Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

4 erthygl ar y dudalen hon

Advertising

[No title]

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

0 Lofft y Stabal. XI. MlSTAR GOLYGYDD,-Ma Natur yn brysur iawb ers tro bellach yn gweddnewid y wlad ma. a'r haul yn cael i gyfla i ddangos befedar o neud efo'r gercldi,perllanna,ceua-a choed. Does ma fawr d d im-ond yr hen Lofft ma- nad oes rhw faint o newid ar i wedd o. Roedd teiliwr or enw Wil Wmfira'n y wlad ma stalwm, ac roedd o'n dew ddychrynllyd, ac mi alia plentyn bach flino, ne golli'r fford d, wrth gerddad rownd iddo fo. A welis i run dyn rioed mo r rynllycl ag o ardywydd oer. Roedd o'n byw miawn ty bychan yn y pentra, ac roedd gynno fo'r wraig bach ddoniola fuo gin neb ar wymad deuar. Un o brif dasga'i bywydhiiyddacasgludigonoddeunydd tani gynhesu'r gwr wedi iddo fo noswylio. Mi fydda Wil yn twmo'i hun bob yn rl-ian-troi un ochor at y tan, yr ochor arall wedyn, a dyna lie bydda fo'n troi a throi nes y bydda'i holl gorporasiwn meddal yn cael i dro. Un noson, pan aeth oymydog i'r ty, roedd y gwr yn pyrfformio wrth y tan ac. ebra'r wraig. Welis i rioetshwn beth a Wil ma, ma hi'n ha un ochor iddo fo ac yn aea'r ochor arall." Ac mi allwn i feddwl ma go debig i Wil Wmffra-ydi'r ddeuar ma. Ma hi'n rhw droi at yr haul ac oddwrtho fo o hyd, a fedar o'n i fyw i thwmo hi i gyd ar unwaith fel y leicia fo, a does genno fo ddim ond gneud ha iddi hi yn yr ochor fo ato. A beth oedd eisio i chi, bobol y trefi na, newid awr o amSararydydd. ? Rydach chi'n deud digon o glwydd a heb roi celwydd ar wymad y cloc, does bosib. Am dano ninna, roedd an ni'n deud awr o gelwydd o'r blaen, ac mi fydd raid inni ddeud f wy awr rwan-os byddwn ni'n ddigon gwirion. Ond cofiwch chi na fedrwn ni ddim cael gin yr haul godi'r gwlith awr yn gynt yn y bora, a rhaid i ni ddilyn trefn natur. vVel. yn union deg bellach, mi fydd pobol o Loigar yn d wad ffordd yma i fisitio. A does gin i ddim yn erbyn iddyn nhw ddwad, am y peidian nhw a dwad a'i castia drwg efo nhw. Daw llawar o Saeson i'n gweld ni'n yr ha'. O'r gora, ebra finna. Mi fum i'n gwrando ar Jac J6s, 3 n y Llofft ma, yn ad rodd hanas rhai o'i br.d nhw fu'n dwad yma stalwm efo'i sowldiwrs, i ladd y broclorioii. Hen sgown- drals drwg oedd y rheini. Ond er cimin o ddrwg naethon nhw, mi ddarun fethu a dad- wreiddio'r hen iaith oddar dafoda'r bobol, methu hel y bobol allan o gastelli'r mynydd oedd, ac, wrth gwrs, methu symud yr hen fynyddoedd o'r wlad na'i fflatio nhw i lawr. Mi fydda i weithia, wrth feddwl am yrhyn a fu, yn teimlo'n barod i dynnu fy het a gneud bow mawr i'rhen Ryri, am iddi bi gaow'rhen genedl miawn cartra ag y method d byddin. oedd yr estroni aid i helhiohono fo, na'i d ynnu o i lawr am i phen hi. Ond ma croeso i'r Saeson a'r Scotiaid a'r Gwyddelod-ac roedd croeso i'r Germaniaid, cin iddyn nhw droi'n fwystfilod rheibus-i ddwad i weld yr hen fynyddoedd tragwyddol, clwad adar Cymru'n canu, yfad iechyd o'r awyr pur, pysgota'n yr afonydd, arogli'r blodau, mdrochi'n y mor, byta bara a menyn, llyneu llaeth, mwynhau g vvylia, ac ynnill gwrid i'w gwneba llwydion,—croeso iddyn rd-inv, ebra fl, ond iddyn nhw dalu ar i bola, a pheidio gadal seirff a gwiberod o arferion drwg yma i frathu a gwenwyno'n plant a'r bobol ifanc. Un peth y bydda Jac Jôsynddig iawnwrth rai fisitors amdano fo oedd i diffig parch nhw i'r. Saboth a Thy'r Arglwydd. Roedd o'n methu'n glir a'i dallt nhw. Roedd y cerbyda pleser wela fo'n mynd hyd y ffyrdd ma ary Sul-er iddo fo fod led cae a nlnv-yn rhfdag trw'i galon o, ac yn taflu llwch i'w enaid o. Mi fydda'n drychyd yn syn ar i hola nhw, fel tasa fo'n disgwl i gweld nhw'n fHamio'n rhw ddarn o Sodom ar y ffordd Hwyrach y bydd rhwun yn meddwl ma rhw lol sy'n perthyn i ddynyn dwl miawn Llofft Stabal ydi peth fel hyn. Ond rydw i am gydio'n sownd, â'm holl enaid, yn syniad Jac Jos dros gadw'n sanctaidd y dydd Saboth. Ydw wir. Ma gwas ffarm yn gwbod cystal a neb bod rhw betha—fel y deudodd Arglwydd y Saboth i Hun-y rhaid i gneud nhw ar 5 Dydd Sanctaidd ond rydw i'n deud nad peth felly ydi erwydro'r wlad miawn ceir motor, gneud twrw fel pobol o'i coua wrth redag trwy'r pentrefi, a gneud styrbans annu wio l w rth b asio drysa addoldai. Ddylanhwddim caelleisans i'r fath beth. MaSenedd Seina'n llawar uwch yn y meddwl i na'r un Hows o Comons na Hows o Lords ac ma'r Senedd honno wedi pasio na ddyla neb neud ffwlbri fel hyn ar y Saboth. Wyddoch chi beth, syr ? rydw i o'r farn fod llygad Deddf y Saboth ar yn galwedigaeth ni. -ffarmwrs a'i gweithiwrs—yn anad neb arall Mi allach braicl.d feddwl nad. oedd neb ond y ni'n y byd yr amsar hwnnw, ne nad oedd neb arall o fawr o gownt, achos fedra i ddim d.arllan y Ddeddf honno na fydda i'n gweld y ffarmwrs, y gweision, y mrynion, amball i fisitor, anifeiliaid, yndwad, o flaeny meddwl i. Fed. ra i yn y myw beidio a meddwl fod y.Gor- chymyn yn awgrymu ma ni oedd dan. y dem- tasiwn fw) aid orri'r Saboth, ma ni oedd fwya o eisio gorffwys ar y Saboth, ac y clylsal comon sens pawb arall weld os oedd an ni i gadw'r Saboth i bod nhw'n bownd o neud hynnu. Ond ma'n hawdd iawn cymy 1 gormod yn I ganiataol gyda golwg ar y comon sens ma, yn reit siwr. Beth bynnag, mi ddyla^r ffarmwrs a'i gweision neud yn fawr o'r Saboth. a bod yn ffyddlon i r mddinedaeth a ¡ roes Seina iddyn nhw i ofalu am dano fo. Mi aeth ynlled. boeth rhynga-i â mistary llynadd ynghylch rhw bobol o Lerpwl na ddoth yma am i gwyiia. I gwaith nhw ar y Sul oedd pysgota, hela gwningod, a phetha felly. Gwaeth na'r cwbwl roeddan nhw'n chwara pel a rhw giams oedd gynnyn nhw efo'i piant. "'Does giri. i doim help idclyn nl-tw manhw'n i hoed, a'i synnwvr, ac yn talu am i 11e," ebra mistar. Oes, n-tistar, magy,iiiioch chi help," ebrwn inna, ac mi ddylach fel proffeswr crefydd gadw'n ffyddlon i'w Llylr hi." Er mwyn i chi ddallt, mi ga i ddeud be fynna i bron wrth mistar, am y mod i wedi arfar. I ddull o o ddeud wrtha i'n gyffredin, pan yn i rhoi hi iddo fo'n no arw, fydd, Wel, cheith neb y gair ola gin ti. a does dim i neud ond rhoi'r pardwn iti." Fydd o ddim yn deud fiwl ond yn stopio gan adal rhwl gwag yn i frawddag onclmifyddain(lallti yn burion ma lie i "ffwl" fydd gynno fo. Waeth ichi'n y byd, mi taclis i o'r tro hwimw. Mi fynis i iddo fo, i ddechra, oedd o'n credu y dylid eadwr Saboth, ac mi tebodd fi'n reit chwyrn, fel tasa, Debig iawn, ac rydw i yn i gadw fo." Begio'ch pardwn, rnistar, dyd- ach chi ddim," ebrwn inna'n ara deg. Mi god odd i wrychyn arna i, ac ebrafo, "Welis di fi'n gneud rhw waith ar y Sul na ddylswn i ddim ? ne'n gofyn i ti neud peth na ddylsat ti ddim ? Naddo siwr," ebra fi. Pam rwyt ti'n deud nad ydw i ddim yn cadw'r Saboth ynta ? ebra fo. Ebra fmna'n ol Wel, ma'r Gorchymyn yn deud, nid yn unig na ddylach chi na'ch gweision na'ch mrynion weithio ar y Sabath, oDd na ddyla'r bobol ddiarth, na neb fyddo 'o fewn dy byrth,' neud hynnu, a' ch dletswydd chi ydi gofalu am ych pyrth, yn reit siwr." Rhw chwmu arna i ddaru o, a gwanu i'r ty at mistras—fel tasa chi'n meddwl am ddvn wedi torri fys, ac yn mynd i gael sticin plastar arno fo. v Ond dyniawnydimistaryny gwaelod, acmigesi'r pardwn gynno fo a mwy na hynnu, mi ddeudodd wrtha i wedi hynnu, We], wir, ma rhwbath yn dy ddadl di dros y Saboth a:r py-dh." Fum i rioed ddim balch- ach, ac niigysgis yn sownd y noson honno. Dydw i ddim heb wbod fod syniada pobol yn wahanol yn ddiweddar am ystyr y Saboth fel dydd cysegredig, a fynnwn i ddim bod yn Pharisead gyda golwg arno fo. Mi glwis i rhwbrygetliwryndeud nad oedd y Phariseaid ddim yn caniatau i deiliwr gario nodwdd ddur efo fo ar y Sul. Twt lol Roed.d y rhain ar ffordd y Mistar Mawr i neud i waith o drugaradd ar y Saboth. Pobol yn byw wrth reola dyn ac nid wrth ddeddf Duw oeddan nhw. Nid. rhwbath mympwyol yn cae] i osod ar ddyn heb i angan o ydi gorffwystra'r Saboth, ond deddf ag y mae'i natur o, o'r top j'r gwaelod, yn gofyn amdani hi. Mi greda i fod yr Ath raw wedi plymio dyfndera'r pwnc pan ddeudodd 0, Canys y Saboth a wnaeth pwyd er mwyn dyn, ac nid dyn er mwyn y Saboth." Ma ar natur dyn eisio gorffwys oddiwrth lafur corff o leia un dydd o saith, heblaw fod ar i enaid o eisio'i gyfla i feddwl am i. betha'i hun. Fedar enaid ddim byw ar gaea gwair, ao yd, a thatws, ac ar gyfrif arian. Er ma gwas ffarm ydw i, ac yn cysgu miawn Llofft Stabal, ma arna i eisio rhwbath na fedra cloddfeydd aur a pherla'r byd mo'i brynnu. Mi fyddai'nsynnupeth, hefyd, at rai pobol fydd yn son llawar am y Saboth fel dydd o orffwystra. Sut y medran nhw orffwys a nhwtha heb weithio, deudwch ? Mi brynis i gloc bychan dro'n ol, i'r Llofft ma, gin Sip Jac ond mi ges allan yn fuan fod gwahan- iaeth mawr rhwng y Jac hwnnw a'i gloc- roedd tafod. Jac yn mynd, ond dydi'r cloc yn mynd dim! Ond ma'r cloc yma'n iawn un- waith bob deuddang awr. Ac ma'r dyn diog yn iawn unwaith yn yr wsnos, sef ar ddydd Sul, o ran llythyran y gorchymyn-" dim a waith. oJ YR HEN WAS.

r0 Lofft y Stabal.

Advertising