad bron, gwawdio a gwatwar, a cheisio baglu a chroesgwestiynau yw'r agwedd a gymer y tribunals at y gwrthwyneb- ydd cydwybodol. Yn ei araith y dydd o'r blaen yn Nhy'r Argtwyddi, talodd Arglwydd Derby deyrnged hael i'w gwladgarwch a'u haberth, yn eistedd oriau mewn wythnos i wrando a barnu. Da oedd gwaith y Man- chester Guardian yn ei atgofio mai bychain o aberth wedi'r cwbl oedd eu haberth hwy yn eistedd mewn cadeiriau esmwyth am ychydig orhu, i benderfynu a oedd eraill i aberthu misoedd o'u hamser, ac efallai eu bywyd gyda hynny. Goreu po leiaf i son am aberth y tribunals nid oes llawer o aberth yn ofynnol i anfon eraill i aberthu drostynt. Ac er eu holl edmygedd proffesedig o wroldeb amlwg ni wyddant am ddim gwroldeb ond gwroldeb materol, allanol, gwroldeb anifeilaidd a'i hyder mewn north corff. Gwawdiant y gwroldeb a ddangosir gan gannoedd o'r bechgyn a ddaw o'u blaen, sydd yn rhy ddewr i gymryd ou troi na'u syflyd oddiar lwybr cydwybod gan wat- wareg na dim arall. Sonnir llawer am faterol- iaeth Germani, ac hwyrach mai gwir a ddy- wedir amdani yn hynny o beth ond rhyfedd gweld yr un bobl sydd yn gweld cymaint bai ar fateroliaeth Germani mor faterofou hunain. Y mae haerllugrwydd ysbryd unbonaethol llawer o'r tribunals y gwelir eu hanes mor atgas i'w oddef ag unrhyw Brwsiaeth all fod yn Germani. Ceir enghraifft o hyn yn hanes yr wythnos ddiweddaf, pan wrandewid apol nifer o fyfyrwyr diwinyddol. Apelient rhag gwasanaeth milwrol oherwydd gwrth- wynebiad cydwybodol. Wedi treulio oriau lawer i groes-gwestiyno a cheisio dal yr apelwyr yn eu hatebion, caniatawyd iddynt ollyngdod amodol, gyda dweyd fod yn ddrwg ganddynt weld cynifer o fechgyn a ddylasai fod yn gwneud rhyw- beth dros eu gwlad yn dod ymlaen gyda gwrthwynebiad cydwybod. Os drwg gan y tribunalou gweld, da gan fy nghalon i oedd eu gweld. Ac y mae darllen hanes y llu sydd yma a thraw yn wrthwynebwyr cyd- wybodol i ymwneud dim a Rhyfel, wedi codi llawer ar fy nghalon, ac wedi peri i mi obeithio fod eto filoedd yn y wlad heb blygu glin i ddelw Militariaeth, er cymaint ei chlod a'i phoblogrwydd. Ymysg y myfyrwyr a apel- ai yr oedd rhai a chanddynt resymau heb- law gwrthwynebiad cydwybod, megis afiech- yd a chynhaliaeth mam weddw ac fe fynnai un o'r tribunal ar i'r rhai hyn seilio eu hapel ar dir afiechyd neu arall, a rhoi o'r neilltu y gwrthwynebiad ar dir cydwybod. Amlwg oedd nad oedd gan y gwr yma ddim amynedd a'r apel odir cydwybod, ac nad oedd ganddo gred o gwbl yn nilysrwydd y cais oddiar y tir hwnnw, ond mai rhyw esgus ydoedd i gael rhyddhad ac os medrent gael rhyddhad oddiar dir y medrai of ei amgyffred, i ba beth y trafferthent a'r "gydwybod" yma ? Clod i galon y bechgyn i gyd am wrthod new id eu safle, gan dystio'n glir er fod rhes- ymau eraill ganddynt, mai eu gwrthwynebiad oddiar dir cydwybod oedd eu prif wrthwyneb. iad. Nid yw fod y bechgyn hyn yn y lleiafrif ac yn ymddangos yn chwerthinllyd eu safle i'r gwyboduson, yn cyfrif dim yn fy ngolwg. Bu'r byd i gyd yn chwerthin am ynfydrwydd stand tros gydwybod cyn hyn, a'r stand yn risiau dyrchafiad oesau dilynol. A bu'r gwir yn y lleiafrif o Un ar y ddaear hon cyn hyn. Nid yw'r lleiafrif mor ddigalon a hynny o lawer heddyw. DINESYDD Pam y Crendd Duw Alcohol ? I At Olygydd Y PRYTHON I SYR,—Gwemidog o'r wlad, wrth bregcthu yn un o addoldai Lerpwl yma nos Sul ddi weddaf, a ergydiodd fel hyn at elyn mawr ein gwlad :— "I ba beth, meddwch. y creodd Duw 44 alcohol ? Wel, 'dwn i ddim. Hwyrach 4C y gwpai substitute go lew yn lie petrol. Ond hyn a ddywedaf Nid yw ein 44 hanwybodaeth ni o'i wir ddefnyddioldeb yn unrhyw reswm dros i ni ei gamddefn- 41 yddio er dinistr corff, meddwl ac enaid dyn." Mae llawer blwyddyn bellach er pan gyfan- soddodd Plenydd yr englyn canlynol i'r camddefnydd dybryd a wneir bob blwyddyn yn ein gwlad o fendithion Duw trugarog a graslawn :— Daw y grawn wedi ei gronni—a Haw Hollalluog inni Llaw feidrol, ar ei hoi hi, A dry hwn yn drueni. 37 Fell Street, Txiverpool J. JONES Torri Cyboeddirdau. At Olygydd Y BRYTHON SYR,—Gan dybied fod eich BRYTHON clodwiw wedi ei sylfaenu ar amhleidgarwch a rhyddid barn, a hawl i ddyn ysgrifennu iddo ar faterion cyhoeddus, tra cadwo o fewn terfynau moesoldeb a gwirionedd, meiddiaf alw sylw at ymddygiad gwrthun rhai o'n gweinidogion Ymneilltuol yn torri eu cyhoedd. iadau o eglwysi bychain yn barhaus. Dysgwyd fi i barchu'r proffwydi; ac fel y treigla'r blynyddoedd, nid yw fy odmygedd o bopeth da ynddynt ronyn yn llai, ac am fy mod yn synied yn uchel amdanynt hwy a'u swydd urddasol, yr ysgrifennaf lith yn erbyn 44 y pechod sy'n barod i amgylchu rhai o'n cewri hyotlaf. Ai rhysedd yw i leygwr bregethu tipyn o bregeth i bregethwyr ? Nage, bid siwr, os yw ei amcanion yn gywir, ac mai nid enllib neu ragfarn sydd wrth wraidd ei syniadau. Nis gall drwg ddeillio o gyfeirio'n deg at fater o bwys, ac arbedaf ddweyd dim byd gwyllt ac amrwd. Nid siarad ar antur wneir mae tystiolaethau ar gael, dyddiadau, enwau'r oglwysi, gohebiaethau, etc., ac oto y mae rhai o'r 44 troseddwyr dipyn yn ffroenuchel pan eu cyhuddir, ac yn ddigon eofn i gyfiawnhau eu hymddygiadau, a sgornio'r neb a faidd eu dwrdio, fel pe byddent hwy uwchlaw beirn. iadaeth a phob deddf. Ond pe byddent garedig wrthynt eu hunaim, dylent ddiolch i'r neb a noda allan eu gwallau, cyn iddynt fyned yn drech na hwy. Tybiaf glywed ainbell un yn mwmian wrtho'i hun fel hyn 44 Pwy sydd a hawl i'm galw t i gyfrif ? Nid oes arnaf fi ddyled na rhwymau i neb, dim achos plesio nac ofni'r un blaenor, dim angen cynhorthwy. Yr wyf fi mown 44 llestr dedwyddweh ac annibyniaeth; mae Rhagluniaeth wedi gwenu arnaf 44 cefais ddysg mewn Coleg, a dawn gan y 44 Nef mae fy aur yn loyw, a'm Banking 44 Account yn chwyddo. Beth waeth gen i 44 am syniad corachod y set fawr, na'r gwrandawyr dwl sy'n taBu eu ceiniogau yn y casgliad am wrando fy swvn- « gyfaredd," etc. Dyna'n syml d6n y torwyr cyhoeddiadau, sydd a'u tafodau ar y Sul mor fwyn a sidan yr India, yn dysgu egwydorion gonestrdd a moesoldeb, ond eu hunain yn yr wythnos yn gweithredu'n groes iddynt. Gwyddom am rai wedi addo wrth swyddog- ion egl.s ar nos Sul y Cymundeb yr aent yno drachofn, ac wedyn heb rith o reswm yn torri eu gair heb wrido, na malio botwm corn a fyddai yno rywun i gyhoeddi'r Gair ai peidio. Wedi cael cynnyg gwell, hwy a'u derbyniant yn llawen, ac aed y ddiadell fach (o'u rhan hwy) Ile'r elo. Wrth gwrs, y gwan sy'n dioddef. Pwy erioed a glywodd s6n am neb yn tynnu ei gyhoeddiad o Princes Road, er mwyn iddo gael y fraint o gyhoeddi'r lach- awdwriaeth i fugeiliaid yr Eryri ? Oes gan ddyn hawl i alw cyhoeddiad yn ol o un m-.n i fynd i fan arall ? Nis gellir ei wneud hob dreisio cydwybod a dyletswydd, a gwell dioddef colli arian yn hytrach na dirdynnu cydwybod, a phechu yn erbyn Duw a dyn. Nid oes dim a'i rhyddha, ond pan y mae yn ymadael o un eglwys i eglwys arall, neu afiechyd, neu brofedigaeth deuluaidd dylai ei Ie fod yn Ie, a'i Nage yn Nage. Ystyrrir y nob a dyr ei gyfamod priodas yn annheilwng o gymdeithas dynion moesgar a chrefyddol; rhaid i'r masnachwr sefyll at ei fargen, boed mor wael ag y bo, neu ynteu dilornir of fel dyn diegwyddor oddiar yr Exchange.. ond ym- ddygir at weinidog a dyr ei air i'w gyd-ddyn gyda sirioldeb a gwaseiddiwch, fel pe bae wrth hynny wedi gwneud gorchest nefolaidd. Pa bryd y daw'r gweinidogion hyn yn ddigon o ddynion i gario'u h y mr wy in i ad a vi allan fel y gwna plant y byd hwn, a pha bryd y mag blaenoriaid Cymru ddigon o asgwrn cefn i black listio'r pechaduriaid o Fon i Fynwy ? Ymha 10 a pha bryd y cychwynnodd yr arfer hyll, anonest, o roi cyhooddiadau ymholl ymlaen nis gwyddom, ond yn y Drysorfa 1853, tud. 333, ceir na roddid, yn nechreu'r ] 9eg ganrif, gyhoeddiad ymlaen ddim pellach nag un Saboth wedi'r Cyfarfod Misol. or mwyn cadw'r Cyfarfod Misol yn gryf, ac er mwyn lleoedd gweiniaid ond erbyn rhan olaf y ganrif yr oedd y rhyfyg o roi cyhoodd- iadau fisoedd, ie flynyddoedd ymlaen, yn ffynnu'n rhemp, fel pe bae gan weinidogion lease amgeuach ar eu bywyd na phobl eraill, a hwythau'n traethu bob Sul ar ansicrwydd a byrdor einioes. 0 bob swydd, gweinidogaeth yr Efengyl yw'r bwysicaf, a'r fwyaf ei chanlyniadau. 44 Ac nid oes neb yn cymryd yr anrhydedd hwn iddo'i hun, ond yr hwn a alwyd gan Dduw megis Aron." Mae ymwthio i'r swydd, i bluo'r eglwysi, i hel arian neuglod, neu rhyw gau-ddibenion craill yn ou gosod yn agored i ddirmyg a gwawd y byd, yn ogystal ag anfod lonrwydd y Nef. Ofnwn fod rhai yn pwyso ar y ddysg ddynol yn hytrach na'r ddysg ddwyfol, er rhoddi hawl iddynt bregethu, a thrwy hynny yn tripio ar lithrigfa diofalwch ac anfoesgarwch. Er cystal yw dysgeidiaeth ddynol, ni all nowid anian dyn, ac mae'n rhy fach i gymhwyso i'r swydd uchel o offeiriaid, —rhaid dysgu hon yng ngholeg y Brenin Mawr a'r neb sydd wedi bod dan ei ddysgeidiaeth Ef, y mae gan hwnnw ganllawiau digon .llydan i'w bont, fel na syrth drostynt, ac ni thyr ei addewid er dim. Yr ydwyf yn diolch," meddai Paul dduwiol a dysgedig, oedd yn fwy pregethwr na'r un ohonynt," i'r Hwn a'm nerthodd i, sof Crist Iesu ein Hargwydd, am) iddo fy nghyfrif yn ffydd lawn, gan fy ngosod yn y weinidog- aeth," etc. a buasai yn well ganddo ef dorri ei fraich yizipitl-i na thorri ei gyhoeddiad ac nid oes gan ei ddilynwyr hawl i lolian a'u haddewidion, a chynnyg esgusodion rhidyllog eu bod wedi camgymryd yn eu dyddiadur, a cheisio nythu am ddiogelwch dan aden hen arferion nas gellir eu cyfiawnhau. Dywedir fod y creaduriaid direswm, trwy rym greddf, yn dylanwadu y naill ar y llall, Ol)(l nid yw dylanwad felly yn deil wig i'w gymharu a dylanwad dyn ar oi gyd-ddyn ac un o arwyddion da ein hoes ydyw'r sylw cynhyddol a delir i'r pwnc o ddylanwad dyn fel deiliad cymdeithas. Y mae i'r bardd, y cerddor, yr arhuiydd, a'r wasg eu dylanwad ond yn ddios, gweinidog yr Efengyl yw'r mwyaf ei ddylanwad ar werin Cymru. Cymer of afael a'i hyotledd yn y miloedd a theifl hwy yn un crynswth fel yr ysgytwa'r gwynt y goedwig. Gan hynny, dylai of fod mor debyg i angel Duw ag y gall cig a gwaod fod yn un wedi ei fendithio i obaith bywyd ac anfarwoldeb. Y mae natur dylanwad y dyn cyffredin yn bwysig pa faint mwy y rhai hynny sy'n honni bod yn athrawon cymdeithas ? Ac mor wyliadwrus y dylent fod rhag i ymddygiad gwael beri iddynt wadu'r gwirionedd. Y mae gweithredoedd yn ffrwyth ogwyddorion y galon, ac nis gall gweinidog na neb arall fod yn neutral gyda golwg ar ddrwg a da, y wrong a'r right, ac o'r diafol y mae pob amheuon sydd yn peri i'w syniadau moesol fod yn benrhydd, ei gymer- iad yn ffuantus, a'i ddylanwad yn ofer neu yn ddiddim. Hyd oni ddysgant hunanymwadu a gorchfygu ou rhaib am arian, nid ydynt wedi dysgu dim, ac y mae goruchwyliaethau Duw yn eu galw at ddyletswydd ambell waith nas gallant eu hosgoi, heb bechu yn ei erbyn, na'i chyflawni heb beth hunanymwadiad. Eu dyletswydd yw dysgu eu gwrandawyr a'u hesiampl yn ogystal ac a geiriaxi, oherwydd haws dilyn 61 traed nac ol tafod ac eiddil yw dylanwad geiriau heb eu eadarnhau a gweithredoedd. Er fod yr ymadrodd yn hallt, credaf fy mod yn cyfieithu curiadau calonnau cannoedd o Ymneilltuwyr awyddus i gadw urddas y pulpud i fyny, a gobeitliiaf y ceir yn y man wared 41wyr o gornwyd blin sy'n anurddo bywyd rhai o'n pregethwyr mwyaf dawnus. Yna rhwydd hynt iddynt I daenu, pregethu'r gwir Hyd wyneb y byd an wir. Birkenhead .I. :? ISAAC DAVIES j
Advertising
PAINLESS DENTISTRY. J. P. I.AMPI.OUGH'S (Son of the late J. Lanplough, for many years in the Denial Profession at Mold and Holywell). Dental Surgery, 235 EDGE LANE, LIVERPOOL. Hours-10 ajn. to 8-80 p.m. Consultation free. Tel. 245 Anfield. If you want The most Comprehensive POLICIES THE BEST TERMS write for particulars to The Gresham LIFE. flHf, NO ACCIDENT Insurance Offices Head Office St. Mildreds House Poultry LONDON. X.C., Branch Office I G14 exchange S'ld. LIVERPOOL JAMES H SCOTT General Manage? j J W. & J. VENMORE, Estate Agents & Valuer. 200 SCOTLAND RI)., Liverpool FKUMDN No 4218 KOFFTI (S lines). ALLAN tet LINE. To CUNUDA JVERPOOL, GLASGOW, LONDON & HAVRIB TO CANADA, NEWFOUNDLAND & USA. ALL"ls, 19 James St, LiTerpool' H Cooks St? S.W., and 103 Leadenhall St., London, H.C, G. W. HUGHES,Q- & L.T.S C (Arwolngdd g Oanu rq Sfhapd M.C. Prisom 11.» Arweinydd Cymanfaoedd Canu, Beirniad, ac Arholwr. Parotoir Jtmgeimoyr at Dyttysgrifam uwekdo Coleg y Soljfa, Hen Nodiant a Solffa. 70 KINGSLEY ROAD LERPW J. Lloyd Jones, & Co., ESTATE AGENTS, &c 6 Lord Street, Liverpool 1"iu.r.O..81J lU. DIM TALU YMLAEH LLAW. ARIAN YN FENTHYG. (yn ddiataw bach), mewn symiau bach neu fawt (heb fod llai na (10) AB ADDAWEB T BEN THY CI WR BI HUB 8EFYDLWYD ERIS 46 ML YNBDD. ac yn awr yn rhol ?80.000 YN FEXTHYG BOB BLWYDDY* Am dafien a theleran ymofynner a George Payne a'i Feib., 3 Crescent Road, Bhlll, a 16 School Lane, Liverpool. !t !Ui !UiNuiUl u!ii )L!U !u !u !f!t !T t.XB?ttMBBBSth !'? H J?..? .???.??. ? ??Sc?M pwi BALSAM I HMMimt ?V?F&?MMNwM a M J N M WELLHA MiS |fl BESWCH ae ANWYD H A mhrisiadwy gyda phlanf. Poteli 1/3 a 31- 111 Can OLL FPSRYLLWYR A GROSBRC E| HARTLEY & CO., Liverpool 202 LONDON ROAD. SALES BY AUCTION EVERY r 17 BSD A y AND FRIDAY AT OXII, SArUlaDAII NIGHTS At 8EVEN VALUABLE HOUSEHOLD PUBJflTUBE OF All OPORI"IONS. MAGN-UTOE" NEW AND tEOOND.HANDHANONORVES.LARaB VABUHnf OF BEDSTEADS BEDDING &* I ()I' l:f&B:3B::INB.OUIRKE]wIRG. ATTEND THESE SALES AND SAVE AT LEAM « PER CENT. A MAGNIFICENT SELECTION Of 4*UPRRIOR FURNITURE 18 ALWAYS KEPT D STOCK AND ANYTHING MAY BE PUROHAtM 8Y PBIVATB T&BATY GOODS STOBBD. On view 8.30 a m to 110 p.m.; letiirday 1 pm eleptaone 179S Boyal. CONSIGNMENTS (EITHBB LARGE OB SMAK.1 it ANY DESOBIPTION INVITED FOR THBBB ULEU BEST RESULT GUABANTBBD. ADVICE FREE.—Mrs. Stewart, Herbal Specialist, 9 Guinea Street, Bristol. D. GRIFFITHS 6 SON •221 brock Rd. and 9 Moss St.. Llp*ol I PianOF bv all From 8/-per ■ TMB Liverp, Pr 'Phone 4r TILA k MUT or tarrr outri by k