Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
l..0I\.i"it( )í\¡,n,-if'.lé\f1rt…
l.. 0 I\.i "it ( ) í\¡,n, -if '.l é\ f1 r t LONDON CI TV MIDLAND BANK, LID. I § S! } blynyddol oyfran- I c d p. y y » }i'' y j a; ij i w. f v V '"■ I Vjf.. 4>>S V ;i ■- ■■ = ■ ■ >. L • I I -■ ■■■■■ « ■• L ;ftW A   ■ ■■ V ? .??. ?' .???????' ??-?-'?' ? ■■■  ?. «■ » >■ '■ v <■ <■ ■■ ■- •- > ■ ?■ V- :■ $: £ >(■ f • ;•■■■ • ■ t I' I r .■ • v. j v- '• V*V *V V WCV ¥■ 1j!n$' 1 ■? -V ■■ i ..i- -■ i- '*■' i' I %v< i i ■ ■■ ■ ■ It v; ■ r t .< »■  ??.??4- ?-?-? \?????????-' '"? '?????????' -\?-' ???.?' .?? ? ?. ? t+J   ??'; i I ?''?-?'  .L ?  t?'??, ?'?' ?" '??. ??T..?.?-. "? '?.?.t.  ????? ??'? ?  ——   w mw-m-y-: ■■ ■ ■■■ ?..?. ??????- ■  .lUrV-O « >• -• ■ ■■ .t1???:?'?' '? ?.   ?'?'?. ?.? ■" ■- '• ■ '■  -■ ?'  < t  ■. ? ?.  ????????"  ■ ■ ■ ■ • ■ i *>, k .;■"■»r ■■ • ■; V1' ????.?.  ?.'? i .?. '?.?  •• • • 1 ??ru?  "?. •• ?J s ■' v ???????? "? y■■■- ■ -1-■■■'■"•.■ ;■' 4 .t'l f •■'• ■i S i': -trr ■■ I C '• ■ S*<f » :*C-' ■ V,, | p fi' v' ••• #i i '???????/? '? /?????M? ?.? ?..?. '? ?-  ? ?'' ■ ?——'? i "'i ■ ■/ I ,4 ■' ■■■ :>,i lit /■; <' St* ■ « -«p*i j '? WiHW- ■ -?.. • .? • S* .iT/'t |j^ r t.>s?^ %'Wi <. ?.    14 ?:?, ? /■' ? ?"-? .? "># ■■•"■ '■ v" ■ ■■ ■■}■ g h Xk" -y 'V> A. Vv* ?  ■ r" -?.■■* r«v ■■• ^v 4; S.- L  ">N 'I gal v ,«*. £ »' ■ ■ J • • 3,000 swyddogion sydd germym allan yn y ;Üyfel, ae i gyflwyno rhoddion (Bonuses) 1 nifer iuosog o swyddogion eraill. Kefyd "ymorwyd £ (332,501 i gyfarfod a'r gostyngiad y ui irihris yr oil o'n. Buddsoddion oddigerch y War Loan. Heblaw liytiny cymerir i'6(>6,920 i dalu y cyfran-dal arforol o 18 yn y cant am v llwyddyn. Gedy hyn weddill o 1129,941 \v ychwanegu at £113,597 a gariwyd ymlaen r iiwyddyn flaenorol, y ddau yn gwneud io,538 i'w gario i gyfrif 1917. Baina,soin i docthach na rhannu rhagor o'r elw i uiyw amcanion eraill oedd cario SWill 'li ach fel hyn i'r dyfodol. j'y nyledswydd yn awr yw talu teyrnged i'n ddjgion, yn ddynion a merched, am y a'r tfyddlondeb eithriadol a ddangoswyd ..ddynt yng ngltyllawniad eu dyledswyddau ystod y fiwycldyn. Fel y crybwyllwyd cyfrifon y mae dros 3,000 o'n dynion yng .oSanaeth y Fyddin neu'r Llynges, ac y eu habsenoldeb hwy oddiwrthym wedi gwaith trwm a chyfrifoldeb anghynefin jweddill o'r swyddogion. -Y mae yn awr ngwasanaeth yr Ariandy 2,600 o ferched ..mo, y rhai a roddant gynhorthwy syl ,chl iiii yn wyneb yr anhawster yr ydym do oherwydd absenoldeb y dynion oddi- lym, ae yr ydynl oll yn ddioIchgar i'r ddigesau hyn am y diwydrwydd a'r dfrydedd gyda pha rai y cyfiawnant eu clswyddau. Oorchwyl galarus i mi yw hysbysu fod 134 o'n swyddogion wedi kli en bywydau i lawr dros eu gwlad yn d y flwyddjm gwna hyn y nifer a vyd o ddeehreu'r libyfel yn 180, ac y mae i jr gennyf yr unwch gyda mi i g-yflwyno i aynaSau y dowrion hyn ein cydymdeimlad %.< iaf. 3 j Y Wak Loan. I a. dirwyn fy Aarith i ben,carwn alw eich joewn inodd arbennig iawn at y May Lnvr sy'n awr ar ctroect. X Inae'n ?. ,iiH\rydd ar bawb i wneud ei oreu i beri y Ildr&ch hon yn lhvyddiant, ac yr wyf (Jio yn daer at bob un i wneud ei ran (i bai ei allu. Y mae'r Ariandai yn 1 i roddi benthyg arian i gynorfchwyo'r i. odus i gymeryd War Loan, a chymerir > aih af hyngan Inniawr. Ymaegennym Ghwefroryr lGeg i wneud y gwaith, a led pob un na byddo yn pallu i gyflawni ei byddecl fach neu fawr. Bydded i ni cud yr Ymdreeh hon yn llwyddiant mwy 11 ar Loan fawr y Germ an laid, am yr hon ymffrostient fod 4,1 i miliwn o drigolion •.jlan o'r 51 iniliwii oedd wedi, yfre, iin-Li tuag u yn gyfranwyr o £100 yr un a than hynny, lid ( fanswm cyfraniadau y 4f miliwn ) o gyfranwyr bychain wedi cyrraedd y nvr sylweddol o £110,000,000. Os y bydd ar Loan hon o eiddo Prydain yn llwydd- x mawr, gall hynny yn liaw(t(l, I)rysLlro,r t: hi pan geir heddwch drachefn, ond os 'ilu^a'r trigolion roddi eu harian at was i,oth y Vfladwriaeth gall hynny o'r oehr -u 11 achosi narhad y Rhyfel gyda rholledion jilius o ddydd i ddydtl mown bywydau wI. "yn eistedd i lawr, cynhygiodd y Cadeirydd Adroddiad y Cyfarwyddwyr a Mantolen > yfrifon am y flwydclyn. yn cael eu mab- I.a(lu. Eiliwyd hyn gan Mr. W. G. •• lahaw, is-gadeirydd yr Ariandy, a el-iar- h 1 y cynhygiad yn unfrydol. I etholwyd Arglwydd Airedale a Mr. D. Docker yn Gyfarwyddwyr, a Mri. Tiney, Smith & Whinney,- yn Archwilwyr. ■: ol i bleidlais o ddiolch gael ei thalu fel i Gadcirydd yr Ariandy, Bwrdd y wyddwyr, y Rhoolwyr, a'r swyddogion •• tprfynwyd trwy ddiolch yn gynnes i ■ Id ward Hoklen am lvwyddu yn y •Hi
SUFLLL Y BLIRDD I
SUFLLL Y BLIRDD I ili> rchion gogvfer a'r golofn lion i'w i'io-PEDROG, 217 Presoot rd., L'pool Etra Gwyn.— Testun clws, a'r syniadau no mor bur ag yntau ond drwg fod iaith ao arddull y llinellau yn lredin. Ceir ynddynt ormod o "i •■ a fel hyn,— Oreawdwr popeth ar y sydd, Ynghyda'r gwlaw a'r gwlithyn. i i'r awdures wrth astudio chwaneg cyffredin cyfansoddiad. t.hiyfrdwy.—Bu'r bardd yn rhy ddiofal > hwn. Dylech osod prif ]ythyren yn ;i enwau priodol—Meirion, etc. Yn r. ddylid newid geiriau fel bwysedd r\vysgecld yn yr ail bennill, a glo ewi'r olaf ohono. A da fyddai newid ó- > ifr ei fron yn y pennill olaf. Mae 'r gan yn werth y drafferth. mADWy.-18luiyn, Y Gydwybodol, I Oydwybod, Y Bwthyn yng Ngodreu Sam Bron Barlwyd, Modryb Ann, am J. TY. J. DILYJST YR OEN." I ni ras gan yr Oen—i'w ddilyn I hycld elw o bob dirboen o n mewn fod gorhoen I jr?j3 w donau per dan y poen.—Pedkog. • ISLWYN*. 1 .Y,aa cul a garw dyrys daith ddol lieol fynnai d'enaid mawr, 'g 'owach nen'ddeisyfai'th emrynt llaith 'u. v i.'iyl amser draw yng ngwlad y I- awr, & nuriau celyd bywyd brau =' i ysbryd fel carcharor prudd— (i. { ay fyr rhy gyfyng !wedi'i gau 1 amser, lie, a'u deddfau cnCld. i K Nn a'i thaith yn donnau brys ■■■: ei chartref yn y Hi, ■ -nydd glywsai ddistaw wys Xi ..1wr yn galw arni hi. dod l'hwng y ereigiau cry 'yfyng mewn rhyw fwlcn dilun y d noeth ei thon yn hy x&itix'-i ,h--heb ddim ond dryllioi huii. 4, Ilif gwyllt a syrth yn o I., j. wyn o boen o gylch ei pben, via o'r siomiant yn ei chol lys brudd a leinw'r nen. > s bhau sydd yn anthem cur, w dy awen ddrud mewn dyheadau pun, SfU-WW ■ oth o boen ar greigiau byd. G.W.G. DYN A'1 GYDWYBOD. I But who would force the soul tilts with a straw Against a champion cased in adamant." Wordsworth » Gad heibio dy gydwybod,—a dilyn Hudoliaeth y gorfod': Wyt ti heb eto wybod, Ynfytyn balch, fod Duw'n bod. T. DAVIES. Y CYDWYBODOL. I Ei hoft adclysg anffyddol-a ry liwn Mewn rhwyd esgusodol Y da ei ffydd wrthyd ffol Dyb adyn "cydwybocloL" 0 fy Nuw, cadw fi'n ol,—o ryfel, Mewn rhyw hafod siriol Yw adnod a phennod ffol Ei bader cydwybodol Kensington, Liverpool. R. LLOYD Jones. Er Cof am Mr. John Wm. Jones, Dolbryn, Glan y Pwll, a laddwyd yn Fjrainc, ,Awst, 1916. Wr hynaws dy fWYll rlirioni-a ddeil Trwy'r dduloes o'th golli Gwlad wen uwch tanbelenni Yn ddistaen gyrhaeddaist ti. AM FY MODRYB ANN. I Aeth Adref mewn gwth o oedran—o boen Chwerw'r byd heb gwynfan Gwraig ddwys fu,—-mwyn orffwysfan Ydyw'r bedd i Modryb Ann, Tan y Grisiau. J JOHN Wm. JONES. i
:Am tyfr T onou Newydd
Am tyfr T onou Newydd Hllghe a,'i Hab, Gwrecsam. Llian, 3 1 chwarter rhwym, 4/G net.—Tua'r Nadolig daeth allan o'r wasg Lyfr Tonau newydd a'i enw Can a Moliant. Cynhwysa 362 o donau a 630 o emynau, wedi eu trefnu a'u casglu gan Mr. H. Ha.ydn Jones, yr A.S. dros sir Feirionydd. Fel y gwyddis, mab yw Mr. Haydn Jones i Mr. J. D. Jones, Rhuthyn, a wnaeth gymaint dros gerddoriaeth Gymreig yn y ganrif o'r blaen. Mae'r argraffwyr i'w canmol am droi allan waith mor rhagorol. Mae'r rhrwymiad.y papur a'r argraff yr hyn oil a ellid ei ddyrnuno. Nid Ilyfr en wad mohono, ond llyfr pob enwad. Nid llyfr i ddiorseddu casgliadau sy gennym eisoes, ond uu i'w cwblhau, neu yn hytrach, llyfr a fwriedir i fod yn at-odiad iddynt. A oes angen am dano ? Oes, yn ddiameu. Mae'r casgliadau sy gennym wedi bod gerbron y wlad flynyddoedd weithian, ac nid gormod tybio eu bod mewn llawer man wedi eu llwyr feistroli. Mewn nifer fawr o'n cvnulleidfa- oedd eir at y gwaith yn drefnus. gan. gallu; bron bob amser, y don afvddo gyferbyn a'r emyn. Felly, o hir ganu a chydnabyddu a'r gwahanol donau, daw amser y teimlir mai dymunol fyddai cael ton newydd ambell waith. Dichon mai rhyw ystyriaeth felly a barodd i Mr. Haydn Jones ymgymeryd a'r gorchwyl hwn. Ni feichir Can a Moliant ag anthgnau a chorganau nid oes yma ond hymnaiU a thonau'n unig. Ni cheir ychwaith y mynegion hirion a geir mewn ambell gasgliad. Ar ol rhagymadrodd cryno Mr. Haydn Jones a dau fynegai byr, daw'r ,tonau a'r emynau. Gwaith da oedd trefnu'r emyn a'r don i fod ar yr un tudalen—hwyl- ustod nid bychan er defnyddio'r ddau ynghyd. Canfyddir llawer o farddoniaeth —yn emynau ae yn lgyfieit-hiada,u-o waith y gwyr a ganlyn :— Y diweddar Alafon, Ben Davies, Berw, Cadfan, Cernyw, Dyfed, Eifion Wyn, Elfed, Geufronydd, Gwili, Gwylfa, Gwynfryn, Pedr Hir, y Parched- igion D. Tec wyn Evans, J. T. Job, W. S. Jones, R. R. Morris,, O. Lloyd Owen, R. H. Watkins, Gwilym Williams, a Mr Henry Williams. Yn wir, mewn rhai amgylch- iadau, cawn nid yn unig yr emyn yn newydd ond y don hefyd; j er enghraifft, Tonman (Dr. David Evans) ar y geiriau Fel pererin Iesu mawr (Dyfed). Ni chynhwysir un- rhyw don sy'n gyffredin i'r casgliadau Cymreig, ac ni cheir yn y llyfr un don o gasliad y M.C. Gwelir tonau-rai wedi eu eyfansoddi'n led ddiweddar—gan yr isod :—Mr. G. H. Arton,, y Parch. Carey Bonner, Mr. Arthur H. Brown, Mr. E. Bunnett, Mus.Doc., y Parch. R. F. Dale, Mus.Doc. Mri. E. T. Davies, F.R.C.O., T. D. Edwards, Mus.Doc., David Evans, Mus.Doc., S. Evans (Cynogfab), Pryce Evans, T. Francis Howell, G. W. Hughes, L.T.S.C., O. T. Jones, L.T.S.C., R. Perorfryn Jones, T. Kemp, L.T.S.C., R. Francis Lloyd, Mus. Doc, Hopkin Morgan, John Price, E. Poley, F.T.S.C., J. H. Roberts, Mus.Bac., Robert Roberts, W. M, Roberts, W. P. Rowlands, John Thomas, W. J. Canaid Thomas, D. C. Williams, Mus.Doc., T. R: Williams, Llew- elyn Williams, a Mrs. Wodehouse. Gwnaed defnydd da o'r llyfr safonol hwnnw The English Hymnal, ynghyda llyfrau eraill perthynol i'r Saeson. Digon yr enwau hyn am ansaw.dd y tonau a ddetholwyd :—R. Jackson, Dykes, A. H. Brown. Barnby, GauntJett, Hullah, Wesley, Stainer, Smart, Goss, Stiggall a Hopkins. Un o nodweddion y casgliad ydyw y nifer lluosog o'r hen alawon (eltoratc,s)-Ilawer ohonynt wedi eu cy- nghaneddu gan yr anfarwol J. S. Bach. Dylid eu cadw mewn cof yn barhaus y rhain a'u cyffelyb a'n gwared rhag ffurfio'n chwaeth ar donau ysgafn a byflioedlog. Ond feallai mai'r peth mwyaf nodweddiadol o'r llyfr, a'r un sy'n ychwanegu cymaint at ei werth, ydyw y nifer mawr o donau a ymddèllgys am y tro cyntaf. Dyma'u hawdwyr :— Mri. H. A. Brown, T. Hopkin Evans, Mus. Bac., C. Francis Lloyd, Mus.Bac., David de Lloyd, Mus.Doc., B.A., Miss Morfydd Llwyn Owen, Mus.Bac., T. Maldwyn Price, Tom Price, a Caradog Roberts, Mus.Doc. Argraffir tair o donau Mr. J. A. Lloyd am y waith gyntaf, un ohonynt yr olaf a gyf ansoddodd felly hefyd, am y tro cyntaf, don olaf y Proff. D. Jenkins. Dywedir mai'n araf iawn y'bydd ton, er yn un dda, yn ennillei lie i sefyll ochr yn ochr ag un hen- arferedig ar eiriau penodol. Mae yma lawer o donau newyddion gwych wedi eu cyfansoddi ar eiriau felly. O'u dysgu a'u dwyn i arfer- iad cyffredinol, pwy a wyr faint o les, a wna hynny i ganiadaeth y Cysegr ? Beth pe dechrouid gyda'r rhain ?—Rhosesmor (Tom Price), Sanctaidd, sanctaidd, sanctaidd" Carlton (C. Francis Lloyd), Yn Eden cofiaf hynny byth"; Bryntynoriad (David de Lloyd) Ai lesu mawr, ftrynd dynol-ryw"; Benditfo (J. D. Jones), "0. Arglwydd aros, aros gyda ni." William, (Morfydd Llwyn Owen), Braint, braint, yw cael Via Crucis (E. T. Davies), Cof am y eyfiawn lesu"; Pwll glas (J. T. Rees), "At am fy meiau i? Lonvain (Caradog Roberts), I fyny at fy Nuw 1 Arosfa (T. Hopkin Evans), Am yr Ysgol rad Sabothol." Eiriolaeth (J. A. Lloyd), A welscch chwi ef Bryntirion (T. Maldwyn Price), Yr oedd cant namyn un." Llongyfarchiadau i Mr. Haydn Jones am y fath lyfr Er gwaethaf prysurdeb ei ddyledswyddau seneddol, cafodd hamdden i baratoi casgliad o deilyngdod uchel. Ni raid i n cynulleidfooedd gwyno mwyach oherwydd prinder tonau da. Elant at Can a Moliant, a ehtint wledda'n hir ar bethau newydd a hen.-B.
Advertising
Telephone, Royal 1157. Established 1864 ROBERT ROBERTS, ESTATE AGENT, 33 Netherfield Road South' Has Property to Let in Tarious parts of the town. Mortgages arranged. Valuations made Established 1884 WOOSNAM ROBERTS, F. A. I., Bootie Estate Off ice, 52 STANLEY ROAD, BOOTLE. ts Telegrams—" Woosnam, 20a Bootie." Telephone Ns, 7808. J. LEWIS JONES, ISTATi, AGKNT A VALUBBf 60 Victoria St., Liverpool. Pieopertiea car4ully toaosged. Rente pet foafiUy eolleoted. PnrohaBes aad ftlo at lotfatsd. Mortfagan arramled and lasuremot effected.. THOMAS & JONES. 1STATB AQBNT8 VALUERS. 1KVK9YMBHT IDWILIVIROB. 67 Lord Street, Liverpool Talephotae No. —S&08 Bask, Properties Bought end Bold. Mortg&go arranged. Valuation a made. Beats eoliaalit, TniL 29 7 Axvisbd. Xivaxxjskbd Stephen Roberts & SOl, ESTAIM AQBNT8 TALUMBS 137 Everton Road, Liverpool Properties carefully msoaged. Rsattx pev acfflnlly Colieoted. PorohaKei sad Bak aogotfated. Mortgages arranged cad b mrasioea cffeoted. Henry Jones, ESTATE AGENT, VALUER &TROPERTY AUCTIONEER, 3 Lord Street, Liverpool Ensi BAJTX MSI. 0. JONES WILLIAMS, F.I.I.s ESTATE AGENT & VALUER, 17 Boundary Place, Moss St. Liverpool. got, 1885. Telephone 567 Rera Vtlephone 8588 Ba nk JONES fiTliUGHES, NstARE OFFICE, 13 Whitechapole Liverpool FREEHOLD LAND FOR SALB. Advances Made. R. E. HUGH Eh, Kotate Agent, Surveyor -6 Values Charing Cross, Birkenhead. Telephone No.—M B'head, Em Houses to Let and for Sale in rariona ptrfct of the Town and ont districts. Also Land to W Sold for BaUding purposes. Advances made H Builders. Estates iaia out. Rents Colleo, an# Property carefully managed, LADIES BLANCH4RD PILLS Art uartvkllod lot kU Iirogaluitiu. & tbcTipMCII* aftord r.U.1 and never fall to alkvlat* all suftdap, ffety aaparMdo Pinoyroy* Pil Ootbla, Bitter Applx, BLANCHARffS art the best of all Pili for Women sold in bozaa, illi, by Bootir Branoba. Branshss. and all chemists, or postim. iami priwt fto t, LESLIE MAHTYN, Lta. Chemist*.34'Dai*tfia Laae. Loritow As a Result of our INDIVIDUAL TUITION we are placing cur pupils in GOOD SITUATIONS within 3 to 6 months. The CITY SCHOOL of SHORTHAND and TYPEWRITING, 24 Moorfielcls. Tel.-Centrall t78840* W. & J. VENMORE, Estate Agents Valuers, 200 SCOTLAND RD., Liverpool iTKJraom No. 4216 Royal (2 ines). '*> ALLAN Royal LINE" To CAN ADA.. Gn ERPOOL, GLASGOW, LONDON ftHAYKg I TO CANADA, NEWFOUNDLAND It U.S.A. Axlxn's, If James St., Liverpool 14 Cookspsi St., S. W., and 103 Leadenhall St.. London, B.C. J. Lloyd Jones, & CC., BSTATB AGENTS, &c. 6 Lord Street, Liverpool ? "7, ruiriou an IIII; Telephone-Anfield, sog 155 KENSINGTON, LIVERPOOL. R. W. EVANS, FUNERAL DIRECTOR. All Orders personally attended to throngboat. P. Lloyd Jones FUNERAL DIRECTOR, 364 Stanley Road, L'pool. TELEPRONE-261 BOOTLS. ^TELEPHONE—575PANFIELD. J. T. JONES, Funeral Undertaker, EVERTON *40 Aubrey Street, ? *-<?- ??') and 55 Brach Ros LIVERPOOL. funerals personally arranged to all parts* If you want The most Comprehensive (, POLICIES an THE BEST TERMS write for paitionlais to The Gresham LIFE, FIRE, AND ACCIDENT Insurance Offices. Bead Office I IBI. Mlldreda Houae Povltrri LONDON. B.C. Branch Office:o 0141Ezchange 6'14. iLIVERFOOLt JAMES H' SCOTTi GeneralSManager DIM TALU TMLABV LLAW. ARIAN YN FENTHYG. (yn ddistaw bach), mewn symian bach neu fawr (heb fod llal na CIO) AB ADDAWEB Y BBNTHYCIWR BI HUi NIFYDLWYD BR8 40 MLYNBDD. ao yn awr yn rhol ICSO.000 YN FBNTHYG BOB BLWYDDY* lAm daflen a thelerau ymofynner a George Payne a'i Felb., 8 Crescent Road, Rhyl, a 16 School Lane, Liverpool, ■■■111 j!THEREALWELSHCURE f'.??NpSE?jBJ? HAYlIwsl j BALSAM I WELLHA BESWCH ac ANWYD H m Amhrisiadwy gyda phlant. Hffi -ToTtli 1/3 a 3 HI Gan oix Fpbryllwyr a GRosERq Bit