Y Brython

Clep y Clawdd sef Clawdd Offat [GAN YR HUTYN.] Rhowch i mi fenthyg. Dyma fyrdwn araith fawr y Prif, sef ein cydwladwr byd enw >g, ya y Guild Hall ddydd Iau. Rhoi y bydd Lloyd George at ei gilydd, er mai twrn y w—rhoi i'r tlodion rhoi i'r hen rhoi i'r Allies rhoi, rhoi o hyd; ond yma gofyn y YDte. "Rhowch i mi fenthyg," meddai. Nid "fyn card..d y mae ni wnai Llwyd o Wyaedd" byth mo hynny, ond gofyn benthyg y mae. Ac nid gofyn benthyg yn ddilng y,bwaith, er fod ganddo bob aw- du?d>d i wneud hynny, a mwy: ond gofyn benthyg y mae fel boneddwr, gan gynnyg y II< ¡gau uchaf. Credaf fod pob perchen llogell ar Y Clawdd yma a'u Haw yn eu pocedi eisys-nid i ddiogelu eu harian rhag- dd.) fel y byddai'r Toriaid gynt, pan oedd ef yn Ganghellor y Trysorlys, ond a'u dwylo yn eu pocedi i'w tynnu allan iddo gan ddweyd yn unllais, Cewch, cewch, Llwyd bach; dyma ahw i chi, 'machgen annwyl i. Rhowch eich llaw eich hun i fewn yn fy llogell hwyrach y dowch chi o hyd i chwaneg. Ni thrystiwn ni yr un pump' arall yn fy* Hog ell byth ond yr eiddo chi." Y fath yw ymddiried y Clawdd yn "Y Prif." Cewch weld y bydd yr arian yn ei chamu hi oddi" yma tua'r Trysorlys o hyd, hyd ddiwedd y rhyfel. Ac fe fydd digon o'u hangen hwy a'r llog ar ol yr N heibio. Dyma gy.fle aur i gynhilo. Gwehilyn yw'r hwn ni c-hynhila. Optimism George.-A ydych chwi wedi darllen araith y Prif-Weinidog, Mr. Gol. ? Ydyh, wrth gwrs .ac yn ei gwerthfawrogi hi fel nas gallwn ni hutyn d sal. Ond o ddifrif yn awr, ai nid araith wedi yr el y rhyfel heibio ydywhi ? Ondoedd:¡,chehwi'n teimlo fod y rhyfel trosodd wrth ei darllen hi. a'n bod ninnau wedi cario'r dydd ? Oeddych, bid siwr Dyroa i chwi optimism diguro. A dyma'r rheswm, pam y mae Lloyd George yn ddiguro. Dyma un sydd eisys ya gweld diwedd y frwydr, ac yn siarad fel pe bai ar ben. Gweledydd yw ein Prif Weinid Ig ni. Nid wyf yn siwr nad ef yw'r unig un sydd yn gweld, Hyn yw dirgelwch ei nerth a'i lwyddianL. Am hynny, v mae yn optimist. Mae ei lygad ar ryw bethau eraill hefyd. Sut i gynhilo ar y Olawdd,- Yn gyntaf trwy roi y ddi; Id i fyny. Hi fyddai yn gan mil noblaoh ei rhoi i fyny na'n gorfodi i'w rhoi i fyay. Oni roddir y ddind i fyny dylesid cau pob tafarndy yn ddiarns. Ac 0 'r fendith, ac 0 'r ennill. A rhaid rhoddi y tybaco i fyay. Gwastraff ofnadwy yw hwn eto-nid yw o un lies. Mae arfer hwn yn awr yn golygu" gwaed" a syrthio o'r dewrion. Yn drydydd rhaid cau y pictiwrs. Niweidiol yw y rhan fwyaf o'r rhain; ac nid yw y lleill o fawr lies. Gellir arbed miloedd o bunnau drwy hyn, a chynhyddu nifer y milwyr. Dechreuer gyda'r tri pheth yma. Y Toreador.-Beth ydyw hynny ? Wel, mae'n gwastiwn anodd i'w ateb. Edrychais amryw Eiriaduron. ond yn hollol ofer. Gwelir y gair mewn llythyrennau breision, mewn safleoedd amlwg yn nhref Gwrecsam yr wythnosau diweddaf yma, ond dylesid rhoi rhyw air o esboniad fel y medra'r Hutyn a'i gyffelyb gael rhyw syniad o'r peth. Yn fel y clywais seinio'r gair, deuthum i'r rA casgliad mai rhywbeth feI hyn oedd ei ystyr -Tori a dor, ond Rhyddfrydwr a ddal. Beth bynnag am hynny, saif yr enw am fath ar gomedi, neu wawd-draeth, a berfformiwyd yn y dref yr wythnos diweddaf. Tyrrai pobl yn llu yno a gwnaed elw nid bychan at amcan gwir deilwng. Ond, atclwg, pa angen gwastraffu cymaint talent, farian ac amser ar rywbeth penwan fel hyn, nad oedd fawr o enrill moesol, deallol nag ysbryd- ol yn perthyn iddo ? Dywedir fod y gerdd- oriaeth yn dda odiaeth. Wel, paham na phribder cerddoriaeth dda a phethau gwir ddyrchafol a theilwng ? Yr oedd rhyw sawr o sport, dawnsio a ffolineb ynglyn a'r Toreador, a baraiji ddyn deimlo'n dipyn o ftwl am ei fod wedi ei ddenu i fwrw'i chwechyn. Ond hwyrach pe ceid peth go dda mai nid Gwrecsam yw'r He iddo "gymryd." Isel yw chwaeth y dref. Y comic a'r clown sydd mewn bri mawr ymfi. lrist o beth Y FJlanelet eto.- Amryw yw'r plant bj chain sydd wedi colli eu bywydau drwy'r fianelette ffiarollyd. Llosgwyd plentyn bach yn Pvhostyllen y dydd o'r blnen tirwy livn, ac nid oedd gwarchen (guard) rhag y tan- ychwaith. Btir,-rwyierynllawdrvmiiawnar yr esgeulustra hyn. Condemniodd y flannel- ette i,ry dyiqi v Llywoclr,,i.eth ei lwvr atal, a gwneud gwarchen yn heth gorfod ym mhob tf lie bo plant bach. Gyda llaw, mae yna lawer math ar fflanelet yn y wlad y dylid eu hesgymuno, sef y ddiod, y ddawns, y wld<t drive a'r betio. Codweh eich llais eto, grwner gwyeh, yn erbyn y rhai hyn, a fflamiwch y fflanelets o'r wlad. dors,it Dwt.—Mr. Radford Jones, gorsaf- liistr Trefor, sydd wedi cael y wobr uchaf— sef piira punt-am gadw'i orsaf yn ddestlus y flwyddyn ddiweddaf. Nid yw hyn yn syndod i'r neb a adaebydd y gwr ac a welodd yr orsaf. Da fyddai pe cynhygiai'r Cyngor Plwyf wobr- au hefyd i bobl yr ardaloedd am gadw am- gylchoedd eu tai yn lan a phrydferth. Ceir bythod yma a thraw a fyddai'n dlysion iawn ag ond ychydig ofal, ond sy'n awr yn ddolur trwm i lygad edrych arnynt. Gwylnos Galan.-Wid cymaint fu y rhain ar y Clawdd eleni, am mai y Sul oedd hi, ac hefyd am fod rhyfel ond caed rhai, fel yn y Rhos, a fu'n llwyddiannus iawn.. Canwyd carolau ac unawdau, a llywyddwyd gan y Parch. W. Wyn Davies. Ei Godi i'r Fainc.-Codwyd gwr o Ftymbo i'r fainc ynadol y dydd o'r blaen, a'r syndod yw ei fod yn Gymro hefyd, ac nid Sais, yn Rhyddfrydwr ac nid yn Dori, yn Gapelwr ac nid yn Eglwyswr. Yn wir, mae'r byd yn gwella. Gwr da, tawel, a heddychol yw Mr. Robert Williams, sydd wedi cael yr an- rhydedd. Hir y'i gwisgo. Y Meistr yn C'anrnol.—Gwnbrwywyd plant ysgol y Pentre—sef Pentre Broughton-yr wythnos ddiweddaf, a hynny ar ben deng mlwydd y prifathro fel ysgolfeistr y lie. Caed anerchiad rhagorol ganddo, a chanddo air o ganmoliaeth i bawb,—i'r rhieni, i'r llywodr- aethwyr, ac yn neilltuol i'r illant. Crnmnjai hwy am eu llwyddiant ysgoloriaethol, ac am eu caredigrwydd a'u gofal o'r milwyr. Casgl- wyd ganddynt dros £ 50 yn ystod y rhyfel at wahanol angenrheidiau milwrol. Da iawn feistr a bechgyn.

o 0 LANNAU TAF. MAE golwg lewychus ddigon ar Ffostrasol; pob amaethwr yn raenus a'i wraig a'i blant yn cael eu gwala a'u gweddill. Ac y mae'r siopwr yn cael cyfran o'u da. Y labrer sydd yn teimlo fwyaf Y gwr sydd yn ymguraw, A'i dylwyth yn wyth neu naw. Mae galar mewn ambell i deulu, a phryder ar ami aelwyd, a'r cwestiwn a ofynnir i Ifan y Post bob dydd ydyw Pwy newy' sy am y rhyfel heddy' ? Ifan sy'n cario'r newydd- ion o'r Cyfandir oddiamgylch yr ardal bob bore erbyn yr hwyr bydd y siopwr a'r ysgol- feistr, ac amryw eraill o fechgyn darllengar y fro, wedi Ilenwi'r gwagleoedd yn hanes byr y Postman. Syniad dipyn yn gyntefig sydd gan'rai o'r hen bobl am yr hyn sydd yn mynd ymlaen ar faes y gad. Tybiai un hen wr fod yr ochor hyn" a'r "ochor arall"—hynny yw, y Prydeiniaid a'r Ellmyn-yn myned allan i ryw gae gweddol eang ar awr benodedig bob dyda ac yn sefyll gyferbyn a'i gilydd ar ben rhyw gwarter milltir; ac yna-wedi i ryw Sion Bob Ochor roi'r arwydd, yn tanio, ac yn mynd ymlaen i saethu hyd tua amser te yna'r orhor fyddai wedi saethu'r nifer mwyaf am y diwrnod fyddai wedi cario'r frwydr am y dydd Mae gwybodaeth o Saesneg yr yr ardal yn eyflym gyyiliyodii, ond gwneir ambell i gam- gymeriad hynod weithiau gan y darllenwyr anghyfarwydd Daefch un o'r rhain oddi- amgylrh un diwmod gan ddychrynnu hen wragedd yr ardal drwy gyhoeddi fod j Ger- mans wedi glanio-fod y papur yn dweyd eu bod wrth law. Rhedodd yr ysgolfeistr ar unwaith i'r siop i weld y Daily News,jkc yno gw=ilodd mewn lly+hrennau breWiony newydd oedd wedi peri cymaint cynnwrf yng ngwer- syll Capel Cynim—THE ENEMY WELL IN HAND I Ond y mae gwybodaeth o'r iaith fain yn cyflym ledaenu yma 'does dim fel rhyfel i ddvsgu ieithoedd-a daearyddiaeth. Flyn- yddoedd yn ol, 'doedd dim un y cant a fedra I braidd air o Saesneg. Pan elai'r hen bobl i gynhaeaf Sir Henffordd, 'roedd bob amser yn angenrheidiol cael rhyw un i dorrrr iaith. Ar un achlysur aeth mintai o'r fath i ffermdy yn Lloegr, ac i ofyniad y blaenor dwy-ieithog am wr y ty, atebodd y ferch I'm sorry, but my father is gone to the meadows" Beth ma'i n weyd, Jac ? gofynnai un o'r parti. 0," meddai'r arweinydd, "ma i 'n gweyd nag os dim gwaith ma heddy, fod i thad wedi cal mynd i'r madhouse Euthum i roi tro am yr hen wraig gall honno Mari Alltmaen, a hi'n 75 oed, ac ar wely cystudd. Er gwenau ffawcl yn y byd hwn, digon tlawd y teimlai Mari druan, y tro yma gwelai'n gliriach nag erioed nad oedd holl gyfoeth daear ond tylodi, aglynoddbrawddeg o'i heiddo yn fy nghof, geiriau'n cvfeirio at ddiwedd nad. allai fod ymhell iawn I'r os amser yw pob peth, machgen i Y bore hwnnw yr oeddwn wedi hod yn darllen rhan o Carlyle, ac yr oedd geiriau Mari Alltmaen yn symio'r cyfan oil a ddywdeodd A 'does neb ond Shakespeare wedi dweyd y peth yn aingen nag y dywedwyd ef gan yr hen amaethwraig o Geredigion :— We are such stuff as dreams areinade of, And otir little life is rounded with a sleep ? S.

Ein Cwedl ym Manceinion. Dyddiadur Ion. *20-21—Cymaufit'r Annibynwyr Chwet. 2 -Darlith yr Ath'o Miall Edwards Ebrili 21—Cyniuuia y Qobeithluoedd Cenhadon y Sul Neaaf. Y METHODISTIAID CALFINAIDD Moss SIDE—10.30 a 6, W IL Owela, Abergele PENDLETON-] 0.30, R Davies. 6, B Williams HEYWOOD ST.-10.30, R Williams, 6 R Davies,Southport VICTORIA PK—10.30 a 6, W Benjamin, Garth FARNWORTH-10.30 a 0, LEIGH—10.30 a 6, WARKINSTON—10.30 a 6 W G Jones EAM.ESTOWN—10.45 a 5.30, ASHTON-UNDER-LYNE—10.45 a 6.30, Eat WYS UNDEBOL ECCLES-ll a 6.30, YR ANNIBYNWYR CHORLTON RD—10.30 a 6.15 BOOTH ST-10.30 a 6.15, Y Gymanfa QUEEN'S ROAD-10.30 H Jones, Trefriw. 2.30, Proff. Miall Edwards, 6.15, J Mostyn, Abersoch LD. DUNCAN STREET—10.30 J Mostyn, 2.30, J CHARLES. Dinbych, 6.15, Proff Miall Edwards HOLLINWOOD-10,30 a 6.15, Y WESLEAID. DEWI SANT-10.30, J T Ellis, 6, J Felix HOREB—10 30, J. Felix. 6 J E Williams HoREB-10 30, J E WiHiani, 6, J M WiUiam" BEULAH-2.30, J Felix, 6-30, G Tibbott OALFARIA—10.30, J D Owen, 6, Cyfarfod Ysgol WEASTE—10.30, G Tibbott, 6.30, J S Williams Y BEDYDDWYR- Pp. MEDLOCK ST.—10.30, a 6, J H Hughes LONOSIOHT—10.30 a 6.30, ROBIN'S LANE. SUTTON—10.30 a 5.30, Y SIWRNE OLAF.—Ddydd Meixher yr wythnos ddiwecldaf y bu angladd yr henwr cadarn a thywysogaidd ei olwg, Wm. Will- iams, Up. Lloyd Street, aelo d gyda'r Wesleaid yn Gore Street. Gwr cyfeillgar, tangnefedd- us, a'i grefyddolder yn amlwg iawn. Adnabu- wyd ef gan bawb yn Wm. Williams, Maes y llan, Dolgellau, canys oddiyno y daeth yma at ei blant ychydig flynyddoedd yn ol. Bu'n [ preswylio yn Nhy'n y Graig, Nantglyn, gyf- nod ei ieuenctid, a chan ei fod yn awr tua 84 oed, cafodd y fantais o dyfu ymysg llawer oedd yn gewri meddylibl a llenorion cryfion y rhan honno o Sir Ddinbych. Trwythwyd yntau a'r dylanwadau, a bu hynny'n nerth iddo ac yn atgofion melys yn ei henaint. Collodd un mab yn nhrychineb y Lusitania, ac y mae mab arall, wedi ei ddwyn adref yn glaf o'r Aifft, ac mewn ysbyty yn Llundain end er ei wen did, mynnodd ddod adref i gladdu ei dad. Bu iddo bedwar o blant, ac y mae gofid a baich y weddw a'r rhai a adawyd yn fawr. Mae costrelau o ddagrau twymn llawer o Gymry wedi fferu uwch llwcli anwyl- iaid yn y Southern Cemetery. GWERTH SYLW.—Bu ambell gyfarfod lleol yn ddiweddar heb gael nemor sylw gennyf. Caethiwed fy oriau hamdden fu'r achos. Diolchiluogyfeillion sy bob amser yn anfon hysbysrwydd am yr hyn sydd i ddigwydd. Diolch hefyd am y tocynnau lu a anfonir yma. Wrth gwrs, nid ynt o fawr bwys yn bersonol, ond y maent yn ddigon pwysig i hawlio sylw i'r hyn a hysbysant yn fy llithoedd wythnosol. Synnai llawer pe gwy. pent mor ryddfrydig yw'r Saeson i anfon tocynnau'n ami; ond o'u defnyddio neu beidio, rhaid tewi a'u hanes hwy i gael mymryn o le i'n pethau ni ein hunain. Tybiodd amryw ar ddechreu'r rhyfel fod yn rhaid rhoddi bron bopeth o'r neilltu, ac na fyddai llwydd ar ddarlith na chyngerdd a'u tebyg. Berb yn ychydig gwelwydmai'rarfer gyffredin oedd oreu a da yw deall na choll- wyd llawer o dir mewn unrhyw gyfeiriad. Ynglyn a'r te a'r cyfarfod blynyddol a fu'r Calan yn Heyood Street, yr oedd yno dyrfa. lu isocachojlawer nag arfer, a'r cyfarfod yn un rhagorol. Amrywiol oedd o ganu, adrodd, a gwobrwyo'r plant, a chwarae y ddrama fach gampus, Y chwi yn nesaf. Llithrigodd y te dafodau'r beirdd, a chawsant hwyl dda. Wele ddau neu dri o gyfres penhillion a adroddodd Mr. E. D. Evans, a'r ddihareb Daw'r cywion adre i glwydo yn destyn The chicks come home to roost they say, 'Tis true and bound to follow; The chickens that you rear to day Will roost at home to morrow. Yn magu cywion rhyfel bu Y Germans ac yn swagro Ac heddyw yn uffernol lu Daw'r cywion adre i glwydo. Os byddweh feirniad miniog llym, Cewch chwithau'ch criticeisio; Beth bynnag wnewch, ni thai ef ddiin- Daw'r cywion adre i glwydo. Ein bechgyn dewr ar faes y gad Sy'n galed iawn yn brwydro 0 dyged Duw hwy'n ol i'w gwlad Mewn heddweh eto i glwydo. Lloyd George, tywysog Cymru wen, o blaid y gwan fu'n gweithio Mae'n Brif Weinidog,—ef sydd ben, Ar frig y pren yn clwydo. UST !-Bydd raicl gohirio darlith Mr. J. C. Davies, oedd i fod nos Wener, yn y Gym- deithas Genedlafethol. Er gwneud ei oreu i gadw'i gyhoeddiad, bu'r Llywodraeth yn drech nag -ef. Heblaw ei swydd bwysig ynglyn ag addysg Sir Ddinbych, mae hefyd yn ysgrifennydd i Undeb o'r swyddfeydd Addysg, Rhyfel, ac Amaethyddiaeth, a gor. fodir iddo fod mewn cynhadledd yn Llundaj. brynhawn y dydd y rhoddodd ei addewid i fod yma. Yn y siom yn awr mae gobaith y ceir y ddarlith eto. GWLEDD EN AID.—Y Sul nesaf, daw pump o weinidogion i bregethu ym mhump o gapoli'r Annibynwyr. Dylai'r GyfeiUach Gyffredinol yng nghapel Booth Street nos Sadwm gael cefnogaeth gyffredinol gennym. Cadeirydd, y Parch. M. Llewelyn; a'r testyn ,wedi ei rannu, yw Gwyliwch, sefwch yn y ffydd, ymwrolwch ac ymgryfhewch. ANFONWCH Y LLUN.-Mae'r Cylch Cymdeithasol sy'n gofalu am oddeutu deg a thrigain o aelodau Moss Side sydd yn y II fyddin, wedi trefnu fod lluniau o'r cwbl i gael eu cydgasglu yn rhyw Gof a Chadw cyhoeddedig. Mae'r gorchwyl yn llaw Mr. Walter Roberts, sy mor gelfydd gyda hyn, gyda chynhorthwy Mr. J. R. Edwards. Anodd yw cael Hun rhai sydd yn eithaf- oedd daear, ond gynted ag y deuant, daw'r gwaith allan, a gwn y bydd galw mawr am dano. Nid yw pawb o'r milwyr yn fyw, na phawb yn iach, ond diolchwn fod cynifer cystal yn y drin arswydus. Parhant i lythyru, a cheir rhai llythyrau dirifiadol sy'n darllen feI ffugchwedl.

Telephone-Anfidd. 108 L153 KENSINGTON. LIVERPOOL. R. W. EVANS, FUNERAL DIRECTOR. All Orders personally attended to throughout. I P. Lloyd Jones FUNERAL DIRECTOR, 364 Stanley Road, I'poot TiLEPRONE-261 BOOTLK TELEPHONE—575!^ ANFIELP. J. T. JON ESt fUQrQI Undertaker EVERTON -40 Aubrey Street, and 35 ArecK ROB LIVERPOOL Funerals personally arranged to all parts. AN WYD, PKSfPCH, INFLUENZA—Mae t rhain gyda ni bob amser. Pair hinxawd<j gyfnewidio fod Uawer o ddioddef oddiwrth Beswch, Bronchitis Pat, Dohir Gwddf, Crygni, Caethdra, Diftyg Anadl Y mae'r ben feddyginiacth DAVIES'S COUGI- MIXTURE eto ar y blaen, ac yn cael ei gwertb fawrogi yn fwy nag erioed, bob amser wrth law, yt felYI, yn cynhesu y freat, ac yn rhyddhau'r phlegm Bydd dose mewn pryd yn ddigon. u. I J. a a.. go (postage, %d.y-HvGB DAVIXS, Chemist, Machynllet) SARZINE BLOOD MIXTURE L CROEN IACH A GWAED PUP-Dyna yr hys y mae Sarzine Blood Mixture yn ei sicrhau, a dim arall. Nid yw yn honni gwella popeth fel Yankee Patent Medicines, ond os blinir chwi gan greet afiach, ysfa, pimplet, toriad allan, scurry, doluriat pendduynod, etc., yn tarddu o waed drwg ac amhur, mynnwch botelaid o Sanine Blood Mixture gan y druggist nesaf atoch, 2s. 9d. y botel, neu gyda 3d. at y cludiad yn ychwanegol oddiwrth y perchennog- HUGH DAVIES, Chemist, Machynlleth. PILOTS' CONCERT, PHILHARMONIC HALL. Mr. KINGSTON JONES was responsible for some of the BEST FEATURES of the entertainment.- Courier, XMAS CONCERT, CEFN MAWR, 1917.—The recitals both Welsh and English, by Prof. Kingston-Jones, were the feature of the evening He is a bern entertainer He was enthusiastically recalied after each item.-Ccfn Cb-onicle. KINGSTON-JONES Gold Medallist. Professor of Elocution Concerts.. Entertainer-Adjudicator Entertainments gtfven by self for whole evening (21 hours) in Welsh or English. Wele Raglen y Noson GN7mraeg Yr adroddiad enwog a hyfforddiadol Ymweliad Ned Fiowe a Llundain (yn para tri chwarter awr); hefvd "Ned Ffowc ar Codi Blaenoria;d." 'Steddfod Fawr LiangoUen." "Crilt yn gostegu'r Dyme«tl." Y Milwr." a r character adroddiad enwog, "Modlryb Mellime.9 Danfonwch am Fam y Wasg a Geirda amryfal Eglwysi ac enghraifft o'i Raglen. Y Rhaglen Saesneg yr wythnoe nesaf. PUPILS TAKEN TERMS MODERATE. 27 Olifton Road East, Tuebroofc, LIVKBPOOL. G. W. HUGHES,Q- & L.T.S c (Armtitipdd » 0. M.O. frtaw XOOO, | Arweinydd Cymanfaoedd CaD". Beirniad, ac Arholwr. Parotoir Imgeisvovr at Dystyagrifau woeknt GeUg 11 Solla, Hen NodiatU a Solffm, 70 KINGSLEY^ROAD LFJB PVr J. HALTON MORRIS, Popular Welsh Tenor,. For terms, apply 7 GRAMPIAN ROAD, Fairfield, LIVERPOOL I Rhifyn yr Hydref. y BEIRNIAD CYLCHGRAWN CHWARTEROL an nawdd 'Cymdeithasau Cymreig y Colegau Cenedlaethol A THAN OLYGIAETH J. MORRIS JONES. Cynnwys— BARDDONIAETH D. G. ROSSETTI H. Idris BeD AWSTIN Y Parch. D. Ambrose Jonea IEUAN GLAN GEIRIONYDD Y Parch. E. Isaac DYFODOL PRIFYSGOL CYMRU Wm. Geolge GORONWY OWEN Y Parch. T. Shankland HEN DRAMP Y Seneddwr W. Llewelyn Williame HEN LYTHYRAU Dewi Wyn:a John EKM ADOLYGIADAU, gan Hor Willianas a'r Athro Tt Hudson-Williams. Hugh Evans a'i Feibion, Argraffwyr, 356-8 Stanley Road. Lerpwl. □ □ □□ □ □ □ □ O p  a klfi ílJJP-e-, w @ c C m- 1 a DUllEA GOLD WEDDING RINSS I c from 7/6 to 60/- M Half-doz best Electro-plated Q 3 Spoons given to each if Purchaser of a Ring. 0 J LJ BALL'S LUCKY ENGAGE-MENT RINGS at prices to suit all O C V • O C BALL'S LUCKY WEDDING RING DEPOT, a C Finger-Size Cards Post Free 33, London Road, LIVERPOOL. C CCCCCCCCCCCCCCCCCCIJIJIJOCCCC CYFEIRIAD NEWYDD (Change of Address) D. R JONES (Ala A Madog), 25 RadstocK Road, Liverpool. Dealer in PIANOS, ORGANS, and HARMONIUMS, MUSIC PUBLISHER &c Catalogues Free on application. Terms Cash, or on easy payments to suit oustomom Orders by Post at)promptly attended to. Tuning and Repairing arSpeciality. Town and Country visited, Dwy gân Newydd yn barod, PrisSwllt yr un. Trwy'r Post, 1/1, Saf i fyny dros dy Wlad (Stand for thy Country), W T. David. Sop. neu Tenor Mab y Milwr (The Soldier's Son), D. E Williams, C.R.A.M. Contralto neu Bass. Geiriau Cymraeg a Saesneg. Befyd, y mae i hon eiriau eysegredig, Jerusalem, Newydd (The New Jerusalem), For Bedsteads and Bedding, W. WHITTLE SO* & -SIOH LTD. t'6, j 18 6 120 WHITECHAPEL, LIVERPOOL. II lP a •  I | Telephone 2137 R?oy&!

buddugoliaeth drwyadl ar y gelyn cryf. A mawr y rhaid fydd ar yr ebyrtli hynny Bydd raid wrth swm annimadwy o arian. Mae'r arian, beth bynnag, ya deelireti treiglo i fewn wrth y miliymra. [Gyda llaw, mae 9^p treigl y miliynau aneirif o arian sy'n y wlad ers dwy flynedd a hanner, yn peri i un feddwl am bistyll main y Pensiwn i Hen Bcbl a'r Niagara dihysbydd :¡y'n ymdywallt i'r Rhyfel-yr ochain oherwydd y cyntaf, a'r bodlonrw\dd i'r olai!] Mae'n eglur befyd fod ym mryd y Llywodraeth i gwblbau hyd yr eithaf nifer y dynion y bemir y gellir eu 1 ychwanegu i'r Fyddin. Mae'r Llywodraeth bresennol yn trefnu gwyddogaethau ar gyfer chwilota pob cylch o gyfoeth, diwydiannau, a bywyd cymdeithasol, ac yn golygu trethu pob peth aphawb ibwrpas y Rhyfel. Arhyn o bryd. nid yw'r Prif Weinidog yn meddwl ond am un peth—ennill y fuddugoliaeth a sierha Heddwch. Mae cyfyngiad ar fwydydd, a gorfod ar gynhildeb. Mae tiroedd diog neu afrad i gael eu cystwyo gan lafur, ac i ddwyn ffrwyth addas i'r rhai y llafurir hwy gan- ddynt." Ac yn ddiau, mae hyn yn rhybudd anuniorgyrchol fod amser caletach i ddod, a theimlwn fod oysgod prinder yn dod dros ein bordiau. A dyweder a fynner, mae'r gelyn eto'n gryf, ac yn taro'n drwm—yn enwedig ar ymor. Mae ei longan tanforcl yn gwneuthur dinistr enbyd. Ond, fel y dywedwyd, mae'r wlad hon y«* benderfynol o fynd ymlaen. Mae'n rhyfedd y modd y Dlae ,r- holl fyd yn eyfrif ar Mr. Lloyd George, ac yn cydnabod ei allu a'i ddylanwad digymar. Mae'n falch- ter i Brydain, yn flinder i Germani. Er hyn oil, yr ydym fel publ grefydd >l yn rhwym o godi'n hachos i Lys Uwch na'r Senedd Ymherodrol. Tnh wnt ac uwchlaw i ddynion, yr ydym yn gweled Duw, ac ni fedd cyfreith- iau Senedd werth ond i'r graddau y byddant mewn cytgord a Rhagluniaeth Arglwydd -yr, holl ddaear. Duw yr heddwch yw ein Duw ni. Bydd yr hyn a wneir yn enw Heddwch yn iawn pan wneir ef yn enw'r Arglwydd- yn ol Ei ewyllys Ef