Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Clep y ClawddI
Clep y Clawdd I [GAN TB HUTYN.] I Ofn Pussyfoot.—Gwelir fod pryder wed meddiannu'r Fasnach. Heidia'r bragwyr vnghyd, ac ysgyrnygant ddannedd ar y rhai a wnant bob ymdrech i gael y pechod hwn alian o'r tir. Y mae ofn yr Americanwr sydd vn y wlad hon arnynt. Dyma arwyddi da iawn fod y drwg hwn wedi ei glwyfo. Ni fu fawr o ofu neb ar Bacchus o'r blaen. Credir fod mwv o ofn y Pussyfoot arnynt nag y sydd o ofn y Prif Weinidog. Ofnant fod yna Pussy Cat tu cefn i'r Pussy Foot, ac y bydd yn gwneuthur byr waith ar y llygod dinistriol hyn. Rhyfedd iawn hefyd mae'r tafarnwyr a'r bragwyr yn awr eu hunain yn condenmio'r hen amseroodd djrwg cyn y Rhyfel, sef diota a meddwdod. Daliwch ati, ddirwestwyr penboeth, yr ydych yn ennill tir. Mae'r gelyn yn crynu ac yn ofnt. Yr ydych eisoes wedi ennill banner y frwydr. Ardal iawn i fyw ynddi fydd y Clawdd wedi cael gwared o hwn. Oi mewn Khaki.-—Da oedd cosbi'r milwr ffvrnig a fu mor greulon wrth heddgeidwad yng Ngwrecsam y dydd o'r blaen. Bu'n i waeth nag Ellmyn tuag at ei frawd, ac nid oes air da i'w ddweyd am y cyhoedd yn peidio ag amddiffyn yr heddgeidwad, ond yn ei rwystro i wneuthur ei ddyletswydd. Gwarth yw peth fel hyn hyd yn oed i Wrec- i sum. Heddgeidwaidj! codwch fel un gwr, a mynnweh gael allan pwy oedd y rhai hyn. Dyma uno'rpethau mwyaf ysgeler a fu yng Nghyximi ers canrif. Ymhle mae'r ynadon ? Llwyddiavt i Wat-kins.—Dyma efengylydd vrall wedi ymsefydlu yng Ngwrecsam—y Parch. W. R. Watkins, yn weinidog gyda'r Bedvddwvr. Daeth yma o Lanfair Cacr- einion, ag enw da iddo. Disgwylir llawer oddiwrtho. Rhoddwyd cynghorion gworth- fawr iddo gan y Parch. W. B. Jones, Pen- ycae. Encil y da.—Bu Mr. Charles Dodd, -Cwrecsam, yn yr un ysgol am banner canrif. Ar ei ymneilltuaed, rhoddwyd iddo gadair gymfforddus a chloc hardd. Fe fyddai'n iawn o beth pe bai y fo, a Mr. Davies, Bwlchgwyn, a Mr. G. J. Jones,—yr 'hen ddwylo sy wedi gwneuthur cystal gwaith,— yn ffurfio matho dreibiwnal i ddadleu hawl- iau'r holl athrawon am well cyflog, a wir liaeddant. Dyma'r dynion i ennill clust y wlad ac i agor llogellau'r pwyllgorau. Hwi ati. Hwdiwch, Wilfred.—Mae y Rhosiaid wedi cymryd at dystebu Mr. Wilfred Jones, ac wedi cynnal cyngerdd i'r perwyl hynny. Llywyddwyd gan Dr. Caradoc Roberts. Dywedoddyiiaillgerddor bethau gwych iawn am y llall, a hynny'n frawdol a charedig. Mae Mr. Jones wedi gwneuthur gwaith odiaeth o dda yn y cyleh hwn am chwarter canrif. Cafodd pob achos elusengar gym- wynaswr pur ynddo bob amser, a rhyfedd gymaint fedr cerddor wneuthur yn y cylch hwn. Mae'r Rhos yn hoff o gerddoriaeth, ae yn magu cerddorion gwych o genhedlaeth i genhedlaeth. Beibl i'r byd.-Cynhaliwyd cyfarfod blyn- yddol Cymdeithas y Beiblau yng Ngwercsam yr wythnos ddiweddaf. Cynulliad da, ac anerchiacl rhagorol gan y Parch. Wellesley Jones. Da gweled fod y Gymdeithas Gym- raeg mor lewyrehus yn y y dref. Anwylddyn Bwlch Gwyn.Does neb mor annwyl ym Mwlch Gwyn a'r cyffiniau a Mr. W. Davies, yr ysgolfeistr, sy'n athro medrus, ac wedi ennill serch a chalon y gymdogaeth. Gwnaeth bopeth a fedrai er budd ei ardal, ac nid rhyfedd felly, ar e ymddiswyddiad, fod yr ardalwyr fel un gwr wedi ei anrhydeddu 3, chodaid drom o aur- a'r swm yn cyrraedd yn agos i dri ffigiwr. Rhoddwyd iddo hefyd album prydferth. Hyderir y gellir cadw Mr. Davies yn yr ardal yn ystod blynyddoedd ei seibiant. Mae ei blant hefyd wedi ennill gair da a lleoedd uchel. Dadsefydlu' r Fasnach.—Dyna yw barn y Meddyg Llwyd Owen, Cricieth, Cadeir- ydd y pwyllgor lleol. Gwr pybyr dros ddirwest yw'r meddyg, a'does fawrawr wna fwy nag ef i'w hyrwyddo. Cred y dylid ar hyn o bryd gael ymgyrch i ddadsefydlu y fasnach yn llwyr yng Nghymru. Da iawn, Llwyd ab Llugwy. Bachgen y Clawdd yw ef.
Beirniadaethau Corwen.
Beirniadaethau Corwen. Traethawd Bywyd Gwledig unrhyw Gwmwd yng Nghymru yn hanner cyntaf y ganrif ddiweddaf." It was a happy idea on the part of the Committee to offer a prize for this subject, and the competition has attracted five local historians. Gwenllian writes on Y Wyddfa her pro- duction is a slight performance, but it is en- tertaining, so far as it goes. She idealises domestic incidents and concerns. Who but a poetess could compare the tiny window of a rustic cabin with "llygad y dryw"? Who but one possessed of a lively imagination would describe leeks and other herbs as cyd- ddawnsio ar wyneb y cawl," or speak of real r milk as llaeth, nid llaeth fel y camenwir ef yn Llundain" ? Her descriptions of surrep- titious teadrinking (p. 4) and gossiping it- inerant tailors (p. 5) reveal a sense of humour. Cyssylltwr treats social life in his neigh- bourhood very well. The arrangement of his essay is clear his Welsh is easy and his remarks sensible, though, at one point he contradicts himself. Altogether, this is a well-informed and attractive essay. Hoff o'r gorffenol.-True to his name, has enquired to good effect of his elders, who are veritable depositories of local traditions and llafar gwlad. He writes clearly and smoothly in the popular dialect of Sir Gaer. Caron-is-clawdd, while not overlooking other sides of the subject,dwells particularly on its economic aspect. He furnishes a use. ful map his essay abounds in. statistics as he acquaints us in the appendix, confines himself to the limits of the parish of Caron and endeavours to show in what respects one period differs from another." Accordingly, he tells us all that is worth knowing about farming conditions, the rise of cabanau unnos," communications with the outside world, trades, vestries and so forth. This is a solid and able history of Caron-is-clawdd, giving evidence of patient research and writt- en in a flexible style. This brings me to Pennant his treatise is elaborate and runs to 128 pages. The writer is observant and furnishes just enough details without wearying the reader. He has grown with the Cwmwd and. waxes enthusiastic over the subject. Here and there one meets with a stiff sentence,—but he holds the interest of the reader throughout. Pennant's work, is on the whole, the best balanced of the five essays sent in and deserves the prize I should place Caron-is-clawdd next and a very close second. A further suggession occurs to me. It would be a pity if these essays were consigned to obli vion. To obviate this,it might be poss- i ible to publish them in a local newspaper and thereby stimulate public interest in the loc- alities described. "Cared doeth yr encilion." G. MAKTWELL J UN JUS. I
Advertising
MONEY MAKES 3VCO 1ST E Farmers, Dealers, Tradesmen and others, requiringittemporary CASH ADVANCES for Business Purposes can be readily accommodated on moderate terms. Established 1870. Apply in strict) GEORGE PAYNE & SONS, 3 CRESCENT ROAD, AMYL. 0000000000000000000000000000000000 1 QUR S!CM"COOD LUC|F' -I § w ?"?—?  S*G"EA??———???F.MKM | 0 00 COLD BALL"$ BEST 0 8 WEDDtMC? ?/BALLS Y\\r"8T f ?.? t ?LECIM. g ° RFIRNOCK S WEDDINC sPpUoToCiItD s § § //Spoon  TJ!e _1M TO 0.. 8 00 T(DO/, RINGS OF *A RINCI Io% j BALL'S LmEMmMEMimS IO 5 AT PRICES Tb SWTA?. 0 o e?n.'< ?uctnfWMBtw?MMaMKV. S § ? Ftt*et)nnttCMM?<T?<M 3a.LoweeM!btO.Ln??M$?. g 000eko?0000000000000000000000oooooi » FOR BEDSTEADS AND BEDDING, W. WHITTLE SON & STOTT, LTD., 116 118 & 120 WHITECHAPEL, LIVERPOOL. Tel. 2137 Royal. v*
Basgedaid o'r Wlad. I
Basgedaid o'r Wlad. I EGLWrS CARMEL, PORTH AMLWCH.— Medi 30, anrhegwyd Mrs. J. T. Jones, A.L.C.M., ag afternoon tea set ariaii, am ei gweithgarwch. Siaradwyd gan y Parch. Thomas Evans (gweinidog), Mr. 0. Dew, a Mr. Evans, Bryn Eleth, yn datgan clod ei set diflino ynglyn a'r Cysegr. Deellwn fod ei chyd-athrawesau a disgyblion Ysgol y Cyngor wedi ei hanrhegu hefyd a dinner service hardd a drudfawr. Cyflwynwyd y rhodd dros y tanysgrifwyr gan Mrs. Williams, to Chapel Street, yr hon gyda'r chwaer ffyddlon Mrs. Powell a fu'n casglu yn ddiwyd at y rhodd. Diolchodd Mrs. Jones i bawb am eu caredig- rwydd a'u teimladau da tuagati. A dyma ddymun- iad pawb hir oes a phob dedwyddwch fyddo rhan Mr. a Mrs. Jones yn eu cylch priodasol, a chaffed y ddau bob bendith i fod o wasanaeth mewn byd ac eglwys amflynyddoeddetoiddod.-Eiiiatiydd. 0 SIR FON.-Gweithred ddyngar oedd honno o eiddo ail swyddog y Rostrevor,Mr. W. H. Hughes o Gaergybi—yn neidio i'r dwin yn Greenore i achub bywyd y carpenter oedd ami ac ar suddo. Cymdeithas y Reilffordd yn cyflwyno i'r dewryn ugain punt at brynu dillad ac oriawr yn lle'r rhai a ddifethwyd, a'r Capten yn argymell degpunt arall iddo. A phwy'n fwy haeddol ? Bro Goronwy yn ochi o golli chwareydd medrus ar y tannau, Cecil Thomas ef wedi cael drws agored i'r coleg, ond wedi gofalu mynd a'i delyn gydag 0, modd y cafto dynnu diddanwch iddo'i hun ac craill rhwng dys- beidiau ei wersi caled. Bachgen a'i ddyfodol fel addewid y gwanwyn. Cwblhaodd ei ysgoloriaeth i Ysgol y Sir yn Llangefni yn naw a hanner oed. Dyna henafgwr ifanc ydyw Mr. Owen Roberta, Llangefni gynt, yn ymostwng mor hydrin a thawelifynd dan driniaeth lawfeddygol yn Ysbyty Bangor, ag ef yn fab pedwar ugain oed Daeth allan wedi hybu, a'i galon sirioled a'r gog, gan glodfori'r meddygon a'r nurses am eu gofal a'u medr. Mor sydyn y daeth y diwedd i Mr. John Jones, Mill Street, Llangefni! Pan yn 11awn hwyl gyda'i orchwyl, fe'i tarawyd yn wael, a phrin y cafodd gyrraedd adie nad oedd yr anadl olaf wedi ei thynnu. Un o gymeriadau diddanaf y dreflan. Yn herwydd aflwydd y streic siomwyd eglwys Smyrna (A.), Llangefni, a dyryswyd ei chynUuniau ynglyn a'i chwrdd pregethu blynyddol. Dis- gwylid y Parch. 0. L. Roberts, dinas r Brython, ond lluddiwyd ef a bu raid mynd i'r Capel Mawr, ac at y Wesleaid i geisio llenwi'r bwlch. Mawr yw'r llawenydd ymysg Cymry Dublin o glywed am lwyddiant eithriadol unig fatf esgob Cymreig y ddinas, y Parch. J. Lewis,sydd ers llawer blWyddyn yn gofalu am yr Achos Cymraeg yn Talbot Street, ac sydd hefyd mor gymeradwy drwy'r ddinas a llawer parth 0 Gymru. Un o'r dynion caredicaf. Ei fab Alun wedi ennill gradd B.A. gyda "First. Class Honours yn y National University of Ireland. Y Cymro cyntaf i ennill gradd yno. Nid yw Alun ond pedair ar bymtheg oed. Gwelir fod iddo ddyfodol disglair, ac yr ydym yn cydlawenhau ag ef a'i dad a'i fam a'i chwaer Olwen. Alun Lewis, uwch fo'th glod, Dring yn uwch i'r bryn Boed i'r llanw ddal i ddod, Bocd dy ddydd yn wyn Ac wrth ddal i ddringo'n iacii, Paid anghofio'th Fethel" fach. Llygad Agored. GROESLON, CAERNARFON.—Bu amgylchiad gwir eithriadol yng nghapel Brynrodyn y Sul o'r blacn,-estyn swm o arian a chwpan hardd, ac arni Cyflwynedig gan ewyllyswyr da i Mr. a Mrs. Owen Griffith ar ddathliad eu 69 mlynedd o fywyd priodas ol." Cyflwynwyd gan Mr. Evan Jones, Plas Dolydd. Hefyd caed anerchiad gan ddau arall o'r swyddogion, Mr. Harry Hughes, Llwyn y Gwalch, a Mr. R. J. Thomas, G< and L., Post Office, a'r Parch. John Jones, Hyfrydlc. Diolchwyd yn siriol ac mewn llais clir gan yr hen gwpl; yr oeddynt yn edrych mor hunanfedd- iannol (un ymhob cad air yn y set fawr) a phe buasent ar yr aelwyd gartre. Maent wedi gadael deg a phed war ugain oed, ac ers cryn flynyddoedd mwynhant iechyd i raddau helaeth.Ganwyd yr hen l wraig yn y Cdn, plwyf Llanwnda, a deillia o deulu lluosog a ad waenir fel teulu Cae Rhug, yn ardal Rhostryfar, tra mai yn Nghaernarfon y magwyd ei phriod, ac yn eglwys Llanbeblig y priodwyd hwy Sadwrn Sul- gwyn 1850, yn un ar hugain oed. Ganwyd iddynt wyth o blant dau'n unig sy'n fyw, Mrs. Williams, Rathbone Terrace, Groeslon, a fr. John Hobley Griffith (Harlech gynt), y rhai oedd yn bresennol gyda'u rhieni yn y capel; hefyd wyrion, Mri. Charles ac Ellis Williams, Rathbone Terrace. Brawd iddynt hefyd oedd y diweddar Mr. Lewis Williams a fu farw dair blynedd yn ol yn ddwy ar hugain oed. Yr oedd iddo lu 0 gyfeillion yn Lerpwl, yn enwedig yng Nghapel Chatham Street a Compton House; unig wyres iddynt hefyd, Miss M. A. Williams. Bu'r hen wr yn athro ar ddosbarth o blant am 24 mlynedd; hefyd gweithiodd yn chwarel Pen yr Orsedd dros hanner can mlynedd. Dyma fel y can- odd Mr. Meurig Wyn Williams, Llanrug Mor nwyfus a chwa yr awel Yw canu ar allor serch, Mor nefol yr hwyrnos dawel I galon.y mab a'r ferch Mae gwanwyn a'i dlysni swynol Yn llygaid y riain dlos, Tra Owen yn seinio carol I'w Jennie dan hud y nos. Newid wna'r darlun bychan, Can's blwyddi slnt dros y byd, Un arall a dery gydgan I'r garol o'i fychan grud Mae drama yr aelwyd dirion Yn troi yn gynghanedd dlos, A'r fam seinia gerdd ei chalon I'w baban dan swyn y nos. Daw eraill i mewn i'r aelwyd Nes ffurfio cymanfa fach, Gan hudo y claer angylion I wrando eu licisiau iach Ond cipiodd ryw un ohonynt Rai o'r anwylion.hyn, Yr Iesu alwodd amdanynt, Ac yno maent yn eu gwyn. Trist iawn fu nodauly garol 0 golli y perlau bach, Amser, A'i len symudol, Dreiglodd i hafddydd iach; Mae'r plant yn golofnau cryfion I achos y bywiol Dduw, A'r rhiaint dan flodau'r almon A welwn mor iach a byw. Beth mor ddymunol heno A chynnyg ryw deymged fach I'r ieuanc, deg pedwar ugain, A garant fel cynt mor iach Blwyddi o hydref ffrwythlon 0 gyrraedd pob ing a chlwy. A glanio mewn hafan dirion Ddymunwn ni iddynt hwy, CfMRODORlON NELSON, MORGANNWG.— Swyddogion-LJywydd, H. A. Lewis; Is-Lyw., D. Nicholas; Trys., Ld. Williams Cofiaduron, D. 11. Lloyd a J. Overton. Hyd. 29, Amrywiaethol. Tach. 19, y Parch. J. Phillips, Mountain Ash, Gipsy Smith. Rhag. 17, y Parch. O. Cromwell. Morgan, Dyddiau Dedzoydd. Ion. 14, Y Bonwr J. H. Jones, Gol. T Brython, 2" Gadair Wichiyd. Chwei. iS, Canon Jones, M.A., Gelligaer. Mawrth 17, Am- rywiaethol. GTMRT CYMREIG AHER'T RIDll/R.Llywydd Mrs. Evan Parry, Senghellydd; Is- Lywydd, Mr. David Gould t (Dcwi Aur); Trysorydd, Mr. John Morgans Ysg., Mr. Griffith Davies a Mr. Penry Davies Cyfeilyddion, Miss Blodwen Jones, Mr. John Wynne Williams, Mr. Willie Gray, A.k.C.M. a Mr. Evan J. Rowlands. Hyd. 18, Cyngcrdd mawreddog. Tach. i, Darlitli gan Mrs. M. Silyn Roberts, B.A., Bani. "Tyddynwyr Cymru" (a'u Dylanwad ar Wlad a Thref). Tach. 15, Eistedd- fod y Plant. Tach. 29, Darlith gan yr Athro E. Ernest Hughes, M.A., Caerdydd, "Ymreolaeth i Gymru." Rhag. 13, Nos Gyda'r Delyn Telynor-- Tudor Powell, Ysw., Efaillsaf. Rhag. 27, Cyfarfod Canu Carolau. Ion. 10, Cyngerdd; Ion. 24, dadl, Mrs. Joanna Williams, Mr. Griffith Davies,"Prun ai mantais ynteu anfantals ydyw darllen fiug-chwed- lau ?" Chwef. 7, Eisteddfod y Plant. Chwef. 14 Darlith gan y Parch. Evan Price, Glyn Ebwy, "loan Emiyn." Chwef. 21, Darlith gan yr Athro W. J. Grutfydd, M.A., Caerdydd, "Y Werin a'i Diwylliant." Mawrth 6, Gwyl Ddewi. <JREFFrNNON A'l CliYMRODORFA.Yr ym weithian yn dechreu ar ein pedwaredd fiwydd, ac fcl y gellir mewn plentyn o'r un oed chwilio am og- wydd, tuedd, ac addewid, tellypinnau eleni, md fel cynt yn ymholi'n ddwys—beth tydd y bachgen hwn ? ond gweled wnawn ogwydd, tuedd, ac add- ewid yn goleuo ein dyfodol, ar ragolygon sy'n addo hir oes i'r iaith, ac adgyfodiad gwell i'w nanes a'i phobl. Tad y Gymrodorfa a'r ysgrifennydd o'r cychwyn ydyw'r Parch. J. E. Davies,-gwr pybyr, diwyd, a chanddo galon i weithio. Y llywydd cleni ydyw y Bonwr R. Gwespyr Jones, a'r Bonwr D. D. Jones yn gofiadur. Gwneir y bwrdd trefniadol i fyny gan gedyrn o nerth mewn meddwl a moes, a fflam c'enedlgarwch yn llosgi'n eu calon. Nid ofnwn gynnyg gwobr o'm tylodi i'r gangen all ddangos rhSgorach rhaglen; gwn nad oes eisiau ei gwell. Wrth godi cwr y Hen ar ran o'r arlwy am eleni, pwy nalyf eiwefl ? A ellirdychmygu amgen na gwledd- oedd breision ? pan yr arlwyir gan y math ar wyr a Phedrog, Dr. Hook, y Parchn. E. Lonmer Thomas, M.A., Ellis Davies, M.A., D. Tecwyn Evans, B.A., y boneddigon E. T. John, Goronwy Edwards, M.A., a Llew Tegid ? Anfonaf air am danynt yn eu tro i'r Brython, os na farnwyf mai annerbyniol fyddai, ac os nad wedi meddwi gormod. Tua therfyn y tymor, ceir cwyn Dewi Sant,' profi llymru a bara ceirch, ac fel ein tadau gynt, yng nghanol swynion y delyn a'r hen alawon. Ac yn ddiweddaf oil Eisteddfod Gwyl Ddewi ar y lal o Fawrth. I agor y tymor eleni caed Drama Enoc Huws (Daniel Owen) a dan arolygiad y Bonwr Wm. Jones, Vron Haul; caed ty llawn, er ei fod y drydedd waith iddi gael ei rhoddi yn y dref. Cyfansoddwyd y ddrama gan Mri. S. Howells a J. M. Howells, Pentre, Rhondda. Pe angen drama ni ellir ei churo, a phe angen cwmni i wneuthur cyfiawnder a hi, cofier am Gwmni Treffynnon.-D. D. JONES. O'R WTDDGRUG.—Cynhaliwyd Eisteddfod ddau gyfarfod yma ddydd Iau diweddaf, dan nawdd yr Annibynwyr Cymraeg, yn Nenadd y Dre. Y cyn- ulliadau'n lluosog, yn enwedig y nos, a rhai o'r buddugwyr yn dod o bellter-y Rhos, Fftint, ac yn y blaen. Dyma'r gwyr amlycaf gyda'r wyl- Llywydd y prynhawn, Mr. H. K. Frost, Caer; yr hwyr, Mr. J. G. King, Treuddyn. Arweinydd, y Parch. J. H. Williams (Canzvy), Sychtyn. Beirniaid —Lien a Barddas, Pedrog; canu, Dr. Vaughan Thomas, M.A., Abertawe adrodd, y Parch. Peris Williams, Gwrecsam. LLTSFAEN.—Mawr y tyrru a'r berw Hyd. 15, pan gynhaliwyd Eisteddfod y Bedyddwyr. Llu mawr o gystadleuwyr. Caredig iawn oedd y Wes- leaid yn rhai benthyg eu capel hardd. Ileb hyn buasai'n annichon cael digon o le. Llywyddion, Mri. T. Williams a Simon Williams,Y.II. Arwein. wyr, y Parch. T. Frimstone a Huweo Penmaen. Cyfeilydd, Mr. Melville Roberts, F.R.C.O. Mr. Tom Carrington, LT. S.C. (Penccrdd Gwyufryn), Coedpocth, oedd y beirniad cerddorol. Calodd lond breichiau o waith, a rhoddodd ciddyfamiada u fodd had i bawb. Dyma'r prif enillwyr Prif unawd, allan o 10, Miss D. A. Lloyd, Ffynongroyw Cor yiant, ABC (Tom Price)—dau gor—Llanidloes a Llyslaen (J. Thomas), goreu, Llysfaen. Tri chor mawr yn canu 'Enaid Cu' (Isalaw), sef Abergele, Llanddulas a Cholwyn Bay (J. O. Jones), goreu, yr olaf.—DULAS. CAERFFILJ.—Nos Wener, yn Neuadd Lcol Windsor, caed darlith ddiddorol dan nawdd y Cym- reigyddion gan y Parch.-Tafwys Jones, cyn-lywydd ac un o aelodau ffyddlonaf y gymdeithas o'r cycli- wyn, ar Hen Feddygon Cymru, a phawb yn mwyn- hau ffrwyth ei ymchwiliadau. Diolchwyd gan Mr. AbrahamJlfJenkins, B.A., a'r Parch. J. N. Jones (M.C.), gair pellach gan y Parch. E. Pryse Evans, B.A.,ac Elfryn, a chlap fawr yn djjyit. Caed tra- fodaethfrwd hefyd ar bwnc Ilosgawl y dydd ar gais Mrs. Wm. John (cyn-athrawes) ac un o arolygwyr Ileol yr ysgolion dydd. sef ar Ie'r Gymraeg yn yr ysgolion dydd dan y Ddeddf Newydd. Rhoed adroddiad o'r hyn a u yngNgholwynBay pan ddaeth Sais 0 Lundain (Major Grey) ar ran y Llywodr- aeth, ac yn ol fel yr honnid wedi rhoi ei holl allu yn erbyn gwneud Cymraeg yn orfodol. Pasiwyd pleidlais o brotest i'w hanfon i'r wasg, a chan fod cwrdd tebyg i'w gynnal yng Nghaerffili'n fuan, paratowyd ar ei gyfer. Cadeirid y cwrdd yn hwyliog gan y Parch. J. R. Evans, ,ronyfelin.-CELYN. 0 FETHESDA.Tsgol Uwchraddol y Cefn- faes.—Mae'r Prifathro J. J. Williams wedi trefnu cyfreso ddarlithiau yn ystod y gaeaf gan wyr amlwg y genedl, sef yr Athro Gwynn Jones, M.A., Aber- ystwyth; y Balfdd Wijliams Parry, M.A., o Gaer- dydd yr Athro W. Garmon Jones, M.A., Prifysgol Lerpwl; y Prifathro Harris, M.A., Bangor; yr Athro Smeath Thomas, D.Sc., Prifysgol Lerpwl. Nos Fercher a nos Ialu ddiweddaf, cafwyd dwy ddarljth o'r gyfres gan y Prifathro F. H. Bradley, M.A., Lerpwl, ar Sut i gyfrannu addysg gerddoroi i blant. Yr oedd yn ddiddorol dros ben. Mae diolch mawr yn ddyledus i Brifathro Cefnfaes am drefnu'rfath ddoniau galluog,a'r cwbl yn rhad ac am ddim. Manteisier amynt.M-ac ntavy o blant yn yr Ysgol Ganojraddol eleni nag erioed,—dros 200. Mae Pwyllgor Addysg y Sir yn rhoddi chwech ysgol- oriaeth 0 £20 yr un ym Mhrifysgol Bangor, ac eleni daeth pedairo'rchwech i blant Ysgol Sir Bethesda. Dyma bluen go dda i'r Prifathro D. J. Williams, M.A., a'i athrawon. Elwyn Roberts, Mostyn Terr- ace, newydd gael ysgoloriaeth ychwanegol 0 £75 ym Mangor.-MIN OGWEN. Paihad ar dudalen arall. X-r- -M:
Advertising
YN EISIEU. YN BIBIEV.-Bachgen wedi cael addysg dda, mewn cyfrifdy (Counting House), Ymofynner trwy lythyr a W. H. Watts & Co., Ltd., Compton House, Liverpool. Telephone 1157 Royal Established 1864 ROBERT ROBERTS, ESTATE AGENT 33 Netherfield Road South Has Property to Let in various parts of the town. Mortgages arranged. Valuations made Established 1884 Bootie Estate Office, 149 STANLEY ROAD. BOOTLE. T. W. Roberts, FAI. W. D. L itt, F.A.I. VALUERS and ESTATE AGENTS. TELEPHONE. BOOTLE' (2 Wires). >■/ Telephone No. 7909. J. LEWIS JONES, ESTATE AGENT & VALUER, 60 Victoria St., Liverpool. Properties carefully managed. Rents per sonally collected. Purchases and Sales ne ejotiated. 1VJortgages arranged and Insur ances effected.. 1 tiOMAS ê JONEsT" ESTATE AGENTS VALUERS, INVESTMENT BUILDINGS. 67 Lurd Street, Liverpool. TelephonO No.—3868 Bank. Properties Bought and Sold. Mortgages arranged. Valuations made. Rents collected fienry Jones, ESTATE AGENT, VALUER PROPERTY AUOTIONBXR, Lord Street, Liverpoei, junal Bass; dllle. O. JONES WILLIAMS, F.III.. ESTATB AGENT A VALUER, 17i Boundary, Place, Mos3 Si Liverpool. S»li>I8SS. litelophone. 56t low R. E. HUGHES, Botate Agent, Surveyor <3 Valuew, (shoring Cross, Birkenhead. Tallow .o.-It Bluad. Elm Hoatew to Let and for Sal* in Tuloni puti of the Town and oat distrista. Aleo Land to be Sold for Building pnrpowis. AdranoM mad. Ballders. BRa- laid om. Sento CoilMted, xai ftovwty nnfully manased. HUCIHES & JONES' ILLUSTRATED LIST Sent FREE on written roquest. Choice Selection of Residences for Sale. WIRRAL, CHESHIRE, NORTJH WALES. 6c. Telephones 156-157. Telegrams-•• Estates." Offices-I & 2 HAMILTON SQUARE, BIRKENHEAD. -#- Clodwyn Hughes & Hughes ESTATE AGENTS. Property Bought and Sold. Mortgages Arranged. Rents Personally Collected. o/e^T4e?es' !6<DukeSt?UverpooL 0. R. Hughes Telephone- -Royal 4-095. YN BAROD YN FUAN. COFIANT Y DIWEDDAR D. EMLYN EVANS, GAN EI FRAWD Y Parch. E. KERl EV ANS, M.A., ac yn cynnwys ysgrifau gan Dr. Protheroe, Mr. Owen Jones, Mus.Bac., a Mr. Tom Price. Rheolir y nifer argreffir gan nifer y Tanysgrifwyr. Pris, 4/6, mewn Llian hardd. Trwy'r Post, 4/10. Telir cludiad hanner dwsin ac uchod. Anfoned pawb sydd eisio copi o'r Cofiant diddorol hwn, a phawb eydd yn casglu enwau yn ddioed at y Parch. E. KERI EVANS, M.A., Priordy, Caerfyrddin. EVERY WOMAN Should send 2 stamps for our P2 page Illustrated Book containing valuable information how all Irregularities and Suppressions may be entirely avoided or removed by simple means. Recommended by eminent Physicians as the only Safe, Sure and Genuine Remedy. Never falls. Thousands of Testimonials. Established 1862. Mr. PAUL BLANCHARD, Belmont House, Daliton Laae, LONDO N Hiraeth Cymru am HEDD WYN Post Card Lliwiedig oddiar ddar- lun gan Mr. J. KELT EDWARDS. Pris 2g., trwy'r Post 21c. I'w cael yn Swyddfa'r Brython."