Y Brython

Clep y Clawdd .sef Clawdd Offa. TGAI; YR HUTYN.] DISGYN O'R GETHERN.-Mawr yw llawenydd y Clawdd ar gyfrif ein llwyddiant diweddar yn dinistrio'r Zepps. Cyll yr Ellmyn ymhob man—ar for, ar dir ac ar awyr. Mae hi'n mynd yn galed arno. Pa ddiafl ddyfais fydd ganddo nesaf, tybed ? Ofnir y collir y raids yma'n awr gyda'n bod yn dech- reu cynefino a hwynt. Yr oeddynt yn fwy o entertainment nag o berygl a dychryn ers tro. Hwyrach y ceir un eto cyn y gaeaf tebygol yw mai'r oiaf honno, pryd y gyrrir Count Zeppelin i'w last account. DAGRA U'R CLA WDD.-Mae'r Clawdd yn wlyb eto gan ddagrau. Disgynnodd cawod drom o dristwch arno'r wythnos (ldi- weddaf. Syrthifldd amryw o'n bechgyn glan. Nid oes dref na phentref heb ei baner ddu. Ymlilith y rhai olaf sydd wedi rhoddi eu bywydau y mae Lifft. Franc Moss, tnab y meddyg annwyl, Dr. Enoc Moss, Gwrecsam,— efe'n adnabyddus yn yr holl fangre. Daeth y newydd prudd o syrthio Ffranc ac yntau'n ceisio achub bywyd rhyw darah arall. Daeth ynol i'r garthffos dan ei glwyiau, ond yn llawen er hynny, ond ni bu fyw fawr. Prof- odd yr ergydion yn farwol iddo. Galerir ar y Clawdd ac yn y.ffosydd ar ei ol. Nid oedd ond deunaw oed ieuanc ond dewr ydoedd. Y Meddyg Mawr, fo,'n gysur i'w dad a'i fam. BWRN Y PRIF.—Ni ddisgynnodd cy- maint pwys ar neb y genhedlaeth hon ag ar ein Prif Weinklog eadarn,-ein Hasquith ni. Mae trindod o bwys arno, sef pwys cyfrif, pryder a galar. Collodd ei annwyl fab, sef ei hynaf—Mr. Raymond Asquith, ac ete'n addewid wych y dyfodol. Nid oes dderbyn- wyneb yn y rhyfel hwn disgyn y belen dan ar y naill fel y Hall. Enillodd Raymond ysgoloriaethau lawer yn nyddiau'i addysg, a'r Thai hynny'n brifon mewn cystadleuaeth. Mae dyfodol ein gwlad yn llymach o'i golli ef. Mor nodweddiadol o'i dad yw y deisyfiad am ei gladdu ar faes y gwaed megis y cleddir milwr cyffredin arall. Myn Ascwith fod yn un ohonom. Bendith Nef arno'n awr. DYMCHWEL Y SD.VfNAU.-Mae'n eglur ddigon nad oes fwriad i ail gychwyn glofa'r Bromffield, ger yr Wyddgrug, oblegid aed ati i ddymchwel y simnau fawr oedd yno y dydd o'r blaen. Dywedir fod tua chwarter nliliwn o fries wedi mynd i'w hadeil- adu, ac yr oedd tua thrigain Hath o uchter. Daeth tyrfa i weld ei dymchwel gan wyr cyfar- wydd a'r fath orchwyl. Daeth i lawr er uched ei chorun, yn ddidwrw ac yn ddidram- gwydd. Rhyfedd nifer y simneuau o'r fath y sydd o amgylch y Clawdd. Tybed fod eu hangen mewn gwirionedd ? Ceir gweld yn iuan mai ein dylni ni oedd adeiladu math y rhain. Cofgolofnau fyddant yn union deg o'n hanwybodaeth dybryd. Ceir dyfais i wneud hebddynt yn fuan, mi gredaf. ARWERTHIANT Y PROFFWYD.— Symmd yr Hen Fugail-y Parch. Rismwnd Le Rws—o'i Fugeildy, er gwneud lie i'r bugailnewydclsyddargychwyneiwaitli yno maes o law. Cyhoedda arwerthiant ar ei bethau. Byd ymado ydyw hw n Bydd briw yn ei fynwes wrth frarwelio a llawer llyfr a dodrefnun oedd yn gysegredig yn ei olwg. Prynir llawer o'r rhain yn ddiau gan y defaid a fugeiliodd am gymaint o flvnyddoedd, er parch a choffa da am yr hen broffwyd. Da gweled nad bugeiliaid symudol iawn yw bugeil- iaid y Clawdd. Hawdd fai enwi sgor ohonynt sydd wedi bod yma eisoes dros hanner canrif. Ni fu erioed well llythyr o gymeradwyaeth i'r fugeiliaeth'na hon. Mae bugail symudol yn gwasgar y defaid. Tawel hoen i'r hen fugail o'r Holt nes ei fyned i mewn i'r Hafan ddymunol dan arweiniad y Bugail-Gapten mawr. GWISG ANNHEIL lVNG. Dywed swyddogion milwrol fod nifer y V.T.C. yn Nwyrain Dinbych yn annheilwng. Dywed yr ymrestrwyr taw'r wisg annheilwng sy'n cyfrif am hynny. Pa le y mae'r diffy,yn y wisg ,neu dan y wisg ? Er rhoi prawf ar hyn, ynnyg Arglwydd Trefor a'i briod dri chan punt at gael amwisg deilwng. Ond, atolwg, pa angen unrhyw fath ar wisg filwrol ar y rhai hyn sy'n ymarfer gartref ar gyier gwasanaeth gartref ? Byddai llawer yn'fwy parod i ym- restru, mi goeliaf, pe na byddai gwisg swydd- ogol na badge. Y MAESLYWYDD AR Y CLAWDD. -Mae disgwyliad nid bychan ar y Clawdd am gaelcipolwg ar Field Marshal "Lord French yn nhref Gwraig Sam ddydd Gwener nesaf. Ca llawer eu siomi, hwyrach, yn yr olwg allanol arno, megis y cafwycl ar ymddangosiad y diweddar Arglwydd Roberts yma yn ein plith rai blynyddoedd yn ol. Ond cofier, mal y dywedodd y Llwyd o Wynedd, mai nid o'r en i lawr y mae mesur dyn, ond o'r en i fyny a hynny sy'n cyfrif am faintioli anferth Sior bach ei hun. Gobeithio y syll gwyr y Clawdd ar lygad a gen y Maes Lywydd, ac yna ni'n siomir. MILWYR CLWYFEDIG PR DREF.- Golwg aethusoeddgweldlluo filwyr el w-vfodig yn dyfod i'r dref hon, se Gwrecsam, nos Lun ddiweddaf. Daefth tyrfa at. yr orsaf i roddi Rwre iddynt. Rhyfedd mor llawen a boddhaus yr edrychent bob un, er gwaetnaf poenau dirfawr a'r driniaeth lem yr aent drwyddi. Yr oeddynt wedi dyfod bron yn unionsyth o'r ffosydd lie y'u clwyfwyd. Mae'r Cyfandir poeth wedi dyfod yn agos iawn atom. Ni fu'r fath gysylltiad rhwng y Clawdd a Ffrainc erioed o'r blaen, ac nis tyr yn fuan. Hwyliwyd y bechgyn ar eu hunion i ysbytai Rosaneath a Chroesnewydd, lie y I cant, bob ymgeledd dan ofal medrus a thyner. GWYN O'R FYNWENT.—Cwyna rhyw ficer yn ei fisolyn fod Jam Jars yn ei fynwent. Nid oes ganddo ond awgrymu'r ffaith i blant ysgol PentreBroughton, nag y byddant yno'n eu clirio'n fuan, a'u troi'n elw er budd y mil- wyr. Ond atolwg, ficer annwyl, mae ami i fynwent yn annheilwng hyd yn oed o jam jars, ond nid enwaf un er fod amryw ar fy min. Mae'r mynwentydd cyhoeddus yn ddestlus a phrydferth, ond beth am y lleill ? Gelwais sylw dro'n ol at fynwent Rhosddu, lie y cladd- wyd gweddillion cysegredig Morgan Llwyd. Gwelais y tro diweddaf y bum yno, yn y pen pellaf, hen esgidiau, poteli, a jam jars yn ddirif. Credaf fod yma welliant er hynny. Rhaid i'r Llywodraeth gymryd y peth mewn Ilaw. YN FUAN I'R BEDD.—Disgynnodd Basil Shepherd—mab yng nghyfraith Croom-/ Johnston, gwr adnabyddus, gweithgar, 11 pharchus yr Elms--ir bedd y dydd o'r blaen ac yntau ond newydd briodi eleni. Adna- byddus a hoff oedd yn y dref, oblegid bu yma am rai blynyddoedd wrth ei grefft, a gwnaeth gyfeillion lawer. Wedi eu dwyn yma o Lan- | dudno, lie y bu farw, claddwyd ei weddillion ddydd Mercher diweddaf, gyda phob arwydd- ion o barch a galar. Nodded y Nef fo dros ei weddw ieuanc drallodus. YN W YN BOB T U.-Priodas wen oedd ym Mrymbo yr wythnos ddiweddaf. Ni welwyd ei gwynnach erioed. Yr oedd yn wyn o bobtu Miss Wynne oedd y briodas- ferch Mr. Ifan Wynne oedd y priodfab Mr. Wynne oedd y gwas, a Mr. George Wynne oedd yn rhoddi'r briodasferch i'w phriod. Yr oedd yn wyn all round felly. Gwyn heiyd oedd y dilladau a'r blodau pur, a "Gwyn fo eu byd," meddaf finnau a chlywaf y Gol. tyner ei lais yn dweyd Amen. ARWERTHFA'R LODGE. Bachgen gweithgar a llafurus yw'r Parch. Edward Dafis, gweinidog y Bedyddwyr Cymreig, Lodge, Brymbo. Gweithiodd yn llwyddian- nus gyda'r Sale of Work a gynhaliwyd yno'r wythnos ddiweddaf, a llywyddodd yn fedrus. Bu popeth yn llwyddiant mawr, agwnaed elw da at yr eglwys. Agorwyd yr arwerthfa yn ddeheig iawn gan Miss Gwladys Jones, Brymbo, a datganwyd yn felys gan Mrs. D. E. Rees, Ty'r Athro, Pentre Brython. Diolchwyd iddynt ill dwy ar ran yr eglwys gan y gweinidog, yn gynnes iawn. PREGETHU'R CLAWDD.-Aerfair(B.), y Parchn. E. Bowen (Fflint) a J. Lloyd Jones (Rhos) Cefn Bychan (W.), y Parch. C. Anwyl (Brymbo) Summerhill (M.C.), y Parch. M. R. Owen (Gwrecsam) Pen y Cae (W.), y Parchn. Tecwyn Evans (Lerpwl) a Hugh Hughes (Colwyn),, J. Lloyd Jones; Rhosrobin (C.), y Parch. W. Thomas (Gwer- syllt). -0-

Gorea CymFO, yr un Oddieartre COLLED CREWE.—A hi yn gyfnod mor ddu, yr ydym megis wedi ymgynefino a min y ddrycin, ac wedi disgyblu ein hunain i ddal pwys yr ystorm. Eto pan glywsom am farw o'r annwyl gymrawd W. V. Williams, teimlem eincalon ynrhoi 'a rhwygodan bwys y ddymod. Djraa'r ddyrnod drymaf a gawsom fel cenedl yn y dref hon ers blynyddoedd lawer, ac ni charem i'r amgylchiad prudd fynedheibio heb inni geisio cordeddu gair bach o deyrnged ar ddalennau'r BRYTHON, ercof am y brawdhoff. Brodor oedd y Lanfynydd, Sir Gaerfyrddin. Daeth i'r dref hon tua 30 mlynedd yn ol, yn 4* llanc ieuanc gobeithiol, a'r dyfodol yn ymagor yn firain o'i flaen. Dechreuodd fel draughts- man gyda chwmni y L. & N.W., a chanddo ddoniau naturiol tuhwnt i'r cyffredin, buan y dringodd i safle o bwys ac anrhydedd. Man- teisiodd y Cwmni lawer ar ffrwyth ei athrylith Yr oedd wedi sugno'n helaeth o anianawd y peiriannydd. Gwyddai'n dda am gyfrinion pob peirianwaith, a dygodd allan ami i ddy- faisgywrain a erys yn glod i'w enw. Yr oedd hyd yn oed y Sais balch, cefnsych, yn gorfod gwargrymu iddo, a phan geir Sais yn cyd- nabod ei well mewn Cymro, gellir sicrhau fod y Cymro hwnnw'n dalach o'i ysgwyddau i fyny na rhelyw ei frodyr. Ac felly'n ddilys yr oedd. Ysytrrid !ef ifel un o'r dynion addietaf a thrymaf ei farn, amwyaf(ei;ddylan- wad ym myd y rheilffordd. Yr oedd swyddi uchaf y Cwmni'n hawdd o fewn ei gyrraedd, pe carasai roddi ei fryd arnynt. Ond yr oedd ei galon mewn pethau uwch, a dewisodd am hynny gyfyngu ei gylch a cliymhlethu ei fywyd ag eiddo ei frodyr lleiaf. Yr oedd yn Gymro o'i gorun i'w garn." Ymddorai ymhopeth'Cymreig, ac'ymegniodd trwy gydol ei oes i gadw'r tan Cymreig i losgi'n eirias yn ein plith. Efe oedd llywydd Cymdeithas Lenyddol !Gymreig y cylch, a phwy a all anghofio ei ddarlithoedd a'i anerchiadair coeth a brwd ? Yr oedd wedi ei drwytho yn belaeth o hufen lien Cymru, ac wedi olrhain camre'r hen genedl hyd ei chyfnod boreaf. Mynych yr ae a ni ar bwys ei ddarfelydd i fro ei febyd i rodio hyd lannau y Tawe, neu hyd lwybrau anhygyrcb y Tywi. Ac nid oedd odid domen fud, na chaer, na eharn" o Went hyd Ddyfed beD nad oedd wedi dad- lennu eu cyfrinach iddo. Llawer tro y bum ar wib gydag ef i'r gorffennol pell, a chyda'i got byw, dygai ger ein bron hen gymeriadau ei febyd gan gordeddu manylion eu hanes a nod- weddion eu cymeriadau nes gwneuthur ami i ramant hynod dlws. Gresyn na fuasai'r hen atgofion hyn yn awr ar goi a ch adw. Yr oedd eiliw yr hen dadau ar ei wynepryd, a swn eu llais yn hyotledd ei leferydd. Daliai eu delfrydau bob amser ger ei fron, ac achlesai eu traddodiadau'n eiddgar. Eto i gyd, medd- ai deithi meddwl mor gyfoethog fel y cadwodd ei hunaniaeth, ac y creodd arddull arbennig iddo'i hun. Rhodiodd yn ei nerth ei hunan,- ac ar hyd ei lwybr ei hun. Yr oedd hefyd yn Gristion mawr. Daeth yn un o golofnau cad- arnaf yr Achos Cymraeg bach yma bu'n fiaeno r ffyddlon am dros ugain mlynedd, ac yr oedd ei ymlyniad wrth yr Achos yn ddihareb. Ni adawai i ddim eiluddias rhag cael "cwmni r saint." Llawer pryd, pan fyddai ei orchwyl- ion yn ei alw ymhell o'i gartref, y deuai'n un swydd yn ol ar nos Lun, neu ar nos Fercher, er mwyn cael y Cwrdd Gweddi neu'r Seiat. Ac 0 'r wledd os byddai yno Gresyn na ellir adgynliyrchu'r gweddiau meddylgar a weddiodd, a'r profiadau blasus a draddododd, Yr oedd yn wr Duw, a delw'i Feistr ar ei holl arweddau. Yr oedd yn fyfyriwr dwfn, ac yn ddarllenwr mawr. Nid oedd un wyddoreg nad oedd wedi trosi ei choluddion, a phan siaradai hawdd oedd canfod fod ganddo ystor ddihysbydd o wybodaeth wrth ei gefn. Pan ogleisid ef, dylifai ei eiriau fel ffrydlif loew, gan gludo meddyliau ffres a newydd. Eto nid oedd ei efryd ond llawforwyn i'w grefydd. Hyhi oedd prif gydym aith ei fywyd. Amdani hi y siaradai, y meddyliai, ac y breuddwydiai. Ffarwel, gyfaill tirion. 0 na chawsem dy gymdeithas yn hwy. Daeth y groesffordd lawer yn rhy fuan, a chwerw iawn yw'r'ysgar- iad. Ond diolchwn i'r Nef am dy weled, a'th glywed, a'th adnabod, a thra bo calon Gym- reig yn curo yn ein plith ni'th anghofiwn byth. Erys gwawl o gylch dy enw glan a fydd fel y goleuni yn llewyrchu fwyfwy hyd ganol dydd. Cymerwyd rhan yn yr angladd gan y Parchn. R. Lewis (cyn-weinidog yr eglwys) a W. Pen- rhyn Williams (y gweinidog presennol). WARRINGTON Oangen Ddirwestol y f erched.-Cafwyd cyfarfod amrywiaethol ynglyn a'r uchod Medi 18, a'r rhaglen felhyn Ton gynulleidfaol; adroddiad, Pwsi Ffals, Megan Price can, Little Mary, Dorothy Griffiths; rhangan, The Temperance Hosts are coming now, aelodau'r Gobeithlu adroddiad, Y Garreg Ateb, Glyn Parry Jones deuawd, Y Rhosynnau, Misses Nellie a Bessie Thomas can, Tears, Mrs. W. T. Williams bu raididdi ail ganu, a llonnodd ni a Merch y Melinydd. Dymunol gweld rhai wedi eu donio'n uchel fel y chwaer hon mor barod i wasanaethu bob tro y gofynnir iddi. Adroddiad, Y Ddafad ben- llwyd, Mr. J. H. Jones rhangan, A Song for Water Bright, aelodau'r Gobeithlu. Gwnaeth y cwbl eu gwaith yn ganmoladwy. Teimlwn yn ddiolchgar i Mr. Robert Roberts a Mr. Arthur Woodward am eu gotal a u diddordeb gyda'r Gobeithlu. Mae ffrwyth eu llafur yn amlwg. Llywyddwyd y cyfarfod gan Mrs. R. Parry Jones, a chafwyd sylwadau byr a phwrpasol ganddi. Diolchwydi bawb a gym- rodd ran gan y Parch. R. Parry Jones"a Mrs. John Jones, a dibennwyd trwy ganu HenWlad fd Nhadau a Duw gadwo'r Brenin Mr. A. Woodward yn arwain.-S.G. ASHTON-IN-MAKERFIELD.-Marw: Chwithtod dwys yw cofnodi marwolaeth Mammie, ail ferch Mr. a Mrs. Rowland Parry, 262 Bolton Road, Ashton, Medi 25, yn yr oedrantynero ddeunawmlwydd. Brodeuyn tyner yn ei lawn flagur oedd Mammie, a'i chymeriad yn berarogl Crist ond daeth y darfodedigaeth i ymosod arni, ond ni ddarfu iddo yn ei maith gystudd ond gwneud y cymeriad prydferth yn addfed iawn i'r nef," gan iddi ei ddioddef yn dawel a dirwgnach. Bellach y mae wedi myned i ardd nad oes yr un blodyn yn marw o'i mewn, ac a fydd yno'n perarogli am dragwyddoldeb. Cleddir hedd- yw (dydd Iau), a chawn anfon hanes ei hangladd yr wythnos nesaf. Mae cyd" ymdeimlad Cymry Ashton a'r teulu galarus yn eu dwfn drallod.O.H.J. BURIVLEY,-Cylillallocicl Cymgy Burnley a'r cylch eu cyfarfod pregethu blynyddol nos Sadwrn a'r Saboth cyn y diweddaf. Cynull- iadau da, ac eneiniad amlwg. gwasanaeth- wyd eleni eto gan y Parch. R. Parry Jones, Warrington. Hwn ydoedd y chweched tro dilynol iddo wasanaethu'r wyl flynyddol, yr hyn a brawf ei fod wedi gwneud He cynnes iddo'.i hun yn y cylch.

OUR BARGAIN LIST 5/6 Rudge-Mu!ti, in perfect running order, fitted 5/6 Rudge-Multi, Sidecar,i?60. with ecacll-b 3;hp Ru?ge-Muiti complete with practically new Sidecar Special offer, £ 48/J0/- 3?h.p. Rudge-Multi in fine conditMn, £ 37/10/- Secondhand Motoc?acoche Z?h.p., £ 16/10/. Ready for the road. Up to date stock Motor Cycle. Accessories, Rudge s," 101 Bold Street, Liverpool.

Ffetan y Gol. Ciftd fciib fo'n anfon i'r Ffetan mai dyma'r gair sydd ar ei genau:- Nithio'r GAU A NYTHU'R GWIR. Yr Ymchwil i'ddirgelwch Cinmel. At Olygydd Y BRYTHON SYR,—Beth amser yn ol,rbu Cymru'n pro testio yn erbyn symud y] Cadfridog Owen Thomas o Kinmel, ac ynhawlio ymchwiliadi'r pa fodd y dygwyd hynny oddiamgylch. Er yr adeg honno nid oes dim cyhoeddusrwydd bron wedi ei roddi i'r achos yn ein newydd- iaduron, ac ofnodd rhai fod yr achos wedi ei fwrw o'r neilltu dros byth. Ond nid felly y mae. Hysbys ddarfod i Mr. Lloyd George, ar ol derbyn swydd Ysgrifennydd Rhyfel, ddod a Mesur gerbron y Ty (a llwyddo i'w baiso) i'w alluogi i wneud ymchwiliad neilltuol i achosion ynglyn a'r Fyddin ac o'r pryd hwnnw hyd yma bodlonodd Cymru i gredu y dygid achos y Cadfridog Thomas o dan ym- chwiliad yn ol darpariadau'r Mesur. Bydd yn dda gan y cyhoedd ddeall fod hynny ar fin digwydel ac er na ddisgwyliwn y caiff y Cad- fridog ddychwelyd i Kinmel, hyderwn y bydd yr ymchwiliad yn f:>ddion i egluro'r hyn a fu mor anesboniadwy. Dymunem apelio'n daer at yr Aelodau Cymreig i geisio caelhawli rhyw nifer ohonynt fod yn bresennol pan ddygir yr achos gerbron. Nid achos y Cadfridog Owen Thomas ydyw bellach, ond achos Byddin Cymru. Pan ddaeth yr achos gyntaf o flaen y cyhoedd, cwynai rhai o'r aelodau Cymreig nad oedd y manylion wedi eu hanfon iddynt, ac mai dyna pahaiii. na ddygasant yr achos i sylw'r Ty. Yn awr, dyma gyfle ardderchog iddynt ddod i wybodaeth o'r holl fanylion, a disgwyliwn yn hyderus yr achubant y cyfle fel ag i w galluog11 ddadleu hawliau swyddogion a Byddin Cymru. Beth am yr addewidion teg a roddwyd i Gymru pan apeliwyd ati am ddynion ? Onid y ffaith yw fod y cwbl wedi eu torri, a bod Byddin Cymru a'i swyddogion yn parhau i gael eu hamarchu yng ngwydd yr holl wlad ? Nis gallant hwy sydd yn y Fyddin godi eu lief o gwbl yn erbyn yr anfri a'r cam a wneir a hwy,ac felly y mae rhwym- edigaeth ein Haelodau Cymreig yn fawr,oher- wydd trwyddynt hwy yn unig y gellir gobeithio am feddyginiaeth. Pan wnaed Mr. Lloyd George yn Ysgrifennydd Rhyfel, disgwyliasom na fuasai neb o hynny allan yn meiddio amharchu Byddin Cymru; ond, ysywaeth, fel arall y mae pethau. Clywais am flaenor yn un o ardaloedd y chwareli oedd hefyd yn swyddog yn y chwarel lie y gweithiai rhai o'i gyd-flaenoriaid, ac yr oedd mor ofalus yn ei holl ymwneud a hwy yn y gwaith rhag ofn i neb ddwyn cwyn yn ei erbyn ei fod yn rhoddi ffafrau iddynt fel ytrddd y gofal hwn- nw yn gamac yn anghyfiawnder i'w gyd- flaetioriaid druain. Tybed fod Mr. Lloyd George yn fwy o swyddog nag o Gymro, ac fod arno ofn estyn cyfiawnder i Fyddin Cymru rhag i rhywrai ei gyhuddo o estyn ffafrau ? Y mae Cymru'n haeddu ffafrau oddiar law y Llywodraeth os oes rhywun, ond rhaid i ni bob amser ymladd hyd yn oed am gyfiawnder.. Nid ymosod ar yr Aelodau Cymreig yw fy am can. Y mae gennyf y parch dyfnaf iddynt, ac yr wyf o dan rwymau mawr i ddiolch i amryw ohonynt am y cymorth parod a rodd- asant i bob apel a wnaed atynt ar ran ugeiniau o fechgyn Cymru yn eu helbulon wrth ym- restru. Apelia Cymru atynt ar hyn o bryd i fynnu eglurhad llwyr ar y tor addewidion a'r amharch parhaus a deflir ar swyddogion a Byddin Cymru.—Yr eiddoch, Anfteld, 26.9.16 W. O. THOMAS Y Goleuad 'A Y Goleuad" a'r Bedyddwyr. Olygydd Y BRYTHON ANNWYL Syit,-Crefaf am gongl fechan o'r BRVTHON i wneuthur, os gallaf, wenwyn Y Goleuad yn ddiniwed gyda golwg arnaf fi a'm h enwad. Galwo dd golygydd Seren Cymru fy sylw at y orawddegau canlynol ynY Goleuad mewn cyfeiriad ataf fi:" Dywedodd mai ym- ladd dros egwyddorion yr oedd y Bedyddwyr, tra mai'r Corff oedd fwyaf sectyddol. Trueni nas gallai ddweydhynny yn rhywle heblaw'r Deheudi r, oherwydd y mae ymddygiad eglwysi Bedyddiedig y JDeheuair yn dweyd mai hwynthwy biau'r goron am sectyddiaeth, a 'does neb am warafun iddynt ei chadw." Ni ddywedais o gwbl yr hyn a briodolir imi, ac yr oedd yn amhosibl i neb a'm gwrandawai gamddeall fy ngeiriau. Defnyddiais ymad- rodd cryf i fynegi sel a ffyddlondeb enwadol (nid sectyddol) y Methodistiaid dywedais yr edmygwn hwynt am hynny, a'u bod yn bat- rwm i'r Bedyddwyr yn hynny i'w hefelychu. Rhoddais glod i'r Methodistiaid, nid anghlod, ac nid oes esgus dros yr anwiredd noeth a ddyfynnwyd, neu a luniwyd, gan y Goleuad. Y mae cymal cyntaf yr ail frawddge yn wirion- ffol, a'r gweddill yn llawn gwenwyn sect- yddiaeth." Gwna'r Goleuad y peth hwnnw y condemnia, fi o'i wneuthur. Daw'r hyn sydd bechod ynof fi yn rhinwedd a gras ynddo ef- Fe ddywedir wrthyf y parheir i ymosod arnaf yn Y Goleuad, ac yr aiff ei fran ddu yn dduach o hyd. Ni fu'r ymosodwyr yn ddigon moes- gar i anfon i -mi'r!Gole,uad, ac oni buasai i eraill fy hysbysu, ni allwn amddiffyn fy hun. Hawdd gennyf gredu naddangosodd fy nvhyfeillion ymlilith y Methodistiaid mo'r ymosodiadau i mi am fod arnynt gywilydd ohonynt. I D. POWELL j

TOlepbone-Anfield. 809 L155 KENSINGTON.ILIVERPOOL. R. W. EVANS, funbhal dibectob. All Orders personally attended to throughout. I P. Lloyd Jones FUNERAL DIRECTOR, 364 Stanley Rood, L'pool. TELEPRONE-261 BOOTLS. TELEPHONE—575 "ANFIELD. J. T. JONES, Funeral Undertaker, EVERTON 4L1u5hsT™scW. and SS .BrecJs Roa LIVERPOOL. Funerals personally arranged to all parts. Why go to Town ? When the Shorthand & Typewriting ACADEMY, 4 TRINITY ROAD, give pupils a practical business training in Shorthand, Typewriting, and General Office Routine equal to any City School. No Failures. Day and Evening Classes. Apply Principal. BARGAINS.-Underwoods, Remingtons, Yosts, Smith, Premier, Barlocks, Em. pires, Oliver, Slicks, Royal Standard, from 12 new condition, See the REX £23 worth for 12 guineas.-LONGMORIC, 41b North John Street, Liverpool, Sole Agency Caron& Portable Typewriters. C00K& TOWNSHEND Special Value this week. Boys' Oilskin Coats, 8/6 to 12/6 Boys' Sylkoyly Coats., 1.4/6 to 21/6 Splendid Selection of Boys' Sports Suits, Rugby Suits. 12/6 to 15/6 15/6 to 21/6 Boys' Covert Coats, 12/6 to 21/- Gentlemen's Business Suits-to measure, 50P, 55/- and 63/- Byrom St. & Dale St., LIVERPOOL. For Baths, Lavatonea,Cto<ets, Bra« Httingt F Lead Pipes, etc., apply to- JAMES CHEW CO., Plumbers' Merchants & Brassfounders, Tel. No. 58 o9 60-PARADISE STREER, Bank 3402. LIVERPOOL a Manufacturers of Copper Cylinders, Boilers, and Gas' WadhingpBoHerg. DIM TALU YMLAEU LLAW. ARIAN YN FENTHYG. iyn ddistaw bach), mewn symiau bach neu faws (heb fod llai na £101 AR ADDAWEB T BENTHYCIWR II HU& SBFYDLWYD BBS 46 MLYNEDD. ac yn awr yn rhoi £ 80,000 YN FBNTHYG BOB BLWYDDMT Am dafien a thelerau ymofynner a George Payne a'i Feib., S Crescent Road, Rhyl, a 16 School Lane, Liverpool, PAINLESS DENTISTRY. J. P. LAMPLOUGH'S (Son of the late J. Lamplongh, for many years in the Dental Profession at Mold and Holywell). Dental Surgery, 235 EDGE LANE, LIVERPOOL. Iffoars-10 a.m. to 8-30 p.m. Consultation free. Tel. 245 Anfield. BARDDON1AETH GORONWY OWEN. Chweched- Argraffiad. Gyda Bywgrailiad gan Pedrog a Llyfrbryf. Amlen, Is. Swyddfa'rl"Brython," Ler,pwl, For Bedsteads and Bedding. w. WHITTLE SON & STOTJ, LTD., 116, 118 & 120 WHITECHAPEL, LIVERPOOL. II At 0 Telephone 2137 Royal.