Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

3 erthygl ar y dudalen hon

Basgedrtid 0"1 Wlad.

Wrth Grybinio a Myd) lu.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Wrth Grybinio a Myd) lu. I RHWNG Y DDAU.-Dywetiir fod Mr. D. Davies, A.S., we,i dychwelyd. o Ffrainc i fod, yn ysgrifennydd seneddol Mr. Lloyd George a'i tod yn bur debygol felly y ca'r Cadfridog Owen Thomas rhyw swydd a fo'n deilwng ohono ef a'i aberth dros Gymru. Pa beth na allai'r fath ddau ei gael ? CLECIO'U BA WD.-Oncl pa beth bynnag a wneir ag Oven Thomas, erys hyn yn wir Fod Arglwydd Kitchener a'r wlad yn falch iawn o'i gael ar y dechreu, ac mai trwyddo ef y cafwyd, y Fyddin Gymreig o chwarter miliv.n at ei gilydd mor gyflym ac mor effeithiol ond wedi iddo ei chael, ac nail oe-ld eisiau hysio neb ar ol pasio'r Mefmr G-orfod, tro gwael yn yr awdurrlodau oedd clecio'u bawd ar Gymru. I Y GWIR YN GWANU.—Y mas s6n am droi gwas da d, ros y drws yn atgoffa dyn am atebiad yr hen weithiwr hwnnw a gawsai rybudd i ymadael am ei fod bellach yn hen a musgrell Rhoddais ddeugain mlynedd goreu f'oes "yn eich gw asanaeth ac wedi i chwi lyfu'r mer mor lan o f'esgyrn, pa beth a "riaethoch ond eu taflit dros y clawdd i domen yr unemployed Aeth ei feistres fel y galchen o wyn wrth glywe'J pigiad mor finiog ond nid aiff ei gweithred wael yn wyn byth. I P ED WAR CY STUDDIOL.—Dyma bedwar sydd wedi bod yn gystudqiol yn ddiwejdar Syr 0. M. Edwards, Gol. y Cymru Mr. Her- bert Lewis, A.S. y Parch. D. CwyfanHughes B.A., Bryn du, un o bregethwyr ieuainc mwyaf addawol Mon; a'r Parch. H. M. Hughes, B.A., Caerdydd, golygydd Y Tyst Annibynnol, ac ysgrifennwr cryf a diamwys ei farn. LEWIS EDWARDS A B.D. OWEN.— Y mae gan y Parch. R. Leigh Roose lythyr atgof am y diweddar Rd. Owen y Diwygiwr yn Y Cymro diweddaf, lie y sonia mor gryf oedd y nwyd bregethu yndrlo rhagor oedd, y nwyd efrydu a sgleinio yn yr arholiadau. Dyma un digwydiad a goffheir am ei dymor yn Bala :— Un pry nil awn, yn ystafell eang yr hen goleg, traethai Dr. Lewis Edwards ar ddiwinyddiaeth, agofy'nnodd y cwestiwn canlynol,—' Which is the first, the greater and more important of the two, Justice or Law ? Nid oedd neb yn ateb am ennyci, yna edrychodd ar y h.vrdd lie yr oedd Richar(I Ow en y n eistw- d, adywedai: Mr. Richard, Owen, will you answer that c,,iestior, ? G,, n,f, syr, os caniatewch i mi ateb yn Gymraeg.' Cewch, Rich- ard Owen/ nief'd ai'r Doctor, 1 ateb vveh yn Gymraeg.' Diojch i chwi, syr,' medcai yrr efrydydd. Wel, y mae cynawnderyn sail pob cyfraith deilwng o'r enw, ac nid cyfraith syd d yn sail i gynawnder, felly cyriawnderyw'r cyntaf a mwyaf pwysig.' Well, done, Richard Owen, you have well and correctly ansveered.' Yna rhoddwyd cheers iodo drwy i'r holl efryd- wy r guro eu d wylaw, a bu hyn yn fodo ion i godi Richard Owen yn syniad au Dr. Ed wards a'r holl efrydwyr." Y MWYAF YN SIARAD EFO'R LLEIAF.—-A phan welwyd. Dr. Lewis Ed- wards yn cadw seiat yn y Bala ac wrth. fynd i'r llawr i^holi profiadau, a sefyll wrth set hen wr, duwiol ddiamheuol, ond un o'r saint gwannaf ei gynheddfau, dyma rywun yn dweyd :—■ Dacw'r dyn mwyaf yng Nghymru yn siarad efo'r dyn lleiaf yng Nghyrmru y "ddau yn mwynhau cwmni'r naill y llall, a hynny am fod y ddau yng Nghrist, ac felly'n wastad a'i gilydd o ran urcldas a pherthynas a'r Pen." GRADDEDIGION DOLGELLA U. Y mae Miss Morfudd Huws,-sef merch y Parch. W. Parri Huws, B.D., un o olygyddion Y Dysgedyddr-wedj graddio'n M.A. a Mr. Emrys Evans, B.A.,Ll.B.—mab Mr. E. W. Evans, Gol. Y Cyniro-wedi pasio arholiad Intermediate y Law Society. Gan ei fod wedi graddio yng Nghaergrawnt, nid oedd raid iddo basio ond un ran o'r arholiad uchod. Y mae efe bellach yn articled clerk yn swydd fa Mri. Lloyd George a'i frawd ym Mhorth- matlog, y swyddfa hefyd y dechreuodd Dr. Moelwyn Hughes ei yrfa ynddi cyn i'r ias bregethu a bard doni brofi'n drech lawer na'r ias glercio a chyfreithio. Efe oedd clerc cyntaf Mr. Lloyd George. -Ein evc] ymd eimlacl dyfnaf a Mr. John Griffith, prifathro Ysgol Sir y dref, ar farwolaeth ei annwyl fab yn y rhyfel. PABELL UNDEBOL 'KINMEL.-Y mae'r adeilad a godir yng Nghinmel at gadw moddion gras i'r milwyr Cymreig yn cael ei chwblhau'n gyflym, a disgwylir medru cael Mr. Lloyd George yno i'w agor. Y mae'r tri enwad—y Methodistiaid a'r Annibynwyr a'r Bedyddwyr-yn ei godi cydrhyngddynt. Cyst tua d wy fil o bunnau, ac y mae teulu hael Llandinam yn estyn un o'r ddwy fil. Y mae gan y Wesleaid le iddynt eu hunain, megis yr oedd ganddynt h,vy gaplaniaid yn y Fyddin cyn y rhyfel, fel yr oedd gan y r EglwysWladol. -4;1- ELOR AR YR AEL WYD.-Wrth ateb gohebVdd yn Y Faner, dywed Ysgriblwr mai Tudur Llwyd, Gweirglawdd Gilfach, Llan- uwchllyn (1781) biau'r englyn dwys a ganlyn, a gyfansoddodd wrth ddilyn angladd a elai dros yr ysmtoyn lle'r arferai hen gartre'i bardd fod Dyma'r fan a'r lie y'm ganwyd ,-heno Nid oes hanes cronglwyd Dan y Ne' pa le mor lwyc; |? Llwybr elor lie bu'r aelwyd. Hiraethwr heb ei fath yw'r Cymro. 0 GAERN ARFON.-Bu Se-gt. Noble, mab hynaf Mr. E. Noble, Caernarfon, farn o'i glwyfau yn Ffrainc ac ebe Mr. Wm. Owen (un o fechgyn y dref a glwyfwyd ym mrwydr enbyd Mametz Wood ac a gafodd dd,od ad ref i wella) Diolch i Dduw am un olwg arall ar yr hen dref annwy l Yr oedd ganddo helmet un o'r Prussian Guards yngof-a-chadw am yr uffern y diangodd mor wyrthiol ohoni. CAEL DAWN POB OENEDL.Dym"r doniau a gymerai ran mewn cyngerdd yn Llundain ddydd lau diweddaf er budd y mil- wyr a'rmorwyr Cvmreig Miss Auriel Jones, Mr. Ben Davies, Mr. H. B. Irving, Mdlle. Nilla, Mr. Vladimir Rosing, Mdlle. Cristieh (yn canu alawon gwerin Serbia), Miss Beatrice Evelyn, Miss Dilys J'ones, a M. Vaislav Taniteh. Yr oedd y Countess Plymouth, Miss Olwen Lloyd George, Syr Vincent Evans a Mr. Wm. Lewis yn cefnogi'r peth. FEL or AM DDAF AD.Lladdwyd cynifer a 64 o ddefaid ac wyn gan gwn yn Siir Fon yn ystod y tri mis diweddaf ac y mae yno gryn grasineb rhwng y ffermwyr a'r awdurdod au. 0 LANGOLLEN.—Daw gair o Awstialia fod y Parch. W. Arthur Roberts-brodor o Langollen yrna a aeth yno be] air blynedd yn ol i fugeili eglwys Saesneg, wedi cwympo n farw wrth roi gwers grefydciol i blant yr "$sgol-bob-dyda yn Preston, ger llaw Mel- bourn. -.Qr- GWILI A LLYFR ABERYSTWYTH. -Ebe Gwili'r golygydd yn Seren Cymru Cyrhaeddodd atom raglen Cyrnanfa Ganu'r Eistedo.fod GenedJaethol yn Aberystwyth. Y mae'r casgliad o hen donau yn un pur ddiddorol, ar y cyfan, eithr y mae rhai o'r emynau a gynhwy sir yn galw am eu claddu ers tro. Ni allwn ond cofio am Capelulo a'i Breswy lwyr yr Aifft hyd ei xhopia a phethau cyffelyb, wrth dd.arllen ambell emyn." EYNON A'R PHILISTIA ID.Gwr miniog ei air (racy, chwedl y Saeson) yoy w r Parch: Ej non Davies, sy'n ysgrifennu O'r Babilon Favor i'r Tyst bob wy thnos. Y m ae'r Parch. R. J. Campbell wedi bod yn gocyn hitio ilaw er un ergydio ato er pan neidiodd o'r golwg i fynwes yr Hen Fam OIL nid oes dixri bustlaiod yn ergydion Eynon ac y mae hon yn un Ida i'r professional paragraphists, a'i heisiau arnynt ers talm Pry sur iawn yw gwyry wasg y (yddiau hvn ynglyn a phenodi gweinidog newydd i'r City Temple. Brawd o'r America yw'r eilun newydd, ac y mae ysgrifenyddion "Jawer yn ceisio gwneud allan mai efe yw anfonedig y nefoedd. Ofnirfod hyn VI erli gwneiid iddo fvvy o ddrwg nag o dda. Y mae eglv. ysi, fel rheol, yn bur jealous yn t £ y mater hwn, ac y mae'r busybody ambell waith vn ei sel ddall yn myned yn rhy bell. Nid oes ond gobeithio'r goreu. Gresyn fod pulpud Joseph Parker yn "myned yn sport i'r Philistiaid, a hynny yn herwydd mympwy dyrnaid o anfodd ogion d inod. YSU AM Y SET.—Dyma fel y dywed rhyw ohebydd yn Y Darian "Tynnid crvnlaw er ar y gwifrau, meddai r Weekly Mail, o flaen etholiad diaconiaid "mewn capel ym. Morgannwg, a chyda hyn mewn golwg cynhygiodd pwyllgor eis- teddfod leol wobr am yr englyn goreu i'r Set Fawr, ac ",ele'r buddugol 0 holl wych orseddau'r llawr—chwen- Uchel sedd y blaenawr [ychwn Wy'n darfod gan boen dirfawr, Sut ai fewn i'r set fawr." A phair nodyn dyn Y Darian i ninnau gofio mai'r ochenaid ddwysaf a mwyaf chwerw a glywsom erioed oedd honno gan wr siomedig am y Set wrth iddo ddolefain :— Set Faw r, ond nid set i fl." Bu'r Esgob Edwarcis, Llanelwy, yng Ngholwyn Bay ddydd Mercher diweddaf yn cysegru egl-A ys nev^ydd St. George, Whitehall Road. Cyst £ 7,345, a L2,900 sydd eto heb ei gael. Dyma rai Cymry sydo wedi cw ympo a chael eu lladd yny rli-, fel Lance-Corporal Geo. Wynne, mab Llys Tirion, Llanrwst. Preifat Joseph G. Jones, 2 Rose Cottage, Penmaen- rhos, Hen Golmyn. Major R. H. Mills, brawd Mr. Mills, Veterinary Surgeon, Caer- sws. Lieut. Llewelyn Lewis, nai Syr Henry Lewis, Bangor. Capt. Arthur Pryce, Tra- llwng. Sergt. F. Rowlands, Sea View, Trallwng (ac iddo bed war brawd arall yn y Fyddin). Mab rheithor Caerwys,—y Parch. Sinnett Jones-yn 19egoed, ac yn ddisglair eithriadol ei yrfa addysg. Preifat Wynne, Gw:ern y Mynydd. Corp. Bert Williams, 85 Wrexham Street, Wyddgrug. Preifat J. Williams, Coedllai. Preifat David Thom- as, Glanrafon Road, Wyddgrug (ar goll). Lance-Corp. Eddie Williams, mab y Cyng- horycld Edward Willians, Y.H., Morannedd, Abergele. Preifat Wm. Davies, fferm y Gwreiddyn, Abergele. Preifat Isaac Roberts, Pwll Coch, Lance-Corporal Iorwerth E. Roberts, R.W.F., mab ysgolfeistr Corris.

Advertising