Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
9 erthygl ar y dudalen hon
..DYDDIADUR. I
DYDDIADUR. I HYDBETF 17. 29-li-yman.a Bedyddwyr Lerpwl Vr Oyffinlau TAOHWEDD. I-Elstddiod Queersferry 18-<Jytø.rtod Oystadleuol Mynydd Seion 19-Oyfarfod Pregethu Great Mersey Street RHAGFYR 26-Eisteddfod Treuddyn
Gyhaeddwyr y Cymud : Y Saboth…
Gyhaeddwyr y Cymud Y Saboth nesaf Y METHODISTIAID CALFISAIDD PRINCES ROAD-10 a 6, W. O. Jones DAVID STREET—10.30 a 6, 0 Lloyd Jones FMCTAKENCE STREET—10 a 6, O. J. Owen DOUGT,AS ROAD-10 a 6, CHATHAM STREET—10.30 a 6, D Jones CROSSHALL ST—10.30 a 6, W M Jorcesi, Llansantffraid ANFIELD ROAD—10.30 a 6 Wro. Owen, Conwy NEWSHAM PARK—10 a 6. R. Aethwy Jones BooTLE-10 a 6, D. D. Williams PüKFIELD-IO.30 a 6, G. W. Griffiths SEACOMBE—10.45 a 6.30, E. J. Evans GARSTON-10.30 a 6, J. Daniel Evans RoCK FERRY-10.30 a 6, G. Roberts Jones WALTON—10.30 a 6, L. Lewis WATERLOO—10.30 a 6, Gwel hysbysiad PEEL ROAD—10.30 a 6, R. W. Roberts EDGE LANE—10.30 a 6, :b.. R. Hughes WEBSTER ROAD-10.30 a 6, J. Owen LAIRD STREET—10.30 a 6, T. J. Rowlands WOODCHURCH ROAD-10.30 a 6. H H Hughes NEW BRIGHTON—10.30 a 6. J É Davies, Treffynnon WEST KIRBY—11 a 6.30, J OweniLloyd. Siochdre SOUTHPORT-10.30 a 6, J. H. Morris HUYTON QTJARRY—10.30 a 6, WHISTON-10.30 a 6, Wm. Hughes ST. HELENS-R. Davies, Southport ST. HELENS JUNCTION—J Peron Jones SKELMERSDALE—10.30 a 6, R Humphreys, Swinton WLOAN—2-30 a 6, Griffith Jones ELLESMERE PORT—10.30 a 6, A^HTON-IN-MAKERFIELD—10.30 a 6, Enoch Rogers V PPER WARWICK STREET-6.15, BANKHALL-6.15,-Tom Parry SMITH STREET-B. Elias Evans MIDDLESBROUGH—10.30 a 6.30. R. P..Jones SUNDERLAND-10.30 a 6, W Williams SPENNYMOOR—10.30 a 5.30, Diolch amy Cynhaeaf EASINQTON—10.30 a 5.30, Cyfarfod Gwjddi ELDON-IO.30 a 5.30, T. J. Owen SUTTON OAK (Undebol)—10.30 a 5.30, J Evans,Birken'd YR ACHOSION SEISNIG. OAKFIELD ROAD-10.30 a 6.30, J. Lewis Jenkins EVERT ON BROW—10.45 a 6.30, Oliv er Williams CATHARINE ST.—11 a 6.30, J. Talog Davies SFELLOW LANE-ll a 6.30, 1ASCAr.D-10.45 a 6.30, Emlyn James BREEZE HILL-ll a 6.30. H. Ridehalgh Jones ORRELL, BOOTLEll a 6.30, J. Howell Evans' WILLMER RD.—10.45 a 6.30, E M Griffiths, Two Mills FLYRANXIBYNWYR TABERNACL—10-45, T Price Davies, 6.30, 0 L Roberts PARK ROAD-10.30, J J Roberts, 6, J Vernon Lewis GROVE STREET—10.30, W Roberts, 6, Dr. Owen Evans CLIFTON ROAD- 10.30, W James, 6. W A Lewis GT MERSEY ST- 10-30, W A Lewis, 6, Wm. James. Abertawe MARSH LANE—10.30, John Parry, 6, Albert Jones *WC KENSINGTON—10.30, J Vernon Lewis. 6, J J Roberts TRINITY ROAD—10.30, Dr. Owen Evans, 6, W Roberts LISCARD-I0.45, 0 L Roberts, 6,.15, T Price Davies VITTORIA ST- 10. 30, A Jones, 6, John parrY, Mostyn HEATHFIELD RD.— 10.30 YsgolJ2.30, Dr. Owen Evans BALMORAL ROAD-10.30 a 6, R G Thomas EARLESTOWS—10.30 a 5.30, T C Jones, Lerpwl PRESCOT-10.30 a 5.45. H-R Roberts THATTO HEATH—5.45, David Ellis, Sutton SOUTHPORT-ll a 6.30, ASHTON-IN-MAKERFIE&D—10.30 a 5.30.T Evans,Culcheth SOMORNE—10.30 a 5.30, WIGAN-2.30 a_6, Wm. Jones, Ashton Y WESLEAID OARFIRLD-10,30, G Evans, 6, R. W. Jones SPELLOW LANE—10.30, E W Owen. 6. T. Isfryn Hughes BOOTLE-10.30. R. W. Jones, 6, Pryce Hughes EDGE HILL-10.30, Cyf. Gweddi, 6, E W Owen KNOWSLEY ROAD—10.30, T I Hughes, 6, H Williams MYNYDD SEION—10.30.R W Davies, 6,J Cadvan Davies BIRKENHEAD—10.30, E. Davies, 6, R. W. Davies WIDNES—1030 a 6, W. R. Williams GARSTON—2.30. J Cadvan Davies, 6, J Lloyd Jones EGREMONT—10.45, J Cadvan Davies, 6, E. Davies ASHTON-IN-MAKERFIELD—10.30 a 6, EARLESTOWN-2 a 5.30, GOLBORNE-2 a 5.30. SPRING VIEW—10.30 a 6, LEIGH—10.30 a 5.45. ^T.JRFFELENS—> Y# BEDYDDWYR. EVERTON VIL—10.30,D Powell, 6,Diolch am y Cynhaeaf EASLSFIELD ROAD-10.30 a 6, T. Michael BOUSFIELD STREET—10.30 a 6, M. Griffith EDGE LANE—10.30 a 6, BALUCU ROAD—10.30 a 6, P. Williams WOODLANDS—10.30 a 6.15 J. Davies SEACúMBE-l0,45 a 6,15, J Griffiths, BwcIe PAIMBRSTON DRIVE—10.30, L W. Lewis, 6, E. W. Wynne EGLWYS RYDD Y CYMRY OANNING STREET—10.30 a 6, T G Ellis, Cerrig y drudion HIGH PARK ST—10.30 e 6, R L Williams BOOTLE—10.30, W. O. Jones, 6, R T Roberta BJRKENHEAD-10.30 a 6, DONALDSON STREET—10.30, Cyf. Gweddi, 6. W 0 Jones em YR: EGLWYS SEFYDLEDIG DEWI SANT-11 a 6.30, R. D. Hughes < ASAPH SANT—10.45 a 6.30, S. Jones-Parry DEINIOL SANT—11 a 6.30, Onfflth Jones WINIFRED SANT—11 a 6.30, J. Hughes
Advertising
CAPEL M.C. RAKE LANE, NEW BRIGHTON. Pregethir yn y Capel uehod fel y canlyn :— Hydref Parch. 15—J. E. Davies, Treffynnon. 22-Thomas Hughes, B A., Blaenau Ffestiniog 29-J. Qwynoro Davies, Barmouth
Family Notices
PRIODAS PRITCHARD-THOMAs-Rydref C"yiig nghapel Salem, Penmaenmawr, gan y Parch. W. Keinion Thomas, y Parch. R. J. Pritchard, B.A., (Casnewydd, gyn o Benxnaermvawr), a Miss Myfanwy Thomas, merch y diweddar Mr. Wn. Jones Thomas, Rossett Avenue, Lerpwl.
Advertising
Liverpool Guardian Trade Protection Society Thome 4865 Bank. Wir> f'caoajtioa The Oldest Provincial TRADE PROTECTION SOCIETY A MUTUAL SOCIETY Governed by a Board of Honorary Directors. or terms write—F MEATHER, Secretary, 41 North John Street. Livervo "SOME" BARGAIN LIST. RYDER two-stroke, two-speed, fitted with new Bates tyrere-enamelled and over-hauled, in perfect condition. £ 22/10/ MOTOSACOCHE, 2i h.p., four-stroke, splen- did running order. £ 14. THREE 3! h.p. RUDGE-MULTIS, in perfect running order, at £ 32 10s., £ 39 10s., £ 47 /10. Any make of machine taken in part payment at Rudges, 10 1 "Sold Street, Liverpool. HOW MUCH MONEY HAVE YOU .pent in tram fare, and how much time have you dinto spend it. In these days of high prioes, would it not be good policy to save both your money and time by investing in a high-guade cyele at pre-war price of Y,6 19s. 6d. We are making a complete show in cur window. RUDGB-WHITWORTH, Ltd., 101 B Id Street, Liverpool.
DAU T U"R AFON, I
DAU T U"R AFON, I TYSTER-GENEDLAETHOL PEDROG. Yr Apel Annwyl Gydwladwr, Y mae'r afiechyd teuluol blin sydd wedi dyfod i ran ein cyfaill hoff, y Parch. J. 0. Williams (Pedrog) ers amryw flynyddoedd bellach, ac erbyn hyn wedi terfynu ym marwolaeth Mrs. Williams, ynghyda'r afieckyd perscmol sydd wedi ei ddal ef ei hun yr wythnosau diweddaf wedi arwain ei gyfeillion yn Lerpwl a'r cylch i dybied fod yr adeg bresennol yn un briodol iawn i gydnabo&mewn modd teilwng ei was- anaeth maith yn y Pulpud trwy'r Wasg, ar y Llwyfan, ac-yn arbennig fel un o'r Prif-feirdd Cenedlaethol. I'r pwrpas hwn y mae Pwyll- g-r cryf wedi ei ffurfio, ac ar ran y eyfryw yr ydys yn cael yr anrhydedd o apelio yn awr at yr holl genedl. Afraid hollol ydyw i ni geisio egluro hawl Pedrog i gydnabyddiaeth o'r fath Y mae ef ei hun, trwy ei ysbryd rhagorol fel boneddwr Critsionogol, trwy ei bregethu aruchel, fel Gweinidog da i Iesu Grist, fel Llenor a Bardd Cenedlaethol, trwy ei gyn- hyrchion lluosog ac arobryn, wedi gwneud hynny'n anhraethol fwy effeithiol nag y gallem ni na neb arall ei draethu. Yn unig dywedwn y bydd yn llonder mawr gennym dder?yn y rhodd leiaf at yr amcan hwn. Y mae'r mudiad eisoes yn cael cefnogaeth galonnog ein prif arweinwyr cenedlaethol. Y mae eglwysi'r cyleh, o bob enwad, yn cym- ryd y mater i fyny, ac y mae'r Wasg Gymreig yn rhoddi i ni ei chefnogaeth lwyraf. Cyd- nabyddir pob rhodd yn Y BRYTHON a r Tyst, dau newyddiadur y mae ein cyfaill wedi gwas- anaethu ei genedl a i oes drwyddynt ers I amryw flynyddoedd.—Ydym, ar ran y Pwyllgor, yr eiddoch yn gywir, DAVID JONES, Llywydd. R. H. MORGAN, ROBT. ROBERTS, Trysoryddion. O. L. ROBERTS, R. VAUGHAN JONES, Ysgrifenyddion. Gellir talu r tanysgrifiadau i unrhyw gangen perthynol i r London City & Midland Bank, fel y canlyn "To the Credit of the Treasur- ers, Pedrog Testixnonial, at the 26 Castle Street, Liverpool Branch." Hanes Methodistiaith Lerpwl a'r Cylch: A pel. MAE n hysbys i lawer bellach fod ymdrech yn cael ei wneud i gasglu ynghyd "Hanes yr Achos o fewn cylch Cyfarfod Misol Lerpwl," gyda'rbwriado'igyhoeddi Gresyn na fuasai rhywun wedi ymgymeryd a hyn yn gynt, pan allesid manteisio ar gynhorthwy brodyr yr oedd eu hatgofion am yr Achos yn estyn ymhell yn ol. Ond gwell hwyr na hwyrach. Mae'r Cyfarfod Misol wedi gofyn i ysgrifen- nydd y llinellau hyn ymgymeryd a'r gwaith. Apelir, trwy hyn, at yr eglwysi i gwblhau'r gwaith hwn yn ddiymdroi. Apelir hefyd at frodyr a chwiorydd a fu'n trigiannu yn Lerpwl neu'r cylch, ac mewn cysylltiad a r eglwysi, ond sydd erbyn hyn wedi ymfudo i Gymru neu i wledydd tramor, am unrhyw gynhorthwy a allont hwythau ei roddi gyda hyn o waith, Diau fod gan ami un ononynt atgofion byw am ddigwyddiadau hynod ynglyn a r achos. Byddai atgofion am seiadau neu odfeuon hynod, a disgrifladau o hen gymeriadau hynod ynglyn a'r gwahanol eglwysi, yn dra derbyn- iol. Gellir cael llawer o wybodaeth ddiddorol a gwerthfawr o hen lyfrau cofnodion a llyfrau cyfrifon, adroddiadau eglwysig a dyddiaduron hen flaenoriaid. Os oes llyfrau o'r fath yn dal cysylltiad ag eglwysi y cylch hwn ym medd- iant rhywun, byddwn ddiolchgar am gyfle i'w gweled, ac ymrwymaf i'w dychwelyd os gofynnir hynny. Mae'r Drysorfa o'i chy- chwyniad o fewn cyrra»4d, a bwriedir mynd trwy bob cyfrol ohoni, fel na raid dyfynnu unrhyw beth sydd wedi ymddangos ynddi hi ond os gwyr rhywun am hanesion o ddiddordeb ynglyn a'r achos yn Lerpwl wedi ymddangos mewn newyddiaduron neu fisolion eraill, byddaf ddiolchgar am gael galw fy sylw atynt. Rock Ferry. OWEN J. OWEN. O.Y.-Cyfeirier pob gohebiaeth ataf am y misoedd dyfodol i Brightholme, Hydro Avenue, West Kirby, Cheshire. TEML GWALIA, EDGE LANE.-Nos Fawrth, yr wythnos ddiweddaf, agorwyd y Demi ar ol ychydig wythnosau o seibiant. Llawenydd oedd derbyn tri o'r newydd, sef y Br. Glyn Roberts, Botanic Road, a'r Chwiorydd Mrs. Edwards a Mrs. Williams, Phillimore Road. Cafwyd can gan y Br. Griffith Davies. Pianoforte Solo gan y Chwaer Phyllis Ed- wards. Can gan y Chwaer Mary Evans, Edge Lane. Pasiwyd i anfon llythyr o gyd- ymdeimlad a'r Br. Parch. D. Jones yn ei waeledd. Deallwn ei fod yn graddol wella dymunwn iddo adferiad buan. Hefyd y Chwaer Williarns, R mer Road, yn ei gwael- edd a'i phrofedigaeth o golli ei dwy chwaer. Refyd pasiwyd i anfon llythyr o gydymdeim- lad a Mr. a Mrs. Lewis, Cameron Street, yn eu profedigaeth chwerw o golli eu hannwyl fab, Pte. R. J. Lewis, a gyfarfu a'i ddiwedd yn Ffrainc ychydig wythnosau'n ol. Yr oedd yn un o aelodau ffyddlonaf a mwyaf gweithgar y Deml. Teimlwn golldd fawr ar ei ol, L ywyddwyd gan y P.D. Br. John Williams, -Cymracs. Y DDIWEDDAR MRS. MOSBS ROBERTS, HALSBURY ROAD -Daeth y diwedd i'r chwaer ragorol hon gyda sydynrwydd braw- ychus Medi 23, aethai hi a'i phriod i Lanelli am-wythnos o wyliau, ac i edrych am her. thynas iddynt Drannoeth wedi cyrraedd Llanelli, yr oeddynt yng nghapel Als ar hyd y Saboth ond ddydd Mawrth, gwaethygodd ei hannwyd hyd brynhawn y dydd Saboth dilynol, pan orffennodd ei gyrfa mewn tawel- wch hollol Gwraig fucheddol, gymwynasgar, siriol a neilltuol garedig ydoedd Gweithiodd hi a'i phriod yn egniol gyda'r achos yn Ken- sington, lle'r oedd yn aelod bron er dechreu'r eglwys. A phan oeddis yn adeiladu'r capel presennol, ni fu neb yn fwyhael ac ymdrech- gar na hwy Casglasant yn helaeth. A rhoddasant eu gwasanaeth gwerthfawr i. edrych ar ol y capel am flynyddoedd am gyd- nabyddiaeth fechan, er mwyn helpu clirio'r ddyled. Llawer dysglaid o de a roddodd i aelodau'r capel oedd yn byw'n mhell, a phobl ieuanc ar eu dyfodiad o Gymru, i beri iddynt deimlo'n gartrefol, fel y prawf yr enghraifft a ganlyn Gwraig ieuanc yn dod at yr ysgrif- ennydd yn Hollinwood, Manchester, ychydig ddyddiau'n ol, ganholi am Mrs. Roberts, gan ddymuno cael ei chofio ati, a diolch iddi am lawer cwpaned o de a llu o gymwynasau a gafodd ganddi pan mewn gwasanaeth yn Lerpwl Claddwyd hi y 4ydd cyfisol, yn Llanelli. Yn ol syniad y meddyg, dyna oedd ddoethaf, er y buasai'n -dda gan lu ohonom pe buaasi ei beddrod yma, er cael gollwng deigryn ar ei bedd. Gwasanaethwyd gan y Parch Idris Davies, B A, Capel Als. Loes drom i'w phriod a'r unig fab, Mr. Wm, Rob- erts, oedd ei cholli mor sydyn ac hefyd ei gadael mewn bedd mor bell. Mae Bertie, mab ieuengaf Mr. a Mrs. Robt. Jones, 60 Wadham Road, Bootle, wedi ei glwyfo yn Ffrainc, ac yn awr yn gorwedd yn ysbyty Stockport. Darn o shrapnel a'i tarawodd yn ei ysgwydd. Hyderir nad yw'n ddifrifol iawn, ac y caiff adferiad buan. Efe'n un o fechgyn eglwys M.C. Stanley Road, wedi bod yn y ffosydd ers misoedd, ac wedi cael ami ddiangfa gyfyng. Derbyniodd Mr. a Mrs. John Jones, Regent Road, Bootle, air fod eu mab, John Daniel, wedi ei ladd yn Ffrainc. Gwr ieuanc galluog ac addawol iawn oedd ef, yn aelod defnyddiol a gweithgar yn Eglwys Rydd y Cymry, Bootle, lie y mae ei dad yn flaenor er cychwyn- iad yr eglwys. Cydymdeimlir yn ddwys a'r tad a'r fam a'r teulu o dan eu croes drom. Nawdd y Nef fyddo drostynt. Dyma ddyfyniad o lythyr un o'n bechgyn sydd yng ngwlad y Struma gyda'r Salonika Force I have just come back from a visit to the Infantry Transport in the plain. The ride was quite pleasant, and I went through fields of maize and vineyards, huge acres of water melons and fields of kidney beans-all now rotten and tarnished with the taint of war. The grapes are ripe and profuse, but hey rot the melons are also ripe, but they ■' rot—save here and there a few partially eaten by our soldiers, and now lie frizzled by the sun. The villages are evacuated, and nothing remains but the houses with the solitary church with its white minaret like a candle pointing to the sky. In the villages held by the enemy, the minarets remain unham ed. Shrapnel and high explosives are rained on the villages, yet these slender towers bear a charmed existence. Y DIWEDDAR MR. EDWARD H. JONES. Mab i Mr. a Mrs. J. Rhydwen Jones, Gwyn- fryn, Garden City, Wavertree, oedd Eddie -fol y gelwid ef gan ei gyfeillion agos. Ryw dair blynedd yn ol y bu farw brawd iddo Robert yr hwn a godasai i safle uchel ar staff Llyfrgell -Williani Brown Street, a dyfodol disglair yn ymddangos o'i fiaen. yn amtr, dyma'i frawd leuengaf ac olaf wedi ei ddilvn Dyn ieuanc 0 feddwl cryf a gwybodaeth eang oedd Eddie." Meddai annibyniaeth medd- wl a gallu i ffurfio barn drosto'i hun, heb fodlom ar fod yn ddim ond carreg ateb i rywun arall. Yn gyson a hyn, yr oedd yn nodedig o agored a diragrith yn ei vmddiddan Rhoddes yntau, fel ei frawd, ei fiydar lwyddo yn ei alwedigaeth, a bu ei 4ei-lad ? ddvlet- swydd, ei hoSter o 'artref, a'i chwaeth at wybodaeth, yn foddion i'wgadwrn? ofera ei oriau hamddenol ar wagedd. Enillodd skfle uchel ie\ manager mewn cwmni ma.na? a d^g^yhd iddo ddyfodol IIwyddiannus Dygid y dystiolaeth uchaf rw?S?EdT?? ??- ddiwydr-ydd gan ei feistn. iSd bynni yn ddiweddar cafwyd arwvddior. ?X fod aaechyd difnfol wS gafael ynddo yntau ac erbyn hyn y mae'r dyn ieuanc rhagorol hwn wedi ymado Yr oedd yn aelod o eg? Kensington o'i faboed, ac yn cymryd r? cS yng nghyfarfodydd y bobl ieuainc. Claddwjyd ef fyng Nghladdfa Anifeld, pryd v gwemyddid gan y Parchn. O. L. Roberts a Houghton Thomas. Yr oedd y wreaths vn sington yn h&rdd ar ran Pobl ?uanc Ken- sington. CYMDEITHAS CYMRTJ FYDD ANMELD Agorwyd tymor gaeaf yr uchod nos Fawrth ag ymgomwest a chyngerdd,-rhaglen yr olaf trwy garedigrwydd Mis. Howard Stephens. Llywyddwyd gan Mr. Robert Roberts, YU., a chafwyd arlwy gerddorol uchel, y AaS elen yn derbyn cyrnradwyaeth amiwg achy?S gwladgarol i'r cwbl. Yr oedd ?ryw?r bechgynorGatrawdGymreig yn Litherland yno a chaw?ant fwynhad anarferol God save the king. Pedwarawd, The Rosarij y dyrfa Break 0' D?, Miss Norah Saunders ?eSc?? M^ Betty Robinson ar y crwth Mr. Frank Creswell, L.R.A.M. j Thank GodforaqaZen Mrs. Hanley B?, ?.<? 6??., Miss Eillie Murray; ar y crth, Mr. Frank Creswell; On the ?c?, Miss Norah Saunders At Da??, Miss Betty Robinson ar v cwth Mr. Frank Creswell ??., that pa88 in the mgnt, Miss LiUie Murray Y ?,?,? Gwyn a  Pach, Mrs. Howard Stephens. Hen Wlad fy ?V/??M. Bwriedir darparu ar gyfer y milwyr clwyfedig yn ystod y gaeaf yn y ffurf o ymborth a the, ac y maent yn awr yn rhydd i holl ragorfreintiau'r Gymdeithas. Apelir at yr aelodau a chyfeillion am gyn- horthwy ariannol at yr amcan clodus. Hefyd anfonir yn gyson barseli at y milwyr sydd yn awr yn ffrynt, ac y mae'r llythyrau a dderbynir oddiwrthynt yn dangos eu mawr werthfawrogiad o'r rhoddion. Y mae y Roll of Honour perthynol i'r Gymdeithas yn 80, ond trist ydyw gorfod cofnodi fod 6 ohon. ynt wedi eu Iladd, heblaw 18 wedi eu clwyfo neu ar goll. Fel teyrnged o barch i goffadwr- laeth yr ymadawedig, safodd y cynhulliad ar en traed mewn distawrwydd am rai munudau Cafwyd oychwyniad addawol i'r tymor eleni er gwaethaf yr amgylchiadau presennol, a mawr hyderir y bydd llwyddiant yn dilyn gwaith ffyddlon y swyddogion difIino. Diolchwyd i Mr. R. Roberts am lywyddu, i Mrs. Howard Stephens a phawb a wasan- aethodd gan Mri. Wm. Thomas a R sethodd gan Mri. Wn). Thornas a R,
Basgodaid olp Wlad. I
Basgodaid olp Wlad. I BAGILLT. Cynhaliwyd Eisteddfod lwyddiannus yng nghapel Bethania, gan Wesleaid Cymreig Ebenezer, Medi 27. Cyn. hulliad mawr, a safon y canu a'r adrodd yn uchel. Tipyn o anturiaeth yw cynnal Eis- teddfod y dyddiau hyn, ac anaml ydynt ond gweithiodd y pwyllgor yn egniol. Llywydd- wyd gan Mr. Waterhouse. Treffynnon, ac arweiniwyd gan Mr. Joseph Edwards Y.H., Beimiadwyd gan y rhain Cerddoriaeth, Mr. G. W. Hughes, G. & L.T.S.C., Lerpwl barddoniaeth y Parch. E. Lloyd; adrodd, y Parch. E. Lloyd a Mr. Goodman Edwards;' traethodau y Parchn. D. P. Hopkins a D. Meurig Jones. Traddododd pob un feirniad- aethau da ac addysgiadol. Cyfeiliwyd gan Mr. W. Nuttall, L.L.C.M., Mostyn. Enillwyd y prif wobrwyon fel hyn y Brif Gystadleu- aeth Gorawl: anthem, Lead, kindly Light (trefniad o gan Pughe Evans gan J. E. West, ac a ganmolid yn fawrgan y be"miad)-ym- geisiodd dau gqr, a chanasant yn neilltuol o dda y goreu, Fflint, o dan arweiniad Mr. Robert Parry. Ymgeisiodd tri phedwarawd, ac enillwyd gan Barti Mr. Hebson, L.R.A.M., organydd capel Pembroke, Lerpwl, a roddodd ddatganiad galluog o ddarn heb gyfeiliant. Yn y brif unawd, yr oedd Miss Alice Edwards, (Gronant)-Hear ye, Israel, a Mr. D. R. Jones (Gwrecsam)—It is enough, yn gyfartal. Cystadleuaeth gampus oedd hon, a chanodd y ddau oreu yn feistrolgar. Enillodd contralto y pedwarawd buddugol ar ddatganiad neill- tuol o deimladwy o Good Bye (Tosti). Gwnaeth Mr. Will Jones, Whetstone Post office, ysgrifeiinydd ardderchog, a haedda lawer o r clod am y llwyddiant.^—Sylwedydd. 0 BENMAENMAWR Priodi.-Ddydd Gwener diweddaf, yng nghapel Salem, Pen- m&enmawr, unwyd mewn glan briodas y Parch. R. J. Pritchard, B.A., Casnewydd, (gynt o Benmaenmawr) a Myfanwy, merch y rSweddar Mr. William Jones-Thomas, Rossett Avenue, Lerpwl. Gweinyddwyd gan y Parch. W. Keinion Thomas, Port Dinorwic, a chymerwyd rhan hefyd gan y Parchn. Caleb Williams, G. Owen (W.), a R. Dewi Williams (M.C.). Y forwyn briodas oedd Miss Annie Fox, o Market Harborough a'r gwas, y Parch. Jenkyn Lloyd. Cyflwynwyd y briod- ferch gan ei brawd, Mr. Alwyn Thomas. Ymadawodd y pâr i dreulio ychydig ddyddiau yn West" Kirby. 0 LAN FFESTINIOG.- Y mae Mr. a Mrs. Alfred Woolford, Pen y Bont, mewn l dyfnder gofid oblegid y newydd trist fod eu mab, Sergt. Philip Woolford, R.E., wedi cae [ ei ladd yii Ffrainc, arjyr 2fed or inis hwn.i yy., oedd yn y rhyfel ers tua dwy flynedd, wedi ymuno ar unwaith ac o'i wirfodd pan dorrodd y rhyfel allan yn llawn awydd o'r cyntaf i roddi ei fywyd i lawr os byddai raid ac wedi bo d yn yr yxnladd ers dros ddeunaw mis. Fe'i clwyfwyd deirgwaith ac a fu'n gorwedd fisoedd rai yn fisoedd rai yn ysbytai Ffrainc eithr gwellhai bob tro, ac a ail-ddechreuai ar yr ymladd Dim ond rhyw fis oedd er pan ddychwelasai gartref i briodi un o rianedd Deheudir Cymru ac y [mae ei weddw ieuanc a'i rieni yn ddwfn eu gofid am golli un o'r llanciau dewraf a mwyaf hoffus ar y ddaear, ac yn batrwm o siriol a diragrith ei foes. Y Duw da a'u cysuro yn eu hiraeth.
Advertising
tglnys y MX., Crosby Rood, WATERLOO. Cyfarfod Pregethu, Nos Sadwrn a'r Saboth, HYDREF 14 a'r 15, 1916. Trefn y Moddion- Nos Sadwrn, am 6.30- Parch. D Cwyfan Hughes, B.A., Bryndu, a'r Parch, D. Tøcwyn Evans B.A. Saboth, am 10.30, Parch. D. Cwyfan Hughes- „ 2.30, Parch. D. Tecwyn Evans 6, Parchn. D. Tecwyn Evans By D. Cwyfan Hughes Eisteddfod fowr Queen's Ferry Hall, Queen's Ferry. Nos Fercher, Tach. 1 1916, 1. UNRHYW UNAWD I FAB. ii Ili a dressing cast hardd. 2. UNRHYW UNAWD I FERCH. £ i ji j- a Glawlen sidan. • 3. UNRHYW DDEUAWD. £ I. 4. UNRHYW ADRODDIAD (Cymraeg neu Saesneg). 15 a chadair hardd. 5. UNRHYW ADRODDIAD i rai dan 16: I, .)- ac Oiiawr Z, 3 3, 2 6. UNRHYW AI.AW GYREIG i rai dan 16; 5 a phar o Vases cain. 7. CANU PENILLION, pob oed. ie /6 a Fountain Pm gwych. Beirniad y Canu: Mr. G. W. JONES, Prestatyn. Beirniad yr Adrodd: Mri. J. H. JONES, Golygydd Y BRYTHON, a LLEW DEULYN, Nantlle. Cyieilydd Mr. NUTTALL, Mostyn. Cynhelir Rhagbrawf ddydd yr Eisteddfod. Am fanylion pellach ymofynner A Mr. W. E. ROGERS, Saltncv Cottage, Queen's Ferry, neu LLEW DEULYN, Station Road, Queen's Ferry. Cymdeithas Genedlaethol^ Gymreig Lerpwl. TYMOR 1916-17. Cynhelir y ..Cyfarfod Agoriadol.. YN Y ROYAL INSTITUTION, ColquittJSt. Nos Wener, Hydref 13, 1916 pryd y ceir Noson .gy;IsVr Delyn a Ohanu Penillion, gan y Parch. T. Miles Jones, Treuddyn. Wrth y Del- yn Telynoros Maldwyn. o- x, Cymeriry Gadair am 7.45 gan DAVID JONES. Ysw. (Cadeirydd y Gymdeithall). Qwahoddiad cynnes Qymry'r ddinas fod yn bresennol. CAPEL MYNYDD SEION, PRINCE'S AVBNUE, LEBPWL, Nos lau, Hydref 12fed, traddodir DARLITH gaD Y Parch 0, Tecwyn Etans, 8,4. Testun-" LLYFR JOB." CADEIIVYBD • Wm. Venmore, Ysw-, Lerpwl- Dechreuir ani 7.30. Tocynau, 6ch. yr un. Eistadtifod Plant Bootle, Nos Sadwrn, Ionawr 27. TESTYNATJ (Agored i Bootle a'r Cylcli). I-AIL GYSTADLEUAETH GORAWL,- 16 i 20 mewn nifer, Can y Cryd" (J. Price, Beulah). (Yn agored i'r byd). 2—PRIF. GYSTADLEUAETH GORAWL, 25 i 30 mewn nifer, Can a Bio dau (D. J. de Lloyd, Mus.Bac.). 3-CERDD YSTUM, i bartion heb fod yn llai nag 8 nag yn fwy na 16 o rifedi. Y cys- tadleuwyr i ddewis eu cerdd. 4—UNAWD I FECHGYN NEXT ENETHOD (rhwng 13 a 17 oed), Y Deryn Pur (Songs of Wales Brinley Richards neu The People's Welsh Songs). Beirniad Gerddorol J. BRWYNOG JONES, Ysw. A d-roddiadau J. H. JONES, YBW. (Gol. Y BRYTHON). Testynau cyflawn i'w cael ond anfon stamp at yr ysgrifenyddion r— ■ DAN DAVIES, DANIEL WILLIAMS, 17 Pembroke Rd., B'tle Printed and Published by tbe Pre prietors, Husb EvanS And Son., 356-8 Stinley Road, Liverpool, In tbe Crakt of Uincaatar, Tel gpi. Bootla.
IfO Big y ? ?r Lleifiad.
Parhad o tudal 5. TUSW BRITH—- Na ddiffoddwch yr Ysbryd oedd testun pregeth gyfoethog, feddylgar, y Proff. J. Oliver Stephens, B.A.,B.D., Coleg Caer- fyrddin, yn Clifton Road, Birkenhead, bore dydd Sul diweddaf. And his prayer was a banquet," ebe'm cyfaill wrth dalu gwrogaeth uchel i'r weddi a'r bregeth ar y diwedd. Diolch hefyd am ysbryd mor hawddgar, am weddeidd-dra mor ddiorchest, ac am Gym.- raeg mor lan rhag Saesneg stryt. Agorir tymor gaeaf y Gymdeithas Genedl- aethol nos yfory (nos Wener) gan y Parch. T. Miles Jones, Treuddyn, sef yn traethu ar y pethau melys a hen ffasiwn hynny—penillion telyn efe'i hun yn eu canu cystal a thraethu arnynt, a Thelynores Maldwyn chwim ei bysedd yn eu cwafrio ar y tannau. Diau y bydd yno dyrfa a hwyl tuhwnt. Diau hefyd y bydd i'r hysbysiad am Eis- teddfod Queensferry, ar tudal. 8, godi blys mewn ami i ganwr ac adroddwr fynd yno i sythu am glod a gwobr yn yr her-gystadlu sydd i fod yno y noson gyntaf o'r mis nesaf. Da gweld pethau cu'r Hen Wlad yn codi eu pennau o 'r newydd yn y cyrion lie buont dan ddwr ers cyd. Y mae'r Parchedigion R. Aethwy Jones, M.A., aD. Tecwyn Evans, B.A., yng Nghaer- dydd yr wythnos hon, yn pregethu a chymryd rhan yng nghyrddau Undeb Eglwysi Rhydd- ion Cymru. Gwelir oddiwrth yr hysbysiad fod y Parch, D. Tecwyn Evans yn darlithio'i ddarlith hyglod ar Lyfr Job yng nghapel Mynydd Seion heno (nos Iau) ac y disgwylir Mr. Wm. Venmore, un o Gymry hawddgaraf a mwyaf haelfryd Lerpwl, i fod yn y gadair. Anfonwyd y penillion a ganlyn o Ffrainc i Ystafell y Beirdd Pedrog ond hwylusaeh eu dodi yma. Teymged ei gyfaill a'i gyd- ymladdwr Lance Corp. R. Williams, ydynt i'r diweddar Private Glyn Gough Williams, Birkenhead, a laddwyd yn Ffrainc Awst 19, 1916 Do, collais fy ffrind yn y frwydr, Ac wylo yr wyf ar ei ol.; 'Chadd Glyn ddim ond diwrnod o'r ffosydd, Daeth angel ei Arglwydd i'w nol. I'w nol o swn erch y ddrycin, O'r llaid a'r dioddef a'r drin, J heddwch plant Duw yn y cyfnos. I wlad sydd yn dawel ei hin. Daeth yma a'i fynwes lawn gobaith Am wneuthur ei ran yn y gad Ond gwelais ef neithiwr yn gorwedd Ymhell o swn gelyn a'i fradi Yn gorwedd a'i wen ar ei enau, Fel un wedi cyrraedd yr hedd, Fel bachgen yn gorffwys 'rol blino, Heb ddim ol y s ie h ar ei wedd. Cyn hynny ynsiarad y buonl Am Gymru a chartref a mam, A Son am ein mamau a yrrai Ein calon gan gariad yn fflam. Cu oeddyt gennyf, fy nghyfaill, A'th fiwsig a'th wen oedd mor fwyn Pam drylliwyd dy delyn mor gynnar ? Pam tawodd dy gAn gyda'i swyn ? Wel, huna yn dawel, Glyn annwyl, Cei fyned i wvddfo d. dy Dduw, Am iti roi bywyd mor wertlifawr, Er mwyn i'th rai annwyl gael byw. Nos Sul ddiweddaf, dewiswyd y rhain yn flaenoriaid yn eglwys M.C. Saesneg Willmer Road, Birkenhead Mri. G. Johnson, T. H. Jones, A. J. Rankin, a Hugh Williams. Y Parch. J. Talog Davies a Mr. Hugh Griffiths o Catherine Street yno'n cynorthwyo, a'r bregeth yn un odidog ar Wyliedydd, beth am y nos ? Clwyfwyd mab y Parch. J. O. Williams (Pedrog) yn Ffrainc, a gorwedd y mae mewn ysbyty yn Sgotland; mab y Parch. Isfryn Hughes yn gorwedd yn glwyfedig yn Havre; a'r Preifat W. Brinley Davies, mab y Parch. Joseph Davies, Birkenhead, yn gwella mewn y4bytty yn Bombay. Cof gan ein darllenwyr am yr hanes a fu drwy holl bapurau'r deymas flynyddoedd yn ol am y bust o un o offeiriaid Iris-scf delw farmor Roegaidd, o'r ganrif gyntaf, a ddar- ganfuwyd yng Nghorwen gan Mr. John Williams, Dee View, a'r unig un o'i bath a gafwyd erioed yn y wlad hon. Bu hynafiaeth- wyr mwyaf hyddysg Prydain a'r Cyfandir yn ei hedrych. Y mae'r ddelw ddiddorol i'w gweld yn Arddang sfa Cymdeithas y Groes Gochfa gynhelir ar hyn o bryd yn Lerpwl.