Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
fO Big yI Lleifiad.
fO Big y I Lleifiad. SYLW D,I.-Beimiadaeth ? Ydyw, mae beim- iadu'n beth angenrheidiol a da ond cofied y beirniad fod fel y wenynen.yn casglu mel i eraill, ac nid fel y barcud yn disgyn i blanu ei half yng ngwegil ei ysglyf- aeth a sugno'i waed.- r Parch. Wm. Davies, M.A. PUMP O'R DE, PUMP O'R GOGLEDD.-Dengys yr hysbysiad mewn colofn arall prai yw'r deg cennad —pump o'r De a phump o'r Gogledd-sydd i gadw Cymania'r Annibynwyr eleni. Caraswn gael yr hy- frydwch o ddisgrifio dau or deg-un o'r Gogledd, y Ilall o'r De-yng ngholofn yr Hoelion Wyth ond byddaf draw ym Maelor, a chollaf y cyfle. Ie, eu disgrifio, a'u dodi gerbron yn gywir, pe medrwn, ac nid eu blingo a'u gwaedu fel y barcud y tynnodd y Parch. Wm. Davies ei winedd o'r bon mor daclus wrth agor Cymdeithas Stanley Road. Gofeliry bydd gohebydd profedig i hel hufen y Seiat Fawr nos Sad- wrn. DEUBETH A SON AMDANrNT.-Clywir cryn son am anerchiad Dr.Moelwyn Hughes yng nghyfar- fod Eglwysi Rhyddion Cymraeg B'head nos Iau cyn y ddiweddaf, sef ar Dyled yr Eglwys t'? doe, o'? Har- fogaeth gog?? <? ?yyo?)'. Y Hall ydoedd anerchiad y Parch. 0. L. Roberts gerbron Cyfarfod Gweinid- ogion Cvmreig Lerpwl a'r Cvlch ar Bregethu. Pa- ham y cedwir plant diniwed v wasg allan o gyfar- fodydd gweinidogion Cymraeg cylch Lerpwl ? "JRHAMANT CYMRY LE, RPWL. "-Dyna dest un Darlith Gol. y Brython wrth agor Cymdeithas Lenyddol eglwys Laird Street, B'head, nes Fercher ddiweddaf; y Parch. H. M. Hugh yn llywyddu a'r Parch. W. Arthur Jones, Merthyr, Vale, a Mri. Hugh Evans, B.A., a Wm, Edwards yn diolch ar y diwedd. Dechreuwyd gyda Goronwy Owen, pan oedd yn gurad yn Walton yn 1753-5, ac aed vmlaen at y Ddau Domos (Dr. John ac Owen Thomas), y Ddau Rees (Hiraethog a Henry Rees), Dr John Hughes, Llyfrbryi, leuan Gwyllt, Eleazar Roberts (Meddyliwr), Ambrose Lloyd, Wm Parry, Harry Evans wedyn heibio rhai o'r Mawrion Meddygol a Masnachol,a chloi gyda dangos sut y synia'r Philist- iaid am ein pumllwyth Israelaidd ni heddyw rhagor y synient ac y poerent am ein pennau mor goeglyd, hanner canritym ol RHOrR EDAFEDD AR rGWEILL -Dyna wnaeth cyfarrodo aelodau'r Gymdeithas Genedlaeth- ol yn Colquitt Street nos Wener ddiweddaf, set I-Pasio sut i groesawu Syr Henry Jones nos Wener, Hyd Vj a nosonGymreig, gartretol tuhwntfydd honno, gewch chwi weld. 2—Ethol Mr David Jones yn ilywydd y Gymdeith- os urrwaith eto, a Hawenhau am ei barodrwydd i barhau i fod v fath gefn a gwasanaeth iddi ar hyd y blynyddoedd. 3-Ethol Mr. R. Vaughan Jones yn ysgrifeDnydd cyffredinol. Mr Robt. Roberts, Y H., yn drys- orydd, a diolch iddynt hwythau am eu hym- roddiad di-ball i'w gwaith diddarfod. Ac yna ethol Mr. Lew;s Edwards yn ysg. ariannol. Yr uchod a'r rhain fydd y pwyllgor pv-ithiol Mri. H. Humphreys Jones, J. H. Jones, J T. Jones, R. Wynne Jones, W. Garmon Jones, M.A. Daniel .Ma rri s,tE. E. Morris, Dr Herbert Will- liams. 4-Clyyd fod Dr. Walford Davies, y Proff. Gran ville Bantock, ac eraill yn mawr gymeradwvo'r Gymdeithas am ymaflyd yn y gwaith o ddwyn rhai o gyfansoddiadau cerddorol arobrynyreis- teddfod Genedlaethol i'rll'wyfan, sefy rhaibyw ac athrylithgar, gan adael y rhai meirw yn eu beM. s-Cymeradwywyd rhaglen-darlithiau'r tymor, ac y mae pob a rgoel am s a ig ifras. Dowch cbwitha u aty lywrdd, bobol I BRENHINES r CrMDEITH,4S4U. Prun yw honno ?" meddwch. Cymdeithas y Beiblau, canvs ffrydiau o'i ffynnon yw7r fleill i gyd. Cafwyd gair am gyfarfod cangenBootie yn ein rhih n diwedd- at. Cynhaliwyd Cyfarfod Cangen Lerpwl fel y cyf ryw yng nghapel Pr'nces Road nos Fawrth yr wyth- nos ddiweddaf. Mr. Salmon Evans, Bron Pare, yn Ilywyddu, y Parch. G. R. Jones., B.A., B.D., Ysgrif- ennydd Cyffredinol y Gangen ar Lannau Mersey, yn cyflwyno'r.adroddiad, He y gofidid am waeledd par haus y Parch. J. Owen, Ilywydd y Gangen, a Mr. James Venmore, Y.H., un o is lywyddion y Gangen; ac am absenoldeb Mr.Arthur Vermore, un o'r ddau drysorydd sy draw yn y Dwyrain heb ddod yn 01 o'r rhyfel. Cyflwynodd Mr. J. W. Rowlands ei adrcdd- iad fel trysorydd,yn.dangos fod cyfranniadauCangen Lerpwl yy £ 280-7-2; Cangen Boot'e, yn £ 67-4-5 a Changen Birkenhead yn £ 39-17-3—cyfanswm, £ 444-11, sef mwy o rai degau o bunnau na'r llynedd —Dilynwyd ag anerchiad gan y Parch. Wellesley Jones, B.A.,B.D., cynrychiolyddy FamGymdeithas, a chyflwynwyd j diolchiadau iddo fo a swyddogion y gangen gan v Parch. H. H. Hughes, B.A., B.D., a Mr.'John Hughes (Croxteth Road). Wedi'rcyfartod, cyfarfu'r cyielsteddfod cytunwyd â gofid i dderbvn ymddiswyddiad y Parch. J. Owen fel Ilywydd, oedd wedi ei ohirio er's blwyddyn, a dewiswyd y Parch.O. L. Roberts yn ei le.-Cangen B rkenhead c) farfu hon nos Iau, yng nghapel y Wesleyaid, Claughton Road, dan lywyddiad y Parch. Evan Roberts, gweinidog newydd yr eglwys honno; cafwyd anerchiadau gwerthfawr ganddo fo a'r Parch. A. Wellesley Jones diolchwyd yn gynnes i Mr. Rd. Roberts am ei lafur a'i ffyddlondeb hawddgar fel ysgrifennvdd y gangen ers un mlynedd ar hugain a chan ei fod bellach yn dymuno cael ci ryddhau, penodwyd Mr. Rowland P. Davies, o eglwys Clifton Rd., i'w ddilvn yn y swydd. £ 39 oedd swm cyfran- iad yr Eglwysi eleni, a chaed Lio yn 116g oddiwrth gymunrodd y dlweddar Mr. Wm. Jones, Seacombe. Buasai'n dda genrvj f weled Cymdeithas y Beiblau yn bywiogi tipyn ar eu hadroddiad agambell gynwysair tebygi englyn Dewi Arfon Fy Meibl hwn a iu'm blaenor-ar fy nhaith, Llytr Duw a'i gynghor; Trwv'r by d, ar derfysglyd for, Ei efengyl yw f'angor. Ac nid gwae! ychwaith mo englyn Myn, yddog Tywysydd yv at Tesu,-diliau pur, Dylai pawb eibarchu; Wrtb ei berffaith gyfraith gu, Yrenaid ga'igloriannu. Ac anodd cloi heb grybwyil l ine John Thomas, Pentreioelas :— II L ais annwvl erUes enaid
Advertising
EISTEDDFOD HAD Y CYMRY » YN NEU ADD Y.MCA, Grange Rd., Birkenhead, DYDD SADWRN, MAI laf, 1920. PRYDDEST: Hiraeth." Agored i rai dan 25ain oed. Gwobr, 92, a Chadair Dderw Gerfiedig, gwerth flO. Rhodd T. D. OWEN, Ysw., New Brighton.. Beirniad— Yr Athro R. WILLIAMS PARRY, M.A. Rhestr gyflawn o'r testynau i'w chael am 2!d. ISAAC DAVIES, 41 The Woodlands, Birkenhead REES JONES, 32 Beech Road, Birkenhead, Ysg. Cyff. YN BAROD YN FUAN. COFIANT Y DIWEDDAR D. EMLYN EVANS, GAN EI FRAWD Y Parch. E. KERf EVANS, MA., ac yn cynnwys ysgrifau gan Dr. Protheroe, Mr. Owen Jones, Mus.Bac., a Mr. Tom Price. Rheolir y nifer argreffir gan nifer y Tanysgrifwyr. Pris, 4/6, mewn Llian hardd. Trwy'r Post, 4/10. Telir cludiad hanner dwsin ac uchod. Anfoned pawb sydd eisio copi o'r Cofiant diddorol hwn, a phawb sydd yn casglu enwau yn ddioed at y Parch. E. KERl EVANS, M.A., Priordy, Caerfyrddin. CUNAKD LINE. SOUTHAMPTON to NEW YORK. VAUBAN sat., Oct. I I MAURETANIA Wed., Oct. 15 ROYAL GEORGE via Halifax Sat., Oct. 18 LIVERPOOL to NEW YORK. *ORDUNA Wed., Oct. 15 *CARMANIA *via Halifax Sat., Oct. 25 LIVERPOOL, LONDON. BRISTOL, ROTTERDAM and ANTWERP to NEW YORK, BOSTON. PHILADELPHIA, and BALTIMORE. CUNARD LINE to CANADA. LONDON to MONTREAL. VERENTIA (freight only) Sat., Oct. 11 BRISTOL to MONTREAL. VIRGILIA (freight only) Thurs., Oct. 9 VELLAVIA (freight only). Sat., Oct. 11 For Rates of passage and further particulars. apply Cunard Line, Liverpool 51 Bishops- gate, London, E.C. 2; 29-31 Cockspur St., London, S.W. 1 65 Baldwin Street, Bristol 18a High Street, Cardiff; 117 New Street, Birmingham; Maritime Chambers, Canute Road, Southampton; 1 Millbay Road Plymouth, or to Local Agents. C.P.O.S. to Canada UNITED STATES and the ORIENT. LIVERPOOL TO MONTREAL. SCANDINAVIAN Oct. 9 METAGAMA Oct. 10 MELITA Oct. 17 GLASGOW TO MONTREAL. CORSICAN Oct. 14 LONDON TO MONTREAL. BRISTOL TO MONTREAL. PRETORIAN Oct. 81 EXPRESS MONTREAL TO VANCOUVER 08i hours QUICKEST TIME ACROSS THE PACIFIC. VANCOUVER TO JAPAN, 10 days,to CHINA,14 days Complete information promptly furnished by WM. BAIIW, General Agent, Pier Head, LiverpMl. 0. GRIBBON, Oal. Agt., 14 Ceckspar St., MM, S.W. CANADIAN PACIFIC OCEAN SERVICES, L TDI Athrofa Aberystwyth (UN O'R COLKGAO TM MHRIFTBOOL CYMBU). Prifathraw-Gw A.G. DECHREUA'R Tymor nesaf ym mis I Hydref. Paratoir yr efrydwyr ar gyfer Arholiadau Prifysgol Cymru Oynygjr amryw 0 ysgoloriaethau (amryw 0 konynt yn mngedig i Gymry) y &wyddyn hMt. Cymer 7 arhdiad 10 yD Aberystwyth ar y 18fed o fis Medi, 1919. I Am fanylion pellach, ymofyner ft J. H. DAVIES, M.A. Cefr"lryddi
Advertising
RELIABLE WATCHES FOR ALL CONDITIONS OF NEW ACTIVITIES. CORRECT TIME IS ESSENTIAL TO NEW CONDITIONS OF RECONSTRUCT- IVE WORK. Face the new or the old sphere of your operations with a GOOD TIMEKEEPER. We still have some very noted maker's watches to offer, notwith- standing the disorganised state of things through the war. Consult our price list or your next Watch. UNSURPASSED FOR QUALITY AND PRICE. Every Watch "pocketable" wieldy and neat in style, accompanied by a written warrant for 20 years and upwards. Including MONTH'S TRIAL, and Cash refunded if not as re presented. SUITABLE PRESENTS. BUSINESS HOURS 9 t6 7. WEDNESDAY 1. FRIDAY 8. SATURDAY 8-30. DAVIES'S, 30 LOW HILL Via Kensington Electric Car. £ 1 C /117i /fi Gent's High Class Solid Gold Keyless English presentation Lever Hunter by Thomas Russell & Son, Church St., Liverpool, new monthsago (proof), full size, crystal glass, plain cases. Damp and dust proof, ACCURACY AND PRECISION a marked feature, in condition as new, suitable for all climates, at home and abroad, also Gent's High Grade 18ct. Keyless Lever Chrono- graph Hunter by eminent maker, £22/10 I., usual, £40; also Russell & Son, solid gold Keyleess Hunter, 17 jewels, Lever, f.14 /17 /6, usual £21. Month's trial. £ 8/17/6- (Usual, 914.) GOLD EXPANDING WATCH BRACELET. SOLID GOLD, Government stamped J plate, fully jewelled; Keyless Lever Self-expanding Watch Bracelet, as new, accurate timekeeper. Others at £ 6/7/6, usual fll. Others at £ 7 /10 f- and £ 8 /12 /6. Also Russell and Son Solid Gold self-expanding Lever Watch Bracelet, new 6 months ago, £ 7 /15 usually £12. Ditto, £ 8/17/- and £ 9/10/ All guaranteed reliable. Approval. F,10 RUSSELL & SON ROLLED GOLD KEYLESS HUNTER. JpA/IQ/R Gent's High grade Full Jewell- »t/ltf/O ed Keyless Perfection Rolled Gold Lever Hunter by Thos. Russell and Son, Church Street, Liverpool; chronometer balaace and latest improvements warranted 20 years; accurate timist brilliantly polished cases warranted for lifelong wear and satisfaction. Also Rolled Gold Wal- tham" Keyless Lever Hunter, £ 5 /15 Ditto, open face, £ 5 /10 Also Hargreaves Rolled Gold Keyless Hunter, 13 /13 All guaranteed. GENT'S E6 HEAVY ROLLED SILVER2 RUSSELL KEYLESS HUNTER. X £ 0 /I ■*•7 'l £ t Extra Strong Heavy Superior C quality Non.Magnetic Fully Jewelled Rolled Silver Lever Keyless Hunter, by Thos. Russell and Son, Church Street, Liverpool, scientifically accurate, new 6 months ago (proof); warranted 20 years for entire satisfaction. Also English Chronometer Keyless heavy Silver Hunter, usual £ 6 /10 now £ 3 /7 /6 gun timist. Approval. SALE OF GOOD USEFUL SECONDHANDI FURNITURE Comprising Bedroom Suites, Sideboards, Dining Room Suites, Tables, Parlour Suites, Chesterfields, Display Cabinets, Overmantels, Pianos, Ogans, Carpets, etc. FOR CASH CLOSE WEDNESDAYS AT 1, EVENINGS AT 8. DAVIES'S, 30 Low Hill, FURNITURE ARCADE. OVER 1,000ft. SHOWROOMS. HANDSOME Mahogany 6ft. Sideboard, with high glass back, £ 39/10/- Oak 5ft. ditto, £22/10/- Well-made Walnut Bedroom Suite, 4ft. 6ii. robe, pair carved dressing tables, £ 39 /10 also Ash Bedroom Suite, robe 6ft. with glass door, pair dressing tables, towel rail, and chamber cupboard, £ 38 /10 also 3ft. 6in. Oak ditto, £ 31 /10 Chester- field Drop-end Couch and 2 Divan Chairs, in plush, L25,; also Chesterfield and 2 Divan Chairs, in tapestry, £ 24,10 /-f; Oak Dining Table, extending 6ft., £ 5/17/6; also Oak Dining room Suite in leather, £ 19/19/ also Parlour Suite, £ 13/10/ also Pretty Rosewood Cabinet, £ 13/13/ also Walout Centre Table, £ 3/15 also Cesterfield Couch Mahogany Oval Table, £ 3/15/ Chester- field Couch in tapestry, £ 12/10/ also another in saddlebags, £ 8/10/ Oak Roll- top Desk, best make, 925; also Mahogany Office Table, with slope desk, fl2; Queen Anae Mahogany Siaeboard, 5ft., £ 22 /10/ also well-made Oak Sideboard with glass back, 6ft., £ 28/10/ Large Painted Cup- board, Pair Easy Chairs and Couch, in plush, £ 8/10/ also Oak Leather Suite, tall-back chairs, also 6 Antique Chairs, 30 apiece Marble Clock, £ 3 /12 /6 another, £ 5 /10 /—; Axminster Carpet, 5 x 41, nearly new, £ 18/18/ also Wilton, 4x3, £ 13/10/ another 3 x 3, £ 4/4/ Hall- stand, 37 /6; Kitchen Dresser with high back, £ 7 /10 another with 7 drawers and cupboard, £ 5/10 Mahogany Dining Table, £ 3 /10 j- Night Commode, 3716; also Painted Wardrobe, £ 5/15/ Oak and Sheraton Bedsteads, £ 6/17/6; alstf Brass- mounted Bedsteads, Mahogany Chairs in Leather, Parlour Suite in tapestry, £ 12 /10 Wicker Chairs, Gent's Bicycle, 40 Pier- glasses in gilt frames, &c., &c. Davies's furniture Arcade, 30 to 34 LOW HILL. Close Wednesday at 1 o'clock
DAU TU"R AFON.. 1,
DAU TU"R AFON.. 1, CYLCHWYL WESLEAID OAKFIELD.-Llwyddiant mawrfu'rgylchwyl uchod nos Sadwrn a'r Sul.diwedd- af. Cafwyd cynulliadau mwy nag arferol mewn cyfarfodydd cyffelyb. Y Parch. Charles Jones, Llan- dudno, oedd y pregethwr, ac fel arfer ganddo ef, caed gweinidogaeth neilltuol o gyfoethog a nerthol. Ef, gellir crybwyll, sydd i ddilyn y Parch. Philip Pric-, yinhentair blynedd. Prynhawn Sul, cynhaliwyd gwasanaeth cerddorol Saesneg, ac yr oedd y capel yn llawn. Gwasanaethwyd yn dra effeithiol gan yr Avenue Choral Society, dan arweiniad galluog Mr. F. M. Roden, a chyfeiliwyd ar yr organ yn fedrus iawn gan Mr. T. Herbert Hughes. Cafwyd dwy anthem, a thonau poblogaidd ar yr emynau. Canwyd un- awdau'n rhagorol gan Miss Keziah Williams a Mr. Walter Williams, ac anerchwyd yn fyr ond yn hynod effeithiol gan y Parch. Chas. Jones. Arweiniwyd y gwasanaeth yn ddeheuig gan y Parch. Philip Price.. Nos Sadwrn, canwyd unawd yn dda gan Miss Megan Jones, Birkenhead. NosoN SIR GAERNARFON.—Daeth llu i ysgoldy Fitzclarence St. nos Sadwrn i gyfarfod cyntai y tymor hwn. Y Parch. David Jons (Edge Lane) oedd y Cadeirydd, a rhoddodd drem ar nodweddion a phryd ferthwch Arfon,a'i pherthynas daearyddol a'r siroedd eraill, a chredai fod y cyfarfodydd sirol hyn yn gym orth mawr i fagu ysbryd gwladgarol yn y to sy'n codi. Gwledd o'r fath oreu ydoedd anerchiad Mr. R. W. Roberts (Arfonog) ar Pedr Fardd, Ganwyd ef yn Garn Dolbenmaen yn 1775; symndodd i Lerpwl pan tua 16 oed, a phrentisiwyd ef yn deiliwr. Priod- odd yn 1801. Newidiodd ei alwedigaeth, a daetb yn ysgolfeistr am 20 mlynedd llawn; trigai yn y cyfnod goreu ar ei oes yn 25 St. Paul's Square, a bu farw yn Windsor Street, yn nhý ei ferch, Ion. 26, 1845, yn 70 oed, a chladdwyd ym mynwent St. Paul's Square. Bu'n ddiacon yn hen gapel Pall Mall am dros 40 mlynedd. Yr oedd yn fardd gwych, ac y mae rhai o'i emynau ymysg goreuon yr iaith. Gwir y canodd R. ap Gwilym Ddu am dano "Pedrfardd; paawdwrfu Mor annwyl i emynu ? Ni feiddiodd neb newid dim ar ei emynau. Amheu thun oedd clywed Arfonog yn adrodd amryw o'i em ynau o'i gôf ac wedi yfed o'u hysbryd, nes bod yr an erchiad yn un byw dros ben. Yr un modd gyda'i englynion o'i wahanol awdlau. Cafwyd unawdau ac adroddiadau gan Misses Eluned a Nesta Roberts (David St.), F. Mair Owen, Mri. Sam Evans, Ben Morri s ac R. J. Williams (David St.). Ef hefyd a gyfeiliai, a mawr fwynheid y canwr penillion diail, Mr. O. W Francis. Bydd ef bob amser ar delerau da a'r gynulleidfa. Diolchwyd gan) Parch. G. R.Jones, B.A., B.D., a Mr. Henry Davies, ac ymwahanwyd wcdi cyfarfod hynod ddiddorol ac addysgiadol. De-wiswyd Mr. Evan Jones, 24 Romer Rd., yn ysg- gniennydd parhaol,gyda Mr. J. R. Roberts (David St.)i'w gynorthwyo.-Ty. G. Y GYMANFA GANU UNDEBOL.-Arweiniodd Mr. T. T. Jones rehearsal yn Edge Lane nawn Sul ddiweddai a Mr. G W. Hughes yn Stanley Road nos Sul, a chaed canu rhagorol yn y ddau le. Nid yn fynychy cafwyd mwy o nerth mewn rehearsal nag yn Stanley Road, ac yr oedd Teyrnasoedd y Ddaear yn mvad yn ar- dderchog. Arweiniodd Mr. Wm Jones hefyd rehear- sal llwvddiannus yn Parkfield, Birkenhead, nos Sad- wm. Ymaegolwgam Gymanfa gamp us. FFARWELIO A'R CENADESAU.—-SEFYLLFA ARIANN- OL DDIFRIFOL. Cynhaliwyd Cyfarfod Cenhadol yng nghapel David Street nos Wenerwythnos i'rddiwedd- af, o dan. lywyddiaeth Mr. R. 0. Williams, Princes Road, Llywydd y Cyteisteddfod Gweithiol, i ddym- uno Duw'n rhwydd i dair o chwiorydd ieuanc sydd newydd hwylio i'r maes cenhadol yn yr India, sef Nurse M. E. Buckley, Cwmparc; Miss H. M. Jones, Aberfan; :a Miss E. J. Evans, Llanllechid. Wedi dweyd am ysbryd rhagomly chwiorydd ieuanc hyn, galwodd y Llywydd sylw at sefyllfa ariallnol dra difrifol y Genhadaeth,oherwydd y codiym mhris y rupee yn yr India. I dalu i'r cenhadon sydd ar y maes, ac i'r athrawon brodoro], ac am adeiladau newyddion a'r adgyweiriadau, rhaid newid arian bathol y wlad hon am arian bathol yr India. Wrth wneuthur hynny flwyddyn yn ol, ac am flynyddoedd cyn hynny, yr oeddym yn cael pymtheg rupee am bob punt. Ond eleiii y mae pris y rupee wedi mynd i fyny, fei na cheir yn awr ond deg rupee am bob punt. Sw:lt a grot oedd pris y rupee gynt, y mae'n awr oddeutu deuswllt. Hynny yw, i wneuthur y gwaith a wneid gvnt am Ljoorhaid cael £ 150 yn awr. A chan ein bod yn gwario o £ 14,000 i £ 16,000 yn flynyddol ar > gwaith yn yr India, yn cynnwys cyf. logau'r cenhadon, tra y pery v rupee yn ei br.s pres ennol bydd yn rhaid wrth ychwanegiad yn ein der- byniadau o £7,000 o leiaf, Ni bu'r lath alwad a hon ar ein Cyiundeb erioed, Ond dylem fedru ei chyfar- fod, gan fod digon o arian vn ein Cyrundeb, ond i'n holl aeIodau ddeaIl ein sefyllfa, a gwneuthur eu rhan. Cyfeiriodd yr Ysgrilennydd at vr Ysgol Uwchfaddol yn Shillong, sydd o dan ofal v Parch. Oliver Thomas, B.A. Y mae yn hon wyr ieuanc yn perthyn i ddeu- ddeg o wahanol genhedloedd ac yn siarad deuddeg o wahanol ieithoedd. Yr iaith gyffredin iddynt oil vw Saesneg. Gynt vr iaith gyffredin yn India rhwng gwahanol genhedloedd oedd Hindustani, ond heddyw Saesneg yw'r iaith honno. Gellir teithio trwy bron bob rhan o India yn awr yn ddibrofedigaeth gvda'r iaith Saesneg. Aeth 36 o wyr ieuanc yr Ysgol i mewn i arholiad cyntaf (Matriculation) Prifysgol Calcutta, a llwyddodd 35 ohonynt, naw ar hugain vn y dosbarth cyntaf. Rhoddodd amryw gyfeillion gymorth at gynnal y gwr icuanc a ddychwelwyd at Grist beth amser yn ol o'r enw Daniel, a bydd yn dda ganddynt glywed iddo basio'r ail arholiad yn y Brif- ysgol (Intermediate Arts) yn llwyddiannus, ac yn burned ar restr yr vmgeiswyr o Assam, ac mewn un pwnc, yr iaith Bersiaeg, yr oedd ar ben rhestr holl efrydwvr y Brifysgol. Y mae gwybodaeth o'r iaith hon yn amhrisiadwy i rai yn gweithio ymhth Mahom etaniaid, acychydigyw'r rhai sy'n eigwybod. Bydd yn dda gan Mr. Thomas gael unrhyw rodd eto at ei helpu, gan y credfodDuwyn bwriadugwneuthurpeth mawr drwyddo. Caed anerchiadau byrion gan y cen- adesau, a rhoddwyd cyngor iddynt gan y Parch. R. W. Roberts, B.A B.D., ac wedi hynny caed anerch- iadau gan y ddau genhadwr, y Parch. T. W. Reese a I Dr. H. Gordon Roberts. Apeliai Dr Roberts yn daer I am gyfraniadau altyr Ysbyty newydd yn Shillong. Dyma'r anghenion a nodai :-(i) At adeiladau ych. wanegoi, £ 1,000; :(2) At ddodrefn ac apparatus, £ 1,000; (3) At draul blynyddol yr Ysbyty, £ 1,000, yn ychwanegol at gyflogau meddygon a nurses Ewrop- eaidd. (4) Bydd fr4 v flwyddvn yn ddigon at draul gwely, neu bydd L360 yn ddigon i waddoli gwely. (5) £ 7 y flwyddyn at draul gwely plentyn, neu £ 150 i'w waddoli. (6) Bydd £ 15 > flwyddyn vn ddigon i gynnal nurse Indiaidd. (7) £ 9 y flwyddyn vn ddigon i gynnal geneth yn cael ei dvsgu i fod yn nurse. (8) £20 y flwyddyn yn ddigon i gynnal Dispenser. (9) £ 20,000 yn ddigon i waddoli'r Ysbyty. Yr oedd y Parch. W. Arthur Jones, Merthyr Vale, yn y cvfarfod, wedi ei anfon gan yr eglwvs i ddatgan eu hedmygedd o wasanaeth gwerthfawr Miss Maud Jones fel organ- ydd er's amrvwflvnyddoedd,acfel unllawnselatbob gwaith da. Wedi i'r Parch. W. bavies, M.A., gynnyg penderfyniad yn dymuno Duw'n rhwydd i'r cenadesau,, ac i hynny gael ei gefnogi gan Mr. Jon. Edwards, ter4ynwyd y cyfarfod. Hwvliodd Nurse I Buckley a Miss Maud Jones yn y City of Sparta nos Wener ddiweddaf Y DIWEDDAR MR. W.( O. ROBERTS —Mab y i Mr. Moses Roberts, a'r ddiweddar Mrs. Ann Roberts. 42 Halsburg Rd. Cydymdeimlwn yn fawr a'r tad yn ei waeledd,ej alar a'i anallu i ddod i angladd ei annwyI "Wili." Ychydig amser yn ol euthai i Lanelli i edrych am ei unig chwaer oedrannus, ac yn herwydd y streic ni allodd ddychwelyd Tair blynedd yn ol euthai Mrs Roberts ac yntau yno am ychydig ddydd iau, ar gyffeljb neges o'r blaen, a bu Mrs. Roberts farw yno, dair blynedd i'r dydd y bu eu hannwyl fab farw Cafodd Wili fagwraeth dda. Daeth y bach- gen yn ddysgwr rhagorol, ac adroddai rannau helaeth o'r Gair yn y gwasanaeth crefyddol yn Kensington. Un o'r plant yno ydoedd,ac un o'r rhai cyntaf afed- yddiwyd yno, gan Dr.E.Pan Jones. Pan oddeutu 14 oed aeth i'r llythyrdy, gan ddechreu fel negesydd, a dringai o flwyddyn i flwyddyn yn ystod y saith mlyn- edd y bu yng ngwasanaeth y TJyihyrdy Ar derfyn y tymor pasiodd Arholiad y Western Union Cable Co a symudodd yno, a dringai yma eto o radd i radd yn ystod y pedair blynedd a'r bymtheg y bu yno nes dod yn un o'r dynion mwyaf cyfrifol yno, a pherchid ac anrhydeddid ef yn fawr gan y Cwmni. Oddeutu pedair blynedd yn ol torrodd ei iechyd i lawr a bu rai misoedd yn methu dilyn ei waith Ail teddian- odd ei iechyd hyd o fewn rhyw ddw., flynedd yn ol, a llescaodd h- d nes y daeth y terfyn,Medi 28, yn ei breswvlfod 30 GrosvenorSt,Liscard, yn 40 mlwydd oeu, gan aaaei pnoa non 3 Dachgen a geneth iechan, i alaru eu colled ar ci ol. Claddwyd Hyd 2, ym jaynwent Rake Lane, pryd y gwasanaethwyd gan y Parch Freeman (gweinidog Eglwys Gynulleidfaol y He). Cafodd gladdedigaeth anrhydeddus, gor- chuddid yr arch a choron bltthau Mynnodd y cwmni ddwyn yr holl draul. Cynrychiolid Cwmni'r Western Union yn vr angladd gan Mri. J. Hamilton (y prif swyddog), J. Lunn,R. Turnbull E. J. Barbet, W. H. Donovan, etc y Commercial Cable Co., gan Mr. J. Simpson; y Seiri Rhyddion, Mri. T. Jones, W. Jenkinson, E.Crawford,D. Seaman, William Griffiths, etc. Ymysg amryw na chawsom eu henwau, gwel som Mri. J. Jones a J. Williams. Carem ddiolch yn garedig iawn i'r cyfaill Mr. T. Turnbull., Dan ei ofal ef yr oedd vr angladd, a bu yn ffyddlon iddo hyd y diwedd. CYMDEFTHAS LENYDDOL STANLEY ROAD.—Nos Wener ddiweddaf cychwynnwyd y Gymdeithas a darlith gan y Pareh. W. Davies, M.A., ar Y Deffroad Cenedlaethol yng Nghymru, Mr. Lewis Roberts yn llywyddu. Dilynodd y Darlithydd hanes y deffroad o'i gychwyn. Lladdwyd y genedl Gymreig lawer tro ond methwyd a'i chladdu unwaith. Yr oedd hi'n codi ar ei thraed drachefn bob tro ac yn ail gychwyn. Mae i'r genedl neges neilltuol. Ni all arwain mewn masnach na gwyddoniaeth. Yn yr ysbrydol y mae ei rhan, a hoffem ei gweld yn arwain mewn diwinydd- iaeth a chritydd. Cenhedloedd bychain oedd y Groeg- iaid a'r Iddewon, ond gadawsant eu hoi ar y byd yn fwy na'r un o'r cenhedloedd mawr. Pan feddyliodd vr Iddewon 3 gallent gadw siop yn well nag arwain mewn crefydd, collasant eu holl ddylanwad. Go- beithion.-dA'rgened]Gyrnreigarolymaterol. OsA, dyna fydd ei chwymp. Diolchwyd gan Mi. P. Wil- liams,W. P. Jones, R. H. Williams, a Hugh Roberts, ac i'r llywydd gan y Parch. Wm. Davies a Mr. J. Williams. TRAlhv ROAD (A.).-Hvd. 4, cynhaliwyd cyfarfod i groesawu'r milwj r a'r morwyr dych ^eledig. Nifer dda wedi ymgynnull, a'r cioesaw'n wresog a hael. Cymerwyd y gadair gan Mr. R. J.TJoyd%; Cydnabu'r I brodyr ieuanc y croeso mewn anerchiadau byrion a pwrpasol. Yr oedd arlwy a rdderchog wedi ei phar- toi gan y chwiorydd. Gofelid gan Mrs. W. Owen (Queens Road) a Mrs. Th.Roberts (Condover Ave.). Yna caed gwledd gerddorol gampus gan Miss B. Johnson, Miss Gwladys Jones, Miss Freda Jones, Miss Elli Thomas, Mri. Tom Owen, W. ac Arthur Hughes, V. Owen a L Newsham. Creodd Mr. Elga Oliver (coniurer) hwy 1 anarferol. Gwasanaethwyd wrth y pianc gan Miss M. E. Roberts a Miss Eddie Lloyd. Cododd ein Jlawenydd yn uwch 0 lawer pan gerddodd Mr. J. Thomas i fewn gyda'r darian o gyi arfod gwobrwyo'r plant a gynhelid yn Clifton Road, B'head. Yr oedd nifer dda o wobrwyon yn dod i'r Ysgol, ond yn ben ar y cyfan dyma'r darian yn ol ac i'w lIe unwaith eto. am y pumed tro. Enillwyd oddiar y Tabernacl yn 1914 a daliwyd gafael ynddf wedi hynny. Cvnhaliodd' Eglwys fSiloh, Whiston, gyfarfod pregethu blynyddol nos Sadwm a'r Saboth, Medi 27 a 28. Pregethwyd nos Sadwrn gan y Parch. J. O. Williams, M.A. (Pedrog), a'r Sabeth gan y Parch. D. O. Tudwal Davies, Rhosesmor. Cafwyd gwein- idogaeth rymus ac amseroi a chynulliadau da. ,I
i MATRIMONIAL. 1
i MATRIMONIAL. 1 SPINSTER, 45, Welsh. Desires to meet a Welsh Christian gentleman, 46-50 Comfortable position. Bachelor or Widower. View Matrimony. Liverpool or Bootle District. Apply Box 1506, Brython Office, Liverpool.
ER COF. I
ER COF. I OWEN.—Er Cof Serchog ac annwyl am R. Goronwy Owen, a hunodd yn yr Iesu Hyd. ref 7fed, ac a gladdwyd yn Anfield Cem- etery, Hydref lleg, 1918, yn 23ain oed- rEi eiriau olaf ydoedd, Hwyr neu hwyrach daw yr alwad, rhaid mynd adref ;—buost weithiwr ffyddlawn; 'dos i mewn i lawen- ydd dy Arglwydd." Dad a mam hiraethus, 15 Stanley Street, Liverpool, W.
fO Big yI Lleifiad.
RHOSYBOL,MON.—Bydd rhan helaeth o'r plwyf gwledig a thlws hwn wedi mynd dan forthwyl vr Ar- werthwr yn bur fuan. Y mae etifeddia thau eang Macwy Mon a Stanley wedi newid dwylaw yn barod -y rhan fwyaf o lawer—mewn ychydig flynyddoedd, ac yn awr, wele Four Crosses, Pias Main, Bryn Gwydd, Gorslwyd Fach, a'r holl fan dyddynod ar Fiordd y Gorslwyd, yn mynd ar eu hol. Beth sydd wrth wrth wraidd yr ainesmwythyd tirol, tybed ?—A. pwr A GIPIODD TN ABERYSTWYTH.— Dyma'r rhai a enillodd ysgoloriaethau ac yn y blaen yn arholiad diweddar Priiysgol Aberystwyth :—Erie Evans, Ysgol Coleg Llanbedr, £ 30. Mary H. Gillatt, Ysgol Sir Pont y Pwl (ysgoloriaeth Commercial Travellers y Gogledd), £ 25. Olive E. Jones, Ysgoi SirPont yPwI (rhan o ysgoloriaeth Syr Alfred Jones), £ 15. Blodwen Lloyd, Ysgol Howell, Llandaf (rhan o ysgoloriaeth Syr Alfred Jones), £ 15. Thomas G. Stephens Ysgol Sir Llandcilo (ysgoloriaeth Joseph Thomas), £ 15. Ifo r Ceredig Jones, Ysgol SirDinbych £ 15. Evan Ewart Price, Ysgol Sir Llandeilo, £10. Pansy M. Lewis, Ysgol SirCwmaman, £ 10. A. Myrtle Lloyd, (vsgol sir y Genethod, ysgol Syr Alf. Jones, Caerfyrddin), fzo. Gwyneth Mills, Ysgol Howell, fro. Marion Hilda Frarcis, Ysgol Sir Llandeilo, £ 10. Nancy Story, Stamford, fio. Dor othy Hughes, Ysgol Sir Caergybi, £ 10. Robert H. Morgan, Ysgol Sir Caergybi, £ 10. Anna H, Jones, Ysgol Sir Aberystwyth, fro. Mildred H Lewis, Ysgol Sir Abergwaun (Ysgoloriaeth Gymraeg), fro. Griffith G Jones, Ysgol Sir Towyn, (Ysgoloriaeth Gymraeg) fi Eleanor H. Tuckett, Ysgol Sir y Genethod, Barri (Ysgoloriaeth Gymraeg), Lio. Enid Bumford, Ysgol Sir Llanfair (Ysgoloriaeth Humphreys Owen), £ 20. Tom Alun Griffiths, Ysgol Sir Towyn (Ysgoloriaeth R H Richards), £20. Rees Davies, Ysgol Sir Llandeilo (Amaeth- yddol), £2 Gwilym Thomas, Prifysgol Cymru (Ysgoloriaeth Cynddehv), £ 20.