Y Brython

Chwalu'r Chwarelwyr Bryd ae Arfaeth Mr Neville Chamberlain. CI-YWKOM fod vxn mryd Mr. rseville Ohamijer- .A fo(i --m -yd A laivi, Cyfarwyddwr y Gwasanaeth Cenedl- ^9thol,neu sut bynna.1 y eyfieithecbdiroclor oj National Service-, va arfaethu dod a mawr gyfnewid i (yd chwarelwyr G,-)gle(-I(t Cymru. Gin eu bod hwy'n ennill pitw o gyflog mor sal, ac fod cymaint o eisiau dynion i weithio ar y tir, y raie yn ei fryd eu cymryd o'r chwareli a'u taenu draw ac yma drwy fannau mwyaf Cymreig ac amaethyddol y Gogledd. i W ;iihio ar y liermydd, gan fod felly'n fwy o gymorfch i'r wlad drwyjpllww.2 rhfli miloeddi'r Fyddin, cael mwy o gnwd a chynhaliaeth o'r ddaear, cael mxv o laoth a bwyd iach a chryf yn Ue'r te tragywydd yma, a ohacl gwell eyflog am eu gwaith heb gael eu taenu i gau d Sae-on a gweithlau a threfi antthydnaw*-1 a'u hanian a u dygiad i fynv. Dyma bath teilwiig iawn o ystyriaeth Undab y Chwarelwyr. ae yn d-mgos fod yna dipyn o ystyriaeth a gofal o'u teimladau a u Cymreigrwydd uniaith yn cael lie ym mynwes y gwr sy'n gyfnfol am y cynllun. Beth medd y chwarclwyr ?

m r ddau allu drrog a da -Drwg gennym nad oes 11e i'ch llith ar hyn o bryd

DYDDIADUR. IONAWR ![6-Te a Chyf. Cystadleuol Chatham Street 24-Darlith yn Edge Lane (B.) zg-Eisteddfod Plant Bootle 30-Darlith yn Vittoria Street S CHWEFROL 3-Cyfarfod Pregethu Laird Streec 24-Cyfarfod Cenbadol yn Everton Village 25-SUI Cenhadol y Bedyddwyr 26-Z7-Cyfarfod",Pregethu Grove Street. MAWRTH. 14-Cyfarfod Cystadleuol Princes Road EBRILL to-Eisteddfod Gadeiriol Pontypool

Cyhseddwyr y Cymod Y-,Saboth ne8ar. Y MBTFLODISTIAIDJCALFIXAIDD PHIXCKS ROAD—10 a John Hughes DAVID STREET—10.30 a 6, D D Williams Prrzoi.ARE!TCE STREET—10 a 6, D Jones DOUGLAS RoAi)-10 a 6, G. W. Griffith CHATHAM ST—10.30 a 6, 0 Lloyd Jones CROSSHALLST-10.30 a 6,Capl Dr Parry Jones Prestatyn AWFIELD ROAD—10.30 a 6, J. Owen ITEWSHAM PARK—10 a 6, R Aethwy Jones BOOTLE—10 a 6, R R. Hughes •PARKFIELD—10.30 a 6. W 0 Jones1} SHACOMBE—10.45 a 6.30. L. Lewis, Aberta-we {JA.RSTo-10.30 a 6, J Daniel Evansj ROCK FERRY—10.30 a 6, W H enry "WALTON—10.30 a 6, E. J. Evans WATERLOO—10.30 a 6, 0 J Owen TEBL ROAD—10.30 a 6, R W Roberts TSDGE LANE-10.30 a 6, G R Jones WEBSTER ROAD—10.30 a 6, H H Hughes LAIRD STREET—10.30 a 6, T J Rowlands WOODCHTTRCH RD—10.30 a 6. NEw BRIGHTON—10.30 a 6. J V Williams, Ammanford WEST KIRBy-ll a 6.30, H Edwards, Rhyl SOUTHPORT—10.30 a 6, R Divies HUYTON QUARRY—10.30 a 6, John Williams 'WHISTON*—10.30 a 6, ST. HELENS— 3T. HELENS JUCTION-W W Roberts fhtELMERSDALE-IO.30 a 6, WIG AN—2-30 a 6, ELLESMERE PORT—10.30 a 6, ASHTON-IN-MAKERFIELD—10.30 a 6, m.-g 9PPElt WARWICK STREET-6.15, R W Rowlands BANKHALL—6.15,— ISMITH SrRPET-6. MIDDLESBROUGH—10.30 a 6.30, R. P. Jones SUNDERLAND—10.30 a 6, E P Roberts PENNYMOOR-10.30 a 5.30. BASINGTON—10.30 a 5.30, Cyfarfod Ymostynglad ELDON-IO.30 a 5.30, T. J. Owen I SUTTON OAK (Undebol)-10.30 a 5.30, YR ACHOSION SEISNTQ. OAKFIELD ROAD—10.30 a 6.30, J Lewis Jenkins EVERTON BROW—10.45 a 6.30, Oliver Williams] CATHARINE ST.—11 a 6.30, J Talog Davies SPELLOW LAE-ll a 6.30, W F Phillips IILSOARD—10.45 a 6.30. Emlyn James BREEZE HILL—11 a 6.30, H. Ridehalgh Jones ORRELL, BOOTLE—11 a 6.30, ^ILLJCER RD.—10.45 a 6.30, G H EVan YR ANNIBYNWYR TABERNACL—10-45 a 0 L Roberts Park RD-10.30 a 6, J Vamon Lewis q GROVE ST—10.30. a 6, D Adams QLIFTON ROAD— 10.30 a 6 J J Roberts GT MERSEY ST- 10-45 a 6. Thorna* Evans, Amlwch MARSH LANE-10-30 a 6, Albert Jones KKNSINGTON—10.30 a 6, Wm Thomas TRINITY ROAD—10.30, a 6. W Roberts LISOARD—10.45 a 6.15, T Price Davies VITTORIA ST-10.30 a 6. J E Roberts HBATHFIHLD RD.—10.30 Ysgol, 2.30. D Adams '1 BALMORAL ROAD—10.30 a 6, R J Wiiliams BARLESTOWN—10.30 a 5.30, M Roberts, Ashton PRIISCOT-10.30 a 6. W A Lewis THATTO HEATH—5.30, Isaac Owen SQUTHPORT—11 a 6.30, ASHTON-IN-MAKERFIELD—10.30 a 5.30,T Evans,Oulrheth OOLBORNS—10.30 a 5.30, WlGAN—2.30 a 6, Y WESLEAID OAKFIBLD—10.30, J R Jones, 6, R W Jones SPELLOW LANE—10.30, E Ellis, 6, T Tsfryn Hughes BOOTLE—10.30, T Isfryn Hugh, 6 B Ellis BDGE HILL—10.30, R W Jones, 6, E T Hughes KSOWSLEY RD—10.30 Cyf. Gweddi 6, J Roger Jones MYNYDD liBiot-10.3CI, HWilliams, 6, E Davies SRRKENHEAD—10.30, D Tecwyn Evans, 6. W R Williams WLDNES—10-30 a 6. R W Davies GARSTON-Z.30, D Tecwyn Evans, II, H Williams BGREMONT—10.45, E Davies 6, D Tecwyn Evans AgffTOli-ltT-MAXIERFIRLD-10.30. A Owen, 6, E W Owen BARLESTOWN—2 a 5.30. A Owen GOLBORNB—10.30. E W Owen, 5.30. J Williams SPRING VIEW—2, E W Owen, ff, J Harrison LEIGH—10.3Q a 5.45, H Roberts S*. HELBNS- Y BEDYDDWYR. BYERTON VIL-IO.30 a 6, D Powell BARLSFIELD ROADlO.30 a 6, T. MiohaeJ BOUSFIELD STREET-10.30 a 6. M. Griffith KDGE LANE—10.30 a 6, H R Roberta BALLIOL ROAD-HI.30 a 6, P. Williams WOODLANDS^—10.30 a 6.15, Cyfarfod Gweddi SBAOOMBE—10.45 a 6,15, PALKERSTON DRIVE—10.30, L W. Lewis, 6, E. W. Wyn LE YR EGLWYS SEFYDLEDIG DIIWJ SANT—11 a 6, D E Hughes DHINIOL SANT-11 a 6.30, Griffith Jones ASAPH SANT-ll a 6, S. Jones-Parry WraiFBM) SAYT-ll a 6.30. J. Hughes

REMINGTON'S, BA.RLOCK'S, SALTER'S .and all Standards make, 35 upwards. Repairs, Cleaning, Enplatings Hibbonst Carbons, Stencils. TYPEWRITER MECHANICS CO., 22 FENWICK STREET, LIVERPOOL. Central 7070.

Parhad o tud. 5. I Cafodd Kensington, nos Sul ddiweddaf, y fraint o weled ei pharchus weinidog yn ein plith; ac er mewn gwendid, cafwyd gauddo, er hynny, anerchiad a gofir yn hir gan y rhai a'i clywsant. Yr oedd yn dcla gan bawb ei weled a'i glywed. a'n dymuniacl fel eglwys ydyw y caffo'i lwyr adfer, a hynny'n fuan, i'w le cyntefig, ac i 1Jregethujn fwy nerlh^l nag erioed. SEACOM--RF.N,)3 Wener ddiweddaf, cyn- haliwj'd cyfarfod jmadawol y Parch. Lodwig Lewis, o dan lywyddiaeth Mr. T. Humphreys Jones. Dechreuwyd gan y Parch. J. D. Evans, a chaed arei hiau gan y Parchn. O. J. Owen, M.A., W. Henry, J. Owen, R. J. Williams, David Jones, Mri. J. C. Rober's (Walton Park), a chan y Mri. J. Owen (Myrtle Bank) a Robert Jones, ar ran yr e :;lwys Cvflwynodd Mr.?. T. Humphreys Jones oriawr aur achl3 jue am £ 100 i Mr. Lewis, a Mrs. Owen, Myrtle Bank, yn cyflwyno bracelet uvAdi aur i MisJ TJiomas (chwaer ei ddiweddar briod). l'j^stid i gydwybodolrwydd a duwioldeb Mr. Lewis, a dymunwyd ei Iwydd yn fawr yng Nghmglas, Abort awe. Er pan ddaerh i Seacomhe, 25 mlynedd yn ol, helaethwyd y capel, adeiladwyd yigoldy a t hy capel, a chaed capel newydd yn Rake Lane. Cliriwyd dyled o £ 5,000 yn Seacoir.be. Ceiryma faes eang, a hjderir v sicrhaat weinidog ar unwai-h, a hwnnw'n ddyn cryf yn y pnlpiid. canys dyna i brif waith, chwedl y Parch. J. Williams, Bryn- siencyn, yn Stanley Road, pan yn sefydlu eu g wciuidog yn 1912. Disgwylia cynulleidfa- oedd y cj lch am wledcl ar fore Sul, a haeddant ei chael. Pregethu sydd wedi cadw'r cyfundeb yn fyvv.—ILJ.G. CYMDEITHAS CYAIKT; FYDD ANFTKC-D.— Cynhaliwyd ymgomwe^t derfyool y flwyddyn nos Sadwrn. Rhagi'yr 30, o dan an.gylchiadau hynod bleseni.. Fel arfer, erg blynyddoodd bellach, Mr. Wm. Evans, C.D.. a ddug holl dreuliau'r noson, a hynny'n dywy-logaidd. Cymerwyd y gadfiÍr gan Mr. Ari h 11 r Venmore, a Uamvodd hi i hórffeithrwydd. Trwy gar- edigrwydd Mr. Sam Evans, sydd wedi ein gwasanaethu am 11 aw miynedd yr un modd, cafwyd rhaglen gerddorol a difyr Lent;amp. Wele'r datgeiniaid Misses Amy Ta,gart a Maun Holmes, a'r Mri. -li,rry Evans a Charles Leeds. MissNellie Lewis fel cyfeilydd diguro. Gwnaethant eu rhan i gyd yn ardderchog mewn unawdau, deuawdau, a phedwar- awdau, a mynych yr ail alw fu amynt. Hefyd, swyngyfareddwyd pawb gan Mr. Clarke, fel consurydd chwim ei fysedd a phert ei barabl, ac fel llaisdaflydd parodd syndod a chwerthin iach. Mewn araith hyawdl a theimladwy, cyfairindd y llywydd at aelodau'r Gynldeithas oedd wedi aberthu eu bywydau dros eu gwlad, a datganodd ei ddymuniadau da i'r bechgyn oedd eto'n aros ac yn brwydro drosom, yn glwyfedig neu arall. Hefyd tystiodd i'w falchter ef a phawb o weld Cymro wedi ennill y sefyllfa uchaf yn y Wiadwriaeth, a'i ddymuniad y bydd i'r flwyddyn 1917 weld heddweh trwy'rbyd. Ar gynhygiadMri. J. Vaughan Hughes a Richard Williams, pasiwyd pleidlais unfryd o ddiolch i Mri. Wm. Evans, Arthur Venmore, Sam Evans, y datgeiniaid a'r boneddigesau oedd oedd wedi hulio'r byrddau. Gwnaeth Mr. Evans baratoadau helaeth at anhenion y dyn oddimewn," y rhai a fwynhawyd yn fawr, a dibennwyd yn swn d/muniadau da ar bob llaw am flwyddyn newydd hapus a thangnefeddus. Rhagfyr 28, yn nhy ci merch, yn 75 Cran- borne Road, Smithdown Road, ar ol pedwar diwrnod o waeledd, bu farw Mrs. Mary Williams, gweddw Mr. Thomas Williams (Salisbury Road), yn 133 oed. Yr oedd yn cychwyn yr achos yn Webster Road yn 1887, ac wedi bod yn aelod yn Chatham Street ddeg mlynedd cynt. Gwraig garedig ac wedi cadw ei nodwedd Gymreig. Cadwodd fasnach yn 154 Smithdwon Road am flynyddoedd, lle'n awr y preswylia ei merch. Cyfrannodd yn hael at grefydd, a gweli(I eihrnw liob amseryn rhestr tanysgrifwyr at y Casgliadau Cyf-' undebol. Cludwyd ei gweddillion bore dydd Sadwrn i Bethel, Bodorgan, eihardal enedigol, a chaed gwasanaeth yn y ty cyn cychwyn gan y Parch. J. H. Morris. Cydymdeimlir a'r teulu. Yr angladd yng ngofal Mr. J. T. Jones, E verton.-R.J. G. CYNGERDD BANKHALL.—Cynhaliwyd cyngerdd a Choeden Nadolig flynyddol Ysgoldy M.C. Bankhall nos Sadwrn ddiweddaf, Rhagfyr 30, am y pedwerydd tro ar ddeg ar hugain. Mr. J. C. Roberts, Walton, yn llywyddu, ac yn cyfrannu'n hael i'r drysorfa diolchwyd iddo ef a phawb a wasanaethodd gan Mri. Robert Evans (yr arolvgwr) a Mr. Morgan. Caed gair hefyd gan y Parch. O. Lloyd Jones, M.A., B.D. Encoriwyd pob dim bron, ac yr oedd llwyddiant y cyngerdd a'r cwbl yn ddyledus iawn i'r arolygwr a'r ysgrifenyddion—Miss M. Davies a Mr. W. P. Williams Dyma'r rhaglen can, T Gzocw ar y Fedwen, Miss C. E. Jones caM, The Song of the Waggoner, Mr. Fred- erick George adrodd, Old Farmer Gray gets photo- graphed, Mr. Kingston Jones can, England, Mr. Griff Owen; cainc ar y delyn, Miss Enid Parry,; can, Friend, Miss C. E. Jones canu penhillion, Mr. W. P. Williams; can, Cherry Tree Dance a Chwech o Eifr, Mr. Frederick George; adrodd, Modryb Modlan, Mr. Kingston Jones can, Hoff Wlad ty Ngenedigaeth, Mr. Griff Owen canu penillion, Mr. W. P. Williams; adrodd, The 11.69 Express, Mr. Kingston Jones can, Dafydd y Garreg Wen ac Etifedd Gogerddan, Miss C. E. Jones deuawd, Watch- man, what of the night ? Mri. Owen a George a Hen Wlad fy Nhadau i ddibennu un o'r cyngherddau goreu a gafwyd yma erioed. MARW CHWAER Y DIWF.DDAR BARCH. GRIFFITH ELLIS, M.A' BOOTLE.—Rhagfyr 23, bu farw Mrs. Ellen Roberts, Llefenni, Dolgellau, unig chwaer y diweddar Barch. Griffith Ellis, M.A., a'r olaf o'r teulu, yn 68 mlwydd oed. Ei hoff waith er pan dorrodd y rhyfel allati oedd gwau hosannau i'r milwyr ac yr oedd wedi gweu 162 o barau cyn mynd i orffwys. Byr ac ysgafn fu ei chystudd, dim ond dau ddiwrnod. Rhoddwyd hi i orffwys ym mynwent Dolgellau, Rhagfyr 27. Gedy ddau fab a dwy ferch i alaru am fam ofalus un mab ac un ferch yn Aws- tralia un mab, Lieut. Roberts, mewn ysbyty yn Fazakerley, ond a allodd fynd adref i gladdu ei fam a'r ferch arall yn yr hen gartref. PROFEDIGAETH MR. A MRS. ROBERT PARRY (Midryn).-Rhagfvr 27, bu farw Ceridwen, merch Mr. a Mrs. Robert Parry, 20 Keble Road, Bootle, yn yr oedran cynnar o 16 mlwydd oed. Gwanaidd iawn fu ei hiechyd ar hvd ei hoes. Dechreuodd ddwyn ei chroes yn fore iawn, a'i chario wnaeth yn llawen a ollol_ddirwgnach;^nid oedd neb siriolach a dedwydd ■■ ach yn y teulu. Pe wedi cael cyfle i ddatblygu ei thalent, diau y buasai'n seren ddisglair. Ysgrifen- nodd ddrama fechan Saesneg, yr hon a berflormiwyd yn yr ysgol ddyddiol a fynychai. Syrthiodd y blodeuyn. Claddwyd ei gweddillion ym mynwent Longmoor Lane, ddydd Sadwrn, Rhagfyr 30. Gwasanaethwyd gan y Parch. O. Lloyd Jones, M.A.,B.D., a Phedr Hir. Cydymdeimlir yn ddwfn a'r rhieni yn eu loes. CHWITH ATGOF AM Y DIWEDDAR MRS. JONES, 75 HANNAN ROAD, LIVERPOOL.—Gwedi llesgedd blin am fisoedd, ymadawodd ysbryd y foneddiges uchod a'r fuchedd hon, Rhagfyr 22. Claddwyd ym mynwent West Derby, ddydd Mercher dilynol. Gwasanaethwyd gan ei gweinidog, y Parch. H. R. Roberts. Traddodwyd pregeth gofla amdani yn addoldy'r Bedyddwyr, Edge Lane, nos Sul, Rhag. 31. Brodor o gymdogaeth Pen y fron, ger yr Wyddgrug, ydoedd. Daeth i'r ddinas hon pan yn ddennaw oed. Bedyddiwyd hi'n fuan wedyn gan y diweddar Barch. Rhys Evans, gweinidog yr Eglwys Fedyddiedig a addolai'r adeg honnp ym Mount Vernon, yng nghapel Fabius, Everton Road. Cyn bo hir priododd a Mr. John Jon'es, aelod o heddlu'r ddinas; cawsant yrfa hapus hyd o fewn pymtheng mis yn ol, pryd y claddwyd ei phriod ac mewn canlyniad, amharwyd ei hiechyd yn fawr. 0 hynny hyd ddydd ei hecsodcs ni chadd nemor flas ar tywyd yr ochr yma i'r lien Erys tri o'u plant-dau fab ac un ferch-ac y maent yn wir deilwngo'u rhieni Prif nodweddion cvrneriad ein chwaer oedd unplygrwydd, dvfalbarhad, a ffydd- londeb divmollwng i'r hyn a dybiai hi oedd yn iawn. Dyma'r bedd Ond nid oes yma Ond y babelllle bu'n byw Y niae'r enaid heddyw'n gwledda Ar weniadau wyncb Duw Doed bendithion gorcu'r Nefoedd Ar ei holl hiliogaeth hi, A Uewyched ar eu llwybrau Oleu dwyfo) Calfari. Gofal y gladdedigaeth wedi ei ymddiried i Mr. J. T. Jones, 55 Breck Road. Cyflawnodd ei waith yn effeithiol a boned digaidd.-H. R. Roberts. ç-ç Ein Canedl ym Mancsinion. I. 1 Dyddiadur Ton. 10—Darlith Mr, J C Davjcs, Rhuthyn ION. ;W-21Cym3.nfa'r Annibynwyr Chwet. 2 -Darlitli yr Athro Miall Edwards Ebrill 21-0ymallr:4 y Gobaithluoedd Cenhadon y Sal Nea%t. Y METHODISTIAID CALFIJfAIDD Moss SIDE—10.30 a 6, WM Jones. Llansantffraid PENDLETON-] 0.30, 6, R Williams HEYWOOD ST.-10.30, R E Jones, 6. VICTORIA PK—10.HO, R Williams, 6, R E Jones,Oldham FARNWORTH—10.30 a 0, L11GH—10.30 a 6, WARRINGTON—10.30 a 6, R Parry Jones EARI.ESTOWN—10.45 a 5.30, ASHTON-UNDKR-LYNE—10.45 a 6.30, EGLWYS UNDEBOL EcaLS-11 a 6.30, rm YR ANNIBYNWYR CHORLTON RD—10.30 a 6.15. BOOTH ST—10.30 a 6.15, M Llewelyn QUEEN'S ROAD—10.30 a 6.15, J Evans I D. DUNCAN STREIMT-10.30 a 6.15, J Morris HOLLINWOOD—10.30 a 6.15, Y WESLEAID. DEWI SAXT-IO.30, J E Williams, 6, H Roberts HORED-IO 30, H Robert.. 6 J. Felix SEION—10.30, J Felix, 6, W G Jones BEULAu-2.30, H Roberts, 6-30, J E Williams OALFARIA—10.30, W 0 Jones, 6, E R Evans WEA.STE-10.30, E R Evans, 6.30, J T Ellis Y BEDYDDWYR- UP. MEDLOCK ST.—10.30, a 6, JâH.Hughes LONOSIGHT-IO.30 a 6.30, ROBIN'S|LANB, SUTTON—10.30 a 5.30, EGL W YS Y PARG.-Cafodd y cyfeilIion yn' eglwys Victoria Park wyl Iwyddiannus iawn trannoeth y Nadolii,—te parI i y pryn- hawn, a chyngerdd yr hwvr. Cynulleidta liosog, a'rgweithrediadau'nhwylus a diddorol iawn. Cadeirydd, J. R. Owen, Ysw., un o'n Cymry mwyaf trylwyr a llwyddiannus iawn yn ei fasnach, a chyflwynodd rodd deilwng iawn ohono'i hun i'r eglwys. Cytoiiiwyd gan Miss C. H. G. Williams, merch ieuanc dalcntog yn yr eglwys sydd wedi ennill diploma Coleg Llundain. Canwyd gan y Soprano, Miss L. Richard. contralto, Miss J. Royle; tenor, Mr. J. H. Ellis bass, Mr. H. Ruddock. Adroddodd Miss Elsie Lodger Home, sweet home a The Obstructive Hat. Caed gwasanaeth Mr. Harry Rawlinson a'i gampau Ldifyr. Anodd i oglwys fach waeud heb yehydig gynhorthwy gan y Ii Saeson, a chant rywrai caredig bob tro i'w gwasanaethu ac oherwydd hyn, aiff y rhag- len yn lied Seisnig ond hawdd eu hesgusodi hwy. yr hyn na ellir ei wneud a'r eglwysi cryfion. Wele rai o'r caneuon Buy my roses gan Richards An jus a May Day Morn a BreaA- of Day gan Royle Mountain Lovers a My Dream* gan Ellis The Sentinel a The Admiral''a Broom gan Ruddock. Y nos Fereher dilynol, caed cyfarlod llewychus iawn gan blant yr egiwys a rhai ohonynt hwy'n hynod eu doniau. C'ynh wysaï r rhaglen amrywiaeth o ganu, disgritio, ad-odd a chystadlu. All GANOIJ NOS.—Bu Gwylnos fel arfer nos olaf y flwyddyn gan y Wesleaid, yng nghapel Gore Street, a phregethwyd gai y Parch. John Felix. Dipyn yn rhy leddf yw gwylnosau. Hwyrach fod goimiod o duedd ynom i bruddliau wrth gydymbwyntio ar awr olaf blwyddyn. Nid oes wahaniaeth yn yr awr honno i unrhyw awr arall onibai ein borl yn cadw ar gof y dydd a'r mir. Ba wahaniaeth i'n cyfrifoldeb sydd rhwng awr olaf blwyddyn, rhagor awr olaf mis,awr olaf wythnos, neu awr olaf pob dydd, neu tunud olaf pob awr ? Mae'r un pwys yn perthyn i bob cyf nod, byr neu faith, oblegid fel y dywedodd un o feirdd Ffestiniog :— Amser yw delwedd f'ymson, Amser yw tap mesur Ion Y rhwyfawg gyfno'd rhyfedd Sydd o'r crud, drwy'r byd, i'r bedd. Y NE W YDD HEN.—Fe! hyn yr oedd anerchiad Ap Cyffin i ddechreu blwyddyn ddeugain mlynedd yn ol, ao erys pob gair yn ddigyfnewid ei ystyr hyd heddyw Gwrandewch, gyfeillion, fawr a man, Ddymuniad mynwes lawn o dan Cael blwyddyn newydd dda yw 'nghan I Gymry glan Manoeinion. Yn flwyddyn newydd, ddedwydd, dda, Heb storom groes, ond blwydd o ha', Iteh friw na phoen, nac u-nrhyw bla— Yn flwyddyn o fendithion. OWLWM SEROH A CHAN.Nid dymuno'n dda un flwyddyn yn unig ond oes gvfan cyfnod priodasol yw ein pleser i Mr. Walter H., Pritchard, Fairlawn Street, Moss Side, a Miss Sephorah Hughes, Derby Street, M- »ss Side. Hwy wediraddol gynhesu eu serch nes y gwrcsogodd ddigon i uno dau Wneud un, fel y mae'r gof vn asio ei ddau haearn. Walter Pritchard yn faii y diweddar Hugh Pritchard o IN'n, a fu n Haenor yn eglwys Moss Side, ac iddo frawd yn I.ieuten- anl yn y fyddin. Hithau Sephorah >n un o'r rhai mwyaf cyleillgar a pharod ei chymwynas, a chanores ragorol. Gwyr ymry ledled y wlad am ei chanu swynol, a rhoes ei gwasan- aeth yn anil i'r Saesou hefyd. Eiddunaf em ddaioni Y wlad well i'w baelwy<_ hi.

Gorea Cymro, yr un Oddieartre I ASHTOK-IN MAKEKJTELD. — Mae cydym- deimlad cyffredinol yr ardal hon a Mr. a Mrs. Evan Jones a'r teulu 'yn eu profedigaeth o golli eu mab Lewis, a gymerwyd yn glaf yn llinell y tan yn Ffrainc, ac a fu farw wedi ychydig oriau o gystudd, yn 24ain oed. Dyn ieuanc tawel, hynaws, o gyiiieriad disglair, ydoedd. Mae llu mawr wedi ymuno o'r gym- dogaeth hon, yn Gymry a Saeson, er dechreu'r rhj-fel llawer wedi eu colli a'u hanafu, eraill yn aros yn ddewr eu hysbryd. Da oedd gennym weled rhai ohonynt ar ymweliad a'u teuluoedd dros y IS adolig. Bydded Duw yn nawdd i'r cwbl sy'n fyw, ac yn gysur i'w teuluoedd.—Cyfaill. PHESCOT.—Treuliodd Cymry'r cyloh- hwn y Nadolig fel arfer. Yn y prynhawn, caed gwledd ardderchog o de, a chyfarfod amnw- iaethol yn yr hwyr. Manteisi. dd nifer lied, dda o'r milwyr ar y gwahoddiad, i dreuli j'r Nadolig gyda'r Cymry sy'n ymgynnull i Ebenezer. Llywyddwyd yi hwyr gan v dat- ganydd Mr. W. S. Jones, Llanllyfni. Gwa anaethwyd fel beimiaid gan y Parch. J. Williams a Mr. Rd. Jones. Cyfeiliwyd gan Miss Dinah Roberts a'r Pto. Lloyd (Aberdar). Yn canu, Miss May Willis, Miss Mason, Pte. W. S. Jones, Pte. Hugh Lloyd (Colwyn), Mr. Ben Roberts, Robert Owen, D. J. Foulkes adrodd, Miss Dinah Robert. Y canu a'r adrodd 0 safonuche1. Y goreu am areithio, Mr. John Williams am gyfieithu i.r dosbarth ieuanc, O. D. Owen. Diolehwycl. i bawb gan Mri. Isaac Williamp a Shem Jones, a thros y milwyr gan Pte W. S. Jones a Pte. Jones (Fflint) Canwyd Hen Wlad jy Nhadau ar y diwedd, Ben Roberts yn arwain.—E. W. FAKNWOKTII, OEU BOX TON.—-Prudd hys- bysu marw ein hannwyl chwaer, Jane Ann Roberts, merch y ddiweddar Catherine Rob- erts, Rhagfyr 22, sef ymhen ehwech wythnos i'r diwrnod ar ol ei hannwyl fam,a hi ond yn 39 mlwydd oed. Cafodd gystudd trwm a maith, ond a'i dioddefodd yn dawel a di. rwgnach, gan roddi ei hyder yn ei Gwaredwr. Aed a'i chorff i Gymru i'w gladdu, sef i Gae- athro, at ochr ei mam a'i thad, ac yn ymyl bedd leuan Gwyllt a diewri eraill sydd vno. Cafodd eglwy Farnwort): golltd fawr arv ol y ddwy gallwn ddweyd am y ferch fd am ei mam, yr hyn a allodcl hon hi a'i gwnaeth ffyddlon ymhob moddion pan allai ddod, ac yn. fodl-n iwneurl yr hyn oedd. yn ei gallu at helpu'r achos. Yr oedd ganddi gorfi gwan, ond calon uwyllysgar. Gadawodd frawd a phedair chwaer i alani ar ei hot. Duw a fo'n gymorth iddynt ddal y brofedigaeth c hwerw CAPEL M.C. WIIDDLF-SpRqUGH.-YSztbothdiwedd- af, Rhagfyr 31, cynhnliwyd cyfarfodydd arbennig ynglyn a'r eglwys uchod, pryd y gwasanaethwyd gan y Parch. R. Pryce Jones, B.A. Yn y prynhawn o dan lywyddiaeth Maer y dref (y Cyng Joseph Calvert, Y.H.) cafwyd oedfa gerddorol, a daeth cynhulliad aaferth vnghyd. Canwyd yn effcithiol ac yn ddwys gan Mrs. Alec Thomson, Miss Archibald (Royal Academy, Llundain), Mr. W. J. Jones (Stockton) a Mr. Wilfred Brigg, crythor. Cyfeiliw) d yn ddeheig gan Miss Ella Lofts ar y berdoneg, a Mr W. E Davies, organydd. SKELMERSDALE.—Nos Sadwm ddiweddaf, caed yr ail o'r cyngherddau croeso i'r milwyr Cymreig yng nghapel y M.C. Daeth nifer dda ynghyd, ac aed trwy'r rhaglen a ganlyn unawd ar y crwth. Home, sweet Home, Mr. Ismael E. Jones. Cystadleuaeth Spelling B, Kattie Jones can, The Gift, Mrs. J. E. Jones darllen darn heb atalnodi', Mrs. Jones (Colwyn Bay) can. Gal wad. y Tywytoji, Mr. J. R. Morris adroddiad gan Hilda SwiFt, February cAn, The Lowland Sea, Katie Jones adroddiad gan Pte. Owens cys- tadleuaeth canu'r don Joqf?jl 1, Katie Joiie,, 2, Emlyn Foulkes. Adrodd Mr. Moody, y fam a'r plentyn, Mrs. Wright can, Nos Calan, Sally Jones cystadleuaeth cario ystori, Mrs. J. E. Jones -a Mr. John Jones unawd ar y crwth, My pretty Jane, Mr. J. E. Jones can, Home. sweet Home, Gwennie Jones. Cyfeiliwyd gan Mrs. Jones, organydd yr eglwys, a chan Mrs. Jones, Colwyn- Bay. Beirniad ac arweinydd, Mr. J. R. Morris, Lerpwl. Ar derfyn y cyfarfod, rhoddwyd lluuiaeth i'r milwyr, a diolchwyd am y croeso gan Pte. Owens.

Drwg gennym am farwolaeth John Jones, g3 Peel Road, Bootle Ymunodd a'r Fyddin dair wythnos yn ol, ac aeth i Kinmel Pare Bu farw Jonawr i, IQ17, yn 28 mlwydd oed Brodoroedd o Lansannan. Cleddir ym mynwent ncwydd Bootle ddydd Gwener, am un ar gloch

PRIOD1 Moitn AX W ILII AM3 -H rji p n KF. YS— Rhagfyr 2s, yng nghapel Htlclarence Street, gan y Parch. G. R. Jones, B.A. B.D., Edward Morgan Williams, B.A., Ysgol Sir Towyn, mab hynaf y diweddar Mr. a Mrs. Willian s, Broneirian, Tanysgrisiau, ag Alice,merch hynaf Mr. R. Humphreys, 317 Walton Breck Road, Liverpool.

( YN Elf,-IAU. YN EISIEU.-Bachgen wedi cael addysg JL dda, mewn Cyfrifdy (counting-house). Ymofynner drwy lythyr a W. 'H. WATTS & Co., Ltd., Compton House, Liverpool. COMPOSITOR and IMPROVER at Case for  Liverpool. Ineligible. Apply, stating exper- ience and wages required: H. EVANS & SeiNS, 358 Stanley Road, Liverpool. MERCH wedi arfer gofalu am blant, i gynorthwyo i?JL mam sydd heb fod yn dda ei hiechyd i ofalu am faban ieuanc. Ymofynner B BRYTHON Office. GENERAL Servant Wanted family Gtwo state experience, wages, ago, etc. Address Mrs. WILLMEK, 1.7 Alfred Road, Ciaughton, Birkenhead.

Eistsdcfod Plant Bcotle, yn NEUADD Y DREF, Nos Sadwrn, lonawr 27. DALTER SYLW Rhaid i'r cyfansocldiaclau a'r gwaith celf- yddyd fod yn nwylo'r Ysgrifenyddion erbyn Ioanwr 13eg, 1917. Rhaid i enwau'r corau a'r partion Cerdd Ystum a'r Cyd-Adrodd, a'u harweinwyr, unawdwyr, adroddwyr, !a'r cystadlenwyr lléin, fod yn nwylo'r ysgrifen*. yddion erbyn lonawr tied, 1917. C.N-nter y cystadleuon Ysgrifennu Stori YJ1 Gymraeg, C'yfieithu, Adrodd ac Egluro Geiriau c-cidiar yr adroddiad Mary Fach Croe3, le brynhaw-ll Sadwrn, lonawr 13eg, 1917, yn Ysgoldy Capel yr Annibynwyr, Trinity Road, Bootle, am 2.30 ar y'gloch. Cymer y ddwy gystadleuaeth Iduosogi Geiriau le brynhawn Sadwrn, lonawr 20, yn Ysgoldy Trinity Rd. (A.), am 2.30 ar y gloch Rhagbrofion Canu ac Adrodd yn y Town Hall, dydd Sadwrn, lonawr 27, 1917. Rhifyn yr Xiydref. V BEIRNIAD CYLCHGRAWN CHWARTEROL an nawdd Cymdeithasau Cymreig y Colegaw Cenedlaethol A THAN OLYGIAETH; J. MORRIS JONES. Cynnwys- BARDDONIAETH D. G. ROSSETTI H. Idris Bell AWSTIN^f Y Parch. D. Ambrose Joaeg IEUAN GLAN GKIRIONYDD'IY Pqrch. E. Isaac DYFODOL PRIFYSGOL CYMRU Wm, George GORONWY OWEN Y Parch. T. Shankland HEN DRAMP Y Seneddwr W. Llewelyn Williams HEN LYTHYRAU Dewi Wyn a John Elias ADOLYGIADAU, gan Her Williams a'r Athro T* Hudson-Williams. Hugh Evans a'i Feibion, Argraffwyr, 356-8 Stanley Road. Lerpwl. Llyfrau Cyfrifon Ysgol Sul. LLYFR YR YSGRIFENNYDD, gyda d a- tennau byrion i wasanaethu am flwyddyn beb ail ysgrifennu yr enwau, dwy golofn a* gyfer pob Sul; crynhodeb ar ddiwedd pob chwarter, a nifer 0 ddalennau ar y diwedd I gadw cofnodion. Rhif 1—Ar gyfer ysgolion yn cynnwys 20 o ddosbarthiadau 2/- Rhif 2-35 o ddosbarthiadau 2, V Rhif 3-50 0 ddosbarthiadau 3/# Cludiad gyda'r Post 4c. LLYFR CYFRIF Y DOSBARTH, wedi et gyfaddasu i wneyd am 12mis heb ail 18- grifennu yr enwau i gyfateb i Lyfr yr Its grifennydd. Wedi eu trefnu i gadw Cyfrifon o E lonawr i Ragfyr, neu o Ebrill i Fawrth Pris 1/. y dwsin. Cludiad—Un dwsin 4c, a cheiniog y dwsin ar ol hynny. HUGH EVANS A'I .FEIBION 356 318 Htantey Road. Liverp") LLYFRAl CYMRAEG. BBIBLAU. TESTAMENTAU LLYFRAU HYMN AU A THONAU. (OANEUON. Hugh Evans a'i Feibion, SWYDDFA'R BRYTHON," 388 STANLEY ROAD LIVERPOOL — -■ Printed and Published by the Pr e- prictors, Hugh Evans andisons, sge a8 Stanley Road, Liverpool, in the CeunHy of Lancaster. Tel gfi Bootle.