Y Brython

im lft mi so DR)NK 'BWYRYtP T lh #in Ihe lea of Old Time flavour.

KEENORA Self=R.aising FLOUR It MaKes Perfect Pastry, Scones, SOLE WHOLESALE A&EKTS— MORRIS & JONES, Limited, Liverpool and Manchester

N1 fu er dechreuad y rhyM gynifer o ddi- gwyddia,daumorgyNrous,m.ewn cyn lleied o a.mser, ag a ymdonnodd arnom yn ystod y dyddiau diweddaf, yn agos a phell, cartrefol a thr&*nor, politicaidd a milwrol, rhyfel a gwrt'.iryfol ac anodd gwybod ar ba both i geisio dal y Drych, a'i ddal yn hir ar bob peth sydd amhosibl.

Irem !Y Senedd. I Path newydd yn hanes Senedd Lloegr, o leiaf or cyn cof, fu cynnal ei gweithrediadau mewn Cylch Cyfrm, y gohebwyr tu allan, a'r aelodau tu fewn tan amod i gadw'r gyfrinach. Mawr fu'r dyfalu both a ddigwyddai yn nirgel. wch Ty'r CySredin, ac yroedd y chwilfrydedd i wybod yn debyg i eiddo plentyn am ddeall cyfrmach dr6r y gorchymynnwyd iddo beidio &'i hagor. Deollid fod y Llywodraoth wedi dod i gyd-ddealltwriaeth ar yr hyn a fygythiai ei dryHio, ac yr oedd hynny'n ollyngdod ttiawr i galon y w lad yn gySredinol. Da.eth y Liywodraeth allan o gwmwl ei dirgolwch a m6r ei hanawster yn gyfan hyd ygwyddom, ac Aistoddodd y Ty drachefn i drafod y Mesur Gorfod y cytunasaFr LIyw- odraetharno. Ond digwyddasaicyfnewldiad mawr ym meddwl yr aelodau wedi bod yn y drafodaeth ddirgel, canys gwelwyd nad oedd yn fodlon ar y Mesur tel yr oedd,—a'r hyn sy'n rhyfedd yw, nad oedd yn fodlon ar oi lymder, neu ar oedi gwnouthur cymhwysiad mwy cyHredinol ohono. A chyda hynny, bodlonodd y Llywodraeth iollwng y Mesur i'r Ilawr yn bur fuan a diseromoni. Ni wyddom yr holl gyfrmach sy tu cofn i hyn, ond ym- ddengys ddarfod i ffeithiau gael eu dadlennu i'r rhai a gaewyd yn y gyfeillach gyfrin a barodd iddynt gredu fod sefyllfa'r wlad yn y rhyfol yn gofyn cymaint ag y gellid ei grynhoi ynghyd, gynted y bo modd, mewn dynion a chyfarpar rhyfel: Nis gallwn ddyfalu am ddim rheswyn araU fel achos o'r fath newid agwedd cyNredinol ymysg y gwahanol bteid- iau, ac mor eydyn. Ond ceir goleuni pellach ar yr holl fater, o bosibi, cyn y cyhoeddir y n,bdia(la-Li hyn.

Trent !Brad y 1 Ewyddetod. Nid y genedl Wyddelig, ond y giwed ohoni a elwir yn Sinn Feiner8 ac nid y rheini'n unig, oithr mewn cynghrair a.'r Germaniaid,—y rhain a gyniluniodd frad yn erbyn LIoogr, ac a geiaiodd ddarostwng yr Ynys Werdd iddynt eu hunain trwy wrthryfel. Nid yw'n beth i synnu ato o gwbl. Bu dyla.nwada.u ar waith era tro tuag at ei gynhyrchu. Wrth gwrs, mae yn y Werddon ers oesoodd ysbryd gelyn- iaethus i Loegr, ac yn byw ar draddodiadau digon annymunol. Rhaid addef ddarfod I'r Gwyddel gael ei orthrymu'n rhy hir,mai natur. iol oedd l hynny feithrin casineb at y gor- thrymwr a cheisM cyHo i ddial, ac yr oedd hyn hefyd yn rhwystr i s icrhau cymod rhyngddynt hyd yn oed pan g ud Llywodraeth LIoegr yn dueddol i hynny. Wedi i ddia.1 gael ei feithrm yn hir, iddo fagu cryfder, ac ymgorfEori mewn plaid neu gymdeithas, anfynych iawn y ceir hanes ei orchfygu cyn iddo ddihysbyddu'i nerth mewn ymosodiad penderfynol. Ac mae'r Babaeth yn allu aruthrol yn y Werddon, ac ni waeth heb geisio'i gelu,—ei dolfryd hi am y wlad honno yw Ynu'eolaeth grefyddol. boliticaidd, yn ol ei hewyllys ei hun. Ond mae yn Ulster protestaniaid lawer ac mae'r naill cithc f wedi galw allan eithaf araM. Ceir y ffeithiau hyn o hyd yn weithredyddion nerthol ym mywyd eymdoithesol a pholitic- aidd yr Ynys, ac yn ymagweddu'n wrth- wynobol i'w gilydd rnewn Undebwyr ac Ymreolwyr. Nid anghon.wn byth eNaith trydanol Mr. Gladstone mown cyfarfod cy- hoeddus yn Hengler's Oircus, pan ddywedai fod LIoegr wedi methu heddychu'r Werddon trwy ogfod, ond eu bod am geisio trwy gariad. Methiant fu gorfodaeth byth wedi hynny ao o'rdiwedd penderfynodd Llywodraeth Rydd- frydol geisio heddwch trwy Ymreolaeth. Bu hyn yn foddion i gynhyrfu'r Protestaniaid yn Ulster, a'r Oreinwyr trwy'r Deyrnas, a gwy. ddom yn dda pa fodd y safai pethau ar ddech- reu'r rhyfel. Caniatawyd i Syr Edward Carson swagro fel brenin Ulster, casglu'i nlwyr ynghyd, eu paratoi i'w hymgyrch, a bygwth cledd a gwn ar gynrychiolwyr y Brenin. Beth allesid ddisgwyl fel canlyniad i hynny ond i'r blaid gyferbyniol yn y wlad ym- baratoi'n gyfff)lyb ? Ac heblaw hynny, caf* odd dosbarth ar<ill eu cySe, heblaw dilynwyr Carson a Redmond. Ceid plaid yn y Werdd on, or eu bod yn Babyddion, oedd mor wrth- wynebol i'r Ymroolaeth gynygiedig iddynt ag oedd Carson ei hun. Nid oedd dim a'u bodlonai ond llwyr ysgariad yr Ynys Werdd oddiwrth Loegr. Dyma'r Sinn Feiners a aeth i gynghrair a.'r Caisar, i greu gwrthryfel yn erbyn Lloegr. Yn sicr ddigon, mae Cdrsoa yn gyfrifol i raddau helaath ana y sefyllfa bres- ennol. Gwir fod yr ysbryd dial yn bod o'r btaen, end helpodd "brenin Ulster of i gael ei gyfle mown ymbaratoi ag arfogaeth. Ceisia ymysgwyd oddiwrth ei gyfrifolČ'eb, ond mae ei lythyr hunan-amddiSynol diweddat yn brad- ychu'r un hen ysbryd pared i'r unrhyw hon- ladau cyn gynted ag yr a.'r rhyfel drosodd hynny yw, cyn gynted ag y caffo of ei gyn.e. Wrth Iwc, ymddengys fod y gwrthryfel pres. ennol ar fynd a'i ben iddo. Paratodd y bradwyr ar gyfor dinistr mawr, ac yr oedd y cynllun yn eang a chyflawn. Eglur yw y cynhwysid ynddo ruthr llynghe.ol Germani ar lannau Lloegr, glanniad Casement a'i gyfar. par l'hyf1 1, a rhuthr y gwrthryfclwyr ar Dublin a mannau eraill. A thu cofn i hyn oil, gobeithiai'r Caiser achosi gwasgariad chyffro a bylchau mewn byddin a llynges o'n heiddo ni, a rhoi cyRe iddo ruthro arnom yn ein gwendid. Ond bu'r cynllun hwn, fel ami un arall o'i eiddo, yn fethiant ac nis gallodd biygu'r nerthoedd y dibynoai arnynt i weithio'n ol ei amseroni of. LIwyddwyd i dynnu'r arch-fradwr Casement allan o'r cyn' llwyn, a gosodwyd ef tan glo Twr Llundain. Dychwelodd Ilongau rhyfel Germani i'w lloch- es mown siom. Mae'r Sinn Feiners yn cael eu cylchynu gan alluoeJd sy'n gicr o'u darostwng, ac, yn ymarferol, wedi gwneuthur hynny. Grosyn i fywydau gael eu colli, ac i eiddo gaol ei ddinistrio mor ddiachos. Efallctj, wedi'r cyfan, mat haws oedd setlo'r bradwyr hyn yngnghanol yr Armagedon nag ar unrhyw adeg arall. Gall y bydd yn rhybudd i er&ill sy'n rhy hoN o frouddwydio gwrthryfel yn ein gwlad. Diameu ddarfod i niter go fawr o'r bradwyr hyn ymfudo i'r America er deohreu'r rhyfel ac yno, mown undeb a'r elfen Ger- manaidd gref o'r un ysbryd a hwythau, efallai y clywir cyn hir am bethau erchyllach hyd yn oed nag a gyftawnwyd yn yr Ynys Werdd

Irem tt!Cwymp Kut. Bim yw meddwl am gyilwr y Cadfridog Townshend a'i warchodlu dewr, wed,i agos i 450 o ddyddiau yn Kut, tan waTcha.p ""gan **y Tyrciaid. Mewn ystyr tHwrol, ac mewTt/cys- ylltiad a. sefyllfa gyffredinol y rhyfel, '*ym- ddangys, erbyn hyn, nad yw'r digwydd ond cymharol ddibwys ac mae'n ddiamheuol ddarfod i'r fyddin fechan hon ym Mesopota- mi & fed o gymorth iiiawr mewn maQnau eraill, yn enwedig i'r Rwsiaid. yn gymaint ag iddynt gadw byddin lawer iluosocach o'r Tyrciaid ya ol, AC feHy leihau grym y gwrth wynobiad yn y Caucasus neu Bersia. Dylid co So hefyd ddarfod i Townshend tuag wyth mis yn ol sicrhau oi amcan ma-wr cyntaf/ sef diogelu'r pibellau olew a'r rhai, mewn rhan, y cyBenwid ein L!yngea. Hawdd iawn beirn- iadu'r trefniadau tnilwrol t,ucefn i'r fyddm ardde?chog hon, a hawdd hofyd cyfeiliorni mown barn. Yrnddengys ar yr wyneb fet petal rhywun wedi n.othu'n ddifrifol, a phriodolir diofalwch a diSyg deall i'r awdur- dodau a a-nfonodd Townshend a byddin annigonol. Goreu y gwyr y rhai sydd yn gyfrifol, a chaiff pawb gy8e i wybod cyn hir. Gallesid tybio fod ArgiwyddcKitchener, yn anad neb, yn dea.11 anghenion yingyrch yn y wlad honno, ac iia fuasai cfe'n gwneuthur iiixv3- nag oedd raid ar antur. Ond y mae graddau o antur yn anhopgor niewn rhyfel mor eang a hwn. Rhaid co6o nad ar unwaith y casglodd y Prydeiniaid gryfderyn y Dwyrain Agos, ac nad allent, pan gychwynnodd byddin Townshend allan, Scrddio cynifer ag a lyn- I nont i bob pwrpas. Heblaw hynny hefyd. fe sicrhai Mr. Asquith ddarfod i gynifer o a.tgvf- ag y gellid ffordd iddynt gael en danfo' tua Kut ars tro bellach, end fod y llifogydd yn cyfyngu arnyut. Mae'n bur sicr y g'M-yntyllir peth ar y mater yn y Senedd cyn hir. Ein hunig g\'sur yn wyneb yr aberth n-ia" r a wnaed gan y Cadfridog Townshend a'i ddewrion, o Loegr ac India, yw y gw&sahaeth a gafodd y g\vledydd cynghreirio Idrwyddyat Gwyr pawb, bellach, ddarfod i Rwsia. aborthu byddinoedd yn eu hymosodiad cynt.p.f ar Germa,ai, or mwy i tynnu llawer o rym y gelyn o Ffrainc a Belgium. Ac to wRaeth Towis- hend both o'r un naturyn hf\l1eS a,nfal'wol Kut.

from !V.-Mr. Lloyd SeoFge. Nifoddwnofodiymhclaethu. Ouduu'o'r ymosodiadau mwyaf bustlaidd ae annheg a ddaeth .'llan trwy'r wasg erioed oedd eiddo'r Daily N eW8 a rein cvd lad w r. 1\.1900 Mr. Llovd George, fel pob dyn cyhoedd arall, yn agored i'w feirnid.du ac m ddylid beio pan fo'r feirn. iadaeth yn weddol dog. Ond yr oedd erthygl y Daily News ymhell o fod yn dog—tuag at Mr. Lloyd George ar genedf y perthyn iddi. Sais wedi mynd o'i go a sgrifennodd ac mae Sais felly, bob amser, yn tybio mai cfe vw Arglwydd y Gread igaetli Ensyniad yrym. osodwr yw mai math av benboethyn vwr Celt., a chanddo ornwd o ddychymyg a Sausi'n

DONEGAL TWEED CO. LIVERPOOL'S T1 p /k TV f\H CL FOREMOST ?TLJLi??Jt?O, MAKE UP YOUR MtND TO PLACE YOUR ORDER EARLY FOR THAT NEW SUIT.———————— ————— PRICES AS USUAL. ———— Set t M 30/ NO EXTRA Su:t to Measure rRoM 30/= CHARGES. FIT GUARANTEE. IT WILL PAY YOU TO SEE OUR Famous tnd!go Serge Suit 40/= NOTE 8 L6NDOMRO. LIVERPOOL ManGqer JOHN JONES. Atso95. 10;, 165Grange Rd,B'head 1* Cymro am byth." at 226 High Stre&t.Bangop, LADIES COSTUMES 23 Hope Street. Wrexham, to order from 501. and ihrcughout the Ktngdoin.