Y Brython

I Rhediad y Rhyfel. PAIR Rumania bryder i'r Cyngheiriaid y dyddiau hyn. Y gelynion yw'r ymosodwyr yno. Gorfu i'r Rumaniaid a'r Rwsiaid encilio o flaen byddin Mackensen yn Dob- rudja. Syrthiodd porthladd pwysig Con- stanza, gyda chryn anrhaith y mae He i ofni, i (ddwylo'r gelyn. A ehollodd Rwda a Rumania un o'r ffyrdd goreu a'u cysylltai. Collodd y Rumaniaid hefyd eu gafael ar bont fawr Cerna Voda, yr un bont a gysyllfcai Rumania briodol a Dobrudja dros y Danube, ond nid cyn chwythu un pen iddi i fyny, a'i gwneuthur yn ddifudd i'r gelyn. Eheiliodd byddin Rumania a Rwsia i'r gogledd, heb gynnyg croesi'r bont, adydd Sadwrn darllen- em fod byddin Mackensen rhyw 25 milltir i'r gogledd i'r bont enwog, ac Hirsova yn eu meddiant. Saif Hirsova ar lecyn y medr y gelyn groesi'r Danube heb ei Iesteirio a'r morfeydd a'r siglennydd sydd mor nodwedd- iadol o'r afon honno. Y cwestiwn ydyw, A faidd gynnyg croesi, ac o gynnyg llwyddo ? Beth hefyd am fyddin y Cynghreiriaid ? A fedr hi atal rhutur y gelyn ymhellach ac oni fedr, a all groesi'r afon yn uwch i fyny'n ddiogel ? Rhaid aros am ateb. Er pwysiced Dobrudja, nid yw 6 bell mar bwysig a therfynau Transylvania. Y mae'r newyddion o'r rraesnwn, pan jgprif- ennwn, yn dra chalonocol. Agos Allob. pwynt yma, caiff y Rumaniaid y goreu ar y gelyn. Y mae eu safle hwy beddyw'n llai peryglus nag oedd wythnos yn ol, a daw llwyddianfc y gelyn yn fwy amheua yn feu- nyddiol. Y mae deg o adwyau drwy'r Car. pathiaid yn eysylltu Transylvania a Rumania, -acheisiargelynouhennilligyd. Llwyddodd i raddau mawr ym mhedwar ohonynt, ac aeth drwy o leiaf ddau, ac i mewn tua chwe milltir i diriogaeth Rumania. Ond gyrrwyd ef yn ol ddyddGweneraruno'rpwyntiauhyn, ac er yr honna iddo ennill tir ar y pwynt arall, nid yw eto o fewn cyrraedd y ffyrdionnau olew a'r cyflenwad o fwydydd y mawr chwennych am. danynt. Pa fodd hynnag, hyd oni orchfyger y gelyn yma, ni fydd na phrif adnoddau na phrif ddinas Rumania'n ddicgel. Ceisia'r gelyn nid yn unig feddiannu olew, ydau, cig a braster Rumania, ond ymwthio rhwng byddinoedd Rwsia a Rumania. Pe llwyddai. yn hyn, gallai fynd tu ol i fyddin Letchitzky yn y Bukowina a chanlyniadau alaethus i'r holl linell Rwsiaidd i ddehau'r afon Pripet. Hynsy'n cyfrif am ymosidiad ffyrnig y gelyn ar lannau'r Bystritza, yn rhanbarth Donna Yatra, He y mae'r frwydr yn amhenderfynol. Er mor galonogol ar y cyfan yw'r newyddion o gyffiniau Transylvania, nid yw safle'r Cyng- hreiriaid eto uwchlaw pryder. Ond y mae I' amser o'u tu hwy ac yn erbyn y gelyn. Dar. llenem ddydd Sadwrn diweddaf am y cymorth cyfamserol a gafodd Rumania mewn 132 o awyrlongau, pedair ohonynt yn eiddo Pry- dain, a'r lleill yn eiddo Ffrainc. Heblaw amddiffyn Bucharest, a flinid yn feunyddiol gan awyrlongau'r gelyn, bydd y retain yn llygaid i fyddin Rumania, gan ychwanegu'n fawr at ei heffeitaiolrwydd. Wrth beratoi byddin i ymisod ar y Rumaniaid gwanhaodd yr Ellmyn eu rhengau yn Ffrainc a chanlyn- iadau alaethus iddynt. Collasant mewn pum awr yn ardal Verdun a gym rodd iddynt bum mis i.w ennill a chost enfawr. Ac y mae dau beth yn dra arwyddocaol. Gorchfygwyd pum adran o'r Ellmyn yn gymharol hawdd gan dair adran o'r Ffrancod a metha'r Ellmyn adennill modfedd o'r tir a gollasant, er eu hjrmdrechion ffyrnig yn hytrach, collant fwy o dir yn barhaus. Rhagolygon prudd sydd i'r gelyn ar lannau'r Meuse. tn.ill tir yn araf a sicr y mae'r Cynghreiriaid yn rhanbarth y Somme, er fod y tywydd yn eu herbyn yn fawr. Y mae'r rhanbarth hwn yn un siglen, a'r pyllau a wna'r bomau yn llyn- noedd dwfr. Gwir llythrennol yma yw dihareb y Sais, stuck in the mud. Tynnir milwyr o'r llaid pludiog ag anhawster, a gadewir eraill ynddo hyd amser mwy cyf- addas. Daw i ni o'r meysydd gwlyb a lleidiog alwad daer ar i'n merched tyner eu calon a medrus eu bysedd ddarpar dillad clyd i'n bechgyn dewr ar gyfer y gaeaf ac ni ddychwel yr alwad yno'n wag. Llwyddo a wna'r Cynghreiriaid ym Macedonia a'r Alpau. Erys yr ymdrech rhwng y Rwsiaid a'r gelynion bron yn ei hunfan ers tro yn y Go rile win a'r Dwyrain. Go dawel yw pethau ym Mesopotamia, ao ar derfynaw'r Aifft, Wedi ei fethiant hir i'n niweidio a'i longau tanforawl, Be i lawer ohonynt gael eu gwely yn y gwaelod, gwnaeth y gelyn gynnyg beiddgar nos Iau ddiweddaf i ddinistrio am dymor, os nad unwaith am byth, ffordd ddiogel ein trafnidiaeth dros y Sianel i Ffrainc. I'r perwyl hwnnw anfonodd allan ddeg o'i longau dinistriol, ac yn wobr sudd. wyd dwy ohonynt, a gyrrwyd y Heill ar ffo am eu hoedi. Ond collasom ni un llong ddinistr- iol, ac anafwyd un arall. Suddwyd hefyd y Hong transport waf, y Queen, ond achubwyd pawb o'r dwylo. Suddir nifer fawr p lQi,gau;r galluo^dd, amhleidiol yn y modd mwyaf didrugaredd gan longau tanforawl y gelyn ac y mae'r gelyn wedi gosod ei longau tan- forawl i warchae ar borthladd prifddinas Norway. Nid yw'n malio dim am hawliau dyn na Duw, os tybia eu bod yn rhwystr i'w raib a'i raid. Ei gyswynair ysbrydoledig yw, Nid oes i raid ddeddf." Ond daw amser y bydd yn rhaid iddo ef blygu i ddeddf. -0-

Clep y Clawdd I- I S'ef Clawdd Otfal [GAN YR HUTYN.1 I Y OH W ARTE R SESI—Cynhal iwyd y peth hyn yn Nliref Gwraig Sam ddydd Gweher yr wythnos ddiweddaf. Daeth nifer- mawro ynadon ynghyd, a chadeiriwyd g an wr o'r enw Jelf Petit. Gyrrwyd y pwysigion i mewn i'r dref yn eu Uawn rwysg, mewn cer- bydau, a chafodd y plantos hwyl wrth weld y fath beth. Nid oedd llawer o faterion o bwysgerbron, ac ond un achos drwg, a hwnnw o Fryn Baw. Un o'r pethau hynotaf yn y Sesiwn oedd anerchiad y cadeirydd. Y PAIR" A.Sef yw y rhai hynny, Amser—Arian—Adfilwyr. Y tri hyn, medd cadeirydd y Chwarter Sesiwn, sydd yn angen- rheidio1 i ennill y fuddugoliaeth. Y mae Amser o'n plaid, medd ef, ac y mae Arian gennym ond beth am yr Adfilwyr (Re- cruits) ? Cred ef nad yw'r dynion yn dyfod i fyny megis y dylent. Ac o'r tair A yr olaf yw'r bwysicaf. Bonclmtio'r Treibiwnals.—Annerch y Grand Jury yr oedd y Cadeirydd, ond y mae eglur taw dweyd wrth y Tribunals yr oedd, sef cicio'r esgid er mwyn i'r troed glywed. Nid yw'r Treibiwnals, meddai, wedi sylwedd- oli y sefyllfa o gwbl. Rhyfedd fyd, a hwy'n eistedd ddydd a nos. Rhaid eu bod yn ddwl, neu mae'r cadeirydd wedi methu. A sut nad ydynt wedi deall, a Jelf Petit ei hun yn un ohonynt ? Wei, hwyrach y bydd gan rai o aelodau'r Tribyn air i'w ddweyd wrth y cadeirydd yn y cyfarfod nesaf. Nid oes neb am eistedd i lawr i dderbyn bonclust. Rhyw Sobrwydd Rhyfedd.-Yr oodd Mr. Jelf Petit yn llawenliau'n fawr fod y fath leiliad yn niter troseddau'r wlad. Priodolai hyn i sobr- wydd y bobl. Da iawn Cydnabyddir felly fod Sobrwydd yn lleihau nifer y troseddau Gwyr pob call hynny, a rhaid fod dyn yn ddwl iawn na wel beth mor eglur. Priodola efe y sobrwydd-nid i gau'rtafam au yn gynt, ond iiryw sobrwydd naturiol (naturally sober), Pwy erioed a glywodd am feddwyn yn dyfod yn naturally sober ? Y peth naturiol i feddwyn yw mynd o ddrwg i waeth, fel y tystia pob statistics o ben i ban. Na, cau'r tafarnau, Mr. Jelf Petit, sydd wedi dwyn Sobrwydd a Ueihau troseddau; a phe caeid hwy'n gyfangwbl hwyrach na fyddai angen Cf: warter Sesiwn. Atolwg, onid areith iau fel hyn sydd yn peUhau buddugoliaeth, ac onid ymgaig i gadw'r tafamdai yn agored sydd yn yohwanegu troseddau ? Rhaid cadw llygad a llaw ar gefnogwyr y dcliod ymhob lie a llys. Deddfau SenWol.-Caed Mr. Jelf Petit mai y ddau amcan mawr mewn golwg wrth wneud deddfau Seneddol yw (1) fel nad all neb )nd cyfreithwyr eu deall, a (2) fel na fedr yr un dau gyfreithiwr yn y cread eu deall yn vr un fel. Da iawn, wir A pha ryfedd mai felly y mae bryd y cofiwn mai cyfreithwyr yw y mwyafrif yn y Senedd sy'n eu gwneud ? Hwyrach taw hyn yw'r rheswrn pam ymaent mor awyddns i fynd yno. Dalier sylw Penodmdau Anghytnreig.—Carwii wybod yn fawr gan bwy y gwneir y penodiadau ynglyn a'r Chwarter Sesiwn. Maent yn edrych yn rhyfedd iawn—i Gymro o'r hyn lleiaf. Ni chanfyddaf onid un enw Cymreig ymhlith yr holl benodiadau, sef Mr. Tho& Williams. Rhyw enwau estron rhyfedd ac anadnabyddus yw'r Iloill, w yn cael eu dewis yng Nghymru a thros Gymry. Ondi yw'n syn A ydyw Cymry yn anghymwys ac yn. anfedrus yn y gwaith hwn ? Mae'r Clawdd yn glep i gyd parth y peth. Gweilch y Gwyll Eto.—Dedfrydwyd dau o'r rhain i fisoedd o garchar gyda llafur caled yn y Chwarter Sesiwn, am ymosod ar noson ar eneth ieuanc ar ei ffordd gartref. Da oedd eu dal a'u cosbi. Diangodd eraill drwy groen eu dannedd. Gobeithio y bydd hyn yn rhybudd i eraill. Rhaid bod yn fwy strw, ar ymddygiadau bechgjTinos gydag oriau'r hwyr. Ni ddylesid caniatau i hogiaoh lochesu mewn comelau a lleoedd tywyIt Dylid rhoi gorohymyn pendant i heddgeidwaid y wlad i'r perwyl. Mae a oriln atgasgwtr ieuainc gyda'r hwyr ar y Clawdd yma yn betfe gwaradwyddus. a gwelir, yn -1 gair y Got, nad yw pethau fawr gwell yn Lerpwl. Yn awr yw'r amser i ddeddfu ar y mater hwn cyn y daw'r bechgyn yn ol, neu fe'u hudir gan demtasiynau a fydd yn dwyn gwarth bythol ar ein gwlad. Not on Sale !—Cj'hoeddwyd yr wythnos < ddiweddaf fod capel y M.C., Bangor is y Coed, ar fin y Clawdd yma, wedi ei brynnu gan Eglwys Loegr, ond cyhoeddir yn groch yr wythnos hon mai anwiredd hynny, ac na fu'r capel erioed ar werth, ac na fu'r achos yno enoed mor llwyddiannus. Diddorol fal gwybod sut y daeth y fath stori a hon ilr papurau. Ko Rhol y Bri.-Mewli Cyfarfod Ysgol yn GIanrafon y Sul o'r blaen, dadorchuddiwyd y Roll of Honour, yn cynnwys enwau dewricn y gad ami. Yr oedd y Roll yn un brydferth dros ben, wedi ei gwneud gan fedrlaw Mr.

DONEGAL TWEED CO. LIVERPOOL'S TATT r\n c FOREMOST ? 1 A TIT ?n C ?TLlI??i?O, MAKE U P YOUR MIND TO PLACE YOUR ORDER EARLY FOR THAT NEW SUIT, ———— PRICES AS USUAL. ———— 301 NO EXTRA Suit to .Measure fROM. charges FIT GUARANTED. w<u»' iu> '411' (Ui- Ut' IT WILL PAY YOU TO SEE OUR F I d8 S Suit to 40/ Famous Indigo Sergemeasure 1:1 NOTE ADDRESS I 8 LONDON RD., LIVERPOOL Manager JOHN JONES. Also 95, 10s, 165 Grange Pd., B"head Cymroambyth. at 226 High Street. Bangor, LADIES COSTUMES 23 Hope Street, Wrexham, to order from 501-A and throughout the Kingdom.