Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
YSlAFEU Y BCIRDO
YSlAFEU Y BCIRDO T cynhymmon goryJW Er golofn hoc i'w oyi- •lrH> i PHBRQG, 217 Presoot Road, Liverpool Oyrru'r Atorlais.— Y cyrch yn unig sy gywir, ac yno'n unig y ceir syniad hapus— erlid yr awrlais." A ddarfu i chwi feddwl gymaint haws yw troi y cloc awr yrnlaen na throi ambell ddyn awr yn gynt o' i wely ? Yr Het Wen.Eithaf testun, onct y gan yn amrwd iawn. Yn ol y tywydd cyfnewidiol presennol, nid diogel iawn mynd a'r het .?rn( i a'r het wen allan, canys ni wyrdyn prun ai heulwen ai glaw a ddisgyn ami, a gallsai gael pwysi o genllusg tuallan i'r Ystafell yma bore ddoe. Mae lie i amheuaeth pa un ai ffwl ai cnaf oedd y dyn a arferai "chweitchwaqio 'i het bob dechreu haf. 0y m h: ka u wy.—Cat1?1 Natur, Angel yr Ysbytai, Blodeudorch, Alajon, etc. YR HEX GLOC MAWR Os s N'tn clociau sy'n clecian—du gelwydd Ar deg oleu anian Yn rhwysg ei .dêr wisg o dan, Ni ddirywiocld yrhuan !—Pedboo. Y BARDD YN MARW. Mae y Hal yn dod bob blwyddyn A'i fioclau tlws i'r d.dol, A b v wyd sydd yn dod bob dydd A'i lesni yn ei ol Canghennau'r coed sy'n (1.effN,- Fe oliwardd y deilios man, Mae'r byd i gyd yn lion ei fryd, Yn canu rnelys gan. 'Bwyf innau'n marw, marw, Fel blodyn ddiwedd. haf, Llesmeirio 'rwyf o dan fy nghlwyf, I'r bedd yn fuan at. Er gofal hen gyfeillion, A chari ad tad a mam Wrth glywed rhu yr afon eMu Fy nghalon fach ryctd lam, Fe ddywed hen gyfeillion Fy mod yn brydydd lion,— Nis gwyddant hwy am faint y clwy Sy'n llechu dan fy mrori. Fy llygaid sydd yn pylu, Dynesn mae fy hwyr Y rhosyn coch oedd ar fy moch Sydd wedi gwywo'n llwyr. Ffarwel i fryniau Gwalia, A'i nentydd gwyrddion, tlws, Mae Brenin Braw a chadarn law Yn curo wrth fy nrws. Ffarwel i gerdd y dolydd, A ehan yr aweI fwyn, O'oh swn ymhell caf fiwsig gwell, Heb unrhyw loej na chwyn. Ffarwel i'r hen afonydd, Ymdrochais yn eu d WI', 'Rwy'n clywed, rhu'r Iorddonen ddii, 0 Dduw bydd imi'n dwr. Ffarwel i'r eoed gwyrddleision, Ffarwel i'r adar man, Gweld engyl hedd fydd imi'n wledd, Fry, yng Nghaersalem lan, Ffarwel i'r hen Eisteddfod, A'i beirddion glewion, mad, Caf gwmni'r Oen heb unrhyw boen Yn hyfryd dy fy Nhad. Ffarwel, fy hen gyfeillion, Ffarwel, fy nheulu lion, Eich dagrau chwi yw 'nagrau i, Yr olaf funud hon. 'Rwy'n marw 'nawr, 'rwy'n marw, 'Rwy'n mynd at lesu Grist, 0 Gymru lan i Wlad y Can Lie nad oes neb yn drist. Bontucha, Bethesda BEN Jones. DARN GAU Y DAFARN IFARIAETH rhoed awr fylTaCh,-beth yw'r O boethi'rllwnc afiach ? [lies Dal ati, gwneud llu'n dlotaeli., Wna hen flys codi bys bach. 26 Orlando Street, JOHN Hughes Bootle. Y CAISER. Y Caiskr sy'n cashau'r Sais -yn ei fron, A'i fryd ar uchelgais At ryfela, trwy falais, Allan o drefn llunia drais. Hwn ni haedda lonyddwch Ar y Uawr nes mynd i'r llwch, Ofer ei chwydd a'i fawr chwant, Ei falais a'i gau-foliant Nerth ei lywodraeth lawdrom A'i droion sal dry yn siom. Erchyllwaith o gynnyrch llid Ei ryfel grea ofid A'r gofid ar ei gyfer Syyn ol ewyllya Ner Y Duw, a biau dial, Iddo or dini ddyry dal, Nes derfydd ei fost dirfawr, Ei cldial Ef ddaw i lawr.- G. Mathafarn, FY NGHYFOEDION A fi yng nghadwyni eernwyth hun Tu hwnt i d wrf gAalon, Daeth adgof am y dyddiau fu, A hen gyfeillion lion yn llu, Dan siarad a, fy nghalon. Cwympasant hwy fel dail y coed Tan lid y ddrycin ohwerw, Diatawodd y telynau p6r, A ffddd y gwonau oedd yn Her I mi mewn tywydd garw. A ydwyf heddyw megis un Mewn neuadd arddereliocaf ? Yng nghanol cynulleidfa fawr, Yn unig heb adnabod gwawr Yr un a wenant arnaf ? Ai Hong heb lyw fy nghynged i, Yn crwydro hyd yr eigion, Fel deilen grin, o don i don, A rhywbeth byw o fewn fy mron Yn son am ty nghyfoedion ? Dolgdlm SJdnahs I V
O Lofft y Stabal.
O Lofft y Stabal. I VIII. Mistar Golygydd,-—Fynnwn i ar y myw-I yd i neb feddwl mod i'n erbyn i bobol wisgo dillwi da os wedi talu am danyn nhw. Cebyst o beth ydi i neb swagro miawn dillad felly pan fo'r siopwr ne'r teiliwr yn disgwyl i tal. Purion fydda i'r Parlampnt basio fod y bil i gael i wnio, miawn llythrenna clir, ar gantal pqb het a chefn pob cot, hyd nes y telid ef. Mi fydda diwygiad mawr miawn munud, yn sicir i chi. A dyma hanesyn yn dwad i nghof i, fel sgwarnog yn neidio o'r gwrych.-Dyn go swagar yn i ffordd oedd Tom Owan, Ty'n y Fron, ac roedd o dros i ben a'i glustia yn nylad Robat Jos y Teiliwr, a'rddau'n cwarfod. yn yr un dosbarth yn Rysgol Sul. Un tro mi ddigwyddodd cwestiwn godi nghylch Jeroboam mab Nebat," ac i rywun ddeyd ma'n Llyfrar Cronicl yr oedd i hanas o, pryd y sylwodd Tom Owan, yn wawdlyd, Dyna'r hyn wyddost ti o dy Feibil." Wei, Robat Jos, setlwch chi'r matar," ebe'r hen athraw syml. Ac ebe Robat J6s, a d.rwg ynghil i lygad o, Mae yn y ty acw rw lyfr cronicl, ao mi fydd Lowri'r wraig yn galw rhai enwa sy yno fo'n hiliogaeth Jeroboam mab Nebat '—llyfr cownts, wyddoeh." Mi dryeh- odd Tom Owan mor syn a phost llidiart, a mi ddeudodd, Mi leiciwn i wbod be sy wnelo'r Sgtythyr Lan a llyfr cownts teiliwr! Dim, yn ol rhai pobol a dyna'r cebyst." ebe Robat Jôs, fel ergyd. o wn. Wrth lwc, mi ganodd cloch diwadd yrysgol, ne rydw i'n credu hyd heiddiw y basa clycha Tom Owan a Robat J6s weji tynnu sylw pawb y pnawn hwnnw. Ond pan fo dyn ne ddynas wedi talu am i dillad, a chynyn nhw fodd teg i cael nhw, pa fusnas sy gin neb arall i beio nhw ? Yr hyn sy'n gneud dillad neis yn hyll, a hyll iawn hefyd, ydi dylad, gwastraff, ac yn anwedlg balchtar. Mi fydda i wrth y modd wrth weld pobol ifanc, yn feibion a merchaid, yn dangos parch iddyn i hunain trwy wisgo'n deidi, yn anwedig ar y Sul rwan. Ac mi fydda'n leicio d ( i a'n leicio gweld pobol miawn oed hefyd yn daclus. Un peth fydd yn rhoi briw hyd nod. i'r galon garrag ma sy gin i fydd gweld plentyn bach tlawd miawn carpia, nghanol plant erill. 'Roetld un felly'n nosbarth Jac Jos unwaith, ac roedd i lygad o'n llaith wrth ddeud wrth a i amdano fo. Erbyn y Sul wedyn, 'roedd Jac Jos wedi rhoi darn o'i galon yn g6t newydd reit ddel am yr hogyn bach. Druan o'r plentyn bach tlawd,-rhy dlawd i gael dillad tebig i'r plant erill y byddo'n i plith nhw Ma'r dillad llwm yn i farcio fo all an ac yn rhw lebal arno fo, fel yr hyn welwch chi'n siopa'r dre n gwaniaethu, cleud wch, fenyn amargarin, ne wlanan a chotn. Biti biti Dydi Natur ddim wedi gneud gwahaniaeth rhyngo fo a rhw blentyn arall. Mi glywsocli sôn am bobol o wa6doliftci,,h uchel." Lol botas maip, coeliwch fi Rydw i, fel y deudis o'r deiid i s o'r blaen, yn credu Meibil a Natur arypwnc, ac, yn ol y rheini, o'r un shiafft y cafodd gwaed i bympio i-wythienni'rholl hil ddynol. Rydw i'ncofio fod Ceiriog ynson am rhw dwy««g ag yr oedd "gwaed brenhinoedd Cymiii 'n rhedag trwyddo fo ond dydw i yn ddigon dwl i fynd at y beirdd i mof; n ffcithia a gwirionedda noeth—yn anwedig y beirdd diweddar ma. Mi allach gredu hen feirdd y ganrif o'r blaen yn weddol. Mi gewch wir noeth miawn peth fel hyn, gin y diweddar Gwalchmai, wrth ddysgrifio'r tren ary relwe,- Gyrru heibio i gaea Rhiwabon." Ond waeth gin y beirdd ifanc ma faint o glwydda ron nhw yn i gwaith. Ond yn sdn am ffaith noeth rydw i, wyddoeh. Ma Natur yn cydnabod y plentyn tlawd fel y plentyn cofoethog. Ma'r ffurfafen fawr yn dangos i lloer a'i sêr mor ddisglaer iddo fo ag i blant byddigions. Ma'rhaulynrhoi'rungusan ari rudd o ag ar rudd plentyn y Plas. Ma gwin y ffynnon mor bur i wefus o ag i wefus neb arall. Dydi'r bloda ddim yn gwenu ar neb yn fwy siriol nag arno fo. Ma'r adar yn canu mor swynol i'w glust o ag i glust plentyn y dyn bia'r coed. A phan ewch at yr Efengyl, ma hi'n aiarad mor fwyn wrtho fo ag wrth rhw blentyn arall-dim lie i ddowt o gwbwl ar y matar! Pe beiddiai prygethwr ddeud o bulpud nad ydi gwdn y Tad Nefol ddim mor llawn o gariad at y plentyn tlawd ag at y plentyn cyfoethog, mi brofai fod i enaid o'i hun miawn carpia, a charpia mor sicir o fynd ardan amdano fo ag unrhw gerpyn o gelwydd a wnaeth Satan erioed. Na dydi Natur na Nef ddim yn gneud gwahaniaeth rhwng y plentyn sy'n y worcws a'r twysog sy'n y Llys-dim, a dim ydi dim. Ond dyma rhywun yn gneud gwahaniaeth rhyngyn nhw wrth i lapio nhw miawn dillad,—gosod lebal gwahanol, fel y deudis i. Ac ma'r lebal yn leibal yn amal, yn reit siwr. Cofiwch chi nad ydw i ddim yn dilorni pobol "dda allan," achos mi wn i fod llawer teulu cyfoethog yn ffeind o galon, ac mi ges i rai ohonyn Ilhw'n ffeind dros ben i mi fy hun, ac rydw i'n nabod rhai heiddiw ag yr awn i ar fy 11w na na nhw ddim o ngadal i miawn eisio. Ond y marn i ydi na ddyla'r creadur a elwir Cym- deithas ddim goddaf i'r un plentyn bach fod heb ddillad addas, mwy nag heb fwyd ac addysg ac ymgeladd-y dylaai drefnu i bob plentyn gael y pethahyn, ne gosbi'r neb sy'n sgeuluso'u plant yn-wirfoddol. Ac ma na ddosbarth arall o ddynion ag y bydd i gwisg nhw'n y ngeud i'n fwy prudd. na gweld amdo am gorff. Mi fydda i'n mynd i'r dre weithia, ac yn sylwi ar ddynion ifanc miawn dillad shiabi iawn. Rydw i'n nabod rhai erbyn hyn. Wel, mi fydda'n meddwl mod i'n medru darllan i hanas nhw trwy'i dillad a'u hwyneba, a'u stori-er yn i chredu hi o chwith. A phan ddaw'r rhain i fegio pres, wel, mi fydd y sêl yn cael i rhoi arnvn nhw i mi. Leiciwn i ddim dirmygu'r un ohonyn nhw. Mi fasa arna i ofn ysbryd Jac J6s yn y Llofft ma,pe down i iddi hi wedi bod yn estyn bys dirmig at undyn. Ond mi fvdd y nghalon i'n suddo'n blwm i f6r o ofid wrth wel,d dyn ifanc, llwm i wisg a drwg i wedd, yn efyll ar ymvl y stryd, yn picio at hwn a'r Ilall i fegio, ac wedi cael ceiniog ne ddwy yn llithro, fel drychiolaeth, i rhw ogo ddamniol! Ma llawar cynnig wedi neud i'w dacluso, mi wn ond ma pob gwisg roir amdano fo'n cael i witsio'n i hoi i'r hen wisg wael oedd gynno fo o'r blaen. A rhaid gneud chwara teg a chymdeithas 'does dim modd i waredu dyn yn groes i wllys. Fedar nefoedd na daear ddim gneud hynnu. Un o'r peth a fydda'n tynnu ochneidia fel tarana o enaid Jac Jos fydda'rsyniad i fod o wrth roi pres i amball un yn i helpu o i fynd yn ddyfnach i'r pwll Syniad rhyfadd ydi fod dyn yn suddo i goll- edigaeth pan mae Cariad Aweidrol yn plyg uwch i ben, ac yn cynnig law i'w godi byth Ond mi fydda i'n meddwl y rhaid fod yn amhosib i godi o heb i ganiatad,—heb i droi on heiriant, ac wedyn nid dyn fydda fo. Ond, beth bynnag yo.i'r achos o'i aflwyd:! o, mi ddeudaf eto ma "drych o o.ristwch i mi ydi gweld dyn ifanc wedi colli parch iddo'i hun, colli'i iechyd a'i gymeriad, colli'i waith a'i allu j weithio, a begio cniogach gin i a fy math, nes setlo i lawryn i drueni, neb arall yn digwy] kMo wel la, a rhai yn meddwl magora po gynta'r eiff o'n ocli P° gynta r eiff o'n ddigon diymadferth i'w osod miawn arch, ac felly gaeJ digon o reswm dros glirio'r stryd a'r worcws ohono fo. 0 fy mrawd fy mrawd Maddeuwch i mi, syr, am i nheimlad. y nghario i dipin o nghwrs, ond 'does gin i ddim help i mi T'hun ar adega. Ond, yn son am ddillad yroeddwn i'r tro yma. Wel, rydw i'n dal i ddeud y leiciwn i weld pawb miawn dill ad teidi. Wrth gwrs, 'does dim eisio dillad neis at orchwylion cy if red in. Yn faswn i'n ffwl taawn i n mynd i'r cae i redig ne deilo vn siwt bwtlar ? ne'n mynd hvd y brynia ma i dorri eithin ne hel defaid miawn het silc ? Basa modd gneud bwgan brain tan gamp o betha felly, ond nid gwas ffarm. Ne meddyliwch fod Mari r forwyn ma.'n mynd i f^wyd.o'r moch, ne i odro r gwarthag, efo'r ffedog ffansi a'r het newydd gafodd hi at y ffair ben tymor dd waeth a,- -mi fasa'n sbort i bawb, ac mi fasa n fatar cydwybod gin i f'hun i chwerthin am i phen hi, beth bynnag fas a'r canlyniada. Ond, ma Mari'n rhy gait i roi cyfla i neb neud sbort ohoni hi. Rydw i am i ddillad gael i lie, fel yr ydw i am i ddyn gael i le yn i ddillad ond rydw i'n bwriadu pwysleisio'r ffaith fod tiiadd miawn rhai pobol i roi gonnod. o bwys ar ddillad wrth farnu gwerth dyn. Mi welis i ferchaid ifanc yn f oes yn mynd yn wirion bost wrth droi cefn ar was ffarm a mynd i ganlyn dyn a het silc, a'r rheini wedyn yn dwad i weld, ond yn rhy ddiweddar, nad. yw yr het idim .?,w ),r ]let A d il-11 ond gorchudd dros hvyn o ddrain, a nadroedd yn ymguddio yn v bon I YR HEN WAS. I
IBeirniad -y "GwanwynI
I Beirniad y Gwanwyn I ylc gawn Chwarterol, dan n wdd Cym- deithasau Cymreig y Colegau Cenedl- aethol, a thanolygiaeth J.Mo ris Jones. Leipwl: Hugh Evans a'i Feifcion, Argraffwyr, Stanley Ro d. Prie Is. NOdweddir y rhifyn hwn gan erthyglau pwysig-pwysig, ond nid trymaidd. Cymerir y gofod i fyny agos i gyd gan bum erthygl, a cheir y nodiad canlynol gan y G-olygydd, Oherwydd meithter rhai o'r erthyglau (na ellid. eu rhannuheb amharu arnynt) bu raid gadael hyd y rhifyn nesaf Nodiadau a Gohebiaeth, heblaw amryw adolvgiadau. Mae Ovmnwyn Mr. T. Gwynn Jones yn enghraifft o'r gynghanedd Gymreig yn ei goreu. Ceir yma nifer o englynion wedi eu bwrw i ffurf mesur rhydd, a daliant eu prawf yn rhagorol. Dyma gynghanedd yn yr iaith fwyaf coeth, y brawddegiad mwyaf cry no a grymus, ac yng ngwir arddull y clasuron Cymreig. Beth all fod yn fwy naturiol na hyn,-wedi gylwi ar y wawr naturiol yn dilyn y nos,— Ion a ddaw nos ein drygioni—ninnau Yn wenwawr oleuni- Gwanwyn yn dwyn daioni Y nef i'n calonnau ni ? tllin ydyw bod heb oleuni—dy wi r, Er daearol (I lysni, Gwell fyddai'i hirfaith golli Hyd awr dy dangnefedd Di Y Rhyfel a HollaUuowgrwydd Duw yw'r erthygl gyntaf, a chan yr Athro D. Miall Edwards y mae hi. Dyma un o'r pynciau a wesgir ar feddyliau difrif ynglyn a'r rhyfel presemiol,fel, yn wir, y gwnaed gan ddi- gwyddiadavi o'r un natur ar genedlaethau ereill. Nid yw astrusi'r rhyfel hwn, yn y gwraidd, ond agwedd ar yrhen bwnc o fodol- aeth pechod. Darllenasom erthygl ary pwnc yn ddiweddar gan yr Athro Richard Morris, Coleg Diwinyddol y Bajla. Wrth gwrs, nid peth diweddary w'r pwnc o HollaUuowgrwydd Duw, ond yrhyn a bwysleisir yn awr arno yw ei amodau a'i derfynau. Ac nid yw'r wedd hon ar y mater yn beth mor ddiweddar a'r rhyfel presennol i lenyddiaeth cenhedloedd ereill. Purdebyg, gydagolwg argnewylluny mater, ywsyniad.auy ddau Gymro, Edwards a Morris, i eiddo Dr. Hastings Rashdall ac ereill. Ebe Easli(iall,- God possesses all the power there is, and He can do all things that are in their own nature possible." Ymddengys i ni fod y gosodiad hwn, ynddo'i hun, yn gyson a'r hyn a ddysgid gan rai diwin- yddion Cymreig lawer o fiynyddoedd yn ol. Yn ei Ddiwinyddiaeth Gristionogol (1006) ceir a ganlyn gan y Parch. Owen Evans,— Mae rhai pethau amhosibl i Dduw. Gosodir terfynau i'w allu gan Ei natur a'i gymeriad. Mae yn ddigon priodol dweyd y medr Duw wneud unrhyw beth a ewyllysia, ond yr ydym i gofio fod Ei ewyllysiadau yn cael eu cvfarwyddo gan Anfoidiol Reswm." Ac ebai'r Athro Morris,-— Cytunir yn gyffredinol fod rhyw bet,hau na all Duw mo'i gwneuthur. Ni all wneud dim sydd yngroes i reswm, nadim sydd yn groes i sancteiddrwydd." Cytuna'r holl ysgrifenwyr hyn fod gallu Duw'n cael, ei gyfyngu, neu ei amodi, gan Ei ddaioni. Ond mae dau beth nodedig yn ein taro ni yn y drafodaeth ddiweddar ar y mater hwn. Y naill yw y ffaith ddarfod i'r Parch. John Jones (Viilcan), lawer o fiynyddoedd. yn ol, ddysgu llawer o'r hyn a gyfrifir yn awr fel peth newydd yn niwinyddiaeth Cymru. Yr hyn a ymddengys i ni yn fwyaf iievvydd yw y safie a gymer y gwr parchus a galluog, yr Athro Morris, arbwnc rhyddid yr ewyllys, o'i gymham ag eiddo llawer o'r un enwad gynt. Buasai Vulcan yn falch o ddarllen ymresym. iad fel hwn "Gwelodd yr Anfeidrol yn dda gynysg- aeddu rhai o'i greaduriaid ag ewyllys rydd. "Ond y mae ewyllys rydd yn cynnwys "hunan-benderfyniad (self-determination) "niewnmaterioaofoesoldeb. Ganhynny, os darfu i greadur oectd yn meddu ewyllys rydd ddewis y drwg (yn ystyr foesol y gair) a gwrthod y da, pa fodd y gallasai Duw ei rwystro ? Nid oedd ond un ffordd, sef dad wneud rhyd-did yr ewyllys, a darostwng y creadur i safle peiriant Ty bed fod athrawiaeth Determinism.ddiwedd ar wedi peri dwyn allan yn fwy amlwg yr athrawiaeth o Self-determination ? Ond y wedd arall ar y mater, neu, yn hytrach. ar y dull o'i drafod, ydyw,—y perygl i rai gam- ddeall yr ystyr a rydd yr ysgrifenwyr eu hunain i dermau a deffiniadau. Dro'n ol, defnyddiwyd ymad.roddion gan rai a gy- hoeddent y "Ddiwinyddiaeth N ewydd am bechod," Mab Duw," etc., vn y fath fodd fel ag i fod yn fwy o help i bechod" ac amheu- aeth nag i sancteidd rwydd a Sydd. Gall fod yr ysgrifenwyr eu hunain yn deall eu termau yn glir, a sicr gennym eu bod. yn ddynion pur a da eu hunain, ac yn amcanu'n dda i ereill. Ond y ffaith yw ddarfod i lawer, trwy roi ystyr arwynebol neu bobloga,idd i'w geiriau, fynd ar gyfeiliorn. A chredwn fod y pwnc o Hollalluowgrwydd Duw yn un y dN, lid. bod yn bur ofalus wrth ei drafod. Ceir gwahaniaeth, yn sicr, yn y dull a ddefnyddir heddyw i drafod y mater hwn i'r un a arferid. gynt. Nid ydym yn ceisio gwrthwjnebu beirniadaeth, rhyddid barn, gone-trwydd i gyhc)etacli'rliyn agredir, nac, ynsicr, yn erbyn newid dim ar ifurf-gredoau. Yr ydym yn byw mewn cyfnod newydd, a cheiinym yng Nghymru do o ddysgawdwyr diwinyddol aiddeichog, addas i w hoes ymhob ystyr, ac yr ydym yn fajch ohonynt. Ond rhaid carlo, er hynny, fod mijoedd o ddynion nad ydynt yn abl i ddilyn ymresymiadau cywrain a deffiniadau manwl hyd yn oed ar athraw- iaethau hanfodol Crêd, a bod llawer yng Nghymru wedi arfer edrych ar hollalluowg- rwydd Duw fel y gwnant ar y bod o Dduw. Wedi i chwi drafod y mater mor ddihysbydd ag y medrweh, bydd i'r boblgvffredinddwyn y cyfan i lawr i un cwe&tiwn, ac un atebiad,- A yw Duwyn hollalluog ? "Y dyw neu "Nac ydyw," a sudd a i'w meddwl hwv ac nid dibwys i w ffydd, eu hyder, a'u bywyd pa un o'r ddau a fydd. Y perygl sydd o flaen ein meddwl, yn fwyaf neilltuol, yw y duedd gref sydd mewn dynion dibrofiad," ac awyddus am newydd-deb, i gymryd pyneiau fel hyn i fyny o flaen cynulleidfaoedd cyn eu deall eu hunain, ac felly beri mwy o ddyryswch nac o help i ffydd. neb. Cyhyd ag y cedwir y dar- fodaeth ymysg gwýr fel y rhai a enwasom, gallwn fod yn lied ddiogel; ond, nis gall neb fod yn rhy glir a gofalus ar bwnc mor fyWydol i ffydd y bobl yn gyffredinol. Teimlad o bwysigrwydd y pwnc barodd inni ymdroi cymaint gydag ef. Erthygl wir alluog, fel y gelhd disgwyl, yw eiddo'r Athro D. Miall Edwards. Wel, dyma Tecwyn wrth ei swydd, unv/aith eto, o feirniadu llyfr emynau. Llatvlyfr Moliant y Bedj^ddwvr syd.d g and do" r tro hwn, ac mewn ysgrif faith, "fanwl, a, llym, ond yn yr ysbryd mwyaf brawdol. Ond yn beirniadu y mae, ac ofer mynd at y fath waith oni fydd un yn onest a theg. Ni welsom ddim mwy manwl hyd y cofiwn, a rhaid ddarfod i'r aclolygydd gymryd trafferth i ddarllen y llyfr trwyddo draw. Sylwa ar Iaith, Awduron, Barddoniaeth, Newidiadal1. Diwinyddiaeth, a phob agwedd bosibl mewn llyfr emynau. Teimla dyn fod yn resyn na chawsid peth fel hyn cyn i'r llyfr fynd i'r wasg. Ond ni feddwn ofod i chwanegu. Ac ni wnawn ond crybwyll yr erthyglau rhagorol ar Y Chwyldroad Cymdeithasol yng Nghyfnod y Tuduriaid, gan R. T. Jenkins Goronwy Owen, gan y Parch. T. Shankland A ellw dtsgyblu'r Meddwl, gan yr Athro William Phillips, ac Adolygiadau. gan Dr. Maurice Jones, Ifor Williams, a'r Golygydd. Prin y cafwyd rhifyn cyfoethocach na hwn o'r dechreu hyd yn awr.
Advertising
FRANCIS & HOLLAND, Sight Testing Opticians, 4FRICAN HOUSE, 6 WATER STREET LIVERPOOL (Close to the Town Hall). PAINLESS DENTISTRY. J. I*. LAMPLOUGH'S (Son of the late J. Lamplough, for many years in the Denial Profession at Mold and Holvweii). Dental Surgery, 235 EDGE LANE, LIVERPOOL. ITours-10 a.m. to 8-30 p.m. Consultation free. Tel. 245 Anfield. Coupon Rbad-Yswiriaeth (Peidier a'i hollti'n rhydd), BYDD I'A GRESHAM Fire and Accident Insurance Society Ltd St. Mildred's House, Poultry LONDON. E.C. d&IURIOO(mn punt) i gyntycfeioJydd oyfreithSo a phersonol y sawi a fo'n ddiies-ddaliwr y coupon hwn, ob y bo iddo fo neu hi gael eu lladd yn hollo! ao yn uniongyrohol drwy ddamwain o fewn y Deyrnas Gyfunol i dren unryw Gwmni ReilfiordU Tramcar, Omnibus, Cab, neu Gerbyd Trwyddedig a Llog yn yr hwn y bo'r daliwr yn cael ei gludc fel taitiiiwr tooyn a chlud, yn ddarostynjedig bol- amser i'r amodau arbennig a ganlyn sydd i'v ystyried fel rhan a chyfran o'r cytundeb— («} Pod y marw'n d gwydd o fewn deng aiwrnod ar hugain wedi'r ddamwain (b) fod rhybudd ohoni'n eml ei roi i'r Gymdeithas o fewn saith niwmod yn eu Prif Swyddfa yn latin lain; (c fod y cyfryw dystiolaeth res- ymol parth achos y farwolaeth yn oael ei gynwyno ag a fo'r Gymdeithas yn ei ofyn gyfi fod os daliwr wedi 'sgrilennu ei arwydd- enw arferol, oyn i'r ddamwain ddigwydd, at ino yn y lie darparedig gogyfer a hynny (e) na bo'r Gymdeithas yn gyfrifol i fwy nag on person parth mwy nag un coMpo? yn y papa; hwn na r un cyhoeddiad arall (/) na bo'r ys- wiriaeth hwn ddim yn gaffaeladwy i bersonan tan ddeuddeg na thros-ddeg a thrigain mlwydd oed, 80 a ddeil yn ddilys am saith niwrnod c 12 o'r gloch y dydd y'i oodir. Arwyddnod y Dali-1.c1" Trig fod I Danysgrifwyr, ) .?*? dderby?wyr cyson y pa pur hw ddim arwyddo'r Coupon M ca'r cf"mdelthB gwbl sicrwydd a phrawf ci fod 7D c?t «v j anfon Iddybt yn ddlfwlch, I W. & Je VENMORE, Estate Agents & Valuers 200 SCOTLAND R0. Liverpool Cxlkpkoke M c, 4216 Etoyal (I IInell). 1 l"r" "L ■' 1 ■ aaeaou. ALLA? m^s' L?L To CANADA WIVERPOOL, GLASGOW, LONDON. HA YRI TO CANADA, NEWFOUNDLAND & U.SA, l8 James St., Liverpool; 14Cookaptu St., S.W., and 103 Leadenhall St.. London, B.C. fi, w. lllGHLS,o. & L T s c (Arwsinydd p Oatis |m« Mfhapti M.C. Printm JlMi; Arweinydd Cymanfaoedd Canu, Beirniad, ac Arholwr. Parotoir 1 mgeiawyr at Dyatyagrifau "weh"" Ce? i/ ?o?a. ?en 2Vodta? a So?tt. 70 KINGSLEY ROAD LERPI& J. Lloyd Jones, & Co., M8TATE AGENTS, ác. Ó Lord Street, JLiTerpo&< TMLMrmUMM MUS ill. DIM TAIjU YMLiAttfl L,L A W. ARIAN YN FEMHrO. iyn ddieiaw bach), mewn aymiau bach neu raw (heb foa liai na £10) AR ADDAWKB I BE-NTI:iYL;lWkt El HIT SiiF VULWIU JtKS i6 MLYHBDD. ac yn awr yn rhot 480,000 YN FiiATHYt* BOB BLWYDDTB Am daHen a thelerau ymofynner a George Payne a'i Feib., 3 Crescent Road, Rhyl, a 16 School Lane, Liverpool. HARTLEY & CO., Liverpool 202 LONDON ROAD. SALBI BY AOOIION EVERY VUBODAR AND FRIDAY AT ONE, aÂUBDÂI NMHT8 AT SEVEN. VALUABLE HOUSEHOLD FURNITURE OF AA JESCILIPTIONS. MAQNIPIOEN* NEW ASt SECOND-HAND FI AN ON OBT ES, LABQB VABIBfl ON DED8TRADS, BEDDING, Ac EVEiil" NECESSITY FOR HOUSEKEEPING. ATTEND THESE SALES AND SAVE AT LBAri id PER CENT. A MAGNIFICENT SELECTION Cl iUPERlOlt FUBNItCBE IS ALWAYS KEPT ik ITOOK, AND ANYTHING MAY BE PUB0HA81E BY riliVATJI T.BLA,.r-Y. GOODS STOBED. On view 8.30 n.m. to 9.80 p.m.; Saturday 1 p.mL ftlepbone 1708 Royal. CONSIGNMENTS (EITHER LARGE OR fMAJ.2 08 ANY DESCBIPTION INVITED FOR 1IRA.. tALEt. BEST RESULT GUABANTEED. If you want The most Comprehensive POLICIES v uv THE BEST TERMS wiite for partioolara to The Gresham LIFE, FIRE, AND ACCIUENI Insurance Offices. HeadfQfficfl Branch Offloso 8t. Mildreds House 014 Exchange Poultry, i LIVERPOOL. LONDON. E.G. JAMES H. SCOTT, Goneral;Manaivor Balls' Wedding Rings. Guinea Gold Wedding Rings from 7/6 to 601.. Half dozen Best Electro-plated Spoons girea to each purchaser of a Ring. BALL'S LUCKY WEDDING RING DEPOT, 33 LONDON ROAD, LIVERPOOL Finger Size Card post free. Close on Wednesdays at 1 o'eloek. Yn awr yn Barod. COFIANT THOMAS GEE, GAN THOMAS GWYNN JONES. Cynnwysa y cyfrol 650 o dudalenau yughy ag amryw ddarluniau. Fris wedi ei rwymo mewn llian harde 6/- Oyhoeddedipr can j GEE a'i FAB. Cyf., Dinbycb