Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

8 erthygl ar y dudalen hon

9 -W GOSTEG. I

DYDDIADUK.I

Gyhoeddwyr y Gymod I

CAPEL M.C. RAKE LANE, I

Basgedaid o'r Wlad. )

Ffetan y Gol. I

Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu

Ffetan y Gol. I Cofied pawb fo'n an/on i'r Ffetan mai dyma'r gair:sydd ar ei genau. NITHIO'R GAU A NYTHU'R GWIR. I Y Fflam Gymreig yn Sir Fflint. I At Olygydd Y BRYTHON I SYR,—Gan fod crybwylliad wedi ei wneud o fy enw parthed y cwestivvn uchod, efallai y caniatewch i mi ofod by chan. i draetlm arno. Nid myfi ydyw awdur y syniad y cyfeiria Meudwy Machreth ato, ond un o'r dynion eraill a ernva yn ei lythyr neu'n hytrach, dri neu bedwar ohonynt. Gresyngarw fyddaii'r ysbryd Gymreig sydd yma arhyn o bryclfarw o eisiau ymboi-th. Na feddylied nob fod Sir Fflint yn mynd o dan draed y clylanwadau Seisnig na, y mae'r ysbryd Cymreig yn ad fywio o tan eu sang. Y mae vma ddynion a'r ycbryd hwn yn dan ysol yn eu calonnau. Gwnant yr hyn a allant i ymddiffyn hawliau a buddiannau Cynvru yn yr holl agweddau y sonia Meudwy Machreth amdanynt. Ond teimla llawer fod y Sir fel y cyfryw ar ei cholled i radq,au helaeth oherwydd fod y personau hyn yn gweithio bob un ar ei wadnau ei hnn, megis. Gwyddom i gyd mai mewn vndeb y mae nerth. a charem yn fawr weld y dylanwadau hyn wedi dyfod at ei gilydd. Y mae Meudwy illachreth wedi rhoddi braslinelliad o gynllun a fnasai'n eithaf hawdd ei weithio all an. Ai ni allai caredigion yr iaith gyfarfod yn rhywle cyfleus arfvrder, idrafod iseth ellid ei wneud ? Credwn y buasai o fendith ddirfawr inni pe gaHem gyfarfod mewn man cyfleus, o leiaf unwaith yn y flwyddyn, dyweder ar Ddydd Gwyl Ddewi, pan y mae pob Cymro yn barod i gydnabocl ei wae(I oliaeth, ae yn barod i wneud unrhyw beth dros ei iaith, ei wlad, a'i genedl. Gellid trefnu i anfon cynrychiolydd o bob cymdeithas lenyd ol Crjonreig yn y Sir i'r cyfarfod. hwn. Buasai hynny'n foddion i dynnu'r cymdeithasau llenyddol at ei gilydd, ae hefyd i sefydlu rhai newyddion. Nid oes neb a vyr y dylanwad a gawsai rhywbeth fel yna ar bob agwed.d i'r bywyd Cymreig yn y Sir. Nid dyma'r adeg i fynd i mewn i fanyl- ion ond apeliaf yn gryf at fy nghydwladwyr tirion i ddod allan i draethu bam gyda golwg ar beth ellid ei wneud i yrru'r hen wlad yn ei bla^n."—Yd wyf yn gywir, TWM DULAS. I. Ysbellio Duw." I At Olygydd Y BRYTHON I SYR.Yn yr hen amser, yr oedd y bobl yn ysbeilio Duw o'r degwm a'r offrwi-ii ond yn y dyddiau diweddaf hyn, yn ei ysbeilio o'i Enw a'r Anrhydedd, trwy fynnu galw'r pre- gethwyr yn Reverend, a'r Ysgrythyr yn dy- wedyd, Holy and reverend is His name." Gyda'r Cymry gelwir J cyfryw yn Barchedig. Pa-liaii-i ? UN AM WYBOD I Englynion y Portreiad. I MISTAK GOL.Onid oes geiriau fel a ganlyn yn un o'r pedwar englyn oedd yn eich Gosteg yr wythnos ddiweddaf ?—• Geiriau ma,wr fel banlawr bvd, Ac hedfan mae trwy'r cydfyd." Ac onid oes disgrifiad o'r 5ed, sef o'r offeiriad ? Enaid bras hynod brysur,undonol, Nid enwog am lafur Dyn heb hwyl, a'i gredo'n bur, A'i bopeth yn ei bapur. — Yr eiddoch, ABERSOCHYN ■4* ANNWYL -MR. Got.—'Rwy'n cofic" iddynt ym- ddangos yn y Dyyscrfa Facb rhyw 20 yn ol. Yn honno roedd englyn y Methodistiaid yn gorffben fe'. hyn Maith ydyw y Methodyn- Ara deg yw motto'r dyn." actlid fel v mae yn y BRYTHON,—'Yr eiddoeh. Tri-gerddifMacbynlleth. JOHiV THOMAS. Heddwch ar bob cyfrif. I At Olygydd Y BRYTHON I SYR,—Am fy mod yn credu mai'r BRYTHON yw'r newyddiadur tebycaf i ddod i ddwylo pob Cymro a Chymraes sydd yn caru'r Hen Wlad eihiaith a'i thraddodiad.au,a ganiatewch chwi imi alw sylw'r cyfryw drwyddo at bwnc a ddylai ennyn eu diddordeb ? Os felly, diolch yn fawr. Ym Mangor y llynedd, cod wyd cwestiwn gan Bwyllgor yr Orsedd, a achosodd gryn benbleth i'w chared.igion, sef a gyhoeddid Heddwch ai peidio. Yn wyneb sefyllfa bresennol ein gwlad, penderfynwyd mai doethach fyddai peidio. Oherwydd hynny, gadawyd yr hen ddefod ddiddorolhon allan o 'r gweithrecU ad au. Dylaswn grybwyll nad oedd yr Archdderwydd, ym Mangor Ym Mhen y Bercwy, yn y eyhoed.diad di- weddaf, ym mhresenoldeb yr Archdderwydd, dilynwyd y lhvybr newydd yr ail waith. Ai tybed fod yr Archdderwydd, yn ol arweiniad ei galon sydd mor lawn o dan Cymreig, yn cydsynio o'i fodd ? Ai ynteu ei ledneisrwydd arferol a barodd iddo fod yn hwyrfrydig i ddadwneud yrhyn a wnaed gan ei frodyr yn ei absenoldeb ? Yn nechreu'r rhyfel yn Neheu- barth Affrig, flynyddoedd yn ol, aeth y Prifardd Pendant ymhellach hyd y llwybr a gerdd yr Orsedd yn awr. Cynhaliodd ef Orsedd arbennig i ddad,weinio'r cledd, a chyhoeddi rhyfel yn hytrach na heddwch Briw i ni byth yw cofio y gwawd a wnaed o'r hen fardd oherwydd hynny. Beth a wneir yng Ngorsedd Aberystwyth cleni ? Da fyddai ystyried y pwnc cyn y dydd, ac mewn "gwaed oer," ys dywedir. O'r braidd y cred.af fod yr Orsedd yn sylweddoli'n iawn y diddoixleb neilltuol a deimlir ynddi gan y rhai sydd y tuallan iddi, ac nid y rhai sydd yn aelodau ohoni yw'r unig rai sydd yn ei charu. A pha fodd y gall ei haelodau a'i swyddogion deimlo'n ddig wrth y rhai sydd yn ceisio ei disylfaenu, a'i chael yn garnedd, tra y maent hwy eu hunain yn tynnu oddiwrth ei phryd- ferthwJch trwy gymryd oddiarni un o'i haddurniadau tlysaf ? Beth sy dlysa.ch na Heddwch, a pha Ie y disgwylir ei weled os nad mewn cylch lie y mae ei aelodau oil yn frodyr ynyrim ffydd ? Dylaiawdurdodan'rOrsedd fod ar wyliadwriaeth fanwl na lithra i mewn iddi ddim newydd-deb na chyfnewid nad oes iddynt hyned sail a'r Orsedd ei hunan; Croci- af rnai mewn anwybodaeth o wir sail y ddefod o gyhoeddi heddwch y gwnaed hyn Y-4, J Mangor, onite ni fuasent yn ei diystyru fel Y gwnaed. Yn yr amser a fu, yr amseroedd gwyllt, peryglus, yng Nghymru, yr oedd yn f anteisiol i bawb a deithiai drwy wlad ddieithr feddu'r peth a elwid yn safe conduct, I saff kwndid," fel y galwai Dafydd Llwyd ab Llewelyn ef yn ei farwnad i Syr Gruffydd Fychan :— Pan oedd frwnt y saff kwndid Pan las y pen hwn o lid. Credwn mai hyn sydd wrth wraidd y cyhoeddi Heddwch a bod dadweinio y cledd a'i gadw yn ol yn y wain yr) golygii fod yn yr Orsedd ryddid a diogelwch i baab a fyn ei chysgod. Gresyn i'r awdurdodau roddi ystyr newydd a disail iddi. Carem gredu fod pob bardd yn onest ei fwriad wrth bresenoli ei hun yn yr Orsedd, a hedd J n ei galon at bopeth sydd ynglyn a hi a'r Eisteddfod, yn feirniaid a phopeth. Gwyddom fod y rhyfel wedi briwio'r Orsedd fel popeth arall, ond er mwvn y rhai sydd yn ymlad.d drosom—a gwyddom fed yn eu mysg ami i galon gynnes at yr Orsedd—gadewch j'w Hedd hi fod yn ddisyfi. Yng nghanol berw brwydr, melys fai meddwl fod yng Nghymru un cylch, beth bynnag, a'r gyflatan heb amharu ar ei dawelwch. Gall y bydd milwyr yn Eisteddfod Aberystwyth. Gadewch iddynt yno anghofio am yehydig funndau y drin chwerw sydd yn eu disgwyl, a chlywed Heddwch yn diaspedain hyd i Blun- lumon a thebyg yw mai eu lleisiau hwy fydd amlyeaf yn y waedd uwch adwaedd." Fel un yti earn popeth ynglyn a'r Orsedd a'i defodau, hyderaf y caiff hyn ystyriaeth deg y pwyllgor, ac y cyhoeddir Heddwch yn yr ystyr gyntefig yn Aberyshvyth. Yr eiddoch, EJDDIG. Wrih wyheta toa Llansannan- I At Olygydd Y BRYTHON I ANNWYL SYR,—A ellwch chwi, neu rywun o ddarllenwyr Y BRYTHON, ddweyd wrthyf pwy yw awduryr englyngodidog ymasydd ar feddfaen lorwerth Glan Aled yn Llansannan Y parod.fawr fardd prydferth—sy'n y bedd 0 swn byd a'i drafferth Mor wir a marw lorwerth, I'a,jv o gan fawr ei gwerth. Bum yn holi rhai 0 drigolion y LInn pan ar daith yno'r dydd o'r blaen, ond methais gael gwybod. Dyma i chwi garreg fedd ryfedd hefyd sydd yn Llansannan :— Mawrth 30ain, 1858, yn 15 mlwvdd oed Ebrill 1 1858, yn 9 2 1858 7 10 1858 11 13 1858 13 Nid "yf yn cofio'u lienwaii, ond dyna ichwi 5 o blant o'r un teulu, a'r rheiny rhwng 7 a 15 oed, wedi marw o fewn mis o amser. Go od, onite ?— Bethesda BEN JONES Y Meudwylbusneslyd. I .4 t 01, At Olygydd Y BRYTHON I SYR,Gwelais yn eich rhifyn diweddaf wyth o linellau ar ddull englynion, eyflwyned- ig 1 Eilir Aled. Pah am i Eilir Aled mwy na rhyw greadur arall tybed. ? Methaf ddirnad. at beth y cyfeiriant, nid wyf yn gweled yn. ddynt ddim mewn perthynas a, mi ac os oes, a wneuthum i rywbeth o'i le ? Pan ar Fwrdd y Gwarcheidwaid, ni fu i mi erioed bleidleisio o blaid, margarine yn lie ymenyn i'r creaduriaid. hynny yn y Tloty ond gwn am eraill a wnaetli hynny. Cynghorwn y Meudwy hwn i gosi rhyw greaduriaid annynol felly, a gad ael Honydd i 'w well. Os yd wyf yn d a.fam wr, cofied fod mwy o ofyn ocidiar dafarnwr nag unrhyw weinidog Bfengyl y dyddiau hyn. EILIR ALED

PETHAU DYRYS. I

Advertising