Y Brython

DRINK i 0 uw lYRyo, TEA. The Tea of Old Time flavour.

KEENORA Self=Raising FLOUR It Makes Perfect Pastry, Scones, 6c. .SOLE WHOLESALE AGE,-iTs- MORRIS & JONES, limited, Liverpool and Manchester

Trem I.-Crane a Chimwch. I CRANC a chhnwch-úrab a lobster—o'r un to ulu y maeat, a chan y naill fel y Hall y nod wodd o fod yn groos-afrywiog a brathog. Cof geanym fel y byddai plant y pentref gynt, ar amsor trai, yn ceisio dal creaduriaid o'r fath tan y "corrig duon." Ceid ambell hogyn digongwirion neu ryfygus i wthio llaw noeth tail y garreg, ac ni raid dywodyd inni fod yn un ohonynt hwy. Mae'r braw o deimlo'r gofaiIiau tyn yn can am ein llaw yn aros yn ein nerfau hyd y munud hwn Crock fyddai'r waedd pan L ddigwyddai felly, a "drycho dristwch" yr olwg ar hogyn yn ceisio ysgwyd cranc oddiwrth ei fawd. Ac, waetha'r modd, ni cheid yr un o blant y pentref, y pryd hwn- nw, wedi da-Ilon yr awdurdodau ar grancydd- iaoth, fel ag i ddeall mai'l' ffordd effeithiolaf i gael gwared o aftiet cranc fuasai trwy dynnu'I grafangau allan o'r bon. Oherwydd paham, gorfu inni ar y cyntaf fod t ,n anfantais fawr i frwydro a chrancod a cliiiiiycliiaid. Beth bynnag, gwelsoin ina.i'r ffordd ddiogelaf i' trafod oedd eiddo'r pentrefvryr profiadol a oliyneSn a'r grefft,gwthio Ijagl ffon tan y garreg, ac wedi cydio o'r crallcynddo ei dynnu allan. Felly, wrth gwrs, byddai tyndra'i afael yn sicrhau ei dynged tynnid ef o'i gastoli, a hawdd fyddai ei seilo ar draothell agorej, ac wedi ei amgylchu a gelynion. Wel, yn orbyn y math yma ar granc nid oes gennym wir achos o gwyn. Arnom ni'r bechgyn yi oedd y bai,—o leiaf am osod ein bawd yn ei efail. Yr oedd Natur wedi oi greu fel ag yr oedd, ae wedi oi. osod mown cyleh o ddiogel well, a chynhaliaetli cydnaws a'i anian. Bto, o'r tu arall, fe dybiai'r pentrofwyr oil fod gan- ddynt hawli ddal crancod a chimychiaid, ac ni ffinid cydwybod y dnwiolaf ohonynt wrth ofyn y fendith ar fwyd pan fyddai creadur o'r fath ar y ford. A phan ymwelsom a'r ardal yn ddiweddar, gwelsom fod yr un gred yn ei grym. Rhyfedd mor anodd yw dadwreiddio hen gredoau Temtir ni i ofyn yma— ymhen mil o flynyddoedd eto, beth fydd barn preswylwyr goleuejig yr hen ardal am ber- thynas duwioldeb a chrancod ?

ITrem II.-Crane Iwrop. i Ond mae crane a chranc, cimweh a chim- well. Rhyfeddolywhanesgyrfa Ymddatblyg- iad yn y deyrnas y perthvn y erancod a fu tan sylw iddi. Dodwch eich clust. wrth bell- seinydd (telephone) Darwin, a chwi a glywch rattle brwydrau ar hyd llrnell miliymui o flyn- yddoeid o hyd, yn ddiosteg. Ond wedi cymryd cyfrif o "darddiad rhywogaeihau," detholiad naturiol," "goroesiad y cyfcddas- af," ac amryfol bethau eraill, a daly npill both ar gyfer y llall, ac yn hollol ddiragfarn, fo'n gwesgir i'r casgliad anocheladwy li-wn,iod erancod a chimychaid yr hyn y gwnaed hwynt gan ddoddfau rhoidrwydd, ac nad teg eu beio am eu bod yr hyn 437dynt. Hynny yw, a chymryd pob poth i ystyriaeth, nid yw'r crancod a'r cimychiaid hyn yn fodau cyfrifol." Ond yr vdym yn awr yn troi'r Drych ar fath arall ar granc ? chimwch. Credwn y gallasai ac y dylasai'r creadur hwn godi i lefel uwch na'r un yr ymleddir ami am eu bodolaeth gan seirff ac ysgorpionau, Ilewod ac eirth,—creaduriaid y diffeithweh gan eryrod a fwlturiaid yr awyr a chan lefiathan otf a morgwn, ac hyd yn oed grancod a chi- mychiaid, y dyfroedd. Eglur yw fod y creadur sy o flaen y Drych yn awr yn ym- ffrostio yn ei uchafiaoth ar yr holl greaduriaid isradd iddo yn yr holl fyd. G-wiia a fynno a hwynt i'w bwrpas-ei hun. Ysbeilio hwynt p'u heiido,dinistria'ucartrefi, ac fe'u lladd ffordd yr elo. Cwbl argyhoeddwyd c f, ers llawer oes, eu bod hwy'n bod or ei fwyn ef. C-redodd ei fod mown teyrnas uwch na liwynt, ac ni fynn- ai mwyaoh fyw yn ou mysg. Mynnai adeil- adu Teyrnas Gwareiddiad iddo'i hun. Nadd. odd y greig yn feini, naddodd y coed yn ddod refn, ac adeiladodd iddo'i hun balasau a dinasoedd, gan eu llenwi a moethau. Dar- ganfu bwerau Natur, a harneisiodd hwynt i del; feisiau cywrain yn ufudd i'w wasanaeth. Daoth yn wybodus a diwylleidig dros ben, ac yn nodedig o grefyddol. Uched yr ym- ddyrchafodd mewn gwybodau, a diwylliant, a threfn a gallu, a medr, a chyfoeth, a phob mawreJd, fel y codai gwr-n dirmyg a gwrid cywilydd i'w wyneb pan ddywedid wrtho ddarfod iddo unwaith fod yn eistodd ar foncyff noeth, ac yn noeth ei hun an mewn coedwig wyllt, ac yn wyllt ei hunan PJygai bon pan 80wgrymid iddo nad oedd y goleuad tanbaid sydd yn ei ben yu awr ond gwiriondeb wyneb epa. Yn wir, o'r diwedd, fe gododd y creadur hwn cyn uched mown—wol, mown Kul-tur, fel y mynnai rhai o'i dylwyth eu bod ymhell uwchlaw'r gweddiH, ac y dylasent gael pawb era Il o tanyn t,. Daethai'r amser i ddringo'n nwcb mewn gwareiddiad, a dianc ymhellach oddiwrth epa'r coed. Cato ni dyma'r byd i gael ei synnu gan orddisgleirdeb math newydd ar greadur dynoL Disgwylid i weddilldynoliyw foesymgrymui'r llwch, canys wele ymddangosodd yr Uch-ddyn (Cofied y cysodydd ochel rho) "y" yn lie U yn nechreu'r

Trem III-Beth wneir a'r I Crane. Yn lie Uch-ddyn, cafwyd bwystfil coed, a chranc y garreg dd u." Yn lie mynd i fyny i lefel yr angel, aethpwyd i lawr at yr anifail. Ond rhag e;n cyhuddo o arfer geiriau geirwon an bobl urddasol a pharchus, dalivn at yr liii au mwy cymejrol-crane a chwimwch. Rhaid inni beidio a. gwasgu'r gymhariaeth yn rhy fanwI, rhag gwneuthur cam ag anrhydedd y crancod a'r cimychiad sy tan gerrig y trai. 'if bwynt yn y 'st' 0 ran hynny, y prif bwyrvt yn yr ystyr war- eiddiedig" i granc yw bachas tynnion, llym. ion. Ac mae math ar Granc yn ymsymud trwy Gyfandir Iwrop yn yr Armagedon lion galluocach a medrusach a chyfrwysacli, a chreulonach o lawer na chranc y cerrig d uon a yw hwn. Y mae'n waeth am ei fod yn ddyn. Dywed rhyw ffilosoffydd, os ewch yn rhy bell i'r dwyrasn y cewch eich hun yn y gorllewin. A thrwy find yn rhy bell i fath ar Kultur aiff dyn yn grane. Y drwg ar hwn yw ddarfod iddo ymgyrraedd allan ymhell, i dir a mor ac wybren, a chanddo rym cenedl filwrol gref i weithio crafangau cimwch. Clywir yr enw a roddes efe i hun ar ei allu- Y Dwrn Haearn. GWyr Belgium a Serbia, a Ffrainc a Lloegr am greulondeb y Crane hwn. Ni waeth ganddo prun ai castell ai addoldy, caerfa 801 ysgol plant, a fern ei gyrraedd ni wyr ei efciliau ef am drugaredd, mwy nag am y Deg Gorchymyn. Ein gobaith yw fod rhywrai ar waith yn erbyn y creulon hwn. Dywedir mai un o neilltuolion crane yw, pe digwyddai iddo dorri'i grafangau y gallant dyfu'n fuan eil- wai h. Hyn sydd wir am y crane a elwir Miltariaeth Prwsia. Tvbir fod rhai o'i fodiau bentbyg yn tueddu I lacio gafael. Dywed chwedl ddarfod i greadur bvchr-n o'r enw p-inna gael ei ddenu i wneuthur cyfaill o grane, a chydfyw ag ef, i fod yn was iddo. Pan fo pysgodyn addas yn nesu, dyry'r craTlC bwniad i'w gyfaill, a dyma'r canlyniad His closing shells the pinna sudden joins. And 'twixt the pressing sides his prey con- fines Thus f od, by mutual aid, the friendly pair Divide their gains, and all the plunder share. Cyffelyb y Crane o Germani a'i gynghreiriaid. Ai gwir y darogan fod y gyfathrach rhyng- ddynt yn gwanhau ? I ddynodi Iwrop heddyw. rhaid gwrthdroidarn o Wlad y Delyn a dywedyd,—"Nd mor o gan, ond mor o waed yw hi. Pan ddaw r trai yr y m6r hwn o waed dynol, gweddia dynoiiaeth am i r Crane gael et ddal. Unig obaith y byd am heddwch fydd hynny. Y gwaethaf arno ef yw ei allu i greu mor iddo'i hun, a'r unig ffordd i sychu'r mor fydd chwythu i fyny'r "cerrig duon tan y rhai y mae'n byw, iddo fod yn ddigysgod byth mwy. Gwareded y Nef n rhag Kultur y Cranc

Tre m, IV.Might is right.9 I Y Gallu LIs w Haearn drodd drem ei ysgorn A'i drachwant ar wledydd y byd Yi-i feddw gan falchter, fe ganodd ei gorli j I alw'i fyddinoedd ynghyd Archgablwr a dyngodd yn enw yr lor Mai ef fyddai bennaeth ar dir ac ar for. Mae Gallu'n Gyliawnder i mi," ebe efT Cyfamod a 11 w rof i'r fflam Bydd taran y faguel i ateb pob llef- Ni all yr OLL-Uchaf wnead cam Disgle'ria'm harfogaeth yn arswyd ar fyd. Gwnaf Ryfel iin henw'n ogoniant i gyd." Mae'r Gallu Llaw Haearn o hyd ar ei hynt, Yn llenwi Cvfandir a gwaed Paham na fai Dial yn dyfod yn gynt ? Ymhola dynoliaeth, "PIe mae ? '8 Myn llinell cymundeb Cythrealdeb ei threfn Mae Uffern o 'r dechreu yn eynnu 'i thu eefn II O anfeidrol rym. y cariad "■—■ Hollalluog gariad Duw Nerth pob north mewn cnawd ymwisgodd, Gras pob gras un fEunud yw Holl gvflawnder pur y Duwdod Syllodd :11' ddynoliaeth drist, Gyda deigryn yn ei lygad Mwyn, Yn wyneb lesu Grist." Grym anfeidrol Sanet mewn gweddi Weddnewidiodd ar y bryn Ac i weld mawrhvdi'i Brenin, Daeth y Nefoedd yn ei gwyn

DONEGAL TWEED CO. LIVERPOOL'S FOKEMOST A ?JLiL?i?? ECONOMISE and DRESS WELL. Why wait until. the Easter rush ? Call this week and 8Sl\ to see the latest new shades in spring suitings. PRICES AS USUAL. Suit to Order FROM 30/= A j FIT GUARANTED. IT WILL PAY YOU TO SEE OUR Famous Indigo Serge Suit 40/= NOTEADDBEBS; 8 LONDON RC„ LIVERPOOL I H Monoger JOHN JONES. AUO#S. to', LESORANSE M.n.gcr: JOHN JONES. at 226 High Street, Bangor, I 1 I l AnJFK f nsTUME.S 23 Hope treet, Wrexbam. I I'-A?n.'?<S?5??? ..d.hr.ugh.h.K.?d——. |