Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
11 erthygl ar y dudalen hon
&, -., Yr Adrodd a'r Eisteddfodau.…
&, Yr Adrodd a'r Eisteddfodau. I Mr. Gol,—Yn fy llythyr diweddaf, gan arncanu defnyddio y term a arferir fynychaf gan y cystadleuwyr, ysgrifenais,—" Yn y cyffredin ni chaniateir i neb ondy cystadl- euwyr ddod i ystafell y prelim." Ond ys- tafell y chwyrnu" ddaeth allan. Diau mai un o gastiau d—1 y wasg oedd gwneuthur y cyf- newidiad. Dywed un doethach na mi, Gwr a gerydder yn fynych ac a galeda ei war, a ddryllir yn ddisymwth, fel na byddo medd- yginiaeth." Gan mai diwygio ac nid niweid- io y beirniaid y cyfeiriais atynt yw fy amcan, gadawaf^ lonydd iddynt^hwy. yn bresennol, gan droi at yr adroddwyr. Mae eisieu gair o gyngor ar amryw ohonynt hwythau. Mae'n debyg gen' i fod rhyw le mawr yn Llundain y gall adroddwyr gael ynddo res o lythrennau i'w rhoi ar ol eu henwau, ond iddynt fynd am dro yno, a sefyll arholiad nad yw'n anodd mewn un modd i fynd drwy- ddo. Erbyn heddyw ceir amryw yn ein gwlad sydd wedi gwneuthur hynny, ac ym- ddengys y llythyrennau a gawsant yn bryd- ferth dros ben. Ond y gofid yw fod rhai o'r graddedigion hyn, pan ddeuant i lwyfan yr Eisteddfod, yn gwneuthur gwaith mor afres- ymol o wael, a hwnnw'n adlewyrchu mor anffafriol ar y sefydliad a geisiodd eu han- rhydeddu. Gofynnodd hen fardd i un a wisgai dlws, Bathodyn am beth ydyw ?" A chyfyd gofyniad cyffelyb ym meddyliau rhai pan mae peth fel hyn yn digwydd. Mae cael y llawryf yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn brofedigaeth enbyd i eraill. Bu'r ym- geisydd am flynyddoedd hwyrach a'i lygad ar y nbd. Treuliai'r blynyddoedd hynny nid yn gymaint i lafurio, ond i ddisgwyl yn amyneddgar am wawr y dydd gwynfydedig. O'r diwedd y mae wedi dod. Yn awr rhaid ymchwyddo fel y llyffant hwnnw yn chwedl iEsop, troi allan i fod yn athro mewn Eloc- ution, a chyhoeddi fel cymhwyster—" Win- ner in the National Eisteddfod." Ond ni cheir nemor fwy na dall yn tywys deillion." Nid yw fod y dyn wedi cael y wobr yn yr Eistedd- fod Genedlaethol yn brawf digonol o'i allu. Nid y goreu a wobrwyir yno bob amser. Gwyddom am fechgyn a merched sydd wedi darllen amryw lyfrau da ar y gangen hon, ac wedi ymgeisio dro ar ol tro,ond wedi eu cadw yn ol ar hyd y blynyddoedd. a gwyddom am eraill, na ddeellant ond y peth nesaf i ddim am adrodd, yn cael y wobr y tro cyntaf y buont ar fanlawr cenedlaethol yn eu bywyd. Ac un rheswm am hyn ydyw mai chware damwain (lottery) a wneir ynrhy ami yno. A bydd yn rha,id i bwyllgoran drefnu i'r adrodd- wyr gael chware teg f el rhy w ddosbarth arall- cael amser priodol i gyflawni eu gwaith, a dynion fyddo'n deall eu gwaith i'w cloriannu cyn y daw pethau fel y dylent fod. Ar ol darllen y tri llythyr hyn o'm heiddo, di- ameu fod rhai yn barod i dybio mai rhyw greadur siomedig a chrintachlyd a'u hysgrif- ennodd, ac yn synnu fod amynedd y Golyg- ydd wedi dal cyhyd ond sicrhaf chwi fod fy ysbryd yn hollol ddiwenwyn ae mewn dau neu dri o nodiadau byrion eto ceisiaf awgrymu rhyw bethau a all fod yn gymorth i rai o'r adrpddwyr ieuainc. Celfyddyd rag- orol ydyw adrodd, ac y mae eisieu i fechgyn a merched Cymru ddod yn fwy meistrolgar ynddi. SHON CHWARE TEG. [" Ystafell y chwynnu" a ysgrifennwyd.— GOL.]
Ffetan y Gol.
Ffetan y Gol. Cofied pawb fo'n an/on i'r Fletat. mai dyma'r gair sydd ar ei gsnau:— NITHIO'R GAU A NYTHU'B GWIR. Sclerio drosto heb edryeh iddo. I At Olygydd Y BRYTHON. I Syr,—Wedi imi glywed swn chwip eich ysgorn yn ymwneuthur a Syr Conan Doyle bythefnos yn ol, ond yn fflangellu dim ond y gwynt, rhaid oedd arnaf ddwyn o'ch blaen ychydig o bwyntiau, ie o ffeithiau, fel na wnaiff Golygydd Y Brython, y tro nesaf, basio heibio Ysbrydegaeth heb gymaint ag edrych i mewn iddo, fel yn ddiameu y gwnaeth y tro hwn. Waeth iti heb, wir," meddech, pan geis- iai Syr Conan eich argyhoeddi, ond da gennyf na ddywedodd pawb hynny. Ni wnaiff pasio pethau heibio gyda waeth iti heb y tro, yn yr oes hon, Mr. Golygydd rhaid edrych i mewn iddynt. Pasiwyd Crist heibio gan y Phariseaid, a dwbl wfft iddo," ond y mae Cristnogaeth yn bod heddyw. Pasiwyd heibio i wyddonwyr y canol oesau, gyda waeth iti heb fawr, heb gymaint a wait and see," ond y mae Gwyddoniaeth yn bod heddyw. Pasiwyd heibo i Luther gan y Pab- yddion, a dywedai Maximilian, Tut, it is only a parsons' quarrel," ond y mae Protest- aniaeth yn fyw heddyw. Na'n siwr, ni thai hi ddim Mr. Gol., ac os pasia ein cenedl fat- erion pwysig heibio heddyw, heb edrych i mewn iddynt, wel, hi fydd farw'n siwr ddigon. Soniwch am lolo Goch a'i farddoniaeth. Pob parch i'r Iolo hwnnw, ond y mae s6n am Ysbrydegaeth cyn i lolo erioed ganu ei folawd i'r nef. Fe glywsoch, mi wranta, am Plotin- us, sylfaenydd y gyfundrefn Neo-Platonaidd, a fu farw 1,100 o flynyddoedd cyn son am Owain GlynDwrna'i fardd ? Dyma beth a ddywed hwnnw Ni raid i'r eneidiau a fu unwaith mewn dynion beidio a llesoli dynol. iaeth pan adawont y corff. Y mae rhai, yn wir, mewn ychwanegiad i wasanaeth arall, yn anfon negeseuau eel (occult messages), gan brofi drwy hynny fod eneidiau ereill hefyd yn fyw." (Enn. IV. VII. 15.) Yn wir, oni ddengys hyn fod pobl yr hen, hen oesau yn chwilio i mewn i bethau ? Gresyn na wnai pawb hynny heddyw. Da chwi, Mr. Gol., peidiwch a thaflu peth fel hyn o'r neilltu heb edrych i mewn iddo'n gyntaf. Ac oni chawn y beirdd o hyd yn dangos eu bod wedi meddwl, beth bynnag, am y mater hwn, Gwelwch hynny yn rhannau o Asolando a Phar- acelsus Browning, yn Tennyson a Words. worth hefyd. He is not dead, he doth not sleep, He hath awakened from the dream of life," meddai Shelley yn ei "Adonais." Paham y rhaid i chwithau pw-pwio'r syniad nad ellir siarad ar ol y deffro hynny ? Cawn yr ochr hon gan Shakespeare hefyd, Our little life is rounded with a sleep," ebrai. Fe sonia, meddweh, am y bourne from whence no traveller e'er returns." Gwna, ond ni ddy- wed nad oes ffurf ar wireless telegraphy rhwng y wlad honno a ninnau. Eitha gwir hefyd am y wal ddiadlam." Eternal form shall still divide The eternal soul from all beside- But I shall know him when we meet.' Nid Cor/fegaeth (maddeuwch y gair) ond Ysbrydegaeth y mae Syr Conan yn ei breg- ethu. Ni chroesa'r corff breulyd byth mo'r wal, ond gall enaid hoenus y Cristion ehedeg ar adenydd y gobaith gwell dros y wal honno. Mawr groesaw, meddweh, i Syr Conan o'i lyfrau ysbrydegol os cewch ehwi'r Testament Newydd. Ie, ond y mae gan Syr Conan Doyle y llyfrau a'r Testament. Gresyn na ddarllenech chwithau'r naill fel y gwnewch y Hall. Darllenwch Raymond gan y Crist- ion hwnnw, Syr Oliver Lodge, a chewch yntau hefyd yn dywedyd gyda chwithau Y neb a'm gwelodd I a welodd y Tad (p. 382). Y mae ef yn cysoni Cristionogaeth ag Ysbryd- egaeth—y naill yn help i'r Hall ddringo dros y creigiau at Dduw i ben y mynydd.. Where dwells enjoyment, there is he ebai Browning, onite ? Dyfynnwch hefyd o lyfr rhagorol y Parch. Luther Thomas. Pan gamgyroerir ym- chwil am y meirw yn lie crefydd lesu Grist,, gwyliwn." Dyna eich dyfyniad chwi. Dyma un o'r un bennod gennyf innau Anes- mwythir ar ddynion gan ddychmygion, breuddwydion, awgrymiadau, gweledigaeth- au, gweddyau, a'r esboniad ar y cwbl yw fod y byd arall yn ein hymyl a thramwyfa rhwng y ddau. Pe bâi'n llygaid yn lanaeb gwelem y preswylwyr." Wel, 'rwan, syr, a glywsoch chwi air gan Syr Conan a ddangosai ei fod yn camgymryd ymchwil am y meirw yn lie crefydd Crist"? 'Choelia'i fawr ac amen ddywedaf wrth eiriau y Parch. Luther Thom- as pan ddywed Nid ein neges yw con- demnio ymchwil onest mewn unrhyw gylch ac a Syr Oliver pan ddywed Do I recom- mend all bereaved persons to devote the time and attention which I have done to getting communications ? Most cer- tainty I do not. I am a student of the sub- ject. I recommend people to learn and realise that their loved ones are still active and useful and interested and happy and more alive than ever. Ffordd dda oedd honno o eiddo Syr Conan, meddweh, o ladd ar yr Eglwys. Gwran. dewch ar ddyfyniad arall o'r Byd a Ddaw Pa angel allsai ddisgyn yn nadwrdd pwyll- gor y brodyr ? Pa seraff allsai ganu yn nhrwst di-ddefosiwn ein trefniadau eglwysig ? Parchedigaeth a gwyleidd-dra yw amod gyn- taf datguddiad." 'Rwan, Mr. Golygydd, peidiwch a'm cyfrif yn Ysbrydegwr penboeth, a thaflu'm llythyr i'r fasged gydag ail iargraffiad o'r pw-pw a gafodd Syr Conan, druan. Nid Ysbrydegwr mohonof, ond yn sicr ddigon ni'm bodlonir nes profir Ysbrydegaeth ei fod ynteu o Dduw neu beidio. Amcan fy llythyr ydyw pro.
Advertising
8 iThe Leading" C ^^ete Ho 4e Furnishers of he North. Everything for th ?olmee, GASH of OUT OF iHiOME. All Goods marked in PLAiNI FIGURES at Lowest Possible Prices Pioneer Stores L TITED 9 to 19 Bold Streek UVERPOOL. 8
SIACED FRAITH.
SIACED FRAITH. CHWALU'R SAITH AELWYD.-Enw tlws ydyw Saith Aelwyd-yr ystâd sydd ar odre Treffynnon ond er ei dlysed, aeth yn ddarnau dan forthwyl yr arwerthwr ddydd Gwener diweddaf. Aeth y plas a'r pare, etc. i Mr. H. A. Cope, a'r fferrriydd.i'w tenantiaid a ffrwyth dyrnu'r morthwyl ac angerddoli'r cynygwyr o6dd £ 20,000. GelliLoveday ebe'r poster ar y parwydydd pan werthid Gelli Lyfdy ( hen gartre John Jones, y casglydd Ilawysgrifau). 0 fawredd dylni a diystyr- wch y sych Saeson a'r Cymry hanner-pan yma sydd o hyd yr hem ddu o Gaer i Rudd- lan. CYMRY IAWN COEDPOETH.-Y mae* bobl a mwya' o ffrwt Cymreig ynddynt. yng Nghoedpoeth a'r Adwy wedi cychwyn Cym- rodorion yno, a'r brwdfrydedd yn berwi. Dyma'r Swyddogion :—Llywydd, H. Ellis Hughes, Ty'r Ysgol Is-lywyddion, Thos. Jones, Heol y Wean G. J. Jones, Llwyn y Fedwen Ap Tegla. Cofrestrwyr, Llew Davies, Bryn Maelor, a Philip Jones, Ysgol Pen y Gelli. Trysorydd, Llew Williams, Y Nant. Ysgrifennydd, Tom Carrington (Pen- cerdd Gwynedd). Dyma raglen y tymor cyntaf dau ddarlithydd o draw tair noson gan ddoniau Ileol gwibdaith i Bias Ucha, Eglwyseg, ac i Gastell y Weun a dathlu chwilboeth ar Ddygwyl Ddewi gyda phlant y fro. Duw'n rhwydd i Gymry iawn Coed Poeth a bagled a phowlied y lleill i wastad- edd Maelor islaw. RHYW 'FLERWCH YN RHYWLE.— Aeth cloben o wagen y Fyddin yn chwap i ganol gyrr o ddefaid George Williams, cigydch Bangor, ar ffordd fawr y Borth, sef Porth- aethwy, a lladdodd bedair ar ddeg o'r cread- uriaid diniwed. .EITHA'. GWAITH.-Y mae rhywun-na ftyr neb pwy fel petase-wedi gwneuthur tro pur ddigri ym Metws y Coed, sef taflu'r how- itzer Germanaidd oedd wedi ei osod yno'n sefydlog i'w ddangos-le, wedi ei fwrw ben- dramwnwgl i afon Conwy, sy'n le digon da i guddio anferthwch mor ellyllig yr olwg. Bu cryn siarad am y peth yng nghyfarfod y Cyngor yr wythnos ddiweddaf ac o ddweyd pethau cribog am y sawl a wnaeth y cast; ond y diwedd fu: penderfynu bustachu i'w gael o'r afon os gellid, a'i gadw yn iard y Cyngor, gan fod rhyw weilch wedi bras- sgrifennu ar y p'rwydydd y bwrid y gwn i'r un fan yn union yn ei ol os gosodid ef man y byddai.yn ddolur Ilygad i bawb. YNG NGHESAIL YR WYDDFA.- Ar lethrau'r Wyddfa, uchter ddeuddeg can troedfedd, y bu'r Cyrnol Tom Parry, A.S., yn treulio'r wythnosau diweddaf, sef i wella o effeithiau'r rhyfel. Y mae yn ol yn ylbrif ddinas erbyn hyn, ac yn gwybod yn lied dda beth yw'r gwahaniaeth rhwng llwch Llundain ac awelon balmaidd Eryri. BETH A FEDDYLIWOH 0 ATEB G.A. W. ?-Mewn cyfarfod o Eglwysi Rhydd- ion yng Nghroesoswallt ddydd Iau diweddaf gofynnwyd i'r gtfr gwadd "-y Parch. G. A. Edwards, M.A., bugail Eglwys Saesneg M.C. City R iad, Caer-am atebiad yn y fan a'r lie i gwestiwn fel hyn :— Beth y mae gweithiwr, a hwnnw'n Grist- ion, a fo'n gorfod gweithio mewn awyr fwll, afiach, i'w wneuthur ar y Sul ? A ddylai adnewyddu ei nerth drwy gychu ar yr afon, chware cricet a phel, neu ddringo'r bryniau i yfed yr awelon ? A dyma atebiad Mr. Edwards, heb fwmian nac atal dwedyd na chrach-besychu :— Nid wyf yma i osod deddf i lawr i neb, ond os byddo dyn yn cael ei hun wedi llwyr flino, ni welai ef fai arno am gadw draw o'r moddion. Ond dyma oedd eisiau nowid v cyflwr ac amodau gwaith mewn JIeoedd o'r fath, rhag eu bod yn nychu a lliprynnu'r sawl sy raid ennill eu bara a chaws yn- ddynt. Y mae tipyn o naid hwnyna i'r amser hwnnw yng Nghymru pan gaffai'r hogyn fonclust gan ei dad os chwibiannai hyd yn oed Hen Wlad fy Nhadau ar y Sul, a f han dynnodd Wm. Ellis, Maentwrog, het yr hogan honno oddiar ei phen yn y Seiat am fod yno bluen ynddi. MWY NAG UN FFORDD 0 DDWEYD RHYW BETH.—Dyma ichwi gyfieithiad o hysbysiad yn y Gazetteville Express, Texas, a anfonwyd gan Mr. John Morgan, Cymro cerddgar o'r Wyddgrug sy'n hel ei domen golud yn Ninas y Llyn Halen, Utah. Dy- wedir i'r hysbysiad gael ei yrru i'r papur, a thai amdano, gan geidwad un o dafarnau (saloons) y dre. Ai gwir hyny, ni wyddom. Sut bynnag, dyma fel yr adferteisiai ei siop a'i nwyddau Gyfeillion,—Gan fy mod wedi agor siop holaeth i werthu hylif tanllyd, aohubaf y oyfle hwn i'ch hyabysu fy mod wedi agor busnes i wneuthur meddwon, tlodion plwy a chardotwyr, er mwyn i'r rheini gael eu cynnal gan bobl barchus, diwyd, a sobr y dre. Bwriadaf ddelio mewn gwirodydd a bair lidio gwaed pobl nes eu cyffroi i ys- beilio a chodi helynt a thywallt gwaed, ac felly leihau cysur a chwyddo treuliau a pheryclu llwyddiant y ddinas.'Rwy'n barod i ymgymryd-a hynny ar rybudd byr, ac am dql byehan, a chyda phob argoel am lwyddiant-i bartoi trueiniaid gogyfer a gwallgofda, y tlotai, carcharau, a'r croc- bren. Cyflenwaf chwi a, thrwyth a bair gynnydd mawr mewn damweiniau angeu- ol, a luosoga rifedi'r anhwylderau mwyaf blin, ac a na'r anhwylderau eraill yn an- feddyginiaethol. Deliaf mewn eyffur,au (drugs) a ddifa iechyd rhai, a andwya res- wm llawer, a andwya lwyddiant y rhan fwyaf o bobl, ac a ysbeilia bawb o heddwch, gan wneuhur y tad ynddiafl, y wraig yn weddw, y plant yn amddifaid, a phawb yn gardotyn. Paraf i lawer cen- hedlaeth dyfu mewn anwybodaeth, tlodi, ac anfoes, a phrofaf fy hun yn faich a blin- der i'r genedl. Paraf i famau anghofio ffrwyth eu croth, ac i greulondeb ddisodli cariad. Ac weithiau fe lwgrwobrwyaf weinidogion crefydd, rhwystraf lwydd yr Efengyl, Ilygraf burdeb yr eglwys, a pharaf farwolaeth ysbrydol, dymhorol, a thra. gwyddol, Dyna ichwi'r pris a delir am y Faril Aur yr ysgrifennai Gwr y Drych mor ddwys ac ystyriol amdani yn ein rhifyn diweddaf. CAS YDYW OEDI PETH.—Bu raid oedi Cymanfa'r Celtiaid oherwydd streic y ffvrdd haearn. Yr oedd i'w chynnol yn Edinburgh, gan ddechreu nos Sadwrn ddi- weddaf a chyfarfod unedig o'r Cymry sydd at daen draw ac yma yn yr Albsfn wedyn bregethu Cymraeg yn un o gapeli'r ddinas y Saboth pedwar diwrnod o gynadleddau ac ynddynt gynrychiolwyr o Lydaw, y Werddon, Cernyw, Sgotlafld, Cymru, ac Ynys Manaw cantorion a beirdd a llenorion o bob un o'r gwledydd uchod ac yna ddau ddiwrnod o'r Highland Mod i orffen yr wyth- nos, sef o 'Steddfod Sgotaidd, yn eu ffordd hwy o eisteddfoda. Dyma rai o'r Cymry sydd i fod yno'n cynnrychloli a thraethu Mr. E. T. John (llywydd y ewbl); yr Athro W. J. Gruffydd, Prifysgol Caerdydd Dr. Hartwell Jones y Parch. R. S. Rogers; B.A., Abertawe Dyfnallt, Caerfyrddin Mr. W. Llewelyn Williams, K.C. a Mr. D. Rhys Phillips, llyfrgellydd Abertawe (ysgrif- enydd y cwbl i gyd). Fe gynhelir y Gyn- hadledd pan ddar to'r streic ac ydaw'rwlad ati ei hun, ar ol rhedeg fel sgyfarnog o flaen y bytheuaid a fagodd ac a fwydodd hi ei hun. Y FI YDYW BRENIN Y BORFA, OS QWELWCH C'HWI'N DDA.-Cafodd Miss Pritchard, prif athrawes Ysgol Gyngor Bryn- engan, Lleyn, ddihangfa gyfyng ddydd Sad- wrn. Wrth fynd ar draws cae gan ddarllen cylchgrawn, dyna darw ar ei gwarthaf. Trodd ato, ac a'i pledrodd a cherrig a phopeth oedd o fewn cyrraedd ac yn y diwedd, tafl. odd y cylchgrawn ar ei gym. Dyna'r bwyst- fil yn puo a rhedeg draw am ei hoedl, a dyma Miss Pritchard bithau a naid dros y gwrych am ei hoedl, ac yn diolch mai y cylch grawn ac nid y hi oedd ar gyrn Brenin y Borfa. Ys gwn i beth oedd yn y cylch- grawn ? Llun yr het ddiweddaraf, mae'n debyg. I
I Clep y Clawdd.
I Clep y Clawdd. [GAN YR HUTYN.] I Y Gol. ar goll. -Beth addaeth o'rGol? Yr oedddisgwyl mawr amdano ar y Clawdd yma yr wythnos ddiweddaf. Beth ddaeth ohono ? Hwyrach fod y Streic wedi ei ffwndro-fel llawer eraill-ond, o'r hyn Ileiaf, ni ddaeth i'w gyhoeddiad fore dydd Llun diweddaf, ae nid oes gair wedi dod ychwaith oddiwrtho. Gwel. af hefyd yn Y Brython yr wythnos hon fod y paced o lythyrau wedi eu hanfon iddo, ond ni ddaeth yr un cas ohonynt yn eu hoi, na gair. Ow Ow Beth a wneir Rhaid gwneuthur ymchwil amdano. Os ydych ar goll, ac ar gael, bloeddiweh, Oi. annwyl, er mwyn i ni ddyfod o hyd i chwi. Cerddwch, yn eno dyn.-Er cymaint an- hwylustody Streic, gwnaeth lawer o les. Mae cannoedd yn awr wedi dyfeisio gorchwyl newydd i'w traed, set yw hwnnw-cerdded. Da ydyw cerdded Cwyd wrid iach i'r w,yneb, a dyg ystwythder i'r corff,a bywiowg rwydd i'r ysbryd. Yn awr, y mae pawb bron yn cael holidays. Fe wna hyn les dir. fawr, er cymaint y ffwndro mewn cyfeiriadau eraill. Ble mae'r Awyr-gerbydau ?-Yr oedd llawer o'r rhai hyn uwchben yn ystod y rhyfel na wyddai neb. i ba bwrpgs, ond yn awr, pan y mae angen cludo, ni welir yr un ohonynt. Pie maent ? Yn awr y mae eu heisiau. Ac os ydynt wedi dyfod i aros, fel y dywedwyd ganwaith, mae'n amser iddynt ddod i'r golwg. Nid yw'r Clawdd wedi gweld yr un er's blwyddyn. Yr oedd yma lawn gormod ohonynt cyn hynny. 0, am gant o horiynt i ddwyn pobl sydd oddicarreft yn ol Pulpud Gwag !Methodd ami i gennad a chyrraedd i'wbulpud ySul diweddaf oherwydd anghaffael y streic. Fe gadd anil i gennad hefyd reid mewn modur am y tro cyntaf. Carwn weld rhai ohonynt yn yr awyrgerbyd y Sul nesaf. Ni fum i erioed mor agos i'r Nefoedd a'r tro y bum o fewn un ohonynt. Mae llawer i bregethwr yn byw mewn er- plen nad eisteddodd erioed mewn un. Fe fyddai yn dda i'r sort yma ddod i lawr dipyn, o fewn cyrraedd ei bobl a'i braidd Mae'r pregethwr teithiol wedi cael dyrnod drom gan y streic-hwyrach y bydd y weinidog- aeth sefydlog ar ei mantais o hyn Hwdiwch lond het.-Mae gyrrwyr tren yn gwneud eu ffortiwn yr wythnos hon. Clywais fod un wedi cael tros 950 yn bresant gan y teithwyr am yrru tren o Lerpwl i Lundain. Gwelais innau ddau gasgliad yn cael eu wneuthur yr un dydd ar un llinell i'r gyrrwr, ac yr oedd yr het yn llawn bob tro. Faint gafodd, tybed ? Ni fydd eisieu i'r rhain weithio dim ar ol hyn, ond ymryddhau a byw ar eu henillion. Nid drwg i neb heb les i rai. Y Llwyd a'i gefn ar y M ur.-Clywir y ffordd hon gan bawb ei bod hi ar ben ar y Streicwyr, am fod cefn y Llwyd o Eifion er's dyddiau ar y mur. Gwelais mewn moment, medd un, ei bod hi ar ben arnom wedi i mi ddarllen llythyr Lloyd George i Gaernarfon. Da yw mai Llwyd sydd wrth y llyw yn awr. Mae'r Streicwyr yn siwr 6 gael cyfiawnder ganddo fo—a'r wlad gyfiawnder hefyd. Haf eto.-Mae'n braf ar y Clawdd y dyddiau hyn, Mr. Gol. Dowch yma ar bob cyfrif yn eich eroplen tra mae hi'n ffein-cyn i'r gaeaf ddod arnom. Dowch, da chwi.
Advertising
?BM For HOME-MADE Bre?d? ?)? (?Economical and ReHable. j fBORWtCKS) BAKING POWDER. J ? Bw But In ttx wwi4. L?t?
[No title]
estio yn erbyn ,eich dull o ymdrin a'r Syr Conan yna. Pe pleidiech nad ydyw du yn wyn, heb edrych i mewn yn drwyadl i'r mater, byddwn yn eich beio yr un modd. Yn. sicr i chwi wnaiff pw-pw a waeth iti heb mo'rktro. b: w- 6k » V, Kit MEDDWL AGORE, D. I II Jv. \—*n •- I
Treiwn Weddi. I
Treiwn Weddi. I 'Syr,—Mae'n wybyddus fod pobl Y Fas. nach yn bwriadu cynnal cynhadledd yn Llandudno i drafod y Bil Trwyddedu gyda'r amcan o basio deddf fel y gallo'r Bragwyr reoli'r fasnach, cael ystafell dawnsio, cael yr oriau gwerthu i 12 awr yn y dydd, a llawer o bethau eraill. Yn wyneb y terfysg presennol mae'n berygl i ni beidio & thalu sylw i bethau sy'n cael yr enw Diwygiad. Rhaid bod yn effro, rhag i'r Fasnach fynd yn ol i'r hyn oedd cyn y rhyfel. Mae dylan- wad yr archelyn mor fawr,—nid a y rhyw- ogaeth hyn o gythraul allan ond drwy weddi ac ympryd. A oes modd innifel Cymry gael cwrdd gweddi yn ein heglwysi i erfyn ar Dduw am ryddhad oddiwrth yr alcohol, a bod mor daer wrth yr Orsedd nes cael yr hyn sydd arnom eisiau ? Hefyd bydded i bob Cristion gymryd y pwnc hwn yn fater gweddi bob dydd, Pan ddaw y gelyn i mewn fel afon ysbrydyrArglwydd gelyn i ef ymaith." Rhaid yw i'r Eglwys yn nertb Duw wrthwynebu y deddfau ofnadwy hyn fel na ddelont i fodolaeth. "Argiwydd, dysg I i ni weddio." MYFANWY MEIRION. I I -:0:- I
" Pedrlyn sefyll gyda'r un…
Pedrlyn sefyll gyda'r un ar I ddeg." Syr,—Nid un ar ddeg o Iddewon, nid un ar ddeg o ddisgyblion proffesedig; nid chwaith un ar ddeg o Apostolion yr Eglwys Fore ond' un ar ddeg o fechgyn Cymru, wedi dod at ei gilydd ar brynhawn Sul, mewn gwlad estronol, i wrando Efengyl Hedd yn iaith eu mam. Wedi cinio brysiog cyfeiriais fy nghamre at orsaf y car trydan oedd i'm cludo ar draws dinas fawr Cologne, er mwyn bod yn y Scottish Churches Hut. Ar fy ffordd yno gwelais lawer o bethau croes iawn i'r hyn a ddysgwyd im' yn ysgol bore oes modd y dylid cadw'r Saboth. Cofiaf yr am. ser pan atebwn yng Nghymanfa'r Plant "Gorffwys arno a/i santeiddio." Ni wyddwn y pryd hwnnw am dref Gwag Ogoniant;" llai o lawer a wyddwn am hudoliaethau melltigedig Ffair Gwagedd ond trwy Ffair PIeser yr wyf yn mynd heddyw. Gwelaf lawer o bethau y buasai fy mam yn eu galw'n ddyfais y Diafol," ond y maent yn cael He amlwg heddyw ar gyfandir Ewrop, a gweision y tywyllwch yn casglu arian ffyliaid ar ddydd Duw. Gwelaf gannoedd o fechgyn ieuanc r Prydain yn treulio eu prynhawn Saboth i wag-blesera ymhlith dosbarth isaf yr Al- maen! Un ar ddeg ohonon/wedi'dod at ein gilydd a'n Pedr ni heddyw yw'r Caplan Roberts o; Fangor. Un o daflenni Cymanfa Genedl- aethol Corwen a wasanaethai rhwng y gynulleidfa. Dechreuwyd drwy ganu Yr Arglwydd a feddwl amdanaf," etc., ar y d6n Bethel. A dyna ganu, Mr. Gol Yr oedd- wn yn bresennol yng Nghorwen brynhawn y Gymanfa, ond ni allodd canu'r miloedd yno o dan arweiniad Mr. Emlyn Davies, argraffu arnaf fel canu'r dwsin Cymry brynhawn Sul diweddaf. Teimlwn, ar fy nghalon dorri allan i orfoleddu wrth weled ein Pedr yn canu a'i ddau lygaid ynghau Os Duw sydd ar f'enaid i eisiau I Mae eisiau fy enaid ar Dduw. It O Gariad, heb ddiwedd na dechreu rn Ar Gariad mor rhyfedd rwyn byw Os oedd ei lygaid naturiol ynghau credaf fod llygad ei ffydd yn llydan agored, a'i fod cael cipolwg megis ar yr Aden sy'n cuddio' y mhen," nes teimlo fel y bardd pan ganodd Caf noddfa 'n Ei fynwes drugarog Pan siglo colofnau y nen." Wrth weled cynulleidfa fach o Gymry hcdd- yw y daeth pregeth Pedr i'm meddwl, er rhoddi o fy mlaen borth trwy'r hwn y gall- wn ollwng allan deimladau calon ddigon prudd; ond calon er hynny,mi a obeithiaf, yn ceisio gofyn cwestiwn y gwr ieuanc hwnnw gyi.t Syr, ni a ewyllysiem weled yr Iesu I Co l ogne, Germani, Medi 21, 1919. F. W Cologne, Gerrnani, Medi 21, 1919.
[No title]
Dyma enghraifft o ffyddlondeb a phlwc a barodd y streic :-Dau filwr (cydymladdwyr ag o yn y rhyfel) yn hwylio Robert Hughes, cyn-filwr clwyfedig,yr holl ffordd o'i gartref, Mametz Cottage, Llanrug, i Fangor, at y Medical Pensions Board, ae yna'n ei hwylio'n ol yn y gadair olwyn-y daith yno ac yn ol yn Hawn dwy filltir ar hugain.
Advertising
Telephone 1157 Royal Established 1864 ROBERT ROBERTS, ESTATE AGENT 33 Netherfield Road South Has Property to Let in various parts of the sown. Mortgages arranged. Valuations made Established 1884 Bootle Estate Office, 149 STANLEY ROAD. BOOTLE. f. W. Roberts, F AI W- I)- I itty FAI. VALUERS and ESTATE AGENTS. TELEPHONE. BOOTLE. (2 Wires). Telephone No. 7909, J. LEWlb JONES. ESTATE AGENT & VALUER, 60 Victoria St., Liverpool. Properties carefully managed. Rents per tionally collected. Purchases and Sales ne otiated. Mortgages arranged and lnsur ances effected. THOMAS 6 JONES, ESTATE AGENTS I VALUERS, INVESTMENT BUILDINGS. 0/ Lord Street. Liverpool TelephonO N 0.-8868 Bank. Properties Bought and Sold. Mortgages arranged. Valuations made. Rents collected Ii Henry Jones, ESTATE AGENT, VALUER PROPERTY AUCTIONEER, 3 Lord Street, Liverpos JVM BAVK 4080, 0. JONES WILLIAMS, F-Ailet JlSTAH AOENT It VALUKK, 17iBoundary Place( Mosa S» Liverpool. It) a.7 R. E. IiUGHEb. lotate Agent, Surveyor 0 Valo.. llioring Cross, Brrkenheoti 7e)«phom« Mo.-H B'toad, Hotum to Let and for Salt in vuious prt, 1 j t the Town øtt out divtziota, Also Land to k« Sold for Building porpoaee. AdTanow made 4* Bnilders. Batatea laid oot. Bmto Collected, and fxopsrtj carsfnlly managed. HUGHES & JONES' ■ LLU8TRATED LIST Sent FREE on written request Choice Selection of Residences for Sale, WIRRALi CHESHIRE. NORTH WALES. relephones 168-1157. ToleLrams- notatooot offices-I & 2 HAMILTON SQUARE, BIRKENHEAD. Cledwyn Hughes & Hughes ESTATE AGENTS. PropertylBousht and Sold. Mortgages Arranged. Rents Personally Collected. C/edWlIn flughe&. 161 Duke St., Liverpool ø. R. DlJahes