Y Brython

Tpem I-Y diwoddar Mr. J. G. Jones. YR wyf o ran fy meddwl wedi byw cryn lawer yn ddiweddar mewn angladdau, ac yn cael fy hun yn sibrwd wrthyf fy hun yrhen bennill cynefin, SIll Mae nghyfeillion adre'n myned, Draw yn lluoedd o fy mlaen, etc. Mri. John Evans, Grove Street W. A. Lloyd, Great Mersey Street William Patton, New- sham Park; Henry Willaims, Mynydd Seion; Hugh Parry, Marsh Lane,—dyna nifer'o ddynion amlwg a gweithgar ynglyn a bywyd goreu Lerpwl a'r cylch, ac a gymerwyd ymaith o fewn y tri mis diweddaf. Gwnaed sylwadau coffa amdanynt yn Y BRYTHON. Ond mae heddyw un gwr teilwng i'w ych- wanegu atynt,—y diweddar Mr. John Jones, Spencer House, Everton Road. Nid dyn cyffredin oedd efe, er y gallesid tybio hynny oddiwrth ei symledd dirodres a'i ysbryd gos- tyngedig. Ni welais erioed ddyn mwy diymhongar a heddychol. Cas ganddo oedd pob ymrafael a chroesdynnu. Yr oedd, mewn gwirionedd, yn fab tangnefedd." Er hynny, nid llwfrddyn mohono. Ceid cryfder yn gystal ag ystwythter ynddo. Mae llawer dyn trystiog yn llwfr, a llawer dyn dewr yn dawel. Meddai farn graff ac argyhoeddiadau cryfion. Ni ellid ei brynnu. Carai ryddid gwladol a chrefyddol, a bu'n selog drostynt drwy'i oes, Ehangodd lawer ar ei feddwl a'i wybodaeth trwy dreulio rhai blynyddoedd yn Ne America a gwledydd tramor eraill. Yr oedd ef a'i briod ymysg yr aelodau a gychwyn- nodd yr achos sy'n Kensington, a Mr. Jones a gymerodd y gwaitho adeiladu'r capel presert- nol, a agorwyd yn 188 2. Yr oedd yn ddiacon o'r eglwys ar hyd y blynyddoedd, ac ni bu ei ffyddlonach. Os oedd arno fai o gwbl, ei ormod gwyleidd-dra oedd hwnnw. Ni feddai duedd i siarad fawr yn gyhoeddus, er y bydd- ai'n gryno ac i'r pwynt pryd byfrnag y gwnai hynny. Bu'n nodedig o ffyddlon i holl waith ei swydd tra daliodd ei nerth. Er iddo farw yn 86 oed, nid oedd ond ychydig flynyddoedd er pan roes i fyny ei ddosbarth yn yr Ysgol Sabothol. Ond ers tua blwyddyn bellach, deuthai'r daith i'r capel yn ormod o dreth ar ei lesgedd. Un o'r cymeriadau prydferthaf a welwyd ymysg Cymry Lerpwl oedd Mr. Jones. Un o'r gwragedd rhagoraf oedd ei ddiweddar briod-yrhon a'i blaenorodd ef i'r Ochr Draw ers chwarter canrif yn ol. Mae ar eu hoi feibion a merched talentog, ac yn cyflawni gwaith da ynglyn a'r Achos Mawr. Ychydig iawn yw nifer y rhai sy'n aros o'r aelodau oedd yn Kensington pan ddeuthum i yma ac mae meddwl am gynifet o frodyt a chwiorydd sydd wedi newid byd yn y cyfamser yn peri imi synnu fy mod i wedi'm gadael cyd. Mae ymadawiad cynifer o arweinwyr profiadol ein heglwysi yn cynnwys apel ddifrifol at y bobl ieuainc sy'n aros ar fod iddynt ymbaratoi ar gyfer llenwi eu lleoedd a chau'r adwyon. B i'r dynion goreu ymysg Cymry Lerpwl yn y gorffennol yn ddynion crefyddol, a gobeith- iwn y ceidw'r plant y ddilyniaeth yn ei blaen yn ddifwlch a grymus.

Trem II.Y Weinyddiaeth. Mae rhyw afionyddwch digon annyrnunol, unwaith yn chwaneg, yng nghylch mwyaf mewnol y Llywodraeth a phan yr ysgrifen- nir y nodiadau, hyn, fe gyhoeddir fod ad- drefniant ar ddigwydd ynddi. Dywedir yn bur bendantfod Mr. Lloyd George wedi ym- ddiswyddo, ond mae pawb yn bur unol yn y farn nad all.unrhyw Lywodraeth fforddio'i adael allan. Ond gan y disgwylir i'r Prif Weinidog wneuthur datganiad ar y mater yn Nhy'r Cyffredin ymhen ychydig oriau, ofer I ymhelaethu yma ar y dyfaliadau sy'n y gwynt ar hyn o bryd. Beth bynnag, mao'n flaith amlwg i bawb fod cryn anghytgord rhwng rhai o aelodau presennol y Weinyddiaeth gyda golwg ar bolisi'r rhyfel, fel y gwelir I hefyd rhwng pleidiau tuallan. Mor gywir y cyfleodd Tennyson y gwr,hda.rawiad rhwng yr araf a'r cyflym mewn gwleidyddiaeth We move, the wheel must always move, Nor always on the plain, And if we move to such a goal As Wisdom hopes to gain, Then you that drive, and know your craft, Will firmly hold the rein, Nor lend your ear to randdm cries, Or you may drive in vain. For some cry Quick and some cry Slow,' But, while the hills remain. Up hill Too slow will need the whip, Down hill Too quick the chain. Mae'r ddau gri hyn, o ry araf a rhy gyflym, yn croesi'i gilydd er dechreuad y rhyfel, ac ymddengys eu bod ar hyn o bryd yn creu argyfwng pwygig yn y sefyllfa y mae Prydain ynddi. Naturiol ceisio dyfalu beth aallf..do dan hyn i gyd. Gwyddom yn dda fod un d>sb »mh o wyr Senedd a Gwasg beunydd yn beirniadu a chondemnio'r Llywndraeth. rhai ohonynt yn orrnoddan lywodraeth amcanion pleidiau politicaidd, rhai hefyd yn tybio'u bod yn deall yn well nag ereill beth y dylid ei wneuthur ar dir a mfir tuag at ennill y fuddug- oliaeth, ac mae'n bur debyg fod rhai yn y Senedd ac allan ohoni, erbyn hyn, yn dechreu diffygio mewn amynedd, yn enwedig yn wyneb y siomiannau yn Rumania a Groeg. Wrth ystyried y gorffennol, eglur yw mai amynedd a fu'n foddion i'n cadw rhag ein gorchfygu. Pe rhuthrasaieinbyddinoeddyn Belgium a Ffrainc i ymosod ar y gelyn yn gyffredinol a phende fynol ar y cyntaf, darfu. asai amdanom yn ddiau, canys nid oeddym barod. Asgwrn cefn effeithiolrwydd cad. lywiaeth Joffre fu ei amynedd i aros cyhyd ar yr amddiffynnol. Wrth gwrs, fe all y cyr. haeddir pwynt yn y sefyllfa pan fyddo'n ddoeth newid agwedd, ac ymosod. Dywedid fod amser o blaid y Cynehreiriaid a'r cwest- iwn yn awr yw, a ydym yn ddigon parod mewn dynion a chyfarpar rhyfel i symud ym mlaen i'r ymosod. Os nad ydym, i ba beth yr anturir i wyneb ansicrwydd ? Credaf yn sicr fod gwaith rhywrai'n camgyfrif nerth y gelyn wedi arwam y bobl i siom ar ol siom. Modd bvnuag, nid oes a -wyr y wir efyllfa ond y rhai sydd wrth eu sWydd yn ei holl gyfrinach a'r hynabairdrallodibob eyrngar ar hyn o bryd yw fod y penaethiaid sy'n eu mysg hwyn yn anghytuno. Tybed, wedi'rcyfan, y ceirgwell undeb yn Rwsia a Ffrainc nag a geir yn Lloegr ? Pan yn gorffen y Drem hon, dyma air swydd( gal, gan y. Prif Weinidog, fod y Brenin wedi mynegi cydsyniad ag ad-drefnu'r Llywodraeth.

mur or Cakes, Pastry, Puddings and Pies. BORWICK BAKING POWDER. Jm

y mddiwvddiod Mr. Asquith. O'R naill wewyr i'r Hall yw'n hanes fel gwlad y dyddiau hyn ac ar ol i WR Y DRYCK ysgrifennu'r golofn uchod, dyma'r newydd bore heddyw (dydd Mercher) fod Mr. Asquith wedi galw gyda'r Brenin ddne (ddyddMawrth) i ymddiswyddo fel Prif Weinidog fod y Brenin wedi ei dderbyn, ac wedi anfon am Mr. Bonar Law a mawr yw'r dyfalu beth fydd pethau gyda golwg ar ffurfio Gweinyddiaeth a dewis Prif Weinidog newydd. The greatest Englishman of all time." ebe'n cydwladwr Mr. Llewelyn Will- iams yn y Ty ddechreu'r wythnos wrth gyfeirio at Mr. Asquith a sut bynnag am gywirdeb y dywediad hwnnw, nid oes dim gweddusach i'w feirniaid a'i edmygwyr ymhob plaid na chydnabod ei alluoedd mawr- ion, ei wasanaeth anfesurtd, a'i gadernitj diqyfl wrth lywio'r wlad drwy'r argyfwng difrifolaf a mwyaf dyrys a fu erioed yn ein hanes. Ar Mr. Lloyd George y mae llygad Prydain a'r byd amdano ef y cura calon y Cynghreiriaid, medd eu papurau ac efe yw anhebcor mawr y genedl yn y gofwy sydd wedi'n dal. Pa beth sydd yng nghfil gweddill yr wythnos a'r dyddiau sy 'mlaen, pwy a Wyr ond yr Hwn sydd a llywodraeth y bydoedd ar Ei ysgwyddau, a thynged cen- hedloedd ar gledr Ei law ? -0-

Clep y Clawdd sef Clawdd Offa. fGAN YR HUTYN.] Y Gwewyr Gwladol.-Mawr yw'r dyf,%Iu ary Goror yma beth a ddaw o'r Cabinet. Dywedip fod rhyw wewyr rhyfedd yn ei goluddion y dyddiau diweddaf. Taenir pob si ar led, sef fod y Llwyd o Wynedd wedi troi ei gefn arnynt. Os gwir fai hynny, ni fuasai yn cefnu arnynt ond i wynebu'r gelyn. Mae Llwyd wedi, bod yn gefn cryf i'r wlad trwy'r holl argyfwng. Nis gellir gwneud hebddo. Hwyrach y dylid gwneud cyfnewidiadau mawrion, ond yn araf deg. Pe cai Lloyd George ad-drefnu pethau, ceid wedi hynny drefn a goreu'r wlad. Efe'n unig sy'n abl i fod uwchben y cyfan. Nid oes ragorach y Prif Weinidog am ei gademid, ond y mae'n rhy gadarn i symud ymlaen yn gyflym. Pe ceid olwynion odditano fe ai'n gynt. Etos mae Lloyd George yn olwynion i gyd, a gwae'r hwn a roddo'i fys ynddynt Esgob yn Newid Pulpud.-Synnodd y Clawdd y Sadwrn ddeall fod Esgob Llundain wedi newid pulpud ag actor adnabyddus, sef Siors Alecsander, yn theatr Sant Iago. Hwyr- ach mai mwy dymunol gan yr Esgob newid efo actor na 'gethwr, mynd i'r theatr nag i gapel. Dywedid mai nid yn erbyn newid a phregeth- wyr Ymneilltuol yn gymaint y maent ag

l -—— DONEGAL TWEED CO. LIVERPOOL'S  FOREMOST iL /TLJLjL??Jt\.0, MAKE UP YOUR MIND TO PLACE YOUR ORDER EARLY FOR THAT NEW SUIT, ———— PRICES AS USUAL. ———— Sat t ij 30/ NO EX'TR-\ Suit to Measure from 30/ CH¡\RG£S. FIT GUARANTED. IT WILL P A Y YOU TO SEE OUR f I d."S SuUto 40/ Famous Indigo Serge  40/= "E D"™ 8 LONDON RD., LIVERPOOL Manager: JOHN JONES. Also 95, 10 165 Grange Rd., B'head I Cymro am byth." at 226 High Street, Bangor, LADIES COSTUMES 23 Hope Street, Wrexham, to order from Sol. and throughout the Kingdom.