Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
ASK FOR  ¡¡ "SIRDAR"  u c Delicious and Appetising.
Advertising
GUARANTEED PURE. —• J???  ?jMLi????  SUGARS SUBSTITUTE, Many times sweeter than sugar. To be used for Sweetening CUS- TARDS, BLANC MANORS, CREAMS PUDDINGS, SCONES, OMELETTES, SOUFFLES, PASTRY, TEA, COFFEt* COCOA MORRIS & JGHES, I miteds /vf)rpoolø' ManGfiOstet, mntk "trwcastlB-on- Tyne.
Advertising
will, In BEA TYBR:" THE TTATT CELF-BRATED TAILORS I DEMOBtUZ?TION DEMV"?BILIZA"i? To all who have served in HIS MAJESTY'S FORCES 2/6 IN THF- Discount on all purchases of Clothing ilf made within a period of 4 months from date of discharge). 8 Order your Suit & Overcoat while on leave I BEATY BROS., Ltd., I 37 to 43 LONDON RD., & 28 & 30 CHURCH ST., LIVERPOOL. I Phone 3925 Bank. Phone 500 Bootle I Wm. GRIFFITHS & SONS MAKERS OF SMART CLOTHES 29 South John St., Liverpool, AND 349 Stanley Road, Bootle, Military Uniforms. Lounge Suits. Naval Uniforms. Overcoats. Costumes. Ladies' Coats A yw'ch Llygald yn eich blino ? Yw peth.au'n troi'n niwlog ac analwig ? Dyna arwydd a rhybudd llethdod y llygad, a dylech ga el eu hedrych rhag blaen eu gwaethygu wna'u hesgealso. Gailwn ni, gyda'n koffer gwyddonol, ddweyd wrthych 08 oes arnoch angen gwydrau; ac OB felly, eich cyflenwi A'r rhai a barai fwyaf o lea i chwi. Galwch heddyw— ARCHER A SONS Eyesight Specialists, I 73 LORD STREET, r I Sefydlwyd 1848. LIVERPOOL | OTimitBKKHKHB II ■ ■riHBmnnn! HARTLEY & GO., Liverpool 12 MOSS STREET. DSALES BY AUCTION EVERY TUESDAY AND FRIDAY AT ONE, SATURDAY NIGHT AT SEVEN VALUABLE HOUSEHOLD FURNITURE OF ALL WRIPTIONS. MAGNIFICENT NEW AND FEOOND-HAND PIANOFORTE LARGE VARIETY OF BEDSTEADS BEDDING, Ac. BVERY NECESSITY FOR HOUSEKEEPING ATTEND THESE SALES AND SAVE AT LEAST H ?ER CENT. A MAGNIFICENT SELECTION OF SUPERIOR FURNITURE IS ALWAYS KEPT IN BTOOK, AND ANYTHING MAY BE PURCHASED 8TOOPKR, IVATE TREATY. GOODS STORED. On view 8.80 a.m.to e.30 p.m.; Saturday 1 p.m telephone 1793 Royal. CONSIGNMENTS (EITHER LARGE OR SMALL) OF ANY DESCRIPTION INVITED FOR TI1E8B SALES. BESr RESULT OAURANTERD. LADIES BLANCH 4RD PILLS TO aairtwISaa tat el) IrrognteStlw. ltu, tiwy »pc«Hiy sitard ffSSief soft nawr tali to allavfata all traaarHuir and =per a r4ar"-royal, ? Outhis? 8'??Apcte. &c ???CM?e'$ an Ibe best of .U pm for W<t?M are m In &MM ?e? ?? Booztf B?aa?e? TAYLOR'S Sbe.?tt?. CZ Yest ??. ?me ?e. Irom < 8L!3 ?TVK, t?'?bemittt?t Ca?tM Can, L?b.B LIVERPOOL The SHAFTESBURY/' MOUNT PLEASANT, Abes* 4 ie-ms. ualM fr-m 0«nirtu 4 Siodarata ob StaftMtoT aotal. S'jee! ?he*t s ASK FOR IDRIS Table Waters la Bypkzm =d COWais IODA WATER, POTASH WATBR. SELTZER WATER LEMONADE, DRY 9INQER ALE, Etc.. ate. IDRIS & Co., Ltd., Mor Its umfcerland St-; I LIVERPOOL r D. GRIFFITHS a SON 221 Ereell Rd,. and 9 Moss St.. L'pool. Pianos & Organs by all the leading niakert. Prom 6 I- per month. Vnmoxia—4Mx Aafleld 3771 «6¥ALi Rhestp Testynau Eisteddfod Genedlaethol Corweo, 1919. YN A WR YN BA ROD. I Pris!6ch, trwy y post 8g. HUGH EVANS & SONS, SwyddfWr i Brython,' 858 Stanley Road, Liverpool. EDWARDS, ESTATE AGENTS. 64 KirKdale Rd., Liverpool Telephone 1 2193 Roysl.
Trtm II—Talwyn, Penar, II…
Trtm II—Talwyn, Penar, Stanley. NID mynych y collwyd o bulpud unrhyw enwad Cymreig, agosed i'w gilydd o ran amser, dri chadarn cvffelyb i't Parchn. T. Talwyn Phillips, B.D., G. Penar Griffiths, a. D. Stanley Jones. Ryw bedair blynedd oedd rhwng oedran y cyntaf a'r ddau olaf, Talwyn yn 62, a'r ddau arall yn 58. Ac ymadawsant o fewn ychydig wythnosau i'w gilydd. Buont am flynyddoedd yn gryn gewri o ran cryfder corff, ac yn nerth- oedd mawrion yn y weinidogaeth. Meddai'r tri lawer o debygrwydd yn eu hathrylith— oherwydd yr oedd y tri'n berchen athrylith ddiamheuol. 'Roedd ganddynt ddawn anghyfIredin fel pregethwyr, a nodweddid y tri gan frwdfrydedd ysbryd angerddol. Meddiennid hwy gan y nwyd bregethwrol, a meddai'r tri gyflawnder o adnoddau— digon o danwydd, canys yr oeddynt yn ddarllenwyr helaeth, yn feddylwyr cryfion, yn gystal a thraddodwyr hyodl. Adwaenem Talwyn er ei sefydliad yn Llanrwst. Deuth- om i gysylltiad diddorol ag ef vnglyn ag eglwys wag "—Dinas Mawddwy. Dywed- id fod rhai yn meddwl cynnyg galwad i un ohonom. Yr oedd cwervl y Cyfansodd- iadau mewn angerdd mawr ar y pryd, .petai fater am hynny. Er na chawsom ni alwad, cawaom yr hyfrydwch o ymweld ag ardal dra diddorol, a'r fraint o gwrdd a'r athrylithgar Dafalog, a cherdded yn ei fralch o'r oedfa nos Sul, ym Methseida. Addefodd Tafolog wrthym, rvwbryd, ddar- fod iddo wneuthur cam" a, ni, drwy'n cyfrif bymtheng mlynedd yn hyn nag y cafodd allan, wedi hynny, ein bod. Cry- bwyllasom wrtho ddarfod i Heseceia gael estyn cynifer a hynny o flynyddoedd at ei oes, ond iddo ef wrthdroi'r tro da-a, chwarddodd yn yr un ysbryd ag y gwnaed y sylw. Wel, fe'n hesgusodir am ddywed- yd mor syn gennym feddwl fod y Talwyn tal-gryf ac iraidd, afisithus a gweithgar, wedi mynd ymaith megis fel diffodd cannwyll gan wynt sydyn a ninnau, fu droeon 4'n bywyd fel cannwyll wedi llosgi i'w soced, ac yn ymddangos ar ddifiodd, yn aros. Dyn yn mwynhau bywyd a gwaith oedd ef. Ni welsom neb allsai chwerthin yn fwy calonnog, a theimlai pawb fod calon ddofn, iach, ddidwyll, 401 ei chwerthiniad. Credwn y buasai hir gystudd yn groes drom iawn iddo ef. Meddai awen farddonol gref, a chyfan- soddodd rai emynau teihvng o fyw, canys mae'r eneiniad arnynt. Hawdd y gallasai ddisgleirio fel bardd, ond crynhodd ei holl alluoedd i un peth—pregethu'r Efengyl. A Phenar-yntau hefyd wedi mynd Bu yntau'n un o nerthoedd cryfaf pulpud a llwyfan ei enwad, yn Ne a Gogledd. Heb- law ei dalentau naturiol mawrion, g^maeth y gorou ohonynt drwy eu diwyllio a'u troi i wasanaeth mewn llawer cylch. Llafur- iodd yn galed—yn rhy galed, yn ol barn llawer. Yr oedd yn fardd rhagorol, gwnaeth waith mawr fel lienor, ac enillodd wobrwyon pwysig. Bu'n dra phoblogaidd fel darlith- iwr, a'i ddarlithiau'n ffiwyth ymchwil medd- wl mawr. Gadawodd yntau ar ei ol emynau a genir gan genedlaethau sydd heb eu geni. Cofiwn ef yn ddyn ieuanc, newydd iddo ymsefydlu ym Mhentre Estyll. Pan welsom ef ddiweddaf, ddiwedd Medi, nid oeddym yn ei nabod nes y galwyd arno i gynnyg diolch mewn cwrdd yn Abertawe, er ei fed yn eistedd yn union o'n blaen. Teimlem ei fod wedi gwywo'n fawr er pan welsom ef ychydig flynyddoedd yn ol. Hawdd gennym gredu ddarfod i'w ysbryd fod yn ormod oddaith i'w gorff ddal ei angerdd, ac iddo farw o orlafur. Ac, at y ddau, dyma Stanley wedi mynd hefyd! Ar ein fiordd ato ef yr oeddym ar y cychwyn, canys gwnaed sylwadau gan ereill am y brodyr ereill; ond anodd iawn oedd osgoi gair a'r lleill. Dyn anghyffredin oedd Mr. Stanley Jones. Cofiwn ei gwrdd mewn cyfarfod pregethu yn y Cymmer, a chael yr hyfrydwch o'i wrando mewn oedfa brynhawn Llun. Newydd ddyfod i'r eglwys gyfagos, Porth, Rhondda, yr ydoedd. Am- lwg iawn ar y pryd fod nerthoedd pregethwr o'r iawn ryv yn y dyn ieuanc. Ni fu'n hir heb godi i boblogrwydd mawr, a daeth yn amlwg mewn cymanfaoedd trwy Gymru oil. Meddai dreiddioldeb meddwl athron- ydd, a dychymyg bardd. Ped ymroddasai yntau i brydydda, diau y codasai'n uchel. Ceid llawer darn gw'r farddonol yn ei bre- gethau—syniadau barddonol nerthol, a chanddo awen ddarluniadol nodedig o hoyw. Nodweddid ei bregethau gan wreiddioldeb a beiddgarwch-Yll yr ystyr goreu. Gallsai wneuthur defnydd godidog o destyriau rhamantus fel a gai yn Llyfr y Datoudd;ed.
Tram l-V Parrot a'r Eryr.
Tram l-V Parrot a'r Eryr. ER gwaeled eu gwaith, diddorol dros ben yw gwylio'r modd y mae dosbarth neill- tuol o ddynion yn hela Mr. Lloyd George, a rhaid ei fod yntau'n gyflym iawn ei aroed a dyrys iawn ei droadau, onite fe'i rhedesid i'r ddaear ers talm cyn hyn. Ni fu lwynog orioed mwy medrus i osgoi ei helwyr. Tyb- iodd rhai ohonynt fod iddynt gyfle newydd arno pan gyhoeddwyd yr ohebiaeth breifat fu rhyngddo a Mr. Asquith, cyn ymddi- svvyddiad yr olaf. Buont yn haeru'n groch ddarfod i Mr. Lloyd George wthio'i hen Bennaeth allan Q'i swydd, drwy ystryw, er mwyn cael ei le. Ond dengys yr oheb- iaeth gyhoeddedig mai nid felly y bu. Gwnaeth Mr. Lloyd George bopeth y gellid yn rhesymol i ddyn ffyddlon i'w argyhoedd- iadau ei wneuthur i geisio gan Mr. Asquith barhau'n ei swydd, ac i gilio o'r ffordd ei hun. Yr oedd ganddo argyhoeddiadau cryfion, a chredai fod y Weinyddiaeth, fel yr oedd, yn esgeuluso'i chyfteustorau i orchfygu'r gelyn yn y Rhyfel, Ni fynnai fod yn gyf- rannog o'r cyfrifoldeb. A phwy a'i beia ? Ac mae'r digwyddiadau dilynol i hynny wedi cyfiawnhau ei safle yng ngolwg yr holl fyd—oddigerth y dynion sydd, ar hyd y blynyddoedd, yn ei erlid, ac yn benderfynol o barhau wrth y swydd honno hyd oni cMnt ef i'r Ilawr yn rhywle, rywsut. Digrif oedd agwedd y Daily News, ac ereill o'r bytheaaid sy'n yr un helcyd, at yr ahebiaeth grybwyll- edig. Wedi gweld ei chynnvvys, ac nad oedd yr hyn y carasent iddo fod, awgryment ddrwg mewn rhyw gyfeiriad arall, neu nad oeddy cw&Zo'rgwir gohebol wedi ei gyhoeddi. Ymddengys mai'r cytieithiad cywir o'u meddwl fai hyn "VV pI, os nad yn y fan yna mae'r drwg, rhaid ei fod yn rhywle arall, a rhaid i ninnau barhau i hela." Ac aeth rhai rnor bell ag awgrymu mai o rywle'n agos i'r Prif Weinidog y rhaid fod y bradychiad yma ar ohebiaeth gyfrinachol wedi dianc allan i'r cyhoedd Pe baasai'r dadleniad yn anffafriol iddo of, gwyddom yn dda pwy fuasai'n troi gwyn eu llygaid i fyny, ac yn mynegi gresyndod at ddrygioni'r dyn a fwriasai Mr. Asquith allan o'i swydd—ie, ■ o Dy'r Cyffreaiii Waetha'r modd, dyna agwedd nifer o Lobl at ein eydivladnvr, a rhai Cymry'n eu plith. Clywsom y dydd o'r blaen am parrot a ddiangasai o'i gawell. Aeth nain allan i'w geisio, gan gymryd ei hwyr bach yn ei JIalv. Yr oedd yr hin yn oer. Cyn hu', dechreuoad y plentyn gsvyno fod ei draed yn oerion. Ond rha.id inni geisio dwact o hyd i'r parrot," ebe'r nain, Ymlaen a hwy ond yn fuan wedyn, dech- reuodd y dyn bach broteatio. Ond rhaid inni geisio dal y parrot 'mhlentyn i," ebe'r nain eilwaith. Ar hyn, ymgrynhodd y bychan i'w lawn nerth, ac ebe of, Dydi o'n ddiiii ond 'deryn, nain Dywed Trench nad yw dameg fel dau bltlt sgwar, a'r gym- hariaeth yn cyfateb ymhob ymyl a chornel, eithr fel dwy bel—yn cydgyffwrdd mewn un pwynt. Yn sicr ddiameu, nid parrot, yn anad dim, yw Mr. Lloyd George. Y mae'n bersonoliaeth arbennig, ac amlwg i'r holl fyd. Dyma ddyn yn meddwl drosto'i hun, yn meddu ei 'argyhoeddiada-u ei hun, yn meddu ei ddawn digymar ei hun i fynegi ei feddwl, ac wedi meddu'r glewder a barai iddo sefyll Wu-Mo'i hun ym mherigl bywyd, ac yn argyiyngau mwyaf hanes Prydain Fawr. Credwn mai Emerson a ddywed Saf yn y canolbwnc, ac fe ddaw'r byd i droi o'th gwmpas." Gwnaeth ein cydwladwr hynny, fwy nag unwaith, ar raddfa bur eang. Yn ol tystiolaeth y rhai oedd yn y gyfrinach, bu droeon wrtho'i hun yn y Weinyddiaeth am ysbaid; ond, o'r diwedd, fe ddeuai'r byd yr oodd ynddo i droi o'i gylch. Pan oedd wynebau ei gydweinyddion tan gwmwl pesimistiaeth, ac yn ofni'r gwaethaf i dynged y Rhyfel, ceid un wyneb heulog gan hyder a gwelw gan benderfyniad yn eu canol; a'r Cymro o Eifionydd oedd biau'r wyneb hwnnw. Beth a all wneuthur eto, ni wyddom. Mae problemau Cyngor Hoddwoh yn Paris, a phroblemau cyn- hyrfwyr yn Lloegr a bradwyr yn y Werddon, yn ddigon i lethu dynion pur gryfion wrth ddim ond edrych amynt o bell, heb s6n am wthio'u pennau i'w canol fel y dis- gwylir i'r Prif Weinidog wneuthur. Dyma'r meddyg a elwir i fewn at bob twymyn gym- deithasol a gwladol anghyffredin, a lie bo pawb arall yn methu. Os 'deryn" yw, nid parrot ydyw, ond eryr crafflym ei lygaid, ystwythgryf ei adain, ac yn syllu i wyneb yr haul. Anodd gwybod pa ddefnyddiau dinistr sydd ar ffrwydro tan gymdeithas a gwladwriaeth a phob trefn yn y wlad hon. Nid amhosibl i rysedd rhai o'i phobl hi ei hun wneuthur a hi yr hyn y methodd y Caiser ei gyflawni. Pe digwyddai felly, ceid y Daily News a'i ddisgyblion yn barod i fwrw'r cyfrifoldeb ar un dyn-Lloyd George, wrth gwrs Ond beth a ddaeth o ddameg y nain, yr wyr, a'r parrot ? Wel, fe ddywedasom eisoes mai nid dau blat sgwar oedd geimvtn, eithr dwy bel ae, yn wir-i efelychu'r chwithigrwydd a briodolir i'r Gwyddel— nid ydym yn sicr o gydgyffwrdd rhwng y ddwy bel. Beth bynnag, rhaid terfynu rywsut, a gwnawn trwy ddywedyd nad yw'n debyg y bydd i'r bechgyn sy'n dilyn yr hen nain a elwir Daily News, i geisio dal y 'deryn o Gricieth, byth droi'n ol o achos annwyd eu traed,-maent yn rhedcg gormod
Advertising
DONEGAL TWEED CO. LIVERPOOL'S   FOREMOST TAILORS4 Q 18t St is the principle on.-which we ua I Y Irs have built up and conducted ,—-————— s our business. iSmart ana perfectly Tailored Garments Madej to Measure and to Fit. JUDGE FOR YOURSELF how well that Ideal has 3 JUDGE FOR YOURSELF been maintained, by placing your order with us for that NEW SUIT.  21 LORD ST., LIVERPOOL .fAddr.?:- 2 1 Luo'hRD 'aft T LIVEKb*POUAbL Manager: JOHN JONES, Also 95, IO, 165 Grange Kd., & h«ad Cymro am byth. at 226 High Street, Bangor, 23 Rope Street, Wrexham, We specialize in Ladies' Tailor-Made 46 Lime Street, Liverpool. Costumes to order; and throughout the Kingdom