Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

9 erthygl ar y dudalen hon

GOSTEG. I

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

GOSTEG. I Goleu ar Benodiadau Llanbedr. I Bydd ITith yn Y BRYTJTON nesaf ar Benoil' iadau Coleg Llanbedr, gan wr cyfarwydd a'r holl helyni, tut awn a thualkui i'r sefydliad Bglwysig hwnnw. J. Morgan, Utah. I Diolch am y swp o rifynnau'r Cambrian, tlllwaith eto. Anfonw ch ragor os oes modd. canys y mae'n go ddiddorol i ni'r ochr yma i'r eigion weld sut syniad sy gan ein cefndryd Cymreig amdanom yr ochr dm w iddo. A rhai ffri ddibetrus eu barn ydynt hwy. Gan eich bod yn moddwl cymaint ohono, bydd yn dda gennveh glywed fod oi frelivd-y Parch. E. Keri Evans, M.A., Caerfyrddin—yn sgrifennu Sant i'r aiweddar Emlyn Evans, ac yn crefu am bob llythyr ac arall oddiwrtho at gyfeillion draw ac yma. Ac ni fedrai nob roddi nray hun mown llythyr na'r "Emlvn ,o'hono'. i liun nievv,,i 11- bach." Yr oedd ei watwareg fel myniawyd drwy bob yswigen wynt, a chlee honno wrth rwygo oedd y miwsig melysaf ganddo. A chan fod Pwyllgor Birkenhead wrthi'n lloffa'u rhaglen destynau at Eisteddfod Genedlaethol 1917. llwybreiddiwch awgrym neu ddau tuag yma a fo'n goglais tipyn ar eu dychyznyg. Dyma'r nod yr anelant ati urddas a gwerth yn hytrach na chywrAinrwydd ffanRïol. ?. ?-  Harry ac Yntau. I Y gymwynas lenyddol olaf a wnaetli y diweddar Mr. Harry Evans a mi ydoedd sgrif- onnu llith-goffa am Emlyn, a garai ac a ed- mygai mor fawr. Yr oecid y ddau fel Dafydd a Jonathan am ei gilydd a gwae'r neb a ddy- wedaiairbaehamy naill yng nghlyw'r Hall, Rhag na welspch y llith, dyma damaid ohoni flydd- yn union at oich bias chwi :— s! Er iddo gario'r groos-sef croes afiechyd '5 corfforol--ar hyd ei oes bron, ni wyrai yr tui for oddiar lwybr dyletswydd. ac nid oedd yr un demtasiwn mown bod « a allai oi hudo ef rhag ymgyrraedd at "daelfryd ucha'i Gelfyddyd n'i Gan, t Arweiniodd ar hyd y ffordd yn' ddowr ac yn ffyddlon, ac er mai ychydig fu niter ei adilynw--vr-yr oodd Mamonaeth yn rhy gryf i'r lluaws—>fe ddeil oi waith, ac fe sylweddolir gwerth ei gyfarwyddyd yn y dvfodol. Meddai lais tenor da pan yn llanc, ond yr oedd yn rhy wan a gwachul ei gorff i <! ddod byth yn ganwr ar goedd. U i nos Sul yn haf 1907, yn oi drigfan H ramantus yng Nghemaes, pars wad iais of i ganu; s, dyn a 'i ymgais olaf. Er fed ei an adl yn fyr, oto i gyd yr oedd poth o'r hen burdeb tenoraidd yno o hyd, a rhyngom ein dau. daethom trwy 'Corn fort yo, "my pecople 'at, 'Every valley shall be exalto. Erbyn meddwl unveli ei phen, dyna olygfa ddwys oedd wrth wely cystudd Emlyn, yn gwranao ar Harry ac yntau'n hymio Comfort ye, my people a dyna un arell, ddwysed a hithau, oedd hon :—Clywais mai hymio'i tioff d6n Abergynoluyn-gwaith ei gyfaill Emlyn Evans-yr oedd Harry Evans yn ei oriau olaf, 8C fod ei law yn arwain oi gor dros ei hoff ddarnau am ddyddiau yng ngw-res ei glefyd, Ator jaattiriol ae mor addas ac yn atgoffi dyn era gwpled Keats Let me have music dying, and I seek No more delight. A phwy bynnag arall a gwrddaf yn hyn o fyd, nid byth yr anghofiaf y llymder barn a'r mwynder calon a gydagleiniai mor heddychol o ddau lygad Harry Evans, Sarff Genesis yn Fleet Street I Wrth weld y Wasg Folen yn dyfeisio pob yetryw i ddymchwel y Weinyddiaeth, ae yn cyflogi talent rewyddiadurol oreu'r Deyrn- as i buteinio'u galluoedd wrth sgrifennu am gyflog ac nid oddiar argyhoeddiad, y mae arnaf flys anfon gosteg penhillion Morgan Llwyo o Wynedd i Asquith a'i ddeuddeg dis- gybl, a hon yn eu mysg, er mwyn cynnal eu ealon dipyn :■— Parliament take heart, looke up, do justice, tamper not Though then all siakes do linke in one, God will dissolve the knot. Yr wyf yn hoffi'r ddwy linoll olaf tuhwnt canys wrth edryeh ar y byd fel y mae tua Llundain a'r Cyfandir, yn ei gynddaredd gor- fiwyll a'i vstryw diben draw, pwy fyth fedrai baidio a thorri ei galon onibai cofio a chrodu fod yna Un all ddatod cwlwm y sarff dorchog ey'nhisian o swyddfau Fleet St.am ben dy nion ay'n gwneuthur dim gwaeth na britho a heneiddio'n glaerwyn cyn eu hamser wrth ymroi ar eu he ithaf dros eu gwlad yn nydd ei gofwy mawr. Ac er mai yn Saesneg y mae'th benhillion, Morgan, fe wn yn oithaf da mai gweld nadroedd Cynfal a'r Ceunant Sych wrth dy hen gartref yn rhedyn Llan Ffestiniog a barodd iti feddwl am gymhariaeth y linked snake. Hen sathrwr digyffelyb oeddet ti ar nadroedd dy ddyad, mewn byd ac eglwys, Ilys a Senedd a phe gwelset yr hyn a gyhoeddir ieddyw gan glymblaid y papurau, da y gwn mai FFUNNEN BOCED BEELZEBUB fuasai'r enw a roisetir bob Daily Lie ac Evening Hoax øy'n pesgi mor fras ar gelwydd a golud. Yr oedd y dyn a ysgrifennodd Lyfr Genesis, pwy bynnag ydoedd, yn deall ei waith i'r dim pan alwodd bechod yn sarff a pha both bynnag •edd yr ymlusgiad sgleiniog a hudol a wanwyhodd ein rhieni y maor un un .sarff yn union, a'r un un stori a sglein yn union, i'w cael yn Fleet Street heddvw; a chalon dyn yn ysu eisiau gweld sawdl y Mab U' ei gwegil. Helynt ofnadwy ydyw'r rhyfel yma, tuhwnt i ddim a all iaith ei fynegi; ac wrth weld bob torlan las yn Iwrop yn troi'n goch gan w3.ed ein bechgyn, a chlywed seirff easineb y Cenhedloedd yn hisian cynddaredd ar ei gilydd, yr unig obennydd sy gen i i roi fy inhen tlawd i geisio cysgu munud arno ydyw gobennydd esm .vyth Morgan LlwJd o Wynedd,—God vnll dissolve the knot. Ond -0 Diiiw pa bryd ? <>- < Elfyn a'r Dreigiau. I Dioleh i Elfyn, y Prifardd dihysbydd o Lan I Ffestir iog, am yr englyn a ddaeth yina. echtoe, eef i Lwyd o Wynodd wrth feddwl a disgwyl am Araith Conwy ddydd Sadwra nesaf I arbed gwlad o raib du glwld rliag ing, A rhag "reh g lanedd Droigiau y byd, a rhwg bedd, Y doniwyd Llwyd o Wynedd. Fo fuost ti, on id do, Elfyn ? yn olygydd dy hun am flynyddoedd, ac a wyddost, prun a fydd aelodau'r Urdd .sodlaii-cQimio;' honno'n darllen eu Beiblau ai poidio os nad ydynt, dywed wrth A.G.G., dyn y Daily News, fod yna adnod fel hyn yn Hosea'r wythfed beunod —" Canys gwynt a heuasant, a chorwynt a fedant," ac y caiff o brofiad grymus o'i gwir- ionedd pan ddarlleno Araith Conwy nos Sad wrn nesaf, canys pa mor lym bynnag oedd ei froddegau ef, fe all y Napoloon gwIeidyddol o Gricieth roddi dau dro am un iddo am wanu a gollwng gwaed drwg o'i gaseion, Sut bynnag y mae hi rhwng y ddpu, Ceir gweld gan bwy sylw'Odd, A phwy sydd heb y gwir. -9- O na byddai'n Fai o byd I Dyma Fai, brenhines y misoedd," chwodl Talhaearn; wedi cyrraedd unwaith oto, ac a haedda ddiolch pawb ohonom,—y gwan a'r gwachul yn onwedig,—am gadw'i gair. Dyma un pregethwr poblogaidd, beth bynnag, na thorrodd erioed mo'i gyhoeddiad, ac HaS tyr chwaith nes y gwaeddo'i Anfonydd i: Na fyddect uwchben y Cread ac y collir Calendr y Misoedd yng nghenllif mawr y Tragwyddol- deb dieithr sydd am y pared a ui. Os gwan ydwyt, dyma iti air o galondid gan Trebor Mai, a wydd?i both oedd dihoeni'n hir ar wely'r darfododigaeth :— Er gwanned wyf, mi gredaf Lawer iawn yn haul yr haf. Ac os hen ydwyt, fo hoywa'th lygad with weld yr Haf a hoena fy lienoe(i,- Haf yw yr hin brafia rioed. Ac ebe Ceiriog, yn union fel fo'i hun Mae glaswcllt llynedd oil yn wyw, Ond ynot ti ail-dd6nt yn fyw Aeth holl brydferthweh byd i drai. Ond 0 mae'r llanw'n dod ym Mat 0 for au England in April! neu rywbeth tebyg, ebe Browning yn ei hir- aeth amdani o'r Eidal, ac yna Aid after April, when May follows, I) That's the wise thrush he sings eaeh'song twice over, t¥ Lest you should think could ro- 'f-- capture «. The first fine careless rapture, gan roi'r bluen harddaf erioed yn dy gynffon, Sirs. Bronfraith. Ond ebe J. R. Lo well, yn ddig wrth Mai'r America am fod mor chwidrog ei hin, May is a. pious fraud of the almanac. Dyma fis enwog am ei ymserch a'i baru ond cofied y llanciau a'r gwyryfon sylw cvrhaedd- gar Arglwydd Chesterfield :-— ;j (¡ Men who convorse only with wora-n are frivolous effeminate puppies, and those who never converse with thorn are bears." A da y gwyddai o. Cadw i siglo ar dy gorsen, Lygad y Dydd Mae yn Fai-tydi yn 11awon, Minnau'n bruddc obe Eifion Wyn. Pam ? Mis ei eni ydyw, ob" fo, mown pennill arall islaw a hynny'n oi yrru i gyfrif ei ddyddiau, mae'n debyg. Ond aed y bardd ati i ganu gosteg o benhillion i'r Llygad y Dydd a dyf o ddaear Iwrop pan orffenner ei mwydo a gwaed ei meibion; ac fe anghofia'i flynyddoedd a'i brudd -der yn afiaith ei Awen a'i ysbrydoliaeth wrth weld lili newydd mor lan. Mynnwn, pe nef a'i mynnat. Pe i douddeng mis fo mis Mai, ebe Dafydd ap Gwilym ond hen gwpled go fas yw hwnyna, Dafydd, a chyn saled ei athroniaoth ag yw can folys-foothus Wm. Davies y Rhos 0 na byddai'n haf o hyd I lachach a dewrach ganwaith yw ponnill Glan Alun Mae'r ddaear fel ei phlant ei hun,— Mae amboll wesgfa'n dda i ddyn Os felly mae, ni chwynaf mwv, Botyma 'nghot, a rhwyfaf drwy Y gaeaf oer a'r cethin ia, < A dwedaf fod pob peth yn dda. hyd yn oed Armagodon fawr y Cyfandir, o'j gweld drwy berspeetif dragwyddol y Nef. .T. H.J. CANUJR CrSEGR.—Cvrhaeddodd llvthyr O.E. yn rhy hwyr i hwn daw yn y rhifyn nesaf. Felly hefyd y nodion am Fynwent Llanelidan.

DYDDIADUR j

8yhoeddwyr y Cymod I

FFETAN Y GOL. I

Advertising

Ein Genedi ym Manceinion.

Gocea Cymtfo, yr un Oddieartfe

Advertising

-XI-o Big y ILIeifiadL -I