Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

5 erthygl ar y dudalen hon

Advertising

Trem l-ProfFwydoliieth Bangor.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Trem l-ProfFwydoliieth Bangor. DA Vr Wyf yli Coflo triai Uil o"r dvwedi.alau mwyaf grymus yn araith Mr. Lloyd George yn Eisteddfod Bangor, yn 1915, oedd pan ddywedai wrth y dorf fawr mai bychan wyddai Germani beth oedd hi'n ei wneuthur yn Rwsia, -ei bod yn dryllio'r barrau haearn, i ollwng nerthoedd caetli yn rhydd a fyddai' n sicr o droi ar y gelyn, ac o ddwyn rhyddid i ddynion. Ac fel y llefarai, diau y teimlai llawer eu bod megis yn clywed swn Rwsia Newydd yn ymbarotoi i gymryd ei lie" 11 anrhydeddus "ac effeithioi yn:ti"rhengau'r, Gwledydd Rhydd. Yr oedd pethau'n ddu iawn ar sefyllfa'r Cynghreiriaid ar y pryd. Curasai'r gelyn y Rwsiaid yn ol ymliell, ymhell iawn, a chanai clych Germani i ddathlu buddugoliaeth ar ol buddugoliaeth. Gwelid newyddion drwg yn y Dwyrain Agos. Ac nid oedd pethau'n addawol yn Ffrainc. Onid oeddym yn brin fo gyfarpar rhyfel, ac yn rhy brin o ddynion ? Yr oedd son am anghydfod ymysg yr awdurdodau mil wrol a pholiticaidd, a bod bonglerwaith dychrynllyd ar gynnydd. Braidd nad ell- sid tybio ar y pryd fod rhai o'r awdurdodau r barotach i ymladd a'i gilydd nag i lielpu'r rhyfel yn erbvn y gelynion. Ofnid fod pwysau gofal a llafur eisoes wedi dywedyd ar iechyd Mr. Lloyd George, a darogenid ei fod-o leiaf yn y dirgel—yn dra phesimist aidd gyda g? aidd gyda golwg ar hynt y rhyfel. Ond yr oedd ef, er hynny, wedi bodloni i gymryd y swydd o Weinidog Cyfarpar Rhyfel, ac wedi dechreu ar ei waith o ddifrif. Dyma'r rhyfel wedi parha,u o hynny hyd yn awr, a llawer diwrnod cymylog iawn wedi dyfod arnom. Trees yr ymgyrch i'r Dardanelles yn drychineb, a siomwyd ni'n ddirfawr ym Mesopotamia. Cododd Bwlgaria'n ein her- byn, a bradychwyd ni gan Frenin Groeg. Cafodd Serbia'i hysgubo a dinistr cyfielyb i eiddo Belgium. A Rwsia ? Wel, addew- sid pethau mawr oddiwrthi. Clywexn fod llatiw hollalluog o fyddinoedd arfog ar ddy chwelyd wedi'r trai, ac y gwelsid ef yn g.-)rlifo holl rym y gelyn. Ond nid oedd y llanw'n dod-ddim o lawer yn ol yr addewid ar almanaciau'r gohebwyr newyddiadurol. Beth, mewn gwirionedd, a ai ymlaen yn y peilter draw, yn y distawrwydd cyfrin, tu cfcfn i fyddinoedd Rwsia, anodd oedd dy falu. Deellid fod rhyw ddrwg ynglyn i Hywodraeth y wlad fawr. Onid oedd y Duma mewn berw a chwalfa byth a hefyd ? Ofnai llawer o ddydd i ddydd glywed y newydd fod Rwsia naill ai'n paratoi am heddwch wrthi ei .Iiun, neu ar ymrwygo mewn chwyldroad. Er a ddywedid am anawsterau'r tywydd, er hyn a'r r Hall, rhaid addef mai pur ansicr oedd hyder llawer gyda golwg ar Rwsia.

Trem II—Gwyrth Rwsia.I

Trem i!i-Encil y gelyn.

Advertising